BÀI ĐỌC I: Is 61:1-2a, 10-11

“Tôi hớn hở vui mừng trong Chúa”
Bài trích sách Tiên tri Isaia.

Thánh Thần Chúa ngự trên tôi: vì Chúa đã xức dầu cho tôi. Người đã sai tôi đem tin mừng cho người nghèo khó, băng bó những tâm hồn đau thương; báo tin ân xá cho những kẻ bị lưu đày, phóng thích cho những tù nhân; công bố năm hồng ân của Thiên Chúa. Tôi hớn hở vui mừng trong Chúa, và lòng tôi hoan hỉ trong Chúa tôi, vì Người đã mặc cho tôi áo phần rỗi và chồng áo công chính cho tôi, như tân lang đầu đội triều thiên, như tân nương trang sức bằng ngọc bảo. Như đất đâm chồi, như vườn nẩy lộc, Chúa cũng làm phát sinh công chính và lời ca tụng trước mặt muôn dân.

Lời của Chúa.

Đáp Ca: (Xin mời Cộng đồn thưa)

Linh hồn tôi nhảy mừng trong Chúa.

1.      Đức Maria đã nói: Linh hồn tôi ngợi khen Chúa, và thần trí tôi hoan hỉ trong Thiên Chúa, Đấng Cứu Độ tôi, vì Người đã nhìn đến phận hèn tớ nữ Người, thực từ đây, thiên hạ muôn đời sẽ khen rằng tôi có phước.

2.      Vì Đấng đã làm cho tôi những điều trọng đại, Người quyền năng, và danh Người là thánh. Đức từ bi Người từ đời nọ tới đời kia dành cho những ai kính sợ Người.

3.      Kẻ đói khát, Người cho no đầy thiện hảo, bọn giàu sang, Người đuổi về tay không. Chúa đã nhận săn sóc Israel tôi tớ Chúa, bởi nhớ lại lòng từ bi của Người.

BÀI ĐỌC II: 1 Thess 5:16-24

“Thần trí, linh hồn và thể xác anh em được gìn giữ cho tới ngày Chúa đến”
Bài trích thơ Thánh Phaolô Tông đồ gởi tín hữu Thessalonica.

Anh em thân mến, anh em hãy vui mừng luôn. Hãy cầu nguyện không ngừng. Trong mọi việc, hãy cảm tạ Chúa. Vì đó là thánh ý Thiên Chúa về tất cả anh em trong Chúa Giêsu Kitô. Đừng dập tắt Thánh Thần, đừng khinh khi các lời tiên tri, nhưng hãy nghiệm xét mọi sự, điều gì tốt hãy giữ lại. Hãy tránh xa sự dữ dưới mọi hình thức. Xin chính Thiên Chúa bình an thánh hóa anh em tồn diện, để thần trí, linh hồn, và thể xác anh em được gìn giữ tồn vẹn trong ngày Đức Giêsu Kitô Chúa chúng ta ngự đến. Đấng đã kêu gọi anh em, chính Người là Đấng Trung Tín. Chính Người sẽ thực hiện.

Lời của Chúa.

(Xin mời Cộng đồn đứng)
Alleluia, alleluia. — Thánh Thần Chúa ngự trên tôi. Người đã sai tôi đem tin mừng cho người nghèo khó. — Alleluia.

PHÚC ÂM: Joan 1:6-8, 19-28

“Giữa các ngươi có một Đấng mà các ngươi không biết”
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Gioan.

Có người đã được Chúa sai đến, tên là Gioan. Ông đến như chứng nhân, để làm chứng về sự sáng, hầu mọi người nhờ ông mà tin. Ông không phải là sự sáng nhưng ông chỉ làm chứng về sự sáng. Và đây là chứng của Gioan, khi những người Do Thái từ Giêrusalem sai các vị tư tế và các thầy Lêvi đến hỏi ông: “Ông là ai?” Ông liền tuyên xưng, ông không chối, ông tuyên xưng rằng: “Tôi không phải là Đấng Kitô”. Họ liền hỏi: “Thế ông là gì? Ông có phải là Elia chăng?”. Gioan trả lời: “Tôi không phải là Elia”. — “Hay ông là một đấng tiên tri?”. Gioan đáp: “Không phải”. Họ liền bảo: “Vậy ông là ai, để chúng tôi trả lời cho những người sai chúng tôi. Ông tự xưng là ai?”. Gioan đáp: “Tôi là tiếng kêu trong hoang địa: Hãy sửa cho ngay đường Chúa đi, như tiên tri Isaia đã loan báo”. Và có những người thuộc nhóm biệt phái cũng được sai đến. Họ hỏi Gioan rằng: “Nếu ông không phải là Đức Kitô, cũng không phải là Elia, hay một tiên tri, vậy tại sao ông làm phép rửa”. Gioan trả lời: “Tôi làm phép rửa trong nước; nhưng giữa các ngươi, có Đấng mà các ngươi không biết. Đấng ấy sẽ đến sau tôi, nhưng chính Đấng đó đã có trước tôi và tôi không xứng đáng cởi dây giày cho Người”. Việc này xảy ra tại Bêtania, bên kia sông Giođan, nơi Gioan làm phép rửa.

Phúc Âm của Chúa.

Tiền Hô Gioan Tẩy Giả có thực sự được sai đến hay chăng?

Như đã đề cập đến ở tuần Thứ Nhất Mùa Vọng, tuần thứ 2 và 4 Mùa Vọng bao giờ cũng có những bài Phúc Âm nói về vai trò của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả. Tuy nhiên, Phúc Âm Thánh Marcô ngắn ngủi của Chu Kỳ Phụng Vụ Năm B không đủ cho hai Chúa Nhật, do đó, Giáo Hội đã lấy Phúc Âm Thánh Gioan bù vào, như cũng thấy xẩy ra trong Mùa Thường Niên của Chu Kỳ Năm B từ Chúa Nhật 17 đến Chúa Nhật 21. Về ý nghĩa của hai bài Phúc Âm về Tiền Hô Gioan Tẩy Giả cho hai tuần 2 và 3 Mùa Vọng Năm B này, nếu tuần 2 Phúc Âm Thánh Marcô nhấn mạnh đến sứ mệnh, sứ điệp và con người của thánh nhân, thì bài Phúc Âm Thánh Gioan cho Chúa Nhật thứ 3 tuần này nhấn mạnh đến nguồn gốc về bản thân và sứ vụ của ngài. Đó là lý do, ngay câu mở đầu của bài Phúc Âm tuần này, câu Phúc Âm thuộc đoạn nhập đề của Phúc Âm về Lời Nhập Thể của mình, Thánh Ký Gioan đã xác quyết: “Có một người tên là Gioan được Thiên Chúa sai đến …”.

Thế nhưng, dù “được Thiên Chúa sai đến”, song trước mắt trần gian, nhất là trước mắt thành phần có thẩm quyền lãnh đạo dân Chúa, nhân vật này cũng cần phải tỏ ra những dấu chứng cho thấy mình thực sự từ Thiên Chúa mà đến. Đó là lý do, cũng trong bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này, ngay sau khi nói đến nguồn gốc của Tiền Hô Gioan tẩy Giả, Thánh Ký Gioan còn cho biết thái độ của thẩm quyền Do Thái bấy giờ hết sức thắc mắc nên muốn tìm hiểu “hiện tượng sa mạc” này bằng những câu hạch hỏi: “Những người Do Thái sai các tư tế và Levi từ Giêrusalem đến hỏi: ‘Ông là ai?... Ông cho mình là gì?... tại sao ông làm phép rửa?’”.

Như Chúa Kitô đã lấy lời nói và việc làm để làm chứng cho dân Do Thái thực sự thấy được rằng Người thực sự bởi Cha sai đến thế nào, Tiền Hô Gioan Tẩy Giả cũng thế. Ở đây, trong bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này, Tiền Hô Gioan Tẩy Giả chỉ làm chứng về mình, tức về sứ mệnh “được Thiên Chúa sai”, bằng lời nói, ở chỗ, thánh nhân đã cho thành phần đến thẩm xét thánh nhân biết cả mặt trái lẫn mặt phải về con người và sứ mệnh của ngài rằng - về mặt trái: “tôi không phải là Đấng Thiên Sai… không phải là Êlia… không phải là một tiên tri”; về mặt phải: “tôi là ‘tiếng kêu trong sa mạc’…”. Đó là lời chứng liên quan trực tiếp đến bản thân của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả, còn lời chứng liên quan đến việc làm của thánh nhân, tức vấn đề “nếu ông không phải là Đấng Thiên Sai, là Êlia, là tiên tri thì tại sao ông làm phép rửa?”, thánh nhân đã không trực tiếp trả lời “lý do tại sao tôi làm phép rửa là vì …”, song ngài đã chỉ xác nhận việc ngài làm liên quan đến Đấng Đến Sau ngài, thế thôi: “Tôi làm phép rửa bằng nước. Có một Đấng ở giữa anh em mà anh em không biết – Đấng sẽ đến sau tôi – tôi không đáng cởi giây giầy cho Người”.

Nếu hiểu kỹ câu trả lời của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả, chúng ta có thể hiểu như thể thánh nhân muốn nói rằng: “Sở dĩ tôi làm phép rửa là vì Đấng đến sau tôi, Đấng mà quí vị không biết, nhưng lại là Đấng cao trọng hơn tôi bội phần, Đấng tôi phải dọn đường lối ngay thẳng là lòng trí dân của Người, để khi Người tới họ có thể nhận biết Người”. Phúc Âm Thánh Ký Gioan sau đó không cho biết nhóm người hạch hỏi tông tích của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả có hiểu được ý nghĩa của câu thánh nhân trả lời hay chăng, nhưng chúng ta thấy, căn cứ vào chính câu đầu của cùng bài Phúc Âm Chúa Nhật tuần này cũng đủ, nếu không muốn trích lại lời tiên tri của thân phụ thánh nhân nói về thánh nhân khi thánh nhân vừa sinh ra, ý nghĩa của câu trả lời này, như vừa được dẫn giải, rất chính xác.

Tại Sao Tiền Hô Gioan Tẩy Giả cần phải thực hiện sứ vụ dọn đường?

Trước hết, vai trò của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả quả thực đến là để dọn đường cho Đấng Đến Sau. Đó là lý do, ở đầu bài Phúc Âm, Thánh Ký Gioan đã viết về nhân vật đệ nhất thiên hạ được người nữ sinh ra này như sau: “Chính ông không phải là ánh sáng, nhưng chỉ làm chứng cho ánh sáng mà thôi”, để làm gì “để nhờ ông mà tất cả mọi người có thể tin tưởng”. Tin tưởng ai? Tin tưởng những gì? Nếu không phải tin tưởng “Lời đã hóa thành nhục thể và ở giữa chúng ta” (Jn 1:14). Đấy là trường hợp đã có người như Tiền Hô Gioan Tẩy Giả dọn đường trước, thế mà dân Do Thái, dân vẫn đang trông đợi Đấng Thiên Sai Cứu Tinh, nhất là trong giai đoạn lịch sử họ đang bị quằn quại ở dưới ách đô hộ của đế quốc Rôma dũng mãnh thời đó, cũng vẫn ở trong tình trạng như Thánh Ký Gioan nhận định trực tiếp về Lời Nhập Thể và gián tiếp về dân Do Thái ngay trong phần Phúc Âm dẫn nhập của mình: “Người đã đến với dân riêng của mình, nhưng họ đã không chấp nhận Người” (Jn 1:11).

Chúa Giêsu Kitô là Lời Nhập Thể, là tất cả Mạc Khải Thần Linh của Thiên Chúa, là tột đỉnh những gì Thiên Chúa mạc khải trong Cựu Ước, qua suốt giòng Lịch Sử Cứu Độ của dân Do Thái, giờ đây chắc chắn sẽ xuất hiện trước mắt loài người, dưới hình thể của một Con Người, hoàn toàn giống hệt như một con người bình thường, mà lại là một con người làm được những việc phi thường, những việc chỉ có Thiên Chúa mới làm được, có thể, nếu không muốn nói là nhất định, sẽ làm cho những đầu óc chủ quan kiêu kỳ, (như trường hợp nhóm Pharisiêu), thậm chí cả những tấm lòng cởi mở chân thành, (như trường hợp các vị tông đồ), bị chóa mắt hay lầm lẫn. Đó là lý do, ngay trước khi Vị Thiên Chúa Làm Người này xuất hiện, Vị đã được các tiên tri, nhất là tiên tri Isaia, (qua các bài đọc một trong Mùa Vọng), tiên báo, cần phải được một Tiền Hô như Gioan Tẩy Giả cấp báo. Đó là lý do, ngay sau khi viết tên đứa con trai thơ nhi được sinh ra trong tuổi già của mình là “Gioan”, tư tế Giacaria thân phụ của bé liền được khỏi câm và cất tiếng chúc tụng Thiên Chúa cùng nói tiên tri về bé là: “Ôi con, phần con sẽ được gọi là tiên tri của Đấng Tối Cao; vì con sẽ đi trước Chúa để dọn đường lối ngay thẳng cho Người, giúp dân nhận biết ơn cứu độ là ở chỗ được giải thoát khỏi tội lỗi” (Lk 1:76-77).

Chính Thánh Gioan Tẩy Giả đã thực sự nhận biết ơn gọi và sứ vụ Tiền Hô của mình, một ơn gọi và sứ vụ từ trời. Bởi thế, để trả lời cho cầu hỏi thứ bốn của thành phần được sai đến điều tra chân tướng của mình, ngài tự động trích lại đúng lời tiên tri Isaia, như chân nhận lời tiên tri này là lời tiên tri nói về bản thân ngài chứ không còn ai khác: “Tôi là tiếng kêu trong sa mạc kêu gọi hãy dọn đường lối ngay thẳng cho Chúa!” Ở trong sa mạc một mình không biết thánh nhân có được ai dạy Thánh Kinh cho hay có đọc Thánh Kinh hay chăng, nhưng qua câu trả lời này đã chứng tỏ ngài thông thạo Thánh Kinh, vì tự mình ngài chính là “tiên tri của Đấng Tối Cao”, vị được sai đến để rao giảng về Đấng Tối Cao, dù chưa hề gặp Đấng ấy. Tiền Hô Gioan Tẩy Giả quả thực là một hiện tượng chứng nhân phi thường, ở chỗ, trong khi các vị tông đồ làm chứng cho những gì mắt thấy tai nghe (x Jn 1:2), thì thánh nhân lại làm chứng cho những gì chưa hề nghe, chưa hề thấy. Nếu “phúc thay cho những ai không thấy mà tin” (Jn 20:29), thì còn ai có phúc bằng Tiền Hô Gioan Tẩy Giả ở đây nữa. Thánh nhân đã nhận biết Đấng Đến Sau mình là Chúa Kitô, Đấng Cao Trọng hơn thánh nhân bội phần. Điều so sánh này không một vị tiên tri Cựu Ước nào nói về Đấng Thiên Sai dám lên tiếng, ngoại trừ Tiền Hô Gioan Tẩy Giả, nhân vật đã tự cảm thấy mình liên hệ mật thiết với Đấng Đến Sau, “Đấng Tối Cao”, Đấng mọi người phải nhận biết để được sống đời đời!

Tại Sao Tiền Hô Gioan Tẩy Giả chỉ làm Phép Rửa?

Nhưng vấn đề được đặt ra ở đây là tại sao Tiền Hô Gioan Tẩy Giả đến để làm phép rửa mà không làm những gì khác ngoài phép rửa hay thay cho phép rửa? Vấn đề có thể được trả lời như sau: trước hết, nếu Gioan quả thực “được Thiên Chúa sai đến”, như đầu bài Phúc Âm nói đến, thì thánh nhân phải làm theo ý Đấng đã sai, như Chúa Kitô bao giờ cũng chứng minh về mình bằng việc mình làm, hay nói cách khác, chính việc làm của Chúa Kitô đã chứng thực Người được Cha sai (x Jn 10:37-38). Vậy Tiền Hô Gioan Tẩy Giả có thực sự “được Thiên Chúa sai đến” làm phép rửa hay chăng? Nếu quả là như vậy thì tại sao không phải là một việc gì khác mà là phép rửa? Trước hết, chính Tiền Hô Gioan Tẩy Giả đã khẳng định thánh nhân “được Thiên Chúa sai đến” làm phép rửa, khi tuyên bố với dân Do Thái: “Đấng sai tôi đến làm phép rửa bằng nước phán cùng tôi rằng…” (Jn 1:33). Nếu Thập Giá là dấu chứng thực Chúa Kitô thực sự là Đấng Cha sai thế nào thì phép rửa cũng là dấu chứng thực Tiền Hô Gioan Tẩy Giả được Thiên Chúa sai như vậy.

Sau nữa, lý do tại sao Đấng sai thánh nhân đến không làm gì đặc biệt khác mà lại làm phép rửa, cũng căn cứ vào lời thánh nhân, đó là vì để Đấng Đến Sau thánh nhân có thể nhờ đó tỏ mình ra cho dân Do Thái: “Lý do tại sao tôi đến làm phép rửa bằng nước là để Người có thể tỏ mình ra cho dân Yến Duyên” (Jn 1:31). Vậy Đấng Thiên Sai tỏ mình ra cho dân Yến Duyên qua hay nhờ phép rửa của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả như thế nào, nếu không phải để Người cho dân tộc này thấy rằng Người chính là và thực là Đấng Thiên Sai, Đấng được Thiên Chúa xức dầu bằng Thần Linh, Đấng sẽ tuôn đổ Thần Linh của mình xuống cho họ, bằng phép rửa trong Thánh Thần. Đó là lý do, ngay sau khi khẳng định “Đấng sai tôi đến làm phép rửa bằng nước phán cùng tôi rằng…”, Tiền Hô Gioan Tẩy Giả đã minh định: “Khi ngươi thấy Thần Linh xuống đậu trên ai thì đó là Đấng rửa trong Thánh Thần. Giờ đây chính tôi đã thấy và chứng thực rằng ‘Người là Đấng Thiên Chúa chọn’” (Jn 1:33).

Như thế, phép rửa của Tiền Hô Gioan Tẩy Giả chẳng những là để dọn lòng thống hối của dân Chúa tiến đến chỗ được ơn tha tội nơi Thánh Thần của Chúa Kitô Phục Sinh (x Lk 24:46-49), mà còn để dọn đường cho Đấng Đến Sau có thể tỏ mình ra cho những tấm lòng thống hối chờ đón Người, Đấng tuôn đổ Thánh Thần xuống trên họ cũng như trên cả nhân loại qua nhân tính Tử Giá và Phục Sinh của Người.