Của Đức Thánh
Cha Gioan Phaolô II
Gửi Các Vị Giám Mục, Giáo Sĩ và Giáo Dân
Cho Năm Thánh Thể
10/2004 – 10/2005
I.- Sau Công Đồng Chung Vaticanô II và Đại Năm Thánh 2000
II- Thánh Thể là Mầu Nhiệm Ánh Sáng
III- Thánh Thể Là Nguồn Mạch và Là Biểu Hiện của Hiệp Thông
IV- Thánh Thể là Nguyên Lý và là Dự Án “Truyền Giáo”
ĐTC GPII với Huấn Từ Truyền Tin Chúa Nhật 10/10/2004 về Ngày Khai Mạc Đại Hội Thánh Thể 48 Mở Màn Năm Thánh Thể;
Huấn Từ Truyền Tin trước khi chính thức Khai Mạc Năm Thánh Thể;
Nội Dung Bức Tông Thư Cho Năm
Thánh Thể của ĐTC GPII: "Mane Nobiscum Domine" – Lạy Thày, xin ở lại với chúng
con;
Năm Thánh Thể: Những Đề Nghị và Gợi Ý,
đặc biệt liên quan đến các giáo xứ;
ĐTC GPII với thành phần Giới Trẻ Rôma tham dự sứ vụ “Chúa Giêsu Dưới Phố”:
“Thánh Thể và Truyền Giáo là hai thực tại bất khả phân ly”;
1. “Lạy Chúa, xin ở với chúng con, vì trời sắp tối rồi” (x Lk 24:29). Đây
là một lời thiết tha mời gọi của hai môn đệ trên đường đi Emmau vào buổi chiều
tối của ngày phục sinh ngỏ cùng Người Lữ Khách đã đồng hành với họ trên đoạn
đường đi của họ. Đầy những buồn thảm, họ không thể nào ngờ được rằng con người
lạ mặt này lại chính là Vị Sự Phụ của mình, vị đã sống lại từ trong kẻ chết.
Tuy nhiên họ vẫn cảm thấy lòng họ cảm thấy bừng nóng (x câu 32) khi Người nói
chuyện với họ và “dẫn giải” cho họ biết những lời Thánh Kinh. Ánh sáng của Lời
Chúa đã phá được tình trạng cứng cỏi của lòng trí họ và “đã làm cho họ mở mắt
ra” (x câu 31). Giữa những bóng mờ của một ngày đang qua đi và cái tăm tối phủ
kín tâm thần của họ, Người Lữ Khách này đã chiếu soi một tia sáng làm bừng lên
niềm hy vọng nơi họ và khiến cho lòng họ chờ mong tất cả những gì là sáng tỏ.
“Họ nài nỉ: “Xin hãy ở với chúng tôi”. Và Người đã đồng ý. Sau đó chẳng bao
lâu dung nhan của Chúa Giêsu biến mất, thế nhưng Vị Sư Phụ này vẫn “ở” với họ,
ẩn mình nơi “việc bẻ bánh” là những gì đã làm cho họ mở mắt nhận ra Người.
2. Hình ảnh về các môn đệ trên đường đi Emmau có thể là một chỉ đạo thích
hợp cho một Năm được Giáo Hội đặc biệt dấn thân sống trọn mầu nhiệm Thánh Thể.
Giữa những vấn nạn và khó khăn của chúng ta, thậm chí những thất vọng chán
chường đắng cay của chúng ta, Vị Lữ Khách thần linh này vẫn tiếp tục bước đi
bên cạnh chúng ta, hướng chúng ta về những lời Thánh Kinh và giúp chúng ta
hiểu sâu xa hơn các mầu nhiệm về Thiên Chúa. Khi chúng ta gặp được Người một
cách trọn vẹn, chúng ta sẽ tiến từ ánh sáng Lời Chúa tiến sang thứ ánh sáng
phát tỏa từ “Bánh Sự Sống”, một tình trạng hoàn toàn viên trọn lời hứa của
Người là “mãi mãi ở cùng chúng ta cho đến tận thế” (x Mt 28:20).
3. “Việc bẻ bánh”, như Thánh Thể đã được gọi như thế ở những thời Giáo Hội
còn sơ khai nhất, đã luôn là tâm điểm của đời sống Giáo Hội. Nhờ Thánh Thể,
Chúa Kitô hiện thực trong thời gian mầu nhiệm tử nạn và phục sinh của Người.
Nơi Thánh Thể, bản thân Người đã được lãnh nhận như là “bánh sự sống từ trời
xuống” (Jn 6:51), và cùng với Người chúng ta nhận được bảo chứng sự sống đời
đời cũng như được tiên hưởng bữa tiệc vĩnh hằng của Gia Liêm thiên quốc. Theo
giáo huấn của các Vị Giáo Phụ, của các Công Đồng Chung cũng như của các Vị
Tiền Nhiệm của mình, Tôi thường thúc giục Giáo Hội hãy suy tưởng về Thánh Thể,
gần đây nhất trong Thông Điệp Ecclesia de Eucharistia. Ở đây Tôi không có ý
lập lại giáo huấn này, một giáo huấn Tôi tin tưởng rằng sẽ được học hỏi kỹ
lưỡng hơn và hiểu biết sâu xa hơn. Đồng thời Tôi cũng nghĩ rằng để đạt được
mục đích ấy cần phải giành hẳn một năm cho bí tích tuyệt vời này.
4. Như đã thông báo, Năm Thánh Thể sẽ được cử hành từ Tháng 10/2004 đến
Tháng 10/2005. Tư tưởng về việc cử hành này phát xuất từ hai biến cố đánh dấu
khởi điểm và tận điểm của nó, đó là Đại Hội Thánh Thể Thế Giới sẽ được diễn ra
từ 10-17/10/2004 ở Guadalajara, Mễ Tây Cơ, và Thượng Hội Giám Mục Thế Giới
Thường Lệ sẽ được tổ chức tại Vatican từ 2-29/10/2005 về đề tài: “Thánh Thể là
Nguộc Mạch và là Tột Đỉnh của Đời Sống và Sứ Vụ của Giáo Hội”. Tôi cũng chú
trọng tới một biến cố khác nữa, đó là Ngày Giới Trẻ Thế Giới sẽ được tổ chức
tại Cologne từ 16-21/8/2005. Tôi xin giới trẻ hãy qui tụ lại bên Thánh Thể là
nguồn sống nuôi dưỡng đức tin và lòng nhiệt thành của họ. Một sáng kiến về
Thánh Thể như thế này đã được Tôi có lần nghĩ tới: vì nó là việc phát triển
một cách tự nhiên từ động lực mục vụ Tôi đã muốn cống hiến cho Giáo Hội, đặc
biệt là trong những năm sửa soạn cho Đại Năm Thánh cũng như vào các năm sau đó.
5. Trong Bức Tông Thư này, Tôi muốn tái xác nhận tính cách liên tục về mục
vụ ấy cũng như muốn giúp cho mọi người nắm được tầm quan trọng thiêng liêng
của nó. Về hình thức đặc biệt giành cho Năm Thánh Thể, Tôi đều tin tưởng vào
việc đích thân tham gia của các Vị Chủ Chăn ở Giáo Hội riêng, những vị có lòng
sùng kính đại Mầu Nhiệm này sẽ không thể không nghĩ ra những phương thức thích
hợp. Chư Huynh Giám Mục của Tôi chắc chắn sẽ hiểu được rằng sáng kiến này, một
sáng kiến thực sự xuất hiện ngay sau cuộc cử hành
Năm Mân Côi, có mục đích đi
vào chiều sâu thiêng liêng, bởi thế, nó không ngăn trở gì tới những chương
trình mục vụ ở các Giáo Hội riêng. Trái lại, nó còn có thể soi dẫn các chương
trình ấy, bằng việc, có thể nói, thắt kết chúng với chính Mầu Nhiệm này là mầu
nhiệm nuôi dưỡng đời sống thiêng liêng của tín hữu cũng như hoạt động của mỗi
Giáo Hội địa phương. Tôi không yêu cầu các Giáo Hội riêng phải thay đổi những
chương trình mục vụ của mình, mà chỉ cần chú trọng tới chiều kích Thánh Thể là
yếu tố làm nên tất cả đời sống Kitô Giáo. Về phần mình, qua Bức Tông Thư này,
Tôi muốn cống hiến một vài hướng dẫn căn bản; và Tôi tin rằng Dân Chúa ở mọi
tầng lớp sẽ hăng say và ưu ái đón nhận bản dự thảo này của Tôi.
I.- Sau Công Đồng Chung Vaticanô II và Đại Năm Thánh 2000
Hướng Về Chúa Kitô
6. Mười năm trước đây, trong
Tông Thư Tiến Đến Ngàn Năm
Thứ Ba Tertio Millennio Adveniente (10 November 1994), Tôi đã hân hoan phác họa
ra cho Giáo Hội một chương trình để sửa soạn cho
Đại Năm Thánh 2000. Đối với Tôi
thì thời điểm lịch sử này đến như là một đại hồng ân. Dĩ nhiên, Tôi nhận thực là
một biến cố theo niên lịch như thế, dù có hào hứng mấy đi nữa, tự bản chất, nó
cũng không thể nào mang lại những đổi thay đại thể. Tiếc thay, Thiên Niên Kỷ này
đã mở màn với những biến cố tiếp nối cái thảm cảnh trong quá khứ, mà thường có
những chiều kích tệ hại nhất. Một viễn tượng hiện lên, ngoài những yếu tố tích
cực, bị mờ ám bởi những hoạt động bạo lực và đổ máu là những gì tiếp tục gây lo
âu quan ngại. Cho dù như thế, trong việc mời gọi Giáo Hội cử hành Năm Thánh mừng
2000 năm biến cố Nhập Thể, Tôi tin tưởng rằng, và Tôi vẫn còn tin tưởng hơn bao
giờ hết! đó là cuộc cử hành ấy sẽ mang lại ích lợi “dài hạn” cho nhân loại.
Chúa Giêsu Kitô đứng ở ngay lòng lịch sử chẳng những lịch sử của Giáo Hội mà còn
lịch sử của nhân loại nữa. Nơi Người, tất cả mọi sự được qui tụ lại với nhau (x
Eph 1:10; Col 1:15-20). Làm sao chúng ta có thể quên được việc Công Đồng Chung
Vaticanô II, khi trích lại lời của Đức Giáo Hoàng Phaolô VI, đã hăng say loan
báo rằng Chúa Kitô là “đích điểm của lịch sử nhân loại, là tụ điểm của các ước
vọng lịch sử và văn minh, là tâm điểm của nhân loại, là niềm vui cho tất cả mọi
cõi lòng, và là sự mãn nguyện của tất cả mọi thao thức” (1)? Giáo huấn của Công
Đồng này đã làm cho chúng ta hiểu biết sâu xa hơn nữa về bản chất của Giáo Hội,
cũng như đã cống hiến cho tín hữu một minh thức rõ ràng hơn chẳng những về các
mầu nhiệm đức tin mà còn cả các thực tại trần thế nữa, theo ánh sáng của Chúa
Kitô. Nơi Lời Nhập Thể, cả mầu nhiệm về Thiên Chúa và mầu nhiệm về con người
được tỏ hiện (2). Nơi Người, nhân tính được cứu chuộc và nên trọn.
7. Trong Thông Điệp Đấng Cứu Chuộc Nhân Trần Redemptor
Hominis được ban hành vào đầu giáo triều của mình, Tôi đã khai triển ý tưởng này,
và Tôi thường trở lại với ý tưởng ấy vào các dịp khác nữa. Năm Thánh là một thời
điểm xứng hợp để kêu mời tín hữu một lần nữa hãy ngẫm nghĩ lại sự thật nồng cốt
này. Việc sửa soạn cho đại biến cố ấy hoàn toàn theo chiều kích Chúa Ba Ngôi và
chiều kích lấy Chúa Kitô làm chính. Trong dự án ấy Thánh Thể rõ ràng đã có một
chỗ đứng. Vào lúc mở màn cho Năm Thánh Thể này, Tôi lập lại những lời Tôi đã
viết trong Tông Thư Ngàn Năm Thứ Ba Đang Đến Tertio Millennio Adveniente: “Năm
2000 sẽ là một năm đặc biệt về Thánh Thể; trong
Bí Tích Thánh Thể, Chúa Cứu Thế,
Đấng đã mặc lấy xác thịt trong cung lòng Mẹ Maria 20 thế kỷ trước đây, vẫn tiếp
tục hiến mình cho nhân loại như mạch nguồn sự sống thần linh” (3). Đại Hội Thánh
Thể Thế Giới, được tổ chức vào năm ấy ở Rôma, cũng giúp vào việc chú trọng đến
khía cạnh này của Đại Năm Thánh. Cũng cần phải nhắc lại rằng,
Tông Thư Ngày Của
Chúa Dies Domini, được viết để sửa soạn cho Năm Thánh này, đã kêu gọi tín hữu,
hãy suy nghĩ về Ngày Chúa Nhật như là ngày của Chúa Phục Sinh và là một ngày đặc
biệt của Giáo Hội. Bấy giờ Tôi đã thúc giục mọi người hãy tái nhận thức việc cử
hành Thánh Thể là tâm điểm của Ngày Chúa Nhật (4).
Cùng Mẹ Maria chiêm ngưỡng dung nhan Chúa Kitô
8. Các hoa trái của Đại Năm Thánh đã được thu tích lại
trong bức Tông Thư Vào Lúc Mở Màn Cho Một Tân Thiên Niên Kỷ Novo Millennio
Ineunte. Trong văn kiện hoạch định chương trình này, Tôi đã đề nghị một cuộc dấn
thân mục vụ sâu xa hơn nữa, dựa vào việc chiêm ngưỡng dung nhan Chúa Kitô, như
yếu tố làm nên khoa sư phạm của Giáo Hội nhắm đến “một tiêu chuẩn cao hơn” về
thánh đức và được thi hành đặc biệt bằng nghệ thuật cầu nguyện (5). Làm sao một
chương trình như thế có thể nên trọn được mà lại không chú trọng tới phụng vụ,
nhất là đến việc vun trồng đời sống Thánh Thể? Như Tôi đã nói vào lúc bấy giờ là
“trong thế kỷ 20, nhất là từ Công Đồng, đã có nhiều tiến triển nơi cung cách
cộng đồng Kitô hữu cử hành các Bí Tích, nhất là Bí Tích Thánh Thể. Cần phải tiếp
tục đường hướng này, và đặc biệt nhấn mạnh đến
Thánh Thể Chúa Nhật và chính Ngày
Chúa Nhật là những gì được cảm nghiệm như là một ngày đặc biệt của đức tin, một
ngày của Vị Chúa Sống Lại và của tặng ân Thần Linh, một Lễ Phục Sinh hằng tuần
thực sự” (6). Trong chiều hướng học hỏi cầu nguyện ấy, Tôi đã khuyên cử hành
Phụng Vụ Giờ Kinh, nhờ đó, qua phụng niên, Giáo Hội thánh hóa các thời khắc khác
nhau trong ngày và thánh hóa việc qua đi của thời gian.
9. Sau đó, bằng việc công bố Năm Mân Côi và ban hành
Tông Thư Kinh Mân Côi Trinh Nữ Maria Rosarium Virginis Mariae, Tôi đã trở lại
với đề tài chiêm ngưỡng dung nhan Chúa Kitô, giờ đây
theo quan điểm Thánh Mẫu,
khi tái thúc giục việc lần hạt Mân Côi. Kinh nguyện truyền thống này, một kinh
nguyện được Huấn Quyền hết sức khuyên làm và là một kinh nguyện được Dân Chúa
rất yêu chuộng, có một đặc tính đặc biệt thánh kinh và phúc âm, chú trọng đến
danh hiệu và dung nhan của Chúa Giêsu khi chiêm ngắm các mầu nhiệm, cũng như
bằng việc lập lại lời “Kính mừng Maria”. Theo chiều hướng lập đi lập lại của
mình, kinh nguyện này cho thấy một loại sư phạm yêu thương, nhắm đến việc khuấy
lên trong lòng chúng ta cùng một tình yêu của Mẹ Maria đối với Con Mẹ. Đó là lý
do, khi phát triển một truyền thống đã có từ nhiều thế kỷ bằng việc thêm các mầu
nhiệm ánh sáng, Tôi đã tìm cách để làm cho hình thức đặc biệt của việc chiêm
niệm này trở thành một “tổng lược Phúc Âm” (7) hoàn toàn hơn nữa. Và những mầu
nhiệm ánh sáng này làm sao lại không đạt đến tột đỉnh của mình nơi phép Thánh
Thể chứ?
Từ Năm Mân Côi đến Năm Thánh Thể
10. Vào giữa Năm Mân Côi, Tôi đã ban hành
Thông Điệp
Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể Ecclesia de Eucharistia, với chủ ý làm sáng tỏ mầu nhiệm
Thánh Thể nơi mối liên hệ bất khả phân ly và sống còn với Giáo Hội. Tôi đã thúc
giục tất cả mọi tín hữu hãy kính cẩn cử hành hy tế Thánh Thể, tôn thờ Chúa Giêsu
hiện diện trong Bí Tích Thánh Thể, cả trong lẫn ngoài Thánh Lễ, một việc tôn thờ
cần phải có đối với một Mầu Nhiệm quá cao cả như thế. Nhất là Tôi lại đề nghị
nhu cầu cần phải có một linh đạo Thánh Thể, và chỉ cho thấy Mẹ Maria, “người nữ
của Thánh Thể” (8), là mô phạm của linh đạo này.
Năm Thánh Thể diễn tiến với một bối cảnh đã được làm phong phú bởi việc trôi qua
của những tháng năm, mà trong khi đó vẫn đi sâu vào đề tài về Chúa Kitô cũng như
vào việc chiêm ngưỡng dung nhan Người. Ở một nghĩa nào đó, Năm Thánh Thể tức là
một năm của sự tổng hợp, đó là cao điểm của một cuộc hành trình đang tiến triển.
Có nhiều điều cần nói về cách thức cử hành năm nay. Tôi chỉ xin cống hiến một
vài cảm nghĩ có ý giúp cho tất cả chúng ta cảm nghiệm được năm này một cách sâu
xa hơn và trổ sinh hoa trái hơn.
II- Thánh Thể là Mầu Nhiệm Ánh
Sáng
“Người đã giải thích cho họ nghe những gì liên quan đến Người trong toàn bộ
Thánh Kinh” (Lk 24:27)
11. Đoạn trình thuật về việc Chúa Giêsu Phục Sinh hiện ra với hai môn đệ
trên đường đi Emmau giúp chúng ta chú trọng đến một khía cạnh chính yếu của
mầu nhiệm Thánh Thể, một khía cạnh bao giờ cũng cần phải được bao gồm trong
việc tôn sùng này của Dân Chúa, khía cạnh Thánh Thể là một mầu nhiệm ánh
sáng! Điều này có nghĩa là gì, và ngụ ý của nó ra sao đối với đời sống và
tu đức Kitô Giáo?
Chúa Giêsu đã xưng mình là “ánh sáng thế gian” (Jn 8:12), và tính chất này
hiển nhiên đã được tỏ hiện vào những giây phút của đời Người, như lúc Biến
Hình và Phục Sinh, những giây phút vinh quang thần linh rạng ngời chiếu tỏa.
Tuy nhiên, nơi Thánh Thể, vinh quang của Chúa Kitô vẫn bị khuất kín. Thánh Thể
là một mầu nhiệm đức tin tiền siêu đẳng. Nhờ mầu nhiệm hoàn toàn ẩn
mình đi của mình mà Chúa Kitô đã trở nên một mầu nhiệm ánh sáng, nhờ đó tín
hữu được dẫn vào thẳm cung của sự sống thần linh. Bức ảnh Chúa Ba Ngôi được
tôn kính của Rublev, bằng một trực giác lạc quan, đã đặt Thánh Thể vào ngay
giữa sự sống của Ba Ngôi Thiên Chúa.
12. Thánh Thể là ánh sáng, trước hết, vì ở mỗi Thánh Lễ, phụng vụ Lời Chúa
được cử hành trước phụng vụ Thánh Thể trong mối liên kết hai “bàn tiệc”, bàn
tiệc Lời Chúa và bàn tiệc Bánh Sự Sống. Tính cách liên tục này được thể hiện
nơi trình thuật về Thánh Thể của Phúc Âm Thánh Gioan, một trình thuật cho thấy
Chúa Giêsu mở đầu bài giảng của mình bằng việc nói về mầu nhiệm bản thân Người,
rồi mới đi đến chỗ nói tới khía cạnh Thánh Thể của mầu nhiệm này: “Thịt Tôi
thật là của ăn và máu Tôi thật là của uống” (Jn 6:55). Chúng ta đều biết rằng
điều này đã gây rắc rối cho hầu hết thành phần thính giả, khiến tông đồ Phêrô
phải bày tỏ đức tin của các vị Tông Đồ khác cũng như của Giáo Hội suốt giòng
lịch sử: “Lạy Thày, chúng con còn biết theo ai? Thày có những lời sự sống đời
đời” (Jn 6:68). Nơi trình thuật về hai người môn đệ trên đường đi Emmau, chính
Chúa Kitô đã đích thân tỏ cho các vị thấy “toàn bộ Thánh Kinh, bắt đầu từ
Moisen và tất cả các vị tiên tri” đã qui về mầu nhiệm bản thân Người (x Lk
24:27) ra sao. Những lời Người nói đã làm cho tâm can của các vị môn đệ “bừng
nóng” lên trong các vị, kéo các vị ra khỏi bóng tối tăm của sầu thương và thất
vọng, và khơi lên trong họ ước muốn ở với Người: “Xin Chúa ở với chúng con”
(x. câu 29).
13. Các Nghị Phụ Công Đồng Chung Vaticanô II, trong Hiến Chế về Phụng
Vụ Thánh Sacrosanctum Concilium, đã tìm cách để làm cho “bàn tiệc Lời Chúa”
cống hiến các kho tàng Thánh Kinh trọn vẹn hơn cho tín hữu (9). Bởi thế, các
vị đã cho phép các bài đọc thánh kinh trong phụng vụ được công bố bằng một thứ
ngôn ngữ ai cũng hiểu. Chính Chúa Kitô lên tiếng nói khi các lời Thánh Kinh
được đọc trong Giáo Hội (10). Các Nghị Phụ Công Đồng này cũng khuyến khích vị
cử hành phụng vụ hãy sử dụng bài giảng như là một phần của phụng vụ, để dẫn
giải Lời Chúa và áp dụng ý nghĩa Lời Chúa vào cuộc sống Kitô hữu (11). Sau
Công Đồng 40 năm, Năm Thánh Thể có thể trở thành một cơ hội quan trọng
để các cộng đồng Kitô hữu thẩm định bước tiến của mình về lãnh vực này.
Việc đọc bằng tiếng mẹ đẻ các bài thánh kinh vẫn chưa đủ, nếu những bài đọc
này không được công bố một cách cẩn thận, dọn đọc trước, sốt sắng chuyên tâm
và thinh lặng suy niệm cho Lời Chúa có thể tác động tâm trí họ.
“Họ nhận ra Người khi bẻ bánh” (x Lk 24:35)
14. Vấn đề đáng chú ý ở đây là hai môn đệ trên đường đi Emmau, được những
lời nói của Chúa sửa soạn một cách thích đáng, đã nhận ra Người ở bàn ăn, qua
cử chỉ “bẻ bánh” đơn sơ. Các dấu hiệu lên tiếng “nói” khi trí khôn con người
được soi sáng và tâm can của họ được khêu động. Thánh Thể trở thành hiện lộ
trong một chiều kích sống động của những dấu hiệu chất chứa một sứ điệp phong
phú và sáng tỏ. Qua những dấu hiệu này, một cách nào đó, mầu nhiệm Thánh Thể
hiện lên trước con mắt của người tín hữu.
Như Tôi đã nhấn mạnh trong Thông Điệp Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể Ecclesia
de Eucharistia, vấn đề quan trọng đó là không được bỏ qua một chiều kích
nào về bí tích này, trái lại, trên thực tế, chính chúng ta là những người
phải hướng mình về các chiều kích của Mầu Nhiệm ấy. “Thánh Thể là một tặng
ân quá trọng đại không thể chấp nhận tính cách mập mờ và bị coi thường” (12).
15. Chắc chắn chiều kích hiển nhiên nhất của Thánh Thể là ở chỗ Thánh Thể
là một bữa ăn. Thánh Thể được phát xuất, vào buổi tối Thứ Năm Thánh,
trong khung cảnh của bữa Vượt Qua. Yếu tố làm nên chính cấu trúc của Thánh Thể
ở chỗ Thánh Thể là một bữa ăn. “Hãy cầm lấy mà ăn… Đoạn Người cầm lấy
chén… trao cho họ mà phán: tất cả các con hãy uống chén này” (Mt 26:26,27).
Như thế, Thánh Thể thể hiện mối hiệp thông Thiên Chúa muốn thiết lập với chúng
ta, và là mối hiệp thông chính chúng ta cần phải xây dựng với nhau.
Tuy nhiên, cũng không được quên rằng bữa tiệc Thánh Thể còn có một ý nghĩa hy
hiến sâu xa và chính yếu (13). Nơi Thánh Thể, Chúa Kitô hiện thực trước mắt
chúng ta một cách mới mẻ hy tế đã được hiến dâng một lần vĩnh viễn trên đồi
Gongôta. Hiện diện nơi Thánh Thể như Vị Chúa Phục Sinh, Người vẫn mang
trên mình các dấu tích khổ nạn của Người là những gì được “tưởng niệm” trong
mọi Thánh Lễ, như Phụng Vụ nhắc nhở chúng ta ở lời tuyên xưng sau phần truyền
phép: “Chúng tôi loan truyền việc Chúa chịu chết và tuyên xưng việc Chúa sống
lại…”. Trong khi Thánh Thể hiện thực hóa những gì đã xẩy ra trong quá khứ đồng
thời Thánh Thể cũng thúc đẩy chúng ta hướng về tương lai, lúc Chúa Kitô tái
giáng khi lịch sử hạ màn. Khía cạnh “cánh chung” này làm cho Bí Tích Thánh Thể
trở thành một biến cố lôi kéo chúng ta đến với Thánh Thể và làm cho cuộc hành
trình Kitô Giáo của chúng ta được tràn đầy hy vọng.
“Thày hằng ở cùng các con luôn mãi…” (Mt 28:20)
16. Tất cả những chiều kích này của Thánh Thể cùng hướng về một khía cạnh
duy nhất, một khía cạnh, hơn hết mọi khía cạnh khác, cần đến đức tin của chúng
ta, đó là khía cạnh về mầu nhiệm của sự hiện diện “thực sự”. Theo tất
cả truyền thống của Giáo Hội, chúng ta tin rằng Chúa Giêsu thực sự hiện diện
dưới các hình chất Thánh Thể. Sự hiện diện này, như Đức Giáo Hoàng Phaolô VI
đã xác đáng giải thích, được gọi là “thực sự”, không phải một cách độc nhất
như thể những hình thức hiện diện khác của Chúa Kitô không thực sự, mà là một
thứ thực sự trên hết, vì Chúa Kitô nhờ đó hiện diện về bản thể, một
cách trọn vẹn và toàn thể, nơi thực tại mình máu của Người (14). Đức tin đòi
hỏi chúng ta đến với Thánh Thể với tất cả ý thức là chúng ta đang tiến đến với
chính Chúa Kitô. Chính sự hiện diện của Người mới làm cho các khía cạnh khác
của Thánh Thể, khía cạnh như một bữa ăn, khía cạnh tưởng niệm Mầu Nhiệm Vượt
Qua, khía cạnh ngưỡng vọng cánh chung, một ý nghĩa vượt ra ngoài cái biểu hiệu
thuần túy. Thánh Thể là một mầu nhiệm của sự hiện diện, là việc hoàn thành lời
Chúa Giêsu hứa ở với chúng ta cho đến tận thế.
Việc cử hành, tôn thờ và chiêm ngưỡng
17. Thánh Thể là một đại mầu nhiệm! Và Thánh Thể là mầu nhiệm trước hết
cần phải được cử hành xứng đáng. Thánh Lễ phải trở thành tâm điểm của
đời sống Kitô hữu và phải được hết mọi cộng đồng cử hành một cách xứng đáng,
theo các qui tắc ấn định, trước sự tham dự của cộng đồng, với sự hiện diện của
các thừa tác viên thi hành những công việc được ủy thác cho họ, và bằng sự cẩn
trọng quan tâm đến việc xướng hát và phụng ca làm sao cho có tính cách ‘linh
thánh’ xứng hợp. Một dự án đặc biệt của Năm Thánh Thể này đối với mỗi
một cộng đồng giáo xứ đó là việc học hỏi Bản Tổng Dẫn Về Sách Lễ Rôma. Đường
lối hay nhất để tiến vào mầu nhiệm cứu độ là mầu nhiệm được hiện thực nơi các
“dấu hiệu” linh thánh vẫn là đường lối trung thành cử hành tiến trình của
phụng niên. Các vị chủ chiên cần phải chú trọng đến việc dạy giáo lý “về mầu
nhiệm” là việc rất được các vị Giáo Phụ của Hội Thánh yêu chuộng, nhờ đó các
vị giúp cho tín hữu hiểu được ý nghĩa về ngôn từ và tác động của phụng vụ, để
họ có thể vượt từ những dấu hiệu của phụng vụ đến chính mầu nhiệm bên trong
của những dấu hiệu này, và tiến vào mầu nhiệm ấy ở mọi khía cạnh cuộc sống của
mình.
18. Đặc biệt cần phải vun trồng một ý thức sống động về sự hiện diện thực
sự của Chúa Kitô, cả trong việc cử hành Thánh Lễ cũng như trong việc tôn thờ
Thánh Thể ngoài Thánh Lễ. Cần phải chú trọng đến việc bày tỏ ý thức ấy qua
cung giọng, cử chỉ, điệu bộ và nhẫn nại. Về vấn đề này, luật phụng vụ nhắc nhở,
và chính Tôi gần đây cũng đã tái xác nhận (15), tầm quan trọng của những giây
phút thinh lặng cả ở việc cử hành Thánh Lễ cũng như trong việc tôn thờ Thánh
Thể. Đối với Thánh Thể các thừa tác viên và tín hữu phải làm sao tỏ ra hết sức
kính trọng (16). Sự hiện diện của Chúa Giêsu trong nhà tạm phải là một thứ
hấp lực thu hút nhiều linh hồn hơn tỏ lòng mến yêu Người, sẵn sàng nhẫn
nại đợi nghe tiếng nói của Người, và có thể cảm thấy được nhịp tim đập của
Người. “Hãy nếm thử và hãy nhìn coi cho biết Chúa thiện hảo dường bao!” (Ps
34:8).
Trong năm nay, việc tôn thờ Thánh Thể ngoài Thánh Lễ cần phải được
quyết tâm thực hiện nơi mỗi giáo xứ và các cộng đồng tu trì. Chúng ta hãy tìm
giờ để quì trước Chúa Giêsu hiện diện trong Thánh Thể, để lấy đức tin và đức
mến của chúng ta đền tạ những hành động vô ý và coi thường, nhất là những xỉ
nhục Chúa Cứu Thế của chúng ta phải chịu ở nhiều nơi trên thế giới. Chúng ta
hãy, qua tác động tôn thờ này, đi sâu vào việc chiêm ngưỡng Người một cách tư
riêng cũng như cộng đồng, bằng cách sử dụng lời nguyện cầu thấm nhuần Lời Chúa
và cảm nghiệm của rất nhiều vị thần bí, cũ cũng như mới. Chính kinh Mân Côi,
khi được hiểu sâu xa như là một hình thức thánh kinh và qui về Chúa Kitô là
những gì Tôi đã huấn dụ trong Tông Thư Kinh Mân Côi Trinh Nữ Maria Rosarium
Virginis Mariae, cũng cho thấy mình là cách đặc biệt xứng hợp dẫn đến việc
chiêm ngưỡng Thánh Thể, một thứ chiêm ngưỡng được thực hiện với Mẹ Maria như
vị đồng hành và hướng đạo của chúng ta (17).
Năm nay, chúng ta hãy sốt sắng cử hành Lễ Trọng Kính Thánh Thể Chúa Kitô
bằng việc cung nghinh theo truyền thống. Đức tin của chúng ta nơi Vị Thiên
Chúa hóa thành nhục thể để trở thành bạn đồng hành đi bên chúng ta cần phải
được công bố ở khắp mọi nơi, nhất là nơi phố xá và các gia đình, như là một
việc bày tỏ tình yêu tri ân của chúng ta và như là một nguồn phúc ân vô tận.
III- Thánh Thể Là Nguồn Mạch và Là Biểu Hiện của Hiệp Thông
“Các con hãy ở trong Thày như Thày ở trong các con” (Jn 15:4)
19. Khi các môn đệ đi Emmau xin Chúa Giêsu hãy ở “với”
các vị, Người đã đáp lại bằng việc ban cho họ một tặng ân còn cao trọng hơn
thế nữa, đó là, nhờ Bí Tích Thánh Thể, Người tìm được cách để ở “trong” các vị.
Nhận lãnh Thánh Thể tức là đi vào mối hiệp thông sâu xa với Chúa Giêsu. “Các
con hãy ở trong Thày như Thày ở trong các con” (Jn 15:4). Mối liên hệ về việc
“ở” với nhau một cách sâu xa này cho chúng ta được nếm hưởng trước thiên đường
ngay trên trần gian này. Đó không phải là điều ước mong lớn lao nhất của con
người hay sao? Đó không phải là những gì Thiên Chúa đã nghĩ đến khi Ngài thực
hiện trong lịch sử dự án cứu độ của Ngài hay sao? Thiên Chúa đã gieo vào tâm
can con người một “nỗi đói khát” Lời của của Ngài (x Am 8:11), một nỗi đói
khát chỉ được thỏa nguyện chỉ khi nào được hoàn toàn hiệp nhất với Ngài mà
thôi. Chúng ta có thể “thỏa mãn” Thiên Chúa ngay trên trái đất này nơi mối
hiệp thông Thánh Thể được ban cho chúng ta đây, với niềm khát vọng được hoàn
toàn mãn nguyện trên cõi thiên cung.
Một tấm bánh duy nhất, một thân thể duy nhất
20. Sự liên kết đặc biệt này nơi “mối hiệp thông”
Thánh Thể không thể hiểu được một cách đầy đủ hay cảm nghiệm thấy một cách
trọn vẹn ngoài mối hiệp thông Giáo Hội. Tôi đã nhấn mạnh đến điều này nhiều
lần trong Thông Điệp Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể Ecclesia de Eucharistia. Giáo
Hội là Thân Mình của Chúa Kitô: chúng ta tiến bước “với Chúa Kitô” ở chỗ chúng
ta liên kết “với thân thể của Người”. Chúa Kitô đã thiết lập và làm phát triển
mối hiệp nhất này bằng việc tuôn đổ Thánh Linh của Người xuống. Và chính Người
liên lỉ xây dựng mối hiệp nhất ấy bằng sự hiện diện Thánh Thể của Người. Chính
tấm bánh Thánh Thể duy nhất làm cho chúng ta nên một thân thể duy nhất, vì
chúng ta tất cả cùng tham phần vào một tấm bánh duy nhất” (1Cor 10:17). Nơi
mầu nhiệm Thánh Thể, Chúa Giêsu muốn xây dựng Giáo Hội như là một mối hiệp
thông, theo khuôn mẫu tối hậu đã được Người nói lên trong
lời nguyên tư tế của
Người: “Như Cha ở trong Con và như Con ở trong Cha, để họ cũng được ở trong
Chúng Ta, hầu thế gian tin rằng Cha đã sai Con” (Jn 17:21).
21. Thánh Thể vừa là nguồn mạch
của mối hiệp nhất Giáo
Hội vừa là biểu hiện cao cả nhất của mối hiệp nhất này. Thánh Thể là một
cuộc
hiển linh của mối hiệp thông. Đó là lý do Giáo Hội đã đưa ra những điều kiện cho
việc tham dự một cách trọn vẹn vào việc cử hành Thánh Thể (18). Những hạn chế
khác nhau này buộc chúng ta phải ý thức về những đòi hỏi cần thiết cho mối
hiệp thông Chúa Giêsu muốn thấy nơi chúng ta. Đó là một mối hiệp thông về phẩm
trật, như được thấy qua những vai trò và thừa tác vụ khác nhau, thể hiện nơi
việc Đức Giáo Hoàng và Vị Giám Mục Giáo Phận được đề cập đến trong Kinh Nguyện
Thánh Thể. Đó là một mối hiệp thông huynh đệ, được vun trồng bằng một thứ
“linh đạo hiệp thông” nuôi dưỡng tính cách cởi mở với nhau, cảm mến lẫn nhau,
hiểu biết về nhau và tha thứ cho nhau (19).
“… Đồng tâm nhất trí” (Acts 4:32)
22. Nơi mỗi Thánh Lễ, chúng ta đều được kêu gọi hãy
thẩm định bản thân mình trước lý tưởng hiệp thông được
Sách Tông Vụ phác họa
như là một mô phạm cho Giáo Hội ở mọi thời đại. Đó là một Giáo Hội qui tụ quây
quần chung quanh các Vị Tông Đồ là những người được Lời Chúa kêu gọi để có thể
ban phát các sản vật thiêng liêng mà còn cả những sản vật về thể chất nữa (x
Acts 2:42-47; 4:32-35). Trong Năm Thánh Thể đây, Chúa mời gọi chúng ta hãy
tiến đến gần lý tưởng này bao nhiêu có thể. Phải hết sức làm sao để có thể
hoàn toàn cảm nghiệm được những trường hợp phụng vụ đề cập tới về “Thánh Lễ
Cốt Trụ“ của Vị Giám Mục, một Thánh Lễ ngài cử hành ở vương cung thánh đường
cùng với hàng giáo sĩ và phó tế của mình, trước sự tham dự của toàn thể Dân
Chúa. Ở đây chúng ta thấy “việc biểu hiện” chính yếu của Giáo Hội (20). Cũng
cần chú ý tới những trường hợp đáng kể khác
ở cấp giáo xứ có thể làm tăng phát
cảm quan hiệp thông và tìm được nơi việc cử hành Thánh Thể một nguồn nhiệt
tình mới.
Ngày của Chúa
23. Đặc biệt Tôi muốn là trong năm nay chúng ta phải
hết sức cố gắng để làm sao cảm nghiệm được Chúa Nhật là một ngày của Chúa và
là ngày của Giáo Hội. Tôi cảm thấy hoan hỉ khi mọi người suy nghĩ lại những
lời Tôi nói trong Tông Thư Ngày Của Chúa Dies Domini. “Với Thánh Lễ Chúa Nhật,
người Kitô hữu đặc biệt sống lại cảm nghiệm của các Vị Tông Đồ vào buổi tối
Phục Sinh xưa, khi Chúa Giâsu Sống Lại hiện ra với các vị lúc các vị đang quay
quần với nhau (x Jn 20:19). Theo một ý nghĩa nào đó, Dân Chúa ở mọi thời đã
được hiện diện nơi nhóm nhân trung môn đệ nhỏ bé là những hoa trái đầu mùa của
Giáo Hội ấy rồi” (21). Trong năm hồng ân này, theo thừa tác vụ mục vụ của mình,
các vị linh mục cần phải chú trọng hơn nữa đến Thánh Lễ Chúa Nhật như là một
việc cử hành để qui tụ toàn thể cộng đồng giáo xứ lại, với sự tham dự của các
nhóm hội, phong trào và đoàn thể khác nhau.
IV- Thánh Thể
là Nguyên Lý và là Dự Án “Truyền Giáo”
“Họ liền lập tức lên đường” (x Lk 24:33)
24. Hai môn đệ đi Emmau, khi nhận ra Chúa, “liền lập tức
lên đường” (x Lk 24:33), để tường trình những gì các vị đã thấy và đã nghe. Một
khi chúng ta đã thực sự gặp gỡ Đấng Phục Sinh bằng việc tham phần vào mính máu
của Người thì chúng ta không thể giữ lấy cho mình niềm vui chúng ta cảm nghiệm
thấy. Việc gặp gỡ Chúa Kitô, liên lỉ được tăng phát và vững mạnh qua Thánh Thể,
làm phát sinh trong Giáo Hội cũng như nơi mỗi Kitô hữu lời hiệu triệu thúc
bách thực hiện việc làm chứng từ và truyền bá phúc âm hóa. Tôi đã nhấn mạnh
đến điều này trong bài giảng loan báo Năm Thánh Thể, dựa theo lời của
Thánh Phaolô: “Mỗi lần anh em ăn bánh này và uống chén ấy là anh em loan truyền
việc Chúa chịu chết cho tới khi Người lại đến” (1Cor 11:26). Vị Tông Đồ này chặt
chẽ liên kết bữa ăn với việc loan báo, vì việc tham dự vào mối hiệp thông với
Chúa Kitô để tưởng niệm Cuộc Vượt Qua của Người cũng có nghĩa là cảm thức được
nhiệm vụ cần phải trở nên một thừa sai truyền giáo cho biến cố được hiện thực
theo lễ nghi này (22). Việc giải tán ở cuối mỗi Thánh Lễ là việc ủy thác
trách nhiệm cho Kitô hữu, kêu gọi họ hãy hoạt động để truyền bá Phúc Âm và
làm cho xã hội thấm nhiễm các giá trị Kitô giáo.
25. Thánh Thể chẳng những cung ứng sức mạnh nội tâm cần
thiết cho sứ vụ truyền giáo này, mà còn, ở một nghĩa nào đó, chính là dự
phóng của sứ vụ truyền giáo nữa. Vì Thánh Thể là một kiểu cách hiện hữu được
truyền từ Chúa Giêsu đến mỗi Kitô hữu là thành phần nhờ chứng từ của họ mà việc
hiện hữu ấy được tràn lan khắp xã hội và văn hóa. Để điều này được thực hiện,
mỗi một phần tử thuộc thành phần tín hữu, bằng việc suy niệm chung riêng, cần
phải hòa hợp với những giá trị được Thánh Thể diễn đạt, với những thái độ được
Thánh Thể soi động, với những quyết định được Thánh Thể tác động. Ở đây chúng ta
không thấy hay sao một trách nhiệm đặc biệt có thể được phát hiện từ
Năm Thánh Thể này?
Tri ân cảm tạ
26. Yếu tố nồng cốt duy nhất của dự án này ở nơi chính ý
nghĩa của chữ “Eucharist” là tạ ơn. Nơi Chúa Giêsu, nơi hy tế của Người, nơi
“tiếng xin vâng” vô điều kiện của Người chấp nhận ý muốn của Chúa Cha, chất chứa
cả “tiếng xin vâng”, “lời cảm tạ” và “tiếng amen” của tất cả loài người. Giáo
Hội được kêu gọi để nhắc nhở con người nam nữ về sự thật cao cả này. Điều này
đặc biệt khẩn trương trong môi trường văn hóa bị tục hóa của chúng ta đây, một
thứ văn hóa thực sự có khuynh hướng lãng quên Thiên Chúa và theo đuổi luống công
vô ích cái sung mãn bản thân nhân loại. Việc hiện thực “dự án” Thánh Thể trong
cuộc sống hằng ngày, bất cứ nơi nào con người sống và làm việc, như trong gia
đình, ở học đường, chốn công sở, tại tất cả mọi hoàn cảnh của cuộc đời, tức là
làm chứng rằng thực tại về con người không thể được sáng tỏ nếu không qui
chiếu về Đấng Hóa Công: “Tạo vật sẽ chẳng còn nếu không có Đấng Hóa Công”
(23). Điểm qui chiếu siêu việt này, một qui điểm thôi thúc chúng ta liên lỉ dâng
lời tri ân cảm tạ về tất cả những gì chúng ta có và chúng ta là, nói cách khác,
một qui điểm thôi thúc chúng ta tỏ thái độ “Eucharistic” (tạ ơn), chẳng những
không làm cho chúng ta xao lãng tính cách độc lập hợp lý của những thực tại trần
thế (24), trái lại, còn làm cho tính cách độc lập ấy trở nên vững vàng hơn bằng
việc đặt nó vào trong giới hạn xứng với nó.
Trong Năm Thánh Thể đây, Kitô hữu cần phải dấn thân thực hiện những chứng từ
mãnh liệt hơn về sự hiện diện của Thiên Chúa trên thế gian này. Chúng ta không
được sợ hãi nói về Thiên Chúa và hiên ngang làm chứng cho đức tin của chúng ta.
“Nền văn hóa Thánh Thể” phát động một thứ văn hóa đối thoại là thứ văn hóa tìm
được sức mạnh và bổ dưỡng nơi nền văn hóa Thánh Thể. Thật là sai lầm khi nghĩ
rằng bất cứ qui chiếu công khai nào liên quan tới đức tin thì đều như thể làm
suy yếu tính cách tự động được quyền của Quốc Gia cũng như của các cơ cấu dân sự,
hay sai lầm khi nghĩ rằng thậm chí có thể khuyến khích những thái độ dung nhượng.
Nếu lịch sử chứng tỏ là các tín hữu đã sai lầm về lãnh vực này, như Tôi đã nhìn
nhận vào dịp Năm Thánh 2000, thì điều này không được qui trách cho “các căn gốc
Kitô Giáo”, mà là cho việc Kitô hữu không sống trung thực với những căn gốc ấy.
Một con người biết thưa tiếng “tạ ơn” theo cung cách của một Đức Kitô tử giá có
thể đi đến chỗ trở thành một vị tử đạo, chứ không bao giờ lại là một tên bắt đạo.
Con đường liên đới kết đoàn
27. Thánh Thể không phải chỉ là một thứ biểu hiện của
mối hiệp thông nơi đời sống của Giáo Hội; Thánh Thể còn là một dự án kết đoàn
nữa cho toàn thể nhân loại. Trong việc cử hành Thánh Thể, Giáo Hội liên lỉ tái ý
thức về việc Giáo Hội là “dấu hiệu và dụng cụ” chẳng những cho việc hiệp thông
sâu xa với Thiên Chúa mà còn cho cả mối hiệp nhất với toàn thể nhân loại nữa
(25). Mỗi Thánh Lễ, cho dù được cử hành một cách kín đáo hay một mình, bao giờ
cũng có tính cách đại đồng. Người Kitô hữu tham dự vào Thánh Thể biết làm sao để
trở thành một con người cổ võ hiệp thông, an bình và đoàn kết trong mọi
trường hợp. Hơn bao giờ hết, thế giới đang bị lũng đoạn của chúng ta đây, một
thế giới mở màn cho một tân Thiên Niên Kỷ với bóng dáng của một con ma khủng bố
và thảm cảnh chiến tranh, đòi thành phần Kitô hữu cần phải biết làm sao để cảm
nghiệm thấy Thánh Thể như là một đại học đường giảng dạy hòa bình, nhờ
khuôn đúc con người nam nữ, ở các tầng lớp khác nhau về trách nhiệm nơi sinh
hoạt xã hội, văn hóa và chính trị, có thể trở nên những con người cổ động cho
việc đối thoại và mối hiệp thông.
Phục vụ thành phần hẹn mọn nhất
28. Còn một điểm khác nữa Tôi cũng muốn nhấn mạnh, vì nó
ảnh hưởng đáng kể đến tính cách chân chính của việc chúng ta cùng nhau tham phần
Thánh Thể. Đó là cái tác lực do Thánh Thể cống hiến cho cộng đồng để thực hiện
một cuộc dấn thân cụ thể trong việc xây dựng một xã hội công chính và huynh
đệ hơn. Nơi Thánh Thể, vị Thiên Chúa của chúng ta đã tỏ tình yêu thương đến
tột độ, khi đảo ngược tất cả mọi qui chuẩn về quyền lực rất thường chi phối
những mối liên hệ của loài người và mạnh mẽ khẳng định chuẩn tắc về phục vụ:
“Nếu ai muốn làm đầu thì phải làm người cuối cùng và là đầy tớ của tất cả mọi
người” (Mk 9:35). Không phải là không có lý do Phúc Âm Thánh Gioan không trình
thuật lại việc thiết lập Bí Tích Thánh Thể, thay vào đó, kể lại việc “rửa chân”
(x Jn 13:1-20): khi cúi mình xuống rửa chân cho các môn đệ của mình, Chúa Giêsu
đã cho thấy ý nghĩa bất khả vãn hồi của Thánh Thể. Thánh Phaolô đã mạnh mẽ tái
khẳng định cái bất xứng của việc cử hành Thánh Thể mà lại hụt hẫng đức bác ái
được thể hiện qua việc chia sẻ thực tế với thành phần nghèo khổ (x 1Cor
11:17-22,27-34).
Chúng ta chẳng lẽ không thể làm sao cho Năm Thánh Thể đây trở thành một
cơ hội để các cộng đồng giáo phận và giáo xứ đặc biệt dấn thân đáp ứng mối quan
tâm huynh đệ đối với một trong nhiều hình thức nghèo khổ đang diễn ra trong thế
giới của chúng ta? Tôi nghĩ đến, chẳng hạn, thảm cảnh đói khổ đang hành hạ cả
trăm triệu con người ta, đến những bệnh tật hiện hoành hành ở các quốc gia đang
trên đà phát triển, đến những khốn khó mà thành phần thất nghiệp đang phải đương
đầu, đến những cuộc trăn trở của những kẻ di dân. Đó là những sự dữ đang hiện
diện, cho dù ở một mức độ khác nhau, thậm chí ở cả những miền rất ư là giầu
thịnh. Chúng ta không thể tự lừa dối bản thân mình, ở chỗ, qua tình yêu thương
nhau của chúng ta, nhất là qua việc chúng ta quan tâm đến những ai đang thiếu
thốn, chúng ta được nhận biết là thành phần môn đồ đích thực của Chúa Kitô (x Jn
13:35; Mt 25:31-46). Đó sẽ là qui chuẩn để thẩm định xem tính cách chân thực của
việc chúng ta cử hành Thánh Thể vậy.
29. O Sacrum Convivium, in quo Christus sumitur!
Năm Thánh Thể được bắt nguồn từ nỗi ngất ngây khi Giáo Hội chiêm ngưỡng Mầu
Nhiệm cao cả này. Đó là một nỗi ngây ngất chính Tôi đã liên lỉ cảm thấy. Nó đã
thúc đẩy Tôi viết bức Thông Điệp Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể Ecclesia de
Eucharistia. Khi Tôi hướng đến năm thứ 27 của thừa tác vụ kế thừa Thánh Phêrô
của mình, Tôi thấy thật là một đại hồng ân phúc khi có thể kêu gọi toàn thể Giáo
Hội đặc biệt chiêm ngưỡng, chúc tụng và tôn thờ Bí Tích khôn tả này. Chớ gì đối
với hết mọi người Năm Thánh Thể là một cơ hội quí báu để ý thức hơn nữa cái kho
tàng khôn sánh được Chúa Kitô ký thác cho Giáo Hội của Người ấy. Chớ gì Năm
Thánh Thể kích thích việc cử hành Thánh Thể sống động và sốt sắng hơn nữa, mang
lại một đời sống Kitô giáo được biến đổi trong yêu thương.
Ở đây vẫn còn chỗ cho bất cứ số sáng kiến nào hợp với phán đoán của Các Vị Chủ
Chiên ở Giáo Hội riêng. Thánh Bộ Phụng Vụ và Bí Tích chắc chắn sẽ cung cấp một
số những đề nghị và dự thảo hữu dụng. Tuy nhiên, Tôi không xin làm bất cứ điều
gì ngoại thường mà chỉ muốn hết mọi sáng kiến cần phải nổi bật tính cách nội tâm
sâu xa. Chỉ cần làm sao trong Năm này, ở tất cả mọi cộng đồng Kitô hữu, phục hồi
được việc cử hành Thánh Lễ Chúa Nhật cũng như việc gia tăng tôn thờ Thánh Thể
ngoài Thánh Lễ, là Năm ân sủng này hết sức thành đạt rồi vậy. Đồng thời cũng cần
có ích khi nhắm đích cao, không lấy làm mãn nguyện với cái tầm thường, vì chúng
ta biết rằng chúng ta lúc nào cũng có thể cậy dựa vào ơn Chúa đỡ nâng.
30. Chư Huynh Giám Mục thân mến, Tôi xin trao phó
Năm này cho chư huynh, tin tưởng rằng chư huynh sẽ đón nhận lời mời gọi của Tôi
bằng tất cả lòng nhiệt thành tông đồ.
Quí linh mục thân mến, những vị lập lại các lời thánh hiến mỗi ngày, là
những chứng nhân và là những người rao giảng phép lạ cả thể của tình yêu vốn xẩy
ra trên đôi bàn tay của mình: xin các vị hãy dấn thân sống ân sủng của Năm đặc
biệt này; hãy cử hành Thánh Lễ mỗi ngày với cùng một niềm hân hoan và cùng một
lòng sốt mến khi các vị cử hành Thánh Lễ mở tay của mình, và hãy sốt sắng bỏ giờ
ra cầu nguyện trước nhà tạm.
Chớ gì Năm này cũng là một Năm ân sủng cho anh em, hỡi quí phó tế, những
người rất cận kề với thừa tác vụ Lời Chúa và việc phục vụ bàn thờ. Tôi xin quí
vị, những người đọc sách, giúp lễ và các thừa tác viên ngoại lệ, hãy ý thức hơn
nữa tặng ân các người đã nhận được trong việc phục vụ được trao phó cho các
người để xứng đáng hơn trong việc cử hành Thánh Thể.
Đặc biệt Tôi kêu gọi anh em, hỡi những linh mục tương lai. Trong thời
gian anh em còn ở trong chủng viện, hãy hết sức cố gắng cảm nghiệm được cái đẹp
chẳng những của việc tham phần hằng ngày vào Thánh Lễ, mà còn của việc bỏ một số
thời giờ nào đó để trao đổi tâm sự với Chúa Giêsu Thánh Thể.
Hỡi những con người nam nữ sống đời tận hiến, những người được kêu gọi
bởi chính việc tận hiến này để thực hiện việc chiêm ngưỡng dài lâu hơn: đừng bao
giờ quên rằng Chúa Giêsu trong nhà tạm muốn anh chị em ở bên Người, nhờ đó Người
có thể làm cho tâm can của anh chị em tràn đầy cảm nghiệm thân tình của Người là
những gì duy nhất có thể mang lại ý nghĩa cho đời sống của anh chị em mà thôi.
Chớ gì tất cả anh chị em, hỡi tín hữu Kitô Giáo, hãy tái nhận thức tặng
ân Thánh Thể như là ánh sáng và là sức mạnh cho đời sống thường nhật của anh chị
em trên thế gian này, khi anh chị em thi hành nghề nghiệp tương xứng của mình
trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Trước hết hãy tái nhận thức được tặng ân này để
có thể hoàn toàn cảm nghiệm được vẻ đẹp và sứ vụ của gia đình.
Hỡi giới trẻ, Tôi rất kỳ vọng nơi các bạn, khi Tôi hướng tới cuộc gặp gỡ
của chúng ta tới đây, Ngày Giới Trẻ Thế Giới ở Cologne. Đề tài cho cuộc gặp gỡ
của chúng ta, “Chúng tôi đến để triều bái Người”, cho các bạn thấy cách
các bạn làm sao để có thể cảm nghiệm thấy năm Thánh Thể này nhất. Các bạn hãy
mang đến cuộc hội ngộ với Chúa Giêsu ẩn thân trong Thánh Thể đây tất cả nhiệt
tình hăng say của tuổi đời các bạn, tất cả mọi niềm hy vọng của các bạn, tất cả
mọi niềm ước muốn yêu thương của các bạn.
31. Trước mặt chúng ta có gương mẫu của các Thánh Nhân,
các vị đã tìm thấy nơi Thánh Thể dưỡng chất cho cuộc hành trình nên trọn lành
của các vị. Biết bao nhiêu lần các vị đã tràn lệ sâu xa cảm xúc trước mầu nhiệm
cao cả này, hay cảm thấy được những giây phút “phu thê” hoan lạc khôn tả trước
bí tích bàn thờ ấy! Chớ gì chúng ta trước hết được nâng đỡ bởi Đức Trinh Nữ
Maria, vị đã sống trọn đời ý nghĩa Eucharistic (tạ ơn). “Giáo Hội, một Giáo Hội
nhìn lên Mẹ Maria như là một mô phạm, cũng được kêu gọi để bắt chước Mẹ trong
mối liên hệ giữa Mẹ với mầu nhiệm cực linh ấy” (26). Bánh Thánh Thể chúng ta
lãnh nhận là xác thịt vô tì tích của Con Mẹ: Ave verum corpus natum de Maria
Virgine. Trong Năm ân sủng này, được Mẹ Maria đỡ nâng bảo trì, chớ gì Giáo Hội
tìm được nhiệt tình mới cho sứ vụ truyền giáo của mình và nhận thực trọn vẹn hơn
bao giờ hết Thánh Thể là nguồn mạch và là tột đỉnh của tất cả đời sống Giáo Hội.
Tôi ban Phép Lành cho tất cả anh chị em như một bảo chứng của ân sủng và niềm
vui.
Tại Vatican ngày 7/10, Lễ Nhớ Đức Mẹ Mân Côi, Năm 2004, năm 26 của Giáo Triều
Tôi.
Gioan Phaolô II
(1) Pastoral Constitution on the Church in the Modern World Gaudium et Spes, 45.
(2) Cf. ibid., 22.
(3) No. 55: AAS 87 (1995), 38.
(4) Cf. Nos. 32-34: AAS 90 (1998), 732-734.
(5) Cf. Nos. 30-32: AAS 93 (2001), 287-289.
(6) Ibid., 35: loc. cit., 290-291.
(7) Cf. Apostolic Letter Rosarium Virginis Mariae (16 October 2002), 19-21: AAS
95 (2003), 18-20.
(8) Encyclical Letter Ecclesia de Eucharistia (17 April 2003), 53: AAS 95
(2003), 469.
(9) Cf. No. 51.
(10) Ibid., 7.
(11) Cf ibid., 52.
(12) Encyclical Letter Ecclesia de Eucharistia (17 April 2003), 10: AAS 95
(2003), 439.
(13) Cf. John Paul II, Encyclical Letter Ecclesia de Eucharistia (17 April
2003), 10: AAS 95 (2003), 439. Congregation for Divine Worship and the
Discipline of the Sacraments, Instruction Redemptionis Sacramentum on certain
matters to be observed or to be avoided regarding the Most Holy Eucharist (25
March 2004), 38: L'Osservatore Romano, Weekly Edition in English, 28 April 2004,
Special Insert, p.3.
(14) Cf. Encyclical Letter Mysterium Fidei (3 September 1965), 39: AAS 57
(1965), 764; Sacred Congregation of Rites, Instruction Eucharisticum Mysterium
on the Worship of the Eucharistic Mystery (25 May 1967), 9: AAS 59 (1967), 547.
(15) Cf. Message Spiritus et Sponsa, for the fortieth anniversary of the
Constitution on the Sacred Liturgy Sacrosanctum Concilium (4 December 2003), 13:
AAS 96 (2004), 425.
(16) Cf. Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments,
Instruction Redemptionis Sacramentum on certain matters to be observed or to be
avoided regarding the Most Holy Eucharist (25 March 2004): L'Osservatore Romano,
Weekly Edition in English, 28 April 2004, Special Insert.
(17) Cf. ibid., 137, loc. cit., p.11.
(18) Cf. John Paul II, Encyclical Letter Ecclesia de Eucharistia (17 April
2003), 44: AAS 95 (2003), 462; Code of Canon Law, canon 908; Code of Canons of
the Eastern Churches, canon 702; Pontifical Council for Promoting Christian
Unity, Directorium Oecumenicum (25 March 1993), 122-125, 129-131: AAS 85 (1993),
1086-1089; Congregation for the Doctrine of the Faith, Letter Ad Exsequendam (18
May 2001): AAS 93 (2001), 786.
(19) Cf. John Paul II, Apostolic Letter Novo Millennio Ineunte (6 January 2001),
43: AAS 93 (2001), 297.
(20) Cf. Second Vatican Ecumenical Council, Constitution on the Sacred Liturgy
Sacrosanctum Concilium, 41.
(21) No. 33: AAS 90 (1998), 733.
(22) Cf. Homily for the Solemnity of the Body and Blood of Christ (10 June
2004): L'Osservatore Romano, 11-12 June 2004, p.6.
(23) Second Vatican Ecumenical Council, Pastoral Constitution on the Church in
the Modern World Gaudium et Spes, 36.
(24) Ibid.
(25) Cf. Second Vatican Ecumenical Council, Pastoral Constitution on the Church
Lumen Gentium, 1.
(26) John Paul II, Encyclical Letter Ecclesia de Eucharistia (17 April 2003),
53: AAS 95 (2003), 469.
ĐTC GPII với Huấn Từ Truyền Tin Chúa Nhật 10/10/2004 về Ngày Khai Mạc Đại Hội Thánh Thể 48 Mở Màn cho Năm Thánh Thể
1. Hôm nay ở Guadalajara Mễ Tây Cơ Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế được khai mạc
với chủ đề: “Thánh Thể là Ánh Sáng và là Sự Sống của Tân Thiên Niên Kỷ”. Tôi
xin hi65p nhất trong tinh thần với biến cố giáo hội quan trọng này, cũng là
biến cố mở màn cho Năm Thánh Thể.
Nhân dịp Năm đặc biệt này, Tôi đã ban hành một bức tông thư cho toàn thể Giáo
Hội với những lời mở đầu là “Mane nobiscum, Domine – Xin Chúa ở với chúng con”
(x Lk 24:29). Chớ gì lời kêu gọi này vang động nơi hết mọi cộng đồng Kitô hữu,
để nhờ nhận biết Chúa Kitô phục sinh “nơi việc bẻ bánh” (Lk 24:35), tín hữu sẽ
làm chứng cho Người bằng đức bác ái cụ thể.
2. Biểu hiện tốt đẹp cho đức bác ái của Giáo Hội địa phương đó là tổ chức
Caritas của giáo phận. Ở Rôma, Caritas đang cử hành kỷ niệm mừng 25 năm thành
lập. Tôi xin tạ ơn Chúa về nhiều hoa trái quảng đại được chín mùi trong những
năm này, và khuyến khích cộng đồng giáo hội hãy tiếp tục công việc đào luyện
cũng như với những hoạt động phục vụ người nghèo và túng thiếu.
3. Chúng ta trao phó những ý chỉ này cho Mẹ Maria Rất Thánh là “Người Nữ
Thánh Thể” chuyển cầu chop chúng ta.
(Sau khi nguyện Kinh Truyền Tin)
Chúa Nhật tuần tới, vào buổi chiều, hiệp thông trong tinh thần với những ai sẽ
kết thúc Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế ở Guadalajara (Mễ Tây Cơ), Tôi sẽ long
trọng chủ sự cử hành việc khai mở Năm Thánh Thể khắp Giáo Hội. Tôi mời gọi tín
hữu hãy tham dự thật đông đảo vào biến cố quan trọng này của giáo hội để cùng
nhau tôn kính Chúa Kitô là Ánh Sáng và là Sự Sống của tân thiên kỷ.
Huấn Từ Truyền Tin trước khi chính thức Khai Mạc Năm Thánh Thể
1. Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế kết thúc hôm nay ở thành
phố Mễ Tây Cơ Guadalajara. Qua tám ngày, Thánh Thể đã được cử hành và tôn thờ
như “ánh sáng và sự sống của tân thiên niên kỷ”. “Ánh sáng”, vì nơi mầu nhiệm
Thánh Thể chiếu tỏa sự hiện diện của Chúa Kitô, Ánh Sáng thế gian; “sự sống”,
vì trong Thánh Thể Chúa Giêsu đã ban chính mình Người là Bánh Sự Sống cho
chúng ta.
Chiều hôm nay, tại Đền Thờ Thánh Phêrô, Tôi sẽ chủ sự một cử hành Thánh Thể,
liên kết bằng tinh thần với cuộc đại hội ở Guadalajara. Bằng việc cử hành này,
Tôi sẽ long trọng khai mạc Năm Thánh Thể là năm sẽ kéo dài tới Tháng 10/2005.
2. Sau Công Đồng Chung Vaticanô II và Đại Năm Thánh
2000, Năm Thánh Thể có mục đích để làm một thời gian của việc thiết tha gặp gỡ
Chúa Kitô là Đấng hiện diện nơi bí tích này bằng Mình và Máu của Người.
Trong
mầu nhiệm này, Người kèo dài một cách bí tích hy tế vượt qua của Người là hy
tế đã cứu chuộc nhân loại khỏi tình trạng nô lệ tội lỗi và thiết lập vương
quốc yêu thương, công lý và an bình.
Giáo Hội đã được hạ sinh từ Cuộc Vượt Qua này của Chúa Kitô và đó là lý do
Giáo Hội “sống bởi Thánh Thể”, như Tôi đã nhắc nhở trong thông điệp "Ecclesia
de Eucharistia" (No. 1).
3. Chúng ta hãy cùng nhau kêu cầu Trinh Nữ Maria để Mẹ
giúp cho dân Kitô Giáo sống Năm Thánh Thể này như một thời gian hết lòng hoán
cải về với Chúa Kitô và là thời gian của việc thiết tha dấn thân truyền bá sứ
điệp cứu độ của Người.
Ngày Thứ Sáu 8/10/2004, ĐHY Francis Arinze Tổng Trưởng Thánh Bộ Phượng Tự và
Bí Tích, đã ra mắt Tông Thư Cho Năm Thánh Thể của ĐTC GPII: "Mane Nobiscum
Domine", một bức tông thư được viết bằng Ý ngữ chưa được dịch ra các tiếng
khác. Sau đây là nguyên văn những lời giới thiệu liên quan đến nội dung của
bức tông thư này.
Vào ngày 10/6/2004, trong khi cử hành Lễ Trọng Kính Mình Máu Thánh Chúa Kitô
trước Đền Thờ Thánh Gioan Lateran, Đức Thánh Cha đã loan báo Năm Thánh Thể,
một năm được cử hành khắp Giáo Hội từ Thánh 10 năm 2004 đến Tháng 10 năm 2005.
Giờ đây Đức Giáo Hoàng đã cống hiến cho chúng ta một bức tông thư tuyệt vời và
sâu sắc, "Mane Nobiscum Domine", để giúp hướng dẫn Giáo Hội trong việc mang
lại lợi ích tối đa trong Năm Thánh Thể.
Bức Tông Thư này bao gồm phần dẫn nhập, 4 chương và phần đúc kết.
Dẫn Nhập
Trong phần dẫn nhập, Đức Thánh Cha vẽ lại cảnh Phúc Âm về hai người môn đệ
đang trên đường đi Emmau, và sử dụng cảnh Phúc Âm này cho cả bức tông thư. Sau
khi dẫn giải cho biết về sự kiện là Năm Thánh Thể diễn ra sau Công Đồng Chung
Vaticanô II và Đại Năm Thánh 2000 (Chương 1), Đức Giáo Hoàng đã bàn giải về
Thánh Thể như là một mầu nhiệm ánh sáng (Chương 2); như mạch nguồn và là biểu
hiện của mối hiệp thông (Chương 3); và như nguyên lý của sứ vụ truyền giáo (Chương
4).
Năm Thánh Thể sẽ thúc đẩy Giáo Hội đặc biệt sống mầu nhiệm Thánh Thể. Chúa
Giêsu tiếp tục bước đi với chúng ta và dẫn chúng ta vào các mầu nhiệm của
Thiên Chúa, giúp lòng trí chúng ta hiểu được ý nghĩa sâu xa của Thánh Kinh.
Vào lúc tột đỉnh của cuộc gặp gỡ này, Chúa Giêsu đã bẻ “bánh sự sống” cho
chúng ta.
Nhiều lần trong giáo triều của mình, Đức Gioan Phaolô II đã kêu gọi Giáo Hội
hãy suy niệm về Thánh Thể, căn cứ vào giáo huấn của các vị Giáo Phụ Hội Thánh,
các công đồng chung và các vị tiền nhiệm của Ngài. Ngài làm điều ấy nhất là
trong thông điệp “Ecclesia de Eucharistia”. Bức tông thư này mời gọi Giáo Hội
hãy lại chú trọng đến bức thông điệp ấy.
Đức Thánh Cha đã đề cập đến hai biến cố quan trọng liên quan tới Năm Thánh Thể
cũng là hai biến cố mở màn và kết thúc Năm Thánh Thể, đó là Đại Hội Thánh Thể
Quốc Tế lần thứ 48, một biến cố được tổ chức vào tuần tới ở Guadalajara (Mễ
Tây Cơ), từ 10-17/10, và Thượng Hội Giám Mục lần thứ 11 sẽ diễn tiến tại
Vatican từ 2-29/10/2005. Năm Thánh Thể này cũng bao gồm cả Ngày Giới Trẻ Thế
Giới sẽ được tổ chức tại Cologne (Đức quốc) từ 16-21/2005.
Đức Giáo Hoàng đã trao phó việc tổ chức Năm Thánh Thể cho các vị giám mục lo
thực hiện vấn đề mục vụ của các ngài. Sự sâu xa của mầu nhiệm Thánh Thể là
những gì làm cho Năm Thánh Thể chẳng những không gây trở ngại cho các chương
trình mục vụ của mỗi Giáo Hội địa phương hay giáo phận địa phương, mà thực sự
còn soi chiếu cho những chương trình mục vụ ấy một cách hiệu nghiệm nữa. Mầu
nhiệm Thánh Thể là nguồn gốc, là nền tảng và là bí mật cho đời sống thiêng
liêng của mỗi người môn đệ Chúa Kitô cũng như của hết mọi khởi động của Giáo
Hội địa phương. Thế nên, cần phải nhấn mạnh đến chiều kích Thánh Thể của những
khởi động hay chương trình về mục vụ ấy.
Chương 1: Sau Công Đồng Chung Vaticanô II và Đại Năm Thánh 2000
Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng Năm Thánh Thể là một năm hết sức chú trọng đến
Chúa Giêsu Kitô cũng như đến việc chiêm ngưỡng dung nhan của Người là những gì
làm nên đặc tính cho cuộc hành trình mục vụ của Giáo Hội, nhất là từ Công Đồng
Chung Vaticanô II. Nơi Chúa Kitô, Lời nhập thể, chẳng những mầu nhiệm Thiên
Chúa được tỏ ra cho chúng ta thấy mà còn cả mầu nhiệm con người cũng được mở
ra trước mắt chúng ta nữa.
Đức Gioan Phaolô II đã khai triển đề tài này trong bức thông điệp đầu tiên của
Ngài, “Redemptor Hominis”. Ngài đã đề cập đến đề tài ấy một lần nữa vào năm
1994 trong tông thư “Tertio Millennio Adveniente” Tiến Đến Ngàn Năm Thứ Ba để
giúp Giáo Hội sửa soạn mừng Đại Năm Thánh 2000. Trong bức tông thư này, Ngài
đã nói rằng Đại Năm Thánh 2000 là một năm “đặc biệt Thánh Thể” (đoạn 55). Đề
tài Thánh Thể tiếp tục xuất hiện ở các văn kiện khác, như trong tông thư “Dies
Domini” Ngày Của Chúa, nhất là tông thư “Novo Millennio Ineunte” Vào Lúc Mở
Màn Cho Một Tân Thiên Niên Kỷ, một bức tông thư “hoạch định chương trình” cho
ngàn năm thứ ba, cũng như trong tông thư “Rosarium Virginis Mariae” Kinh Mân
Côi Trinh Nữ Maria, một bức tông thư được dùng để công bố Năm Mân Côi vào ngày
16/10/2002. Vào mùa xuân của Năm Mân Côi, Đức Thánh Cha đã ban cho chúng ta
một viên ngọc là bức thông điệp “Ecclesia de Eucharistia” Giáo Hội Bởi Thánh
Thể, được Ngài ký ngày 17/4/2003, trong cuộc cử hành “Lễ Tiệc Ly của Chúa” Thứ
Năm Tuần Thánh.
Chương 2: Thánh Thể, Mầu Nhiệm Ánh Sáng
Thánh Thể là một mầu nhiệm ánh sáng vì nhiều lý do. Chúa Giêsu xưng mình là
“ánh sáng thế gian” (Jn 8:12). Trong tăm tối của đức tin, đối với Kitô hữu,
Thánh Thể trở thành một mầu nhiệm ánh sáng, khi Thánh Thể dẫn họ vào sâu trong
mầu nhiệm thần linh. Việc cử hành Thánh Thể là việc dưỡng nuôi thành phần môn
đệ Chúa Kitô nơi hai “bàn tiệc”, bàn tiệc Lời Chúa và bàn tiệc Bánh Sự Sống.
Trong phần thứ nhất của Thánh Lễ, Thánh Kinh đã được đọc lên để trí chúng ta
được soi sáng và lòng chúng ta được nung nấu. Qua bài giảng, Lời Chúa được dẫn
giải và áp dụng vào đời sống Kitô hữu trong thời đại của chúng ta. Trong khi
trí khôn được sáng soi và tâm can được nung nấu thì các dấu hiệu mới tỏ hiện.
Qua các dấu hiệu về Thánh Thể, ở một nghĩa nào đó, mầu nhiệm đã hiện lên trước
mắt người tín hữu. Hai môn đệ đi về Emmau đã nhận ra Chúa Giêsu nơi việc Người
bẻ bánh.
Thánh Thể là một bữa tiệc. Thế nhưng, trước hết Thánh Thể là một bữa tiệc hiến
tế thực sự, ở chỗ, chúng ta loan truyền việc Chúa chịu chết, chúng ta tuyên
xưng việc Chúa sống lại và chúng ta đợi chờ việc Người đến trong vinh quang.
Thánh Thể là chính Chúa Kitô hiện diện thực sự theo bản thể. Mầu nhiệm này cần
phải được cử hành bằng một đức tin cao cả, theo các qui tắc phụng vụ được ấn
định. Năm Thánh Thể sắp được bắt đầu là thời điểm thuận lợi để học hỏi tỉ mỉ
bản “Institutio Generalis”, tức là bản hướng dẫn tổng quan Sách Lễ Rôma
“edition typical” ấn bản lần thứ ba, và là thời điểm để bồi dưỡng tín hữu với
một kiến thức giáo lý sâu xa.
Cách thức chúng ta cử hành Thánh Lễ phải bộc lộ cho thấy việc chúng ta hết sức
nhận thức được sự hiện diện thực sự của Chúa Kitô. Không được coi thường bỏ
qua những giây phút thinh lặng. Những giây phút lâu dài tôn thờ Chúa Giêsu
hiện diện trong nhà tạm là những gì chứng tỏ cho thấy lòng chúng ta mến yêu
Người. Việc tôn thờ Bí Tích Thánh Thể ngoài Thánh Lễ cần phải được đặc biệt
thực hiện trong năm nay, tại các giáo xứ cũng như ở các động đồng tu trì. Nhất
là cần phải chú trọng tới việc đền tạ, chiêm ngưỡng và suy niệm thánh kinh tập
trung vào Chúa Kitô. Cũng cần phải long trọng cử hành Mình Máu Chúa Kitô bằng
việc cung nghinh Thánh Thể như là một việc tuyên xưng đức tin của chúng ta vào
Thánh Thể.
Chương 3: Thánh Thể là Mạch Nguồn và là Biểu Lộ của Mối Hiệp Thông
Các môn đệ đi về Emmau đã xin Chúa hãy ở lại “với” các vị (x Lk 24:29). Chúa
Giêsu đã làm một điều hơn thế nữa. Người đã ban mình trong Thánh Thể để ở lại
“trong” họ: “Các con hãy ở trong Thày và Thày ở trong các con” (Jn 15:4). Việc
Hiệp Lễ là việc chia sẻ thân mật giữa Chúa Kitô và con người hiệp Lễ. Thánh
Phaolô đã nói với Kitô hữu Corintô là: “Vì chỉ có một tấm bánh mà chúng ta tuy
nhiều cũng là một thân thể duy nhất, bởi tất cả chúng ta thông phần vào cùng
một tấm bánh duy nhất” (1Cor 10:17).
Thánh Thể còn biểu lộ cả mối hiệp thông của Giáo Hội và kêu mời các phần thể
của Giáo Hội hãy chia sẻ những sản vật về tinh thần cũng như vật chất. Mối
hiệp thông này của giáo hội được biểu lộ một cách tuyệt vời nơi vị giám mục
khi ngài cử hành cùng với hàng giáo sĩ của mình nơi vương cung thánh đường
trước sự tham dự đông đủ của thành phần Dân Chúa.
Trong Năm Thánh Thể này, tầm quan trọng đặc biệt của mối hiệp thông ấy cần
phải được hòa hợp với Thánh Lễ Chúa Nhật ở giáo xứ.
Chương 4: Thánh Thể là Nguyên Lý và là Dự Án của Sứ Vụ Truyền Giáo
Hai môn đệ đi về Emmau, sau khi nhận ra Chúa, “đã lập tức chỗi dậy” (Lk 24:33)
để truyền đạt tin mừng. Việc gặp gỡ Chúa Giêsu trong Bí Tích Thánh Thể dẫn
Giáo Hội và hết mọi Kitô hữu đến việc làm chứng và truyền bá phúc âm hóa.
Chúng ta phải tạ ơn Chúa và không được ngần ngại công khai bày tỏ niềm tin của
mình. Thánh Thể dẫn chúng ta tới chỗ đoàn kết với người khác, làm cho chúng ta
trở thành những người cổ võ hòa hợp, bình an, nhất là biết chia sẻ mọi sự với
thành phần thiếu thốn.
Năm Thánh Thể phải dẫn các cộng đồng giáo phận và giáo xứ đến chỗ đặc biệt
quan tâm tới những hình thức nghèo khổ khác nhau trên thế giới, như tình trạng
đói khổ và bệnh tật, nhất là ở các nước đang phát triển, tình trạng cô đơn của
các vị lão thành, tình trạng thất nhiệp và đau khổ của thành phần di dân. Qui
chuẩn bác ái này là dấu hiệu cho thấy tính chất chân chính của việc chúng ta
cử hành Thánh Thể vậy.
Đúc Kết
Đức Thánh Cha cầu xin để cho Năm Thánh Thể trở thành một cơ hội quí giá cho
tất cả mọi người trong việc tiến đến chỗ tái nhận thức về kho tàng khôn sánh
đã được Chúa Kitô ký thác cho Giáo Hội của Người.
Các vị chủ chiên ở các Giáo Hội địa phương cần phải khai triển thêm những khởi
động đặc biệt. Thánh Bộ Phụng Vụ Và Bí Tích cũng sẽ cống hiến những đề nghị và
phác họa hữu dụng. Đức Giáo Hoàng không yêu cầu làm thêm những điều ngoại lệ
ấy song muốn tất cả mọi sáng kiến đều phải có một chiều kích thiêng liêng sâu
xa.
Cần phải ưu tiên chú trọng đến Thánh Lễ Chúa Nhật và việc tôn thờ Thánh Thể
ngoài Thánh Lễ.
Đức Gioan Phaolô II khuyến dụ tất cả mọi phần tử của Giáo Hội, giám mục, linh
mục, các thừa tác viên khác, chủng sinh, thành phần tận hiến, giáo dân, nhất
là giới trẻ, hãy làm những gì có thể để làm cho Năm Thánh Thể thành đạt. Ngài
cầu cùng Đức Trinh Nữ Maria, vị Ngài nhìn ngắm như là mô phạm của Ngài, để làm
sao Mẹ được noi gương bắt chước trong mối liên hệ giữa Mẹ với mầu nhiệm cực
thánh này.
Trong khi Giáo Hội đang sửa soạn bắt đầu bước vào Năm Thánh Thể, qua bức tông
thư “Mane Nobiscum Domine” tuyệt vời này, được ký vào ngày 7/10/2004, chúng ta
thấy được vị hướng đạo của mình, tìm được ánh sáng chiếu soi chúng ta, tìm
được vị sao của chúng ta, tìm được niềm phấn khởi và chỉ dẫn cho cuộc hành
trình của chúng ta.
Về phần mình, ĐTGM Domenico Sorrentino, bí thư của Thánh Bộ này đã dẫn giải về
tính cách lịch sử của bản văn kiện này như sau:
Ở phần đầu bài nói của mình với tựa đề “Bắt đầu lại từ Chúa Kitô”, ngài nói:
“Giáo Hội tùy thuộc vào niềm tin của chúng ta nơi Chúa Kitô. Ở những giai đoạn
lịch sử khác, nhưng có lễ vào thời buổi hiện nay hơn bao giờ hết, con người
đang có khuynh hướng biến Vị Sư Phụ theo các chiều kích của mình. Đôi khi theo
chủ ý ngay lành nhất trong việc đối thoại, chúng ta đi đến nguy cơ ‘làm suy
giảm’ Chúa Kitô xuống, làm hao mòn mầu nhiệm đức tin nơi Lời nhập thể”.
Trong đoạn giải thích về “một Kitô giáo chiêm niệm”, vị thư ký này đã nói đến
các dấu hiệu thoái bộ nơi tu đức ở vào những thời điểm tân tiến: “trong tình
trạng loch sử mới này, Đức Giáo Hoàng đã nhấn mạnh đến tính cách khẩn trương
trong việc làm cho công đồng Kitô hữu nhận thức được các kho tàng của việc
chiêm niệm Kitô giáo”.
Nơi điểm cuối cùng về “Nhu Cầu gương sáng”, vị thư ký này nhận định rằng: “Đức
Giáo Hoàng quan tâm đến việc nhắc nhở cộng đồng Kitô hữu phải biến đức tin
thành chứng từ… Chúng ta không ngạc nhiên khi thấy bức Tông Thư về Thánh Thể
này không chạm tới những khía cạnh về chiêm niệm và cử hành mà là nhấn mạnh
đến việc dấn thân của Kitô hữu trong lịch sử, nhất là trong việc xây dựng hòa
bình và phục vụ người thiếu thốn”.
Năm Thánh Thể: Những Đề Nghị và Gợi Ý,
đặc biệt liên quan đến các giáo xứ
Để đáp ứng ý của ĐTC GPII trong Tông Thư Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể "Mane
nobiscum Domine," đoạn 29, hôm Thứ Năm 14/10/2004, Thánh Bộ Phụng Vụ và Bí
Tích đã phổ biến một văn kiện tựa đề “Năm Thánh Thể: Những Đề Nghị và Gợi Ý”.
Đức Thánh Cha đã bày tỏ ý muốn của mình như sau:
“Ở đây vẫn còn chỗ cho bất cứ số sáng kiến nào hợp với phán đoán của Các Vị
Chủ Chiên ở Giáo Hội riêng. Thánh Bộ Phụng Vụ và Bí Tích chắc chắn sẽ cung cấp
một số những đề nghị và dự thảo hữu dụng. Tuy nhiên, Tôi không xin làm bất cứ
điều gì ngoại thường mà chỉ muốn hết mọi sáng kiến cần phải nổi bật tính cách
nội tâm sâu xa. Chỉ cần làm sao trong Năm này, ở tất cả mọi cộng đồng Kitô hữu,
phục hồi được việc cử hành Thánh Lễ Chúa Nhật cũng như việc gia tăng tôn thờ
Thánh Thể ngoài Thánh Lễ, là Năm ân sủng này hết sức thành đạt rồi vậy. Đồng
thời cũng cần có ích khi nhắm đích cao, không lấy làm mãn nguyện với cái tầm
thường, vì chúng ta biết rằng chúng ta lúc nào cũng có thể cậy dựa vào ơn Chúa
đỡ nâng”.
Bản văn được bố cục như sau: Dẫn Nhập, Tóm Lược 5 Chương, Bản liệt kê các văn
kiện và chữ tắt, 5 Chương (Khuôn Khổ Qui Chiếu, Những Môi Trường Tôn Thờ,
Những Chiều Hướng về Linh Đạo Thánh Thể, Những Khởi Động và Dấn Thân Mục Vụ,
và Những Đường Lối Văn Hóa), Đoạn Kết. Đoạn nhập đề ghi nhận rằng:
“Gần một năm sau khi bế mạc Năm Mân Côi, Đức Thánh Cha lại có một sáng kiến
mới, đó là Năm Thánh Thể từ 10/2004 đến 10/2005. Hai sáng kiến này có tính
cách liên tục với nhau, và những sáng kiến này thực sự thuộc về nội dung của
những gì về mục vụ đã được Đức Giáo Hoàng đề ra cho Giáo Hội nơi Tông Thư Mở
Màn Cho Một Tân Thiên Niên Kỷ 'Novo millennio ineuente', lấy dung nhan của
Chúa Kitô làm tâm điểm cho việc Giáo Hội dấn thân sau Công Đồng Chung Vaticanô
II và Đại Năm Thánh 2000…
“Giờ đây, Năm Thánh Thể… cống hiến cho chúng ta một cơ hội mục vụ quan trọng
cho toàn thể cộng đồng Kitô hữu cảm nhận sâu xa hơn để làm sao cho Hy Tế và Bí
Tích tuyệt vời này làm tâm điểm của sự sống của mình.
“Đức Thánh Cha đã giành cho các Giáo Hội riêng việc soạn dọn những sáng kiến
cho Năm này. Tuy nhiên, Ngài yêu cầu Thánh Bộ Phụng Vụ và Bí Tích cống hiến
‘những đề nghị và gợi ý’ có thể hữu dụng cho mọi người, cho các vị mục tử cũng
như cho các nhân viên mục vụ ở mọi cấp độ, thành phần được kêu gọi đóng góp
phần của mình.
“Bản chất của cuốn cẩm nang này là như thế. Nó không có ý nêu lên tất cả mọi
sự, nhưng hạn chế mình vào việc gợi lên một số đề nghị thực hành theo một kiểu
cách giản lược”.
Về việc bắt đầu cho Năm Thánh Thể, tập tài liệu này “đề nghị và gợi ý” cho cả
cấp giáo phận và giáo xứ về việc soạn dọn những văn kiện đề cao Năm Thánh Thể
và giúp linh mục cùng tín hữu suy nghĩ về những vấn đề tín lý và mục vụ thuộc
xứ sở của mình (chẳng hạn như tình trạng thiếu linh mục, ít người dự lễ Chúa
Nhật, bỏ việc tôn thờ Thánh Thể v.v.); tập tào liệu này cũng “đề nghị và gợi
ý” phát động những hội nghị Thánh Thể toàn quốc và kêu mời các đại học đường,
ban giáo chức và chủng sinh đào sâu về đề tài này.
Với cấp giáo phận, tập tài liệu “đề nghị và gợi ý” việc tìm hiểu các thánh
nhân có liên quan đặc biệt với giáo phận địa phương cũng như những vị nổi bật
về lòng tôn sùng phép Thánh Thể. Tập tài liệu cũng nhấn mạnh đến việc thường
trực tôn thờ Bí Tích Thánh Thể trong các nhà thờ và nhà nguyện, nhất là vào
những lúc thuận tiện cho giáo dân trong giáo xứ. Thánh Bộ này cũng đề nghị tổ
chức việc tôn thờ Thánh Thể cho giới trẻ vào dịp Chúa Nhật Lễ Lá là dịp Đức
Thánh Cha cử hành Ngày Giới Trẻ Thế Giới hằng năm ở Rôma. Tập tài liệu cũng đề
nghị phổ biến các đề tài về Thánh Thể ở các nguyệt san giáo phận, các mạng
điện toán, các đài truyền thành và truyền hình địa phương.
Tập tài liệu đề nghị các đan viện, các cộng đồng và tổ chức tu trì hãy tạo cơ
hội gia tăng giờ tôn thờ Chúa Giêsu Thánh Thể. Tập tài liệu nhấn mạnh rằng ở
các chủng viện và các nhà huấn luyện nên đặt nhà tạm ở chỗ thuận tiện cho việc
cầu nguyện riêng tư.
Kết luận, tập tài liệu khẳng định rằng “việc thành đại của Năm này chắc chắn
lệ thuộc vào việc cầu nguyện sâu xa. Chúng ta được kêu gọi để cử hành Thánh
Thể. Để lãnh nhận Thánh Thể và để tôn thờ Thánh Thể bằng đức tin của những vị
thánh…. Năm đặc biệt này giúp chúng ta gặp gỡ Chúa Giêsu trong Thánh Thể và
nhờ Người mà sống”.
Riêng về các giáo xứ, tập tài liệu này đã đề cập đến nhiều điều đề nghị và gợi
ý nhất như sau. Tập tài liệu cũng nhắc nhở việc ĐTC kêu gọi hết sức cố gắng để
làm sao cho Thánh Lễ Chúa Nhật chiếm được chỗ chính yếu ở giáo xứ.
Sau đây là nguyên văn một số đoạn được phổ biến hôm Thứ Sáu 15/10/2004 liên
quan trực tiếp đến các giáo xứ trong Năm Thánh Thể
- Khi cần thiết, hãy tái thiết hay giành một nơi cố định cho những chỗ cử hành
phụng vụ (bàn thờ, tòa giảng, cung thánh), cũng như cho chỗ giữ Thánh Thể (nhà
tạm, nhà nguyện riêng để tôn thờ), cung cấp những sách phụng vụ; đề cao sự
thật và sự mỹ của những dấu hiệu (các thứ đồ trang trí, đồ thánh, việc trưng
bày).
- Bổ xung hay thiết lập nhóm phụng vụ giáo xứ. Coi sóc các thừa tác viên chức
nhỏ cũng như các thừa tác viên ngoại lệ cho rước lễ v.v.
- Đặc biệt chú trọng tới phụng ca, lưu ý đến những chỉ dẫn của ĐTC GPII trong
văn kiện gần đây về thánh nhạc
- Xếp chương trình vào những giai đoạn khác nhau trong năm, như vào Mùa Phục
Sinh, Mùa Chay, những cuộc hội họp hướng dẫn về Thánh Thể trong đời sống của
Giáo Hội cũng như của Kitô hữu; trường hợp thuận lợi đặc biệt cho người lớn và
trẻ em là thời gian sửa soạn Rước Lễ lần đầu.
- Tái chú trọng và phổ biến Bản “Hướng Dẫn Tổng Quan” Sách Lễ Rôma (xem "Mane
Nobiscum Domine," 17) và "Praenotanda" của Sách Bài Đọc Thánh Lễ; "De Sacra
Communione et de Cultu Mysterii Eucharistici extra Missam"; Thông Điệp
"Ecclesia in Eucharistia," và bản hướng dẫn sau đó "Redemptionis Sacramentum".
- Dạy cách thức người ta phải có trong nhà thờ: con người phải làm gì khi vào
nhà thờ; việc bái gối hay tỏ lòng tôn kính sâu xa trước Bí Tích Cực Linh; bầu
khí để phản tỉnh, những gợi ý hữu dụng cho việc ý thức nội tâm trong Thánh Lễ,
nhất là ở những lúc nào đó (những lúc thinh lặng, cầu nguyện riêng sau hiệp
lễ), và hướng dẫn việc tham dự bề ngoài (cách tuyên xưng hay loan truyền ở
phần cộng đồng ở những phần chung). Đối với việc Hiệp Lễ hai hình, xin theo
những điều kiện hiện hành (see SC, 55; IGMR, 281-287; "Redemptionis
Sacramentum," 100-107).
- Cử hành một cách thích hợp ngày kỷ niệm thánh hiến nhà thờ.
- Tái nhận thức nhà thờ giáo xứ “riêng” của mình, hiểu biết ý nghĩa về những
gì thường được thấy nơi nhà thờ này, như các lời đọc trên bàn thờ, tòa giảng,
nhà tạm, hình ảnh, những cửa sổ kính khắc hình ảnh, tiền đường v.v. Cái hữu
hình trong nhà thờ giúp chiêm ngưỡng Đấng Vô Hình.
- Cổ động, cũng bằng cách cống hiến những cách thức thực tiễn, việc tôn thờ
Thánh Thể và việc cầu nguyện chung riêng trước Bí Tích Cực Linh (see "Mane
Nobiscum Domine," 18): viếng thăm, tôn thờ Bí Tích Cực Linh và phép lành Thánh
Thể, 40 Giờ, những cuộc cung nghinh Thánh Thể. Sau Thánh Lễ Tiệc Ly Thứ Năm
Tuần Thánh, hãy coi trọng thời gian tôn thờ Thánh Thể một cách thích đáng (see
"Directory of Popular Piety," 141).
“Thánh Thể và Truyền Giáo là hai thực
tại bất khả phân ly”: ĐTC GPII với thành phần Giới Trẻ Rôma tham dự sứ vụ
“Chúa Giêsu Dưới Phố”
Thứ Bảy 9/10/2004, ĐTC GPII đã gặp một nhóm giới trẻ thuộc giáo phận Rôma đang
tham dự vào sứ vụ, nhắm vào thành phần bạn bè của mình, sửa soạn cho Năm Thánh
Thể, một sứ vụ mang dang xưng “Chúa Giêsu dưới phố”. Giới trẻ này cũng tham dự
cuộc họp các đại diện thuộc các nhóm giới trẻ Âu Châu tôn thờ Thánh Thể.
ĐTC đã nhận định rằng những sáng kiến mà giới trẻ ở Âu Châu và Hiệp Chủng Quốc
đang tham dự “dẫn chúng ta đang trong thời điểm ân sủng đặc biệt đối với toàn
thể Giáo Hội” này vào Năm Thánh Thể.
Từ ngày 1-10/10/2004, những con người trẻ này đã dấn thân loan báo Phúc Âm cho
giới trẻ khác ở trung tâm lịch sử Rôma, như một phần thuộc sứ vụ của họ được
gọi là “Chúa Giêsu Trọng Tâm”. Câu tâm niệm này ám chỉ trung tâm thành phố
Rôma cũng như trung tâm của cuộc sống. Biến cố được khởi xướng bởi giáo phận
này đã qui tụ được 400 “nhà thừa sai” trẻ trung.
Sứ vụ này luân phiên rao giảng Phúc Âm và tôn thờ Thánh Thể ở Nhà Thờ Thánh
Agnes ở Piazza Navona. Những màn trình diễn và hòa nhạc Kitô giáo cũng được
biểu diễn vào buổi tối ở piazza này. Vào những ngày 6-10, lần đầu tiên xẩy ra
Cuộc Họp Các Nhóm Trẻ Tôn Thờ Thánh Thể. Cả hai sáng kiến này đều theo chiều
hướng sửa soạn cho Ngày Giới Trẻ Thế Giới 2005 ở Cologne Đức Quốc. Trong bài
huấn từ của mình ngỏ cùng giới trẻ, ngài đã nói:
“Thánh Thể và truyền giáo là hai thực tại bất khả phân ly… Không thể nào
thực sự cử hành và tôn thờ Thánh Thể mà không đi đến chỗ truyền giáo. Cũng thế,
việc truyền giáo cần phải có yêu tố Thánh Thể thiết yếu khác, đó là mối hiệp
nhất của các tâm hồn”.
Ngài đã khuyên giới trẻ 3 điều thực tế như sau:
“Trước hết, hãy mến yêu Thánh Thể. Đừng bao giờ thôi cử hành và tôn thờ Thánh
Thể cùng với toàn thể cộng đồng Kitrô hữu, nhất là vào ngày Chúa Nhật. Hãy
biết làm thế nào để lấy Thánh Thể làm tâm điểm cuộc sống chung riêng của mình,
nhờ đó, mối hiệp thông với Chúa Kitô mới giúp cho các bạn thực hiện những chọn
lựa can trường”.
“Thứ hai, hãy say mê truyền giáo. Đừng sợ phải làm chứng cho niềm hy vọng… có
một danh xưng đặc biệt là Chúa Giêsu Kitô!”
“Kinh nghiệm mục vụ này, kinh nghiệm là một học đường hiệp thông và tân truyền
bá phúc âm hóa chân thực, sẽ tiếp tục và lan rộng. Tôi khuyến khích các bạn
hãy tiếp tục để óc sáng tạo và lòng quảng đại được các bạn bày tỏ những những
ngày này trở nên kích thích tố cho toàn Giáo Hội Rôma để giữ cho tinh thần
truyền giáo còn sinh động”.
“Đừng sợ việc cần phải cống hiến những lý do tại sao các bạn ôm ấp niềm hy
vọng ở nơi các bạn, một hy vọng mang một danh xưng rất cụ thể đó là Chúa Giêsu
Kitô! Niềm hy vọng này cần phải được truyền đạt cho các người đương thời của
các bạn, giúp cho họ tìm kiếm, cống hiến cho họ tình bạn chân thực và thông
cảm đón nhận nhau, dẫn họ đến chỗ khám phá ra tặng ân cao cả Thánh Thể”.
“Để dễ dàng làm cho thế giới giới trẻ gặp gỡ linh đạo Thánh Thể thực sự thì
đừng bao giờ bỏ việc uốn nắn nơi học đường của việc lắng nghe Lời Chúa, học
đường của nguyện cầu, và học đường của việc cử hành các bí tích. Hãy luôn nhớ
rằng địa điểm đầu tiên của việc truyền giáo đó là con người, thành phần được
Thánh Thể thúc đẩy, xin chúng ta khả năng để lắng nghe và yêu mến vậy.… Theo ý
nghĩa ấy, Tôi khuyến khích việc giáo phận phục vụ thừa tác vụ giới trẻ trong
việc nghiên cứu phác ra những dự án mới để kiến tạo nên các học đường thực sự
của việc truyền bá phúc âm cho giới trẻ”.
ĐTC cảm tạ giới trẻ “về những gì các bạn có cũng như đối với tất cả những gì
các bạn làm cho Chúa Kitô và Giáo Hội. Tôi hứa với các anh chị em rằng Tôi sẽ
nhớ đến anh chị em trong Thánh Lễ và việc tôn thờ Thánh Thể là những gì Tôi đã
làm từ khi còn trẻ. Tôi muốn các bạn biết rằng Tôi đã gặt hái được nhiều hoa
trái, chẳng những cho tôi mà còn cho tất cả những ai được trao phó cho Tôi nữa”.