Thánh Phaolô

Con của Cha	Vô danh
Chúa quá nhân từ	Br. Minh Trân, CMC
Hãy đi vào vườn nho	Phêrô Vũ văn Quí CVK64
Lòng tốt của Thiên Chúa	Lm Giuse Nguyễn Hữu An
Hãy đi làm vườn nho cho ta	Trần Mỹ Duyệt
Giờ thứ hai mươi lăm	CVK Nguyễn-Thế-Bài
Món quà không được nhận	R. Veritas
Tự do và lòng nhân lành của Chúa	Lm PX Vũ Phan Long, ofm
Tiêu chuẩn làm việc của Chúa	Cao Trí Dũng

Con của cha...

Con có thể không biết cha, nhưng cha biết rất rõ mọi thứ về con.
Cha biết khi con ngồi xuống và khi con đứng lên.
Cha quen thuộc với mọi lối đi của con.
Thậm chí bao nhiêu sợi tóc trên đầu con cha cũng đếm được.
Bởi vì con được hình thành trong tâm trí của cha.
Cha quyết định đúng thời gian con sinh ra và con sẽ sống ở đâu.
Cha không hề xa cách và giận dữ, nhưng cha là một biểu hiện hoàn chỉnh nhất của tình yêu.
Và đó chính là mong ước của cha để trao tặng tình yêu cho con.
Đơn giản là vì con là con của cha và cha là cha con.
Mỗi món quà tốt lành con nhận được đều từ bàn tay cha.
Vì cha biết con cần những gì.
Mọi sắp xếp của cha cho tương lai con luôn luôn đầy ắp sự mong chờ.
Vì cha yêu con với một tình yêu vĩnh cửu.
Suy nghĩ của cha về con không thể đếm được như là hạt cát trên bờ biển vậy.
Cha sẽ không bao giờ ngừng làm điều tốt cho con.
Vì con là kho báu của cha
Nếu con tìm kiếm cha với tất cả trái tim, con sẽ nhận ra cha
Cha có thể làm cho con nhiều hơn con nghĩ
Vì cha là nguồn động viên lớn nhất của con
Khi trái tim con tan vỡ, cha vẫn ở bên con
Như là một người chăn cừu ôm cừu con vậy, cha sẽ ôm con vào gần trái tim mình
Và cha sẽ mang đi tất cả đớn đau con sẽ phải chịu đựng trên trái đất này
Cha luôn là cha, và sẽ mãi là như thế.
Cha luôn đợi con. Yêu con.

Cha của con.

CHÚA QÚA NHÂN TỪ

Một buổi sáng đi ngang qua con đường Euclid vùng Nam California, thấy đầy dẫy những người Mễ đứng dọc hai bên lề đường, tôi thắc mắc hỏi bác tài xế, và được biết là họ đang đứng chờ người thuê đi làm. Bác tài xế còn nói thêm: 'Ở đây thuê Mễ rẻ lắm'. Tôi hỏi tiếp: 'Vậy rẻ là bao nhiêu vậy bác?' Bác trả lời: 'Có người trả họ hai đồng một giờ, có người thuê ba đồng, có người bốn hoặc năm đồng. Nhưng mà bốn năm đồng thì hiếm lắm. Tụi nó... hả... trả bao nhiêu nó cũng làm hết'.
Thấy cảnh tượng nhân công nhiều mà người thuê nhân công thì ít, tôi chợt nghĩ : Sẽ có người sẽ được thuê đi làm và được năm ba đồng nuôi sống gia đình, cũng có người sẽ đợi, đợi mãi rồi lủi thủi trở về nhà chờ sáng mai ra đứng đợi tiếp. Cuộc sống của họ thật bấp bênh. Nghĩ thật đáng thương!

Trong bài Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay, Chúa Giêsu diễn tả Nước trời qua hình ảnh một gia chủ gọi các người thợ vào làm vườn nho cho ông. Nhưng khác với những người nhân công Mễ trong câu chuyện trên, những người thợ làm vườn nho trong bài Tin Mừng hôm nay đều được chủ vườn nho gọi đi làm và được trả công cân xứng: có người được gọi đi làm ngay từ tảng sáng, có người từ trưa, và có người mãi đến chiều; và tất cả đều được một đồng tiền lương.
Tương tự như vậy. Thiên Chúa mời gọi người ta gia nhập Hội Thánh vào nhiều thời điểm khác nhau : Có người ngay từ khi mới sinh, người khác ở tuổi mới lớn, có người ở tuổi trưởng thành, có người khi về già và thậm chí có người ngay trước khi chết nữa. Bất cứ ai, dù theo đạo từ khi mới sinh hay trước khi chết, nếu thành tâm tin yêu phụng sự Thiên Chúa, tuân giữ các giới răn mà Ngài đã truyền dạy, thì đều được Ngài cho hưởng ơn cứu độ. Đó là tình thương yêu, lòng nhân từ của Thiên Chúa đối với con người, đặc biệt đối với những kẻ gia nhập Hội Thánh sau này.
Mỗi người chúng ta, sau khi lãnh nhận Bí tích Rửa tội, hằng ngày đón nhận biết bao ơn phúc và tình thương của Chúa. Hôm nay là dịp để chúng ta cùng nhau nhìn lại ơn gọi cao quý mà Chúa đã kêu gọi mỗi người chúng ta vào làm vườn nho Chúa. Chúng ta tin rằng cho dầu chúng ta được nuôi dưỡng và lớn lên trong gia đình đạo hạnh ngay từ tấm bé, hay cho dầu suốt cả đời sống xa tình Chúa và nay được ơn nhận biết Chúa trong những ngày tháng cuối đời, chúng ta đều có quyền tin chắc rằng Chúa luôn yêu thương chúng ta, và Ơn Cứu Độ của Ngài luôn dành cho những ai lắng nghe và đáp trả lời mời gọi của Ngài

Lạy Chúa, chúng con cám ơn Chúa vì Chúa đã gọi, đã chọn, và đã trao cho chúng con mỗi người mỗi việc trong vườn nho Chúa. Xin Chúa ban cho chúng con được luôn rộng mở cõi lòng đón nhận ơn Chúa. Chúng con muôn đời cảm tạ ơn Chúa. Xin Chúa thương đến những người vẫn còn 'vô công rỗi nghề đứng nơi đầu chợ', ban cho họ được nhận ra tiếng Chúa mời gọi và sẵn sàng quảng đại thưa tiếng Xin Vâng. Amen

HÃY ĐI VÀO VƯỜN NHO!

Lời mời gọi tha thiết trên của Chủ Vườn Nho không chỉ vang lên bằng lời nói mà Ngài còn thể hiện bằng hành động ân cần lo lắng với cả trái tim thổn thức, khi “vừa tảng sáng đã ra mướn thợ vào làm việc trong vườn nho của mình”. Chưa hết, Ngài còn “trở ra vào khỏang giờ thứ ba”, “khỏang giờ thứ sáu”, rồi “thứ chín” và cả “giờ thứ mười một” nữa để biểu lộ tình cảm kiên trì gắn bó vượt trội của minh với những người mà Ngài tha thiết muốn kêu mời vào làm vườn nho cho Ngài.

Qua lời nói và hành động của Chủ Vườn Nho mà chính Chúa Giêsu diễn tả qua dụ ngôn Nước Trời, tôi lắng nghe được tiếng Thần Khí qua lời giáo huấn của thánh Grêgôriô Cả:

“Anh em thân mến, hãy lưu ý về cách sống của anh em, hãy nghiêm chỉnh xét xem anh em có phải là thợ làm vườn nho của Chúa không? Mỗi người hãy tự xét việc mình làm và nhận định xem mình có làm việc trong vườn nho của Chúa hay không?”

Nhờ tiếng thầm thĩ lắng sâu này mà tôi đã nhìn lại cuộc sống tâm linh của mình...

Năm năm qua, với bệnh tật chồng chất lên thân xác bệnh hoạn tật nguyền, nhiều người thân và bạn bè đã đặt vần đề về công ăn việc làm của tôi ra sao? Anh em đã nhìn tôi như một người thiếu thực tế trong cuộc sống hiện thực và chộp giật này. Phải “có thực mới vực đựơc đạo” chứ! Nhiều câu hỏi đúng với quan niệm thời kinh tế thị trường của con người. Tôi đã không đối đáp với họ bởi Thần Khí Lời Chúa luôn nâng đỡ ủi an tôi vì Chúa Giêsu đã trải qua những thời khắc như Ngài đã bộc bạch: “Những việc tôi làm, nhân danh Cha tôi, những việc đó làm chứng cho tôi.” (Ga 10, 25

Thời gian miệt mài, âm thầm đi vào cầu nguyện Lời Chúa (lectio divina). Thời gian nhẩn nha, chậm rãi đi giúp chia sẻ Lời Chúa mỗi ngày trong suốt gần hai năm ròng rã. Rồi thời gian mới đây, được hơn hai năm, tôi tham gia chia sẻ cảm nghiệm Lời Chúa trên mạng. Những ngày tháng năm lặng lẽ này đã qua, chính vì sự hối thúc của lời réo gọi sâu thẳm của Chúa Giêsu qua dụ ngôn thợ làm vườn nho: “Cả anh nữa, hãy đi vào vườn nho!” (Mt 20, 7)

Tôi nghe được tiếng thầm thì nói với chính lòng mình bởi “vì không có ai mướn tôi”, vì tôi đã không còn đủ sức khỏe để lao động tay chân và trí óc cho người khác. Hơn nữa, tôi đã nhận ra ý nghĩa tâm linh và tôi đã không muốn trở thành kẻ lãnh nhận một nén bạc như trong dụ ngôn những nén bạc: “Thưa ông chủ, tôi biết ông là người hà khắc, gặt chỗ không gieo, thu nơi không vãi. Vì thế, tôi đâm sợ, mới đem chôn giấu nén bạc của ông dưới đất. Của ông đây, ông cầm lấy! “ (Mt 25, 24-25)

Chính vì thế mà tôi đã gửi những đau khổ bệnh tật của tôi vào ngân hàng Lòng Thương Xót của Chúa. Tôi đã không ngồi rên rỉ với chính nỗi đau của riêng mình. Hoặc chôn vùi cuộc đời héo tàn nơi chán chường, nơi chè chén say sưa. Ngoài ra, khi chiêm ngắm cuộc thương khó của Chúa, tôi càng thấm thía khi Ngài đã kêu lên lời cuối cùng trên thập giá: “Thế là đã hoàn tất!” (Ga 19, 30)

Đau khổ trong thân xác, trên giường bệnh đã không làm cho thánh Phaolô chán nản. Ngài đã cảm nghiệm sâu sa mầu nhiệm thương khó bằng lời thâm tín huyền nhiệm:

“Giờ đây, tôi vui mừng được chịu đau khổ vì anh em. Những gian nan thử thách Đức Kitô còn phải chịu, tôi xin mang lấy vào thân cho đủ mức, vì lợi ích cho thân thể Người là Hội Thánh.” (Cl 1, 24)

Quả thật, lời kêu gọi của Chúa được gửi đến mọi người và mỗi người: các bệnh nhân cũng là những người được kêu gọi làm thợ trong vườn nho. Gánh nặng làm suy yếu các chi thể của thân thể và làm lung lay sự trong sáng tâm hồn, nhưng không thể ngăn cản họ đi làm việc trong vườn nho, trái lại, mời gọi họ sống ơn gọi làm người, làm Kitô hữu và tham gia vào sự phát triển Nước Thiên Chúa dưới nhiều hình thức mới, và có thể nói là quý báu hơn.

Trong Tông thư “Đau khổ cứu độ”, số 31, Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã giáo huấn:

“Vì vậy, tâm trí của tất cả những ai đau khổ, những ai tin vào Đức Kitô, cần phải qui tụ lại với nhau dưới chân thập giá trên đồi Canvê, đặc biệt đối với những ai phải chịu đau khổ vì tin nơi Người, Đấng đã chịu đóng đinh và đã phục sinh, để cho hiến lễ đau khổ của họ sẽ làm cho lời nguyện xin của chính Đấng Cứu Thế - lời cầu xin cho mọi người hiệp nhất – được mau chóng thực hiện. . . .

Cùng với Mẹ Maria, Mẹ Đức Kitô, đã đứng dưới chân Thánh Giá, chúng ta hãy dừng lại bên tất cả những thánh giá của nhân loại ngày nay. Chúng ta hãy khẩn cầu các thánh, qua bao thế kỷ, các ngài đã tham dự đặc biệt vào nỗi đau khổ của Đức Kitô. Chúng ta hãy xin các ngài nâng đỡ chúng ta. Và chúng tôi xin tất cả anh chị em, những người chịu đau khổ, hãy giúp chúng tôi. Anh chị em là những người đau yếu, tôi xin anh chị em hãy trở thành nguồn sức mạnh cho Giáo Hội và cho nhân loại. Trong cuộc chiến ghê gớm giữa hai sức mạnh thiện và ác mà thế giới ngày nay đang bâỳ tỏ cho chúng ta thấy, ước mong rằng những đau khổ của anh chị em, hiệp nhất với Thánh Giá của Chúa Kitô, sẽ chiến thắng.”

Xin Chúa đổ tràn sức mạnh Thần Khí của Chúa xuống trên con để con luôn kiên trì thực hiện lời mời gọi của Chúa: “Cả anh nữa, hãy đi vào vườn nho!” hầu con xứng đáng là thợ làm vườn nho của Chúa. Amen.

LÒNG TỐT CỦA THIÊN CHÚA

Lm Giuse Nguyễn Hữu An

1. 2 sự kiện.

Báo Người Lao Động số 23.1993 có đăng bài: Chợ Người Hà nội.

Người Hà nội bấy lâu nay đua nhau xây nhà. Nếu thiếu nhân công lặt vặt là có thể ra ngay chợ người mua sức lao động. Đội quân từ các tỉnh về Hà nội thường xuyên có đến hai ba chục ngàn người. Rỗi việc nhà nông, ở quê không có người phụ...không việc làm, họ ra Hà nội, tụ tập nhiều nhất là dọc đường đôi Giảng võ, trục đường dài theo đê Đại la, xuống Láng ...đến chợ Mộc...Công việc có nhiều giá. Việc lặt vặt như dọn đất đá, khuân gạch tô vôi, quét vôi lóc thì khoán từ A đến Z, hoặc là cơm chủ hai bữa cộng tiền công ba, bốn ngàn, hoặc là tự lo bữa ăn .. thì 5,6 ngàn một ngày. Tiền công như vậy là rẻ mạt. Cũng đành vậy thôi. Họ chỉ có đôi tay. Và còn hơn là không có việc.

Người thuê cũng có ít. Vì ngại, vì sợ người làm công quen cửa quen nhà mình rồi, làm xong biết đâu người ta “xin đểu”, ”trộm cắp, nhờ vả” ...rách việc thêm.

Báo Tuổi trẻ ngày 4.4.1996 có đăng bài: Chợ Người Ơ Định Quán.

Nếu như ở Hà nội, dòng người xuất phát từ nông thôn đổ xô về thành thị “nhóm chợ’ tìm việc làm thì tại Định Quán (Đồng nai), một khu chợ mới đã hình thành trên quốc lộ 20 với những đặc trưng của nó. Đó là những người lao động hình thành từ những làn sóng “di dân tự do’ it đất, không có tư liệu sản xuất, đành phải bán sức lao động kiếm sống...Vùng này là vùng có nhiều đất, có nhiều đá lộ đầu nên việc dùng cơ giới trong nông nghiệp bị hạn chế. Do đó nhu cầu về lao động rất cao. Từ tháng tư đến tháng mười hai, thời gian diễn ra vụ trồng, ngày ngày có hàng trăm lao động tụ tập ở “chợ” chờ đợi. Những ngày cao điểm, vào vụ lên đến bốn năm trăm người. Những chiếc xe cải tiến, xe máy xới chạy ì ạch, chở đầy những lao động từ “chợ người” đi về các vườn cây, các nương rẫy. Mỗi lao động được từ 15.000 – 20.000đ /ngày. Những ngày cao điểm có thể đến 30.000 – 40.000đ. Hôm sau, mờ mờ sáng chợ lại đông .

“ Quả thế, về Nước Trời thì cũng như một gia chủ kia, ngay vừa tảng sáng, đã ra thuê thợ cho vườn nho của ông ...” Giữa một “chợ người” thời Chúa Giêsu ở đất nước Do Thái, tương tự như “Chợ người Hà nội” hay “Chợ người Định quán” bây giờ, một xã hội ít việc nhiều người, các ông chủ ra thuê thợ làm việc và trả công nhật.

Chúa Giêsu đã quan sát và lấy hình ảnh cụ thể này ở Do thái để mạc khải mầu nhiệm Nước Trời. Người kể dụ ngôn ông chủ vườn nho với các thợ làm việc các giờ khác nhau trong ngày.

Tiền công nhật là 1 đồng, giá thỏa thuận như một ngày công lao động 15.000đ – 20.000đ

Theo lệ thường công nhật sẽ chấm dứt lúc 12 giờ tức là 6 giờ chiều. 5 giờ chiều ông chủ còn ra thuê nhân công. Những người làm từ giờ 11, họ chỉ làm việc 1 giờ là nghĩ. Trong khi đó người làm từ sáng, lao động 12 giờ. Vậy mà cuối ngày khi trả lương, ông chủ lại trả bắt đầu từ người sau hết là 1 đồng. Những người làm trước tưởng là được nhiều hơn, nhưng cũng chỉ 1 đồng mà thôi. Họ phản đối, họ trách móc vì họ bị hai thiệt thòi: kẻ khác làm 1 giờ mà họ 12 giờ, kẻ khác làm lúc trời đã mát mẻ, họ làm cả ngày dưới trời nắng gió nóng của miền Địa Trung Hải. Họ hụt hẫng và khó chịu với chủ. Nếu ông chủ trả lương cho người làm sau ít hơn, chắc họ chẳng hề tỏ vẻ khó chịu. Nếu họ không hay biết số tiền mà ông chủ trả cho người làm sau chắc là họ vui vẻ và biết ơn khi trở về nhà. Nhưng vì biết được nên họ giận dữ và ghen tị. Rõ ràng người ghen tị không vui được với người vui, vì họ không biết yêu thương. Họ coi người kia là kẻ thù, chứ không là bạn. Vì vậy, sự thành công của ai đó đã trở thành nổi đe dọa, ghen tức.

Vậy thì ông chủ có bất công không? Chắc chắn là không. Vì ông trả đủ số tiền đã thỏa thuận tức là 1 đồng. Chính ông chủ trả lời: Này bạn, tôi đâu có xử bất công với bạn, bạn chẳng thỏa thuận với tôi là 1 đồng hay sao? Cầm lấy phần bạn mà về đi, còn tôi, tôi muốn cho ai là tùy tôi, chẳng lẽ tôi không có quyền tùy ý định đoạt là những gì của tôi sao? Hay vì tôi tốt bụng mà bạn ghen tức ?

Đây là điểm chính của dụ ngôn. Hành động của ông chủ không phải là do ông ta bất thường, bất công, nhưng do ông chủ tốt lành. Tốt ở chỗ là không muốn ai phải thua thiệt sút kém. Ông muốn ai cũng may mắn, ai cũng có tiền về nuôi gia đình. 1 đồng ông phát cho người làm giờ 11 không phải là do công bình. Đồng bạc ấy là do lòng tốt của ông ban tặng. Trọng tâm của dụ ngôn là việc phân phát lương bổng lúc cuối ngày.

Gia chủ là Thiên Chúa. Các tay thợ là loài ngươì nhận ra Thiên Chúa qua nhiều thời kỳ khác nhau. Thợ làm giờ thứ 11 là người tội lỗi. Làm vườn nho là vào Nước Trời và thực thi luật pháp nước Trời. Các thợ cằn nhằn là nhóm Pharisiêu, Luật sĩ. Họ ghen tương vì Chúa Giêsu đối xử khoan dung với người tội lỗi, yêu thương dân ngoại. Các thợ làm ít lãnh nhiều là các người ngày hôm qua sống trong tội lỗi, ngày hôm nay là công dân Nước Trời.

1 đồng là vé vào Nước Trời. Kẻ làm trước người làm sau, tất cả đều được Thiên Chúa ban cho Nước Trời. Thiên Chúa ban cho ai là do lòng tốt của Ngài. Yếu tố chính Đức Giêsu nhấn mạnh là Thiên Chúa rộng rãi vô cùng. Thiên Chúa là Đấng giàu lòng thương xót đối xử rất nhân từ với mọi người. Đặc biệt đối với dân ngoại là những người được gọi vào Giáo hội qua những giờ sau hết. Đối với những người này Thiên Chúa cũng ban cho mọi quyền lợi và đặc ân như người Do thái là những kẻ được gọi từ đầu. Thiên Chúa thì nhìn nhận sự việc theo lòng lân tuất của Ngài. Con người thì nhìn theo quyền lợi, tính toán hơn thiệt. Thiên Chúa ân thưởng, trả công cho ai tùy theo lòng tốt của Ngài. Sự trả công của Ngài không làm thiệt hại ai, vẫn luôn bảo đảm tính công bằng.

Qua dụ ngôn này Chúa Giêsu muốn minh chứng rằng: trong cách thức hành động của mình, Thiên Chúa không đi theo những qui tắc lề luật của sự công bình hạn hẹp, khô cứng, Ngài chỉ thực thi theo sự tốt lành của mình, theo thúc đẩy bởi tình yêu của mình. Ngài hào phóng trong tình thương xót và hoàn toàn tự do trong các việc thiện hảo.

Sứ điệp Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta đối xử nhân hậu với người khác. Hãy tránh xa lối nhìn thiển cận theo cảm tính, theo tính vị kỷ, theo quyền lợi cá nhân. Không nên ghen tị khi người khác có tài đức hơn, giàu có hơn, xinh đẹp hơn. Hãy bằng lòng với cái mình đang có và cố gắng phát triển nó lên. Ai cũng được Chúa ban cho những khả năng khác nhau. Người 5 nén, người 2 nén, người 1 nén. Ngày ra trước mặt Chúa, Chúa không hỏi: con đã làm những gì, ông này hay bà nọ. Chúa chỉ hỏi về lòng mến, mến Chúa và yêu thương tha nhân. Con đã yêu mến Thầy và tha nhân không? Chính tình yêu trong công việc là thước đo mà Chúa Giêsu đòi hỏi nơi mỗi người chúng ta.

Những người thợ được thuê làm vườn nho vào những giờ khác nhau, đó là hình ảnh những người được mời vào Giáo hội qua Bí Tích Rửa Tội vào những tuổi đời khác nhau. Sống trong Giáo hội mọi người đều là con cái của Chúa, không phân biệt giàu nghèo sang hèn. Ai cũng được Thiên Chúa thương xót. Đã là thương xót thì không còn đứng trong ranh giới công bình.Thiên Chúa thưởng công cho ai là tùy lòng tốt của Ngài. Cùng nhau làm việc Tông Đồ Truyền Giáo là bổn phận mỗi người Kitô hữu. Phần thưởng là do lòng tốt Chúa ban. Như thế chúng ta sẽ xây dựng được Nước Trời giữa trần gian.

HÃY ĐI LÀM VƯỜN NHO CHO TA

Những người làm công mà Thánh Mátthêu kể đến hôm nay được chia thành 3 hạng: Hạng thợ làm thuê vì đồng lương. Hạng thợ mang chút ơn nghĩa với chủ. Và sau cùng là hạng coi việc chủ như việc mình.

Trong ba hạng thợ được nhắc đến, thì hạng thợ làm thuê để lĩnh lương, và hạng thợ coi việc của chủ như việc của mình được chú ý hơn cả. Riêng hạng thợ mang chút ơn huệ vì được chủ thêu muộn thì ít được để ý tới. Tuy nhiên trong đời sống tâm linh, thì họ lại trở thành một đề tài khiến chúng ta cần phải để ý tìm hiểu và đào sâu hơn, vì tuy không bị ông chủ chê trách, nhưng ngược lại, cũng không được ông chủ ưu ái nhắc đến sau khi đã lĩnh phần lương của họ. Nhưng trước hết, chúng ta cần tìm hiểu sơ qua về 3 hạng thợ này:

1. Thợ làm ăn lương: Dĩ nhiên ai đi làm cũng mong có lương. Nhưng theo Mátthêu ghi nhận, thì vì mang tâm trạng của những kẻ làm công, nên hẳn là chỉ mong làm cho hết việc. Ngoài ra, khi có dịp thì tỏ dấu biếng nhác và ghen tỵ. Mátthêu đã ghi lại tâm trạng những người thợ này như sau: “Khi những người được thuê sau vào sau trưa đến lãnh tiền lương nguyên ngày, và khi đến phiên những người làm trước nhất họ nghĩ rằng sẽ được nhiều hơn, nhưng họ chỉ được lương của một ngày. Vì thế, họ kêu ca với ông chủ: “Nhóm đến sau này chỉ làm có một giờ nhưng ông đã cho họ bằng với chúng tôi là những người vất vả dưới nắng nôi sao?” (Mt. 20:9-12). Rõ ràng là họ đặt tư lợi của mình trên quyền lợi của kẻ khác. Họ đã để lộ ra tính ích kỷ và ghen tương của họ. Và đem tấm lòng hẹp hòi của mình để định giá tấm lòng độ lượng của ông chủ. Vì họ chỉ là những kẻ làm thuê.

2. Thợ làm vì tình vì nghĩa: Nhóm thứ hai được ông chủ ra thêu cả thảy 3 lần: trước trưa, trưa và sau trưa: “Ông ra ngoài vào khoảng gần trưa và thấy có những người đang đứng không quanh chợ, và ông nói với họ: “Cả các anh nữa cũng hãy đi làm vườn nho cho ta, và ta sẽ trả công cho phải chăng. Và họ đã đi. Ông lại ra một lần nữa vào ban trưa và sau trưa và làm như vậy” (Mt 20:3-5). Có lẽ vì cảm mến ông chủ, hoặc thấy ông chủ tốt với mình vì đã cho mình việc làm, nên họ dẫu có vất vả cũng không dám phàn nàn. Họ tốt hơn nhóm trước ở chỗ không ghen tỵ và kêu ca. Nhưng nhóm thợ này lại không được nhắc tới vào buổi chiều lúc lãnh lương.

3. Thợ làm vì mến chủ: Đây là nhóm sau cùng, nhóm đã đứng hầu như suốt ngày ngoài chợ, tìm kiếm mà không ai thèm mướn: “Tại sao các ngươi đứng đây nhàn rỗi cả ngày vậy? Vì không ai mướn chúng tôi” (Mt 20:6). Không ai thèm mướn. Điều này đã nói lên sự khao khát công việc, nỗi băn khoăn và nhiệt tâm của những người chỉ mong tìm được một người chủ tốt là đem hết khả năng và hết mình phục vụ. Và điều này đã làm vui lòng ông chủ. Không những ông chủ trả toàn số lương một ngày cho họ bằng với số lương của những kẻ làm thuê, hơn thế nữa, họ được trả lương trước.

Nhìn vào cách đối xử của ông chủ, ai cũng nhận ra điều này, tình yêu và tình cảm bao giờ cũng dễ đánh động lòng người, dễ chinh phục được trái tim con người. Và không riêng gì con người, mà cả đối với Thiên Chúa nữa. Từ thái độ trên, Kitô hữu chúng ta cần phải xét lại quan niệm và lối sống ơn gọi của mình trong cánh đồng Giáo Hội, và giữa xã hội.

Dĩ nhiên, ai cũng muốn tránh xa lối sống và lối hành động của nhóm thứ nhất. Không ai trong chúng ta muốn trở thành những Kitô hữu theo Chúa để lấy đồng tiền mà cả. Và vì không ai muốn mình trở thành những người thợ, những chứng nhân cho Chúa để được trả công. Vì làm như vậy, chúng ta rất dễ rơi vào tâm trạng của những người làm công, những người thợ kêu ca, lẩm bẩm, và ghen tỵ.

Ngược lại, ai trong chúng ta cũng muốn mình là những người thợ hành động vì mến chủ. Hành động không phải vì đồng lương đã mà cả, và cũng không để trả ơn vì mình đã được việc làm, nhưng là vì mến chủ.

Tuy nhiên, có một điều mà hầu như ít ai trong ta để ý, đó là thái độ và hành động của nhóm thợ thứ hai. Tuy không hẳn vì đồng lương, nhưng cũng không vì yêu chủ và hết mình với chủ. Và đây có lẽ là lối sống và hành động của hầu hết Kitô hữu chúng ta, những người không muốn làm Chúa buồn, nhưng cũng không yêu Chúa thiết tha đủ để mạnh mẽ dấn thân. Không vì mình, mà cũng không vì Chúa. Đó là lối sống và tinh thần tông đồ nửa vời. Thánh Phaolô Tông Đồ đã nói về lối sống này, và đã tự mình thúc đẩy mình: “Khốn cho tôi, nếu tôi không rao giảng Phúc Âm” (1 Cor 9:16).

“Trong khi cánh đồng Chúa đang bề bộn thì không ai được lười”. Đó là lời của Đức Gioan Phaolô II đã nói về sứ mạng truyền giáo của các tín hữu, trong Thông Điệp Người Tín Hữu Giáo Dân. Hồi còn nhỏ, tôi cũng vẫn nghĩ ngây thơ và cho rằng, việc gì mà cần phải làm ra vẻ sốt sắng, nhiệt tâm trong các hoạt động tông đồ, mình cứ: “hữu xạ tự nhiên hương”, nghĩa là mình cứ sống đàng hoàng, tử tế thì tự nhiên sẽ có người tìm đến với mình để theo đạo. Đó là quan niệm rất sai lầm về hồn tông đồ và về đời sống chứng nhân. Quan niệm này có khả năng ru ngủ rất nhiều người, kể cả những tâm hồn thiện chí. Nếu chỉ ngồi một chỗ, sống an nhiên tự tại như vậy thì làm gì Chúa Cứu Thế phải chạy đôn chạy đáo. Làm gì Ngài cần phải sai các môn đệ đi khắp thế giới: “Hãy đi và thu nạp môn đồ khắp muôn dân” (Mt 28:19).

Nhìn lại quan niệm và lối làm việc của ba nhóm thợ, và nhìn vào cách đối xử của ông chủ, Kitô hữu chúng ta cần phải rút ra bài học chứng nhân và lối sống chứng nhân của mình là không thể theo Chúa làm chứng nhân cho Ngài vì lợi ích cá nhân. Cũng không thể theo Chúa và làm chứng cho Ngài vì cảm tình hời hợt, nhưng phải dấn thân, coi việc Chúa như việc mình, và làm hết sức vì lòng yêu mến. Chỉ có cách sống và lối sống này chúng ta mới thực sự trở thành những viên thợ cần thiết và hữu dụng trong cách đồng Giáo Hội và xã hội. Chúa đang mời gọi mỗi người chúng ta: “Sao đứng không suốt ngày? Hãy đi làm vườn nho cho ta”.

GIỜ THỨ HAI MƯƠI LĂM

Trong số tiểu thuyết của Georghiu, có hai tác phẩm đáng kể và hay nhất, là Lối thoát cuối cùng và Giờ thứ hai mươi lăm. Tác giả nói lên những đau khổ, những hệ lụy của con người, kéo lê thân phận vì chế độ tàn bạo, vì những guồng máy chính quyền. Tác giả thất vọng vì giờ thứ hai mươi lăm là cái giờ đã quá muộn để có thể làm gì, để có thể cứu gỡ, cũng quá muộn để sống và để chết.

Cuốn tiểu thuyết nầy đặt lại tận căn con người thế kỷ XX, sự hững hờ vô tâm vô tình đối với tha nhân và sự độc ác dã man của con người. Sự đe doạ rô-bốt-hoá xã hội cũng như những chế độ độc tài kiểu Hitler, cả nền dân chủ ra vẻ hồn nhiên kiểu Mỹ đều bị ông tố giác. Hãy nghe những tiếng kêu uất ức của nhân vật chính Johan Moritz: ”Cả đời tôi, tôi có ao ước gì nhiều đâu: được làm việc, có nơi để tôi và vợ con che nắng che mưa và có cái bỏ vào bụng. Vì những cái đó mà các anh bắt tôi ư? Người Rumani phái cảnh sát tới đọc lệnh trưng thu tôi – như người ta trưng thu đồ đạc thú vật vậy! Tôi để mặc họ trưng thu. Tay tôi không một tấc sắt và tôi cũng không thể chống lại nhà vua hoặc cảnh sát có đủ súng trường súng ngắn trong tay. Họ cho rằng tên tôi là Jacob, chứ không phải Gioan như mẹ tôi đặt cho ngày rửa tội. Họ nhốt tôi chung với người Do Thái trong một trại rào kẽm gai – như với súc vật – và đã ép tôi làm việc khổ sai. Chúng tôi đã phải ngủ như bầy gia súc với cả đoàn thú vật, phải ăn uống với cả đoàn thú vật, uống trà với đoàn thú vật và tôi đợi ngày bị đem đi lò mổ như lũ gia súc. Những người khác đã phải đi lò sát sinh. Tôi vượt ngục. Chính vì vậy mà các anh bắt giữ tôi ư? Vì tôi vượt ngục trước khi bị đem vào lò sát sinh? Người Hungary cho rằng tên tôi không phải là Jacob, mà là Gioan và họ bắt tôi vì tôi là người Rumani. Họ đã tra tấn và làm tôi đau đớn, rồi bán tôi cho ngừơi Đức. Người Đức cho rằng tên tôi không phải là Jacob, mà cũng chẳng phải là Gioan, mà là Ianos và họ lại tra khảo tôi lần nữa, vì tôi là người Hungary. Thế rồi một viên đại tá đến và nói với tôi rằng tên tôi chẳng phải là Jacob, Iankel mà là Gioan và ông bắt tôi nhập ngũ. Truớc tiên ông ta đo đầu tôi, đếm răng tôi và lấy máu tôi cho vào mấy ông thủy tinh. Tất cả những cái đó để chứng minh tôi có một cái tên khác ngoài tên mẹ tôi đã đặt cho khi rửa tội. Chính vì điều ấy mà các anh bắt tôi ư? Khi làm lính, tôi đã giúp các tù nhân người Pháp vượt ngục. Ví điều ấy mà các anh bắt tôi ư? Khi chiến tranh kết thúc và tôi ngỡ mình cũng được quyền hưởng hoà bình, thì người Mỹ lại đến và đã cho tôi kẹo sôcôla và đồ ăn của họ, rồi chẳng nói chẳng rằng, tống tôi vào nhà tù. Họ gửi tôi đến mười bốn trại, chẳng khác nào bọn trộm cướp nguy hiểm nhất trên thế giới. Và giờ đây tôi muốn biết: tại sao?. Sau cùng anh ta được minh oan. Lúc anh sắp ra về, viên sĩ quan Mỹ Lewis muốn chụp một tấm hình cả gia đình Iohann Moritz. Trước khi bấm máy, Lewis luôn miệng bảo Moritz: “Cười lên đi, cười đi, cười đi...!”. Nhưng anh chàng Moritz đáng thương vẫn cứ trơ ra không thể cười được. Thực ra anh ta rất muốn nở một nụ cười, nhưng không làm được vì anh đã quên không còn biết cười ra làm sao nữa! Tác giả dùng câu đó để chấm đứt câu chuyện.
Thời gian gần đây, ngày càng có nhiều cuộc đình công với quy mô ngày càng lớn xảy ra ở các công ty tư nhân, nhất là các công ty có vốn 100% nước ngoài. Lý do chính là việc bóc lột sức lao động, mà không có đền đáp tương ứng, đẩy công nhân vào chỗ suy kiệt thể lý. Công nhân bị đối xử như những rô-bốt, mà chủ nhắm mắt khai thác tối đa, có khi còn bị trắng trợn lăng nhục, lợi dụng sự non yếu và c òn nhiều kẻ hở chết người trong luật lao động, để tăng ca tăng kíp, thêm vào đó những thiếu thốn về tình cảm – xa nhà, không có thời giờ để gặp gỡ, tìm hiểu – đã dẫn đền trầm cảm, rối loạn tâm lý và không ít trường hợp dẫn đến hành động liều lĩnh trong cuộc sống, trong tình cảm, khiến tương lai vốn mù mịt, lại thêm tối tăm. Những cán bộ công đoàn thì nhận lương (và nhiều ưu đãi) của giới chủ, nên thay vì bênh vực công nhân nghèo khổ bị bóc lột, thì phần lớn lại bênh vực giới chủ. Ở nước ngoài, những vụ đình công bãi thị chủ yếu vì các mục tiêu chính trị, đình công ở đây lại chỉ là đấu tranh để có được miếng ăn chính đáng từ công việc nặng nhọc và đồng lương chết đói. Chỉ muốn công bằng tương đối, bằng ấy thôi mà đã khó lắm thay. Một ngày rõ ràng có hai mươi bốn tiếng, nhưng giới chủ trên thực tế đã tính toán giờ lao động sang giờ thứ hai mươi lăm. Tức nước vỡ bờ. Một xã hội đang bị phi nhân bản hoá, phi đạo đức hoá, chứ không phải chỉ tục hoá. Không lạ gì ngày càng chồng chất cả về chất lẫn lượng những vụ việc vượt qua tưởng tượng của những người còn chút lương tri và quan tâm về tiền đồ đất nước, chỉ có thể nghĩ rằng chúng thuộc về một phạm trù đạo đức khác, xa lạ, phi luân, bất nhân, tha hoá, đáng khóc than: giờ thứ hai mươi lăm! Gia tài bà mẹ của Johan Moritz để lại cho con, - một cái tên, gốc tích và truyền thống ngàn năm của dòng họ - đã bị xóa bỏ, thay thế, rồi lại xóa đi và biến đổi hoàn toàn khác theo ý thích của những chủ nhân mới, vừa lai căng, vừa tạp nhạp, sùng ngoại và sẽ sản sinh, hình thành một thế hệ ‘nửa người nửa ngợm nửa đười ươi’ (Nguyễn Công Trứ). Làm sao có thể cười được!

Nếu nhiều người cũng được đọc bài Tin Mừng hôm nay, họ sẽ được an ủi và biết ơn dường nào với cách hành xử của Thiên Chúa, một lối xử sự hết sức lạ lùng khó hiểu dưới mắt con người, vốn theo chuẩn mực “ú đi, dì lại”, sòng phẳng và công bằng, hai bên đều có lợi: những tiêu chuẩn vốn đã bị nhào nặn, sửa đổi, có khi còn thành luật, qua bao giai đoạn và do các thế lực lắm bạc nhiều quyền. Qua dụ ngôn Chúa Giêsu kể, ai cũng tin rằng không chỉ những thợ giờ thứ mười một, mà nếu đến vào giờ thứ mười hai hoặc, theo như đề tiểu thuyết trên đây của Georghiu, vào giờ thứ hai mươi lăm, thì sẽ vẫn được kêu vào, nhận vào và đồng lương công nhật không hề thua kém. Đây không chỉ là một dụ ngôn, mà là một hiệp ước đơn phương mà Ông Chủ cam kết với mọi người, với những người đang làm công cho Ông Chủ, nhưng còn là để bảo đảm cho những người chưa đến xin việc vì nhiều nguyên nhân, trong đó phải kể đến sự ngờ vực, bởi chưa được mắt thấy tai nghe về một tình thương và lòng quảng đại nhường ấy, giữa một thế giới tranh giành, tị nạnh nhau từng chút lợi danh. Truyền giáo chính là bằng lời nói, gương sống, việc làm, cho mọi người thấy Lòng Bao Dung và Tình Yêu Thương vô bờ bến của Ông Chủ, của Người Cha Nhân Từ, Đấng đã từng hô to: “Ai không có tiền, cũng cứ đến mà mua bánh, mua nước”. Và Chúa luôn giữ chữ tín! Người trộm lành ở trên Núi Sọ là ví dụ điển hình của những kẻ Chúa gọi làm vào Vườn Nho giờ thứ hai mươi lăm.

Thực tế cuộc sống và hành xử của chúng ta đi ngược lại với sứ mệnh nầy. Thay vì tìm đến anh em, chúng ta làm cho những người muốn tìm đến với chúng ta, muốn tìm đến Chúa qua chúng ta, qua hơi ấm tình thương con cùng một Cha nơi chúng ta, đã phải thẹn thùng hoặc buồn bã ra đi: thẹn thùng, vì thay vào thái độ ân cần niềm nở đợi chờ, tiếp đón, mà họ đinh ninh sẽ có được, là sự lạnh lùng, nghi hoặc, xa lánh; buồn bã, vì họ cảm thấy bất xứng với Chúa, với ân phúc mà quả thực họ không đáng hưởng, vì đã qua giờ thứ mười một, vì đã là giờ thứ hai mươi lăm. Họ buồn bã còn vì mắt thấy tai nghe về suy nghĩ, lời nói, việc làm của chúng ta, Kitô-hữu, khác xa, có khi khác hoàn toàn hoặc trái ngược với những gì họ nghe nói, chẳng khác nào những quảng cáo hàng giả, hàng kém chất lượng với vô số mỹ từ, ngoa ngữ: thùng rỗng kêu to! Lời nói, cử chỉ, thái độ của nhiều Kitô-hữu như gáo nước đá lạnh buốt dội lên ước cháy bỏng nơi anh em tìm về Chúa Tình Thương qua chúng ta. Cái hay của các cộng đoàn Kitô-giáo và của từng cá nhân Kitô-hữu, là chẳng ai chịu trách nhiệm hết và chẳng ai có thể quy trách nhiệm hoàn toàn cho một tập thể, cá nhân nào. Tội nguyên tổ: ai cũng chỉ tay về ông Adong và bà Evà. Tội đẩy nhiều người xa Chúa, làm cho nhiều người thấy Chúa chỉ là một “logo” quảng cáo thượng hạng cho Kitô-hữu, khi không cần dùng hoặc khi hết hữu dụng, thì đem cất, thậm chí là vứt bỏ, thì ai cũng có thể thản nhiên bắt chước quan Philatô rửa tay phân phô: Tôi vô can!. Đó là tội của những người đinh ninh mình có công lớn với Ông Chủ, mình đã lao tâm khổ tứ nhiều nhất cho Nước Trời, tính theo thứ tự thời gian. Chủ phải mang ơn họ! Trong sử sách Việt-Nam, thờ kỳ bà chúa Đặng-Thị-Huệ, những người lính đã ỷ vào chút công hộ giá, trở thành kiêu binh.

Ai trong chúng ta dám cho mình không suy nghĩ và hành xử như kiêu binh? Ai trong chúng ta dám nói mình không phải là thợ giờ thứ hai mươi lăm?

MÓN QÙA KHÔNG ĐƯỢC NHẬN

Ngày qua ngày, danh tiếng Phật Thích Ca lan tràn khắp nơi, ai cũng trầm trồ khen ngợi và mong có dịp để gặp mặt Ngài. Phần Ngài, đời sống vẫn bình thường, vẫn tụng niệm và phục vụ tha nhân.

Một hôm trên quãng đường vắng, Ngài thấy mình cùng đồng hành với một người đàn ông, dáng vẻ không mấy bình thường. Nhận ra Ngài, ông ta như nổi sùng và bắt đầu sỉ vả Ngài với tất cả những danh từ xấu xa mà trí tưởng tượng có thể bày ra. Đức Phật không hề bực bội, Ngài thản nhiên lắng nghe tất cả. Khi người đàn ông kia ngừng nghỉ mệt và có vẻ hết hứng, Đức Phật mới nhỏ nhẹ đặt câu hỏi:

- Tôi xin phép hỏi ông: Khi một người muốn tặng một món quà cho bạn mình, nhưng bị bạn từ chối, món quà đó thuộc về ai?

- Vừa rồi ông muốn tặng tôi nhiều tên xấu, tôi xin từ chối tất cả.

Người đàn ông chưng hửng há miệng lớn không nói được lời nào.

Vì không ai là một hòn đảo, đời sống chung đụng thường được dệt bằng những hành động trao đổi. Người ta trao đổi lý tưởng, văn hóa, tình yêu, khả năng và tiền tài. Có trao đổi nghĩa là có giao thông, có chấp nhận sự hiện hữu của một người khác. Trao đổi nâng cao tình tương thân tương ái. Trao đổi được thực hiện qua nhiều hình thức. Người ta có thể đổi chác, mua bán hay trao tặng. Người mua cần người bán, người cho cần người nhận, người nào cũng quan trọng. Nếu việc trao đổi là quan trọng thì vật trao đổi cũng không kém phần cần thiết, nó tượng trưng cho tấm lòng của mỗi người. Nếu chúng ta trao ban cho người khác tấm lòng quảng đại, tinh thần phục vụ, lòng cảm thông và tha thứ, chắc hẳn chúng ta cũng sẽ được cảm thấy thoải mái an bình. Nhưng nếu chúng ta

chỉ tìm cách nuôi dưỡng ích kỷ, gây đố kỵ chia rẽ, chúng ta cũng không thoát khỏi lương tâm áy náy. Chính Chúa Giêsu đã phán: 'Sự gì anh em muốn người ta làm cho mình thì hãy làm sự ấy cho người ta'.

Người đàn ông trong câu chuyện trên đã mang họa vào mình vì ông đã tham hiểm mưu xấu cho người khác, ông muốn nhục mạ Đức Phật nên đã không tiếc danh từ xấu xa, không ngờ món quà đê tiện đó bị từ chối và nó vẫn thuộc quyền sở hữu của ông, chính ông phải đeo mang những cái tên hèn hạ đó.

Lạy Thiên Chúa suối nguồn tình yêu, Chúa đã dạy chúng con yêu người như chính mình, không ai ước muốn sự xấu cho mình, nghĩa là chúng con không có lý do nào để làm những điều tệ hại cho tha nhân. Chúng con muốn được yêu thương, được tiếp đãi ân cần, được thân thiết săn đón và được mọi người kính nể. Xin giúp chúng con biết khiêm nhường, đối xử với anh em những gì chúng con đang mong đợi nhận lãnh. Xin Chúa luôn là ánh sáng soi đường cho chúng con, xin hãy đổ tràn tình yêu Chúa trên chúng con để chúng con biết chia sẻ cùng người xung quanh. Amen

Tự do và lòng nhân lành của Thiên Chúa

Trong các giáo huấn luân lý, ngay từ đầu Đức Giêsu đã tuyên bố rằng, là những con người, chúng ta không được tỏ ra thụ động, dửng dưng, rằng chúng ta phải cộng tác để có thể thuộc về Nước Trời. Người đã khẳng định rõ ràng rằng chúng ta phải có một sự công chính “dồi dào hơn” (5,20), rằng chúng ta phải làm thánh ý của Chúa Cha (7,21), để được vào Nước Trời. Trong dụ ngôn Kho tàng chôn giấu trong ruộng và Viên ngọc quý, Người cho thấy rằng Nước Trời xứng đáng được yêu cầu người ta dồn hết sức mà theo đuổi (13,44-46). Phêrô đã hỏi: “Thầy coi, phần chúng con, chúng con đã bỏ mọi sự mà theo Thầy. Vậy chúng con sẽ được gì?” (19,27). Đức Giêsu không gạt bỏ câu hỏi về phần thưởng; Người hứa ban cho các môn đệ một phần thưởng gấp trăm và sự sống đời đời (19,29). Hành đông đúng và dấn thân trọn vẹn là những điều cần thiết, và chúng ta có thể chăc chắn là sẽ được Thiên Chúa quảng đại nhìn nhận và chúc phúc. Bài dụ ngôn Những người thợ vườn nho bổ sung cho nguyên tắc trên đây ở điểm: chúng ta không thể khẳng định một quyền gì trước nhan Thiên Chúa.

Bài này được ngỏ với các môn đệ, với người Pharisêu hay nhắm đến các tương quan giữa Do-thái và Dân ngoại? Ngữ cảnh gần cho thấy rất rõ là Đức Giêsu nói với các môn đệ: trong các bản văn trước cũng như trong các bản văn tiếp sau, các thính giả là các môn đệ.và chính là nhân một câu hỏi rõ rệt của Phêrô mà Đức Giêsu kể dụ ngôn này. Có thể Người cũng nghĩ đến người Pharisêu hoặc toàn thể Israel, được tượng trưng bằng “những kẻ đứng đầu” lại thành “chót”? Rất có thể như thế, nhưng không có chi tiết nào trong bản văn bảo đảm như thế cả. Vậy phải giải thích dụ ngôn theo câu hỏi của Phêrô.

Nhân câu hỏi của Phêrô, Đức Giêsu đã nói về phần thưởng dành cho những ai bỏ mọi sự mà theo Người. Rồi Người kể dụ ngôn Những người thợ làm vườn nho. Dường như tâm trí Phêrô là tâm trí tính toán: phải tha mấy lần? Ông sẵn sàng tỏ ra quảng đại: tới bảy lần. Đức Giêsu đẩy đi xa hơn: Phải tha tới bảy mươi lần bảy, nghĩa là mãi mãi. Trong thực tế, Đức Giêsu cho biết rằng người ta không thể dàn xếp các vấn đề quan hệ liên vị dựa theo kiểu khối lượng được.

Rồi trong hoàn cảnh hiện tại, Phêrô muốn biết những ai đã bỏ mọi sự để phục vụ Đức Kitô thì được thưởng thế nào. Hai vế của phương trình phải cân bằng: phục vụ và hy sinh bao nhiêu thì phần thưởng bấy nhiêu. Đức Giêsu nồng nhiệt trả lời và đảm bảo rằng họ sẽ được ban thưởng bội hậu. Thế nhưngcâu hỏi của Phêrô sai chỗ và cho thấy có một thái độ sai lạc. Nước Thiên Chúa không dựa trên luật có qua có lại; trong Nước này, không có chuyện các công trạng cá nhân được đánh giá theo số giờ làm việc. Trước tiên, đây là vấn đề đón nhận một ân huệ.

- Sau khi đã thỏa thuận với thợ là mỗi ngày một quan tiền (2): Một đồng quan là lương thông thường một ngày làm việc vào thời Đức Giêsu. Ghi nhận về sự thỏa thuận này quan trọng để có thể đưa tới kết luận đầy kịch tính.

- Khoảng chín giờ sáng (3): Dịch sát là “Giờ thứ ba”. Mặc dù giờ pháp lý bắt đầu vào lúc mặt trời lặn, người ta vẫn tính giờ kể từ khi mặt trời mọc. Do đó, giờ thứ ba, giờ thứ sáu, giờ thứ chín và giờ thứ mười một tương đương với 9g, 12g, 15g và 17g. Ngày làm việc kết thúc vào khoảng 18g.

- bắt đầu từ những người vào làm sau chót (8): Cách trả lương như thế là bất thường. Nhưng câu truyện được xây dựng sao cho độc giả hiểu được lý do khiến những người thợ đầu tiên phải cằn nhằn.

- Này bạn (hetaire, 13): Hetairos là “người bạn đường”. Người ta thường dùng từ này để xưng hô với kẻ mà người ta không biết tên. Những người thợ làm giờ đầu đã không thưa gửi gì cả với ông chủ, nên ông chủ đã làm họ phải bẽ mặt khi bắt đầu câu trả lời bằng lời này. Ở đây hẳn là lời xưng hô này vừa toát ra sự tốt lành, vừa nhuốm màu trách móc.

- Hay vì thấy tôi tốt bụng, mà bạn đâm ra ghen tức? (15): Dịch sát là “Hay mắt bạn xấu vì tôi tốt lành?”. Câu này là chìa khóa mở ra bài học của dụ ngôn. Đối với người Do-thái, căn cứ của tư tưởng, tức của những tâm trạng tốt và xấu, là trái tim; trái tim thông truyền các phản ứng của nó ra bên ngoài qua con mắt. Do đó, phẩm chất của con mắt cũng chính là phẩm chất của trái tim, hoặc của tâm hồn (x. 6,22; x. Mc 7,22; Cn 22,9; 23,6-7; 28,22).

Đức Giêsu đã tạo ra một dụ ngôn với khung cảnh là việc chăm sóc vườn nho. Rất có thể dây là thời gian hái nho; lúc này cần nhiều thợ. Do đó, ông chủ vườn nho cứ phải đi thuê mướn thêm thợ, từ lúc đầu ngày cho đến khi chỉ còn một giờ nữa là chấm dứt ngày làm việc.

Ông chủ mời gọi mọi người ông gặp, những người ông gặp ngay lúc sáng sớm, cũng như những người ông gặp lúc trưa, lúc xế chiều, thậm chí lúc trời đã về chiều. Với những người được mướn đầu tiên, ông đã thỏa thuận với họ tiền lương thông thường là một quan (c. 2); với những người khác, ông hứa trả cho họ hợp lẽ công bằng, và hẳn họ hiểu là chỉ một phần đồng quan thôi (cc. 4-5); còn những người cuối cùng, ông sai họ đi làm vườn nho mà không nói minh nhiên về phần lương (c. 7). Thời gian làm việc của mỗi nhóm rất khác nhau.

Những người đầu tiên đã làm mười hai giờ, “đã làm việc nặng nhọc cả ngày, lại còn bị nắng nôi thiêu đốt” (c. 12). Những người cuối cùng chỉ làm có một giờ mà thôi. Như thế, những người làm giờ đầu tiên đã phải làm dài giờ mà còn phải chịu cái nóng nực, còn những người làm giờ cuối cùng đã làm ít giờ lại được hưởng cái mát mẻ của buổi chiều. Nếu cứ theo cách tính toán chính xác thông thường, những người cuối cùng hẳn là chỉ được nhận một phần mười hai số lương của những người đầu tiên, nghĩa là một phần mười hai của một quan. Còn nếu những người cuối cùng được nhận trọn một quan (c. 9), những người đầu hẳn là được nhận mười hai quan. Thế nhưng ông chủ lại bảo trả cho tất cả, từ người cuối cùng đến người đầu tiên, một số lương như nhau, nghĩa là một quan.

Do đó, ông đã khiến những người đầu tiên càm ràm phản đối. Họ chỉ nhìn tới nguyên tắc là phần đóng góp phải được nhìn nhận nơi phần lương. Ông chủ đã trả lời để mở rộng cái nhìn hạn hẹp của họ và nhắc họ nhớ đến một loạt những yếu tố khác cũng quan trọng đối với việc lượng định lối xử sự của ông. Ông không nói với đám đông, nhưng nói với riêng một người. Các tôi tớ không được để cho mình bị ảnh hưởng bởi ý kiến của đám đông, nhưng mỗi người phải tự mình cân nhắc quan điểm của ông chủ.

Mở đầu lập luận, ông chủ nói đến sự công bằng của ông. Ông trả lương cho những người đầu đúng như đã thỏa thuận với họ. Ông không rút bớt gì của họ cả và cũng không gây thiệt hại gì cho họ. Rồi ông nhắc đến tự do của ông. Ông có thể tự do định đoạt về của cải của ông, ông có thể cho ai tùy ý ông, và không một ai được quyền trách ông. Ông cho biết ông làm như thế với những người cuối cùng là vì ông tốt lành. Không phải là vì họ xứng đáng, cũng chẳng phải là vì họ có quyền, nhưng chỉ bởi vì ông tốt lành, ông muốn làm điều thiện, ông muốn cho, muốn giúp đỡ, nên ông đã trả cho những người cuối phần lương đầy đủ.

Cuối cùng ông chủ quay trở lại với thái độ của người càm ràm và nhắc nhở anh ta về thói ghen tị. Anh không thể chịu được chuyện người khác được hưởng một ân huệ sao? Anh không thể thông dự vào niềm vui của người khác sao? Anh ghen tị vì người khác có thể hưởng nhờ lòng tốt lành của ông chủ sao? Anh chỉ biết so đo, với một cái nhìn hạn hẹp, và đòi cho được đối xử bình đẳng sao? “Yêu thương người thân cận như chính mình”, điều này loại trừ sự phân bì ghen tị và đòi hỏi người ta dành cho người thân cận một điều lợi họ không đáng được, y như thể dành cho chính mình.

Có những tác giả coi câu này như câu cốt yếu của dụ ngôn. Nhưng thật ra những người đầu đâu có trở thành chót (trừ chuyện nhận lương); họ tất cả đều được hưởng một đồng lương như nhau. Đối với các người thợ, chỉ tiền bạc mới đáng kể. Câu này không được rút ra từ dụ ngôn, mà chỉ được thêm vào vì tương tự với đề tài. Trong thực tế, câu châm ngôn này nói đến sự đảo ngược các chỗ, còn dụ ngôn thì nói đến sự đối xử đồng đều.

Chúng ta không thể khẳng định mình có một quyền hay một giá trị gì trước nhan Thiên Chúa; không thể xác định được một sự tương ứng cứng ngắc giữa phần ta đóng góp và phần thưởng từ phía Thiên Chúa. Thiên Chúa không bỏ qua bất cứ nỗ lực nào mà không ban thưởng, nhưng Ngài vẫn giữ lại cho mình quyền tự do tuyệt đối; và trên nền tảng là lòng nhân lành hoàn toàn tự do của Ngài, Ngài có thể ban tặng vượt xa mọi công trạng.

Hành động và các công trạng của con người không bao giờ thiếu ý nghĩa; chúng vẫn luôn có giá trị trước mặt Thiên Chúa, nhưng không thể áp đặt cho Ngài bất cứ quy tắc nào về ban thưởng, cũng không thể giới hạn tự do của Ngài trong lối hành động cũng như lòng nhân lành của Ngài. Với dụ ngôn này, Đức Giêsu lưu ý chúng ta là không được tính toán với Thiên Chúa, và quy định cho Ngài những gì Ngài phải ban cho chúng ta và người khác.

1. Nếu tác giả (Đức Giêsu) muốn cống hiến một bài học về công bình xã hội, thì hẳn là Người đã thất bại, bởi vì câu truyện không hề tôn trọng các luật lệ sơ đẳng nhất về sự bình đẳng. Thật ra tác giả không có ý giới thiệu một ông chủ thông thường, ban thưởng theo những đóng góp đã bỏ ra, nhưng là một ông chủ đặc biệt, có lối xử sự vượt quá kiểu tương quan bình đẳng. Giống như nhân vật chính của bài dụ ngôn, Thiên Chúa xử sự như thế trong tương quan với loài người, và theo đường lối Ngài, Đức Kitô cũng xử sự như thế khi ban ơn cứu độ cho loài người.

2. Thiên Chúa gọi mọi người đi vào vườn nho của Ngài, vào các thời điểm khác nhau. Những người Do-thái được gọi trước, nhưng rồi mọi người đều được chiếu cố, dù có lúc đã tưởng mình bị bỏ quên (“Vì không ai mướn chúng tôi”, c. 7). Bài dụ ngôn không nhấn mạnh đến sự quý chuộng riêng ông chủ tỏ ra với một ai, nhưng nhấn trên những quyền bình đẳng mà mọi người đều có trước lời mời và trước phần lương được ban. Nếu trước đây ông chủ đã hoặc có thể tỏ ra thiên vị, thì từ nay không còn như thế nữa.

3. Chúng ta không được so đo về các ân huệ của Thiên Chúa và than trách Ngài vì tưởng rằng chúng ta được nhận ít. Chúng ta phải chu toàn nhiệm vụ và đón nhận với lòng biết ơn những gì Ngài ban cho chúng ta. Chúng ta phải tôn trọng tự do và lòng nhân lành của Ngài, và vui mừng khi thấy bất cứ dấu chỉ nào cho thấy lòng nhân lành của Ngài, cho dù không liên hệ đến chúng ta mà liên hệ đến người thân cận.

4. Ông chủ không ban phát đồng quan cách ngẫu hứng, cho ai nhiều ai ít tùy hứng. Ông ban cho mọi người điều họ cần, và ông ban phát rộng rãi tùy theo nhu cầu của người ta. Ông không gây thiệt hại cho ai cả, nhưng lòng tốt thúc bách ông ban tặng điều cần thiết để sống, cho cả người không được may mắn. Bài học của dụ ngôn vẫn tiếp diễn trong lòng cộng đoàn các môn đệ Đức Kitô, trong đó vẫn vang lên lời kêu gọi sống khiêm nhường, sống tế nhị, quảng đại, như Đức Giêsu đã nhiều lần ngỏ với các môn đệ Người (x. 18,1tt; 20,22).

Con của cha...

CHÚA QÚA NHÂN TỪ

HÃY ĐI VÀO VƯỜN NHO!

LÒNG TỐT CỦA THIÊN CHÚA

Lm Giuse Nguyễn Hữu An

1. 2 sự kiện.

HÃY ĐI LÀM VƯỜN NHO CHO TA

GIỜ THỨ HAI MƯƠI LĂM

MÓN QÙA KHÔNG ĐƯỢC NHẬN

Tự do và lòng nhân lành của Thiên Chúa

TIÊU CHUẨN LÀM VIỆC CỦA CHÚA