_______

?   “Luật tự nhiên chắc chắn là bức tường thành vững chắc duy nhất chống lại thứ quyền lực độc đoán hay việc lừa đảo của vấn đề mạo dụng theo ý hệ”.

?  Sứ Điệp Mùa Chay 2003 của ĐTC Gioan Phaolô II: “Cho đi có phúc hơn là nhận lãnh”

?  Tội Lỗi: Ý Thức, Nguồn Gốc, Bản Chất, và Chân Tướng

?  “Luật tự nhiên chắc chắn là bức tường thành vững chắc duy nhất chống lại thứ quyền lực độc đoán hay việc lừa đảo của vấn đề mạo dụng theo ý hệ”.

ĐTC BĐXVI – Huấn Từ ngỏ cùng thành phần tham dự viên Hội Nghị Quốc Tế về Luật Tự Nhiên được Đại Học Đường Lateranô của Tòa Thánh ở Rôma tổ chức tại Sảnh Đường Clementine ngày Thứ Hai 12/2/2007

Quí Huynh khả kính trong hàng Giáo Phẩm và Linh Mục,

Quí Vị Giáo Sư trọng kính,

Quí Vị Nữ Nam,

Tôi đặc biệt hân hoan tiếp đón anh chị em vào lúc mở đầu cho công việc Hội Nghị được anh chị em tham gia trong những ngày tới đây về đề tài khá quan trọng cho thời điểm lịch sử hiện nay, tức là đề tài về luật luân lý tự nhiên.

Tôi cám ơn ĐGM Rino Fisichella, Viện Trưởng Đại Học Đường Lateran của Tòa Thánh, về những cảm tình ngài bày tỏ trong bài diễn văn mở đầu cho cuộc họp này.

Thật sự là chúng ta đang sống trong một thời điểm phát triển phi thường nơi khả năng của con người trong việc giải mã những luật lệ cùng những cấu trúc của vật chất, cũng như nơi việc con người nhờ đó làm chủ thiên nhiên tạo vật.

Tất cả chúng ta đều thấy được những thắng lợi lớn lao trong việc tiến bộ này, và chúng ta càng ngày càng thấy một cách rõ ràng hơn nữa mối đe dọa của việc hủy hoại thiên nhiên tạo vật do chúng ta gây ra.

Còn có một thứ nguy hiểm ít hiển nhiên hơn nhưng cũng không kém phần lo ngại, đó là cái phương pháp cho phép chúng ta có thể biết được một cách sâu xa hơn nữa những cấu trúc hợp lý của vật chất lại là phương pháp làm cho chúng ta ít nhận ra hơn bao giờ hết nguồn mạch Lý Trí sáng tạo của tính cách hợp lý này. Cái khả năng thấy được những luật lệ của hữu thể về vật chất đang là những gì làm cho chúng ta không thể thấy được cái ý nghĩa về đạo lý được chất chứa nơi hữu thể, một ý nghĩa được truyền thống gọi là lex naturalis, là luật luân lý tự nhiên. 

Đối với nhiều người ngày nay thì chữ này hầu như là những gì không thể nào hiểu nổi vì quan niệm về thiên nhiên không còn tính cách siêu hình học mà chỉ còn duy tính cách thực nghiệm. Sự kiện thiên nhiên tạo vật tự mình không còn một ý nghĩa luân lý sáng tỏ nào nữa đang là những gì tạo nên một cảm quan lệch lạc khiến cho những chọn lựa của cuộc sống hằng ngày trở thành nhất thời và bấp bênh.

Dĩ  nhiên là tình trạng lệch lạc này đặc biệt ảnh hưởng tới các thế hệ trẻ trung, thành phần cần phải có được những chọn lựa nền tảng cho đời sống của mình trong bối cảnh ấy.

Chính vì chiều hướng tranh luận này mà càng phải cần suy tư về đề tài luật tự nhiên và tái nhận thức được sự thật của nó hiển nhiên của nó đối với chung tất cả mọi người. Thứ luật được nói tới đây, thứ luật được Thánh Tông Đồ Phaolô nói tới (x Rm 2:14-15), là những gì được ghi khắc nơi tâm can của con người, và vì thế có thể biết được, thậm chí ngay cả cho tới ngày nay.

Nguyên tắc thứ nhất và tổng quát của luật này đó là ‘làm lành lánh dữ’. Đó là một sự thật tự mình trực tiếp chi phối hết mọi người bởi tính cách hiển nhiên của nó. Từ nguyên tắc thứ nhất và tổng quát này mới xuất phát ra những nguyên tắc đặc biệt khác liên quan tới luân thường đạo lý về các thứ quyền lợi và nghĩa vụ của hết mọi người.

Chẳng hạn nguyên tắc tôn trọng sự sống con người từ khi nó được thụ thai cho tới khi tự nhiên qua đi, vì sự thiện sự sống này không phải là tài sản của con người mà là tặng ân nhưng không của Thiên Chúa. Ngoài ra, đó còn là nhiệm vụ cần phải tìm kiếm sự thật được cho là những gì cần thiết đối với hết mọi cuộc trưởng thành đích thực của con người.

Một áp dụng quan trọng khác về đề tài này đó là vấn đề tự do. Tuy nhiên, nếu chú ý tới sự kiện tự do của con người bao giờ cũng là một thứ tự do được chia sẻ với người khác, thì rõ ràng là việc hòa hợp của tự do chỉ có thể tìm thấy nơi những gì chung cho tất cả mọi người, đó là sự thật về con người, là ý nghĩa sâu xa về chính hữu thể, là chính luật luân lý tự nhiên – lex naturalis.

Và chúng ta làm sao lại không đề cập tới, một đàng là cái đòi hỏi của công lý được thể hiện nơi việc cho quyền đặc hữu unicuique suum, đàng khác, là niềm mong đợi về tình liên đới hằng nung nấu nơi hết mọi người, nhất là khi họ nghèo khổ, niềm hy vọng họ được thành phần  may mắn hơn giúp đỡ?

Những giá trị ấy cho thấy những qui chuẩn bất khả hủy hoại và liên đới không lệ thuộc vào ý muốn của nhà lập pháp, thậm chí không lệ thuộc vào những gì Quốc Gia có thể và cần phải tỏ ra đồng ý mới được. Chúng thật sự là những qui chuẩn có trước bất cứ một luật lệ nào của loài người, bởi thế, chúng không tùy thuộc vào việc điều chỉnh của bất cứ ai. Luật lệ tự nhiên, cùng với các thứ quyền lợi căn bản, là nguồn mạch xuất phát ra những trách nhiệm về luân thường đạo lý, một nguồn mạch chỉ đáng được tôn trọng.

Nơi đạo đức học và triết lý về Luật Pháp ngày nay đang lan tràn những thứ đòi hỏi theo chiều hướng thực chứng về pháp lý. Bởi thế, pháp luật thường trở thành một thứ dung hợp thuần túy giữa các khuynh hướng khác nhau, ở chỗ nó tìm cách biến thành luật lệ những khuynh hướng hay ước muốn riêng tư tương phản với những nhiệm vụ xuất phát từ trách nhiệm xã hội.

Trong tình trạng này cần phải nhắc lại rằng hết mọi phương pháp học về pháp lý, dù ở lãnh vực địa phương hay quốc tế, vấn đề trên hết đó là việc nó cần phải rút lấy tính cách hợp lý của mình từ gốc rễ của nó nơi luật tự nhiên, nơi ý nghĩa về đạo lý được ghi khắc ở hữu thể con người thực sự.

Luật tự nhiên chắc chắn là bức tường thành vững chắc duy nhất chống lại thứ quyền lực độc đoán hay việc lừa đảo của vấn đề mạo dụng theo ý hệ. Kiến thức về thứ lề luật được ghi khắc nơi tâm can này là những gì tăng trưởng theo tầm mức tiến bộ của lương tâm về luân lý.

Nhiệm vụ đầu tiên của tất cả mọi người, đặc biệt của những ai có trách nhiệm chung, bởi thế cần phải cổ võ sự trưởng thành về thứ lương tâm luân lý ấy. Đó là thứ tiến bộ căn bản mà nếu thiếu hụt thì tất cả mọi thứ tiến bộ khác đều tỏ ra bất chân thực.

Lề luật được ghi khắn nơi bản tính của chúng ta là bảo đảm thực sự cho hết mọi người để có thể được sống tự do và được tôn trọng theo phẩm giá của mình.

Những gì đã được nói cho tới đây có những áp dụng rất cụ thể nếu người ta nghĩ tới gia đình, tức là tới ‘mối thân hữu sâu xa của sự sống và của một tình yêu làm nên đời sống hôn nhân… được Đấng Hóa Công thiết lập và được Ngài phú bẩm bằng những thứ lề luật xứng hợp của nó’ (Hiến Chế Vui Mừng và Hy Vọng, 48).

Về vấn đề này, Công Đồng Chung Vaticanô II đã thích thuận nhắc lại rằng cơ cấu hôn nhân là những gì đã được ‘ấn định bởi lề luật thần linh’, bởi thế, ‘mối liên hệ linh thánh này … vì thiện ích của người phối ngẫu, của con cái và của xã hội không còn lệ thuộc vào nguyên quyết định của loài người’ (cùng nguồn vừa dẫn).

Bởi vậy, không một thứ luật lệ nào do con người làm ra có thể qua mặt qui chuẩn ấy của Đấng Hóa Công, bằng không xã hội sẽ bị tổn thương thê thảm nơi những gì làm nên cái nền tảng căn bản của mình. Bỏ qua cái qui chuẩn ấy nghĩa là làm cho gia đình trở thành suy yếu, gây bất lợi cho trẻ em và khiến cho tương lai của xã hội trở thành bấp bênh bất ổn.

Sau hết, tôi cảm thấy có nhiệm vụ cần phải khẳng định một lần nữa là không phải tất cả những gì khả dĩ theo khoa học đều hợp lý theo đạo lý. Khi biến con người thành một đối tượng cho việc thí nghiệm, kỹ thuật đi đến chỗ phó mặc thành phần chủ thể yếu kém cho việc phân xử của thành phần mạnh hơn. Việc hoàn toàn nhắm mắt phó mình cho kỹ thuật như thể nó là một bảo đảm duy nhất cho vấn đề tiến bộ, mà không đồng thời cống hiến một thứ luật lệ về đạo lý là nền tảng sâu xa của cùng một thực tại đang được nghiên cứu và phát triển, thì chẳng khác gì như tỏ ra bạo động với bản tính của con người, gây hậu quả tàn phá cho tất cả mọi người.

Việc đóng góp của các khoa học gia là những gì có một tầm vóc quan trọng chính yếu. Cùng với việc tiến bộ nơi năng lực của chúng ta trong việc làm chủ thiên nhiên tạo vật, các khoa học gia cũng cần phải góp phần vào việc giúp hiểu được chiều sâu của trách nhiệm chúng ta đối với con người cũng như đối với thiên nhiên tạo vật được ký thác cho họ.

Theo chiều hướng ấy, cần phải phát triển một cuộc đối thoại tốt đẹp giữa thành phần tín hữu và vô tín ngưỡng; giữa các thần học gia, triết gia, pháp lý gia và khoa học gia, thành phần có thể cống hiến cả cho pháp luật nữa chất liệu quí báu cho đời sống cá nhân  cũng như xã hội.

Thế nên, tôi hy vọng những ngày học hỏi này sẽ mang lai chẳng những một cảm thức sâu xa hơn nơi thành phần thức giả liên quan tới luật tự nhiên về luân lý, mà còn giúp vào việc tạo nên những điều kiện nhờ đó đề tài này có thể tiến tới chỗ được nhận thức hoàn toàn hơn về cái giá trị bất khả coi thường mà luật luân lý tự nhiên có được đối với một thứ tiến bộ thực sự và liên kết giữa đời sống riêng tư với trật tự xã hội.

Với ước vọng này, tôi hứa nguyện cầu cho anh chị em cũng như cho việc dấn thân về hàn lâm của anh chị em trong vấn đề nghiên cứu và suy tư, và tôi ưu ái ban Phép Lành Tòa Thánh cho tất cả anh chị em.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch trực tiếp từ mạng điện toán toàn cầu của Tòa Thánh

http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xvi/speeches/2007/february/documents/hf_ben-xvi_spe_20070212_pul_en.html
 

Sứ điệp đề ngày 7/1/2003 này của ĐTC đã được phổ biến bằng tiếng Anh, Pháp, Ý, Đức, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. ĐTGM Paul Josef Cordes, chủ tịch Hội Đồng Tòa Thánh “Cor Unum” chủ tọa buổi ban hành sứ điệp đây tại văn phòng báo chí của Tòa Thánh. Theo Tông Hiến 1988 Mục Tử Tốt Lành “Pastor bonus” của ĐTC Gioan Phaolô II thì hội đồng này, ngoài việc giúp vào vấn đề sửa soạn cho Sứ Điệp Mùa Chay hằng năm còn “bày tỏ mối quan tâm của Giáo Hội Công Giáo đối với thành phần thiếu thốn, để phát động tình huynh đệ nhân loại và chứng tỏ đức ái của Chúa Kitô”.

Anh Chị Em thân mến!

1. Mùa Chay là mùa thiết tha cầu nguyện, chay tịnh và quan tâm đến những ai thiếu thốn. Mùa này cống hiến cho tất cả mọi Kitô hũu một cơ hội dọn mừng Lễ Phục Sinh bằng việc nghiêm cẩn ý thức về cuộc đời sống của mình, đặc biệt chú trọng tới Lời Chúa là những gì soi sáng cuộc hành trình hằng ngày của tất cả mọi con người tin tưởng.

Năm nay, để hướng dẫn suy niệm Mùa Chay, Tôi muốn nêu lên một câu được trích từ Sách Tông Vụ, đó là câu: “Cho đi thì có phúc hơn là nhận lãnh”. Những gì chúng ta nói đến ở đây không phải chỉ là một huấn dụ về luân lý, hay là một mệnh lệnh đến với chúng ta từ bên ngoài. Bản năng cho đi được bắt nguồn từ chiều sâu của con tim nhân loại, ở chỗ, mỗi người đều ý thức được một ước muốn giao tiếp với những người khác, và hết mọi người đều cảm thấy nên trọn nơi việc trao tặng bản thân mình cho người khác.

2. Tiếc thay, thời đại của chúng ta đây đặc biệt dễ bị chiều theo xu hướng vị kỷ là những gì bao giờ cũng nằm vùng rình chực trong tâm can con người. Trong xã hội nói chung và nơi phương tiện truyền thông đại chúng, dân chúng bị công hãm bởi những sứ điệp không nhiều thì ít công khai đề cao những cái vồ vập và lạc thú. Việc quan tâm đến kẻ khác thường được tỏ ra vào những lúc thiên tai, chiến tranh và những thứ hoạn nạn nguy cấp, nhưng nói chung rất khó lòng để xây dựng một thứ văn hóa đoàn kết. Tinh thần của thế giới này ảnh hưởng đến bản năng tự nhiên mạnh mẽ của chúng ta trong việc hiến mình một cách vô vị lợi cho người khác và thúc đẩy chúng ta tìm kiếm thỏa mãn những lợi lội riêng tư của mình thôi. Càng ngày lòng ước muốn chiếm hữu càng mạnh. Chắc chắn là dân chúng tự nhiên có quyền, bằng việc sử dụng những tặng ân riêng của mình cũng như việc lao công của mình, làm việc để chiếm đạt những gì họ cần để sống, thế nhưng ước muốn chiếm hữu quá độ làm cho con người đóng cửa lòng mình lại trước Tạo Hóa và anh chị em của mình. Những lời của Thánh Phaolô gửi Timôthêu vẫn còn giá trị ở mọi thời đại: “Lòng yêu thích tiền bạc là gốc rễ của tất cả mọi sự dữ; chính vì lòng tham muốn này mà một số người đã lạc xa đức tin và bị xâu xé cõi lòng” (1Tim 6:10)!

Hành động khai thác nhau, thái độ lạnh lùng dửng dưng trước khổ đau của anh chị em chúng ta, và việc vi phạm đến những qui tắc căn bản của luân lý mới chỉ là một ít hoa trái cho nỗi khát khao chiếm hưởng này. Đối diện với tình trạng thê thảm của cảnh bần cùng liên lỉ gây khổ đau cho nhiều người trên thế giới, chúng ta làm sao có thể không nhìn thấy là việc theo đuổi tìm cầu lợi lộc với bất cứ giá nào và không biết hữu trách quan tâm một cách hiệu năng đến công ích, đã dồn những nguồn lợi khổng lồ vào tay của một số ít người, trong khi phần đông nhân loại phải chịu sống cảnh bần cùng và bị bỏ rơi?

Bằng việc kêu gọi tín hữu cũng như tất cả mọi con người thiện tâm, Tôi muốn tái xác nhận một nguyên tắc hiển nhiên song vẫn thường bị coi thường, đó là mục tiêu của chúng ta không phải là thiện ích của một số ít may mắn, mà là việc cải tiến những điều kiện sống của tất cả mọi người. Chỉ khi nào biết đặt mình trên nền tảng này chúng ta mới có thể xây dựng một trật tự thế giới thực sự được đánh dấu bằng công lý cũng như bằng một tình đoàn kết là niềm hy vọng của mọi người.

3. “Cho đi thì có phúc hơn là nhận lãnh”. Khi tín hữu đáp lại động lực nội tâm trong việc hiến mình cho người khác không mong bù đắp sự gì thì họ cảm thấy một nỗi thỏa nguyện nội tâm sâu xa.

Những nỗ lực của Kitô hữu trong việc cổ võ công lý, việc họ dấn thân bênh vực thành phần bất lực, việc họ nhân đạo ban bánh cho người đói và chăm sóc cho bệnh nhân, đáp ứng hết mọi cơn nguy cấp và nhu cầu, đều lấy sức từ kho tàng yêu thương duy nhất bất tận là tặng vật trọn vẹn của Chúa Giêsu dâng lên cho Chúa Cha. Tín hữu được kêu gọi theo bước chân của Chúa Giêsu Kitô, Thiên Chúa thật và là người thật, Đấng hoàn toàn vâng phục ý muốn của Chúa Cha đã hủy mình ra như không (x Phil 2:6ff), và khiêm tốn hiến mình cho chúng ta bằng một tình yêu vô vị kỷ và toàn vẹn, cho dù có phải chết trên cây thập tự giá. Đồi Canvê hùng hồn loan báo sứ điệp của tình yêu Ba Ngôi Thánh đối với loài người ở mọi thời và khắp mọi nơi.

Thánh Âu-Quốc-Tinh nhận định rằng chỉ có một mình Thiên Chúa, Sự Thiện Tối Cao, mới có khả năng chế ngự các hình thức bần cùng khác nhau hiện diện trên thế giới này. Tình thương và tình yêu đối với tha nhân bởi thế phải là hoa trái của mối liên hệ sống động với Thiên Chúa và lấy Thiên Chúa làm cứ điểm liên lỉ của mình, vì chính ở trong sự gần gũi với Thiên Chúa mà chúng ta mới tìm thấy niềm vui (cf. De Civitate Dei, X, 6; CCL 39:1351ff).

4. Con Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta trước, trong lúc “chúng ta còn là những tội nhân” (Rm 5:6), với một tình yêu vô vị lợi không đòi hoàn trả. Nếu vậy thì chúng ta làm sao có thể không thấy được mùa Chay là một cơ hội tốt đẹp để thực hiện những quyết định can đảm theo lòng quan tâm đến nhau và lòng quảng đại? Mùa Chay cống hiến cho chúng ta những thứ khí giới cụ thể và hiệu lực của chay tịnh và bố thí như phương tiện để chiến đấu với lòng dính bén quá độ với tiền bạc. Việc ban phát chẳng những từ sự dồi dào của chúng ta, mà còn từ việc hy sinh hơn nữa một cái gì đó cho thành phần thiếu thốn, là việc nuôi dưỡng một thứ bỏ mình thiết yếu cho đời sống kitô hữu. Được kiên cường bằng việc liên lỉ cầu nguyện, thành phần được rửa tội tỏ ra cho thấy cái ưu tiên họ dâng cho Thiên Chúa trong cuộc đời của họ.

Tình yêu Thiên Chúa đã tuôn đổ vào lòng chúng ta phải soi động và biến đổi cái chúng ta là và việc chúng ta làm. Kitô hữu không được nghĩ rằng họ có thể tìm kiếm sự thiện chân thực cho anh chị em của họ mà không cần thể hiện đức bác ái của Chúa Kitô. Ngay cả ở những trường hợp họ có thể thành công trong việc cải tiến những khía cạnh quan trọng của sinh hoạt xã hội hay chính trị đi nữa, nếu không có đức bác ái thì hết mọi thay đổi sẽ không bền bỉ. Cơ hội ban phát chính mình cho kẻ khác tự nó là một tặng vật do ơn Chúa ban. Như Thánh Phaolô dạy: “Theo nhã ý của mình, Thiên Chúa hoạt động nơi anh em, cả nơi ý muốn lẫn việc làm“ (Phil 2:13).

5. Chúa Kitô đã cống hiến gương mẫu của Người và lên tiếng kêu gọi theo Người nơi con người nam nữ tân tiến, thành phần thường không thỏa mãn với một cuộc sống tầm thường và nông nổi nên đang tìm kiếm một thứ hạnh phúc và yêu thương đích thực. Người xin những ai nghe thấy tiếng của Người hãy hiến cuộc đời của mình cho người khác. Cuộc hy hiến này là nguồn mạch của sự viên trọn bản thân cũng như của niềm vui mừng, như được thấy nơi gương mẫu sống động của những con người nam nữ đã từ bỏ mọi thứ an sinh để không ngần ngại liều mạng sống mình làm thừa sai nơi các phần đất khác nhau trên thế giới. Cuộc hy hiến ấy cũng có thể được thấy nơi việc đáp ứng của những con người trẻ trung, theo đức tin tác động, ấp ủ ơn gọi làm linh mục hay sống đời tu sĩ để phục vụ dự án cứu độ của Thiên Chúa. Cuộc hy hiến này cũng được thấy nơi việc tăng thêm con số tình nguyện viên dấn thân giúp đỡ thành phần nghèo khổ, già yếu, bệnh tật và tất cả những ai cần đến họ.

Gần đây chúng ta đã chứng kiến thấy một bày tỏ tình đoàn kết đáng khen đối với những nạn nhân bão lụt ở Âu Châu, động đất ở Mỹ Châu Latinh và Ý Quốc, nạn dịch ở Phi Châu, nạn núi lửa ở Phi Luật Tân, cũng như ở các miền đất khác trên thế giới đang lo sợ hận thù, bạo động và chiến tranh.

Nơi những tình trạng này, các phương tiện truyền thông xã hội đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp chúng ta thông cảm và sẵn sàng giúp đỡ thành phần đau khổ cũng như những ai sống trong buồn đau. Có những lúc không cần phải là giới răn yêu thương Kitô giáo, mà là một cảm thức xót thương cũng có thể tác động chúng ta nỗ lực giúp đỡ lẫn nhau. Cho dù là thế, ai ra tay giúp đỡ những người đang cần đến họ bao giờ cũng được Thiên Chúa ban ơn. Trong Sách Tông Vụ chúng ta đọc thấy rằng người môn đệ Tabitha đã được cứu vì bà đã làm việc thiện cho tha nhnân của bà (x 9:36ff). Viên đại đội trưởng Corneliô đã được sự sống đời đời vì lòng quảng đại của ông (x ibid 10:2-31).

Với những ai đang “ở xa” thì việc phục vụ thành phần cần đến họ có thể là một con đường thuận lợi dẫn họ đến với cuộc gặp gỡ Chúa Kitô, vì Chúa trả công bội hậu về các việc lành làm cho tha nhân của họ (x Mt 25:40).

Tôi tha thiết hy vọng là tín hữu sẽ tìm thấy nơi Mùa Chay này một thời gian thuận lợi cho việc làm chứng cho Phúc Âm bác ái ở khắp mọi nơi, vì ơn gọi bác ái là cốt lõi của tất cả mọi việc truyền bá phúc âm hóa. Để được như vậy, Tôi kêu xin Mẹ Maria, Mẹ Giáo Hội, giúp chuyển cầu, và xin Mẹ đồng hành với chúng ta trong cuộc hành trình Mùa Chay của chúng ta. Với lòng cảm mến, Tôi ưu ái ban phép lành cho anh chị em.
 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
Dịch theo tài liệu của Tòa Thánh được Zenit phổ biến ngày 6/2/2003

?  Tội Lỗi: Ý Thức, Nguồn Gốc, Bản Chất, và Chân Tướng

GIÁO HỘI HIỆN THẾ