Lôøi môû ñaàu:

      Giaùo Hoäi Trong Tuaàn laø muïc tin veà Giaùo Hoäi Trong Tuaàn, töùc veà sinh hoaït cuûa Giaùo Hoäi ôû Toøa Thaùnh Roâma, nhaát laø veà nhöõng lôøi giaùo huaán cuûa ÑTC cuõng nhö chuû tröông cuûa Toøa Thaùnh ñöôïc phaùt bieåu qua nhöõng sinh hoaït naøy. Bôûi ñoù, muïc tin veà Giaùo Hoäi Trong Tuaàn naøy, nhö ñaõ thoâng baùo ôû trang Thöïc Hieän, ñöôïc laáy töø Maøn Ñieän Toaùn Toaøn Caàu Vatican Information Service (VIS). Tuy nhieân, muïc Giaùo Hoäi Trong Tuaàn ñaây cuõng ñöôïc toång hôïp töø nguoàn tin Zenit chuyeân veà Toøa Thaùnh, nhôø ñoù vöøa coù theâm nhöõng tin töùc lieân quan khaùc, vöøa nhanh hôn moät chuùt. Baùo chí hay taùc giaû naøo muoán laáy nguoàn tin veà Giaùo Hoäi ñöôïc tuyeån hôïp, trích dòch vaø cung caáp ôû ñaây, xin cöù töï tieän, mieãn laø cho bieát xuaát xöù töø ThôøiÑieåmMaria.Net. Ña taï quí vò.

___________________________________________

YÙ CHÆ CUÛA ÑTC TRONG THAÙNG NAÊM 2002

YÙ Chung:

    “Xin cho Kitoâ höõu bieát thieát tha soáng ñöùc tin cuûa mình ñeå trôû thaønh nhöõng chöùng nhaân khaû tín cho nieàm hy voïng cuûa Phuùc AÂm”.

YÙ Truyeàn Giaùo:

    “Nhôø Ñöùc Maria, Raát Thaùnh Trinh Nöõ vaø Maãu Thaân trôï giuùp, xin cho ôn goïi cuûa phuï nöõ trong xaõ hoäi cuõng nhö trong gia ñình ñöôïc baûo toaøn vaø coå voõ ôû moïi xöù sôû vaø vaên hoùa”.

___________________________________________

25/5 Thöù Baûy

Dieãn Töø cuûa ÑTC khi Ngaøi thaêm Ñan Vieän Chính Thoáng Thaùnh Gioan Rila saùng 25/5 Thöù baûy

(Ñan vieän naøy ñöôïc coi laø trung taâm linh ñaïo cuûa nöôùc Bulgaria)

Quí Huynh Toång Giaùm Muïc vaø Giaùm Muïc  khaû kính,

Quùi Ñan Só Nam Nöõ cuûa ñaát nöôùc Bulgaria vaø cuûa taát caû Caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng thaân meán!

1.-        … Phaûi, Anh Chò Em thaân meán, cô caáu ñan vieän Ñoâng Phöông, cuøng vôùi cô caáu ñan vieän Taây Phöông, ñaõ taïo neân moät taëng aân cao caû cho toaøn theå Giaùo Hoäi…

3.-        Ñôøi soáng ñan vieän, theo truyeàn thoáng thaùnh thieän lieân læ laø neàn taûng cuûa mình, ñaõ baûo trì caùch öu aùi vaø trung thaønh moät soá yeáu toá cuûa ñôøi soáng Kitoâ höõu quan troïng ñoái vôùi caû nhöõng con ngöôøi nam nöõ taân thôøi nöõa: ôû choã, caùc ñan só nam nöõ laø moät nhaéc nhôû soáng Phuùc AÂm cho Kitoâ höõu cuõng nhö cho theá giôùi.

Nhö Thaùnh Basilioâ Caû daïy (x Rugulae Fusius Tractatae VIII, PG, 933-941), ñôøi soáng Kitoâ höõu tröôùc heát laø apotagheù, laø “töø boû” toäi loãi, caùc söï theá gian, caùc thöù ngaãu töôïng, ñeå gaén boù vôùi Vò Thieân Chuùa vaø laø Chuùa chaân thaät duy nhaát laø Ñöùc Gieâsu Kitoâ (x 1Thes 1:9-10). Nôi cô caáu ñan vieän thì vieäc töø boû naøy laø moät vieäc troïng yeáu: ñoù laø vieäc töø boû nhaø cöûa, gia ñình, sôû vaät (x Lk 18:28-29); bôûi theá, noù laø vieäc töø boû nhöõng saûn vaät traàn gian trong vieäc tìm kieám nhöõng saûn vaät vónh haèng (x Col 3:1-2); noù laø vieäc töø boû philautía, nhö Thaùnh Maximus Confessor goïi (x Capita de Charitate II, 8; III, 8; III, 57 vaø passim, PG 90, 960-1080), töùc laø töø boû tình yeâu vò kyû, ñeå ñaït ñöôïc kieán thöùc veà tình yeâu voâ bieân cuûa Thieân Chuùa vaø coù khaû naêng yeâu thöông anh em. Ñôøi soáng thaàn bí ñan vieän tröôùc heát laø ñöôøng loái töø boû ñeå coù theå gaén boù chaët cheõ hôn bao giôø heát vôùi Chuùa Gieâsu vaø ñöôïc quyeàn naêng Thaùnh Linh bieán ñoåi…

4.-        Moät yeáu toá khaùc cuûa ñôøi soáng ñan vieän laø “vieäc chieán ñaáu thieâng lieâng”, moät yeáu toá caàn phaûi daïy laïi vaø ñaët ra moät laàn nöõa cho taát caû moïi Kitoâ höõu ngaøy nay. Noù laø moät ngheä thuaät bí maät vaø noäi taâm, moät cuoäc ñaáu tranh voâ hình maø nhöõng ñan só haèng ngaøy phaûi thöïc hieän ñeå choáng laïi vôùi caùc chöôùc caùm doã, vôùi nhöõng môøi moïc xaáu xa do ma quæ coá gaéng gieo vaøo loøng trí hoï; noù laø moät cuoäc chieán ñaáu ñeán ñoä bò ñoùng ñanh vaøo thaäp giaù treân ñaáu tröôøng cuûa söï coâ tòch trong vieäc tìm kieám söï tinh khieát cuûa coõi loøng, söï tinh khieát ñöôïc thaáy Thieân Chuùa (x Mt 5:8), cuõng nhö treân ñaáu tröôøng cuûa ñöùc aùi laøm cho hoï ñöôïc thoâng phaàn vaøo söï soáng cuûa Thieân Chuùa laø tình yeâu (1Jn 4:16).

Hôn bao giôø heát, trong ñôøi soáng Kitoâ höõu ngaøy nay, nhöõng thöù ngaãu töôïng ñang duï doã vaø laø nhöõng chöôùc caùm doã khoâng keùm phaàn döõ doäi, neân ngheä thuaät chieán ñaáu thieâng lieâng, vieäc nhaän thöùc nhöõng thöù tinh thaàn, vieäc chia seû caùc taâm töôûng cuûa mình vôùi linh höôùng cuûa mình, vieäc keâu caàu Thaùnh Danh Chuùa Gieâsu vaø tình thöông cuûa Ngöôøi, moät laàn nöõa, phaûi trôû thaønh moät yeáu toá laøm neân ñôøi soáng noäi taâm cuûa thaønh phaàn moân ñeä Chuùa Kitoâ. Caàn phaûi coù cuoäc chieán ñaáu naøy ñeå khoûi bò phaân taâm (aperíspastoi) hay bò sao xuyeán (ameùrimnoi) (x 1Cor 7:23,35), cuõng nhö ñeå soáng trong tình traïng lieân læ töôûng nhôù ñeán Chuùa (x Thaùnh Basilioâ Caû, Regulae Fusius Tractatae VIII, 3; XXXII, 1; XXXVIII).

8.-        Anh Chò Em raát thaân meán, taát caû moïi Giaùo Hoäi Chính Thoáng Giaùo ñeàu bieát caùc ñan vieän laø gia saûn voâ giaù cuûa ñöùc tin vaø vaên hoùa cuûa caùc Giaùo Hoäi naøy ra sao. Bulgaria seõ ra sao neáu khoâng coù Ñan Vieän Rila, moät ñan vieän trong thôøi kyø ñen toái nhaát lòch söû xöù sôû cuûa anh chò em vaãn giöõ ñöôïc ngoïn löûa ñöùc tin böøng chaùy? Hy Laïp seõ ra sao neáu khoâng coù Nuùi Thaùnh Athos? Hay Nga seõ ra sao neáu khoâng coù voâ soá nhöõng nôi cö truù cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñaõ khieán cho noù thaéng vöôït ñöôïc caûnh Sovieát baùch haïi kinh hoaøng? Bôûi theá, Vò Giaùm Muïc Roâma tôùi ñaây hoâm nay ñeå noùi vôùi anh chò em raèng caû Giaùo Hoäi Latinh laãn tu só Taây Phöông ñeàu bieát ôn anh chò em veà ñôøi soáng vaø chöùng töø cuûa anh chò em!

 (Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch töø Maøn Ñieän Toaùn Zenit ngaøy 26/5/2002, taøi lieäu baèng tieáng Bulgaria ñaõ ñöôïc Vatican Press Office dòch sang tieáng Anh)

24/5 Thöù Saùu  

Dieãn Töø vôùi Giôùi Vaên Hoùa, Ngheä Thuaät vaø Khoa Hoïc chieàu Thöù Saùu 24/5

Thöa Quí Baø vaø Quí OÂng,

2.-            Cuoäc gaëp gôõ naøy dieãn ra vaøo moät ngaøy raát ñaëc bieät, vì nöôùc Bulgaria hoâm nay möøng leã Hai Thaùnh Huynh Ñeä Cyriloâ vaø Meâthoâñioâ, nhöõng vò maïnh daïn rao giaûng Phuùc AÂm cuûa Chuùa Kitoâ vaø laø saùng laäp vieân ngoân ngöõ vaên töø cuøng vaên hoùa caùc daân toäc thuoäc saéc toäc Slav. Vieäc töôûng nieäm caùc vò theo phuïng vuï coù moät yù nghóa ñaëc bieät, vì ñoù cuõng laø moät “ngaøy möøng leã chöõ nghóa Bulgaria”. Ñaây khoâng phaûi laø moät ñieàu gì ñoù chæ lieân quan ñeán rieâng tín höõu Chính Thoáng vaø Coâng Giaùo, maø laø moät dòp cho taát caû moïi ngöôøi suy tö veà gia saûn vaên hoùa phaùt xuaát töø Nhò Vò Huynh Ñeä xöù Thessalonica naøy…

Toâi muoán cuoäc gaëp gôõ naøy nhö laø moät cöû chæ chung troïng theå toân kính vaø tri aân ñoái vôùi Thaùnh Cylioâ vaø Meâthoâñioâ, nhöõng vò maø vaøo naêm 1981 Toâi ñaõ tuyeân nhaän laø Quan Thaøy cuûa AÂu Chaâu, cuøng vôùi Thaùnh Benedict Norcia. Hoâm nay ñaây, Nhò Vò Thaùnh Huynh Ñeä naøy coøn nhieàu ñieàu daïy cho taát caû chuùng ta, caû beân Ñoâng laãn beân Taây.

3.-            Baèng vieäc giôùi thieäu Phuùc AÂm cho neàn vaên hoùa cuûa caùc daân ñöôïc caùc vò truyeàn baù phuùc aâm hoùa, Nhò Vò Huynh Ñeä Thaùnh naøy ñaõ coù coâng ñaëc bieät vôùi taøi saùng taïo moät boä maãu töï môùi saùng suûa. Ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu thöøa taùc vuï toâng ñoà cuûa mình, caùc vò ñaõ chuyeån dòch Caùc Saùch Thaùnh sang ngoân ngöõ ñòa phöông ñeå cöû haønh phuïng vuï vaø daïy giaùo lyù, nhôø ñoù, ñaõ ñaët neàn taûng vaên chöông nôi ngoân ngöõ cuûa caùc daân toäc Slav. Theá neân, caùc vò chaúng nhöõng ñaùng ñöôïc coi laø Toâng Ñoà saéc daân Slav, maø coøn laø cha ñeû cuûa vaên hoùa Slav nöõa. Vaên hoùa hieän thaân nôi lòch söû nhö laø moät dieãn ñaït caùi caên tính cuûa moät daân toäc; noù khuoân ñuùc hoàn thieâng cho moät quoác gia daân toäc, moät quoác gia daân toäc ñoàng hoùa vôùi nhöõng giaù trò ñaëc bieät, theå hieän mình nôi nhöõng bieåu hieäu xaùc ñaùng, vaø toû mình ra qua nhöõng daáu hieäu xöùng hôïp cuûa mình.

Nhôø caùc moân ñeä cuûa mình, coâng cuoäc truyeàn giaùo cuûa Thaùnh Cyriloâ vaø Meâthoâñioâ ñaõ ñöôïc cuûng coá moät caùch tuyeät vôøi ôû Bulgaria. ÔÛ nôi ñaây, qua Thaùnh Clement Ohrid, caùc trung taâm sinh ñoäng veà ñôøi soáng ñan vieän ñaõ ñöôïc thaønh laäp, vaø cuõng taïi nôi ñaây, boä maãu töï cuûa Thaùnh Cyriloâ ñaõ ñöôïc phaùt trieån maïnh. Cuõng töø nôi ñaây, Kitoâ Giaùo ñaõ ñöôïc lan truyeàn ñeán caùc vuøng da916t khaùc, cho ñeán khi, qua nöôùc Rumania laân bang, noù tieán ñeán Kievan Rus coå kính, roài lan tôùi Moscow vaø caùc mieàn ñaát khaùc thuoäc phía ñoâng.

Coâng cuoäc cuûa Hai Thaùnh Cyriloâ vaø Meâthoâñioâ ñaõ ñoùng goùp caû theå vaøo vieäc hình thaønh caùc thöù goác reã chung cuûa Kitoâ Giaùo AÂu Chaâu, nhöõng goác reã maø nhôø tính caùch saâu xa vaø sinh ñoäng cuûa chuùng ñaõ taïo neân moät ñieåm qui chieáu veà vaên hoùa saùng giaù khoâng theå bò coi thöôøng trong baát cöù moät noã löïc heä troïng naøo ñeå taùi thieát tình raïng hieäp nhaát cuûa Luïc Ñòa moät caùch môùi meû vaø hieän ñaïi.

5.-            Kinh nghieäm lòch söû ñaõ chöùng toû cho thaáy raèng vieäc loan baùo ñöùc tin Kitoâ Giaùo ñaõ khoâng bò daäp taét, traùi laïi, coøn hoäi nhaäp vaø thaêng hoaù caùc giaù trò nhaân baûn vaø vaên hoùa chaân thöïc xöùng vôùi tinh hoa cuûa caùc daân nöôùc laø nhöõng nôi ñöùc tin ñöôïc rao giaûng. Ñöùc tin cuõng ñaõ goùp phaàn vaøo vieäc laøm cho caùc giaù trò naøy höôùng veà nhau, cuõng nhö giuùp cho chuùng thaéng vöôït ñöôïc nhöõng chöôùng ngaïi vaät, kieán taïo moät gia saûn tinh thaàn vaø vaên hoùa chung, caàn thieát cho nhöõng moái lieân heä beàn vöõng vaø xaây döïng cuûa hoøa bình.

Nhöõng ai daán thaân hoaït ñoäng moät caùch höõu hieäu cho vieäc xaây döïng moái hieäp nhaát AÂu Chaâu ñích thöïc khoâng theå coi thöôøng nhöõng döï kieän lòch söû naøy, nhöõng döõ kieän töï chuùng laø moät bieän minh huøng hoàn khoâng theå choái caõi. Nhö Toâi ñaõ noùi trong moät cô hieäu khaùc, “vieäc haát ra ngoaøi caùc toân giaùo ñaõ töøng goùp phaàn vaø tieáp tuïc goùp phaàn vaøo neàn vaên hoùa vaø nhaân baûn maø AÂu Chaâu coù lyù haõnh dieän, Toâi coi nhö laø moät vieäc baát coâng vaø laø moät sai laàm veà quan nieäm” (Dieãn Töø vôùi Phaùi Ñoaøn Ngoaïi Giao beân Toøa Thaùnh, ngaøy 10/1/2002, ñoaïn 2). Phuùc AÂm khoâng laøm suy thoaùi hay huûy hoaïi nhöõng gì ñöôïc moïi ngöôøi, moïi daân toäc hay moïi quoác gia nhìn nhaän vaø cho laø söï thieän, söï thaät vaø söï myõ (xem Slavorum Apostoli, 18).

6.-            Khi nhìn laïi quaù khöù, chuùng ta phaûi nhaän ra raèng, cuøng vôùi moät AÂu Chaâu cuûa vaên hoùa ñöôïc ñaùnh daáu baèng nhöõng phong traøo trieát lyù, ngheä thuaät vaø toân giaùo noåi vöôït vaø ñaëc thuø, vaø vôùi moät AÂu Chaâu cuûa lao ñoäng ñöôïc ñaùnh daáu baèng nhöõng chieám ñaït veà kyõ thuaät vaø truyeàn thoâng cuûa theá kyû 20, baát haïnh thay coøn coù caû moät AÂu Chaâu cuûa caùc theå cheá ñoäc taøi vaø chieán tranh, moät AÂu Chaâu cuûa maùu leä cuõng nhö cuûa nhöõng haønh ñoäng daõ man kinh hoaøng. Coù leõ cuõng chæ vì nhöõng kinh nghieäm quaù khöù chua cay naøy maø AÂu Chaâu ngaøy nay döôøng nhö ngaû theo chieàu höôùng caøng ngaøy caøng trôû neân nghi hoaëc vaø höõng hôø ñoái vôùi tình traïng suy ñoài veà nhöõng cöù ñieåm luaân lyù caên baûn nôi ñôøi soáng caù nhaân cuõng nhö xaõ hoäi.

Chuùng ta caàn phaûi ñaùp öùng. Trong nhöõng luùc truïc traëc naøy ñaây laïi caøng caàn phaûi xaùc nhaän laø, AÂu Chaâu, neáu caàn phaûi taùi nhaän thöùc caên tính saâu xa nhaát cuûa mình, noù caàn phaàn quay veà vôùi caùc goác reã Kitoâ giaùo cuûa noù, nhaát laø vôùi coâng vieäc cuûa nhöõng con ngöôøi nhö Beâneâñictoâ, Cyriloâ vaø Meâthoâñioâ, nhöõng vò maø chöùng töø cuûa hoï coáng hieán moät ñoùng goùp thieát yeáu cho vieäc phuïc hoài veà tinh thaàn vaø luaân lyù cuûa Luïc Ñòa naøy.

Nhö theá thì söù ñieäp cuûa Caùc Vò Quan Thaøy cuûa AÂu Chaâu cuõng nhö cuûa taát caû caùc Vò Thaùnh Kitoâ Giaùo cuøng nhöõng vò thaàn bí ñaõ laøm chöùng cho Phuùc AÂm nôi caùc daân toäc AÂu Chaâu, ñoù laø caùi “lyù do taïi sao” veà cuoäc soáng cuûa con ngöôøi cuõng nhö cuûa lòch söû ñaõ ñöôïc toû ra cho chuùng ta nôi Lôøi Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ maëc laáy xaùc thòt ñeå cöùu chuoäc con ngöôøi khoûi söï döõ toäi loãi cuõng nhö khoûi vöïc thaúm saàu thöông.

(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch töø Maøn Ñieän Toaùn Zenit ngaøy 26/5/2002, taøi lieäu baèng tieáng Bulgaria ñaõ ñöôïc Vatican Press Office dòch sang tieáng Anh)

Baûn Tuyeân Caùo Chung cuûa Toøa Thaùnh Vatican vaø Nöôùc Bulgaria

Sau cuoäc gaëp gôõ giöõa ÑTC vaø Toång Thoáng Bulgaria, hai vò giaùm ñoäc baùo chí, moät cuûa Toøa Thaùnh Vatican vaø moät cuûa Nöôùc Bulgaria, ñaõ coâng boá baûn tuyeân caùo chung sau ñaây:

1.-            Toång Thoáng Coäng Hoøa Bulgaria laø Georgi Parvanov ñaõ chaøo ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø ñaõ baøy toû loøng troïng kính vaø caûm nhaän saâu xa ñoái vôùi ÑTC veà vieäc ñoùng goùp cuûa Ngaøi vaø vai troø chuû ñoäng cuûa Ngaøi trong vieäc cuûng coá neàn hoøa bình theá giôùi, trong vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi coâng chính hôn cuõng nhö trong vieäc coå voõ ñoái thoaïi cuøng thoâng caûm giöõa caùc toân giaùo vaø daân toäc. Toång thoáng Parvanov ñaõ baøy toû loøng caûm meán cuûa nhaân daân Bulgaria ñoái vôùi ÑTC, Vò ñaõ loaïi boû vieäc Bulgaria dính daùng ñeán cuoäc saùt haïi maïng soáng cuûa Ngaøi.

2.-            Caû hai phía ñeàu nhaán maïnh giaù trò khoâng thay ñoåi nôi gia saûn tinh thaàn cuûa hai thaùnh Cylioâ vaø Meâthoâñioâ, ñoàng quan thaøy cuûa AÂu Chaâu.

3.-            ÑGH Gioan Phaoloâ II xaùc nhaän laø Ngaøi töø laâu voán yeâu thöông daân toäc Bulgaria, quí meán vaên hoùa vaø truyeàn thoáng tinh thaàn cuûa noù, vaø toû cho thaáy vieäc Ngaøi uûng hoä thöù kieåu maãu toân giaùo chuûng toäc ôû Bulgaria cuøng vôùi nhöõng noã löïc cuûa noù trong vieäc xaây döïng moät xaõ hoäi daân chuû thöïc söï, moät xaõ hoäi bieát toân troïng nhöõng quyeàn lôïi caên baûn cuûa con ngöôøi.

4.-            Caû hai phía ñeàu xaùc nhaän taàm quan troïng cuûa vieäc toân troïng nhöõng nguyeân taéc veà töï do toân giaùo vaø töï do soáng theo löông taâm nhö laø nhöõng nguyeân taéc caên baûn cuûa theå cheá daân chuû. Caû hai ñeàu mong muoán phaùt trieån theâm nhöõng moái lieân heä song phöông trong caùc laõnh vöïc xaõ hoäi, töø thieän, khoa hoïc vaø vaên hoùa. Ñoâi beân ñeàu tuyeân boá raèng mình saün saøng baét ñaàu söûa soaïn cho baûn hieäp öôùc theo chieàu höôùng lieân heä naøy giöõa nöôùc Bulgaria vaø Toøa Thaùnh Vatican.

5.-            Ñoâi beân ñeàu leân aùn chuû nghóa duy chuûng, gheùt boû ngoaïi nhaân cuõng nhö baát dung saéc toäc, vaø keâu goïi nhöõng bieän phaùp tích cöïc choáng laïi naïn khuûng boá, toå chöùc gaây toäi aùc, buoân baùn thuoác phieän baát hôïp phaùp cuõng nhö buoân baùn con ngöôøi, hình aûnh treû em khieâu daâm vaø khai thaùc lao ñoäng treû em. Vaán ñeà toaøn caàu hoùa phaûi ñi song song vôùi tình ñoaøn keát ñeå laáp khoaûng caùch caøng ngaøy caøng taêng theâm giöõa caùc nöôùc giaàu vaø ngheøo. Nhaân loaïi ñang tìm caùch giaûi quyeát nhöõng haäu quaû tieâu cöïc cuûa vaán ñeà toaøn caàu hoùa, nhö tình traïng baàn cuøng taêng phaùt daãn ñeán naïn thaát nghieäp vaø thaát hoïc.

6.-            Ñoâi beân trao ñoåi nhöõng quan ñieåm veà nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán hoøa bình, an ninh vaø hôïp taùc ôû Chaâu AÂu. Moãi moät nöôùc AÂu Chaâu vaø heát moïi quoác gia AÂu Chaâu phaûi hoaït ñoäng cho vieäc xaây döïng moät nhaø chung AÂu Chaâu, nôi maø moïi nöôùc coù theå tham gia vaø chia seû vôùi caùc ñoàng minh cuûa mình kho taøng vaên hoùa, tinh thaàn vaø toân giaùo cuûa noù. Theo chieàu höôùng lieân heä naøy, caû hai ñaõ nhaán maïnh ñeán vai troø lòch söû vaø taàm quan troïng cuûa caùc giaùo hoäi Kitoâ Giaùo.

7.-            ÑTC ñaõ leân tieáng uûng hoä nhöõng noã löïc cuûa Coäng Hoøa Bulgaria trong vieäc trôû neân moät phaàn töû troïn veïn cuûa Khoái Lieân Hieäp AÂu Chaâu, ñeå nöôùc naøy coù theå ñoùng goùp lòch söû vaø vaên hoùa cuûa mình laø nhöõng gì phaàn lôùn ñaõ ñöôïc Kitoâ Giaùo khuoân ñuùc. ÑTC Gioan Phaoloâ II ñaõ cho thaáy chieàu kích AÂu Chaâu nôi vaên hoùa Bulgaria, nôi gia saûn lòch söû vaø tinh thaàn cuûa daân Bulgaria, cuõng nhö taàm quan troïng cuûa nöôùc Bulgaria trong vai troø laø moät “caàu noái Ñoâng Taây”.

8.-            Ñoâi beân ñeàu baøy toû mình haøi loøng veà neàn hoøa bình vaø tình traïng yeân oån ôû mieàn Ñoâng Nam AÂu, nhaát laø ôû Ñoâng Balkan. Ngöôøi ta ñang kieán taïo nhöõng ñieàu kieän ñeå bieán mieàn naøy thaønh moät nôi choán hoøa bình, töï do vaø hoøa hôïp nôi taát caû moïi daân cö ôû ñoù.

9.-            Nhöõng ngöôøi daân Balkan thuoäc veà AÂu Chaâu. Caû hai phía ñeàu ñoàng yù laø beân naøo cuõng phaûi laøm heát söùc mình ñeå mieàn naøy ñöôïc nhanh choùnh hoäi nhaäp vaøo Khoái Lieân Hieäp AÂu Chaâu, ñeå phuïc höng neàn kinh teá vaø xaõ hoäi cuûa mieàn naøy.

10.-          Ñoâi beân baøy toû noãi lo aâu heát söùc cuûa mình veà tình traïng baïo loaïn ñang xaåy ra ôû Trung Ñoâng. Caû hai ñeàu nhaán maïnh laø phaûi chaám döùt tình traïng baïo löïc, phaûi tieán ñeán choã thöïc hieän nhöõng cuoäc thöông thaûo giöõa Do Thaùi vaø Palestine trong moät töông lai gaàn nhaát, baèng nhöõng noã löïc chung cuûa hoï, ñöôïc coäng ñoàng quoác teá hoã trôï, ñeå ñaït ñeán moät giaûi phaùp toaøn dieän, chính ñaùng vaø vöõng beàn cho tình traïng xung khaéc naøy. Ñoâi beân baøy toû nieàm tin chung veà thaønh quaû maø chæ coù nhöõng cuoäc baøn thaûo hoøa bình môùi laø cô hoäi duy nhaát ñeå giaûi quyeát tình traïng xung khaéc giöõa ngöôøi AÛ Raäp vaø Do Thaùi, döïa treân caên baûn cuûa nguyeân taéc “maûnh ñaát cho hoøa bình”, cuõng nhö döïa treân nhöõng giaûi quyeát cuûa Lieân Hieäp Quoác, ôû choã baûo ñaûm quyeàn lôïi cho taát caû moïi quoác gia trong mieàn coù quyeàn soáng töï do vaø an ninh trong ranh giôùi ñöôïc quoác teá coâng nhaän.

(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch töø Maøn Ñieän Toaùn Zenit ngaøy 24/5, taøi lieäu nguyeân ngöõ baèng tieáng Anh)

Toång Thoáng Bulgaria vôùi cuoäc vieáng thaêm cuûa ÑTC

Toång Thoáng Georgi Parvanov, 45 tuoåi, môùi ñöôïc ñaéc cöû toång thoáng Thaùng 11/2001 ngoaøi döï töôûng cuûa moïi ngöôøi. OÂng laø moät söû gia, moät ñaûng vieân Coäng Saûn tröôùc ñaây vaø nguyeân chuû tòch Ñaûng Xaõ Hoäi, ñoàng thôøi cuõng laø moät tín ñoà Chính Thoáng. Sau ñaây laø cuoäc phoûng vaán vôùi vò toång thoáng naøy veà cuoäc vieáng thaêm cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II ngaøy 23-26/5/2002.

Vaán:       Thöa toång thoáng, Ngaøi ñaõ tieáp ñoùn Ñöùc Gioan Phaoloâ II vôùi nhöõng caûm tình naøo?

Ñaùp:       Ñoù laø moät thaêm vieáng maø chuùng toâi ñaõ mong ñôïi töø laâu. Bulgaria ñaõ mong öôùc ñöôïc tieáp ñoùn Vò Giaùo Hoaøng naøy töø naêm 1990, vaø ñaõ môøi Ngaøi vaøi laàn ñeán thaêm ñaát nöôùc chuùng toâi. Chuùng toâi raát ngöôõng moä con ngöôøi Ñöùc Gioan Phaoloâ II, vieäc Ngaøi daán thaân cho hoøa bình, vaø vai troø cuûa Ngaøi trong tieán trình hieäp nhaát hoùa AÂu Chaâu. Trong cuoäc vieáng thaêm naøy, Ngaøi seõ heát söùc ñöôïc traân troïng vaø caûm meán chaúng nhöõng bôûi caùc vò ñaïi dieän toân giaùo khaùc nhau maø coøn bôûi toaøn theå nhaân daân Bulgaria.

Vaán:       Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñeán vôùi moät ñaát nöôùc thuoäc truyeàn thoáng Kitoâ Giaùo. YÙ nghóa cuûa di saûn linh thieâng naøy ñoái vôùi quoác gia Bulgaria ngaøy nay ra sao?

Ñaùp:       Toâi coi vieäc Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeán vaøo dòp toaøn quoác möøng leã hai Thaùnh Cylioâ vaø Meâthoâñioâ do chính Ñöùc Gioan Phaoloâ II tuyeân nhaän laøm quan thaøy AÂu Chaâu ñaây laø moät bieán coá quan troïng. Toâi muoán nhaéc cho quí vò hay laø chaúng nhöõng nöôùc Bulgaria suøng moä hai vò ñaïi ñan só naøy maø noù coøn  bieát caùch bieán coâng cuoäc cuûa caùc vò thaønh moät thöïc taïi chính trò cuï theå, nguoàn maïch truyeàn baù Kitoâ Giaùo trong theá giôùi cuûa saéc daân Slav. Ñoù laø moät di saûn cho ñeán ngaøy hoâm nay ñaây vaãn laøm cho chuùng toâi heát söùc haõnh dieän.

Vaán:       Bulgaria laø moät quoác gia ña soá laø Chính Thoáng. Cho pheùp toâi hoûi Ngaøi laø Ngaøi coù nhaän mình laø ngöôøi Chính Thoáng Giaùo khoâng?

Ñaùp:       Phaûi, toâi ñaõ ñöôïc röûa toäi theo ñöùc tin Chính Thoáng Giaùo.

Vaán:       Töø khi coøn nhoû hay sao?

Ñaùp:       Chaéc chaén laø tröôùc naêm 1989 (cöôøi ra tieáng), luùc maø khoâng coù gì goïi laø deã daøng caû.

Vaán:       Cuoäc vieáng thaêm cuûa ÑGH coù theå aûnh höôûng ñeán Giaùo Hoäi Chính Thoáng ñang bò caêng thaúng vaø chia reõ noäi boä chaêng?

Ñaùp:       Toâi tin raèng cuoäc vieáng thaêm naøy seõ thuaän lôïi cho vieäc ñoái thoaïi giöõa hai Giaùo Hoäi cuõng nhö seõ thuaän lôïi cho vieäc hoùa giaûi trong noäi boä Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria. Coù nhöõng vaán ñeà chia reõ, nhöng toâi khoâng vaøo soá nhöõng ai coù khuynh höôùng laøm cho nhöõng hieän töôïng naøy trôû thaønh thaùi quaù. Traùi laïi, toâi nhaän thaáy raèng trong nhöõng thaùng ngaøy gaàn ñaây coù nhieàu hy voïng tieán ñeán vieäc hieäp nhaát hôn tröôùc. Caùc cô quan chính quyeàn saün saøng coäng taùc theo chieàu höôùng naøy, hoaøn toaøn toân troïng vieäc töï trò cuûa Giaùo Hoäi vaø tính caùch ña dieän cuûa caùc nieàm tin ñaïo giaùo khaùc nhau.

Vaán:       Ñöùc Gioan Phaoloâ II seõ ñeán Plovdiv ñeå phong chaân phöôùc cho caùc vò töû ñaïo trong nhöõng naêm cuûa cheá ñoä chuyeân cheá. Ngaøi coù sôï raèng cöû chæ naøy seõ laøm taùi phaùt cuoäc tranh bieän choáng laïi caùc ñaûng vieân Coäng Saûn tröôùc ñaây hay chaêng?

Ñaùp:       Toâi coi ñoù nhö laø moät cöû chæ caàn phaûi laøm veà phía Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñoái vôùi caùc vò töû ñaïo cuûa mình. Trong moät soá dòp, toâi cuõng ñaõ ñích thaân toû cöû chæ toân kính caùc naïn nhaân cuûa cheá ñoä chuyeân cheá. Chuùng ta khoâng caàn phaûi ñaøo bôùi quaù khöù vaø thaép laïi nhöõng chia reõ xa xöa.

Vaán:       Khi trôû thaønh moät vò toång thoáng, Ngaøi noùi raèng Ngaøi khoâng muoán laøm cho nhöõng boùng ma quaù khöù taùi hieän. Theo yù nghó cuûa Ngaøi thì phaûi chaêng nöôùc Bulgaria ñaõ suy thoaùi ôû vaøo nhöõng naêm tröôùc 1989?

Ñaùp:       Ñuùng moät phaàn lôùn. Trang lòch söû ñoù ñaõ ñöôïc hoïc hoûi moät caùch trònh troïng, taân thôøi vaø saùng suoát. Tuy nhieân, neáu ngöôøi ta caàn phaûi tieán tôùi hoï khoâng theå luùc naøo cuõng phaûi nhìn vaøo kính chieáu haäu. Baát cöù ai coi quaù khöù nhö laø moät aùm aûnh khoâng phaûi laø moät chính trò gia toát. Coøn ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc thì lòch söû cuûa chuùng ta cho thaáy nhieàu ñieàu nhôø ñoù chuùng ta coù theå hieäp nhaát vôùi nhau hôn laø chia reõ.

Vaán:       Trong thaäp nieân 1980, teân cuûa Bulgaria dính daùng vôùi cuoäc taán coâng Giaùo Hoaøng Wojtyla ôû Coâng Tröôøng Thaùnh Pheâroâ vaøo ngaøy 13/5/1981. Ngaøi coù ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy khi gaëp rieâng ÑGH chaêng?

Ñaùp:       Toâi seõ trình baøy cho ÑTC bieát veà vò trí vaø nhaän ñònh cuûa Bulgaria. Toâi muoán noùi vôùi caùc ñoäc giaû cuûa quí vò cuõng nhö vôùi coâng chuùng, vaø toâi noùi veà ñieàu naøy moät caùch heát söùc höõu traùch, vôùi tö caùch cuûa moät ngöôøi ñaõ töøng nghieân cöùu raát kyõ löôõng caùc vaên khoá, ñoù laø Bulgaria khoâng heà ñoàng loõa gì caû trong vieäc möu ñoà hay ra tay trong haønh ñoäng toäi aùc aáy. Traùi laïi, caên cöù vaøo caùc vaên khoá ngöôøi ta môùi giaät mình vì chính nhöõng cô quan maät vuï Coäng Saûn cuõng toû ra bôõ ngôõ. Theo toâi, ÑTCha seõ chaáp nhaän nhöõng gì do moät vò laõnh ñaïo quoác gia noùi cho Ngaøi hay.

ÑTC Gioan Phaoloâ II:  Sau cuoäc gaëp gôõ vôùi toång thoáng Bulgaria hoâm nay taïi Dinh Toång Thoáng, phaùt ngoân vieân cuûa Toøa Thaùnh laø Tieán Só Joaquín Navarro-Valls ñaõ coâng boá raèng: “Toâi xin ñöôïc theâm laø ÑGH ñaõ noùi vôùi vò toång thoáng naøy raèng Ngaøi khoâng heà tin coù chuyeän goïi laø moùc noái Bulgaria, chuyeän caùo buoäc cho moät daân toäc Ngaøi öu aùi vaø ca ngôïi”.

Dieãn Töø vôùi Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgari

Troïng kính Ñöùc Thöôïng Phuï,

Caùc Vò Toång Giaùm Muïc vaø Giaùm Muïc khaû kính,

Quí Huynh thaân meán trong Chuùa Kitoâ!

Chuùa Kitoâ ñaõ soáng laïi!

1.-        Toâi laáy laøm sung söôùng ñöôïc gaëp gôõ Quùi Huynh hoâm nay ñaây, 24/5, vì ñaây laø moät ngaøy ñaëc bieät ñöôïc theâu ñaäm neùt trong taâm khaûm vaø kyù öùc cuûa Toâi. Ngay töø khi baét ñaàu phuïc vuï nhö laø moät Giaùm Muïc Roâma, Toâi ñaõ vui möøng ñöôïc tieáp ñoùn caùc ñaïi bieåu nöôùc Bulgaria haèng naêm ñeán Vatican vaøo ngaøy naøy, vaø nhöõng ngaøy aáy cuõng laø nhöõng dòp toát ñeå gaëp chaúng nhöõng quoác gia Bulgaria cao quí maø coøn caû Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria vaø Ñöùc Thöôïng Phuï nôi con ngöôøi cuûa nhöõng vò Giaùm Muïc ñaïi dieän Ñöùc Thöôïng Phuï.

Hoâm nay Chuùa ñaõ khieán chuùng ta ñöôïc ñích thaân gaëp nhau vaø trao nhau “chieác hoân hoøa bình”. Toâi xin caùm ôn Ñöùc Thöôïng Phuï vaø Thöôïng Hoäi Ñoàng veà vieäc saün saøng cho pheùp Toâi ñöôïc hieän thöïc öôùc voïng saâu xa maø Toâi ñaõ aáp uû töø baáy laâu nay. Toâi ñeán vôùi Quí Huynh baèng moät loøng caûm phuïc veà söù vuï Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria ñang ñaûm traùch, vaø Toâi muoán baøy toû loøng troïng kính vaø caûm meán veà vieäc Quí Huynh daán thaân phuïc vuï cho thieän ích cuûa nhaân daân nöôùc naøy.

2.-        Qua caùc theá kyû, baát chaáp tình hình phöùc taïp, coù nhöõng luùc trôû thaønh nhöõng bieán coá lòch söû haän thuø, Giaùo Hoäi hieän nay ñöôïc Ñöùc Thöôïng Phuï daãn daét ñaõ khoâng ngöøng vöõng vaøng loan truyeàn veà vieäc Con Moät Thieân Chuùa Nhaäp Theå vaø Phuïc Sinh. Giaùo Hoäi cuûa Huynh ñaõ truyeàn ñaït Tin Möøng cöùu ñoä töø theá heä naøy sang theá heä khaùc. Caû hoâm nay ñaây, môû ñaàu cho Ñeä Tam Thieân Kyû, Giaùo Hoäi cuûa Huynh vaãn haêng say laøm chöùng cho ôn cöùu ñoä ñöôïc Chuùa Kitoâ coáng hieán cho heát moïi ngöôøi, vaø coáng hieán cho taát caû moïi ngöôøi nieàm hy voïng khoâng beõ baøng vaø laø moät nieàm hy voïng raát caàn cho theá giôùi cuûa chuùng ta.

Thöa Ñöùc Thöôïng Phuï, vieäc laàn ñaàu tieân trong lòch söû moät Vò Giaùm Muïc Roâma ñeán vieáng thaêm ñaát nöôùc naøy vaø gaëp gôõ Huynh cuøng vôùi Thöôïng Hoäi Ñoàng quaû laø moät giaây phuùt vui möøng, vì noù laø daáu hieäu chöùng toû cho thaáy vieäc phaùt trieån töø töø nôi moái hieäp thoâng Giaùo Hoäi. Tuy nhieân, ñieàu naøy khoâng theå laøm cho chuùng ta khoûi phaûi thaønh thaät nhìn nhaän raèng Ñöùc Kitoâ Chuùa chuùng ta ñaõ thaønh laäp moät Giaùo Hoäi duy nhaát, trong khi ñoù chuùng ta hoâm nay ñaây laïi chia reõ nhau tröôùc maét theá gian, nhö theå chính Chuùa Kitoâ bò phaân reõ vaäy. “Vieäc chia reõ nhö theá roõ raøng laø nghòch laïi vôùi yù muoán cuûa Chuùa Kitoâ, laøm göông muø cho theá giôùi, vaø laøm haïi ñeán caên nguyeân thaùnh haûo nhaát cho vieäc rao truyeàn Phuùc AÂm cho moïi taïo vaät” (Saéc Leänh veà Ñaïi Keát, Unitatis Redintegratio, 1).

3.-        Vieäc hieäp thoâng troïn veïn giöõa caùc Giaùo Hoäi cuûa chuùng ta ñaõ bò toån thöông naëng neà qua gioøng lòch söû, “maø thöôøng ngöôøi cuûa caû ñoâi beân ñeàu coù loãi veà vaán ñeà naøy” (cuøng nguoàn, 3). “Nhöõng loãi laàm quaù khöù naøy baát haïnh thay vaãn coøn ñeø naëng treân chuùng ta vaø vaãn coøn laø nhöõng khuynh höôùng hieän ñaïi. Caàn phaûi hoaøn chænh chuùng vaø thieát tha xin Chuùa Kitoâ tha thöù cho” (Toâng Thö Tieán Ñeán Ngaøn Naêm Thöù Ba, 34).

Tuy nhieân, coù moät ñieàu an uûi chuùng ta, ñoù laø tình traïng xa bieät giöõa ngöôøi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng khoâng bao giôø laøm taét ñi nôi hoï öôùc voïng phuïc hoài moái hieäp thoâng troïn veïn naøy, ñeå söï hieäp nhaát ñöôïc Chuùa Kitoâ caàu nguyeän ñöôïc theå hieän roõ raøng hôn. Ngaøy nay chuùng ta coù theå taï ôn Thieân Chuùa veà nhöõng thaét keát giöõa chuùng ta ñaõ ñöôïc kieân coá hôn nhieàu.

Veà vaán ñeà naøy, Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II ñaõ nhaán maïnh raèng Caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng “coù caùc bí tích thöïc söï, nhaát laø, nhôø vieäc thöøa keá toâng ñoà, coù Chöùc Linh Muïc vaø Thaùnh Theå” (Saéc Leänh veà Ñaïi Keát, 15). Hôn theá nöõa, Coâng Ñoàng nhaéc laïi vaø nhìn nhaän raèng “chaúng nhöõng khoâng phaûi laø moät trôû ngaïi cho moái hieäp nhaát cuûa Giaùo Hoäi, … tính caùch ña daïng veà taäp tuïc vaø thi haønh coøn laøm taèng theâm veû ñeïp cuûa Giaùo Hoäi vaø goùp phaàn raát nhieàu vaøo vieäc thaønh ñaït söù vuï cuûa Giaùo Hoäi nöõa” (cuøng nguoàn, 16). Roài Coâng Ñoàng theâm: “Vieäc tuaân giöõ troïn veïn nguyeân taéc truyeàn thoáng naøy, moät nguyeân taéc khoâng phaûi bao giôø cuõng ñöôïc tuaân giöõ, caàn phaûi coù cho baát cöù moät vieäc phuïc hoài hieäp nhaát naøo” (cuøng nguoàn).

4.-        Trong vieäc baøn ñeán ñeà taøi naøy, chuùng ta khoâng theå khoâng nhìn ñeán moät göông maãu hieäp nhaát ñöôïc theå hieän ôû thieân kyû thöù nhaát moät caùch heát söùc cuï theå bôûi hai anh em thaùnh Cylioâ vaø Meâthoâñioâ, nhöõng vò thaùnh ñöôïc ñaát nöôùc cuûa Quí Huynh töôûng nhôù moät caùch raát sinh ñoäng vaø di saûn cuûa caùc ngaøi ñöôïc Quí Huynh caûm nhaän heát söùc saâu xa. Chöùng töø cuûa caùc ngaøi cuõng thích hôïp cho caû nhöõng ai, trong laõnh vöïc chính trò, ñang hoaït ñoäng ñeå mang laïi hieäp nhaát cho AÂu Chaâu. Trong vieäc tìm kieám caên tính rieâng cuûa mình, Luïc Ñòa naøy khoâng coøn laøm gì khaùc ngoaøi vieäc trôû veà vôùi coäi nguoàn Kitoâ Giaùo cuûa mình. Toaøn theå AÂu Chaâu, caû Taây laãn Ñoâng, ñeàu mong ñôïi nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng cuøng nhau hoaït ñoäng ñeå beânh vöïc hoøa bình vaø coâng lyù, nhaân quyeàn vaø vaên hoùa söï soáng.

Maãu göông cuûa hai Thaùnh Cylioâ vaø Meâthoâñioâ tröôùc heát laø moät bieåu hieäu cho söï hieäp nhaát cuûa nhöõng ngöôøi Kitoâ höõu trong moät Giaùo Hoäi duy nhaát cuûa Chuùa Kitoâ. Caùc vò ñöôïc Thöôïng Phuï Contantinoâpoâli sai ñeán Ñoâng AÂu ñeå mang ñöùc tin thaät cho caùc daân toäc Slav baèng thöù ngoân ngöõ cuûa caùc vò; vaø trong vieäc chaïm traùn vôùi nhöõng trôû ngaïi treân con ñöôøng naøy gaây ra bôûi nhöõng giaùo phaân phía Taây cho raèng ñoù laø phaän söï cuûa hoï phaûi mang Thaäp Giaù cuûa Chuùa Kitoâ ñeán cho caùc xöù sôû Slav, caùc vò ñaõ ñeán vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng ñeå xin ngaøi xaùc nhaän söù vuï cuûa caùc vò (xem Thoâng Ñieäp, Slavorum Apostoli, 5). Bôûi theá, ñoái vôùi chuùng ta, caùc vò thöïc söï laø “moái giaây noái keát hay chieác caàu noái giöõa caùc truyeàn thoáng Ñoâng Phöông vaø Taây Phöông, nhöõng truyeàn thoáng maø caû hai ñaõ hôïp laïi thaønh moät Truyeàn Thoáng lôùn cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Ñoái vôùi chuùng ta, caùc vò laø nhöõng tay thaéng cuoäc vaø cuõng laø caùc vò quan thaày cuûa noã löïc ñaïi keát nôi caùc Giaùo Hoäi chò em göõa Ñoâng vaø Taây, vì vieäc taùi nhaän thöùc, qua lôøi caàu nguyeän vaø ñoái thoaïi veà söï hieäp nhaát höõu hình trong moái hieäp thoâng troïn veïn vaø hoaøn toaøn, ‘söï hieäp nhaát… khoâng thu huùt cuõng chaúng toûa phaùt’ (maø laø) moät cuoäc gaëp gôõ trong chaân thaät vaø yeâu thöông, ñöôïc Thaàn Linh ban cho chuùng ta” (cuøng nguoàn, 27).

5.-        Vì chuùng ta gaëp nhau hoâm nay ñaây, Toâi haân haïnh nhaéc laïi nhieàu cuoäc lieân laïc giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria, baét ñaàu töø Coâng Ñoàng Chung Vaticanoâ II, coâng ñoàng ñöôïc Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria cöû quan saùt vieân tôùi tham döï. Toâi tin töôûng raèng nhöõng cuoäc lieân laïc tröïc tieáp naøy, nhöõng lieân laïc ñaõ may maén taêng hôn trong nhöõng naêm gaàn ñaây, cuõng seõ coù moät aûnh höôûng tích cöïc treân vaán ñeà ñoái thoaïi veà thaàn hoïc, moät vaán ñeà ñöôïc Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng tham gia qua UÛy Ban Hoãn Hôïp Quoác Teá ñöông nhieäm. Chính vì muoán taêng theâm söï hieåu bieát cuûa chuùng ta veà nhau hôn nöõa, taêng theâm loøng yeâu thöông nhau cuøng vôùi vieäc coäng taùc huynh ñeä, Toâi laáy laøm vui khi ñeå cho coäng ñoàng Chính Thoáng Bulgaria ôû Roâma ñöôïc quyeàn söû duïng Thaùnh Ñöôøng Thaùnh Vinhsôn vaø Anastasius ôû Trevi Fountain, theo nhöõng khoaûn ñaõ ñöôïc caùc ñaïi bieåu hieän taïi cuûa chuùng ta quyeát ñònh.

Toâi cuõng ñaõ ñöôïc cho bieát raèng Thaùnh 12 vöøa qua, Coâng Ñoàng Thöù Naêm cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria ñaõ thieát laäp Toång Giaùo Phaän Silistra laø mieàn Dorostol coå xöa. Töø mieàn ñaát naøy ñaõ xuaát hieän  ngöôøi lính treû Dasius maø naêm nay chuùng ta möøng kyû nieäm 1700 naêm töû ñaïo cuûa ngaøi. Ñeå ñaùp laïi nhieàu lôøi xin tha thieát, vôùi söï thoûa thuaän quaûng ñaïi cuûa Toång Giaùo Phaän Ancona-Osimo, Toâi ñaõ mang theo thaùnh tích cuûa vò thaùnh naøy nhö laø moät kyû vaät ñeå taëng cho Giaùo Hoäi ñaây.

6.-        Thöa Ñöùc Thöôïng Phuï, sau heát, Toâi xin baøy toû cuøng Huynh cuõng nhö taát caû moïi Vò Giaùm Muïc cuûa Giaùo Hoäi Huynh veà loøng tri aân saâu xa cuûa Toâi ñoái vôùi vieäc tieáp ñoùn Toâi. Toâi raát laáy laøm caûm ñoäng.

Trong tinh thaàn huynh ñeä, Toâi höùa luoân caàu nguyeän cho Quí Huynh, ñeå Chuùa Kitoâ ban cho Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria, cuøng vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, ñöôïc can ñaûm hoaøn thaønh söù vuï truyeàn baù phuùc aâm hoùa maø Ngöôøi ñaõ trao phoù cho Giaùo Hoäi cuûa Quí Huynh nôi queâ höông naøy.

Xin Thieân Chuùa chuùc laønh cho nhöõng noã löïc cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï, Caùc Vò Toång Giaùm Muïc vaø Giaùm Muïc, haøng giaùo só, caùc ñan só nam nöõ, vaø ban cho nhöõng noã löïc toâng ñoà cuûa moãi ngöôøi trong Quí Huynh ñöôïc gaét haùi ñöôïc nhieàu hoa traùi.

Xin Trinh Nöõ raát thaùnh, ñöôïc tín höõu Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria thieát tha toân kính, coi soùc Giaùo Hoäi cuûa Quí Huynh vaø baûo veä Giaùo Hoäi cuûa Quí Huynh ngaøy nay vaø maõi maõi!

Chuùa Kitoâ ñaõ phuïc sinh!

(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh. BVL, dòch theo Maøn Ñieän Toaùn Zenit ngaøy 24/5/2002,

taøi lieäu ñöôïc Vatican Office Press phoå bieán vaø dòch sang Tieáng Anh töø tieáng Bulgaria)

Hoâm nay, trong buoåi gaëp gôõ Haøng Laõnh Ñaïo Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria, sau khi ÑTC Gioan Phaoloâ II vaø Ñöùc Thöôïng Phuï Maxim 87 tuoåibaét tay nhau, thì ña soá Vò Toång Giaùm Muïc ñaõ hoân tay ÑTC. Thaät vaäy, Ñöùc Thöôïng Phuï ñaõ laøm cho caû ngöôøi Coâng Giaùo vaø Chính Thoáng ngaïc nhieân khi thaáy Ngaøi hieän dieän trong buoåi ngheânh ñoùn ÑTC vaøo Ngaøy Thöù Naêm hoâm qua, maëc duø Ngaøi khoâng coù teân trong danh saùch. ÑTGM Chính Thoáng Simeon, vò phuï traùch tín höõu Ñoâng AÂu, tröôùc ñaây ñaõ ñöôïc tieáp kieán ÑTC ôû Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Chính Thoáng Thaùnh Alexander Nevski. Ñaïi dieän Ñöùc Thöôïng Phuï vaø Thöôïng Hoäi Ñoàng, Ngaøi ñaõ ngôû lôøi chaøo möøng ÑTC: “Kitoâ höõu chuùng ta phaûi cuøng nhau cöùu theá giôùi, moät theá giôùi ñang bò ñe doïa bôûi chuû nghiaõ vaät chaát buoâng thaû… Chuùng toâi caûm meán Ngaøi vaø coi Ngaøi nhö laø moät vò toâng ñoà vaäy”.

23/5 Thöù Naêm

Dieãn Töø Khai Ngoä

"Theo vò trí veà ñòa dö, nöôùc Bulgaria ñoùng vai troø nhö moät chieác caàu noái giöõa Ñoâng AÂu vaø Nam AÂu, gioáng nhö moät thöù giao ñieåm veà tinh thaàn, moät maûnh ñaát giao tieáp vaø hieåu bieát nhau. Nôi ñaây, söï phong phuù veà nhaân baûn vaø vaên hoùa cuûa caùc mieàn khaùc nhau treân Ñaïi Luïc gaëp gôõ nhau: ôû choã, chuùng ñöôïc tieáp nhaän vaø toân troïng"

(ÑTC ñöôïc chính thöùc tieáp ñoùn taïi Coâng Tröôøng Thaùnh Alexander Nevski, thuû ñoâ Sofia nöôùc Bulgaria vaøo buoåi chieàu hoâm nay Thöù Naêm 23/5/2002, vôùi söï hieän dieän cuûa toång thoáng Georgi Parvanov, Thöôïng Phuï Maxim, caùc vieân chöùc thuoäc toøa thöôïng phuï, caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò , daân söï vaø toân giaùo, vaø 3 vò Giaùm Muïc Coâng Giaùo)

Thöa Ngaøi Toång Thoáng,

Thöa Ñöùc Thöôïng Phuï,

Quí Vò Thuoäc Ngoaïi Giao Ñoaøn,

Quí Toân Vò Thaåm Quyeàn,

Quí Vò Ñaïi Dieän Caùc Giaùo Phaùi,

Anh Chò Em thaân meán!

1.-       Toâi heát söùc caûm ñoäng vaø vui möøng ñöôïc coù maët ôû nöôùc Bulgaria hoâm nay ñaây ñeå göûi ñeán anh chò em nhöõng lôøi chaøo noàng naøn cuûa Toâi. Toâi caùm ôn Thieân Chuùa Toaøn Naêng ñaõ cho Toâi hoaøn thaønh öôùc muoán maø Toâi ñaõ aáp uû trong loøng töø laâu.

Haèng naêm, vaøo Ngaøy Leã Thaùnh Cyriloâ vaø Meâthoâñioâ, Nhò Vò Toâng Ñoà cuûa Saéc Daân Slavs, theo thuû tuïc, Toâi tieáp ñoùn ôû Vatican nhöõng vò ñaïi dieän cuûa Chính Phuû vaø Giaùo Hoäi Bulgaria. Bôûi theá, hoâm nay ñaây, moät caùch naøo ñoù, Toâi ñeán ñaây ñeå ñaùp laïi nhöõng cuoäc vieáng thaêm ñoù, cuõng nhö ñeå gaëp gôõ taïi chính xöù sôû cuûa hoï nhaân daân Bulgaria thaân yeâu. Trong giaây phuùt naøy ñaây, Toâi nghó ñeán vò tieàn nhieäm cuûa Toâi laø Giaùo Hoaøng Adrian II, vò ñaõ ñích thaân ñeán gaëp Nhò Vò Huynh Ñeä Thaùnh cuûa thaønh Thessalonica khi hoï ñeán Roâma ñeå mang thaùnh tích cuûa Thaùnh Clementeâ, Giaùo Hoaøng Töû Ñaïo (xem Ñôøi Soáng cuûa Constantine, XVII,1), cuõng nhö ñeå laøm chöùng cho moái hieäp thoâng giöõa Giaùo Hoäi ñöôïc hoï thaønh laäp vaø Giaùo Hoäi Roâma. Hoâm nay ñaây, chính Vò Giaùm Muïc Roâma ñeán vôùi anh chò em, cuõng ñöôïc taùc ñoäng bôûi nhöõng caûm nhaän hieäp thoâng trong tình yeâu Chuùa Kitoâ.

Trong dòp naøy, Toâi cuõng nghó ñeán moät vò tieàn nhieäm khaùc cuûa Toâi, ñoù laø Giaùo Hoaøng Chaân Phöôùc Gioan XXIII, Vò ñaõ laøm Ñaïi Dieän Toøa Thaùnh ôû Bulgaria 10 naêm vaø khoâng ngöøng gaén boù saâu xa vôùi ñaát nöôùc vaø daân toäc naøy. Trong nieàm töôûng nhôù ñeán Ngaøi, Toâi xin thaân aùi chaøo heát moïi ngöôøi vaø Toâi xin noùi vôùi taát caû moïi ngöôøi laø Toâi khoâng bao giôø thoâi yeâu thöông daân toäc Bulgaria, bao giôø trong lôøi caàu nguyeän cuûa mình cuõng daâng hoï leân Ngai Ñaáng Toái Cao: mong raèng vieäc Toâi coù maët giöõa anh chò em hoâm nay ñaây laø moät daáu hieäu roõ raøng cho thaáy tình caûm quí meán vaø thaân aùi cuûa Toâi giaønh cho Quoác Gia cao quí naøy cuõng nhö cho con chaùu cuûa noù vaäy.

2.-       Toâi thaân aùi chaøo Quí Vò Thaåm Quyeàn cuûa Nöôùc Coäng Hoøa naøy. Toâi caùm ôn hoï veà vieäc hoï môøi Toâi cuõng nhö veà taát caû nhöõng gì hoï laøm ñeå söûa soaïn cho vieäc ñoùn tieáp Toâi. Thöa Ngaøi Toång Thoáng, Toâi muoán baøy toû cuøng Ngaøi loøng bieát ôn chaân thaønh veà nhöõng lôøi toát ñeïp Ngaøi ñaõ ñoùn tieáp Toâi ôû Coâng Tröôøng lòch söû naøy. Qua Caùc Toân Vò thuoäc Ngoaïi Giao Ñoaøn, Toâi cuõng nghó ñeán nhöõng ngöôøi ñöôïc hoï heát söùc xöùng ñaùng ñaïi dieän cho.

Toâi troïng kính chaøo Ñöùc Thöôïng Phuï Maxim cuøng caùc vò TGM vaø Giaùm Muïc cuûa Thaùnh Coâng Hoäi, cuõng nhö taát caû moïi tín höõu thuoäc Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria. Toâi thieát tha hy voïng raèng cuoäc vieáng thaêm cuûa Toâi ñaây seõ giuùp vaøo vieäc laøm cho chuùng ta theâm hieåu bieát nhau, nhôø ñoù, vôùi ôn Chuùa giuùp, vaøo moät ngaøy naøo ñoù vaø baèng caùch naøo ñoù tuøy Ngaøi, cuoái cuøng chuùng ta seõ soáng “hieäp nhaát trong cuøng moät taâm töôûng vaø cuøng moät phaùn ñoaùn” (1Cor 1:10), phaûn aûnh nhöõng lôøi Chuùa duy nhaát cuûa chuùng ta phaùn: “Neáu caùc con yeâu thöông nhau thì töø ñoù taát caû moïi ngöôøi môùi nhaän bieát raèng caùc con laø moân ñeä cuûa Thaøy” (Jn 13:35).

3.-       Vôùi loøng ñaëc bieät caûm meán, Toâi xin oâm aáp Chö Huynh Giaùm Muïc cuûa Toâi, Christo, Gheorghi, Petko vaø Metodi cuøng vôùi taát caû moïi con caùi nam nöõ thuoäc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo cuûa Chö Huynh, linh muïc, tu só vaø giaùo daân: Toâi ñeán vôùi anh chò em baèng lôøi chaøo hoûi vaø chuùc nguyeän toát ñeïp cuûa moät thöù bình an ñöôïc Chuùa Phuïc Sinh ban cho caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi (xem Jn 20:19), ñeå cuûng coá anh chò em trong ñöùc tin cuõng nhö ñeå khích leä anh chò em treân con ñöôøng soáng Kitoâ Giaùo.

Toâi xin chaøo anh chò em Kitoâ höõu thuoäc Caùc Coäng Ñoàng Giaùo Hoäi khaùc, nhöõng phaàn töû cuûa Coäng Ñoàng Do Thaùi ñi vôùi Vò Chuû Tòch cuûa hoï, vaø nhöõng tín ñoà Hoài Giaùo theo Ñaïi Giaùo Chuû Mufti tôùi ñaây. Toâi xin taùi xaùc nhaän ôû ñaây, nhö Toâi ñaõ laøm taïi cuoäc hoäi ngoä ôû Assisi, nieàm xaùc tín cuûa Toâi laø heát moïi toân giaùo ñöôïc keâu goïi ñeå coå voõ coâng lyù vaø hoøa bình nôi caùc daân toäc, söï thöù tha, söï soáng vaø yeâu thöông.

4.-       Nöôùc Bulgaria ñaõ laõnh nhaän Phuùc AÂm nhôø vieäc rao giaûng cuûa hai Thaùnh Cyriloâ vaø Meâthoâñioâ, ñeå roài qua caùc theá kyû, haït gioáng ñöôïc gieo troàng nôi maûnh ñaát phì nhieâu naøy ñaõ troå sinh muoân vaøn hoa traùi chöùng nhaân vaø thaùnh thieän Kitoâ giaùo. Ngay caû trong muøa ñoâng daøi cuûa cheá ñoä chuyeân cheá mang laïi ñau thöông cho xöù sôû cuûa anh chò em cuõng nhö cho nhieàu quoác gia AÂu Chaâu khaùc, loøng trung thaønh vôùi Phuùc AÂm cuûa anh chò em vaãn khoâng bieán maát, vaø treû em voâ soá keå cuûa daân toäc naøy ñaõ anh huøng trung thaønh vôùi Chuùa Kitoâ, khoâng thieáu nhöõng tröôøng hôïp ñaõ ñi ñeán choã hy sinh maïng soáng mình vì Ngaøi.

Toâi muoán toân vinh ôû ñaây nhöõng chöùng nhaân ñöùc tin can tröôøng, nhöõng phaàn töû thuoäc caùc giaùo phaùi Kitoâ Giaùo khaùc. Chôù gì vieäc hy sinh cuûa hoï khoâng trôû thaønh voâ ích, vaø chôù gì vieäc hy sinh naøy trôû thaønh moät göông saùng vaø laøm cho vieäc daán thaân ñaïi keát cuûa anh chò em sinh hoa keát traùi trong chieàu höôùng hoaøn toaøn hieäp nhaát Kitoâ Giaùo. Chôù gì nhöõng ai hoaït ñoäng ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi ñaët neàn moùng treân söï thaät, coâng lyù vaø töï do cuõng nhìn leân hoï nöõa!

5.-       Caàn phaûi chöõa laønh nhöõng veát thöông ñau, vaø caàn phaûi laïc quan phaùc hoïa töông lai. Ñaây khoâng phaûi laø moät con ñöôøng deã ñi, cuõng khoâng phaûi laø moät con ñöôøng khoâng coù trôû ngaïi, theá nhöng nhöõng muïc tieâu ñaùng öôùc mong naøy vaãn coù theå ñaïi ñöôïc vôùi söï hieäp löïc cuûa taát caû moïi laõnh vöïc trong Quoác Gia naøy. Ñoàng thôøi cuõng caàn phaûi tieán leân, moät caùch khoân ngoan, hôïp vôùi luaät phaùp vaø vieäc baûo toaøn caùc cô caáu daân chuû, khoâng quaûn ngaïi hy sinh, baûo trì vaø coå voõ nhöõng giaù trò neàn taûng cho tính caùch cao caû cuûa Quoác Gia naøy: nhö loøng thaønh kính veà luaân lyù vaø kieán thöùc, vieäc beânh vöïc ñôøi soáng gia ñình, vieäc chaêm soùc cho thaønh phaàn ngheøo khoå, vieäc toân troïng söï soáng con ngöôøi töø khi ñöôïc thuï thai cho ñeán khi töï nhieân cheát ñi.

Toâi baøy toû nieàm hy voïng cuûa Toâi laø nhöõng coá gaéng ñaït tôùi vieäc canh taân veà xaõ hoäi laø nhöõng gì nöôùc Bulgaria ñang can ñaûm thöïc hieän seõ ñöôïc Khoái Lieân Hieäp AÂu Chaâu khoân ngoan tieáp nhaän vaø quaûng ñaïi uûng hoä.

6.-       Coù leõ ôû chính ñòa ñieåm naøy ñaây, gaàn moä cuûa caùc vò töû ñaïo, maø caùc Vò Giaùm Muïc Ñoâng Taây ñaõ qui tuï laïi vaøo naêm 342 hay 343 ñeå hoïp Coâng Ñoàng Serdica quan troïng, nôi maø töông lai cuûa Kitoâ Giaùo AÂu Chaâu ñaõ ñöôøn baøn ñeán. Trong nhöõng theá kyû sau ñoù, nôi ñaây ñaõ moïc leân ngoâi Ñeàn Thôø Sophia, Ñeàn Thôø Khoân Ngoan Thaàn Linh, Söï Khoân Ngoan Thaàn Linh maø theo chuû tröông Kitoâ Giaùo laø neàn taûng maø thaønh ñoâ cuûa con ngöôøi caàn phaûi ñöôïc xaây döïng leân. Ñöôøng loái tieán boä ñích thöïc cuûa con ngöôøi khoâng theå naøo chæ laø vieäc tieán boä veà chính trò vaø kinh teá; noù cuõng caàn phaûi höôùng veà chieàu kích taâm linh vaø luaân lyù nöõa. Kitoâ Giaùo laø moät phaàn laøm neân nhöõng goác gaùc lòch söû vaø vaên hoùa cuûa xöù sôû naøy: bôûi theá, noù khoâng theå naøo bò coi thöôøng nôi baát cöù moät tieán trình tieán boä troïng heä naøo höôùng veà töông lai.

Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, baèng vieäc daán thaân haèng ngaøy cuûa con caùi mình cuøng vôùi nhöõng toå chöùc thuaän lôïi voán coù cuûa mình, muoán goùp phaàn vaøo vieäc baûo toàn vaø phaùt trieån gia saûn cuûa caùc giaù trò tinh thaàn vaø vaên hoùa maø ñaát nöôùc naøy voán haõnh dieän. Giaùo Hoäi muoán lieân keát noã löïc cuûa mình vôùi nhöõng noã löïc cuûa caùc anh chò em Kitoâ höõu khaùc ñeå ñem phuïc vuï taát caû moïi daân toäc vôùi nhöõng maõnh löïc vaên minh maø Phuùc AÂm coù theå coáng hieán cho caû caùc theá heä cuûa ngaøn naêm môùi nöõa.

7.-       Theo vò trí veà ñòa dö, nöôùc Bulgaria ñoùng vai troø nhö moät chieác caàu noái giöõa Ñoâng AÂu vaø Nam AÂu, gioáng nhö moät thöù giao ñieåm veà tinh thaàn, moät maûnh ñaát giao tieáp vaø hieåu bieát nhau. Nôi ñaây, söï phong phuù veà nhaân baûn vaø vaên hoùa cuûa caùc mieàn khaùc nhau treân Ñaïi Luïc gaëp gôõ nhau: ôû choã, chuùng ñöôïc tieáp nhaän vaø toân troïng. Toâi muoán noùi leân loøng caûm phuïc loøng hieáu khaùch truyeàn thoáng cuûa daân toäc Bulgaria, nhaát laø nhöõng noã löïc cao quí trong vieäc cöùu caû ngaøn ngaøn ngöôøi Do Thaùi trong cuoäc Ñaïi Chieán Thöù Hai.

Xin Meï Thieân Chuùa, Ñaáng ñöôïc ñaëc bieät yeâu meán vaø toân kính nôi ñaây, giöõ nöôùc Bulgaria döôùi taø aùo vaø söï chuyeån caàu cuûa Meï, ñeå hoï ñöôïc lôùn leân trong tình yeâu huynh ñeä vaø thuaän hoøa! Xin Thieân Chuùa Toaøn Naêng ban cho quoác gia cao quí cuûa anh em traøn ñaày pheùp laønh cuûa Ngaøi, ban cho noù moät töông lai thònh vöôïng vaø bình an!

(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, dòch theo Maøn Ñieän Toaùn Zenit, taøi lieäu ñaõ ñöôïc phoå bieán töø Vatican Press Office vaø ñaõ ñöôïc dòch sang Tieáng Anh töø tieáng Bulgaria).

ÑTC vieáng thaêm Nöôùc Bulgaria: Boái Caûnh

Trong caùc nöôùc thuoäc Giaùo Hoäi Chính Thoáng Giaùo thì Bulgaria gaàn Nöôùc Nga nhaát. Nöôùc naøy cuõng coù moät moái lieân heä vôùi Toøa Thaùnh Roâma nöõa. Vì hai vò Thaùnh Cyriloâ vaø Meâthoâñioâ, sau khi ñaõ nhaän ñöôïc leänh cuûa Giaùo Hoaøng Roâma, ñaõ ra ñi truyeàn giaùo cho theá giôùi cuûa saéc daân Slavic, trong ñoù coù daän nöôùc Bulgaria.

Vò Boä Tröôûng Ngoaïi Giao, OÂng Solomon Passy laø ngöôøi ñaàu tieân ñaõ ñeà nghò veà cuoäc vieáng thaêm naøy: “Toâi coi saùng kieán naøy nhö laø moät söù vuï cuûa mình”. Giaùo Hoäi Chính Thoáng, qua Thöôïng Vuï Maxim, vò laõnh ñaïo Giaùo Hoäi Chính Thoáng Töï Trò Bulgaria cuõng cho bieát: “Chuùng toâi khoâng lo ngaïi vieäc vieáng thaêm cuûa ÑGH. Ngaøi laø moät ñaïi khaùch vaø chuùng toâi seõ tieáp ñoùn Ngaøi xöùng ñaùng”. Töø ñaàu naêm nay, ÑTC vaø Thöôïng Phuï Maxim ñaõ trao ñoåi thö töø vôùi nhau veà chuyeán vieáng thaêm naøy. Tuy nhieân, khi vò thöôïng phuï naøy tieáp ÑHY Edward Cassidy, Chuû Tòch Hoài Höu cuûa Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Vieäc Coå Ñoäng Hieäp Nhaát Kitoâ Giaùo, ôû thuû ñoâ Bulgaria vaøo thaùng 11/2000, ñaõ toû yù choáng laïi vieäc vieáng thaêm naøy, vì “vieäc hieän dieän cuûa ÑGH ôû Sofia coù theå seõ laøm taêng theâm chia reõ Giaùo Hoäi Chính Thoáng ôû Bulgaria cuõng nhö laøm traàm troïng hôn nhöõng ngöôøi baát maõn”.

Cuoäc ñuïng ñoä naøy noåi leân töø khi cheá ñoä Coäng Saûn suïp ñoå. Moät phaàn Giaùo Hoäi ñaõ toá caùc Vò Giaùm Muïc laø ñoàng loõa vôùi cheá ñoä cuõ vaø ñaõ cheá nhaïo Thöôïng Phuï Maxim baèng caùch goïi vò naøy laø “Marxism”. Vò Thöôïng Phuï naøy giôø ñaây ñaõ gaàn 90 tuoåi, ñöôïc choïn laøm thöôïng phuï maõi töø naêm 1971, do aùp löïc ñaûng phaùi. Sau khi coù caû taù vò Giaùm Muïc boû khoâng tham döï Coâng Ñoàng naêm 1996 nöõa, cuoäc ly giaùo chính thöùc xaåy ra. Tín höõu khoâng bieát ñaâu maø moø khi ñaùm baát maõn töï nhaän mình cuøng moät danh hieäu laø Giaùo Hoäi Chính Thoáng Bulgaria. Nhoùm baát maõn naøy ñöôïc laõnh ñaïo bôûi TGM Innokentij, vaø ñöôïc moät soá chính trò gia thuoäc Khoái Hieäp Nhaát Löïc Löôïng Daân Chuû uûng hoä. Theá nhöng, vò thöôïng phuï naøy töø töø bò xuoáng giaù, khi 5 vò giaùm muïc thuoäc nhoùm nhaåy sang beân phía vò Thöôïng Phuï hôïp leä. ÑTC seõ khoâng gaëp vò thöôïng phuï baát maõn naøy, vaø caùc vò coù thaåm quyeàn ôû ñaây cuõng ñaõ quyeát ñònh khoâng môøi oâng tôùi döï caùc cuoäc hoïp vôùi ÑTC.

Maëc duø coù nhöõng luûng cuûng noäi boä, Giaùo Hoäi Chính Thoáng vaãn chung soáng thuaän hoøa vôùi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi nöôùc naøy: ÑTGM Chính Thoáng Neofit cho bieát: “Moái lieân heä raát toát. ÔÛ Bulgaria, ñoái vôùi caùc vò thöøa sai cuûa Roâma khoâng coù vaán ñeà chieâu moä tín ñoà”. Coäng ñoàng Coâng Giaùo ôû Bulgaria laø moät coäng ñoàng nhoû nhaát ôû Ñoâng AÂu, vôùi con soá chæ coù 80 ngaøn giaùo daân, hay 1% daân soá. Tuy nhieân, noù laø moät söï hieän dieän ñöôïc caém reã saâu xa vaø ñöôïc Chính Thoáng Giaùo toân troïng töø thôøi nhöõng cuoäc baùch haïi trong Ñeá Quoác Ottoman. Caû trong thôøi kyø Coäng Saûn cuõng khoâng coù xung khaéc gì giöõa hai giaùo hoäi naøy caû, moät phaàn coù theå laø vì cuûa caûi cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo khoâng bò tòch bieân trao cho Giaùo Hoäi Chính Thoáng. Cho duø nhoû beù, coäng ñoàng Coâng Giaùo Hy laïp naøy vaãn toàn taïi trong cheá ñoä Coäng Saûn Bulgaria, maëc duø bò baùch haïi song khoâng bò trieät loaïi. Cha Krzystof Kurzov, tu só doøng Capuchin, linh muïc coi xöù Nhaø Thôø Thaùnh Giuse, cho bieát: “Nhieàu ngöôøi Chính Thoáng ñeán ñaây döï leã. ÔÛ ñaây ngöôøi ta soáng vôùi nhau trong moät baàu khí thoâng caûm nhau. Coù nhieàu cuoäc hoân nhaân pha troän, vaø nhieàu ngöôøi Chính Thoáng ngoû yù muoán tham döï cuoäc gaëp gôõ ÑGH”.

Baøi Giaûng cuûa ÑTC cho Thaùnh Leã saùng taïi Sports Palace ôû thuû ñoâ Baku

"Hoâm nay ñaây, taát caû moïi ngöôøi doàn maét veà “ñaøn nhoû” (Lk 12:32) anh chò em. Anh chò em ñöøng sôï! Haõy môû loøng mình ra vaø haõy hy voïng vaøo Chuùa. Anh chò em ñang caûm nghieäm ñöôïc söï phuïc sinh; moät caùch naøo ñoù anh chò em ñang hoan höôûng tröôùc cuoäc gaëp gôõ toái haäu vôùi Chuùa Kitoâ hieån vinh vaäy".

1.-       “Vinh döï cho anh em laø nhöõng ngöôøi tin töôûng!” (1Pt 2:7)

Phaûi, Anh Chò Em cuûa Coäng ñoàng Coâng Giaùo Baku, vaø taát caû anh chò em töø caùc coäng ñoàng Coâng Giaùo thuoäc caùc nöôùc laân caän thaân meán, “vinh döï cho anh em laø nhöõng ngöôøi tin töôûng!” Toâi xin chaøo Kitoâ höõu cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng, cuøng vôùi Giaùm Muïc Alexander cuûa mình, tham phaàn vôùi chuùng toâi trong giaây phuùt nguyeän caàu long troïng naøy. Caû anh chò em nöõa, Toâi cuõng muoán ngoû cuøng anh chò em nhöõng lôøi cuûa Toâng Ñoà Pheâroâ vieát cho caùc Kitoâ höõu tieân khôûi laø “vinh döï cho anh em laø nhöõng ngöôøi tin töôûng!” 

Giaùo Hoäi hoaøn vuõ ngöôõng phuïc taát caû nhöõng ai tieáp tuïc trung thaønh vôùi nhöõng lôøi höùa quyeát röûa toäi. Toâi ñang ñaëc bieät nghó ñeán nhöõng ai thöôøng xuyeân soáng ôû xöù sôû naøy vaø ñaõ traûi qua thaûm naïn baùch haïi cuûa cheá ñoä Marxist, neân phaûi chòu nhöõng haäu quaû bôûi loøng trung thaønh gaén boù vôùi Chuùa Kitoâ. Thöa anh chò em, anh chò em ñaõ thaáy toân giaùo cuûa anh chò em bò nhaïo baùng nhö laø moät thöù meâ tín dò ñoan, nhö laø moät gaéng goûi ñeå thoaùt khoûi nhöõng traùch nhieäm gaén lieàn vôùi lòch söû. Ñoù laø lyù do anh chò em ñaõ bò coi laø thaønh phaàn thöù daân vaø ñaõ bò ñaày ñoïa, loaïi tröø baèng nhieàu caùch.

2.-       “Vinh döï cho anh em laø nhöõng ngöôøi tin töôûng!” Vinh döï cho oâng baø cuûa anh chò em, cho cha meï cuûa anh chò em, nhöõng ngöôøi ñaõ chaêm soùc haït gioáng ñöùc tin nôi anh chò em, ñaõ nuoâi döôõng noù baèng vieäc caàu nguyeän, vaø ñaõ laøm cho noù lôùn leân sinh hoa keát traùi. Toâi muoán laäp laïi moät laàn nöõa laø, vinh döï cho caû anh chò em nöõa laø Hoäi Thaùnh Chính Thoáng; anh chò em ñaõ môû cöûa cho caùc tín höõu Coâng Giaùo, thaønh phaàn khoâng coù ñaøn vaø chuû chieân. Xin Chuùa töôûng thöôûng cho loøng quaûng ñaïi cuûa anh chò em.

Toâi göûi lôøi chaøo ñaëc bieät ñeán Beà Treân cuûa khu truyeàn giaùo naøy, vaø coäng ñoàng doøng Don Boscoâ ñaõ hoaït ñoäng vôùi vò beà treân naøy troâng coi nhöõng ngöôøi Coâng Giaùo. Thöa Anh Chò Em, anh chò em ñang laø moät chöùng côù soáng ñoäng noùi leân raèng nieàm tin töôûng nôi Thieân Chuùa ñaõ laøm neân pheùp laï. Maëc daàu anh chò em chæ laø moät con soá ít oûi vaø thuoäc veà caùc nhoùm saéc daân khaùc nhau, phaân taùn treân moät khu vöïc roäng lôùn, Vò Chuû Chieân Nhaân Laønh vaãn giöõ anh chò em laïi vôùi nhau trong moái hieäp nhaát.

3.-       “Toâi laø muïc töû nhaân laønh; Toâi bieát chieân cuûa Toâi vaø chieân cuûa Toâi bieát Toâi” (Jn 10:14), Chuùa Gieâsu ñaõ noùi nhö theá trong ñoaïn Phuùc AÂm chuùng ta vöøa nghe. Laïy Chuùa Gieâsu, Chuùa thöïc söï bieát chieân cuûa Chuùa, ngay caû luùc chuùng bò baùch haïi vaø buoäc loøng phaûi laån troán. Chuùa bieát chuùng vaø ôû beân chuùng, naâng ñôõ chuùng khi chuùng chaùn naûn thaát voïng bôûi tình traïng bò coâ quaïnh traàm troïng veà theå lyù vaø luaân lyù cuõng nhö bò traûi qua cuoäc phaân ly tan taùc.

Veà phaàn mình, chieân cuûa Chuùa vaãn tieáp tuïc nhaän bieát Chuùa vaø nhaän ra Chuùa, caûm nghieäm ñöôïc söï hieän dieän uûi an cuûa Chuùa, vaø theo Chuùa baát chaáp cuoäc haønh trình cuûa mình coù gaëp phaûi nhöõng tai öông hoaïn naïn. Laï luøng bieát bao cuoäc trao ñoåi naøy! Chuùa ñaõ hieán maïng soáng mình cho chuùng, vaø chuùng hieán maïng soáng chuùng cho Chuùa laø Ñaáng caàu xin cho ñöùc tin cuûa chuùng khoâng bò lòm taét. Theá roài nhö Chuùa ñaõ laáy laïi söï soáng cuûa mình theá naøo, coäng ñoàng cuûa nhöõng keû coøn soáng soùt cuõng theá, cuõng ñaõ ñöôïc phuïc hoài töï do, ñaõ taùi höôûng nieàm vui cuûa vieäc cuøng nhau qui tuï laïi ñeå cöû haønh ñöùc tin cuûa mình trong nhaø cuûa Chuùa, nôi maø lôøi caàu chuùc tuïng vaø taï ôn nhö höông thôm giôø ñaây moät laàn nöõa laïi bay leân trôøi cao.

4.-       Anh Chò Em, nhöõng ngöôøi con nam nöõ yeâu daáu cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, hoâm nay ñaây Vò Giaùo Hoaøng ôû vôùi anh chò em. Caû Ngöôøi nöõa cuõng bieát ñöôïc noãi ñau khoå cuûa anh chò em, vaø ñaõ oâm aáp anh chò em trong traùi tim Ngöôøi trong nhöõng naêm lang thang trong sa maïc baùch haïi. Hoâm nay Ngöôøi ñeán ñaây ñeå chia seû nieàm vui vôùi anh chò em ñaõ ñöôïc phuïc hoài töï do, vaø naâng dôõ anh chò em trong cuoäc haønh trình tieán veà cuøng ñích cuûa noù laø ñaát höùa Nöôùc Trôøi, nôi Vò Chuùa cuûa söï soáng seõ lau khoâ heát moïi gioït nöôùc maét: “cheát seõ khoâng coøn nöõa, cuõng khoâng coøn than khoùc hay keâu la hoaëc ñôùn ñau nöõa, vì nhöõng gì tröôùc ñoù ñaõ qua ñi roài” (Rev 21:4).

Ñöôïc baûo trì bôûi nieàm xaùc tín naøy, anh chò em bieát raèng ñaây laø moät thôøi gian cuûa nieàm vui, thôøi gian cuûa hy voïng. Daáu hieäu cho thaáy ñieàu naøy laø vieäc ñaët vieân ñaù ñaàu tieân ñeå xaây caát ngoâi nhaø thôø giaùo xöù maø Toâi seõ laøm pheùp vaøo cuoái Thaùnh Leã naøy. Vò Giaùo Hoaøng göûi ñeán anh chò em lôøi chaøo vaø loøng caûm meán cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Hoâm nay ñaây, taát caû moïi ngöôøi doàn maét veà anh chò em, moät “ñaøn nhoû” (Lk 12:32). Anh chò em ñöøng sôï! Haõy môû loøng mình ra vaø haõy hy voïng vaøo Chuùa. Anh chò em ñang caûm nghieäm ñöôïc söï phuïc sinh; moät caùch naøo ñoù anh chò em ñang hoan höôûng tröôùc cuoäc gaëp gôõ toái haäu vôùi Chuùa Kitoâ hieån vinh vaäy.

5.-       OÂi Giaùo Hoäi hieän dieän ôû Azerbaijan, hoâm nay Toâi xin löu laïi cho Giaùo Hoäi taïi ñaây nhö moät phaän söï nhöõng gì chuùng toâi ñaõ xin trong lôøi nguyeän Ñaàu Leã hoâm nay. Xin haõy bieát raèng Giaùo Hoäi naøy laø “moät daân toäc ñöôïc qui tuï töø taát caû moïi daân nöôùc treân traùi ñaát trong moái hieäp nhaát cuûa moät Thaàn Linh duy nhaát”.

Thöa Anh Chò Em, coäng ñoàng cuûa anh chò em laø moät bieåu hieäu noùi leân tính caùch ñaïi ñoàng aáy, moät tính caùch ñöôïc thöïc söï laøm neân bôûi moät daân vôùi nhöõng lòch söû khaùc nhau, moät soá coù moät quaù khöù vaø nieàm hy voïng vöõng vaøng, nhöõng soá khaùc ñang treân ñaø tieán phaùt. Taát caû chuùng ta laøm neân moät daân nöôùc, ñöôïc taùc ñoäng bôûi moät Thaùnh Linh duy nhaát. Baát cöù nôi naøo cöû haønh Thaùnh Theå laø nôi ñoù coù Giaùo Hoäi “Duy NHaát, Thaùnh Thieän, Coâng Giaùo vaø Toâng Truyeàn”.

Vaøo luùc naøy ñaây, Toâi thaáy nhö nhöõng coät truï cuûa kieán truùc sö Bernini, nhöõng coät truï saùt nhau thaønh hình nhöõng caùnh tay voøng ra töø Ñeàn Thôø Thaùnh Pheâroâ oâm aáp theá giôùi cuõng ñang vöôn ñeán caû anh chò em ñaây, coäng ñoàng Coâng Giaùo nhoû beù cuûa nöôùc Azerbaijan, ñeå aáp uû anh chò em saùt vaøo loøng cuûa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi. Trong vieäc aáp uû naøy, con tim cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi ñaäp leân nieàm caûm meán vaø yeâu thöông ñoái vôùi anh chò em. Vôùi Giaùo Hoäi vaø trong Giaùo Hoäi, cuõng coù nhòp tim cuûa Giaùo Hoaøng nöõa, vò ñaõ ñeán ñaây ñeå noùi vôùi anh chò em raèng Ngöôøi yeâu thöông anh chò em vaø khoâng bao giôø queân anh chò em.

6.-       Haõy trung thaønh vôùi söù vuï cuûa anh chò em! Anh chò em ñaõ trung thaønh trong thôøi gian thöû thaùch, khi anh chò em nhoû leä mang haït gioáng ñi gieo. Giôø ñaây cuõng haõy trung thaønh trong haân hoan, luùc anh chò em ñang söûa soaïn thu gaët nhöõng boù luùa (x Ps 125:6). Söù vuï cuûa anh chò em laø vieäc baûo trì ñöùc tin vaø laøm chöùng cho ñöùc tin baèng moät ñôøi soáng ngoân söù thöïc söï, nhôø ñoù theá giôùi môùi coù theå tin töôûng. Nhìn thaáy anh chò em, chôù gì anh chò em trong xöù sôû naøy seõ thaáy ñöôïc loøng tin töôûng cuûa anh chò em tôùi ñaâu, nieàm hy voïng cuûa anh chò em tôùi ñaâu, tình yeâu thöông cuûa anh chò em tôùi ñaâu. Ñoù môùi laø caùch thöùc anh chò em chöùng toû raèng Ñaáng Phuïc Sinh ñang hieän dieän. Chôù gì chöùng töø cuûa anh chò em, moät chöùng töø khoâng theå caäy döïa vaøo nhöõng nguoàn nhieân lieäu phong phuù, thöïc thi taùc duïng cuûa mình baèng söùc maïnh cuûa aân suûng Chuùa Kitoâ laø men duø voâ hình cuõng coù theå laøm neân caû moät oå baùnh.

Anh chò em chia seû nhöõng nieàm vui vaø hy voïng cuûa daân chuùng soáng gaàn anh chò em vaø soáng vôùi anh chò em: anh chò em laø moät phaàn cuûa hoï, vaø cuøng vôùi hoï, anh chò em phaûi hy voïng vaø hoaït ñoäng cho taát caû moïi ngöôøi ñöôïc höôûng moät töông lai toát ñeïp hôn. Anh chò em haõy caån troïng nhöng cuõng haõy can ñaûm laøm cho caùc söï vaät neân môùi meû. Caû ôû maûnh ñaát naøy nöõa cuõng caàn phaûi canh taân! Khoâng, khoâng phaûi laø moät thöù môùi meû chæ mang laïi baát ñònh vaø baát oån! Maø laø moät söï môùi meû mang laïi cho taát caû moïi ngöôøi, nhaát laø cho giôùi treû, moät öôùc voïng soáng ñoäng vaø hoaït ñoäng cho moät theá giôùi coâng chính vaø ñoaøn keát hôn.

7.-       Anh chò em haõy nhìn vaøo chuùng, nhöõng con ngöôøi treû naøy! Chuùng ñang gaëp phaûi nguy cô traàm mình vaøo moät thöù aûo giaùc cuûa caùi thaûnh thôi voâ loaøi, cuûa nhöõng gì chieám ñoaït moät caùch deã daõi nhöng laïi baát löông. Theá nhöng, chuùng cuõng coù theå daán thaân cho moät lyù töôûng vaø daùm anh huøng hy sinh ñeå mang laïi chieán thaéng cho coâng lyù cuõng nhö ñeå phaùt ñoäng vieäc thieát laäp töï do vaø hoøa bình. Phaûi daïy cho chuùng bieát ñöøng sôï daán thaân. Chuùng ta phaûi toû cho chuùng thaáy nhaõn quan saùng ngôøi cuûa ñöùc tin, cuûa tình höõu nghò vôùi Chuùa Kitoâ. Khoâng coù moät nhieät tình ham öôùc thieän haûo naøo maø Chuùa Kitoâ laïi khoâng bieát, vì chính Ngöôøi ñôøi ñôøi treû trung!

OÂi Giaùo Hoäi ñang nguyeän caàu, hy voïng vaø yeâu thöông ôû maûnh ñaát Azerbaijan naøy, Vò Giaùo Hoaøng ñaây caàu xin cho Giaùo Hoäi nôi ñaây ñöôïc Chuùa chuùc phuùc. Haõy ñem phuùc laønh cuûa Ngaøi cho thaønh phaàn ngheøo khoå, beänh taät vaø ñau khoå cuûa mình. Haõy mang phuùc laønh aáy ñeán cho heát moïi ngöôøi, nhö tuoân ñoå aân suûng vaø yeâu thöông xuoáng treân hoï. Ñöøng bao giôø queân raèng Giaùo Hoäi taïi ñaây ñöôïc keâu goïi laøm men vaø hoàn cuûa theá giôùi, vì Chuùa ôû vôùi Giaùo Hoäi naøy vaø daãn ñöôøng trong cuoäc haønh trình cuûa Giaùo Hoäi ñaây. Amen!

(Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL, dòch theo taøi lieäu Anh ngöõ töø Maøn Ñieän Toaùn Zenit
ngaøy 23/5/2002, taøi lieäu ñöôïc dòch töø tieáng Nga cuûa Vatican Press Office)

Nhaø thôø Coâng Giaùo cuoái cuøng ôû xöù sôû naøy bò Stalin phaù huûy vaøo thaäp nieân 1930. Ngaøy nay, Toång Thoáng Geidar Aliev ñaõ daâng cuùng cho ÑTC Gioan Phaoloâ II moät maûnh ñaát ôû trung taâm thuû ñoâ Baku ñeå xaây moät nhaø thôø Coâng Giaùo môùi ôû nöôùc naøy. Cha Vladimir Feteke, moät trong nhöõng ngöôøi phuï traùch toå chöùc ñoùn möøng ÑTC ñaõ noùi vôùi cô quan thoâng tín Fides bieát raèng: “Ngoaøi vieäc mang laïi cho coäng ñoàng Coâng Giaùo nhoû beù chuùng toâi nieàm vui chan chöùa, ÑGH coøn chieám ñöôïc loøng cuûa moïi ngöôøi nöõa. Vaøo phuùt cuoái cuøng, chuùng toâi ñaõ saép xeáp cho vieäc ñaët vieân ñaù ñaàu tieân cuûa ngoâi nhaø thôø môùi ñöôïc ÑGH ban pheùp laønh trong Thaùnh Leã Ngaøi cöû haønh ôû ñaây saùng nay. Taát caû moïi ngöôøi chuùng toâi heát söùc vui möøng. Sau moät thôøi gian daøi thì ñaây seõ laø ngoâi nhaø thôø Coâng Giaùo ñaàu tieân ôû Azerbaijan”. Hôn 5 ngaøn ngöôøi tham döï Thaùnh Leã naøy, nhöng truyeàn hình chæ nhaém vaøo nhoùm ngöôøi Coâng Giaùo nhoû beù maø thoâi. Cha Feteke noùi: “Thaät laø moät pheùp laï, moät pheùp laï. 70 naêm ñoùi khaùt veà luaân lyù vaø thieâng lieâng döôùi thôøi Coäng Saûn maø vaãn khoâng laøm cho hoï maát ñi côn khaùt voïng Thieân Chuùa. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc theå hieän nôi vieäc taát caû moïi ngöôøi daân Azerbaijan heát söùc haøo höùng vôùi chuyeán vieáng thaêm cuûa ÑTC”.

22/5 Thöù Tö

 “Toâi ñeán Azerbaijan nhö laø moät vò laõnh söï cuûa hoøa bình.

Bao laâu coøn hôi thôû trong ngöôøi Toâi coøn keâu leân lôøi naøy:

‘Nhaân danh Thieân Chuùa haõy soáng hoøa bình!’

Coäng Hoøa Azerbaijan, moät nöôùc thuoäc khoái Lieân Bang Soâ Vieát tröôùc kia, ñöôïc ñoäc laäp naêm 1991, moät nöôùc coù ít ngöôøi Coâng Giaùo nhaát, chæ voûn veïn 130 ngöôøi, vaäy maø ÑTC, trong chuyeán vieáng thaêm 25 tieáng ñoàng hoà cuûa Ngaøi taïi nöôùc haàu nhö toaøn toøng Hoài Giaùo gaàn 8 trieäu ngöôøi naøy, cuõng vaãn tôùi thaêm hoï, cho hoï thaáy hoï cuõng laø moät phaàn troïn veïn cuûa Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Ñaùp lôøi chaøo möøng cuûa toång thoáng Heidar Aliev, ÑTC ñaõ noùi baèng tieáng Nga keâu goïi daân nöôùc naøy nhö sau:

“Khoâng ai coù quyeàn nhaân danh Thieân Chuùa ñeå bieän minh cho nhöõng tö lôïi rieâng cuûa mình caû. Moïi ngöôøi phaûi daán thaân phuïc vuï hoøa bình. Theá nhöng phaûi laø moät thöù hoøa bình chaân thöïc, ñöôïc xaây döïng treân loøng toân troïng laãn nhau, treân söï loaïi tröø chuû nghóa khuûng boá cuõng nhö moïi hình thöùc thöïc daân ñeá quoác, treân vieäc theo ñuoåi vaán ñeà trao ñoåi nhö phöông tieän hieäu nghieäm duy nhaát ñeå giaûi quyeát tình hình caêng thaúng, nhôø ñoù toaøn theå ñaát nöôùc traùnh ñöôïc tình traïng baïo taøn cuûa voõ löïc. Caùc toân giaùo trong xöù sôû naøy ñang noã löïc cuøng nhau hoaït ñoäng trong thuaän hoøa khoâng ñöôïc trôû thaønh nhöõng côù thaûm thöông cho caùc thöù thuø haèn töø ñaâu ñoù phaùt hieän. Nôi ñaây, coång vaøo Ñoâng Phöông, khoâng xa choã lieân tuïc xaåy ra tình traïng xung ñoät baèng voõ löïc moät caùch döõ doäi vaø voâ nghóa, theo tinh thaàn cuûa cuoäc hoäi ngoä ôû Assisi, Toâi muoán ñöôïc leân tieáng noùi. Toâi xin caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo haõy loaïi tröø baïo löïc xuùc phaïm ñeán danh Thieân Chuùa, vaø haõy nhieät thaønh coå voõ hoøa bình vaø thuaän thaûo lieân quan ñeán nhöõng quyeàn lôïi cuûa moãi ngöôøi vaø taát caû moïi ngöôøi… Toâi cuõng nghó ñeán caùc ngöôøi di daân vaø tò naïn nôi xöù sôû naøy cuõng nhö ôû khaép Caucasus (bieät chuù cuûa ngöôøi dòch: Caucasus laø raëng nuùi ôû Lieân bang Soâ Vieát, daøi 750 daëm, roäng töø 30 ñeán 130 daëm, naèm ngang töø Black Sea ñeán Caspian Sea nhö moät böùc töôøng kieân coá, , ít coù nôi naøo cao döôùi 9000 boä). Nhôø tình ñoaøn keát quoác teá giuùp ñôõ, hoï laáy laïi ñöôïc nieàn hy voïng cho moät töông lai thònh vöôïng vaø hoøa bình nôi maûnh ñaát rieâng giaønh cho hoï cuõng nhö cho nhöõng ngöôøi thaân yeâu cuûa hoï”.

Sôû dó ÑTC keâu goïi ñieàu naøy laø vì trong cuoäc xung khaéc giöõa nöôùc Armenia vaø Azerbaijan (ñeán ñoä ñaùnh nhau vaøo naêm 1994) veà phaàn laõnh thoå Nagorno Karabaj laø nôi coù ña soá daân Armenia cö nguï, ñaõ coù caû ngaøn ngaøn ngöôøi di taûn. Keát quaû laø nöôùc Azerbaijan chaúng nhöõng ñaõ bò maát ñi 20% laõnh thoå cuûa mình, maø coøn phaûi nuoâi 750 ngaøn daân tò naïn nöõa. ÑTC ñaõ keát thuùc baøi dieãn töø khai maïc cuûa mình baèng vieäc höôùng veà coäng ñoàng Coâng Giaùo nhoû nhaát theá giôùi nôi xöù sôû naøy nhö sau:

“Kitoâ höõu treân toaøn theá giôùi, vôùi loøng gaén boù thieát tha, nhìn ñeán nhöõng ngöôøi anh chò em trong ñöùc tin naøy, tin töôûng raèng, maëc duø nhöõng ngöôøi anh chò em naøy coù ít oûi, hoï cuõng coù theå thöïc hieän ñöôïc vieäc ñoùng goùp quan troïng vaøo tình traïng tieán trieån vaø thònh vöôïng cuûa queâ höông mình, trong baàu khoâng khí töï do vaø töông kính… Toâi tin raèng, nhöõng côn khoán khoù thaûm thöông maø coäng ñoàng Coâng Giaùo naøy ñaõ traûi qua trong thôøi Coäng Saûn, seõ ñöôïc Chuùa buø ñaép laïi baèng taëng aân ñöùc tin soáng ñoäng, baèng cuoäc daán thaân göông maãu veà luaân lyù, cuõng nhö baèng ôn goïi phuïc vuï muïc vuï vaø ñaïo giaùo ñòa phöông”.

Sau leã nghi chaøo möøng tieáp ñoùn taïi phi tröôøng naøy, ÑTC ñaõ töôûng nieäm nhöõng ngöôøi ñaõ boû mình vì neàn ñoäc laäp cuûa nöôùc Azerbaijan, sau ñoù Ngaøi ñaõ ñeán dinh toång thoáng Aliev. ÑTC ñaõ gaëp gôõ caùc vò ñaïi dieän toân giaùo ôû ñaát nöôùc naøy, cuõng nhö nhöõng vò theá giaù thuoäc giôùi chính trò, vaên hoùa vaø ngheä thuaät. Taïi dinh toång thoáng, Ngaøi ñaõ ñöôïc chaøo möøng bôûi Heidar Aliev, toång thoáng nöôùc naøy, moät cöïu ñaûng vieân coäng saûn xöa, vò ñaõ maáy laàn môøi Ngaøi ñeán thaêm. Ngaøi ñaõ tieáp caùc quí chöùc trong xaõ hoäi nöôùc naøy. Moät trong nhöõng tuøy tuøng vieân cuûa Ngaøi ñaõ ñoïc nhöõng dieãn töø cuûa ÑTC baèng tieáng Nga trong cuoäc gaëp gôõ sau heát cuûa Ngaøi vôùi thaønh phaàn naøy taïi nöôùc Azerbaijan nhö sau:

"Moät khi bieát goùp chung tieáng noùi thì thaønh neân moät ca ñoaøn, moät cuoäc hôïp taáu, lan toûa tôùi heát moïi ngöôøi, daäp taét ñi löûa haän thuø, giaûi giôùi cho con tim".

Tröôùc heát, Ngaøi ñaõ ngoû lôøi cuøng caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo theá naøy. Sau khi nhaän ñònh “ba toân giaùo lôùn laø Do Thaùi, Kitoâ vaø Hoài Giaùo hieän dieän nôi xöù sôû naøy” ÑTC noùi: “Baát chaáp nhöõng khaùc bieät giöõa chuùng ta, chuùng ta ñeàu caûm thaáy ñöôïc keâu goïi ñeå nuoâi döôõng nhöõng thaét keát cuûa nieàm töông kính cuõng nhö cuûa vieäc haønh thieän. Toâi bieát ñöôïc raèng taát caû nhöõng gì ñang ñöôïc caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo ôû Azerbaijan ñeàu höôùng ñeán vieäc töông. Toâi ñang mong cuoäc hoïp ngaøy mai vôùi caùc vò ñaïi dieän ba toân giaùo ñoäc thaàn, ñeå cuøng nhau chuùng ta coù theå minh ñònh nieàm xaùc tín cuûa chuùng ta laø khoâng ñöôïc söû duïng toân giaùo vaøo vieäc laøm taêng phaùt baïo loaïn vaø haän thuø, maø laø vaøo vieäc coå voõ bình an vaø yeâu thöông. Taïi xöù sôû naøy, taïi moät xöù sôû ñaõ vaø ñang chuû tröông vieäc töông nhöôïng nhö laø moät giaù trò caên baûn cho toaøn theå cuoäc soáng laønh maïnh trong xaõ hoäi, chuùng toâi muoán coâng boá cho theá giôùi bieát raèng: caùc cuoäc chieán nhaân danh Thieân Chuùa ñaõ ñuû roài! Xin ñöøng tuïc hoùa danh thaùnh cuûa Ngaøi nöõa! “Toâi ñeán Azerbaijan nhö laø moät vò laõnh söï cuûa hoøa bình. Bao laâu coøn hôi thôû trong ngöôøi, Toâi coøn keâu leân lôøi naøy: ‘Nhaân danh Thieân Chuùa haõy soáng hoøa bình!’ Ñaùng khen cho quí vò laø nhöõng ngöôøi tín ñoà Hoài Giaùo ôû Azerbaijan, vì taám loøng quí vò côûi môû hieáu khaùch, moät giaù trò cuûa toân giaùo vaø cuûa daân toäc quí vò, cuõng nhö vì vieäc quí vò chaáp nhaän nhöõng tín ñoà khaùc toân giaùo nhö anh chò em cuûa mình. Ñaùng khen cho quí vò laø ngöôøi Do Thaùi ñaõ can ñaûm vaø kieân trì giöõ truyeàn thoáng coå kính cuûa mình veà cuoäc soáng ñôøi caän thaân toát laønh, laøm giaàu cho maûnh ñaát naøy baèng nhöõng ñoùng goùp veà giaù trò cao caû cuøng vôùi nhöõng gì saâu xa. Ñaùng khen cho anh chò em Kitoâ giaùo ñaõ goùp phaàn raát nhieàu… trong vieäc hình thaønh caên tính cuûa maûnh ñaát naøy. Ñaëc bieät ñaùng khen cho anh chò em Giaùo Hoäi Chính Thoáng… Khi côn giaän döõ cuûa chuû nghóa voâ thaàn buøng leân ôû mieàn ñaát naøy, anh chò em ñaõ tieáp nhaän caùc treû em thuoäc Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ maát nôi thôø phöôïng vaø chuû chaên cuûa hoï, roài thaùp nhaäp hoï vôùi Chuùa Kitoâ baèng aân suûng cuûa caùc bí tích thaùnh”.

Tieáp ñeán, Ngaøi noùi vôùi thaønh phaàn thuoäc giôùi vaên hoùa vaø ngheä thuaät veà yù nghóa vaø taùc duïng cuûa söï myõ nôi cuoäc soáng nhaân baûn: “Nhö quí vò quaù bieát, söï myõ laø aùnh saùng cuûa tinh thaàn. Moät khi traàm laëng vaø hoøa giaûi, moät khi soáng hoøa hôïp vôùi Thieân Chuùa vaø thieân nhieân taïo vaät, linh hoàn toûa ra moät thöù aùnh saùng töï noù voán laø moät thöù söï myõ”. ÑTC chia seû nhöõng nhaän ñònh naøy vôùi nhöõng caâu trích daãn töø nhaø thô Ba Tö Nizami sinh ôû Azerbaijan trong theá kyû 12. “Thaùnh thieän khoâng laø gì khaùc ngoaøi tình traïng vieân troïn söï myõ, khi theo khaû naêng cuûa mình noù phaûn aùnh söï myõ tuyeät ñænh cuûa Ñaáng Hoùa Coâng”. Bôûi theá, theo ÑTC, cuoäc thaùch ñoá hieän nay laø ôû taïi vieäc truyeàn ñaït “moät caûm nhaän veà söï myõ”, moät söï myõ ñi lieàn vôùi söï thaät vaø söï thieän, “nhö coå nhaân ñaõ daïy chuùng ta raèng söï myõ, söï thaät vaø söï thieän lieân keát vôùi nhau baèng moät raøng buoäc baát khaû phaân ly... Neáu vaên hoùa bò loaïi tröø, ngheä thuaät bò laõnh queân vaø coi thöôøng, thì chính söï soáng coøn cuûa moät neàn vaên mình cuõng gaëp nguy hieåm nöõa".

Sau heát, Ngaøi noùi vôùi thaønh phaàn chính trò gia veà tinh thaàn lieâm chính nhö sau: “Hoaït ñoäng chuyeân bieät (cuûa quí vò) laø phuïc vuï coâng ích, phaùt ñoäng luaät phaùp vaø coâng lyù, baûo toaøn töï do vaø thònh vöôïng cho taát caû moïi ngöôøi. Tuy nhieân, chính trò cuõng laø moät laõnh vöïc ñaày nguy hieåm. Khuynh höôùng vò kyû tìm kieám tö lôïi coù theå deã daøng chi phoái ñieàu khieån, taùc haïi ñeán vieäc trung thaønh daán thaân cho coâng ích… Haõy nhìn ñeán giôùi treû cuûa quí vò vaø ñöøng boû qua moät noã löïc naøo vì lôïi ích cuûa hoï. Hoï laø khaû naêng cuûa ngaøy mai… Nhaát laø phaûi ñeå yù giaùo duïc hoï veà nhöõng giaù trò quan troïng, nhöõng giaù trò beàn bæ vaø mang laïi yù nghóa cho cuoäc soáng vaø nhöõng gì cuoäc soáng theo ñuoåi. Laõnh vöïc chính trò ñoøi phaûi coù söï thaønh tín vaø uy tín. Daân chuùng phaûi laøm sao coù theå caûm thaáy mình ñöôïc thoâng caûm vaø baûo veä”, baèng khoâng, hoï coù theå seõ “caûm thaáy moät noãi hoaøi mong nguy hieåm veà quaù khöù”.

Keát thuùc, Ngaøi ñaõ trôû veà vôùi caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo nhö sau: "Quí vò phaûi daán thaân trong vieäc loan truyeàn nhöõng giaù trò quí vò tin töôûng hôn bao giôø heát baèng moät taám loøng chaân thaønh vaø thaúng thaén, khoâng söû duïng ñeán nhöõng caùch thöùc baát xöùng laøm giaûm giaù trò vaø phaûn laïi nhöõng lyù töôûng ñöôïc quí vò xaùc tín. Haõy nhìn thaúng vaøo baûn chaát cuûa nhöõng lyù töôûng naøy, vaø haõy traùnh nhöõng phöông phaùp thu phuïc nhaân taâm maø khoâng toân troïng phaåm giaù vaø töï do cuûa con ngöôøi”.

ÑTC ñaõ ôû taïi Khaùch Saïn. Ñaây laø chuyeán toâng du 96 cuõng laø chuyeán toâng du ñaàu tieân trong 24 naêm laøm giaùo hoaøng, Ngaøi ñeán moät xöù sôû khoâng coù toøa khaâm söù. Khaùch saïn Irshad 13 phoøng nguû naøy laø moät quaùn troï sang troïng nhaát, caùch Baku hôi xa. Thöù Naêm, ÑTC daâng leã taïi Dinh Theå Thao Baku, sau ñoù Ngaøi aên tröa vôùi coäng ñoàng tu só Doøng Don Boscoâ ñang lo vieäc truyeàn giaùo taïi xöù sôû naøy. Sau cuoäc gaëp gôõ caùc vò laõnh ñaïo caùc toân giaùo ñoäc thaàn, nhö Hoài Giaùo Caucasus, Giaùm Muïc Chính Thoáng ôû Baku vaø vò chuû tòch coäng ñoàng Do Thaùi Giaùo, ÑTC ñaõ bay ñeán Sofia, thuû ñoâ cuûa nöôùc Bulgaria, nôi Ngaøi seõ ôû tôùi Chuùa Nhaät, 26/5.

Cha Josef Daniel Pravda, vò linh muïc 54 tuoåi duy nhaát coi giaùo xöù ôû nöôùc Azerbaijan ñaõ nhaán maïnh ñeán lyù do taïi sao ÑTC ñeán thaêm xöù sôû coù ít hôn 200 ngöôøi Coâng Giaùo naøy. Sau khi ñaõ suy ñi nghó laïi vaán ñeà naøy, cha ñaõ phaùt bieåu nhö sau: “Neáu chuùng ta laáy con maét ñöùc tin maø nhìn thì cuoäc vieáng thaêm naøy tieâu bieåu cho thaáy möùc toät ñænh nôi hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa ÑTC. Ngaøi khoâng chæ ñeán nhöõng nôi ñaày ngöôøi Coâng Giaùo, nhö ôû Ba Taây, ôû Hieäp Chuûng Quoác, hay ôû giöõa haèng trieäu tín höõu. Ngaøi coøn ñeán caû nôi maø Coâng Giaùo chæ coù moät soá chuïc ngöôøi, ñeå cuûng coá ñöùc tin cuûa hoï, ñeå chöùng toû cho theá giôùi thaáy raèng khoâng moät nôi naøo xa laï vôùi ñöôøng höôùng aân suûng thaàn linh. Thieân Chuùa lôïi duïng heát moïi söï. Cuoäc vieáng thaêm naøy laø coâng vieäc cuûa Thaàn Linh. Söï kieän maø ÑTC Gioan Phaoloâ II thöïc hieän cuoäc vieáng thaêm naøy khi söùc khoeû cuûa Ngaøi ñaõ tieán ñeán möùc cuøng toät bôûi tuoåi taùc vaø yeáu beänh, laø moät chöùng côù thaùnh thieän saâu xa”. Vò linh muïc naøy ñaõ ñeán ñaây vaøo muøa thu naêm 2000, sau khi ñaõ hoaït ñoäng nhieàu naêm ôû Siberia. Tuy nhieân, vò linh muïc naøy ñaõ khoâng ñöôïc noàng haäu ñoùn tieáp cho laém. “Chuùng toâi coù raát nhieàu vaán ñeà vaø chaúng coù cô caáu gì caû; nhaát laø tình raïng raát baáp beânh, ngay caû veà phöông dieän phaùp lyù. Giaáy thoâng haønh cuûa toâi bao giôø cuõng treã traøng, vaø toâi ñaõ phaûi xin giaáy naøy haèng thaùng. Thöïc ra toâi laø moät ngöôøi di daân baát hôïp phaùp”. May thay, cuïc dieän ñaõ thay ñoåi töø muøa heø naêm 2001, vôùi vieäc boå nhieäm vò Boä Tröôûng Ngoaïi Giao môùi laø oâng Rafik Aliev, vò ñaõ laøm yeân oån tình traïng phaùp lyù cuûa caùc coäng ñoàng toân giaùo vaø ñaåy maïnh vieäc söûa soaïn ñoùn tieáp ÑGH. “Giaùo Hoäi Chính Thoáng ñòa phöông cuõng tieáp tay vaøo vieäc thöïc hieän cuoäc vieáng thaêm cuûa ÑGH. Chuùng toâi ñaõ laøm vieäc heát söùc thuaän hoøa, bao goàm caû vò ñaïo tröôûng Sheikh cuûa coäng ñoàng Hoài Giaùo… Phaùp luaät caám chuùng toâi thi haønh hoaït ñoäng truyeàn giaùo, nhöng nhieàu ngöôøi vaãn ñeán vôùi Giaùo Hoäi. Toâi ôû vaøo vò theá laø khoâng ñoùng cöûa laïi tröôùc nhöõng ai keâu goïi”.

Moät ngöôøi phuï nöõ Hoài Giaùo cöù laäp ñi laäp laïi vôùi cha Daniel Pravda naøy laø “Thieân Chuùa thöïc söï yeâu thöông chuùng ta neáu Ngaøi sai ÑGH ñeán vôùi chuùng ta”. Cô quan truyeàn giaùo Vatican laø Fides ñaõ noùi chuyeän ñieän thoaïi vôùi vò linh muïc naøy vaø ñöôïc cho bieát nhö sau: “Heát moïi ngöôøi heát söùc haøo höùng veà cuoäc vieáng thaêm töø laâu mong chôø naøy. Daân chuùng laáy laøm haøi loøng, hoï cho raèng vieäc ÑGH vieáng thaêm xöù sôû naøy nhö laø moät ñaïi vinh döï. Heát moïi ngöôøi, baát keå toân giaùo, tín höõu hay voâ tín, ñeàu cho cuoäc vieáng thaêm naøy laø moät pheùp laønh töø trôøi cao… Nhöõng vieäc söûa soaïn cuoái cuøng ñang ñöôïc thöïc hieän, moïi ngöôøi ñang sinh ñoäng, ñaày nhieät tình. Thao tröôøng ñaõ ñöôïc giaønh heát choã, taát caû moïi veù ñaõ ñöôïc phaân phoái heát troïi. Chuùng toâi ñang coá gaéng ñeå taêng theâm choã ngoài”.

21/5 Thöù Ba

ÑTC ngoû lôøi vôùi Hoäi Nghò Giaùm Muïc YÙ

Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc YÙ (CIE: Italian Episcopal Conference) möøng kyû nieäm 50 naêm thaønh laäp, khai maïc cho Cuoäc Hoïp laàn thöù 49 cuûa mình toái hoâm nay vôùi söù ñieäp cuûa ÑTC. ÑTC ñaõ nhaéc laïi truyeàn thoáng hai ngaøn naêm coå kính cuûa YÙ Quoác vaø CEI “trong nhöõng hoaøn caûnh lòch söû hieän nay, ñaõ goùp phaàn vaøo vieäc baûo trì vaø canh taân di saûn vaø truyeàn thoáng naøy”. ÔÛ ñaây ÑTC muoán noùi ñeán Baûn Hieäp Öôùc AÂu Chaâu, moät hieäp öôùc ñaõ ñöôïc baét ñaàu töø ngaøy 28/2/2002, moät “tieán trình kieán taïo ‘ngoâi nhaø’ AÂu Chaâu ‘chung’ ñaõ tieán tôùi moät giai ñoaïn ñaëc bieät heä troïng”. Thaät vaäy, Baûn Hieäp Öôùc AÂu Chaâu phaûi xaùc ñònh tính caùch söû löôïc veà cô caáu cuûa Khoái Lieân Hieäp AÂu Chaâu cuõng nhö phaûi ñònh vieäc bao goàm caû caùc nöôùc Trung AÂu vaø AÂu Chaâu nöõa. ÑTC xin caùc vò giaùm muïc YÙ “haõy kieân trì vôùi ñöùc aùi cao caû” trong vieäc thi haønh caùc traùch nhieäm muïc vuï cuûa caùc vò, vaø “haõy tieáp tuïc chuyeân chuù ñaëc bieät ñeán ñôøi soáng gia ñình cuõng nhö ñeán vieäc tieáp nhaän vaø baûo veä söï soáng, haõy phaùt ñoäng muïc vuï veà gia ñình vaø haõy uûng hoä caùc quyeàn lôïi cuûa gia ñình ñöôïc baét nguoàn töø hoân nhaân. Haõy tin töôûng hôn nöõa vaøo treû em vaø giôùi treû, vaø ñöøng boû qua moät noã löïc naøo trong vieäc khích keä vieäc giaùo duïc hoï, nhaát laø trong gia ñình, nôi hoïc ñöôøng vaø trong chính caùc coäng ñoàng thuoäc Giaùo Hoäi… Quí Huynh haõy tieáp tuïc laø nhöõng chöùng nhaân khaû tín veà tình ñoaøn keát vaø laø nhöõng ngöôøi haêng say xaây döïng hoøa bình. Theá giôùi cuûa chuùng ta, moät theá giôùi lieân thuoäc hôn bao giôø heát, song laïi bò xaâu xeù bôûi nhöõng chia reõ saâu xa vaø dai daúng, raát caàn ñeán moät thöù bình an chaân thöïc… Vôùi lòch söû, vaên hoùa vaø söùc soáng Kitoâ Giaùo chaân chaát cuûa mình, YÙ Quoác coù theå thöïc söï ñoùng moät vai troø quan troïng, nhôø ñoù AÂu Chaâu ñang ñöôïc xaây döïng ñaây khoâng bò maát ñi goác gaùc tinh thaàn cuûa noù, ngöôïc laïi, seõ tìm thaáy nôi ñöùc tin soáng bôûi Kitoâ Höõu moät höùng khôûi vaø kích thích treân con ñöôøng tieán ñeán hieäp nhaát”.

Lieân Hieäp Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Trung Phi keâu goïi hoøa bình ôû Trung Phi

Lieân Hieäp Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Trung Phi naøy goàm coù 3 nöôùc ñang phaûi ñöông ñaàu vôùi baïo loaïn lieân chuûng toäc (khoác lieät nhaát vaøo naêm 1994) laø Burundi, Rwanda vaø Coäng Hoøa Daân Chuû Congo. Caùc vò Giaùm Muïc ñaõ hoïp taïi Kigali (Rwanda), tieáp theo caùc phieân hoïp tröôùc ñaây cuõng trong naêm nay, ôû Kinshasa vaø Bujumbura, ñaõ suy tö vaø baøn thaûo veà söù ñieäp cuûa ÑTC göûi caùc vò lieân quan ñeán vieäc saùt haïch löông taâm ñoái vôùi tình hình ñang xaåy ra. Baûn Vaên Kieän Ñuùc Keát chuû tröông raèng nhöõng nguyeân nhaân cuûa tình hình traàm troïng naøy laø “nhöõng thöù toäi loãi haèn saâu nôi baûn tính con ngöôøi”, nhö “chuû nghóa duy chuûng toäc, chuû nghóa ñoäc toân cuûa moät soá vò laõnh ñaïo, vaø söï maát ñi caûm quan veà luaân lyù nôi moät soá ñoâng daân chuùng”. Tuy nhieân, vaãn coøn moät soá daáu hieäu hy voïng, nhö nhöõng baûn thoûa öôùc Lusaka vaø Arusha… “Söï kieän xaåy ra laø, baát chaáp söùc maïnh cuûa baïo löïc vaø chia reõ, daân chuùng vaãn tieáp tuïc soáng chung vaø coäng taùc vôùi nhau, ñaõ taïo neân cho thaáy moät tia hy voïng”. Keát thuùc cuoäc hoïp thöôïng ñænh naøy cuûa mình, Caùc Vò Giaùm Muïc Trung Phi cuõng ñaõ vieát moät baûn “Tuyeân Ngoân Hoøa Bình”, neâu leân nhöõng vi phaïm gaây thieät haïi cho caùc quyeàn lôïi caên baûn cuûa con ngöôøi, töø vieäc buoân baùn voõ khí ñeán tình traïng chính quyeàn toài teä, vaø töø noãi haän thuø lieân quan ñeán vieäc ñeà cao chuûng toäc ñeán vieäc thöôøng xuyeân xaåy ra nhöõng vuï xung ñoät. “Chuùng toâi ñaõ quyeát ñònh giaønh rieâng Ngaøy Chuùa Nhaät thöù nhaát Muøa Voïng haèng naêm ñeå caàu nguyeän vaø suy tö veà vieäc thöù tha, hoøa giaûi vaø bình an”. Sau heát, vaên kieän naøy loan baùo vieäc phaùt haønh moät baûn huaán duï muïc vuï veà “Giaùo Hoäi laø Gia Ñình cuûa Thieân Chuùa ôû Trung Phi”.

Cuoäc Ñi Boä Vaän Ñoäng Hoøa Bình cuûa 9 ngaøn Giôùi Treû Do Thaùi, Kitoâ Giaùo vaø Hoài Giaùo

Thaønh phaàn giôùi treû naøy seõ gaëp nhau ôû Colesseum Roâma Chuùa Nhaät 26/5/2002 ñeå xaùc nhaän laø: “baát chaáp moïi söï, vaãn coù theå khaû thuû moät töông lai hoøa bình”. Cuoäc Ñi Boä naøy ñöôïc toå chöùc bôûi toå chöùc “Caùc Thieáu Nam Thieáu Nöõ Cho Söï Hieäp Nhaát” thuoäc Phong Traøo Focolare, khôûi haønh töø Hí Tröôøng Coliseum vaø chaám döùt taïi Quaûng Tröôøng Thaùnh Pheâroâ, bao goàm caùc em nam nöõ thuoäc caùc toân giaùo vaø quoác tònh töø 12 tôùi 17 tuoåi. Chuû ñeà cho cuoäc hoïp Colosseum naøy laø “Luaät Vaøng”. Cuoäc ñi boä vaøo Ngaøy Chuùa Nhaät seõ coù caû caùc vò ñaïi bieåu Do Thaùi ôû Roâma, Ba Taây vaø Do Thaùi; caùc vò Hoài Giaùo töø Trung Ñoâng, Hoa Kyø vaø Pakistan; caùc vò Phaät Giaùo töø Nhaät Baûn vaø Thaùi Lan; caùc vò AÁn Giaùo, Sikhs, vaø Zoroastrian töø AÁn Ñoä, vaø caùc tín ñoà cuûa caùc Coå Giaùo Phi Chaâu. Caùc vò chöùc saéc tham döï cuoäc ñi boä naøy goàm coù Toân Sö Di Degni thuoäc coäng ñoàng Do Thaùi (Roâma), Thöôïng Toïa Miyamoto thuoäc phong traøo Phaät Giaùo Myochikai (Nhaät), Vinu Aram (AÁn Ñoä Giaùo), vò laõnh ñaïo phong traøo Shanti Ashram Ghandi; Spanish Imam Allal Bachar, vaø ÑHY Francis Arinze, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Ñoái Thoaïi Lieân Toân. Cuoäc ñi boä naøy seõ ñöôïc tieán haønh vaøo Ngaøy Thöù Baûy 25/5, baèng vieäc qui tuï taïi Marino Sports Palace gaàn Roâma, vôùi ca nhaïc, sinh hoaït vaø chöùng töø cuûa caùc tham döï vieân. Chöông trình seõ ñöôïc chaám döùt vaøo ngaøy 27/5 ôû Loppiano (Florence) vôùi moät Cuoäc Dieãn Ñaøn Quoác Teá cuûa caùc em nam thuoäc caùc toân giaùo khaùc nhau vaø coâng boá söù ñieäp cuûa chöông trình toå chöùc cho theá giôùi hieän ñaïi.

20/5 Thöù Hai

ÑTC tieáp Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ecuador dòp Caùc Vò Vieáng Thaêm Nguõ Nieân

Trong baøi dieãn töø cuûa mình, ÑTC ñaõ noùi ñeán “Döï AÙn Muïc Vuï Toaøn Caàu cuûa Giaùo Hoäi taïi Ecuador töø 2001-2010”, theo Ngaøi, ñoù laø “moät döï aùn phaûi aùp duïng nhöõng hoaït ñoäng hieäu nghieäm, moät caùch lieân tuïc vaø ñieàu ñoäng, nhöõng hoaït ñoäng laøm kieân coá nhöõng thöùa taùc muïc vuï thoâng thöôøng trong thaäp nieân ñaàu tieân cuûa thieân kyû thöù hai. Theá neân, Toâi xin nhaéc Quí Huynh laø baát cöù moät döï aùn muïc vuï naøo cuõng caàn phaûi nhaém ñeán muïc tieâu toái haäu vaø baát khaû phai taøn laø söï thaùnh thieän cuûa heát moïi Kitoâ höõu. Vì lyù do aáy, Quí Huynh ñöøng boû qua moät noã löïc naøo trong vieäc coå voõ nhöõng nguoàn maïch caên baûn nhaát cuûa hoaït ñoäng phuùc aâm maø thieáu huït chuùng thì khoù ñi ñeán choã thaønh ñaït baát cöù moät döï aùn naøo… Phaûi ñaëc bieät chuù troïng ñeán vieäc huaán luyeän giaùo daân cuõng nhö chuù troïng ñeán vai troø cuøng vôùi söù vuï cuûa hoï trong Giaùo Hoäi”. ÑTC nhaéc caùc vò giaùm muïc naøy raèng caùc vò phaûi xin taát caû moïi tín höõu “chaúng nhöõng bieåu loä caên tính Kitoâ giaùo cuûa mình maø coøn phaûi laø nhöõng thuû coâng vieân kheùo leùo trong ngaønh cuûa mình nôi laõnh vöïc xaõ hoäi, moät xaõ hoäi hôn bao giôø heát ñöôïc taùc ñoäng theo coâng lyù vaø ít bò chi phoái bôûi tình traïng hö hoaïi, bôûi xu höôùng phaûn traéc baát trung hay bôûi thieáu huït tình ñoaøn keát. Thaät laø maâu thuaãn khi naïi ñeán caùc nguyeân taéc veà luaân thöôøng ñaïo lyù, ôû choã baùc boû moät soá tình traïng ñaùng buoàn veà luaân lyù maø laïi khoâng ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi laøm thöông maïi, chính trò hay quaûn trò xaõ hoäi phaûi thöïc haønh nhöõng giaù trò ñöôïc Giaùo Hoäi vaø caùc vò chuû chieân trong Giaùo Hoäi nhaát trí truyeàn daïy”.

Theo thoáng keâ cho bieát, 52% trong 13 trieäu daân Ecuador, bao goàm AÁn Ñoä, haàu heát laø Quechuas, 40% Mestizos, 8% thuoäc gioøng maùu Taây Ban Nha vaø Phi Chaâu. 95% laø Coâng Giaùo. ÑTC ñaõ nhaán maïnh ñeán khía caïnh caùc chuûng toäc naøy nhö sau: “Giaùo Hoäi, vôùi ñöùc tin ñöôïc baét nguoàn saâu xa nôi Chuùa Kitoâ, Ñaáng Cöùu Theá duy nhaát cuûa caû loaøi ngöôøi, coi tính caùch ña daïng cuûa caùc theå thöùc, phaùt xuaát töø nhöõng caûm thöùc vaø truyeàn thoáng khaùc nhau, laø moät kho taøng quí giaù, nhôø ñoù söù ñieäp duy nhaát cuûa Phuùc AÂm vaø cuûa Giaùo Hoäi ñöôïc theå hieän. Bôûi theá, phaûi ñeà cao vieäc toân troïng moãi moät neàn vaên hoùa, ñoàng thôøi, phaûi bieán ñoåi vaø thanh taåy khaû naêng cuûa vaên hoùa ñeå noù coù theå laø moät hình thöùc heát söùc saâu xa, haàu giuùp cho baát cöù ngöôøi naøo hay nhoùm ngöôøi naøo cuõng gaëp ñöôïc Thieân Chuùa, Vò Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc troïn veïn vaø döùt khoaùt toû mình nôi Chuùa Kitoâ. Vieäc hieäp nhaát neàn taûng trong cuøng moät ñöùc tin duy nhaát naøy seõ trôû thaønh moät ñoäng löïc, nhôø ñoù, caùc thöù ngoân ngöõ vaø caûm nhaän khaùc nhau seõ tìm thaáy nhöõng caùch thöùc dieãn ñaït veà ñaïo giaùo vaø phuïng vuï noùi leân söï hieäp thoâng saâu xa vôùi Giaùo Hoäi hoaøn vuõ”.

Thieát Laäp Ngoaïi Giaùo giöõa Toøa Thaùnh vaø taân quoác Ñoâng Timor

Taân Quoác Coäng Hoøa Daân Chuû Ñoâng Timor môùi ñöôïc thaønh laäp hoâm qua Chuùa Nhaät 19/5/2002, vaø Toøa Thaùnh hoâm nay thieát laäp ngoaïi giao, ôû choã, veà phía Toøa Thaùnh coù toøa khaâm sö ùôû nöôùc naøy, coøn veà phía taân quoác coù toøa laõnh söï ôû Roâma. Nöôùc naøy coù 750 ngaøn ngöôøi Coâng Giaùo trong 31 giaùo xöù, ñöôïc coi soùc bôûi 43 vò linh muïc. Coù 130 nam tu só, haàu heát laø anh em doøng Don Bosco. Doøng Teân ñeán ñaây ñaàu tieân, töø naêm 1899, vaø bò truïc xuaát naêm 1910 roài trôû laïi naêm 1958. Coù 220 nöõ tu. 350 tu só nam nöõ naøy hoaït ñoäng ôû 247 toå chöùc veà giaùo duïc vaø an sinh xaõ hoäi. Trong söù ñieäp cuûa mình ñeà ngaøy 6/5/2002, ÑTC ñaõ ngoû lôøi cuøng caùc vò Toâng Quaûn ôû Dili vaø Baucau, caùc vò giaùm muïc, caùc vieân chöùc chính quyeàn vaø nhaân daân nöôùc naøy laø: “Trong giaây phuùt heát söùc quan troïng ñoái vôùi lòch söû cuûa quí vò… Toâi lieân keát trong tinh thaàn vôùi taát caû quí vò ñeå chia seû noãi vui möøng vaø phaán khích anh em haõy kieán taïo moät xaõ hoäi chaân chính, töï do, hieäp nhaát vaø hoøa bình. Giôø khaéc hoøa bình ñaõ ñeán! Thôøi ñieåm taùi kieán taïo ñaõ ñieåm! Phaûi luoân beânh vöïc vaø baûo trì töï do, moät laø khoûi nhöõng gì caàm haõm noù, hai laø khoûi nhöõng laàm laïc laøm baêng hoaïi tính chaát nguyeân tuyeàn cuûa noù, taùc haïi ñeán con ngöôøi vaø phaåm vò cuûa hoï”.

Caùc Vò Giaùm Muïc Hoøa Kyø phaûi ñoàng thanh tuyeân boá: “Döùt ñieåm”

ÑHY TGM Washington Theodore Mc Carrick 71 tuoåi baøy toû nhaän ñònh vaø caûm töôûng trong cuoäc hoïp vôùi tôø Today USA hoâm Thöù Hai 20/5/2002. Cuoäc phoûng vaán naøy lieân quan ñeán cuoäc hoïp thöôøng nieân cuûa Hoäi Ñoàng Gíam Muïc Hoa Kyø tôùi ñaây 13-15/6/2002 taïi Dallas, vôùi söï tham döï cuûa 300 vò, moät cuoäc hoïp ñöôïc chaám döùt vôùi caâu tuyeân boá döùt khoaùt: “Döùt ñieåm”.

ÑHY töï hoûi: “Mình phaûi laøm gì ñeå söûa soaïn cho cuoäc hoïp ôû Dallas ñaây? Thöù nhaát, mình phaûi caàu nguyeän nhieàu. Thöù hai, mình phaûi nghe ngoùng nhieàu ngöôøi bao nhieâu coù theå. Thöù ba, mình phaûi söûa soaïn coù moät ñieàu gì ñoù ñeå caùc Vò Giaùm Muïc chaáp thuaän, theá laø xong. Neáu moät thaùng sau cuoäc hoïp ôû Dallas coù moät ñieàu gì ñoù xaåy ra, chuùng toâi bieát caùch ñoái phoù vôùi noù. Saün saøng ngay ñoù roài, moïi ngöôøi ñeàu bieát chuùng ta seõ laøm nhö theá naøo, moät, hai, ba, boán, chaám heát”.

Moät soá ngöôøi nghó raèng cuoäc hoïp Thaùng Saùu xaåy ra quaù treã maát roài, ÑHY ñaùp: “Chuùng toâi ñaùng leõ phaûi coù moät cuoäc hoïp ñaëc bieät ñeå ra tay ngay töùc khaéc. Theá nhöng, vieäc chuùng toâi khoâng laøm coù theå laïi laø moät ñieàu hay, vì nhôø ñoù ÑTC, Toøa Thaùnh Vatican môùi coù theå nhaäp cuoäc, nhö vaäy cuõng coù lôïi. Theá nhöng chuùng toâi khoâng theå naøo ñi xa hôn cuoäc hoïp Thaùng Saùu naøy. Moät trong nhöõng vaán ñeà ñöôïc ñaët ra ñoù laø haàu heát chuùng toâi ñaõ nghó raèng chuùng toâi phaûi chòu traùch nhieäm veà vaán ñeà naøy 7 naêm tröôùc ñaây. Khoaûng naêm 1995, khi chuùng toâi coù nhöõng vaán ñeà ôû Washington ñaây, chuùng toâi ñaõ traûi qua ñuû moïi thöù toån thöông, vaø chuùng toâi cuõng coù ñuû moïi ñöôøng loái giaûi quyeát ñaâu vaøo ñoù; chuùng toâi cöù töôûng theá laø an toaøn. Ñeå roài, chuùng toâi laïi thaáy coù moät soá giaùo phaän khoâng xong. Bôûi vaäy giôø ñaây chuùng toâi khoâng theå ñeå ñieàu ñoù xaåy ra nöõa. Caàn phaûi coù nhöõng qui chuaån toaøn quoác ñöôïc moïi giaùo phaän chaáp thuaän. Taát caû chuùng toâi ñeàu nhaém ñeán muïc ñích naøy, vì caùc naïn nhaân, vì Giaùo Hoäi, vì  ngöôøi cuûa chuùng ta”.

Veà theå thöùc qui cheá Giaùo Hoäi caàn phaûi söû duïng, ÑHY cho bieát: “Ñieàu caên baûn laø lôøi ÑTC noùi vôùi chuùng toâi khi Ngaøi baûo raèng khoâng coù choã ñöùng nôi thieân chöùc linh muïc cho baát cöù ai laøm haïi treû em hay giôùi treû, toâi nghó raèng ñieàu naøy ñaõ trôû neân moät mantra (bieät chuù cuûa ngöôøi dòch: mantra ñaây laø tieáng nhaø Phaät, coù nghóa laø lôøi khuyeán duï) cho taát caû chuùng toâi. Töø nhöõng gì ÑTC ñaõ noùi cuõng nhö theo caûm thöùc chung khi nhìn vaøo vaán ñeà naøy moät caùch vaõng lai, töø nay trôû ñi, baát cöù ai laøm baát kyø ñieàu gì nhö theá hieån nhieân noùi raèng ‘toâi khoâng muoán laøm linh muïc nöõa’. Neáu chuùng toâi ñaõ laøm heát söùc roài maø vaãn coøn coù ngöôøi vi phaïm ñeán thöù lieân heä vôùi treû em, vôùi giôùi treû, thì ngöôøi ñoù bò loaïi khoûi thöøa taùc vuï ngay laäp töùc. (Haàu heát caùc vò Giaùm Muïc), vöøa nhìn phía tröôùc laãn troâng laïi ñaèng sau, ñang tieán ñeán choã quyeát ñònh laø ‘moät cuù loaïi lieàn’. ‘one strike, you’re out’. Toâi caûm thaáy quan taâm veà ñieàu naøy, vì quí vò coù theå gaëp nhöõng tröôøng hôïp, chaúng haïn xaåy ra 30 naêm veà tröôùc, khoaûng thôøi gian khoâng theå naøo nhôù cho chính xaùc ñöôïc, hay khoaûng thôøi gian ngöôøi ta ñaõ giaûi thích sai laïc veà moät ñieàu gì ñoù. Vôùi nhöõng gì xaåy ra 30 naêm tröôùc, quí vò caàn phaûi xeùt kyõ tröôùc khi quí vò noùi raèng ñoù laø moät chöùc linh muïc heát thôøi roài”.

 Ñoái vôùi vaán ñeà thaønh phaàn coù maùu ñoàng tính (nhöng khoâng haønh ñoäng) coù theå ñöôïc thu phong linh muïc hay chaêng, ÑHY traû lôøi: “Quí vò coù yù noùi ñeán moät ngöôøi naøo ñoù coù theå soáng ñôøi soáng thanh tònh; ñoù laø vaán ñeà chính toâi muoán bieát. Neáu ai muoán nhaäp chuûng vieän noùi raèng: ‘Troïn cuoäc ñôøi toâi, toâi ñaõ coá soáng thanh tònh, toâi laø moät ngöôøi dò tính duïc, vaø toâi ñaõ coá soáng ñoäc thaân, toâi ñaõ chöùng toû laø toâi coù theå soáng nhö theá’, toâi nghó raèng quí vò seõ noùi laø ‘Ñöôïc’. Neáu coù ai noùi vôùi quí vò raèng ‘troïn cuoäc soáng cuûa toâi toâi ñaõ coá gaéng soáng thanh tònh, toâi coù khuynh höôùng ñoàng tính duïc, nhöng toâi ñaõ luoân coá gaéng soáng thanh tònh’, toâi nghó raèng quí vò seõ xeùt töøng tröôøng hôïp moät. Coù theå baét ñaàu töø naêm hoïc tôùi, vaán ñeà gia nhaäp caùc chuûng vieän seõ ñöôïc baøn tôùi. Coù theå laø yù kieán cuûa nhieàu ngöôøi seõ cho raèng nhöõng ngöôøi ñoàng tính duïc khoâng ñöôïc nhaäp chuûng vieän. Toâi chöa nghó ñeán ñoù. Theá nhöng, neáu ñoù laø ñieàu hoï baûo toâi laøm, thì ñoù laø ñieàu chuùng toâi seõ laøm. Neáu chuùng toâi noùi raèng ai ñang sinh hoaït cuoäc soáng ñoàng tính duïc khoâng ñöôïc gia nhaäp chuûng vieän, chaéc chaén toâi seõ ñoàng yù”.

Veà vaán ñeà baùo chí ñoái vôùi vaán ñeà linh muïc laïm duïng tính duïc, ÑHY pheâ bình nhö sau: “Toâi nhaän thaáy maáy tuaàn tröôùc ñaây laø neáu tröôøng hôïp xaåy ra cho moät tröôûng Höôùng Ñaïo thì noù seõ ôû vaøo trang 20, neáu cuûa moät vò thöøa taùc cuûa moät toân giaùo khaùc, thì ôû vaøo trang 6, coøn neáu cuûa moät vò linh muïc Coâng Giaùo thì laø moät tít lôùn ôû trang nhaát. Coù hai lyù do, moät toát, moät xaáu. Lyù do toát ñoù laø daân chuùng mong muoán hôn nöõa nôi caùc vò linh muïc. Lyù do xaáu laø coù nhieàu ngöôøi trong xaõ hoäi chuùng ta, nhieàu ngöôøi raát coù theá löïc, coi Giaùo Hoäi Coâng Giaùo nhö keû thuø veà caùc vaán ñeà lieân quan ñeán söï soáng – nhö phaù thai, trôï an töû, trôï töï töû. Hoï thaáy Giaùo Hoäi nhö keû thuø veà nhöõng giaù trò gia ñình, nhö ly dò, nhöõng vaán ñeà töông töï nhö theá. Hoï caûm thaáy raèng neáu hoï cöù ñaám vaøo Giaùo Hoäi, hoï seõ laøm maát uy tín cuûa Giaùo Hoäi vaø caùc lôøi noùi cuûa Giaùm Muïc seõ bò coi thöôøng caû ôû thuû ñoâ ñaây cuõng nhö ôû caùc thuû ñoâ caùc tieåu bang”.

 
19/5 Chuùa Nhaät

Böùc Thö  ÑHY Bernard Law göûi TGP Boston Ngaøy 19/5/2002

Ngaøy 16/4/2002, sau thôøi gian ôû Roâma, gaëp gôõ ÑTC vaø caùc vieân chöùc cao caáp trong Giaùo Hoäi, ÑHY Bernard Law ñaõ tuyeân boá nhö sau: “Toâi coù yù ñònh seõ noùi daøi veà hoà sô bieân baûn lieân quan ñeán vieäc Toång Giaùo Phaän haønh söû nhöõng vuï naøy, baèng vieäc tra cöùu laïi quaù khöù moät caùch thöù töï vaø ñaày ñuû bao nhieâu coù theå, ñeå traû lôøi cho nhöõng vaán ñeà hôïp phaùp ñaõ ñöôïc ñaët ra”. Sau ñaây laø moät trong nhöõng chöùng côù ngaøi ñaõ thöïc hieän ñieàu ngaøi höùa, ñoù laø böùc thö ngaøi göûi cho Toång Giaùo Phaän Boston cuûa ngaøi vaøo Chuùa Nhaät Leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng 19/5/2002.

Anh Chò Em raát daáu aùi trong Chuùa Kitoâ,

Hoâm nay laø Leã Chuùa Thaùnh Thaàn Hieän Xuoáng. Toâi heát loøng caàu xin cho Giaùo Hoäi taïi Boston ñöôïc ban cho moät söï soáng môùi nhôø caùc taëng aân Thaàn Linh tuoân xuoáng moät laàn nöõa. Tröôùc heát, toâi xin caùm ôn anh chò em veà vieäc anh chò em vaãn vöõng tin baát chaáp nhöõng gì anh chò em chöùng kieán thaáy hay ñoïc ñöôïc veà tình hình Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñang phaûi ñoái dieän hieän nay. Nhöõng côn khoán khoù xaåy ra qua nhieàu caùch thöùc khaùc nhau ñoái vôùi moãi ngöôøi chuùng ta, neân chuùng ta caàn phaûi caäy döïa vaøo ñöùc tin cuûa mình baèng lôøi nguyeän caàu ñeå coù theå ñöông ñaàu vôùi nhöõng côn khoán khoù aáy.

Taát caû chuùng ta caûm thaáy naëng mình bôûi nhöõng aâm doäi haàu nhö khoâng theå döùt ñöôïc veà vieäc giaùo só laïm duïng tình duïc treû em. Nhöõng chi tieát gaây göông muø vaø ñau ñôùn naøy xuaát hieän ñaõ laøm cho taâm can chuùng ta caûm thaáy laëng ngöôøi ñi. Caùi tai haïi gaây ra cho caùc naïn nhaân vaø gia ñình cuûa hoï thaät laø khuûng khieáp. Tình traïng lung tuùng ñaõ ñöa ñeán choã haän thuø vaø maát loøng tin töôûng. Trong vieäc dieãn tieán cuûa vuï naøy, uy tín cuûa toâi ñaõ ñöôïc coâng khai xeùt laïi vaø, ñoái vôùi moät soá ngöôøi, toâi ñaõ trôû thaønh moät vaät ñaùng khinh bæ. Toâi hieåu ñöôïc taïi sao laïi nhö theá, vaø toâi heát loøng xin loãi veà vieäc thieáu soùt nôi caùc qui cheá cuøng vôùi nhöõng sô hôû nôi nhöõng quyeát ñònh trong quaù khöù ñaõ goùp phaàn vaøo tình traïng naøy. Toâi mong sao coù theå buø ñaép laïi caùi ñôùn ñau vaø tai haïi aáy. 

Caên cöù vaøo nhöõng vuï kieän caùo ñang tieán haønh, cuõng nhö vaøo nhöõng lôøi cung khai khaùc nhau nhaän ñöôïc, maø ñaõ coù nhieàu taøi lieäu hieän nay ñaõ ñöôïc coâng khai hoùa. Nhöõng tröôøng hôïp naøy thöôøng bò baùo chí xöû trong khi chuùng ñang ñöôïc tìm hieåu khaùm phaù, hôn laø sau naøy chuùng bò toøa aùn phaân xöû moät caùch xaùc ñaùng hôn. Chæ vì moät soá ñoaïn vaên choïn loïc trong caùc taøi lieäu naøy ñaõ ñöôïc tung ra, maø moät laàn nöõa, toâi xin ñöôïc trình baøy veà vieäc toâi phuïc vuï trong vaán ñeà xöû trí nhöõng tröôøng hôïp aáy.

Töø khi laøm Toång Giaùm Muïc vaøo Thaùng Ba naêm 1984, toâi ñaõ thaáy nhöõng haønh vi cöû chæ aáy coù trieäu chöùng veà taâm lyù. Ñeå ñoái phoù vôùi nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy, caùc vò coù traùch nhieäm nhö toâi vaø toâi ñaõ ñöôïc nhöõng ngöôøi coù khaû naêng veà y khoa maø chuùng toâi khoâng coù giuùp ñôõ baèng nhöõng soi daãn vaø khuyeán nghò. Hôn nöõa, töø naêm 1993, moãi moät tröôøng hôïp coøn ñöôïc cöùu xeùt bôûi moät hoäi ñoàng ñieàu tra, bao goàm chính yeáu laø thaønh phaàn giaùo daân coù nhieàu kinh nghieäm khaùc nhau cho thaáy coù theå tin töôûng vaøo lôøi khuyeân baûo ñaâu ra ñaáy cuûa hoï trong vaán ñeà haønh söû vôùi nhöõng tröôøng hôïp ñaëc bieät do hoï cöùu xeùt.

Vaøo naêm 1993, nhö anh chò em bieát, moät qui cheá cuûa Toång Giaùo Phaän trong vieäc giaûi quyeát nhöõng vuï nhö theá ñaõ ñöôïc hình thaønh, caên cöù vaøo kinh nghieäm quaù khöù cuûa chuùng ta, vaøo vieäc chuùng ta thaêm doø caùc qui cheá cuûa nhöõng giaùo phaän khaùc, cuõng nhö vaøo vieäc tham vaán. Sau khi baûn qui cheá naøy ñöôïc coâng boá, toâi ñaõ chæ thò phaûi xeùt laïi taát caû moïi tröôøng hôïp toá caùo linh muïc theo qui cheá môùi naøy. Qui cheá 1993 naøy khoâng buoäc phaûi trình baùo cho chính quyeàn, vì laøm nhö vaäy seõ gaây trôû ngaïi cho vieäc xuaát ñaàu loä dieän cuûa moät soá naïn nhaân. Phaùn ñoaùn cuûa chuùng ta luùc baáy giôø laø moät vieäc trình baùo nhö vaäy hay nhaát do chính naïn nhaân quyeát ñònh laáy. Nhö anh chò em bieát, theo qui cheá hieän haønh cuûa chuùng ta, baát cöù moät lôøi toá caùo naøo cuõng ñöôïc laäp töùc trình baùo cho thaåm quyeàn thích hôïp. Ngoaøi ra, chuùng ta cuõng ñaõ ñöa ra aùnh saùng teân tuoåi cuûa taát caû moïi vò linh muïc coøn soáng maø chuùng ta bieát ñöôïc ñaõ bò boá caùo khaû tín veà vieäc laïm duïng tình duïc treû em. Moät chi tieát thay ñoåi chính nöõa ñaõ ñöôïc toâi theâm vaøo qui cheá töø ñaàu naêm nay ñoù laø khoâng moät vò linh muïc naøo bò toá caùo moät caùch khaû tín ñöôïc thi haønh baát cöù moät phaàn nhieäm naøo trong Giaùo Hoäi. Qui cheá naøy ñaõ ñöôïc aùp duïng, vaø toâi cuõng ñaõ ñeà nghò moät qui cheá nhö vaäy trong cuoäc hoïp cuûa Caùc Vò Hoàng Y ôû Roâma thaùng vöøa roài.

Caên cöù vaøo nhöõng chi tieát kinh hoaøng ñaõ ñöôïc töôøng trình lieân quan ñeán tröôøng hôïp cuûa Cha Paul Shanley thì vaán ñeà thaät laø raéc roái. Chính toâi nöõa cuõng heát söùc phieàn phöùc bôûi nhöõng chi tieát aáy, vaø muoán chia seû vôùi anh chò em moät soá döõ kieän veà vuï naøy. Khi toâi ñeán Boston naêm 1984, toâi cöù töôûng raèng caùc vò linh muïc ñaõ ñöôïc chæ ñònh ñaâu vaøo ñoù roài. Toâi khoâng heà nghó gì ñeán vò tieàn nhieäm cuûa toâi caû, vì ñoù laø kieåu taùc haønh theo cung caùch luùc baáy giôø. Maëc duø coù moät soá vaên kieän ñaõ tieát loä, cuõng nhö coù nhöõng lôøi noùi cuûa moät soá ngöôøi cho bieát tình hình khoâng phaûi ñôn giaûn nhö vaäy, toâi cam ñoan tröôùc nhan Thieân Chuùa laø laàn ñaàu tieân toâi bieát ñöôïc moät vuï toá caùo vò linh muïc naøy veà vieäc laïm duïng tình duïc vaøo naêm 1993. Toâi lieàn toû thaùi ñoä ngay töùc khaéc vaø ruùt laïi pheùp cho cha aáy phuïc vuï nhö moät linh muïc ôû California. Cho ñeán maáy thaùng tröôùc ñaây toâi môùi bieát ñöôïc nhöõng toá caùo veà cha ñaõ ñöôïc baét ñaàu maõi töø naêm 1966. Vieäc Cha Shanley boû Boston naêm 1990 laø do cha xin pheùp nghæ beänh moät thôøi gian. Vieäc naøy khoâng heà dính daùng ñeán vaán ñeà laïm duïng tình duïc tí naøo caû. Chöùng côù cha laø moät vò linh muïc toát luùc baáy giôø laø do nhöõng döõ kieän toâi bieát ñöôïc veà cha hoài aáy. Coøn vaán ñeà baûo raèng ai ñoù ñaõ toá caùo Cha Shanley veà vieäc sôø moù moät em nhoû maø toâi ñaõ ñöôïc cho bieát sau moät Thaùnh Leã vaøo naêm 1984. Toâi hoaøn toaøn khoâng nhôù gì veà cuoäc noùi chuyeän naøy, vaø nhöõng ai ñaõ töøng laøm vieäc saùt vôùi toâi nhaát cuõng coù theå chöùng thöïc raèng neáu coù moät trình baùo naøo nhö vaäy thì toâi ñaõ haønh söû roài.

Khoâng coù ghi nhaän naøo veà söï vieäc naøy ñaõ töøng xaåy ra, nhaát laø toâi khoâng heà nghi ngôø gì veà Cha Shanley lieân quan ñeán vuï naøy trong nhöõng naêm keá tieáp. Vuï toá caùo vaøo naêm 1993 laø vuï ñaàu tieân toâi ñöôïc bieát. Öôùc gì toâi ñaõ bieát ñöôïc söï vuï naøy töø naêm 1984, toâi cuõng mong bieát ñöôïc ñieàu naøy töø naêm 1966. Raát tieác toâi chæ coù theå taùc haønh caên cöù vaøo nhöõng gì mình bieát maø thoâi.

Toâi tin raèng, vôùi thôøi gian, nhöõng chöùng lieäu môùi sau naøy seõ caàn phaûi phaân giaûi cho thaáy veà phía Toång Giaùo Phaän lieân quan ñeán nhöõng vuï naøy. Tuy nhieân, toâi khoâng bao giôø coù yù ñònh ñaët treû em vaøo tình traïng nguy hieåm caû. Söï kieän toâi ñaõ ñöa ra nhöõng thay ñoåi saâu xa veà qui cheá cho thaáy raèng ñaõ coù nhöõng khieám khuyeát nôi caùch thöùc chuùng ta haønh söû nhöõng vuï naøy trong quaù khöù. Laàm laãn cuõng ñaõ xaåy ra khi nhöõng söï kieän toâi caàn phaûi bieát laïi khoâng ñöôïc töôøng trình cho toâi. Toâi vaãn thöôøng quyeát ñònh caên cöù vaøo tín lieäu chính xaùc nhaát toâi coù vaøo luùc aáy,  toâi chæ tìm kieám nhöõng chi tieát neáu coù sau naøy, nhöõng chi tieát maø moät soá ngöôøi laäp luaän raèng toâi caàn phaûi bieát tröôùc ñoù.

Hieån nhieân laø toâi öôùc raèng toâi ñaõ bieát ñöôïc taát caû caùc söï kieän lieân quan tröôùc khi toâi ñi ñeán baát cöù quyeát ñònh naøo trong quaù khöù. Trong naêm thaùng vöøa roài, lieân tuïc tôùi nay, bieân baûn cuûa chuùng ta ñaõ töøng vaø ñang ñöôïc xem xeùt ñeå baûo ñaûm coù ñuû taát caû moïi döõ kieän lieân heä. Khoâng theå khoâng nhaéc ñeán söï kieän naøy laø Toång Giaùo Phaän hoaøn toaøn coäng taùc vôùi Vaên Phoøng Toång Bieän Lyù, Caùc Nha Bieän Lyù vaø Sôû Xaõ Hoäi. Hoâm Thöù Saùu vöøa roài, toâi ñaõ ñöôïc moät UÛy Ban höôùng daãn giuùp toâi trong vieäc khai trieån moät qui cheá hoaøn chænh cuøng vôùi nhöõng döï aùn ñeå baûo ñaûm raèng vaán ñeà baûo veä treû em laø ñeä nhaát öu tieân cuûa chuùng ta trong vieäc giaûi quyeát vaán ñeà naøy trong töông lai. Toâi heát loøng bieát ôn caùc phaàn töû cuûa UÛy Ban naøy veà möùc tieán boä hoï ñang ñaït ñeán trong vieäc söûa soaïn cho nhöõng khuyeán duï cuoái cuøng, vaø toâi uûng hoä nhöõng ñeà nghò cuûa hoï lieân quan ñeán vai troø taêng boå giaønh cho giaùo daân. Coâng vieäc cuûa hoï laøm seõ laø moät trôï giuùp voâ giaù cho vaán ñeà chuùng ta tieán tôùi. Maëc duø khoán khoù xaåy ra trong nhöõng thaùng vöøa qua, vaán ñeà an uûi nhaát ôû ñaây laø söï vieäc naøy ñang ñöôïc giaûi quyeát moät caùch hieäu nghieäm hôn tröôùc raát nhieàu.

Hoâm nay laø Leã Hieän Xuoáng. Khi Thaùnh Linh xuoáng treân Giaùo Hoäi sô khai ñang taäp hoïp caàu nguyeän taïi Caên Thöôïng Laàu, Giaùo Hoäi ñaõ ñöôïc bieán ñoåi. Vaøo Chuùa Nhaät Hieän Xuoáng ôû nhieàu caên thöôïng laàu cuûa Toång Giaùo Phaän naøy, chuùng ta cuõng ñaõ qui tuï laïi quanh baøn thôø ñeå caàu nguyeän. Laø Giaùo Hoäi, chuùng ta chính ñaõ qui tuï laïi vôùi nhau qua hình thöùc caàu nguyeän cao caû nhaát laø vieäc cöû haønh Hy Teá Thaùnh Theå.

Leã Hieän Xuoáng treân heát laø leã cuûa Giaùo Hoäi. Nôi Toång Giaùo Phaän Boston, chuùng ta ñang heát söùc caàn ñeán nhöõng taëng aân cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Coâng vieäc chuùng ta phaûi cuøng nhau laøm ñang gaëp phaûi trôû ngaïi, gaây ra bôûi chia reõ, boái roái, ñôùn ñau, nghi kî vaø haän döõ. Chuùng ta laø Giaùo Hoäi. Tuy nhieân, caùi “Chuùng ta” ñaây khoâng bao giôø ñöôïc hieåu theo nghóa duy nhaát coù moät khoâng hai. Khoâng phaûi chæ coù caùi “Chuùng Ta laø Giaùo Daân”, hay “Chuùng Ta laø Giaùo Phaåm”, hoaëc “Chuùng Ta laø Giaùo Só”, hay “Chuùng Ta laø Tu Só”, hoaëc “Chuùng Ta laø Tieáng Ngoân Söù”. Ñoù laø taát caû chuùng ta vôùi nhau vaäy.

Trong Kinh Nguyeän Thaùnh Theå III, sau nhöõng lôøi Truyeàn Pheùp, vò chuû teá caàu nguyeän raèng: “Xin ban cho chuùng con, nhöõng ngöôøi ñöôïc nuoâi döôõng bôûi mình maùu Ngöôøi, cuõng ñöôïc traøn ñaày Thaùnh Thaàn cuûa Ngöôøi, vaø trôû neân moät thaân theå, moät tinh thaàn trong Chuùa Kitoâ”. Ñoù laø lôøi toâi caàu nguyeän khi toâi vieát nhöõng lôøi naøy göûi ñeán anh chò em.

Chôù gì tuaàn chín ngaøy kính Chuùa Thaùnh Thaàn keát thuùc vôùi vieäc chuùng ta môû loøng mình ra ñeå laõnh nhaän vieäc tuoân ñoå môùi caùc taëng aân cuûa Thaàn Linh. Chôù gì Thaàn Linh “laøm traøn ñaày thaùnh thieän nôi heát moïi phaàn töû cuûa Giaùo Hoäi, ñeå, baèng vieäc cuøng nhau hoaït ñoäng nhö Thaân Theå cuûa Chuùa Kitoâ, chuùng ta coù theå lôùn leân trong ñöùc tin, ñöùc caäy vaø ñöùc meán, haàu chuùng ta caûm thaáy haân hoan loan baùo Phuùc AÂm” .

Xin haõy nhôù raèng toâi haèng lieân læ caàu nguyeän cho moãi ngöôøi trong anh chò em, nhöõng ngöôøi cuøng toâi laøm neân Toång Giaùo Phaän naøy. Vôùi loøng töø aùi cuûa mình cuõng nhö vì moái hieäp thoâng ñoäc nhaát voâ nhò chuùng ta ñaây, xin cuõng caàu nguyeän cho toâi vaø cho taát caû moïi vò linh muïc hieán thaân phuïc vuï Giaùo Hoäi moät caùch voâ tö vaø lieâm chính.

Raát quí meán anh chò em trong Chuùa Kitoâ,

Hoàng Y Bernard Law

Toång Giaùm Muïc Boston

ÑTC toân phong hieån thaùnh cho 5 vò chaân phöôùc

Chuùa Nhaät Leã Hieän Xuoáng hoâm nay, ÑTC ñaõ toân phong theâm 5 taân hieån thaùnh. Ñoù laø caùc vò Paulina of the Agonizing Heart of Jesus (1865-1942), ngöôøi Ba Tö ñaàu tieân; Alonso de Orozco (1500-1591), ngöôøi Taây Ban Nha, tu só doøng Thaùnh AÂu Quoác Tinh, vaø ba vò ngöôøi YÙ laø Umile da Bisignani (1582-1637), Ignazio da Santhia (1686-1770), Benedetta Cambiaggio Frassinello (1791-1858). ÑTC ñaõ giaûng baèng tieáng YÙ, Taây Ban Nha vaø Boà Ñaøo Nha, ñeå ñeà cao göông cuûa töøng vò trong 5 vò taân hieån thaùnh naøy. Noùi chung, ÑTC nhaän ñònh raèng caùc vò taân hieån thaùnh “ñaõ böôùc qua nhöõng neûo ñöôøng theá giôùi ñeå loan baùo vaø laøm chöùng cho Chuùa Kitoâ baèng lôøi noùi cuõng nhö baèng cuoäc soáng. Ñoù laø lyù do caùc vò ñaõ trôû neân moät daáu hieäu soáng ñoäng cuûa Bieán Coá Hieän Xuoáng keùo daøi cuûa Giaùo Hoäi”. Tính ñeán cuoäc phong thaùnh naøy thì Ngaøi ñaõ toân leân baøn thôø 461 vò hieån thaùnh trong 24 naêm laøm giaùo hoaøng. Vôùi 1228 vò Chaân Phöôùc cuõng do Ngaøi tuyeân phong, thì Ngaøi ñaõ toân vinh hoân nöûa toång soá caùc vò thaùnh vaø aù thaùnh trong lòch söû Giaùo Hoäi Coâng Giaùo.

Taân Quoác ñaàu tieân cuûa taân thieân kyû: Ñoâng Timor, nhôø noã löïc cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo

Hoâm nay laø ngaøy cöû haønh möøng Ñoâng Timor ñöôïc chính thöùc ñoäc laäp, sau 4 theá kyû bò Boà Ñaøo Nha vaø Nam Döông cai trò. Vaøo nöûa ñeâm taïi Ñoâng Timor, Vò Toång Thö Kyù Lieân Hieäp Quoác laø Kofi Annan ôû Dili ñaõ keâu goïi theá giôùi haõy möøng sinh nhaät hay ngaøy khai Taân Quoác ñaàu tieân cuûa moät thieân kyû môùi. Taùm möôi quoác gia ñaõ göûi ñaïi dieän ñeán ñeå möøng, trong soá ñoù coù caû nguyeân toång thoáng Bill Clinton, vaø Toång Thoáng Nam Döông laø Magawati Sukarnoputri. Trong Thaùnh Leã Saùng Chuùa Nhaät hoâm nay, Ñöùc Giaùm Muïc Carlos Felipe Ximenes Belo ôû Dili, vò ñaõ ñöôïc giaûi Nobel hoøa bình naêm 1996, ñaõ xin tín höõu Coâng Giaùo (91% trong toång soá 737,811 ngöôøi), haõy caàu xin cho taân chính phuû vaø toång thoáng, Xanana Gusmao 56 tuoåi, bieát daãn xöù sôû ñeán moät töông lai toát ñeïp hôn. ÑTC cuõng göûi ÑTGM Renato Martino, Quan Saùt Vieân Thöôøng Tröïc cuûa Toøa Thaùnh taïi Lieân Hieäp Quoác, ñeán möøng vaø ñoïc söù ñieäp cuûa Ngaøi “ñeå chia seû nieàm haân hoan vui söôùng cuûa anh chò em, cuõng nhö ñeå khuyeán khích anh chò em haõy xaây döïng moät xaõ hoäi coâng chính, töï do, naâng ñôõ vaø bình an. Queâ höông maø Thieân Chuùa ñaõ kyù thaùc vaøo baøn tay caàn cuø khoù nhoïc cuûa anh chò em ñaây phaûi ñöôïc xaây döïng treân nhöõng giaù trò khoâng theå thieáu cho moät neàn daân chuû chaân chính: ñoù laø toân troïng söï soáng cuøng vôùi taát caû moïi ngöôøi; tình ñoaøn keát thöïc söï giöõa caùc phaàn töû cuûa cuøng moät coäng ñoàng; chaáp nhaän vieäc ñoùng goùp tích cöïc cuûa töøng thaønh phaàn cuõng nhö taát caû moïi phaàn töû cuûa coäng ñoàng vôùi nhöõng khaû naêng khaùc nhau cuûa hoï”.

25 Naêm Phong Traøo Phoø Söï Soáng YÙ Quoác ñaõ cöùu ñöôïc treân 55 ngaøn thai nhi

Trung Taâm Hoã Trôï Söï Soáng (CAV) cuûa Phong Traøo Phoø Söï Soáng YÙ Quoác ñaõ cho bieát ñieàu naøy. Naêm ngoaùi coù 4.246 thai nhi, nhieàu hôn naêm tröôùc ñoù 400 em. Moãi moät trung taâm trung bình cöùu ñöôïc 33 thai nhi trong naêm vöøa roài, 31 thai nhi trong naêm 2000 vaø 11 trong naêm 1999. 258 thai nhi ñöôïc sinh ra taïi Trung Taâm Ambrosioâ ôû Milan, 192 thai nhi ôû Cremona, 166 ôû Vicenza, 145 ôû Florence, vaø 315 ôû ba Trung Taâm ôû Turin. Con soá phuï nöõ xin caùc trung taâm giuùp ñôõ trong voøng 3 thaùng ñaàu thuï thai, thôøi kyø deã phaù thai nhaát, taêng leân 15 % naêm vöøa roài. Naêm 1990, con soá phuï nöõ mang thai ñöôïc 90 trung taâm giuùp ñôõ laø 1.894, naêm 2001 leân tôùi 5.843 ôû 127 trung taâm. Theo baûn töôøng trình cuûa vaên phoøng thö kyù CAV thì sôû dó taêng soá nhö vaäy laø vì CAV ñaõ trôû thaønh noåi tieáng, nhaát laø coù ñöôøng giaây ñieän thoaïi thöôøng tröïc “SOS-Life” 24 tieáng moät ngaøy. Döï aùn Gemma (döï aùn taïm nhaän töø xa phuï nöõ coù thai vaø ñöùa treû chöa sinh) cuõng trôï giuùp caùc baø meï caàn ñeán hoï nöõa. Nhôø döï aùn naøy maø coù theâm 987 thai nhi ñöôïc vaøo ñôøi trong naêm 2001. 16%  phuï nöõ ñöôïc caáp chöùng chæ phaù thai ñaõ ñeán vôùi CAV, trong soá ñoù 83% ñaõ quyeát ñònh tieáp tuïc mang baàu. 27% ñaõ ñeán vôùi CAV theo lôøi khuyeân cuûa baïn beø. 11% theo lôøi khuyeân cuûa caùc giaùo xöù hay hoäi ñoaøn. 8% theo lôøi khuyeân cuûa nhöõng phuï nöõ coù cuøng moät hoaøn caûnh. 6% theo lôøi khuyeân cuûa caùc trung taâm y khoa. 68% phuï nöõ ñeán vôùi CAV laø di daân (naêm 1990 chæ coù 16%), gaàn nöûa con soá naøy laø Phi Chaâu, nhaát laø Morocco. Theo Giuliana Saggin, moät nhaân vieân phoøng thö kyù, ñaõ cho bieát: “Coù lyù ñeå phoûng ñònh treû em ñöôïc CAV giuùp vaøo ñôøi ôû vaøo khoaûng 6000 em trong naêm vöøa roài. Maëc daàu con soá chæ ñöôïc ghi nhaän treân giaáy tôø laø 32.424, nhöng toång soá trong 25 naêm hoaït ñoäng cuûa caùc tình nguyeän vieân Phoø Söï Soáng ñaõ coù treân 55 ngaøn treû em ñaõ ñöôïc cöùu soáng”.

(Xin xem Tin Giaùo Hoäi Trong Tuaàn caùc tuaàn tröôùc ôû Phaàn Giaùo Hoäi, muïc Toøa Thaùnh Roâma)

______________________________________________