GIÁO HỘI HIỆN THẾ
Tháng 2/2005
Ý Chỉ Ðức Thánh Cha
Ý Chung: “Xin cho thành phần bệnh nhân, nhất là những bệnh nhân bần cùng nhất, được quan tâm và săn sóc về y khoa xứng với nhân phẩm làm người”.
Ý Truyền Giáo: “Xin cho thành phần phụ trách việc truyền giáo mỗi ngày một ý thức hơn là việc loan truyền tin mừng hữu hiệu và thu phục lòng người nhờ ở lòng say mến Chúa Kitô ”.
__________________
NGÀY 6 CHÚA NHẬT V THƯỜNG NIÊN TRONG NĂM THÁNH THỂ |
ĐTC GPII: Tông Thư Ngày Của Chúa
Chương II (tiếp)
Ngày của Đức Kitô – Dies Christi
Ngày của Chúa Phục Sinh và của Tặng Ân Thánh Linh
Càng khác biệt với Ngày Hưu Lễ
23. Chính tính cách mới mẻ này là những gì được giáo lý trong những thế kỷ tiên khởi nhấn mạnh để cho thấy tính cách trọng đại của Chúa Nhật tương đương với Ngày Hưu Lễ Do Thái. Chính vào Ngày Hưu Lễ này mà dân Do Thái đã tập trung lại trong hội đường và nghỉ ngơi theo cách thức được Lề Luật ấn định. Các vị Tông Đồ, nhất là Thánh Phaolô, thoạt tiên vẫn tiếp tục tham dự ở hội đường để các vị có thể loan truyền Chúa Giêsu Kitô ở đó, khi dẫn giải “những lời của các tiên tri được đọc mỗi ngày Hưu Lễ” (Acts 13:27). Một số cộng đồng đã giữ Ngày Hưu Lễ trong khi cũng cử hành cả Chúa Nhật. Tuy nhiên, chẳng bao lâu hai ngày này bắt đầu được biệt phân rõ ràng hơn bao giờ hết, chính là vì muốn chống lại việc thành phần Kitô hữu gốc Do Thái giáo cứ nhất định muốn hai ngày này phải hướng chiều về việc tuân giữ trách nhiệm theo Luật cũ. Thánh Ignatiô thành Antiôkia đã viết: “Nếu những ai sống trong trạng thái trước đây của sự việc đã đến với niềm hy vọng mới thì không còn tuân giữ Ngày Hưu Lễ nữa mà là giữ Ngày Của Chúa, một ngày đời sống của chúng ta đã xuất hiện bởi Người cũng như bởi cuộc tử nạn của Người… là mầu nhiệm nhờ đó chúng ta được nhận lãnh đức tin và trong đó chúng ta kiên trì để được nhận biết là thành phần môn đệ Chúa Kitô, vị Sư Phụ duy nhất của chúng ta, thì làm sao chúng ta lại sống thiếu vắng Người, trong khi cả các vị tiên tri nữa, như thành phần môn đệ của Người về tinh thần, đời chờ Người như vị sư phụ? (21) Thánh Âu Quốc Tinh cũng nhận định rằng: “Bởi thế Chúa cũng đã đóng ấn tín lên ngày của Ngài là ngày thứ ba sau Cuộc Khổ Nạn, và là ngày thứ nhất trong tuần” (22). Sự phân tách Chúa Nhật ra khỏi Ngày Hưu Lễ của Do Thái đã phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết trong tâm trí của Giáo Hội, mặc dù trong lịch sử đã có những lần, vì quá nhấn mạnh đến việc bó buộc phải nghỉ ngơi Chúa Nhật khiến cho Ngày Của Chúa có khuynh hướng trở nên giống như Ngày Hưu Lễ hơn. Ngoài ra, lúc nào cũng có những nhóm trong Kitô giáo giữ cả Ngày Hưu Lễ lẫn Chúa Nhật như là “hai ngày huynh đệ” (23).
Ngày của việc tân tạo
24. Việc so sánh Chúa Nhật Kitô giáo với quan niệm của Cựu Ước về Ngày Hữu Lễ đã làm nẩy sinh những minh thức thần học rất hay. Đặc biệt là việc sát nhập cái liên kết đặc thù này giữa việc Phục Sinh và việc Tạo Dựng. Tư tưởng của Kitô giáo tự nhiên liên kết việc Phục Sinh là biến cố xẩy ra vào “ngày thứ nhất trong tuần”, với ngày thứ nhất của tuần lễ vũ trụ (x Gen 1:1-2:4) là tuần lễ làm nên câu truyện tạo dựng trong Sách Khởi Nguyên, đó là ngày ánh sáng được tạo dựng (x 1:3-5). Mối liên kết này gợi lên kiến thức về việc Phục Sinh như là khởi nguyên của việc tân tạo, trong đó hoa trái đầu mùa là Chúa Kitô hiển vinh, “trưởng tử của tất cả tạo thành” (Col 1:15) và là “trưởng tử của kẻ chết” (Col 1:18).
25. Thật vậy, Chúa Nhật là ngày vượt trên hết các ngày khác, ngày kêu gọi Kitô hữu hãy nhớ đến ơn cứu độ là ơn được hiến ban cho họ nơi phép rửa và biến họ thành tạo vật mới trong Chúa Kitô. “Anh em đã được mai táng với Người nơi phép rửa, từ đó anh em cũng được sống lại với Người nhờ lòng tin tưởng vào công việc của Thiên Chúa, Đấng đã làm cho Người từ trong kẻ chết sống lại” (Col 2:12; x Rm 6:4-6). Phụng vụ này đề cao chiều kích thanh tẩy tái sinh của Chúa Nhật, cả ở việc kêu gọi cử hành phép rửa vào ngày này trong tuần, cũng như vào Lễ Vọng Phục Sinh, là những ngày Giáo Hội tưởng niệm Việc Chúa Sống Lại” (24), lẫn ở việc đề nghị thực hiện việc rảy nước thánh như là một nghi thức thích hợp tỏ lòng thống hối ở đầu lễ để nhắc nhở giây phút Rửa Tội làm phát sinh tất cả sự sống Kitô hữu (25).
Ngày thứ tám: hình ảnh của vĩnh hằng
26. Ngược lại, chủ trương Ngày Hưu Lễ như là ngày thứ bảy trong tuần cho thấy một biểu hiệu bổ khuyết cho Chúa Nhật, một biểu hiệu được các vị Giáo Phụ rất ưa thích. Chúa Nhật không những là ngày thứ nhất trong tuần mà còn là “ngày thứ tám”, ngày được đặt trong cái liên tục gấp bảy lần của các ngày ở một vị thế đặc thù và siêu việt gợi lên chẳng những khởi điểm của thời gian mà còn tận điểm của nó trong “thời tới đây” nữa. Thánh Basiliô đã giải thích rằng Chúa Nhật biểu hiệu cho một ngày thực sự chuyên biệt sau thời hiện tại này, một ngày không cùng chẳng có tối hay sáng, một thời đại bất tận không bao giờ cổ; Chúa Nhật là tiên báo không ngừng về sự sống bất tận, một sự sống canh tân niềm hy vọng của Kitô hữu và khích lệ họ tiến bước (26). Hướng về ngày cùng tận, ngày hoàn toàn nên trọn biểu hiểu cánh chung của Ngày Hưu Lễ, Thánh Âu Quốc Tinh kết luận cuốn Tự Thú khi diễn tả Cánh Chung Eschaton như “cái an bình của tĩnh lặng, an bình của Ngày Hưu Lễ, một an bình không có tối đêm” (27). Trong việc cử hành Chúa Nhật, vừa là ngày ‘thứ nhất’ và là ngày ‘thứ tám’, Kitô hữu được dẫn đến đích điểm sự sống trường sinh (28).
(còn tiếp)
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch trực tiếp từ văn khố điện toán toàn cầu của Tòa Thánh:
http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/apost_letters/documents/hf_jp-ii_apl_05071998_dies-domini_en.html
“Kính Mến Chúa… đối với các người tức là Sự Sống và là Tháng Ngày Dài”
ĐTC GPII: Sứ Điệp Mùa Chay 2005
Anh Chị Em thân mến!
1. Mỗi năm, Mùa Chay đến với chúng ta như là một cơ hội tốt đẹp để gia tăng việc nguyện cầu và thống hối, mở lòng ra dễ dàng đón nhận ý muốn thần linh. Trong Mùa Chay một cuộc hành trình thiêng liêng được phác họa ra cho chúng ta để giúp cho chúng ta sống lại Đại Mầu Nhiệm Tử Nạn và Phục Sinh của Chúa Kitô. Điều này được thực hiện chính yếu bằng việc lắng nghe Lời Chúa một cách thiết tha hơn cũng như bằng việc hãm mình một cách quảng đại hơn, nhờ đó có thể trợ giúp hơn nữa những ai nghèo túng.
Năm nay, anh chị em thân mến, tôi muốn anh chị em chú ý tới một đề tài vẫn còn hiện hành, được tỏ hiện nơi câu sau đây của Sách Nhị Luật: “Kính Mến Chúa… đối với các người tức là Sự Sống và là Tháng Ngày Dài” (30:20). Đó là những lời được Moisen nói với dân chúng, kêu gọi họ hãy tha thiết tuân giữ Giao Ước ký kết với Chúa ở xứ sở của Moab, “để các người cùng con cháu các người được sống, hãy kính mến Chúa là Thiên Chúa của các người, hãy vâng nghe tiếng của Ngài và hãy gắn bó với Ngài” (30:19-20). Việc trung thành với Giao Ước thần linh, đối với dân Do Thái, là bảo đảm cho tương lai: “để các người được cư ngụ trong mảnh đất Chúa đã hứa cho cha ông các người là Abraham, Isaac và Giacóp là Ngài ban cho họ mảnh đất ấy” (30:20). Theo ý nghĩa thánh kinh thì việc tiến tới tuổi già là dấu hiệu cho thấy lòng ưu ái rộng lượng của Đấng Tối Cao. Bởi thế, việc sống lâu là một tặng ân đặc biệt của Thiên Chúa.
Chính về đề tài này mà tôi xin anh chị em hãy suy nghĩ trong Mùa Chay này, để ý thức sâu xa hơn vai trò thành phần lão nhân được kêu gọi đóng trong xã hội cũng như trong Giáo Hội, nhờ đó giúp cho tâm can của anh chị em sẵn sàng tỏ ra ưu ái đón nhận họ. Nhờ việc đóng góp của khoa học và y học, người ta thấy trong xã hội ngày nay đời sống con người được kéo dài hơn và việc gia tăng con số người già bởi đó mà ra. Điều này đòi phải được chú trọng đặc biệt hơn nữa đến cái thế giới được gọi là già lão, hầu giúp cho những phần tử của mình sống trọn vẹn năng lực của họ bằng việc giúp họ có thể phục vụ toàn thể cộng đồng. Việc chăm sóc cho người già, nhất là khi họ trải qua những lúc khó khăn, cần phải trở thành mối quan tâm lớn cho tất cả mọi tín hữu, nhất là ở những cộng đồng giáo hội thuộc các xã hội Tây phương là nơi đang đặc biệt có vấn đề.
2. Sự sống của con người là một quà tặng quí hóa cần phải được yêu chuộng và bênh vực ở từng giai đoạn của nó. Giới Răn “Các ngươi không được sát hại!” bao giờ cũng đòi hỏi phải tôn trọng và cổ võ sự sống con người, từ khi nó bắt đầu có cho tới khi nó tự nhiên chấm dứt. Đó là lệnh truyền áp dụng ngay cả khi xẩy ra yếu bệnh và khi tình trạng yếu kém về thể lý làm suy giảm khả năng tự tin của con người. Nếu việc già đi cùng với những tình trạng bất khả tránh của nó được chấp nhận một cách an tâm theo chiều hướng đức tin, nó có thể trở thành một cơ hội để cảm nhận hơn nữa Mầu Nhiệm Thập Giá là những gì làm cho cuộc sống con người được trọn vẹn ý nghĩa.
Cần phải hiểu biết và giúp đỡ thành phần lão nhân theo quan điểm này. Ở đây tôi muốn bày tỏ cảm nhận của tôi đối với những ai dấn thân làm mãn nguyện những nhu cầu này, và tôi cũng kêu gọi những con người thiện chí khác hãy lợi dụng Mùa Chay để đóng góp phần riêng của mình. Điều này sẽ làm cho nhiều người già không nghĩ rằng họ trở thành một gánh nặng cho cộng đồng, và đôi khi cho cả gia đình họ, sống trong tình trạng đơn độc khiến họ có khuynh hướng cô lập bản thân hay trở nên chán nản.
Cần phải làm cho dư luận quần chúng tăng thêm ý thức rằng thành phần lão nhân, dù sao đi nữa, cũng tiêu biểu cho một nguồn nhân lực cần phải được trân trọng. Đó là lý do, việc nâng đỡ về kinh tế và những sáng kiến lập pháp, những gì giúp họ khỏi bị loại trừ ra khỏi sinh hoạt của xã hội, cần phải được củng cố. Thật vậy, trong thập niên vừa qua, xã hội đã chú trọng hơn đến nhu cầu của họ, và y học đã sáng chế ra những thứ chữa trị xoa dịu là những gì, cùng với phương thức toàn vẹn đối với người bệnh, đặc biệt mang lại thiện ích cho thành phần bệnh nhân kinh niên.
3. Tình trạng có nhiều thời giờ rảnh rỗi hơn vào giai đoạn đời sống này cống hiến cho người già cơ hội đối diện với những vấn đề chính yếu có lẽ trước đó đã bị gạt sang một bên vì những quan tâm bấy giờ áp đảo hay được coi là ưu tiên hơn. Sự hiểu biết được cái cận kề đích điểm cuối cùng khiến cho người già tập trung vào những gì chính yếu, đặt tầm quan trọng vào những gì không bị qua đi theo thời gian.
Chính vì điều kiện này mà thành phần lão nhân mới có thể thi hành vai trò của mình trong xã hội. Nếu quả thực con người sống nhờ ở gia sản của những ai đi trước mình, và tương lai của họ thật sự lệ thuộc vào những giá trị về văn hóa của dân họ truyền đạt cho họ, thì sự khôn ngoan và kinh nghiệm của thành phần lão nhân có thể soi dẫn đường đi nước bước tiến bộ của họ hướng về một hình thức văn minh trọn vẹn hơn bao giờ hết.
Cần thiết biết bao việc tái nhận thức được cái phong phú hỗ tương giữa các thế hệ! Mùa Chay, bằng tiếng gọi mạnh mẽ hoán cải và kết đoàn của mình, năm nay làm cho chúng ta chú trọng đến những đề tài quan trọng liên quan đến hết mọi người này. Điều gì sẽ xẩy ra nếu Dân Chúa chiều theo một số tâm thức hiện nay coi những con người này, những người anh chị em của chúng ta đây, hầu như vô dụng khi họ suy yếu khả năng theo tuổi đời hay bệnh nạn của họ? Trái lại, khác hẳn biết bao một cộng đồng mà, bắt đầu từ gia đình, họ bao giờ cũng tỏ ra cởi mở và đón nhận họ.
4. Anh chị em thân mến, trong Mùa Chay, nhờ Lời Chúa trợ giúp, chúng ta hãy suy nghĩ xam quan trọng biết bao việc mỗi cộng đồng hỗ trợ những ai về già bằng một niềm cảm thông ưu ái. Ngoài ra, người ta cần phải có thói quen nghĩ tưởng một cách tin tưởng về mầu nhiệm sự chết, để cuộc gặp gỡ tối hậu với Thiên Chúa diễn ra trong một bầu khí an bình nội tâm, nhận thức rằng Ngài là “Đấng nắn nên tôi trong lòng mẹ” (x Ps 139:13b) và là Đấng muốn dựng nên chúng tôi “theo hình ảnh và tương tự như Ngài” (x Gen 1:26) sẽ tiếp nhận chúng ta.
Mẹ Maria, vị hướng đạo của chúng ta trong cuộc hành trình Mùa Chay, dẫn tất cả mọi tín hữu, nhất là thành phần lão nhân, đến chỗ hiểu biết sâu xa hơn bao giờ hết Chúa Kitô tử nạn và phục sinh, Đấng là nguyên do tối hậu cho cuộc hiện hữu của chúng ta. Chớ gì Mẹ, người đầy tớ trung thành của Người Con thần linh của mình, cùng với Thánh Anna và Gioakim, chuyển cầu cho mỗi một người chúng ta “khi nay và trong giờ lâm tử”.
Tôi ban phép lành cho Tất Cả Mọi Người!
Tại Vatican ngày 8/9/2004
Gioan Phaolô II
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL,
chuyển dịch trực tiếp từ mạng điện toán toàn cầu của Tòa Thánh
http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/messages/lent/documents/hf_jp-ii_mes_20050127_lent-2005_en.html