Ñieåm saùch
“AÁP-UÛ ÖÔÙC-VOÏNG THAÙNH THIEÄN”
hay “CAÛM NGHIEÄM CHIEÂM NIEÄM”
cuûa Linh Muïc Ñan Vieän Tröôûng Giuse Chu Coâng, OCSO
Toâi ñöôïc haân haïnh dòch taùc phaåm “Aáp-UÛ Öôùc-Voïng Thaùnh Thieän” (embracing holy desire) cuûa cha Chu Coâng töø Anh ngöõ sang Vieät ngöõ, nhö ngaøi ñaõ nhôø toâi vaøo dòp toâi gheù thaêm ñan vieän cuûa ngaøi ngaøy 6/8/1998 ñeå möøng (muoän) 50 naêm thuï phong linh muïc vaø 80 tuoåi ñôøi cuûa ngaøi. Toâi ñaõ maát ñuùng ba tuaàn leã (6-27/11/1998) môùi ñoïc xong, töøng chöõ, töøng lôøi cuoán saùch veà Caûm Nghieäm Chieâm Nieäm (comtemplative experience) chuyeân bieät cuûa taùc giaû coù moät khoâng hai naøy.
Thaät vaäy, “Aáp-UÛ Öôùc-Voïng Thaùnh Thieän” laø moät taùc phaåm veà Caûm Nghieäm Chieâm Nieäm “coù moät khoâng hai”, ôû choã, noù laøm cho ñoäc giaû, sau khi ñoïc xong taùc phaåm, caûm thaáy raèng mình cuõng coù theå caûm nghieäm chieâm nieäm nhö taùc giaû, ñuùng nhö taùc giaû chuû tröông ngay ôû chöông nhaát:
“Nhöõng giaây phuùt caûm nghieäm chieâm nieäm naøy xaåy ra cho taát caû chuùng ta” (trang 40 vaø caû trang 38).
Bôûi vì, qua chia seû caûm nghieäm chieâm nieäm cuûa taùc giaû, cuõng ôû ngay trong chöông thöù nhaát aáy, ñoäc giaû thaáy raèng hình nhö chæ caàn sieâng naêng ñoïc saùch vaø suy nieäm lôøi Chuùa laø coù theå ñaït tôùi caûm nghieäm chieâm nieäm nhö taùc giaû:
“Nhöõng tieàn bieán cho caûm nghieäm ñaëc bieät naøy nhö sau: tröôùc heát laø vieäc toâi haèng ngaøy ñoïc vaø suy nieäm Lôøi Chuùa; sau ñoù ñeán vieäc toâi ñoïc nhieàu caùc baûn vaên thaàn bí cuûa Thaùnh Bô-Na, vaø sau cuøng laø giai ñoaïn toâi suy nieäm kyõ ñeå coá “giaûi ñaùp” coâng aùn Thieàn, hay caâu uaån khuùc Thieàn sau ñaây: “Tay khoâng maø laïi caàm caùi cuoác! Böôùc ñi maø laïi cöôõi traâu nöôùc!” (trang 41).
Chính Ñöùc Hoàng Y James Sin ñaõ coù cuøng moät nhaän ñònh nhö theá: “Taäp saùch naøy laø moät chia seû moät soá caûm nghieäm chieâm nieäm maø taùc giaû coù ñöôïc töø vieäc ñoïc saùch thieâng lieâng cuûa mình” (trang 7).
Phaûi, chæ caàn “ñoïc saùch thieâng lieâng” maø taùc giaû coù ñöôïc “moät soá caûm nghieäm chieâm nieäm”, nhö chính taùc giaû ñaõ chia seû ôû chöông moät:
“Sau moät thôøi gian daøi traên trôû vôùi coâng aùn veà baøn ‘tay khoâng’ aáy, thì vaøo moät ngaøy muøa ñoâng naêm 1972, khoaûng luùc 2 giôø saùng, toâi ñi töø phoøng veä sinh veà giöôøng nguû. Treân quaõng ñöôøng doïc theo haønh lang aáy, thình lình nhö coù moät caùi gì vuït ñeán vôùi toâi vaø khôi ñoäng caû con ngöôøi toâi leân, laøm toâi caûm thaáy moät caûm giaùc chöa bao giôø coù sau bao nhieâu naêm laø moät ñan só. Toâi ñaõ caûm thaáy mình nhö ñöôïc mang ñi treân maët ñaát, maëc daàu toâi hoaøn toaøn tænh taùo vaø bieát raèng ñoâi chaân cuûa toâi vaãn ôû treân saøn nhaø. Toâi ñaõ laø moät ngöôøi cöôõi con traâu nöôùc. Caû moät laõnh giôùi taâm thöùc baát phaân xaâm chieám toâi. Toâi caûm thaáy mình hoaøn toaøn taùch khoûi caùc caùch thöùc suy tö vaø caûm xuùc tröôùc kia. Toâi khoâng coøn laø mình nöõa. Moät caûm giaùc thoaûi maùi khoân phai, an laønh vaø minh tri phuû ngôïp laáy toâi.
Traïng thaùi naøy ñaõ ñöa toâi vaøo moät caûm thöùc naâng naâng vaø ñaõ leân ñeán toät ñoä hai ngaøy hoâm sau, khi toâi thöùc giaác vaøo luùc 3 giôø saùng. Boãng nhieân toâi nhaän ra söï thaät nôi caâu noùi cuûa Thaùnh Phaoloâ: ‘Thaân xaùc phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ trôû neân Thaàn Linh ban söï soáng’ (1Cor.15:46). Chuùa Kitoâ ñaõ traøn ngaäp vaø tieáp tuïc ngaäp traøn toaøn theå con ngöôøi cuûa toâi. Ñoâi tay cuûa toâi ‘roãng khoâng’ nhöng laïi ñaày nhöõng tình yeâu maät thieát cuûa Chuùa Gieâsu. Theá roài töø ñoù, ñöùc tin cuûa toâi nôi maàu nhieäm xaùc theå phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ ñaõ trôû neân moät thöïc taïi nghieäm caûm: Toâi ñaõ thaáy, ñuùng hôn, phaûi noùi raèng, toâi ñaõ nhaän ra thöïc taïi naøy thöïc söï nhö caàm traùi taùo trong tay. Ñôøi soáng keát hôïp vôùi Chuùa Gieâsu ñaõ laøm cho toâi traøn ñaày saûng khoaùi vaø hoan laïc phi thöôøng, moät caûm nghieäm voït leân vaø böøng daäy töø nhöõng nôi saâu kín nhaát cuûa con ngöôøi toâi. Caûm nghieäm naøy ñaõ chaâm leân nôi linh hoàn toâi moät ñam meâ buøng chaùy, hoaøn toaøn gioáng heät nhö cöôøng ñoä cuûa cuoäc giao ngoä thaân tình giöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ. Nieàm vui thaám vaøo taän thaúm cung cuûa cuoäc soáng toâi, vaø laøm sinh ñoäng taát caû moïi naêng löïc cuûa höõu theå toâi – theå lyù, taâm lyù, trí khoân vaø tinh thaàn” (trang 43-44).
Hình nhö taùc giaû ñaõ ñi moät ngoõ taét, raát laø ngaén taét, ñeå tôùi “baäc” hay tôùi traïng thaùi caûm nghieäm chieâm nieäm aáy, chöù khoâng caàn, vì khoâng thaáy taùc giaû keå tôùi, vaát vaû thöïc taäp hy sinh khoå cheá gì caû, trong vieäc trôû neân “laõnh ñaïm vôùi taát caû moïi taïo vaät” ñeå coù theå tìm kieám vaø troïn veïn tuaân hôïp Thaùnh YÙ Chuùa, nhö chuû tröông cuûa linh ñaïo I-Nhaõ (Ignatus of Loyola), cuõng khoâng phaûi traûi qua “ñeâm toái taêm” tröôùc khi linh hoàn ñöôïc hoaøn toaøn bieán ñoåi ñeå hieäp nhaát vôùi Thieân Chuùa, nhö chuû tröông cuûa linh ñaïo Giang Thaäp Töï (John of the Cross). Thaät ra, theo taùc giaû chia seû vôùi toâi qua moät böùc thö rieâng:
“Trong Phaàn II cuûa baûn thaûo ñaàu tieân coù 10 ñoaïn baøn veà nhöõng vaán ñeà naøy, nhöng ngöôøi söûa – editor cuûa nhaø xuaát baûn Anh ngöõ - caét ñi 7 ñoaïn, chæ giöõ ñoaïn veà Thaùnh Theå, Ñau Khoå vaø Ñoïc Saùch Thieâng Lieâng, muïc ñích laø ñeå Phaàn III noåi baät leân”.
Daàu sao, caên cöù vaøo nhöõng gì ñöôïc in thaønh saùch hieän nay, taùc phaåm hình nhö khoâng muoán ñi saâu vaøo noã löïc khoå luyeän chieâm nieäm cho baèng dieãn taû caûm nghieäm chieâm nieäm.
Tröôùc heát, theo caûm nhaän baûn thaân, taùc giaû ñaõ ñònh nghóa caûm nghieäm chieâm nieäm nhö sau:
“Traûi qua taát caû nhöõng caûm nghieäm naøy vaø ñem ra chia seû nhöõng bieán ñoäng aáy, giôø ñaây, toâi ñaõ coù theå ñöa ra moät ñònh nghóa roõ raøng veà caûm nghieäm chieâm nieäm ñoái vôùi thaønh phaàn Kitoâ höõu. Ñoù laø ‘caûm nghieäm thöïc söï (experiental realization) ñöôïc cuoäc hieäp nhaát thaân maät giöõa chuùng ta vôùi Thieân Chuùa trong Ñöùc Gieâsu Kitoâ’” (trang 44).
Theá roài, töø ñònh nghóa naøy, taùc giaû ñaõ ñeà caäp tôùi moät con ñöôøng daãn ñeán caûm nghieäm chieâm nieäm nhö sau:
“Con ñöôøng cuûa toâi daãn tôùi cuoäc hieäp nhaát thaân maät vôùi Chuùa Gieâsu, nhö tôùi caûm nghieäm chieâm nieäm, thì ñôn sô vaø heøn moïn thoâi: Ñoù chæ laø moái tình thaân cuûa ngöôøi yeâu vôùi Ngöôøi Tình” (trang 107).
Theo taùc giaû ñònh nghóa vaø trình baøy thì “con ñöôøng cuûa toâi daãn tôùi cuoäc hieäp nhaát thaân maät vôùi Chuùa Gieâsu, nhö tôùi caûm nghieäm chieâm nieäm” ñoøi hoûi taâm thöùc hôn laø khoå luyeän:
“Chính ñöùc tin cuûa quùi baïn ñaõ laøm cho Chuùa Gieâsu hieän dieän ñoái vôùi quùi baïn, vaø Ngöôøi aáp uû quùi baïn baèng tình yeâu cuûa quùi baïn” (trang 109-110).
Taùc giaû ñaõ cho ñoäc giaû thaáy, con ñöôøng caûm nghieäm chieâm nieäm cuûa mình aáy raát hôïp vôùi Thaùnh Kinh, moät ñöôøng loái voán ñöôïc taøng aån trong Dieãm Tình Ca, ñoaïn 7 caâu 10-12:
“Nhö toâi ñaõ ñeà caäp tôùi, Dieãm Tình Ca laø moät ‘ngoïn ñeøn soi con maét’ cho taát caû nhöõng ai coá gaéng theo ñöôøng loái ‘hoân theâ’ hay ‘giaùo hoäi hoùa’ ñeå tieán tôùi caûm nghieäm chieâm nieäm nhôø ñöôïc hieäp nhaát thaân maät vôùi Chuùa Kitoâ. Qua caùc caâu töø 10 tôùi 12 cuûa ñoaïn baûy, Dieãm Tình Ca noùi leân naêm yù töôûng baèng moät thöù ngoân töø bieåu hieäu thaàn bí duyeân daùng kín ñaùo
1- Toâi thuoäc veà Ngöôøi Yeâu cuûa toâi
2- Vaø ngöôøi toâi yeâu thuoäc veà toâi.
3- Haõy ñeán, naøo chuùng ta haõy ñi veà ñoàng noäi,
4- Ñeå xem nho nôû hoa ñaõ keát nuï hay chöa
5- Ôû ñoù em seõ hieán taëng chaøng aân tình cuûa em”.
Taùc giaû ñaõ tuaàn töï daãn giaûi “naêm yù töôûng aáy nhö laø naêm böôùc – hay naêm thöïc traïng – daãn ñeán toaøn theå caûm nghieäm chieâm nieäm” ñeàu caên cöù vaøo taâm thöùc hôn laø khoå luyeän, nhö sau:
“Böôùc thöù nhaát tieán tôùi caûm nghieäm chieâm nieäm, hay tieán tôùi vieäc hieäp nhaát thaân tình vôùi Chuùa Gieâsu, ñoù laø tin töôûng vaø nhaän thöùc raèng chuùng ta ñöôïc Ngöôøi yeâu; raèng chuùng ta thuoäc veà Ngöôøi, vì chuùng ta laø giaù Maùu cuûa Ngöôøi” (trang 111).
“Böôùc thöù hai tieán ñeán caûm nghieäm chieâm nieäm laø tin töôûng vaø nhaän thöùc raèng Chuùa Gieâsu öôùc muoán quùi baïn; Ngöôøi muoán quùi baïn nhö laø ngöôøi tình cuûa Ngöôøi” (trang 111).
“Ôû böôùc thöù ba, loøng khaùt voïng nhau giöõa Chuùa Gieâsu vaø linh hoàn gaëp gôõ nhau” (trang 112).
“ÔÛ giai ñoaïn naøy, öôùc mong cuûa Chuùa Gieâsu daønh cho quùi baïn leân ñeán toät ñænh cuûa mình, vaø loøng khaùt voïng cuûa quùi baïn daønh cho Ngöôøi cuõng ñaït ñöôïc möùc ñoä troïn veïn thieát tha” (trang 114-115).
“Giaây phuùt Chuùa Gieâsu vaø quùi baïn trao hieán tình yeâu cho nhau laø phuùt giaây hieäp nhaát, laø phuùt giaây keát chung. Chính ôû choã naøy traïng thaùi hieäp nhaát thaân maät, hay caûm nghieäm chieâm nieäm, ñaït thaønh. Vieäc an nghæ giöõa Chuùa Gieâsu vaø quùi baïn laøm quùi baïn hoaøn toaøn thöïc nghieäm ñöôïc tình traïng sung maõn veà caû phöông dieän loaøi ngöôøi cuõng nhö Thieân Chuùa” (trang 115).
Taùc giaû cho thaáy ñöôøng loái caûm nghieäm chieâm nieäm cuûa caù nhaân mình phaùt xuaát töø chính Maïc Khaûi Thaùnh Kinh nhö theá cuõng thöïc teá nöõa, vì noù hôïp vôùi caû caûm nghieäm chieâm nieäm chaúng nhöõng cuûa caùc Thaùnh nhaân Kitoâ giaùo (Taây phöông), tieâu bieåu laø Thaùnh Bô-Na cuøng doøng vôùi taùc giaû, maø coøn cuûa caùc vò thieàn sö khoâng phaûi Kitoâ giaùo (Ñoâng phöông), tieâu bieåu laø Thieàn Sö Hang-Sôn Löông-Chi theá kyû thöù 9 tröôùc Coâng Nguyeân vaø Thieàn Sö D.T. Suzuki hieän ñaïi, nhö taùc giaû ñaõ trích dieãn lyù thuyeát cuûa caùc vò naøy cho caùc chöông 10 ñeán heát chöông 15:
“Toâi cuõng hy voïng raèng hoïc thuyeát vaø kinh nghieäm cuûa hai oâng thaøy laõo luyeän naøy seõ laøm saùng toû kinh nghieäm cuûa rieâng toâi nhö ñaõ ñöôïc trình baøy ôû ñoaïn treân” (trang 117).
Thaät vaäy, “naêm böôùc daãn ñeán caûm nghieäm chieâm nieäm” cuûa Thieàn Sö Hang-Sôn Löông-Chi cho thaáy, laø
“naêm baäc (hay ‘naêm moái lieân heä’) maø thieàn sinh phaûi vöôït qua treân con ñöôøng tieán tôùi vieäc caûm nghieäm ñöôïc moät Thöïc Taïi. ‘Naêm Baäc’ ñoù nhö sau:
1- Khaùch ôû trong Chuû (Guest in Host)
2- Chuû ôû trong Khaùch (Host in Guest)
3- Chuû toû mình ra (Resurgence of the Host)
4- Chuû Khaùch Töông Phuøng (Mutual Interpenetration)
5- Khaùch Chuû Hieäp Nhaát (Unity Attained)
Theo taùc giaû dieãn giaûi, “naêm baäc” naøy cuõng thieân veà taâm thöùc hôn laø khoå luyeän. Tuy nhieân, theo taùc giaû chia seû rieâng, thì “kieân nhaãn suy nieäm theo ‘Naêm Baäc’ naøy coù theå coøn khoù khoå luyeän hôn aên chay ñaùnh toäi”.
“Böôùc thöù nhaát daãn ñeán caûm nghieäm chieâm nieäm laø vieäc nhaän thöùc ñöôïc raèng ‘Khaùch ôû trong Chuû’, hay chuùng ta ôû trong Thieân Chuùa” (trang 125).
“Böôùc thöù hai naøy daãn chuùng ta tôùi vieäc yù thöùc ñöôïc raèng Thieân Chuùa ñang ôû trong chuùng ta roài. Ñieàu caàn laø vieäc chuùng ta nhaän thöùc ñöôïc vieäc Thieân Chuùa hieän dieän trong thaúm cung con ngöôøi cuûa mình” (trang 131).
“Ôû böôùc thöù ba thì Khaùch laø thaønh phaàn tröôùc kia ñaõ nhaän thöùc ñöôïc mình nhö chaúng coù gì vaø ngheøo heøn, giôø ñaây baét ñaàu nhaän bieát mình ñöôïc döïng neân theo hình aûnh vaø töông töï nhö Thieân Chuùa (Gn.1:26-28) vaø thoâng phaàn vôùi baûn tính thaàn linh (2Pt.1:4). Khi nhaän thöùc aáy lôùn leân trong linh hoàn chuùng ta thì chuùng ta baét ñaàu caûm thaáy raèng Thieân Chuùa thöïc söï ñang soáng trong chuùng ta, vaø chuùng ta cuõng thöïc söï soáng trong Thieân Chuùa” (trang 141).
“Nôi Böôùc Thöù Boán, Khaùch nhaän thöùc ñöôïc caùi duy nhaát cuûa mình vôùi Chuû. Caùi duy nhaát vôùi Chuû naøy bao goàm caû caùi duy nhaát vôùi taát caû, ñeå vieäc nhaän thöùc goàm toùm moïi söï laãn moïi ngöôøi. Neáu thieàn sö Hang-Sôn Löông-Chi ñaõ dieãn taû Böôùc Thöù Boán laø ‘gioït söông loang trong bieån saùng’ thì Böôùc Thöù Naêm laø ‘hoaøn vuõ thaønh neân toâi’” (trang 165).
“Tôùi Böôùc Thöù Naêm, böôùc ñaït tôùi tình traïng hieäp nhaát giöõa Chuû vaø Khaùch nhö laø moät traïng thaùi nghæ yeân, moät traïng thaùi quaân bình sinh ñoäng thöïc söï. ÔÛ Böôùc Thöù Boán môùi laø böôùc baét ñaàu tình traïng hieäp nhaát laø tình traïng ñöôïc öôùc mong vaø tìm kieám theo loøng khaùt voïng yeâu thöông tha thieát. Ñeán Böôùc Thöù Nam thì ñaõ ñaït tôùi ñích laø tôùi traïng thaùi hoan höôûng an bình” (trang 167).
Theo taùc giaû, chæ khi naøo ñaït tôùi baäc thöù naêm hay böôùc cuoái cuøng cuûa “naêm böôùc daãn ñeán caûm nghieäm chieâm nieäm”, linh hoàn môùi thöïc söï ñaït ñöôïc “toaøn theå caûm nghieäm chieâm nieäm” (trang 108). Nghóa laø ñaït tôùi “tình traïng hieäp nhaát, traïng thaùi nghæ yeân, traïng thaùi hoan höôûng an bình”, chöù khoâng phaûi chæ coù nhöõng “giaây phuùt” (moment) thoaùng qua thoâi.
Thöïc taïi caûm nghieäm chieâm nieäm thöôøng xuyeân lieân tuïc nôi linh hoàn ñaït tôùi “toaøn theå caûm nghieäm chieâm nieäm” nhö theá ñaõ ñöôïc taùc giaû xaùc ñònh roõ hôn baûn chaát cuûa noù ôû chöông cuoái cuøng nhö sau:
“Soáng moät ñôøi chieâm nieäm khoâng laø gì khaùc ngoaøi vieäc soáng thöïc söï tröôùc nhan Chuùa Ba Ngoâi” (trang 212).
“Soáng hieäp thoâng vôùi Chuùa Ba Ngoâi chính laø caûm nghieäm chieâm nieäm cuûa chuùng ta. Theá neân, noù khoâng phaûi laø moät ñöôøng loái soáng ñaëc bieät daønh cho moät soá nhoû caù nhaân naøo ñoù ñöôïc keâu goïi lìa xa theá gian ñeå vaøo soáng trong sa maïc. Soáng hieäp thoâng vôùi Chuùa Ba Ngoâi phaûi laø chính hôi thôû cuûa moïi ngöôøi moân ñeä Chuùa Kitoâ” (trang 213).
“Soáng hieäp thoâng vôùi Chuùa Ba Ngoâi laø caûm nghieäm chieâm nieäm cuûa chuùng ta. Cuoäc hieäp thoâng caøng thaân maät thì caûm nghieäm caøng saâu xa” (trang 216).
Chính taùc giaû, ngöôøi maø nhaø xuaát baûn Anh ngöõ ñaõ “giôùi thieäu … raèng ngaøi laø ‘ngöôøi ñaõ ñaït tôùi nôi’” (trang 11), cuõng ñaõ chaân tình chia seû taàm möùc caûm nghieäm chieâm nieäm cuûa mình, töø taàm möùc “giaây phuùt” ñeán taám möùc “traïng thaùi” caûm nghieäm chieâm nieäm, nhö sau:
“Moät trong nhöõng hieäu quaû töø ‘giaây phuùt’ caûm nghieäm chieâm nieäm cuûa toâi, maø toâi ñaõ chia seû vôùi quùi baïn tröôùc ñaây, ñoù laø moät caùi thoaùng nhìn vaøo maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi. Vaøo luùc aáy, toâi caûm nghieäm thaáy Ba Ngoâi Thieân Chuùa nhö hieän leân tröôùc maét toâi gioáng moät bieån caû meânh moâng yeâu thöông vaø söï soáng. Trong cuoäc caûm nghieäm aáy – toâi khoâng bieát laø luùc naøo – coù luùc bieån caû meânh moâng naøy doàn daäp daâng leân tôùi ‘Tuyeät Ñænh’ (the Marvelous Peak). Toâi caûm thaáy vieäc bieån caû meânh moâng daâng leân ñeán tuyeät ñænh naøy nhö laø vieäc Chuùa Cha nhieäm sinh Chuùa Con. Phaàn Chuùa Con – laø tuyeät ñænh aáy – ñaùp laïi tình yeâu cuûa Chuùa Cha baèng caùch traøo mình xuoáng vöïc saâu cuûa bieån caû naøy. Khi vieäc traøo mình xuoáng naøy tieán ñeán ‘vöïc thaúm huyeàn nhieäm’, noù trôû thaønh moät nieàm haïnh phuùc voâ cuøng. Toâi thaáy nieàm haïnh phuùc voâ cuøng naøy nhö laø Chuùa Thaùnh Thaàn” (trang 214).
Vaãn bieát ñöôøng loái daãn ñeán caûm nghieäm chieâm nieäm cuûa taùc giaû laø ôû yù thöùc hôn laø khoå luyeän, theá nhöng, coát loõi cuûa vaán ñeà caûm nghieäm chieâm nieäm ñoái vôùi taùc giaû ñaây, theo toâi nghó, laïi khoâng phaûi laø yù thöùc cho baèng loøng khaùt voïng, yeáu toá laøm neân danh xöng “Aáp-UÛ ÖÙôùc-Voïng Thaùnh Thieän” cuûa chính taùc phaåm coù noäi dung veà “caûm nghieäm chieâm nieäm”. Taùc giaû ñaõ khaúng ñònh ñieàu naøy trong chöông keát thuùc cuoán saùch nhö sau:
“Trong nhöõng chöông tröôùc, toâi ñaõ chia seû moät vaøi minh thöùc ñôn sô veà caûm nghieäm chieâm nieäm cuõng nhö nhöõng ñöôøng loái daãn ñeán caûm nghieäm chieâm nieäm naøy. Moät ñieàu chaén chaén laø khoâng moät ai trong chuùng ta laøm chuû ñöôïc vieäc chuùng ta yeâu meán Thieân Chuùa hay ñôøi soáng chieâm nieäm cuûa mình caû. Taát caû moïi baäc thaøy chieâm nieäm Ñoâng Taây ñeàu nhaán maïnh ñeán ñieàu naøy, ñoù laø muoán ñöôïc caûm nghieäm chieâm nieäm thì caàn phaûi coù moät taám loøng tinh khieát vaø phaûi trung thaønh soáng baäc soáng cuûa mình; noù cuõng ñoøi phaûi thieát tha öôùc muoán, khieâm cung caàu nguyeän vaø kieân trì nhaãn naïi” (trang 203).
“ÖÙôc muoán aáy vöøa laø nhieân lieäu vöøa laø döôõng chaát cho vieäc caûm nghieäm chieâm nieäm. Thaùnh öôùc naøy vaãn chöa thoûa nguyeän nôi traïng thaùi ‘Ñaït Thaønh Hieäp Nhaát’, maø chæ laøm taêng theâm doài daøo hôn nhöõng gì noù yeâu chuoäng theo loøng khaùt khao cuûa mình. Ñoù laø ñoäng cô laøm neân söï kieân trì nhaãn naïi vaø söï lieân tuïc cuûa nieàm thaùnh öôùc, baát chaáp caùc trôû ngaïi laøm chaùn naûn ñeán maáy hay Taân Lang coù ñeán muoän maøng ñeán ñaâu ñi nöõa” (trang 204).
Rieâng toâi, nhö ñaõ dieãn taû trong “Lôøi Traàn Tình” ngay ñaàu saùch (trang 22):
“Khi vöøa nhaän ‘baûn maãu’ cuoán ‘Contemplative Experience’ (caûm nghieäm chieâm nieäm), baûn ñaõ ñöôïc taùc giaû quaõng dieãn saâu roäng hôn vaø ñaët cho moät töïa ñeà môùi laø ‘Embracing Holy Desire’ (aáp oâm thaùnh öôùc), toâi caûm phuïc taùc giaû cuûa noù lieàn, vaø töï nhieân thaáy mình heát söùc höùng khôûi ñeå thöïc hieän vieäc chuyeån dòch taùc phaåm chieâm nieäm thuaàn tuùy ñaàu tieân cuûa moät taùc giaû Vieät Nam…”.
Ñoái vôùi toâi, ngoaøi hai ñoaïn vaên (trang 203-204) vöøa ñöôïc trích laïi treân ñaây, ñoaïn vaên chính yeáu nhaát cuûa caû taùc phaåm, ñoaïn cho thaáy chaúng nhöõng möùc laõo luyeän cuûa vò taùc giaû trong vieäc töøng traûi caûm nghieäm chieâm nieäm, maø coøn laøm saùng toû nhan ñeà “Aáp Oâm Nguyeän Öôùc Thaùnh Thieän” cuûa taùc phaåm, naèm ôû nôi trang 111-112:
“Chính Chuùa Gieâsu laø Ñaáng ñaõ yeâu quùi baïn tröôùc vaø mong sao quùi baïn ñöôïc cuoán huùt vaøo tình yeâu thaân maät cuûa Ngöôøi. Ngöôøi laø Ñaáng khai ñöôøng môû loái. Ngöôøi phaùn: ‘Thaøy ñaõ ñeán mang löûa xuoáng theá gian, vaø Thaøy mong cho noù buøng chaùy leân’ (Lk.4:10).
Quùi baïn khoâng theå voäi vaõ böôùc ñi maø phaûi hoaøn toaøn côûi môû vaø tieáp nhaän. Ñeå ñöôïc hieäp nhaát quùi baïn phaûi thuï ñoäng tröôùc taùc ñoäng cuûa Chuùa Gieâsu. Thaùnh Gioan ñaõ vieát:
‘Tình yeâu laø theá naøy,
Ñoù laø khoâng phaûi chuùng ta yeâu meán Thieân Chuùa,
Maø laø Thieân Chuùa ñaõ yeâu thöông chuùng ta tröôùc’ (1Jn.4:10).
Chính vì tình yeâu tieân phong naøy cuûa mình ñoái vôùi chuùng ta maø Chuùa Gieâsu ñaõ mong ñôïi chuùng ta, tìm kieám chuùng ta vaø yeâu thöông chuùng ta tröôùc khi chuùng ta tìm kieám vaø yeâu meán Ngöôøi. Quyeàn löïc cuûa loøng Chuùa Gieâsu khaùt voïng khieán chuùng ta phaûi ñaùp öùng loøng khaùt voïng cuûa Ngöôøi, maø neáu thieáu vieäc ñaùp öùng naøy, khoâng ai coù theå ñeán cuøng Ngöôøi. Tính chaát khaùt voïng aáy phaùt xuaát töø loøng töø aùi vónh cöûu cuûa Chuùa Gieâsu”.
Ñuùng theá, chính vì Thieân Chuùa ñaõ yeâu con ngöôøi tröôùc, neân Ngaøi ñaõ ñeán tìm kieám con ngöôøi, baèng vieäc toû mình ra cho hoï, qua Con cuûa Ngaøi laø Chuùa Gieâsu Kitoâ, Lôøi nhaäp theå. Bôûi vaäy, luùc maø con ngöôøi nhaän ra Ñaáng toû mình cho hoï laø “giaây phuùt” hoï thöïc söï ñöôïc caûm nghieäm chieâm nieäm. Taùc giaû ñaõ minh thöùc (insight) ñöôïc ñieàu naøy vaø ñaõ nhieàu laàn dieãn taû:
“Chính ñöùc tin cuûa quùi baïn ñaõ laøm cho Chuùa Gieâsu hieän dieän ñoái vôùi quùi baïn, vaø Ngöôøi aáp uû quùi baïn baèng tình yeâu cuûa quùi baïn” (trang 109-110, 115, 208).
Vaø vì vieäc toû mình ra laø phaàn cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng “muoán thöông ai thì thöông” (Rm.10:15), neân ai cuõng coù theå caûm nghieäm Ngaøi, duø hoï laø thaønh phaàn naøo ñi nöõa, thaäm chí laø toäi nhaân hay laø daân ngoaïi, (do ñoù chuùng ta khoâng laï gì caùc thieàn sö ngoaøi Kitoâ giaùo, nhö caùc vò ñöôïc taùc giaû trích daãn trong taùc phaåm cuûa mình, cuõng coù nhöõng tö töôûng chieâm nieäm cao sieâu nhö ai), mieãn laø hoï thaønh taâm khao khaùt tìm kieám chaân lyù.
Phuùc Aâm ñaõ cho chuùng ta thaáy voâ soá nhöõng tröôøng hôïp caûm nghieäm chieâm nieäm ñieån hình, töùc nhöõng tröôøng hôïp con ngöôøi xaùc thòt ñöôïc giao ngoä vôùi “Thieân Chuùa laø Thaàn Linh” (Jn.4:24). Chaúng haïn nhö nhöõng tröôøng hôïp cuûa ngöôøi phuï nöõ Samaritanoâ, vöøa ngoaïi lai laïi vöøa toäi loãi (x.Jn.4:15,26,29), cuûa ngöôøi tröôûng ban thu thueá (x.Lk.19:10,5,8), cuûa vieân ñaïi ñoäi tröôûng ngoaïi bang ôû Caphanaum (x.Lk.7:6,7,9), cuûa “moät ngöôøi phuï nöõ toäi loãi noåi tieáng trong thaønh” (x.Lk.7:37, vaø 7:47), vaø cuûa ngöôøi ñaøn baø hoaïi huyeát baát trò 12 naêm (x.Lk.8:48).
Tröôøng hôïp caûm nghieäm chieâm nieäm ñieån hình thöù nhaát laø cuûa ngöôøi phuï nöõ Samaritanoâ, vöøa ngoaïi lai laïi vöøa toäi loãi (ôû vôùi ngöôøi ñaøn oâng thöù saùu cuõng khoâng phaûi laø choàng cuûa chò). Saùng hoâm ñoù nguû daäy, chò phuï nöõ naøy coù ngôø ñaâu ngaøy hoâm aáy, Thieân Chuùa laøm ngöôøi seõ ngoài beân bôø gieáng Giacoùp chôø gaëp chò ñeå toû mình ra cho chò. Vaø quaû thöïc, vôùi loøng khao khaùt ngay chính trong cuoäc ñôøi toäi loãi cuûa mình, ñöôïc toû ra qua lôøi caàu: “Xin Ngaøi haõy ban cho toâi thöù nöôùc aáy ñeå toâi khoâng coøn khaùt nöõa” (Jn.4:15), chò ñaõ ñöôïc Ngaøi toû mình ra: “Toâi laø (Ñöùc Kitoâ) Ñaáng ñang noùi vôùi chò ñaây” (Jn.4:26), vaø chò ñaõ nhaän ra Ngaøi: “Haõy ra maø xem coù vò ñaõ noùi vôùi toâi moïi söï toâi ñaõ laøm! Ngaøi haù chaúng phaûi laø Ñaáng Thieân Sai hay sao?” (Jn.4:29).
Tröôøng hôïp caûm nghieäm chieâm nieäm ñieån hình thöù hai laø cuûa ngöôøi tröôûng ban thu thueá. Coù leõ oâng môùi chæ nghe veà Chuùa Gieâsu chöù chöa heà ñöôïc tröïc tieáp thaáy Ngaøi moät laàn naøo, do ñoù, oâng môùi tìm caùch treøo leân caây vaû treân ñöôøng Ngaøi seõ ñi ngang qua ñeå mong ñöôïc xem thaáy Ngaøi. Vaø loøng khaùt voïng cuûa moät ngöôøi toäi loãi nhö oâng trong vieäc tìm kieám Thieân Chuùa laøm ngöôøi, Ñaáng “ñeán ñeå tìm kieám vaø cöùu vôùt nhöõng gì hö hoaïi” (Lk.19:10) nhö oâng, ñaõ khieán Ngaøi toû mình ra cho oâng: “Giakeâu, haõy xuoáng mau. Toâi coù yù ñeán nhaø cuûa oâng hoâm nay” (Lk.19:5), vaø oâng ñaõ nhaän ra Ngaøi, khi thöa cuøng Ngaøi: “Laïy Chuùa, toâi seõ boá thí nöûa phaàn gia taøi cuûa toâi cho keû khoù. Neáu toâi gian laän cuûa ai chuùt gì, toâi seõ buø laïi gaáp boán” (Lk.19:8).
Tröôøng hôïp caûm nghieäm chieâm nieäm ñieån hình thöù ba laø cuûa vieân ñaïi ñoäi tröôûng ngoaïi bang ôû Caphanaum. Vieân ñaïi ñoäi tröôûng ngoaïi bang naøy nhôø ngöôøi Do Thaùi ñeán vôùi Chuùa Gieâsu thay cho mình, vì oâng ñaõ caûm nghieäm ñöôïc Ngaøi baèng ñöùc tin maõnh lieät cuûa oâng: “Laïy Ngaøi, xin ñöøng maát coâng laøm chi, vì toâi khoâng ñaùng ñöôïc Ngaøi ñeán nhaø cuûa toâi. Ñoù laø lyù do taïi sao toâi khoâng ñích thaân ñeán gaëp Ngaøi. Xin Ngaøi chæ caàn phaùn moät lôøi laø ngöôøi ñaày tôù cuûa toâi seõ laønh maïnh” (Lk.7:6-7), moät ñöùc tin ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu “bôõ ngôõ” vaø khen taëng: “Toâi chöa heà thaáy moät ñöùc tin naøo nhö vaäy trong daân Yeán Duyeân” (Lk.7:9).
Tröôøng hôïp caûm nghieäm chieâm nieäm ñieån hình thöù boán laø cuûa “moät ngöôøi phuï nöõ toäi loãi noåi tieáng trong thaønh” (Lk.7:37). ÔÛ choã, chò ñaõ caûm nghieäm ñöôïc Chuùa tröôùc caû khi chò ñeán vôùi Ngaøi, (coù theå laø vì chò ñaõ ñöôïc thaáy Ngaøi moät laàn naøo ñoù, hay ñaõ nghe Ngaøi giaûng daïy veà loøng xoùt thöông nhö Cha Ngaøi laø Ñaáng thöông xoùt tröôùc ñoù – Lk. 6:36), vaø chính caûm nghieäm chieâm nieäm naøy ñaõ thuùc ñaåy moät con ngöôøi toäi loãi nhö chò daùm tröïc tieáp ñeán gaëp Ngaøi, vôùi nhöõng cöû chæ laøm cho Chuùa Gieâsu phaûi coâng nhaän vôùi chuû nhaø môøi Ngaøi raèng: “Vì chò ñaõ yeâu nhieàu neân voâ soá toäi loãi cuûa chò ñaõ ñöôïc thöù tha” (Lk.7:47).
Tröôøng hôïp caûm nghieäm chieâm nieäm ñieån hình thöù naêm laø cuûa ngöôøi ñaøn baø hoaïi huyeát baát trò 12 naêm. Cuõng theá, baèng ñöùc tin maõnh lieät cuûa mình, (coù theå vì baø ñaõ ñöôïc thaáy Ngaøi toû uy quyeàn cuûa Ngaøi ra, nhö qua vieäc Ngaøi tröø quûi tröôùc ñoù – Lk.8:26-39), ñaõ caûm nghieäm ñöôïc vò Thieân Chuùa laøm ngöôøi naøy, tröôùc caû khi baø giô tay sôø ñeán gaáu aùo cuûa Ngaøi, Ñaáng ñaõ töï ñoäng phaùt ra moät quyeàn löïc chöõa laønh cho baø vaø noùi vôùi baø “ñöùc tin cuûa con ñaõ cöùu con” (Lk.8:48).
Tuy nhieân, thöïc teá cho thaáy, duø ñöôïc tröïc tieáp soáng vôùi Thieân Chuùa laøm ngöôøi ñi nöõa, caùc toâng ñoà vaãn phaûi soáng baèng ñöùc tin môùi coù theå caûm nghieäm ñöôïc Ngaøi, baèng khoâng, seõ chaùn Ngaøi maø boû ñi, nhö tröôøng hôïp moät soá moân ñeä ñaõ ngöùa tai veà baøi giaûng baùnh söï soáng cuûa Ngaøi (x.Jn.6:66). Cuõng theá, khoâng phaûi heã ai coù caûm nghieäm chieâm nieäm laø khoâng bao giôø seõ laøm maát loøng Chuùa tí naøo nöõa. Thaùnh Pheâroâ toâng ñoà vöøa thaàn höùng caûm nghieäm ñöôïc “Thaøy laø Ñöùc Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng” (Mt.16:16), thì ngay sau ñoù thaùnh nhaân ñaõ bò Ngaøi quôû traùch naëng lôøi: “Ñoà Satan, haõy cuùt ñi cho khuaát maét Ta” (Mt.16:23).
Vaãn bieát “Thieân Chuùa laø tình yeâu” (1Jn.4:8) coù theå toû mình ra cho baát cöù ai, vaøo baát cöù luùc naøo. Song linh hoàn seõ khoâng theå caûm nghieäm chieâm nieäm neáu khoâng thieát tha “Aáp-UÛ ÖÙôc-Voïng Thaùnh Thieän”: “Aáp-UÛ ÖÙôc-Voïng Thaùnh Thieän” chính laø haït gioáng chieâm nieäm! Taùc giaû taùc phaåm quûa thaät “laø ‘ngöôøi ñaõ ñaït tôùi’“ (trang ) baäc chieâm nieäm. Baèng khoâng laøm sao taùc giaû, qua taùc phaåm “Aáp-UÛ Öôùc-Voïng Thaùnh Thieän” chuyeân veà “caûm nghieäm chieâm nieäm” naøy, laïi coù theå toû ra laõo luyeän ñeå chia seû vôùi ñoäc giaû chuùng ta…
Ñaminh Maria Cao Taán Tónh, BVL