GIÁO HỘI HIỆN THẾ
_______
THỨ BẢY 8/12/2007 TUẦN I MÙA VỌNG |
? “'Đầy ơn phúc'... Đó là danh xưng được Thiên Chúa, qua sứ giả của mình, muốn nói về vị Trinh Nữ này".
? Đầy Ơn Phúc: Biệt Danh của Người Nữ mang tên Maria
? ĐỨC MẸ VÔ NHIỄM NGUYÊN TỘI
LỄ MẸ VÔ NHIỄM
“'Đầy ơn phúc'... Đó là danh xưng được Thiên Chúa, qua sứ giả của mình, muốn nói về vị Trinh Nữ này".
ĐTC GPII: Bài Giảng Thánh Lễ Trọng Kính Mẹ Vô Nhiễm 2004, Kỷ Niệm 150 Năm Tín Điều Thánh Mẫu Vô Nhiễm Nguyên Tội
1. “Kính mừng đầy ơn phúc, Chúa ở cùng
người!” (Lk 1:28)
Chúng ta ngỏ cùng Trinh Nữ Maria mỗi ngày một số lần những lời lẽ này của Tổng
Thần Ga-Biên. Chúng ta lập lại những lời ấy hôm nay đây một cách hân hoan cảm
mến vào ngày Lễ Trọng Vô Nhiễm Nguyên Tội, khi nhớ lại là vào ngày 8/12/1854,
Chân Phước Piô IX đã công bố tín điều cao quí này của đức tin Công Giáo chính
tại Đền Thờ Vatican đây.
Tôi thân ái chào tất cả mọi người đến đây hôm nay, nhất là những vị đại diện Các
Hội Thánh Mẫu Học Toàn Quốc, thành phần tham dự Hội Nghị Thánh Mẫu Học Maria
Quốc Tế do Giáo Hoàng Học Viện Thánh Mẫu tổ chức.
Tôi cũng chào tất cả mọi anh chị em hiện diện nơi đây, hỡi anh chị em thân mến,
những người đã đến đây để tỏ lòng tôn kính của người con thảo tỏ ra đối với Vị
Trinh Nữ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Tôi đặc biệt chào ĐHY Camillo Ruini là vị tôi lập
lại những lời chúc mừng thân ái nhất của tôi dịp mừng kỷ niệm linh mục của ngài,
với tất cả tấm lòng tri ân ngài về việc ngài quảng đại dấn thân phục vụ và tiếp
tục phục vụ Giáo Hội với tư cách là tổng đại diện Giáo Phận Rôma cũng như với tư
cách là chủ tịch hội đồng giám mục Ý quốc.
2. Cao cả biết bao mầu nhiệm Vô Nhiễm Nguyên Tội được phụng vụ hôm nay tỏ ra
cho chúng ta thấy! Một mầu nhiệm không ngừng thu hút việc chiêm ngưỡng của các
tín hữu và khiến cho các thần học gia phải suy tư. Đề tài của Cuộc Hội Nghị
Thánh Mẫu vừa rồi, “Đức Maria Nazarét Lãnh Nhận Con Thiên Chúa trong Lịch Sử”,
đã giúp cho việc học hỏi sâu xa hơn tín lý hoài thai vô nhiễm của Mẹ Maria, một
cuộc hoài thai vô nhiễm như điều kiện cần phải có để lãnh nhận trong cung lòng
của Mẹ Lời Thiên Chúa nhập thể, Đấng Cứu Độ nhân trần.
“Đầy ơn phúc” là ngôn từ, theo nguyên ngữ Hy Lạp của Phúc Âm Thánh Luca, Thiên
Thần ngỏ cùng Mẹ Maria. Đó là danh xưng được Thiên Chúa, qua sứ giả của mình,
muốn nói về vị Trinh Nữ này. Ngài hằng nghĩ về Mẹ và thấy Mẹ như thế, “ab
aeterno”.
3. Ở bài thánh ca của Bức Thư gửi giáo đoàn Êphêsô, được công bố trước đây,
Vị Tông Đồ đã chúc tụng Thiên Chúa là Cha vì Ngài “đã chúc phúc cho chúng ta
trong Chúa Kitô bằng mọi phép lành thiêng liêng trên trời” (1:3). Còn những phúc
lành đặc biệt nào nhất Thiên Chúa lại không đoái nhìn tới Mẹ Maria ngay vào lúc
mở màn thời gian! Mẹ Maria thật sự là có phúc hơn mọi người nữ (x Lk 1:42).
Chúa Cha đã tuyển chọn Mẹ trong Chúa Kitô trước khi tạo thành thế gian, nhờ đó,
Mẹ là tạo vật thánh hảo và vô nhiễm trước nhan Ngài trong yêu thương, khi Ngài
tiền định Mẹ là hoa trái đầu mùa của thành phần con cái được Ngài thừa nhận nơi
Chúa Giêsu Kitô (x Eph 1:4-5).
4. Việc tiền định về Mẹ Maria, cũng như việc tiền định về mỗi một người
trong chúng ta, là những gì tương đối so với việc tiền định về Người Con. Chúa
Kitô là “giòng giống” sẽ “đạp đầu” con cựu xà, theo Sách Khởi Nguyên (3:15);
Người là Con Chiên “vô tì vết” (x Ex 12:5; 1Pt 1:19), bị sát tế để cứu chuộc
nhân loại khỏi tội lỗi.
Được hưởng trước cuộc tử nạn cứu độ của Người, Maria, Mẹ của Người, được gìn giữ
khỏi nguyên tội cũng như khỏi hết mọi tội lỗi khác. Nơi cuộc chiến thắng của vị
tân Adong ấy cũng có cả cuộc chiến thắng của một tân Evà là Mẹ của thành phần
được cứu chuộc nữa. Bởi thế, Vô Nhiễm Nguyên Tội là một dấu hiệu của niềm hy
vọng cho tất cả mọi kẻ sống, thành phần đã chiến thắng Satan nhờ máu của Con
Chiên (x Rev 12:11).
5. Hôm nay chúng ta chiêm ngưỡng người tỳ nữ thấp hèn Nazarét, người tỳ nữ
thánh hảo và vô nhiễm trước nhan Thiên Chúa trong đức mến yêu (x Eph 1:4), một
“đức mến yêu” ở chính nguồn mạch của mình là chính Thiên Chúa, Duy Nhất và Ba
Ngôi.
Công cuộc cao cả của Chúa Ba Ngôi Chí Thánh là việc Hoài Thai Vô Nhiễm Nguyên
Tội của Mẹ Đấng Cứu Chuộc! Trong tông sắc “Ineffabilis Deus”, Đức Piô IX đã nhắc
lại rằng Đấng Toàn Năng đã thiết lập “cùng một cấp độ duy nhất về nguồn gốc của
Mẹ Maria lẫn việc nhập thể của Đức Khôn Ngoan thần linh” ("Pius IX Pontificis
Maximi Acta," Pars prima, p. 559).
Tiếng “xin vâng” của Vị Trinh Nữ này đáp lời truyền tin của Thiên Thần đóng vai
trò cụ thể hóa thân phận trần gian của chúng ta, vai trò của một tặng ân thấp
hèn hiến dâng cho ý muốn thần linh trong việc cứu độ nhân loại không phải từ
lịch sử mà là trong lịch sử. Thật vậy, được gìn giữ vô nhiễm khỏi hết mọi tì ố
của nguyên tội, vị “tân Evà” này được hưởng một cách đặc biệt công cuộc của Chúa
Kitô là Vị Trung Gian và là Đấng Cứu Chuộc hoàn hảo nhất. Được cứu chuộc trước
tiên bởi Con của mình, Mẹ được hoàn toàn tham dự vào sự thánh thiện của Người.
Mẹ đã là những gì toàn thể Giáo Hội mong ước và hy vọng trở thành. Mẹ là hình
ảnh cánh chung của Giáo Hội.
6. Đó là lý do mà Đấng Vô Nhiễm, vị cho thấy “từ ban đầu của Giáo Hội, Hiền
Thê của Chúa Kitô không tì ô hay nhăn nheo, rạng ngời kiều diễm” (Kinh Tiền Tụng),
bao giờ cũng đi trước Dân Chúa trong cuộc hành trình đức tin hướng về Nước Trời
(x “Ánh Sáng Muôn Dân, 58; thông điệp “Mẹ Đấng Cứu Chuộc”, 2).
Nơi việc hoài thai vô nhiễm của Mẹ Maria, Giáo Hội thấy hiện lên, ngưỡng vọng
nơi phần thể cao quí nhất của mình đây, ơn cứu độ Phục Sinh.
Trong biến cố Nhập Thể, Giáo Hội thấy Người Con và Người Mẹ này liên kết với
nhau bất khả phân ly: “Người là Chúa và là Đầu của Giáo Hội, và Mẹ, khi thưa
tiếng xin vâng đầu tiên của Tân Ước, báo hiệu cho thấy thân phận của Giáo Hội
trong vai trò làm hiền thê và làm mẹ” ("Redemptoris Mater," No. 1).
7. Hỡi Trinh Nữ Vô Nhiễm Nguyên Tội, vị được Thiên Chúa tiền định hơn hết
mọi thụ tạo làm vị bầu cử ân sủng và là mô phạm thánh đức của Dân Ngài, hôm nay
đây con xin lập lại một cách đặc biệt việc hiến dâng toàn thể Giáo Hội cho Mẹ.
Xin Mẹ hướng dẫn con cái của Mẹ trong cuộc hành trình đức tin, giúp họ hằng tuân
hợp và trung thành với Lời Chúa.
Xin Mẹ đồng hành với hết mọi Kitô hữu trên con đường hoán cải và nên thánh,
trong cuộc chiến đấu với tội lỗi cũng như trong việc tìm cầu sự mỹ lệ thật sự,
sự mỹ lệ lúc nào cũng là dấu hiệu và phản ảnh Sự Mỹ thần linh.
Xin Mẹ, một lần nữa, xin cho tất cả mọi dân nước được an bình và cứu độ. Xin Cha
hằng hữu, Đấng muốn Mẹ là Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội của Đấng Cứu Chuộc, cũng tái
diễn trong thời đại của chúng con đây, qua Mẹ, những điều kỳ diệu của tình yêu
nhân hậu của Ngài. Amen!
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch trực tiếp từ mạng điện toán toàn cầu của Tòa Thánh
http://www.vatican.va/holy_father/john_paul_ii/homilies/2004/documents/hf_jp-ii_hom_20041208_immaculate-conception_en.html
? Đầy Ơn Phúc: Biệt Danh của Người Nữ mang tên Maria
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
Danh xưng là biểu hiệu căn tính của một vật hay nói lên một thực tại nào đó. Nói cách khác, căn tính của một vật hay một thực tại nào đó được biểu lộ qua danh xưng của mình. Đến nỗi, nói đến danh xưng nào là người ta nghĩ ngay đến vật đó hay đến thực tại của nó. Chẳng hạn, nói đến “Hiện Hữu” là nghĩ đến Thiên Chúa, nói đến “Thiên Sai” hay “Kitô” là nghĩ đến Chúa Giêsu, và nói đến “Đầy Ơn Phúc” hay “Toàn Phúc” là nghĩ đến Mẹ Maria.
Thật ra “Giêsu” mới là tên gọi chính thức của Đấng “Thiên Sai” hay của Đức “Kitô”, và “Maria” mới là tên gọi của Người Nữ “Đầy Ơn Phúc” hay “Toàn Phúc”. Tuy nhiên, “Giêsu” và “Maria”, tự bản chất, cũng chỉ là một tên gọi có tính cách đối ngoại, trực tiếp liên quan đến lý lịch của một nhân vật lịch sử cần phải có, để đáp ứng nhu cầu nhận diện của sinh hoạt giao tế trong xã hội, và có thể trùng hợp với tất cả những nhân vật nào khác cũng mang cùng một tên gọi ấy, đến nỗi, một khi nhắc tới một trong hai tên gọi này bằng văn tự, dù của bất cứ ai, kể cả của những con người mang tiếng xấu nhất trong lịch sử loài người đi nữa, mẫu tự đầu của tên gọi ấy cũng phải được viết thành Chữ Hoa đàng hoàng tử tế.
Thế nhưng, ngược lại, một khi nói đến “Thiên Sai” hay đến “Kitô” là nói đến nhân vật lịch sử “Giêsu” Nazarét độc nhất vô nhị trong lịch sử loài người, và một khi nói đến “Đầy Ơn Phúc” hay “Toàn Phúc” là nói đến Người Nữ mang tên “Maria”, Mẹ của Đức “Giêsu”, duy nhất trên thế gian này. Thậm chí, dù đứng một mình, không được kèm theo bằng tên gọi “Giêsu” hay “Maria” đi nữa, danh xưng “Thiên Sai” hay “Kitô” và danh xưng “Đầy Ơn Phúc” hay “Toàn Phúc” cũng vẫn bao gồm cả hai tên gọi “Giêsu” và “Maria” trong đó. Bởi vì, danh xưng “Kitô” nói lên tất cả căn tính của nhân vật “Giêsu”, mà nếu không phải là “Thiên Sai”, thì nhân vật lịch sử mang tên “Giêsu” ấy nhất định sẽ không phải là Đấng Cứu Thế, và danh xưng “Toàn Phúc” cũng nói lên tất cả căn tính của người nữ “Maria”, mà nếu không phải là “Đầy Ơn Phúc”, thì Người Nữ mang tên “Maria” ấy chắc chắn không phải là Mẹ của Chúa “Giêsu”. Như thế, “Thiên Sai” hay “Kitô” chính là căn tính của Chúa Giêsu Đấng Cứu Thế, và “Đầy Ơn Phúc” hay “Toàn Phúc” chính là căn tính của Đức Maria, Mẹ Chúa Giêsu Cứu Thế.
Thật vậy, nếu toàn thể Cựu Ước của Do Thái giáo là Mạc Khải Thần Linh về Đấng tự xưng danh mình là “Hiện Hữu” (Ex 3:14), và nếu toàn thể Tân Ước của Kitô giáo là Mạc Khải Thần Linh về Đấng tỏ mình ra để được nhận biết là “Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” (Mt 16:16), thì tất cả cuộc đời trần gian của Mẹ Maria, ngay từ lúc vừa đầu thai trong lòng mẹ cho đến khi được mông triệu cả hồn lẫn xác về trời, chính là Mạc Khải Thần Linh về một “Người Nữ” (Gn 3:15; Gal 4:4; Rev 12:1) được thần trời chào kính là “Toàn Phúc” (Lk 1:28), được người lành dưới thế khen tặng là “Có Phúc” (Lk 1:45) và được chính “Người Nữ” ấy chân nhận mình là “Diễm Phúc” (Lk 1:48). Nếu “Maria” là tên gọi theo lý lịch trần gian của “Người Nữ” lịch sử có một không hai ấy, thì “Toàn Phúc” hay “Đầy Ơn Phúc” chính là Biệt Danh hay Danh Hiệu của “Người Nữ” này vậy, một biệt danh đã được chính Thiên Chúa mạc khải cho loài người biết qua lời truyền tin của tổng thần Gabiên (x Lk 1:28): “Hãy vui lên, hỡi đầy ơn phúc” (“Rejoice, full of grace” - Lk 1:28).
· “Chúng ta thấy được là lời diễn tả này như nói lên chính danh xưng của Mẹ Maria, một ‘tên gọi’ được Chúa Cha ban cho Mẹ ngay khi Mẹ vừa hiện hữu”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, bài Giáo Lý Dọn Mừng Năm Thánh 2000 cuối cùng cũng là bài Giáo Lý Năm Thánh 2000 đầu tiên, thứ tư ngày 5/1/2000, đoạn 3, tuần san L’O sservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 12/1/2000).
Thế nhưng:
· “Đầy ơn phúc” là gì, nhất là nơi trường hợp của Mẹ Maria?
· Và Mẹ Maria được “đầy ơn phúc” như thế nào và tới đâu?
Ý Nghĩa “Đầy Ơn Phúc”
Nếu Lời Nhập Thể đến để cho chiên của Người “được sự sống và được sự sống viên mãn (hay) sự sống trọn vẹn” (“abundant life” or “life in full” - Jn 10:10), thì phải chăng hai nguyên tổ loài người, dù khi còn ở trong tình trạng công chính nguyên thủy chưa biết đến tội lỗi là gì, bấy giờ các vị cũng chỉ mới “được sự sống” chứ chưa “được sự sống viên mãn (hay) sự sống trọn vẹn”?
Đúng thế, nếu “Thiên Chúa yêu thương thế gian đến nỗi đã ban Con một mình…” (Jn 3:16), thì chỉ cho tới khi nào Ngài chính thức sai Con Ngài đến trần gian, tức cho tới khi “Lời đã hóa thành nhục thể” (Jn 1:14), hay lúc “sự sống đã trở nên hữu hình cho chúng ta” (1Jn 1:2), lúc bấy giờ mới thực sự là “thời gian viên trọn” (Gal 4:4), và cũng chỉ cho tới lúc bấy giờ “tất cả chúng ta mới lãnh nhận dồi dào ân phúc từ sự viên mãn của Người” (Jn 1:16). Vậy nếu “Thiên Chúa đã ban sự sống trường sinh cho chúng ta, và sự sống trường sinh này ở nơi Con của Ngài. Ai có Con là có sự sống” (1Jn 5:11-12), thì còn ai được diễm phúc Thiên Chúa ban riêng Con Ngài cho như Mẹ Maria và bằng Mẹ Maria!
Thật ra, đối với “Thiên Chúa là tình yêu” (1Jn 4:8, 16), tác động yêu thương của Ngài dành cho nhân loại và tỏ ra cho nhân loại là một tác động hoàn toàn và trọn vẹn ngay từ đầu. Nghĩa là, một khi yêu thương, Thiên Chúa yêu thương với tất cả bản tính “là tình yêu” của Ngài, do đó, một khi tỏ mình hay “tỏ tình” ra cho loài người là Ngài đã ban cho con người chính mình Ngài, đã ban cho con người trọn vẹn bản thân Ngài rồi, chứ không phải chỉ ban một phần nào của Ngài, hay một chút nào của Ngài. Bởi thế, ngay từ đầu, khi còn ở trong “tình trạng được gọi là công chính nguyên thủy” (Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo số 376), hai nguyên tổ loài người cũng đã được ở trong tình trạng “đầy ơn phúc”, một tình trạng “chỉ có vinh quang của cuộc tân tạo trong Chúa Kitô mới hơn được” (Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo số 374).
Đúng thế, vì tình trạng “đầy ơn phúc” nơi hai nguyên tổ loài người không hơn được “vinh quang của cuộc tân tạo trong Chúa Kitô”, tức không hơn được lúc “đến thời gian viên trọn” (Gal 4:4) Thiên Chúa đã hoàn toàn tỏ mình ra nơi Lời Nhập Thể của Ngài, Đấng là tất cả Mạc Khải của Thiên Chúa (xem Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo số 50, 53, 65, 73), mà tình trạng “đầy ơn phúc” nơi Mẹ Maria mới là tình trạng “có phúc hơn mọi người nữ” (Lk 1:28), tức hơn hết loài người (xem Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo số 492), thành phần chỉ đóng vai nữ giới đối với “Đấng Tạo Hóa là chồng của mình” (Is 54:5).
· “Đối với Mẹ Maria, lời kêu mời hãy vui lên ấy có liên quan đến một tặng ân đặc biệt Mẹ được Chúa Cha ban cho, đó là tặng ân ‘Đầy ơn phúc’. Kiểu diễn tả ‘kecharitoméne’ theo Hy ngữ thường được chuyển dịch thành ‘đầy ơn phúc’ không phải là không có lý do: thật vậy, đó là một tình trạng dồi dào đã đạt đến mức độ cao nhất”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, bài Giáo Lý Dọn Mừng Năm Thánh 2000 cuối cùng cũng là bài Giáo Lý Năm Thánh 2000 đầu tiên, thứ tư ngày 5/1/2000, đoạn 3, tuần san L’Osservatore Romano,
ấn bản Anh ngữ, 12/1/2000)
· “Tình trạng ‘đầy ơn phúc’ là khởi điểm nơi Mẹ Maria, đối với tất cả mọi người thì đó lại là đích điểm, vì, như Thánh Tông Đồ Phaolô nói, Thiên Chúa đã tạo dựng chúng ta để chúng ta ‘nên thánh thiện và vô trách cứ trước nhan Ngài’ (Eph 1:4). Đó là lý do tại sao Ngài đã ‘chúc phúc cho chúng ta’ trước cả khi chúng ta hiện hữu trên đời, và đã sai Con Ngài đến trần gian để cứu chuộc chúng ta cho khỏi tội lỗi. Mẹ Maria là tác phẩm chính trong công cuộc cứu độ của Ngài, một con người được Thiên Chúa dựng nên ‘Toàn mỹ’, ‘Toàn hảo’”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, lời chia sẻ Buổi Nguyện Kinh Truyền Tin trưa Thứ Tư Lễ Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội 8/12/1999, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, đoạn 1, 15/12/1999)
Nếu Thiên Chúa thông mình cho loài người là để họ có thể dự phần vào Sự Sống Thần Linh của Ngài (xem Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo số 51), bằng việc “hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta” (Jn 1:14) nơi Con của Ngài là Chúa Giêsu Kitô trong thân phận của một Người Nam, thì theo ý định của Thiên Chúa, hoàn toàn tương hợp đối với một Người Nữ đóng vai trò làm tiêu biểu cho loài người và “đại diện thay cho loài người” (Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo số 502) trong việc Ngươêi Nữ ‘đầy ơn phúc” ấy đáp lại Mạc Khải của Ngài và chấp nhận Sự Sống Ngài ban là chính Lời Nhập Thể trong giây phút truyền tin.
· “Nơi Mẹ, ‘nữ tử dấu ái của Chúa Cha’ (Hiến Chế Lumen Gentium, đoạn 53), dự án Thiên Chúa yêu thương loài người được tỏ lộ… Niềm vui riêng của Chúa Cha, ở chỗ có Con bên mình, Ngài đã cống hiến cho hết mọi người, thế nhưng, trước hết niềm vui ấy đã được trao ban cho Mẹ Maria để từ Mẹ niềm vui này được lan ra cho toàn thể cộng đồng nhân loại”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, bài Giáo Lý Dọn Mừng Năm Thánh 2000 cuối cùng cũng là bài Giáo Lý Năm Thánh 2000 đầu tiên, thứ tư ngày 5/1/2000, đoạn 1 và 2, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 12/1/2000)
Tuy nhiên, không phải chỉ cho tới giây phút tổng thần Gabiên kính mừng Mẹ “đầy ơn phúc”, nhất là vào chính giây phút “Lời đã hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta” (Jn 1:14) thực sự trong lòng Mẹ, tức là giây phút “thời gian đã viên trọn” (Gal 4:4), thì bấy giờ Mẹ mới thực sự và hoàn toàn “đầy ơn phúc”. Trái lại, Mẹ đã được “đầy ơn phúc” ngay từ giây phút vừa đầu thai trong lòng thai mẫu của mình, vì ngay giây phút vừa được đầu thai ấy, Mẹ đã được Ơn Vô Nhiễm Nguyên Tội, tức đã được hưởng trước Ơn Cứu Độ của Thiên Chúa, nghĩa là đã được “Thiên Chúa ban cho sự sống trường sinh… nơi Con của Ngài” (1Jn 5:11) rồi:
· “Cả Mẹ Maria cũng được Chúa Kitô cứu chuộc nữa, và Mẹ thực sự là người đầu tiên được cứu chuộc, vì ân sủng Thiên Chúa Cha đã ban cho Mẹ ngay từ khi Mẹ bắt đầu hiện hữu là vì ‘các công nghiệp của Chúa Giêsu Kitô, Đấng Cứu Tinh nhân loại’, như Đức Piô IX đã xác nhận trong Trọng Sắc Ineffabilis Deus (DS 2803)”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, bài Giáo Lý Năm Thánh 2000 đầu tiên, thứ tư ngày 12/1/2000, đoạn 2, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 19/1/2000; xem cả Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo, số 491 và 492)
Chính Mẹ Maria cũng đã công nhận sự kiện Mẹ được Thiên Chúa cứu độ qua lời mở đầu Ca Vịnh Ngợi Khen của Mẹ:
· “Linh hồn tôi ngợi khen Chúa và thần trí tôi hân hoan trong Thiên Chúa Đấng cứu độ tôi” (Lk 1:46-47)
Nếu ngay từ giây phút vừa đầu thai trong lòng thai mẫu, Mẹ Maria đã được “đầy ơn phúc”, đến nỗi “đầy ơn phúc” hơn cả lúc hai nguyên tổ khi các vị còn ở trong tình trạng công chính nguyên thủy, thì phải chăng sau đó Mẹ Maria không còn “đầy ơn phúc” hơn được nữa? Tức là tình trạng “được Ơn Nghĩa với Thiên Chúa” (Lk 1:30) nơi Mẹ không còn tăng thêm được nữa, vì đã hết cỡ rồi?? Hoặc là tình trạng “đầy ơn phúc” của Mẹ mới ở mức độ “đầy” thấp nhất chứ chưa tới mức độ “đầy” cao nhất ???
Mức Độ “Đầy Ơn Phúc”
Đúng vậy, với Ơn Vô Nhiễm Nguyên Tội được Thiên Chúa ban cho ngay từ giây phút vừa đầu thai trong lòng thai mẫu, Mẹ Maria đã được “đầy ơn phúc”, tức đã được hưởng trọn vẹn Ơn Cứu Chuộc của Chúa Kitô Cứu Thế. Và nhờ được đặc ân này, Mẹ Maria hoàn toàn thoát khỏi mọi hậu quả và tì vết do nguyên tội gây ra cùng truyền lại cho tất cả mọi người sinh vào trần gian với bản tính đã bị hư hoại (xem Sách Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo số 400, 404-405, 407).
Tuy nhiên, không phải vì không có đam mê nhục dục mà Mẹ Maria không thể phạm tội làm mất “Ơn Nghĩa” (Lk 1:30) với “Đấng đã yêu thương (mình) trước” (1Jn 4:19). Được ban cho ý muốn tự do, như hai nguyên tổ trước nguyên tội, Mẹ Maria vẫn có thể làm mất “Ơn Nghĩa với Thiên Chúa” (Lk 1:30) như thường. Giả sử, trong giây phút truyền tin, sau khi đã hoàn toàn và thực sự biết rõ ý Thiên Chúa muốn mình làm Mẹ Lời Nhập Thể Con Ngài, cũng như đã biết cách Thiên Chúa thực hiện trong trường hợp của Mẹ theo kiểu cắt nghĩa của tổng thần Gabiên (xem Lk 1:35-37), mà Mẹ vẫn khăng khăng từ chối, dù viện một lý do rất chính đáng là muốn giữ mình đồng trinh để được hoàn toàn thuộc trọn về Chúa hơn, hay là cảm thấy mình hết sức bất xứng không đáng và không thể làm Mẹ “Đấng Tối Cao” (Lk 1:32), thì Mẹ có còn “đầy ơn phúc” hay chăng?
Bởi thế, “đầy ơn phúc” đây không phải chỉ có nghĩa là được Thiên Chúa yêu thương trước hết và trên hết mọi sự, như trường hợp Mẹ Maria, đến nỗi, trong cả loài người chỉ có một mình cá nhân Mẹ là người đầu tiên được đón nhận Lời Nhập Thể nơi cả thân xác của Mẹ, một tuyệt ân mà đối với thân phận phụ nữ, như người đàn bà kia trong đám thính giả của Chúa Giêsu đã không thể không lên tiếng gián tiếp khen ngợi Mẹ: “Phúc thay cho lòng đã cưu mang Ngài và vú đã cho Ngài bú” (Lk 11:27). Trái lại, “đầy ơn phúc” đây còn là việc con người biết “nghe lời của Thiên Chúa và giữ lấy lời Ngài” (Lk 11:28) nữa. Và Mẹ Maria “đầy ơn phúc” đã không thực sự và hoàn toàn “nghe và giữ lời Thiên Chúa” là gì, khi Mẹ tỏ ra luôn luôn “ghi nhớ mà suy niệm trong lòng” (Lk 2:51, xem cả 2:19) tất cả những gì Thiên Chúa muốn tỏ ra cho Mẹ, dù Mẹ “không hiểu thấu” (Lk 1:50) vào một lúc nào đó, như trong trường hợp Mẹ được truyền tin Lời Nhập Thể, hay lúc Mẹ nghe Thiếu Nhi Giêsu Con Mẹ đáp lại lời Mẹ vừa khi Mẹ tìm được Người trong đền thờ Gialiêm. Chính vì thế Mẹ mới được bà chị họ “đầy Thánh Linh” (Lk 1:41) nhận biết và khen tặng: “Em có phúc vì đã tin những gì Chúa phán sẽ được nên trọn” (Lk 1:45).
· “Mẹ Maria chẳng những là mẫu gương ơn gọi mà còn là mẫu gương đáp ứng ơn gọi nữa. Thật thế, Mẹ đã thưa với Thiên Chúa ‘vâng’ vào lúc ban đầu cũng như vào mọi giây phút liên tục trong cuộc đời của Mẹ, hoàn toàn tuân theo ý muốn của Ngài, cho dù có những lúc Mẹ thấy ý Ngài mù mờ và khó chấp nhận”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, lời chia sẻ Buổi Nguyện Kinh Truyền Tin trưa Thứ Tư Lễ Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội 8/12/1999, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, đoạn 2, 15/12/1999)
· “Thật vậy, Mẹ Maria là gương mẫu của việc nghe Lời Thiên Chúa (x. Lk 2:19,51), và cũng là gương mẫu cho tính chất đơn sơ dễ dạy đối với Lời của Thiên Chúa”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, bài Giáo Lý Dọn Mừng Năm Thánh 2000 cuối cùng cũng là bài Giáo Lý Năm Thánh 2000 đầu tiên, thứ tư ngày 5/1/2000, đoạn4, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 12/1/2000)
Phải, Mẹ Maria “đầy ơn phúc” còn ở chính Đức Tin Đáp Ứng Mạc Khải Thần Linh vô cùng sâu nhiệm của Thiên Chúa nữa. Đến nỗi, Mẹ “tinh tuyền và theo Con Chiên đi đến bất cứ nơi nào Con Chiên tới” (Rev 14:4), đó là cho tới khi “đứng dưới chân thập giá của Chúa Giêsu có Mẹ Người” (Jn 19:25). Nghĩa là Mẹ hoàn toàn chấp nhận Chúa Kitô Con Mẹ là “tất cả sự thật” (Jn 16:13), tất cả những gì Thiên Chúa muốn tỏ ra cho loài người, tất cả những gì Thiên Chúa muốn ban cho loài người, dù Con Thiên Chúa là “sự sống đã trở nên hữu hình” (1Jn 1:2) được ban cho loài người ấy có hoàn toàn bất lực không “xuống được thập giá” (Mt 27:40, 42; Mk 15:32) và có thực sự trở thành một tử thi đi chăng nữa:
· “Ánh mắt tin cậy của Mẹ đặc biệt ngời sáng ở chỗ, trong lúc hỗn loạn xẩy ra nơi cuộc khổ nạn của Con Mẹ, Mẹ vẫn hoàn toàn tin tưởng tận đáy lòng mình vào Người cũng như vào Chúa Cha. Trong khi các môn đệ choáng váng trước những biến cố đó và niềm tin của các vị bị lung lay đến tận gốc, thì Mẹ Maria, mặc dầu sầu khổ, vẫn hoàn toàn tin tưởng rằng lời tiên phán của Chúa Giêsu sẽ được nên trọn, đó là ‘Con Người… sẽ được sống lại vào ngày thứ ba’ (Mt 17:22-23). Mẹ không bao giờ mất niềm tin, ngay cả lúc vòng tay của Mẹ ôm lấy thân thể bất động của Người Con tử giá”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, bài Giáo Lý Năm Thánh 2000 đầu tiên, thứ tư ngày 12/1/2000, đoạn 3, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 19/1/2000)
Như thế, về phần Mẹ, Mẹ Maria “đầy ơn phúc”, trước hết, là tình trạng Mẹ không hề làm mất đi một may may nào ơn phúc Thiên Chúa đã ban cho Mẹ ngay từ lúc Mẹ vừa đầu thai trong lòng thai mẫu, hơn thế nữa, Mẹ còn luôn luôn đáp ứng từng Tác Động Thần Linh và hết mọi Tác Động Thần Linh Thiên Chúa muốn tỏ ra cho Mẹ cũng như muốn thực hiện nơi Mẹ hay qua Mẹ.
Nếu Thánh Nữ Tiến Sĩ Têrêsa Hài Đồng Giêsu, theo chị cho biết, ngay từ ba tuổi đã không từ chối Chúa điều gì, thì Mẹ Maria đã không từ chối Chúa điều gì ngay từ khi bắt đầu hiện hữu trên trần gian này. Tuy nhiên, việc chị Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu không từ chối Chúa điều gì ngay từ hồi còn ba tuổi, được hiểu là và phải hiểu là một khi đã biết được ý Chúa, hay một khi đã được Chúa Thánh Thần tác động, là chị làm theo hay chiều theo, chứ chị không khi nào cố tình chống cưỡng lại việc Chúa muốn thực hiện nơi chị, đến nỗi chị phải hối hận vì đã chủ tâm làm mất lòng Chúa, song chị vẫn có thể vô tình phạm tội theo tính yếu đuối hay lầm lạc của loài người, như trường hợp của Thánh Phêrô, vị tông đồ hoàn toàn chỉ vì lòng ngay lành và sốt sắng với Chúa mà lại bị Chúa đuổi cho khỏi nhan Người (xem Mt 16:23). Còn trường hợp của Mẹ Maria, ngay từ khi vừa hiện hữu trên đời, Mẹ đã được Thiên Chúa hoàn toàn chiếm đoạt, (chính vì thế, sau lời chào “đầy ơn phúc” là lời minh định “Chúa ở cùng Trinh Nữ” – Lk 1:28), nhờ đó và từ đó, Mẹ đã liên lỉ sống trước Thiên Nhan Chúa bằng một Đức Tin hết sức trọn vẹn và sống động cho đến khi Mẹ về hưởng Thánh Nhan Ngài đời đời.
Mẹ chính là, và chỉ có duy một mình Mẹ trong cả loài người mới thực sự là, hạt giống “trổ sinh gấp trăm” (Mt 13:23) mà thôi. Vậy tình trạng “đầy ơn phúc” của Mẹ Maria là tình trạng “đầy ơn phúc” được “trổ sinh” nơi Mẹ, một cách hoàn toàn và trọn vẹn, đến nỗi, như “ai thấy Thày là thấy Cha” (Jn 14:9) thế nào thì nơi Mẹ cũng vậy:
· “Dung nhan Mẹ Maria phản ảnh thiên nhan của Chúa Cha. Vẻ êm ái vô cùng của Thiên Chúa Tình Yêu được tỏ hiện nơi những tính chất từ mẫu của Mẹ Chúa Giêsu”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, bài Giáo Lý Dọn Mừng Năm Thánh 2000 cuối cùng cũng là bài Giáo Lý Năm Thánh 2000 đầu tiên, thứ tư ngày 5/1/2000, đoạn 3, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 12/1/2000)
Một trường hợp điển hình duy nhất được Phúc Âm trình thuật cho thấy tình trạng “đầy ơn phúc” nơi Mẹ Maria đã thực sự “trổ sinh gấp trăm”, đó là lúc Mẹ đóng vai trò Trung Gian Ân Sủng ở tiệc cưới Cana (xem Jn 2:1-11). Tình trạng “đầy ơn phúc” của Mẹ Maria Trung Gian Ân Sủng bấy giờ chẳng những mang lại lợi ích về danh giá cho thành phần theo ơn gọi hôn nhân gia đình, được tiêu biểu qua đôi tân hôn trong bữa tiệc Cana đã tránh được cảnh thiếu rượu trong giây phút long trọng của đầu đời lứa đôi, mà còn mang lại thiện ích về thiêng liêng cho thành phần theo ơn gọi tận hiến tu trì, được tiêu biểu qua các vị môn đệ của Chúa Kitô lần đầu tiên đã chứng kiến việc Người tỏ vinh hiển của Người ra (x Jn 2:11).
· “Chính Thiên Chúa muốn có sự hiện diện của Mẹ Maria trong lịch sử cứu độ. Khi quyết định sai Con mình vào trần gian, Ngài đã muốn Người đến với chúng ta bằng việc được hạ sinh bởi một người nữ (x Gal 4:4). Như thế là Ngài đã muốn người nữ này, con người đầu tiên lãnh nhận Con của Ngài, phải thông truyền Người ra cho toàn thể nhân loại. Bởi vậy, trên con đường từ Chúa Cha đến loài người, Mẹ Maria đã có mặt như là một người mẹ tặng ban Người Con Cứu Thế cho tất cả mọi người. Đồng thời Mẹ còn có mặt trên cả con đường nhân loại phải đi qua để đến với Chúa Cha qua Chúa Kitô trong Thần Linh nữa (x Eph 2:18)...
“Với cái nhìn tin tưởng và cậy trông, Mẹ Maria phấn khích Giáo Hội và các tín hữu luôn luôn làm trọn ý muốn của Chúa Cha được Chúa Kitô tỏ ra cho chúng ta. Những gì Mẹ đã nói với các người phục dịch để phép lạ xẩy ra ở Cana vang vọng tới mọi thế hệ Kitô hữu, đó là ‘Hãy làm những gì Người bảo’ (Jn 2:5). Lời khuyên của Mẹ đã được tuân theo khi các người phục dịch đổ nước đầy vào chum. Mẹ Maria ngỏ với chúng ta cùng một lời mời gọi ấy. Mẹ thúc giục chúng ta hãy tiến vào giai đoạn mới của lịch sử này bằng một ý hướng thi hành những gì Chúa Kitô nói trong Phúc Âm thay Cha Người và nay tỏ ra cho chúng ta biết qua Chúa Thánh Thần là Đấng ở trong chúng ta.
“Những lời ‘Hãy làm những gì Người bảo’ hướng chúng ta về Chúa Kitô, nhưng chúng cũng nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta đang ở trên con dường về cùng Cha. Chúng trùng hợp với tiếng Chúa Cha phán ở trên núi Biến Hình: ‘Này là Con Ta yêu dấu… hãy lắng nghe lời Người’ (Mt 17:5). Vị Cha này, qua lời của Chúa Kitô cũng như dưới ánh sáng của Chúa Thánh Thần, kêu gọi chúng ta, hướng dẫn chúng ta và chờ đợi chúng ta. Cuộc sống thánh thiện của chúng ta là ở chỗ thi hành mọi sự Chúa Cha bảo chúng ta làm. Đó là giá trị nơi cuộc sống của Mẹ Maria, ở chỗ làm trọn ý muốn của Thiên Chúa. Được Mẹ Maria hỗ trợ và nâng đỡ, chúng ta hãy tri ân nhận lấy ngàn năm mới này từ bàn tay của Chúa Cha, và hãy quyết tâm đáp ứng ân huệ của ngàn năm mới ấy bằng một lòng khiêm cung và thiết tha mộ mến”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, bài Giáo Lý Năm Thánh 2000 đầu tiên, thứ tư ngày 12/1/2000, đoạn 1,4,5, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, 19/1/2000)
· “Chớ gì Mẹ Maria soi dẫn bước đường hành trình của chúng ta tiến về Cửa Thánh và chỉ cho mọi người thấy ‘cửa’ đó là Chúa Kitô mà Mẹ là người đầu tiên đã được bước qua, bằng việc Mẹ kêu mời tất cả mọi người hãy tiến qua cửa ấy để được ‘thánh hảo và vô trách cứ trong yêu thương’ (Eph 1:4)”
(ĐTC Gioan Phaolô II, lời chia sẻ Buổi Nguyện Kinh Truyền Tin trưa Thứ Tư Lễ Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội 8/12/1999, tuần san L’Osservatore Romano, ấn bản Anh ngữ, đoạn 3, 15/12/1999)
Vấn đề được đặt ra ở đây là, nếu ngay từ khi được hoài thai, Mẹ Maria đã đầy ơn phúc, như một cái ly đầy nước, thì mức độ đầy của Mẹ ở đây là đầy “tràn”, hay không còn đầy được nữa?
Cái huyền diệu của tình trạng “đầy ơn phúc” của Mẹ Maria là Đệ Nhất Tạo Vật về ân sủng này là ở chỗ, từng giây từng phút, mức độ ân sủng của Mẹ được gia tăng gấp trăm (xem Matheu 13:23), cho tới khi theo sức tự nhiên loài người, Mẹ không còn thể chịu đựng nổi nữa. Tức tới chỗ Mẹ đã đạt tới biên giới Thần Tính, tới chỗ hoàn toàn phản ảnh thần linh, như “mặc mặt trời” (xem Khải Huyền 12:1). Đến nỗi, có thể nói, nếu Thiên Chúa là Toàn Hữu (xem Xuất Hành 3:14) thì Maria là Toàn Ân, là tất cả những gì Thiên Chúa muốn thông ban cho tạo vật, và nếu “Lời hóa thành nhục thể” (Gioan 1:14) là Bản Thân (Self) đích thực của Cha (xem Do Thái 1:3) thì Maria là Hiện Thân hay Phản Ảnh (Reflection) Thần Linh, là một cuộc Thần Hiển (theophany) của Thiên Chúa, là Hiển Linh của Thiên Chúa.
Mỗi một tác động đáp ứng thần linh bằng đức tin tuân phục của Mẹ làm Thiên Chúa luôn ở cùng Mẹ gia tăng, cho đến khi Ngài hoàn toàn hiển linh nơi Mẹ, và chính khi Thiên Chúa gia tăng nơi Mẹ từng giây từng phút như thế, lại làm cho Mẹ càng phát triển thần linh, càng đầy ơn phúc, có thể nói, Mẹ như một quả bong bóng, (chứ không phải như cái ly), càng ngày càng giãn nở, cho tới khi căng phồng hết cỡ thì bùng nổ, một cuộc bùng nổ thần linh như đã xẩy ra nơi Mẹ Maria, vào lúc Mẹ Vượt Qua trần gian mà Mông Triệu cả hồn lẫn xác về trời, một giây phút Mông Triệu đã cho thấy Mẹ Maria đầy ơn phút tới tột độ, tới tận cùng, tới giới tuyến Thiên Tính (mặc áo mặt trời), vượt trên hết mọi người (“chân đạp mặt trăng), mọi bậc thần thánh trên trời (đầu đội triều thiên 12 sao)!
? ĐỨC MẸ VÔ NHIỄM NGUYÊN TỘI
Lê Ngọc Hồ
Mẹ Vô Nhiễm, tung hô mẹ Vô nhiễm,
Như phong lan bạch ngọc đính thân rêu,
Như khăn mây cực trắng lúc ban chiều
Như tia sáng đầu của ngày sáng thế
Như công chúa trinh muôn ngàn thế hệ
Tia bình minh trên Hi mã lạp sơn,
Một hương trầm thơm tuyệt đỉnh cao non
Một hoa sóng Tiên khởi ng̀ày tạo dựng
Như hương hồng ngọt lịm sớm mai trinh,
Như trăng rằm xuyên suốt khối băng trinh
Một hương quế lần đầu khi tỏa nhiệt
Mùi thơm tuyệt chưa một ai hay biết
Một rừng lan tuyệt diễm cả không gian
Một âm ba êm ả suốt thời gian
Mẹ xuất hiện khiến thời không bỡ ngỡ
Và nhân lòai sững sờ trong tim mở
Vườn Địa Đàng đã đóng vội trông tin
Vườn hoa treo lịch sử cũng đi tìm
Một người nữ tuyệt vời nay có một
Một trinh vương làm mọi loài sửng sốt
Nét từ bi khoan hậu có không hai
Dáng ôn nhu khả ái qúa hòa hài
Giang tay rộng muốn ôm tòan nhân loại
Nắm tay con đang run run sợ hãi
Lấy áo choàng bao phủ tấm thân con
Con an tâm phó thác xác linh hồn
Ở bên Mẹ còn có chi bối rối
Quá bé nhỏ con thành tâm xám hối
Mẹ cao vời nhưng lại rất khoan dung,
Con kêu cầu không một chút ngại ngùng
Con theo Mẹ, muôn đời con theo Mẹ
Con níu chặt hồn con còn rất bé
Bước song hành để được Mẹ chở che
*
Một cô gái chăn cừu Bernadette
Mẹ hiên ra làm cô quá sợ sệt
Nét hiền duyên làm cô lại an tâm
Cô ngất ngây chiêm ngắm thật âm thầm
Nàng đep qúa hơn trăng rằm tháng tám
Rất ngời sáng hơn bình minh ló rạng
Rất thơm tho ngào ngạt khắp không gian
Áo trắng xinh hơn mây trắng muôn ngàn
Giải khăn lụa màu da trời xanh biếc
Hoa thắm đỏ quanh chân ngà diễm tuyệt
Vầng hào quang bao bọc khắp châu thân
Nàng chắp tay ngón thon đẹp tuyệt trần
Nàng dịu ngọt ánh mắt nhìn trìu mến
Môi hoa nụ ngay từ khi xuất hiện
Hỏi rụt rè ..như vậy Nàng là ai
Đáp mỉm cười Ta Vô nhiễm nguyên thai
Nàng mặc khải cô chăn cừu chất phác
Tuy chẳng hiểu cứ nhủ thầm luôn nhắc
Cô về thưa cha xứ ở vùng quê
Quá ngạc nhiên cha đứng sững bên hè
Vì cha biết cô chẳng bao giờ biết
Ý thần học cùng nhiệm màu chi tiết
Cô vừa thưa hẳn được vi chân tu
Dạy nhưng làm sao cô thuộc hết mọi từ
Một sự lạ và muôn vàn sự lạ
Do Thánh Mẫu Người ban cho tất cả
*
Tại Paris có nữ tu Catherine
Trong nguyện đường lúc chị cầu xin
Mẹ mời gọi cả nhân loại lời nguyện:
“Lạy Đức Mẹ Maria vô nhiễm
Xin cầu cho chúng con đến nguyện xin.”
Mẹ bảo ban, chúng con vững niềm tin
Chiêm ngưỡng Mẹ, tim chúng con hạnh phúc
Mẹ diễm tuyệt, vũ trụ này ngưỡng phục
Nét đẹp hiền vũ trụ một không hai
Vẻ đan thanh cực điểm quá hòa hài
Vầng trán mộng thu một trời diễm lệ
Mắt xanh biếc da trời ngày sáng thế
Xinh quá xinh thanh cánh mũi dọc dừa
Làn môi mơ mờ nhạt nắng ban trưa
Cằm xinh nhỏ nét duyên vào cực điểm
Thon thon ngón tay ngà sao tuyệt diễm
Áo choàng xanh dịu nhẹ bọc châu thân
Áo đỏ hồng cùng áo nhẹ lụa vân
Mẹ diễm lệ, cả một trời diễm lệ
Con muốn kể, miệng lưỡi nào có thể
*
Mẹ ơi chẳng nói nên lời,
Những tình ca tụng một trời yêu thương
Mẹ là tất cả hoa hương
Thiên Đàng, dưới thế muôn phương tụ về
Tim con đã quyết một bề
Nép tà áo Mẹ chở che tháng ngày...
05-20 2007