“Hết lòng tin tưởng và hy vọng, tôi xin ủy thác cho chư huynh là các vị mục tử bản văn của về một Tông Thư mới ‘dữ kiện Motu Proprio’ liên quan tới việc sử dụng phụng vụ Rôma trước cuộc canh tân 1970. Bản văn kiện này là hoa trái của nhiều suy tư, nhiều tham vấn và nguyện cầu.

“Những tường trình và phán đoán không đầy đủ tín liệu đã tạo nên tình trạng hơi lầm lẫn. Đã xẩy ra những phản ứng rất khác nhau từ việc hân hoan chấp nhận đến việc dữ dội chống đối, về một dự án mà nội dung của nó thực ra chưa được sáng tỏ.

“Trước hết, vấn đề là sợ rằng bản văn kiện này làm lệch lạc đi thẩm quyền của Công Đồng Chung Vaticanô II, một công đồng đã có một trong những quyết định quan trọng – là việc canh tân phụng vụ – đang được đặt thành vấn đề.

“Nỗi sợ hãi này là những gì không có nền tảng. Về vấn đề này cần phải được nói rằng Sách Lễ được Đức Phaolô VI phổ biến rồi được Đức Gioan Phaolô II tái phổ biến hai ấn bản sau đó nữa, hiển nhiên là và vẫn tiếp tục là hình thức bình thường – ‘Forma ordinaria’ – của phụng vụ Thánh Thể. Ấn bản sau cùng của ‘Missale Romanum – Sách Lễ Rôma’ trước Công Đồng này, được phổ biến theo thẩm quyền của Đức Gioan XXIII vào năm 1962 và đã được sử dụng trong Công Đồng này, giờ đây sẽ được sử dụng như là một ‘Forma extraordinaria – Hình thức ngoại lệ’ của việc cử hành phụng vụ. Không thích đáng khi nói rằng hai ấn bản Sách Lễ Rôma này như là ‘hai thứ lễ nghi’. Trái lại, nó là vấn đề sử dụng lưỡng đôi của một nghi thức duy nhất giống nhau.

“Đối với việc sử dụng Sách Lễ năm 1962 như là một ‘Hình Thức ngoại lệ’ của phụng vụ Thánh Lễ, tôi muốn quí huynh chú trọng tới sự kiện là Sách Lễ này đã không bao giờ bị bãi bỏ theo pháp định, bởi thế, theo nguyên tắc, bao giờ cũng được phép sử dụng. Vào thời điểm giới thiệu Sách Lễ mới, dường như không cần phải ban hành những qui chuẩn đặc biệt về vấn để có thể sự dụng Sách Lễ trước này. Có lẽ vì được cho rằng nó là một vấn đề của một ít trường hợp riêng cần được giải quyết từng trường hợp một tại lãnh vực địa phương thôi. Tuy nhiên, sau đó, chẳng bao lâu nó đã trở nên  rõ ràng là có một số khá dân chúng hết sức muốn gắn bó với việc sử dụng Lễ Nghi Rôma ấy, một lễ nghi đã quen thuộc với họ từ nhỏ. Đặc biệt là trường hợp ở các quốc gia có phong trào phụng vụ cống hiến cho nhiều người một cuộc huấn luyện đáng kể về phụng vụ và tính cách quen thuộc cá nhân sâu xa với Hình Thức cử hành phụng vụ này. Tất cả chúng ta đều biết rằng, nơi phong trào do ĐTGM Lefebvre khởi xướng vì muốn trung thành với Sách Lễ cũ đã trở thành một dấu hiệu bề ngoài về căn tính; các lý do về việc tách ra vì điều này tuy nhiên xẩy ra ở một lãnh vực sâu xa hơn. “Nhiều người đã rõ ràng tỏ ra chấp nhận tính chất đòi buộc của Công Đồng Chung Vaticanô II, và đã trung thành với Giáo Hoàng cũng như các vị giám mục, tuy nhiên, vẫn muốn tái phục hồi hình thức phụng vụ thánh rất ưu ái đối với họ. Điều này xẩy ra trước hết là vì ở nhiều nơi các vciệc cử hành đã không trung thành với những qui định của Sách Lễ mới, song sách lễ mới này thực sự đã được hiểu  như cho phép hay thậm chí đòi hỏi tính cách sáng tạo, một tính cách thường dẫn đến  chỗ làm méo mó phụng vụ khó lòng chấp nhận được. Tôi đang nói theo kinh nghiệm, vì cả tôi nữa đã sống qua giai đoạn này với tất cả những gì là phấn khởi hy vọng của nó cũng như những lầm lẫn lộn xộn của nó. Và tôi đã thấy những gì là méo mó về phụng vụ tùy nghi gây đớn đau thấm thía cho những cá nhân hết sức gắn bó với đức tin  của Giáo Hội.

“Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã cảm thấy bắt buộc phải cống hiến, nơi Tự Sắc ‘Ecclesia Dei’’ (July 2/1988) của ngài, những hướng dẫn về việc sử dụng Sách Lễ 1962; tuy nhiên, văn kiện này không chứa đựng những qui định rõ ràng mà chỉ kêu gọi tổng quát những đáp ứng thiết tha từ các vị giám mục đối voơi ‘những khát vọng hợp lệ’ của những phần tử tín hữu yêu cầu sử dụng Sách Lễ Rôma ấy. Có lúc vị Giáo Hoàng này thực sự muốn hỗ trợ cho Hội Thánh Piô X phục hồi mối hiệp nhất trọn vẹn với Vị Thừa Kế Thánh Phêrô, và tìm cách chữa lành một vết thương càng ngày càng nhức nhối. Tiếc thay, việc hòa giải này đã không xẩy ra. Tuy nhiên, có một số cộng đồng đã biết ơn sử dụng những cơ hội được Tự Sắc ấy cống hiến cho. Ngoài ra, những khó khăn vẫn còn tồn tại liên quan tới việc sử dụng Sách Lễ 1962 ở ngoài những nhóm này, vì sự thiết hụt những qui chuẩn chính xác v ề lãnh vực thẩm quyền, nhất là vì các vị giám mục, trong các trường hợp ấy, thường soơ rằng thẩm quyền của Công Đồng sẽ bị rắc rồi. Liền sau Công Đồng Chung Vaticanô II người ta nghĩ rằng những lời yêu cầu xin được sử dụng Sách Lễ 1962 sẽ bị giới hạn cho thế hệ cổ đã từng lớn lên voơi sách lễ này, thế nhưng trong khi đó thì vấn đề cho thấy sáng tỏ là những con người trẻ cũng đã đã tái khám phá ra hình thức phụng vụ này, cảm thấy sức hấp dẫn của nó và tìm thấy nơi nó một hình thức gặp gỡ Mầu Nhiệm của Thánh Thể Chí Linh, một cuộc gặp gỡ đặc biệt thích hợp với họ. Bởi vậy mới có nhu cầu cần phải làm sáng tỏ hơn qui định về lãnh vực thẩm quyền chưa được tiên liệu vào thời điểm của Tự Sắc 1988. Nhưnõg qui chuẩn ở đây cũng nhắm tới việc giúp cho các vị giám mục thoát khỏi việc liên lỉ thẩm định lại về cách thức các vị cần phải đáp ứng với những trường hợp khác nhau.

“Thật sự là có những cái quá trớn hay có những lúc khía cạnh về xã hội liên quan một cách bất thích đáng tới thái độ của thành phần tín hữu tha thiết với truyền thống phụng vụ Latinh. Đức bác ái của chư huynh và sự khôn ngoan về mục vụ của chư huynh sẽ là một phấn khích và là sự hướng dẫn để cải tiến những thái quá ấy. Về vấn đề này, hai Hình Thức sử dụng của Lễ Nghi Rôma có thể làm phong phú lẫn nhau: những vị Thánh mới và một số Kinh Tiền Tụng mới có thể và cần phải được đưa vào Sách Lễ cũ. Ủy Ban ‘Ecclesia Dei’, liên đới với những cơ cấu dấn thân cho vấn đề ‘usus antiquior’ khác, sẽ nghiên cứu những gì có thể cụ thể về vấn đề này. Việc cử hành Thánh Lễ theo Sách Lễ của Đức Phaolô VI sẽ có thể chứng tỏ, một cách mạnh mẽ hơn bao giờ hết là tính cách thánh hảo lôi cuốn nhiều người gắn bó với việc sử dụng trước kia. Cái bảo đảm vững chắc nhất mà Sách Lễ của Đức Phaolô VI có thể hiệp nhất các cộng đồng giáo xứ và được họ yêu chuộng là ở chỗ việc cử hành của nó một cách hết sức  cung kính hợp với những chỉ thị của phụng vụ. Điều này mang lại sự phong phú thiêng liêng và sự sâu xa về thần học của Sách Lễ này.

“Giờ đây tôi tiến tới lý do tích cực đã tác động tôi quyết định ban hành Tự Sắc này là tự sắc cập nhật hóa tự sắc 1988. Nó là vấn đề liên quan tới việc hòa giải nội tâm trong lòng Giáo Hội. Nhìn lại quá khứ, đối với những cuộc chia rẽ trong giòng các thế kỷ đã từng xé rách Thân Mình Chúa Kitô, người ta tiếp tục có ấn tượng là, ở vào những lúc quan  trọng khi xẩy ra những cuộc chia rẽ ấy, các vị lãnh đạo Giáo Hội đã không làm đủ để bảo trì và tái lập sự hòa giải và sự hiệp nhất. Người ta cảm thấy rằng những sự thiếu sót về phía Giáo Hội đã phải đồng chịu sự qui trách về sự kiện là những chia rẽ này càng trở nên khó khăn hơn. Cái nhìn thoáng qua về quá khứ ấy là những gì áp đặt trách nhiệm lên chúng ta ngày nay đây, ở chỗ cần phải hết sức nỗ lực để giải tỏa tất cả những ai thực sự muốn hiệp nhất tồn tại trong sự hiệp nhất này hay đạt được nó một cách mới mẻ. Tôi nghĩ đến một câu của Bức Thư Thứ Hai gửi giáo đoàn Côrinotô do Thánh Phaolô viết: “Miệng lưỡi chúng tôi hướng về anh chị em, hỡi anh chị em Corintô; tâm lòng của chúng tôi rộng mở. Anh chị em không bị chúng tôi hạn chế, song anh chị em bị hạn chết nơi những niềm cảm mến của anh chị em. Trái lại… xin anh chị em hãy mở rộng lòng của anh chị em nữa!” (6:11-13). Thánh Phaolô chắc chắn là nói ở trong một bối cảnh khác, thế nhưng lời kêui gọi của ngài có thể và cần phải tác động cả chúng ta nữa, chính v ề chủ đề này. Chúng ta hãy quảng đại mở lòng mình ra và giành chỗ cho mọi sự được đức tin cho phép.

“Không có vấn đề tương phản giữa hai ấn bản của Sách Lễ Rôma. Theo lịch sử của phụng vụ thì có một sự tăng trưởng và phát triển chứ không có vấn đề phân ly. Những gì được các thế hệ trước cho là linh thánh thì vẫn còn linh thánh và quan trọng đối với cả chúng ta nữa, và nó không thể đột nhiên hoàn toàn bị cấm đoán hay thậm chí bị coi là tai hại. Tất cả chúng ta phải có nhiệm vụ bảo trì các kho tàng đã từng được khai triển theo đức tin  và việc nguyện cầu của Giáo Hội, và giành cho nó một chỗ xứng đáng. Không cần phải nói, để cảm nghiệm được mối hiệp thông hoàn toàn, các vị linh mục của các cộng đồng gắn bó với việc sử dụng trước đây không thể, theo vấn đề về nguyên tắc, loại trừ việc cử hành theo các sách mới. Việc hoàn toàn loại trừ lễ nghi mới thực ra không nhất trí với việc công nhận giá trị và sự thánh hảo của nó.

“Chư huynh thân mến, để kết thúc, tôi rất muốn nhấn mạnh rằng những qui chuẩn mới mẻ này dù sao cũng không làm giảm bớt thẩm quyền của chư huynh và trách nhiệm cuủa chư huynh, cả đối với vấn đề phụng vụ hay với việc chăm sóc về mục vụ tín hữu của chư huynh. Thật vậy, mỗi vị giám mục là người điều hợp của phụng vụ trong giáo phận của mình.

“Bởi thế, không có gì bị lấy đi khỏi quyền bính của vị giám mục, vị vẫn đóng vai trò canh chừng tất cả những gì được thực hiện trong an bình và lành mạnh. Nếu có vấn đề gì xẩy ra mà vị linh mục giáo xứ không thể nào giải quyết được thì vị bản quyền địa phương bao giờ cũng có thể can thiệp một cách hòa hợp trọn vẹn với tất cả những gì được phác họa bởi những qui chuẩn mới của Tự Sắc này.

“Ngoài ra, tôi mới gọi chư huynh, chư huynh thân mến, hãy gửi về Tòa Thánh một bản tường trình về các kinh nghiệm của chư huynh, ba năm  sau Tự Sắc này có công hiệu. Nếu xẩy ra những khó khăn  trầm trọng thì cần phải tìm cách để chữa trị chúng. 

“Chu huynh thân mến, với lòng biết ơn và tin tưởng, tôi ký thác cho tâm can của chư huynh mục tử những trang này cùng với những qui chuẩn của Tự Sắc đây. Chúng ta hãy luôn nhớ đến những lời của Thánh Tông Đồ Phaolô ngỏ cùng hàng giáo sĩ Êphêsô: ‘Hãy chú ý tới chính bản thân anh em cũng như tới toàn thể đàn chiên mà Thánh Linh đã đặt anh em trông coi, chăm sóc cho Giáo Hội của Thiên Chúalà giáo hội được Người chiếm được bằng giá máu của Con riêng của Ngài.

“Tôi ký thác những qui chuẩn này cho việc chuyển cầu quyền năng của Mẹ Maria, Mẹ Giáo Hội, và tôi thân ái ban phép lành Tòa Thánh cho anh em, hỡi chư Giám Mục. Linh mục giáo xứ, và tất cả mọi vị linh mục là thành phần cộng sự viên của chư huynh, cũng như tất cả mọi tín hữu”.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo VIS ngày 7/7/2007

Hôm Thứ Bảy 7/7/2007, Văn  Phòng Báo Chí của Tòa Thánh đã phổ biến một phụ chú giải thích về Tự Sắc “Summorum Pontificum”. Những đoạn quan trọng nhất của bản văn  phụ chú này như sau:

Tự Sắc “Summorum Pontificum” đã đề ra những luật lệ mới đối với việc sử dụng phụng vụ theo Lễ Nghi Rôma trước biến cố canh tân năm 1970. Những lý do cho những điều khoản như thế đã được rõ ràng giải thích trong bức thư Đức Thánh Cha gửi các vị giám mục kèm theo Tự Sắc này (hai văn kiện đã được gửi cho tất cả mọi vị chủ tịch hội đồng giám mục cũng như tất cả mọi vị khâm sứ, những vị đã sắp xếp để phổ biến chúng c ho tất cả mọi vị giám mục).

“Khoản nống cốt như sau: Phụng vụ lễ nghi Rôma sẽ có hai hình thức (‘usus’):

“a) Hình thức thông thường là hình thức tuân theo việc canh tân phụng vụ được Đức Giáo Hoàng Phaolô VI thực hiện vào năm 1970, như thấy trong các sách phụng vụ được ban hành vào thời gian đó. Có một ấn bản chính thức bằng tiếng Latinh có thể được sử dụng ở mọi lúc và mọi nơi, và những bản dịch sang các ngôn ngữ khác nhau được các hội đồng giám mục khác nhau phổ biến.

“b) Hình thức ngoại thường: là hình thức được cử hành theo các sách phụng vụ được Giáo Hoàng Chân Phước Gioan XXIII năm 1962.

Ở đoạn 8 bản phụ chú ghi rằng: “Vị giám mục ở một nơi đặc biệt nào đó có thể thiết lập một giáo xứ riêng bất cứ ở đâu có một số rất đáng kể con số tín hữu muốn theo phụng vụ trước. Cần phải có con số tín hữu đáng kể, cho dù không so sánh với con số của những giáo xứ khác”. 

Bản phụ chú cũng nhấn mạnh tới một số đặc tính của Sách Lễ 1962:

“Đó là một Sách Lễ ‘hoàn toàn’ hay ‘nguyên vẹn’ bằng tiếng La Tinh, tức là nó cũng có những bài đọc để cử hành (không khác với ‘Sách Bài Đọc’ như Sách Lễ 1970 sau đó).

“Nó chất chứa chỉ một Kinh Nguyện Thánh Thể duy nhất, ‘Qui Lễ Rôma’ (tương đương với Kinh Nguyện Thánh Thể thứ nhất của Sách Lễ sau đó, sách lễ bao gồm việc chọn các Kinh Nguyện Phụng Vụ khác nhau).

“Các lời cầu nguyện khác nhau (bao gồm cảmột phần lớn của Qui Lễ) được vị linh mục âm thầm đọc.

“Những khác nhau khác bao gồm việc đọc đoạn mở đầu của Phúc Âm Thánh Gioan ở cuối Thánh Lễ.

“Sách Lễ 1962 không cho phép đồng tế. Nó không nói gì liên quan tới hướng bàn thờ hay của vị cử hành (quay xuống cộng đoàn hay không).

“Bức Thư của Đức Thánh Cha khả năng làm phong phú sau này Sách Lễ 1962 (bao gồm các vị thánh mới, những kinh tiến tụng mới v.v.)

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo VIS ngày 7/7/2007