DANH CHA CẢ SÁNG
Là con cái, nhất là làm
một đứa con hiếu thảo, "kính mến hết ḷng" "Cha" của ḿnh, "Cha" vô
cùng "tốt lành" và "trọn lành" "ở trên trời", trước hết, về mặt tiêu
cực, người con sẽ không bao giờ dám làm ô Danh của Ngài, trái lại,
về mặt tích cực, chúng c̣n cố gắng sống làm sao xứng danh là con cái
của Ngài, để làm vinh danh Ngài. Thế nhưng:
-
Danh Cha là ǵ?
- "Nguyện Danh Cha cả
sáng" là làm sao?
DANH
CHA LÀ G̀?
"Tên Ngài
là ǵ?", Moisen đă hỏi Thiên Chúa thay cho dân để có thể trả
lời cho họ, nếu họ đặt vấn đề hiểu biết về Đấng đă sai phái ông (XAC
3:13). Và Thiên Chúa đă mạc khải (một
cách cá nhân và bằng ngôn từ, trước khi một cách công khai và bằng
hành động) Thánh Danh của Ngài cho Moisen: "Ta là Ta" (XAC 3:14).
"Ta là Ta". Đúng thế,
nếu Danh là một tên gọi được gán cho một sự vật để nói lên bản chất
hay đặc tính nổi bật của sự vật ấy, chứ không phải sự vật khác, mà
hễ nói đến tên của vật đó, th́ ai cũng hiểu, cũng nhận ra ngay. Đối
với Thiên Chúa, tự Ngài không có và
không cần Danh. Nhưng, đối ngoại, Ngài vẫn có Danh và cần Danh để
làm nguyên lư hoạt động của Ngài và, nhờ hoạt động của Ḿnh, Ngài
được loài người nhận biết Ngài là ai, tức là được loài người nhận
biết Danh của Ngài. Vậy, Danh của Thiên Chúa đồng nghĩa với những
ǵ
Ngài muốn tỏ ra cho con người, hơn là đồng nghĩa với những ǵ con
người nghĩ về Ngài. Con người không
thể nào tự ḿnh biết Thiên Chúa, nếu Ngài không tự mạc khải Ḿnh ra
cho con người. Và, con người chỉ nhận biết Thiên Chúa như Ngài là,
tức biết được Danh của Ngài là ǵ, căn
cứ vào những ǵ Thiên Chúa đă mạc khải cho họ mà thôi.
"Ta là Ta". Thật vậy,
không ǵ có thể diễn tả Thiên Chúa chân thực hơn, tuyên xưng Thiên
Chúa chính xác hơn điều mà chính Đấng đă biết Ḿnh Ngài nên mới
tuyên bố cho loài người biết về Ngài như thế. Tuy nhiên, đối với
loài người có xác thịt, hướng chiều về h́nh thức và cụ thể th́,
Danh Thiên Chúa "Ta là Ta" hoàn toàn trừu tượng như một mầu nhiệm,
cần phải được diễn tả, được cắt nghĩa rơ ràng và thực tế hơn, họ
mới có thể hiểu và chấp nhận được. Chính v́ thế, đối ngoại nói
chung, Thiên Chúa có Danh của Ngài, "Ta là Ta", song, đối với
con người là đối tượng hướng ngoại chính yếu của Ngài nói riêng,
Ngài cần phải tỏ Danh Ngài ra cho họ, nói cách khác, tỏ "Ta là Ta"
như thế nào ra cho họ biết. Tỏ Ḿnh ra cho con
người, tức tỏ Danh Ḿnh ra cho con người, đó là dự định và chương
tŕnh hành động của Thiên Chúa hướng ngoại
nói chung
và trong lịch sử con người nói riêng.
Để làm cho con người
nhận biết Ḿnh là ai, biết Danh Ngài là ǵ, như Ngài đă mạc khải
riêng cho Moisen rằng "Ta là Ta" để Moisen có thể đem truyền lại
cho dân. Nhưng, trên thực tế, Moisen đă
không hề nói lại với dân rằng Thiên Chúa đă nói với ông như vậy, mà
chỉ làm theo ư Thiên Chúa, Đấng đă chọn và sai ông đi làm việc cho
Ngài mà thôi. Chính qua ông, Thiên
Chúa đă tỏ Ḿnh ra cho dân, bằng cách làm những việc lạ lùng cho họ
và nơi họ, đúng như lời Ngài đă hứa với tổ phụ họ là Abraham, Isaac
và Giacóp, để họ tin rằng ngoài Ngài ra không c̣n Thiên Chúa nào
khác, chỉ có Ngài mới là Thiên Chúa của họ mà thôi. Như thế, đối
với Thiên Chúa, Danh Ngài là "Ta là Ta", song, đối với tâm trí của
con người nhận biết Ngài, Danh Ngài là "Thiên Chúa": "Ta là Thiên
Chúa, Chúa các ngươi" (Lv 26:13). Vậy, "Ta là
Ta", khi được tỏ ra, được diễn giải, sẽ là "Ta là Thiên Chúa".
"Ta là Thiên Chúa", đó là Danh của Đấng
"đă dựng nên con người theo h́nh ảnh ḿnh" (STK 1:27).
"Thiên Chúa nói với
Moisen: ...'Ta cũng đă thiết lập giao ước của Ta với
họ (các tổ phụ Abraham, Isaac và Giacóp), để ban cho họ đất
Canaan, đất mà họ đă ở như những ngoại kiều. Giờ đây, Ta đă nghe
thấy tiếng than khóc của dân Ích Diên, thành phần bị dân Ai Cập bắt
làm nô lệ, Ta nhớ lại giao ước của Ta. Thế nên, hăy nói với dân
Ích Diên rằng: Ta là Thiên Chúa, Ta sẽ cứu các ngươi khỏi phải phục
dịch người Ai Cập và sẽ giải thoát các ngươi khỏi bị nô lệ họ. Ta sẽ
thẳng tay và khủng bố để cứu vớt các
ngươi. Ta sẽ nhận các ngươi như dân của Ta và các ngươi sẽ có
Ta như Chúa của các ngươi. Các ngươi sẽ biết rằng Ta, Thiên
Chúa, là Chúa của các ngươi khi Ta giải thoát các ngươi khỏi nô
dịch người Ai Cập và mang các ngươi vào đất mà Ta đă hứa với
Abraham, Isaac và Giacóp. Ta sẽ ban nó
cho các ngươi làm gia nghiệp, Ta, Thiên Chúa'" (XAC 6:4-8). "Thiên
Chúa c̣n nói thêm với Moisen: 'Vậy, ngươi hăy nói với dân Ích Diên:
Thiên Chúa, Chúa của cha ông các ngươi, Chúa của Abraham, Chúa của
Isaac, Chúa của Giacóp, đă sai tôi đến với các người.
Đấy là Danh muôn đời của Ta; đấy là Danh Hiệu
của Ta cho muôn thế hệ'" (XAC
3:15).
"Ta là Thiên Chúa của
Abraham, Thiên Chúa của Isaac, Thiên Chúa của Giacóp" là ǵ, nếu
không phải, như chính Ngài nói, "là Danh muôn đời của Ta, là Danh
hiệu của Ta cho muôn thế hệ". Tức, Danh của Ngài không phải chỉ mạc
khải cho dân Do Thái mà thôi, c̣n tỏ ra
cho cả nhân loại nữa. "Ngài là Thiên Chúa của kẻ
sống, không phải Thiên Chúa của kẻ chết" (Mt
22:32).
Kẻ sống đây là ai, nếu không phải là những kẻ tin vào Ngài như
Abraham, Isaac và Giacóp, và những kẻ chết đây là ai, nếu không phải
ngược lại, là những kẻ
không
tin vào Ngài. Những kẻ không tin vào
Ngài, trên thực tế, đối với họ, không phải là không có Thiên Chúa
hay sao, dù Thiên Chúa vẫn "Ta là Ta" và vẫn tỏ ḿnh ra cho họ "Ta
là Thiên Chúa" của họ. Thế nhưng, dù c̣n sống, con người không
chịu nhận biết Thiên Chúa đi nữa để được sống đời đời, sau khi chết,
dù có bị hư đi, họ cũng sẽ nhận biết Ngài là Thiên Chúa của họ. Đó
là lư do tại sao Chúa Giêsu "một ngày
kia đă nói với một số người Sađuxê là những kẻ không tin có sự sống
lại" (Mt 22:23) rằng: "Về sự kiện kẻ chết sống lại, các ngươi không
từng đọc điều Thiên Chúa đă nói với các hay sao: 'Ta là Thiên Chúa
của Abraham, Thiên Chúa của Isaac, Thiên Chúa của Giacóp'? Ngài
là Thiên Chúa của kẻ sống, chứ không phải là Thiên Chúa của
kẻ chết" (Mt 22:31-32).
Tuy nhiên, dù tin vào
Thiên Chúa đi nữa, cũng không phải là việc
và con người có thể tự ḿnh làm được. Thánh danh của Ngài vô cùng
cao cả, không phải ai cũng có thể tự nhiên biết được một cách dễ
dàng, không cần được Thiên Chúa tỏ ḿnh Ngài ra cho: "Con đă tỏ
Danh Cha cho những kẻ Cha đă ban cho Con giữa thế gian" (Gn
17:6). Để tỏ Ḿnh ra hay tỏ Danh Ngài ra cho một ai, dù người đó là
Trinh Nữ Maria, Đầy Ơn Phúc, tạo vật lư tưởng nhất trần gian này đi
nữa, Ngài cũng không thực hiện chỉ v́ họ
hơn là v́ chính Ngài, v́ Thánh Danh của Ngài hay cho Thánh danh của
Ngài: "Thiên Chúa đă làm cho tôi những điều trọng đại.
Danh Ngài là Thánh" (Lc
1:49).
Thế rồi, kể cả khi được Thiên Chúa tỏ Thánh Danh Ngài ra
cho ḿnh đi nữa, chưa
chắc con người đă có thể tự ḿnh nhận biết Ngài, nếu Ngài, cũng chỉ
v́ Thánh Danh ḿnh, không làm cho họ có thể chấp nhận Ngài: "Lạy Cha
chí thánh, xin hăy ǵn giữ chúng v́ Danh Cha đă ban cho Con. Bao lâu
Con ở với họ, Con đă ǵn giữ họ nhân Danh Cha đă ban cho Con" (Gn
17:11-12).
Phải, Danh Thiên Chúa
đă được tỏ cho riêng Moisen là người được Ngài sai đến cứu dân của
Ngài, và nhờ ông cũng như qua ông, Danh Ngài được tỏ cho dân Ngài:
"Ở giữa các ngươi, Ta sẽ là Thiên Chúa các ngươi, và các ngươi sẽ
là dân Ta" (Lv 26:12). Thế nhưng, để Danh Thiên Chúa là Chúa của kẻ
sống được tỏ cho muôn thế hệ, cho cả loài người,
Danh Ngài chỉ được ban cho một ḿnh Chúa Giêsu Kitô mà thôi: "Xin
ǵn giữ chúng v́ Danh Cha đă ban cho Con" (Gn 17:11), và "Con đă
ǵn giữ họ nhân Danh Cha đă ban cho Con" (Gn 17:12). Chính Chúa
Giêsu Kitô là Con Một của Ngài, được sinh ra bởi Ngài và cùng bản
tính với Ngài mới biết được Ngài một cách chân thực "Ta là Ta",
và mới có thế gía, có uy tín để tỏ Danh
Cha cho con người:
"Ta nói thật với ông, chúng ta nói về điều chúng ta biết, chúng
ta làm chứng về điều chúng ta thấy" (Gn 3:11); "Đấng đến từ
trời chứng thực điều Người đă thấy và đă nghe" (Gn 3:31-32). V́
Danh Cha được trao cho Ḿnh, nên, mục đích và sứ mạng nhập thể và
nhập thế của Ngôi Lời là "tỏ Danh Cha cho những kẻ Cha đă trao phó
cho Con giữa thế gian" (Gn 17:6). Nhưng, Chúa Giêsu đă
tỏ Danh Cha ra như thế nào? Đó là vấn
đề "Nguyện Danh Cha cả sáng".