Bài 24
Thần Linh: Nguồn
Mạch Sự Sống Bí Tích
|
T |
hánh Thần là nguồn chân lý
và là nguyên lý ban sự sống để làm cho Giáo Hội thật
sự là một Giáo Hội duy nhất, thánh thiện, công giáo
và tông truyền. Thánh Thần cũng là nguồn và là nguyên lý
sự sống bí tích, một sự sống bí tích mà nhờ
đó Giáo Hội lấy được sức mạnh của
Chúa Kitô, thông phần với sự thánh thiện của Người,
được nuôi dưỡng bằng ân sủng của
Người và tăng tiến trong cuộc hành trình hướng
về vĩnh cửu của mình. Chúa Thánh Thần, Đấng
là căn nguyên cho việc Nhập Thể của Ngôi Lời,
là nguồn sống của tất cả mọi bí tích do Chúa
Kitô thiết lập và đang làm việc trong Giáo Hội. Liên
kết với Giáo Hội như cộng tác viên trong hoạt
động cứu độ, Ngài ban cho con người “sự
sống mới” qua chính các bí tích.
Chúng
tôi không có ý giải thích bản chất, đặc tính và tác
dụng của các bí tích là những gì, nếu Chúa muốn,
chúng tôi sẽ trình bày vào những buổi giáo lý sau này. Thế
nhưng, chúng ta vẫn có thể sử dụng câu giáo lý cũ
đơn gọn này: “các bí tích là phương tiện ban ân
sủng do Chúa Giêsu thiết lập cho phần rỗi của
chúng ta”. Chúng ta cũng có thể lập lại một lần
nữa rằng Chúa Thánh Thần là tác giả, là dung thể
và hầu như là hơi thở ân sủng
của Chúa Kitô trong chúng ta. Trong bài giáo lý này chúng ta sẽ thấy,
theo các bản văn Phúc Aâm, mối liên kết
ấy có thể thấy được nơi mỗi một
bí tích.
Mối
liên kết này đặc biệt sáng tỏ nơi Bí Tích Rửa
Tội, Bí Tích Chúa Giêsu diễn tả trong cuộc nói chuyện
với ông Nicôđêmô như là một việc “được
hạ sinh bởi nước và Thần Linh”: “Điều gì
sinh bởi xác thịt là xác thịt và điều gì sinh bởi
thần linh là thần linh... Qúi vị cũng phải tái
sinh từ trên cao” (Jn.3:5-7).
Thánh
Gioan Tẩy Giả đã loan báo và giới thiệu Chúa Kitô như
“Đấng rửa trong Thánh Thần” (Jn.1:33), “trong Thánh Thần
và trong lửa” (Mt.3:11). Nơi Sách Tông Đồ Công Vụ,
và những thư của các tông đồ
sự thật này đã được diễn tả một
cách khác nhau. Vào Ngày Lễ Hiện Xuống, những ai lãnh
nhận sứ điệp của thánh Phêrô đều nghe
thấy một lời mời gọi: “Mỗi người
trong anh em hãy thống hối và lãnh nhận phép rửa nhân
danh Chúa Giêsu Kitô để anh em được thứ tha tội
lỗi; rồi anh em sẽ lãnh nhận tặng ân Thánh Thần” (Acts
Bí
Tích Thêm Sức, bí tích gắn liền với Phép Rửa, được
sách Tông Đồ Công Vụ trình bày với thể thức đặt
tay để các tông đồ nhờ đó thông ban tặng
ân Thánh Thần. Thánh Phêrô và Gioan “đã đặt tay trên” những
Kitô hữu tân tòng, những người mới lãnh nhận
Phép Rửa “và họ đã nhận được Thánh Thần”
(Acts 8:17). Sách Tông Đồ Công Vụ cũng nói về thánh
Tông Đồ Phaolô như vậy đối với những
người tân tòng khác: “Và khi Phaolô đặt tay (mình) trên họ,
thì Thánh Thần đến với họ” (Acts 19:6).
Bởi
thế, nhờ đức tin và các bí tích, chúng ta “đã được
đóng ấn Thánh Thần hứa ban, Đấng là bảo
chứng đầu tiên cho gia nghiệp của chúng ta”
(Eph.1:13-14). Thánh Phaolô đã viết gửi giáo đoàn Côrintô:
“Thế nhưng, Đấng làm cho chúng tôi cùng với anh em được
an toàn trong Đức Kitô và xức dầu cho chúng ta, đó
là Thiên Chúa; Ngài cũng đã đóng ấn trên chúng ta và ban
Thần Linh cho lòng chúng ta như bảo chứng mở đầu”
(2Cor.1:21-22; x.1Jn.2:20,27,
Căn
cứ vào sách Tông Đồ Công Vụ chúng ta có thể suy ra
rằng bí tích Thêm Sức được ban phát qua việc đặt
tay theo sau phép rửa “nhân danh Chúa Giêsu” (x.Acts
Nơi bí tích Hòa Giải (hay Thống Hối), sự
liên hệ với Chúa Thánh Thần được thiết
lập nhờ quyền năng của lời Chúa Giêsu sau
khi Người sống lại. Thật thế, thánh
Gioan chứng thực rằng Chúa Giêsu đã thở hơi
trên các tông đồ má phán: “Các con hãy nhận lấy Thánh Thần;
các con tha tội cho ai thì tội người ấy được
tha, các con cầm tội ai thì tội người ấy bị
cầm lại” (Jn.20:22-23). Những lời này còn có thể
chỉ về cả bí tích Xức Dầu Bệnh Nhân, liên
quan đến “việc cầu nguyện bởi đức
tin” mà chúng ta đọc thấy trong Thư của thánh Giacôbê,
cùng với việc được vị tư tế xức
dầu “nhân danh Chúa”, “sẽ cứu người bệnh và
Chúa sẽ nâng họ lên. Nếu có phạm tội gì họ
cũng được thứ tha” (Jas.5:14-15). Truyền Thống
Kitô Giáo đã thấy được nơi việc xức
dầu và việc cầu nguyện này một thể thức
mở đầu cho bí tích (x.St.Thomas, Contra Gentes, IV,C.73). Nhận định này đã được Công Đồng
Chung Triđentinô tuyên nhận (x.DS
1695).
Còn
đối với Thánh Thể, theo Tân Ước, mối liên
quan với Thánh Thần được ghi nhận, không nhiều
thì ít, ngay nơi bản văn của Phúc Aâm thánh Gioan, đoạn
kể lại lời loan báo của Chúa Giêsu ở hội đường
Caphanaum về việc thiết lập bí tích Mình Máu Người:
“Chính Thần Linh mới là Đấng ban sự sống chứ
các thịt thì chẳng có ích lợi gì; những lời Thày
nói với các con đều là thần linh và là sự sống”
(Jn.6:63). Chính bởi Chúa Thánh Thần mà cả lời ban bí tích
lẫn bí tích đều có sự sống và mang lại hiệu
năng.
Truyền
Thống Kitô Giáo nhận thức được mối liên
hệ giữa Thánh Thể và Thánh Thần này, một mối
liên hệ được diễn đạt, cho tới ngày
hôm nay, trong Thánh Lễ, nơi phần epiklesis Giáo Hội xin ơn thánh hóa những lễ
vật được hiến dâng trên bàn thờ: “bởi
quyền phép của Thần Linh Chúa” (Kinh Nguyện Thánh Thể
III); “xin Thần Linh Chúa xuống trên những lễ vật
này” (Kinh Nguyện Thánh Thể II); “xin Chúa chúc lành và chuẩn
nhận lễ vẫt của chúng tôi” (Kinh Nguyện Thánh Thể
I). Giáo Hội nhấn mạnh đến quyền năng
nhiệm mầu của Chúa Thánh Thần trong việc hoàn tất
sự thánh hiến Thánh Thể, nơi việc biến đổi
bí tích của bánh và rượu thành Mình và Máu Chúa Kitô, và nơi
việc thông ban ân sủng cho những người thông phần
Mình Máu Chúa cũng như cho toàn thể cộng đoàn Kitô hữu.
Về
bí tích Truyền Chức Thánh, Thánh Phaolô nói đến “đặc
sủng” (hay tặng ân Thánh Linh) đưa
đến việc đặt tay (x.1Tim.4:14; 2Tim.1:6). Thánh nhân tuyên bố mạnh mẽ rằng chính Thánh
Thần là Đấng “chỉ định” các vị giám mục
trong Giáo Hội (x.Acts
Sau
hết, Tôi muốn ôn lại bí tích Hôn Phối, đây là “mầu
nhiệm cao cả... liên quan đến Chúa Kitô và Giáo Hội”
(Eph.5:32). Nơi bí tích hôn nhân, nhân danh Chúa Kitô và
nhờ Người, một giao ước đã được
thiết lập giữa hai người, một nam và một
nữ, một cộng đồng yêu thương ban sự
sống. Bí tích này là việc con người được
thông phần với tình yêu thần linh là những gì “được
đổ đầy vào lòng chúng ta nhờ Thánh Thần”
(Rm.5:5). Theo Thánh Augustinô, Ngôi Ba trong Ba Ngôi nơi Thiên Chúa là “mối
hiệp thông đồng bản thể” (communion consubstantialis) của Chúa Cha và Chúa Con (x.De Trinitate, VI,5.7,
PL 42,928). Nhờ bí tích Hôn Phối, Thần Linh hình thành “cộng
đồng con người” nhân loại giữa người
nam và người nữ.
Để
tóm lại bài giáo lý này, chúng tôi ít nhất đã làm cho thấy
được một bố cục đại quan về
chân lý đối với sự hiện diện của Chúa
Thánh Thần làm việc nơi sự sống bí tích của
Hội Thánh, như chúng ta thấy nơi Thánh Kinh, Thánh Truyền
và nhất là nơi phụng vụ bí tích, chúng ta không thể
không nhấn mạnh đến sự cần thiết trong
việc tiếp tục đào sâu kiến thức về giáo
huấn diệu vợi này. Chúng ta cũng không thể bỏ
qua việc khuyên giục mọi người thực hành bí
tích, một thực hành càng ngày càng dễ dạy và trung thành
một cách ý thức hơn đối với Chúa Thánh Thần,
Đấng mà, đặc biệt nhờ “những phương
tiện cứu rỗi do Chúa Giêsu Kitô thiết lập”, làm hoàn
tất sứ vụ đã ủy thác cho Giáo Hội trong việc
thực hiện ơn cứu rỗi phổ quát.
(Bài
Giáo Lý thứ 66 của Đức Thánh Cha Gioan-Phaolô II, chia sẻ
ngày Thứ Tư,
trong loạt 80 bài về chủ đề
Chúa Thánh Thần)