“Con gái của Cha ơi, nếu Cha cần nhờ con để người ta tôn kính tình thương của Cha, thì con phải là người đầu tiên trổi vượt trong sự tin cậy vào tình thương của Cha. Cha đòi hỏi nơi con những việc làm của tình thương được bắt nguồn từ tình yêu đối với Cha. Ở mọi nơi và trong mọi lúc, con phải chứng tỏ tình thương đối với tha nhân của mình. Con không được lẩn trốn làm điều này, hay tìm cách miễn trừ hoặc tự miễn cho mình làm điều này. Cha ban cho con 3 cách thế để thực thi tình thương đối với tha nhân của con: thứ nhất là bằng việc làm, thứ hai là bằng lời nói, thứ ba là bằng cầu nguyện. Tầm mức viên trọn của tình thương được chất chứa nơi ba cấp trật này, và đó là một dấu chứng không thể chối cãi của tình yêu đối với Cha. Nhờ cách này mà một linh hồn tôn vinh và dâng niềm tôn kính lên tình thương Cha”.

Theo đường lối tu đức tự nhiên và bình thường thì Kitô hữu vốn nghĩ rằng muốn thực hành các hành động đạo đức của mình một cách tốt lành theo ý Chúa, thì Kitô hữu cần phải thi hành theo thứ tự từ trong ra ngoài như sau: trước hết là cầu nguyện để biết được ý Chúa, sau đó mới đến lời nói liên quan đến những gì Chúa soi sáng khi cầu nguyện và sau cùng mới tới việc làm những gì được cho là đẹp lòng Chúa sau khi đã suy nghĩ cầu nguyện. Thế nhưng, ở đây, khi thực thi thương xót, Chúa Giêsu lại dạy ngược lại, việc làm cụ thể đầu tiên, sau đó mới tới lời nói và sau cùng là cầu nguyện! Tại sao thế? Xin thưa là như thế này:

Trưóc hết là việc làm tỏ lòng thương xót cụ thể là những gì chúng ta thường tỏ ra với những người gần gũi với chúng ta và hầu như để đáp ứng nhu cầu vật chất của họ, liên quan đến "thương người có 14 mối thương xác 7 mối: thứ nhất cho kẻ đói ăn, thứ hai cho kẻ khát uống, thứ ba cho kẻ rách rưới ăn mặc, thứ bốn viếng kẻ liệt cùng tù rạc, thứ năm cho khách đỗ nhờ, thứ sáu chuộc kẻ làm tôi, thứ bảy chôn xác kẻ chết", những việc làm cụ thể này cũng được Chúa Kitô lấy làm tiêu chuẩn để phán xét tối hậu trong cuộc chung thẩm (xem Mathêu 25:31-46).

Sau nữa là lời nói tỏ lòng thương xót là những gì liên quan đến tâm hồn của những ai gần gũi mình, an ủi họ khi họ sầu thương, khuyến khích họ khi họ chán nản, khuyên bảo họ khi họ thắc mắc và bối rối, khuyên can họ khi họ có ý định làm những gì sai quấy không hợp với luật Chúa và Giáo Hội, chỉ bảo họ khi họ lầm lỗi v.v., nghĩa là những gì liên quan tới việc "thương linh hồn 7 mối", nhất là 4 mối đầu tiên: "thứ nhất lấy lời lành mà khuyên người, thứ hai mở dậy kẻ mê muội, thứ ba an ủi kẻ âu lo, thứ bốn khuyên bảo kẻ có tội".

Nếu chúng ta đọc tiếp 3 mối cuối cùng trong việc "thương linh hồn 7 mối" chúng ta sẽ thấy bao gồm 3 thái độ thương xót cao nhất, đặc biệt là mối thứ 7: "Thứ năm tha kẻ dể ta, thứ sáu nhịn kẻ mất lòng ta, thứ bảy cầu cho kẻ sống và kẻ chết". Thật vậy, mối "thương linh hồ" thứ sáu và thứ bảy là hai mối đụng chạm đến chính bản thân của chúng ta, thành phần nạn nhân của sự dữ do phạm nhân gây ra cho mình, nhưng nạn nhân vốn là thành phần đáng thương lại phải tỏ ra thương xót phạm nhân, ở chỗ "tha kẻ dể ta" và "nhịn kẻ mất lòng ta".

Sau hết là việc cầu nguyện tỏ lòng thương xót: "Thứ bảy, cầu cho kẻ sống và kẻ chết". "Kẻ sống và kẻ chết" ở đây theo bình thường là kẻ còn sống chưa chết và kẻ chết là kẻ đã không còn sống trên trần gian này nữa. Nếu thế thì cầu cho kẻ sống và kẻ chết đây không có gì là khó lắm, dễ làm thôi, nhất là đối với những người thân yêu của mình đã qua đời và những người còn sống xin chúng ta cầu nguyện, cũng như chính những người chúng ta cảm thấy họ đáng thương cần cầu nguyện cho, như các nạn nhân của thiên tai và nhân tai.

Tuy nhiên, nếu "kẻ sống và kẻ chết" đây hiểu theo nghĩa thiêng liêng, như lời tuyên xưng trong Kinh Tin Kính: "Người sẽ trở lại trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết, nước Người sẽ không bao giờ cùng", thì "kẻ sống và kẻ chết" đây chính là chiên và dê (Mathêu 25:31-33): chiên là kẻ sống, được xếp ở bên phải Đức Kitô thẩm phán, vì được ơn nghĩa Chúa và được cứu rỗi; còn dê là kẻ chết, bị xếp ở bên trái Vị Thẩm Phán, vì không có lòng thương xót nên bị hư đi đời đời.

Vậy việc "cầu cho kẻ sống và kẻ chết" ở đây khi Kitô hữu chúng ta còn sống trên đời này có nghĩa là, trước hết chúng ta cầu cho những người anh chị em vẫn còn ơn nghĩa Chúa của chúng ta thuộc thành phần "kẻ sống" được trung thành với ơn nghĩa Chúa cho tới cùng, được mỗi ngày một thánh đức hơn mà làm chứng cho Chúa Kitô. Sau nữa chúng ta cầu cho "kẻ chết" là những người anh chị em đang sống trong tội lỗi, mất ơn nghĩa Chúa, những người anh chị em sống đạo đức nhưng mù quáng giả hình, những người anh chị em hận thù ghen ghét chúng ta, những người anh chị em chúng ta ác cảm, những người anh chị em sống gian ác, các phạm nhân gây tai họa cho anh chị em mình như chúng ta nghe hay thấy tin tức hằng ngày v.v.

Việc cầu nguyện tỏ lòng thương xót sở dĩ được Chúa Giêsu xếp cao nhất trong 3 hành vi thương xót là vì cầu nguyện bao gồm cả "kẻ sống và kẻ chết", bao gồm toàn thể thế giới, vượt không gian và thời gian, nhất là xuất phát từ chính lòng tin tưởng vào một mình Thiên Chúa là Đấng duy nhất có thể làm được những gì con người bất khả sau khi họ đã hết sức, trong lời nói và việc làm, mà không được, mà vẫn bất thành, trong việc giúp đáp một hay một số anh chị em đáng thương nào đó về phần rỗi đời đời vô cùng quí báu của họ.