Chủ nhật 27 Thường niên
Mục
lục
Mt. 21, 33 - 43
5-10-2008
CN XXVII Thường niên Lm Carolô Hồ Bặc Xái
02
CN XXVII Thường niên Lm Mark Link, SJ
09
CN XXVII Thường niên Lm Augustine, SJ
14
CN XXVII Thường niên Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi, CSsR 19- 23
CN XXVII Thường niên Lm Giuse Đinh Lập Liễm
26
CN XXVII Thường niên Lm Trần Thanh Sơn
34
CN XXVII Thường niên Lm Giuse Nguyễn Văn Nghĩa 38
CN XXVII Thường niên Lm Nguyễn Bình An
42
CN XXVII Thường niên Lm Ansgar Phạm Tính
44
CN XXVII Thường niên Lm Phêrô Trần Minh Đức 48
CN XXVII Thường niên Rev. Gioan Trần Khả
50
CN XXVII Thường niên Lm Jos. Phạm Ngọc Ngôn, Csjb 53
CN XXVII Thường niên John Nguyễn
56
CN XXVII Thường niên Lm. An Phong, OP
61
CN XXVII Thường niên Lm Giuse Đỗ Vân Lực, OP 63-67
CN XXVII Thường niên Lm Giuse Nguyễn Cao Luật, OP 71
CN XXVII Thường niên Lm Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP 76
CN XXVII Thường niên Gm. Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm 77
VưỜn nho cỦa Chúa
Mt 21,38
Lm. Carolô Hồ Bặc Xái
I. DẪn vào Thánh lỄ
Anh chị em thân mến
Ngày xưa Thiên Chúa đă đặt nguyên tổ chúng ta trong vườn địa đàng, để các
ngài "canh tác và giữ vườn". Ngày nay Thiên Chúa cũng đặt chúng ta trong
vườn nho Giáo Hội để chúng ta canh tác và nộp hoa lợi.
Trong Thánh lễ hôm nay, chúng ta hăy xin Chúa chỉ cho chúng ta biết phải làm
ǵ trong Giáo Hội của Ngài.
II. GỢi ư sám hỐi
·
Mặc dù là thành phần của Giáo Hội, nhưng rất ít khi chúng ta góp phần
xây dựng Giáo Hội.
·
Chúng ta lănh nhận ơn Chúa rất nhiều, nhưng rất ít khi chúng ta làm
ǵ để đáp lại những ơn ấy.
·
Do tội lỗi đă phạm, chúng ta đă góp phần giết chết Đức Giêsu, Con
Thiên Chúa.
III. LỜi Chúa
1. Bài đọc I Is 5,1-7
Trong dụ ngôn này, "vườn nho" tượng trưng cho dân Israel.
Thiên Chúa đă yêu thương, chăm sóc dân này rất ân cần chu đáo. Ngài chỉ mong
nó sinh ra những trái nho ngon ngọt.
Nhưng trước bao nhiêu t́nh thương và chăm sóc của Thiên Chúa, dân Israel vẫn
bạc t́nh bạc nghĩa, như một vườn nho chỉ sinh trái dại.
Do đó, cuối cùng Thiên Chúa quyết định bỏ mặc họ cho quân thù dày xéo.
Tất cả những điều được nói bằng lời lẽ dụ ngôn trên đều được thực hiện trong
lịch sử Israel.
2. Đáp ca Tv 79
Tv này là một lời nguyện sám hối. Tác giả coi ḿnh là một người dân Israel,
biết tội ḿnh là một vườn nho không sinh trái tốt, đáng bị quân thù dày xéo.
Nhưng tác giả kêu xin ḷng thương xót Chúa, xin Ngài bảo vệ vườn nho yêu quư
của Ngài.
Lời cầu xin ấy đă được nhậm lời: Thiên Chúa sẽ sai Con Ngài là Đức Giêsu đến
để phục hồi vườn nho ấy.
3. Bài đọc II Pl 4,6-9
Thánh Phaolô dạy tín hữu Philipphê bí quyết để được b́nh an:
Đừng lo lắng ǵ hết. Nếu có ǵ lo lắng th́ khi cầu nguyện hăy tŕnh bày hết
cho Chúa. Cứ theo lương tâm mà sống những ǵ mà ḿnh nghĩ là tốt (chân thật,
trong sạch, công chính, thánh thiện, tiếng tốt v.v.)
Thêm vào đó là thực hành những ǵ họ đă nghe Phaolô dạy và thấy Phaolô làm
gương.
4. Tin Mừng Mt 21,33-43
- Vườn nho mà Đức Giêsu tái lập là Nước Trời. Những thợ làm vườn nho ban đầu
là dân Do Thái, cách riêng là các lănh tụ tôn giáo Do Thái.
- Lẽ ra dân Do Thái phải biết ơn Chúa khi gọi họ vào Nước Trời, và đáp lại
họ phải có một cuộc sống tốt, như một phần hoa lợi nộp cho Thiên Chúa là chủ
vườn nho. Nhưng chẳng những họ không làm thế, mà c̣n giết các sự giả của
Thiên Chúa, cuối cùng giết luôn Đức Giêsu Con duy nhất của Thiên Chúa.
- V́ thế, Thiên Chúa quyết định trao Nước Trời cho một dân mới là Giáo Hội.
IV. GỢi ư giẢng
1. Những ngôn sứ của Người Con thừa Tự
Chúa ơi Lịch sử phải chăng chỉ là một sự tái diễn khôn ngoan Là tấn thảm
kịch được diễn tả lại măi măi muôn đời?
Đây vườn nho của Chúa, Mảnh đất này Chúa đă trao cho con. Đây vườn nho của
Chúa, Ḷng, trí con và tự do này Tất cả đều do Người ban tặng. Con lại chiếm
cho ḿnh mà không biết thẹn; Và để chiếm trọn gia tài, Con lại quyết không
nh́n Người Con thừa tự, Dồn Người vào ngục tối sử xanh. Thế là Chúa đă chết
rồi! Hoan hô con người!
Một ḿnh sở hữu mọi của cải trần gian! Vạn tuế con người,
Chỉ ḿnh làm chủ kiếp người và lịch sử! Chúa liền sai bao sứ giả đến Để thu
phần hoa lợi của t́nh yêu, Đem chia sẻ, an b́nh và công lư. Thế mà tất cả
lại bị đánh đập tơi bời, Hoặc bị tống giam vào nơi ngục thất, Hoặc bị tù đày
hay là bị giết. Giêrêmia bị ném đá, Isaia bị xé xác tan tành, Roméro Giám
mục bị bắn gục trước bàn thờ, Cha Popieluko bị đánh nhừ tử và trấn sâu dưới
nước, Thân thể Cha Jarland đạn ghim lỗ chỗ như tổ ong bầu.
Ôi lạy Đức Kitô! Sao Người luôn bị ghét bỏ khinh khi, Bị miệt thị và đóng
đinh vào thập giá! Xin ban cho con tâm hồn hiểu biết Gương mù này của thập
giá t́nh yêu. Hiểu biết hơn sự ngoan cố của con người Không cộng tác làm
vườn nho của Chúa;
Xin cho con luôn nghiệm ra rằng: Mọi viên đá nào bị loại bỏ
Đều trở nên viên đá góc tường, Cho thế nhân hưởng nguồn ơn cứu độ. Ôi lạy
Đức Kitô phục sinh! Ngài là Con Thừa Tự của Trời, Đất mới Xin mở mắt con để
con thấy rơ Qua gian lao của những bậc tôi trung, Qua cái chết của các ngôn
sứ,
Chúa đang thực hiện công tŕnh của Chúa, Công tŕnh kỳ diệu c̣n khuất mắt
chúng con.
(M. Hubaut, trích dịch bởi Fiches dominicales, năm A, trang 313-315)
2. "Bạn có ǵ mà bạn đă không nhận lănh?"
Trong thư gởi tín hữu Côrintô, thánh Phaolô đă đặt một câu hỏi rất cơ bản
khiến mọi người chúng ta phải suy nghĩ:
"Bạn có ǵ mà bạn đă không nhận lănh?" (1 Cr 4,7)
Sự sống: do Chúa trực tiếp ban
Sức khoẻ: cũng thế
trí khôn, một số khả năng: cũng thế
tiền bạc, tài sản: do Chúa ban
qua trung gian cha mẹ, thân nhân.
...
Tóm lại, tất cả đều do Chúa ban. Ta đúng là một vườn nho được Chúa chăm sóc
chu đáo ân cần.
Chúa chờ ǵ nơi ta?
- Chúa muốn ta nhận biết tất cả là bởi Ngài - Thế mà rất thường xuyên chúng
ta coi những thứ đó là của riêng của chúng ta. Như thế, chúng ta cũng giống
như những tá điền kia muốn chiếm đoạt vườn nho của chủ.
- Chúa cho chúng ta hưởng dùng tất cả những thứ đó, miễn là ta góp lại một
phần nhỏ cho Chúa như là phần hoa lợi - Nhưng chúng ta chỉ biết xử dụng tất
cả những thứ đó cho riêng ḿnh. Không có phần nào cho tha nhân, không có
phần nào cho Giáo Hội, không có phần nào cho xă hội.
3. "Xin cho con biết nhận mà cũng biết cho"
"Xin cho con biết nhận mà cũng biết cho", một câu hát rất hay. Nó vừa là một
lời cầu nguyện mà cũng vừa là một lời nhắc nhở.
"Bạn có ǵ mà bạn đă không nhận lănh?" (1 Cr 4,7). Phải, tất cả những ǵ ta
đang có đều là do ta lănh nhận từ tay Chúa, một cách trực tiếp hoặc gián
tiếp. Nhưng không chỉ nhận, ta c̣n phải biết cho, bởi v́, trên căn bản, ta
nhận không phải chỉ cho riêng ḿnh mà c̣n cho người khác nữa.
Thảm cảnh ngày nay là có nhiều người túng thiếu bên cạnh những người dư thừa,
nhiều người kém cỏi bên cạnh những người giỏi giang.
Phải chi những người thừa thải và những người giỏi giang đó ư thức rằng
những ǵ họ nhận lănh cũng là nhận lănh cho những người khác, và từ đó họ
biết chia sẻ cho những người khác, th́ thảm cảnh kia đâu c̣n.
Nhận lănh cho nhiều người mà chỉ xử dụng cho riêng ḿnh, đó là gian lận, là
trộm cắp, là biển thủ, là tội!
4. Cảm thụ của người bị vô ơn
Bài đọc I hôm nay có một câu than rất chua xót của Chúa: "Nào c̣n việc ǵ
phải làm cho vườn nho của Ta mà Ta đă không làm!"
Câu chuyện có thực sau đây giúp ta phần nào hiểu được cảm thụ của Chúa:
Hai vợ chồng kia có 4 đứa con và hết mực yêu thương chăm sóc chúng. Dù không
giàu có, nhưng v́ muốn con cái ḿnh có được tất cả những ǵ tốt nhất, họ đă
làm tất cả những ǵ họ làm được: ngoài giờ làm việc chính thức ở sở làm, họ
c̣n đi làm thêm vào ngày Chúa nhật và các buổi tối; vay tiền để mua một ngôi
nhà rộng răi để mỗi đứa có một pḥng riêng tiện cho việc học; không ngại gởi
con vào những trường tốt nhất mặc dù học phí rất cao; không bao giờ dám bỏ
tiền đi du lịch, thậm chí không dám đi ăn cơm tiệm và đến các rạp hát để
giải trí...
Thế rồi các đứa con dần dần lớn lên, đỗ đạt, lập gia đ́nh, có việc làm tốt.
Nhưng cũng dần dần từng đứa từng đứa ra riêng. Đứa nào cũng chỉ lo cho cuộc
sống riêng của gia đ́nh chúng, không hề nhớ đến mẹ cha. Bây giờ hai vợ chồng
già sống hiu quạnh trong căn nhà cũ. Họ đă than thở với một người đến thăm:
- Chẳng có việc ǵ có thể làm cho chúng nó mà chúng tôi đă không làm. Thế mà
bây giờ chẳng có việc ǵ chúng nó phải làm cho chúng tôi mà chúng nó chịu
làm!
5. Chuyện minh họa
Ngày xưa có một cô gái bị nhốt trong một cái chai, rất khổ sở. Một hôm có
một vị thần t́nh cờ đi ngang qua, nghe tiếng than của cô: "Thật là khổ sở và
nhục nhă phải sống trong cái chai này. Ước ǵ ḿnh được sống trong một túp
lều". Vị thần động ḷng, hóa phép cho cô ra khỏi cái chai và được sống trong
một túp lều. Rồi vị thần ra đi. Cô gái mừng quá quên cám ơn vị thần.
Năm sau, vị thần trở lại để xem cô sống ra sao. Cô than: "Thật là khổ sở và
nhục nhă phải sống trong cái túp lều này. Ước ǵ ḿnh được sống trong một
biệt thự rộng răi". Vị thần động ḷng, hóa phép cho cô sống trong một biệt
thự. Rồi vị thần ra đi. Cô gái mừng quá quên cám ơn vị thần.
Năm sau nữa, vị thần trở lại để xem cô sống ra sao. Cô than: "Thật là khổ sở
và nhục nhă phải sống trong cái biệt thự này. Ước ǵ ḿnh được làm một công
nương có kẻ hầu người hạ". Vị thần động ḷng, hóa phép biến cô thành một
công nương. Rồi vị thần ra đi. Cô gái mừng quá quên cám ơn vị thần.
Năm sau nữa, vị thần trở lại để xem cô sống ra sao. Cô than: "Thật là khổ sở
và nhục nhă v́ chỉ là một công nương. Ước ǵ ḿnh được trở thành hoàng hậu
được thần dân cả nước tôn thờ". Vị thần bảo cô cứ yên tâm đi ngủ, sáng hôm
sau sẽ được như ư. Sáng hôm sau, khi thức dậy, cô gái thấy ḿnh bị nhốt ở
trong cái chai như trước!
Chúng ta cũng giống như cô gái này. Nhưng rất may là Thiên Chúa không giống
như vị Thần trong câu chuyện.
V. LỜi nguyỆn cho mỌi ngưỜi
CT: Anh chị em thân mến
Thiên Chúa đă lấy vườn nho yêu quư của Ngài từ tay dân Do Thái bất trung để
trao lại cho Giáo Hội, với hy vọng Giáo Hội sẽ làm cho nó sinh nhiều hoa
trái. Trong tâm t́nh biết ơn Chúa, chúng ta hăy dâng lên Ngài những lời
nguyện tha thiết.
1. Hội Thánh là người quản lư Nước Trời / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho
Đức Giáo Hoàng, các Đức Giám mục và các Linh mục / siêng năng trong nhiệm vụ
cao cả của ḿnh, để Nước Trời ngày càng mở rộng khắp nơi.
2. Trái đất này cũng là một vườn nho tươi tốt Chúa trao cho loài người
khai thác / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho các nhà lănh đạo các nước / biết
khôn ngoan quản lư đất nước ḿnh / hầu cho mọi người dân được an cư lạc
nghiệp.
3. Sở dĩ ngày nay c̣n nhiều người đói nghèo túng thiếu / là v́ con người
không biết chia sẻ cho nhau / như một h́nh thức nộp hoa lợi cho Chúa / Chúng
ta hiệp lời cầu xin cho những người dư ăn dư mặc / biết quảng đại chia sớt
cho những người túng thiếu.
4. Giáo xứ là một vườn nho nhỏ / trong đó mọi thành phần là những thợ
vườn nho / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho cộng đoàn giáo xứ chúng ta / tích
cực làm cho vườn nho Chúa sinh nhiều trái tốt / và biết nộp hoa lợi cho Chúa
bằng những việc lành.
CT: Lạy Chúa Giêsu,
Chúa đă khiển trách dân Do Thái đă lănh nhận vườn nho của Chúa nhưng không
chịu nộp phần hoa lợi. Hội Thánh chúng con ngày nay cũng đang quản lư vườn
nho Chúa và cũng chưa nộp hoa lợi cho đúng mức. Xin Chúa đừng trừng phạt Hội
Thánh, nhưng xin giúp mọi thành phần Hội Thánh ư thức thiếu sót của ḿnh để
từ nay tích cực hơn trong bổn phận của ḿnh. Chúa là Đấng hằng sống và hiển
trị muôn đời. Amen.
Lm. Carolô Hồ Bặc Xái
NHỮNG SỢI DÂY VÀ NHỮNG CHIẾC CẦU
Chủ đề:“Dụ ngôn chủ vừơn nho là một bản tóm lược lịch sử Chúa cứu
độ chúng ta.”
Lm Mark Link SJ
Chiếc cầu treo Melrose bắc trên sông Niagara ở Nữu Ước nối liền Gia Nă Đại
và Hiệp Chủng Quốc. Người ta nói rằng chiếc cầu này đă được thiết kế như sau:
Trước tiên người ta thả một cái diều cho nó bay ngang qua sông. Cái diều đó
được cột vào một sợi dây, tiếp theo, sợi dây này được cột lại vào một sợi
thừng và đến lượt sợi thừng này lại được cột vào một sợi cáp bằng thép. Như
thế, dây cáp bằng thép này được dùng để giúp cho phần c̣n lại của chiếc cầu
đứng vững.
Câu chuyện cầu Melrose thừơng được dùng để minh hoạ cho thấy các sự việc lớn
lao thường được khởi đầu bằng những việc rất khiêm tốn.
Thuật kể chuyện rất phổ biến ngay từ khi con người biết liên kết từ với nhau
để tạo thành câu. Thời xưa rất ít người biết đọc hoặc viết. Khi muốn dạy một
điều ǵ quan trọng, người ta thường dựng lên một câu chuyện về điều muốn dạy,
nhờ thế không những dễ học mà c̣n dễ nhớ nữa.
Có lẽ Chúa Giêsu đă kể chuyện nhiều hơn phần lớn các Tôn Sư khác. Câu chuyện
Ngài kể được gọi là dụ ngôn. Có người đă khéo léo mô tả dụ ngôn như là một
câu chuyện bàn về thế trần hàm chứa một ư nghĩa thiên quốc. Nhằm mục đích
thực tiễn hoàn toàn, các dụ ngôn của Chúa Giêsu thừơng là một trong hai dạng
sau: dụ ngôn "Cửa sổ" và dụ ngôn "kiếng soi mặt".
Dụ ngôn "cửa sổ" là một chuyện đơn sơ nói về Chúa hay về Nứơc Chúa.
đây là một "cửa sổ bằng lời nói" qua đó chúng ta có thể hiểu rơ hơn
về Thiên Chúa hoặc Nước Chúa. Dụ ngôn dạng này thường bắt đầu với những từ
sau: "Nước Trời giống như..."
Một ví dụ về dụ ngôn dạng "Cửa sổ" là câu chuyện con chiên lạc của
Chúa Giêsu. Câu chuyện này so sánh mối quan tâm của người mục tử đối với một
con chiên lạc và sự quan tâm của Cha Ngài đối với kẻ tội lỗi. Người mục tử
ra đi t́m kiếm con chiên lạc đường. Khi t́m thấy nó, ông đă không cột chiên
con vào một cái dây rồi trừng phạt nó mà lại âu yếm đặt nó trên vai mang về
nhà. Chủ ư Chúa Giêsu là tỏ cho thấy Cha Ngài trên trời cư xử với kẻ tội lỗi
cũng y hệt như thế. Như thế các dụ ngôn dạng "cửa sổ" là những câu
chuyện giúp chúng ta hiểu rơ Thiên Chúa và Nước Ngài.
C̣n ngược lại các dụ ngôn dạng "kiếng soi" là những câu chuyện có tác
dụng như "chiếc gương soi bằng lời" Nghĩa là, chúng giúp chúng ta
hiểu rơ chính ḿnh. Chúa Giêsu đă xây dựng các dụ ngôn này khéo léo đến nỗi
các nhân vật trong dụ ngôn đại diện cho cả đám cử toạ đang nghe Ngài. Nói
cách khác, đám người đang nghe Chúa Giêsu có thể nhận ra chính ḿnh là một
trong những nhân vật được nêu ra trong dụ ngôn.
Dụ ngôn chủ vườn nho hôm nay là một ví dụ rất hay thuộc dạng này, Chúa Giêsu
ám chỉ trực tiếp và đặc biệt đến các trưởng tế và biệt phái. Hăy nh́n vào
các nhân vật đóng vai trong dụ ngôn sẽ thấy ngay Chúa Giêsu có ư định để cho
các nhân vật này đại diện đám người nào trong cuộc sống thực tế ngoài đời.
Dĩ nhiên, Chủ vườn nho không ai khác hơn là ngoài Thiên Chúa. vườn nho, theo
như bài đọc thứ nhất hôm nay cho thấy, là dân tộc Israel. Tá điền vườn nho
là các vị lănh đạo Israel. Nhóm đầy tớ đầu tiên được chủ vườn sai đến là các
tiên tri thuở xưa được Chúa phái đến với Israel. Nhóm nô lệ thứ hai là các
tiên tri kế tiếp cũng do Chúa phái đến với Israel. Con trai chủ vườn, tức kẻ
bị giết, là Chúa Giêsu. Đám nông gia tá vườn mới mà chủ vườn giao vườn nho
lại là các Tông Đồ của Chúa Giêsu. Họ là các nhà lănh đạo mới của dân Chúa.
Phần cuối dụ ngôn, không được trưng ra trong bài đọc hôm nay kể lại rằng: "Các
tư tế và biệt phái đều hiểu rằng Chúa Giêsu đang nói về họ". Nói cách
khác, họ nh́n vào dụ ngôn "kiếng soi" này và trông thấy chính ḿnh.
nhưng thay v́ hoán cải, họ vẫn cứ tiếp tục bước đi trong đường nẻo sai lạc
của ḿnh.
Điều này dẫn chúng ta đến một vấn nạn quan trọng, phải chăng Chúa Giêsu dùng
dụ ngôn này chỉ nhằm tác động đến các trưởng tế và biệt phái mà thôi không?
Hoàn toàn không phải thế. Ngài c̣n nhắm cả đến chúng ta nữa. Như thế dụ ngôn
này nói lên với chúng ta điều ǵ? Tôi xin đưa ra bốn điểm sau:
- Trước hết, dụ ngôn tóm lược toàn bộ Thánh Kinh nói về ơn cứu độ, nêu rơ
những qui chiếu rơ rệt về Giao ước và Giao ước mới. Lần giao ước vườn đầu
tiên ám chỉ đến Cựu ước. Lần giao vườn thứ hai ám chỉ đến Tân ước.
- Thứ đến, dụ ngôn này xác nhận Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa. nhân vật cuối
cùng được sai đến với các tá điền không phải là một đầy tớ nào khác mà chính
là con trai của chủ vườn.
- Thứ ba, dụ ngôn xác nhận các Tông Đồ của Chúa Giêsu là những nhà lănh đạo
mới của dân Chúa.
- Cuối cùng, dụ ngôn nói với chúng ta về ḷng nhẫn nại mà Chúa dành cho
chúng ta cũng như trách nhiệm của chúng ta đối với Chúa.
Chủ vườn nho đă cố gắng tới ba lần để giúp các tá vườn thay đổi đường lối.
Khi ông ta thấy rằng có kiên nhẫn hơn nữa cũng vô ích, ông ta mới ra tay xét
xử đám này và bắt họ phải chịu trách nhiệm về hành vi của họ.
Thiên Chúa cũng cư xử với chúng ta y như thế. Cha trên trời của chúng ta vô
cùng kiên nhẫn. Nhưng rồi sẽ đến lúc sự kiên nhẫn của Chúa sẽ nhường bước
cho sự xét xử. Và chúng ta cũng sẽ phải chịu trách nhiệm về hành vi của ḿnh.
Như thế, dụ ngôn hôm nay không chỉ nói với các trưởng tế và biệt phái thời
Chúa Giêsu mà c̣n nói với chúng ta nữa. Dụ ngôn tóm lược câu chuyện Thánh
Kinh về ơn cứu độ, cho chúng ta biết Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, các Tông
đồ Chúa là những vị lănh đạo mới của dân Chúa, và cuối cùng dụ ngôn ấy c̣n
dạy chúng ta về ḷng kiên nhẫn lớn lao của Chúa dành cho chúng ta, đồng thời
trách nhiệm riêng chúng ta phải chịu trước mặt Ngài.
Chúng ta hăy kết thúc bằng một tư tưởng có tính cách cầu nguyện mà Richard
Wilson viết ra cách đây nhiều năm. Tư tưởng này được viết thành những vần
thơ trữ t́nh như sau:
Đức Giêsu là người ưa kể chuyện
Ngài h́nh dung trong tâm trí những bức tranh
Ngài chỉ cho thiên hạ cũng như chỉ cho bạn và tôi
Cách thức sự việc xảy ra như thế nào.
Ngài đă dùng bầu trời
Ngài đă dùng biển cả
Ngài đă dùng chim muông
Ngài đă dùng cây cối
Ngài đă dùng bất cứ những ǵ Ngài có thể trông thấy,
Ngài là Người kể chuyện à ?
Phải, Chúa Giêsu là người ưa kể chuyện
Ngài h́nh dung trong tâm trí những bức tranh
Đó là phương cách Ngài dung
Chỉ cho thiên hạ, cho bạn cho tôi
Biết sự việc sẽ xảy ra thế nào.
Nhân danh Cha và Con và Thánh Thần. Amen
Lm Mark Link SJ
Chúa NhẬt 27 Mùa ThưỜng Niên
Lm Augustine S.J.
TiẾn thoái lưỠng nan
Dụ ngôn những người tá điền sát nhân (Mt 21,33-43) là một
trong ba dụ ngôn Đức Giêsu dùng để đối đáp với nhóm người tới hạch hỏi Người
trong khi Người đang giảng dạy dân chúng nơi Đền Thờ. Đó là nhóm thượng tế
và kỳ mục trong dân. Họ đ̣i Đức Giêsu phải cho họ biết Người dựa vào quyền
lực nào để giảng dạy cũng như xua đuổi người buôn bán ra khỏi khuôn viên Đền
Thờ. Đức Giêsu nêu điều kiện là họ phải trả lời Người trước đă, th́ Người
mới trả lời họ về câu hỏi vừa nêu. Câu hỏi mà Người buộc họ phải trả lời là
"Phép rửa của ông Gioan do đâu mà có? Do Trời hay do người ta?" (Mt
21,25). Ta biết nhóm thượng tế và kỳ mục rơi vào thế bí, tiến thoái lưỡng
nan. Nếu họ trả lời rằng phép rửa ấy do Thiên Chúa, họ sẽ bị Đức Giêsu vặn
hỏi: "sao các ông không tin?" C̣n, ngược lại, nếu họ nói "phép rửa
ấy do loài người," th́ họ lại sợ đi ngược lại với niềm tin của dân chúng,
v́ ai nấy đều kể ông Gioan Tẩy Giả là một ngôn sứ. Cho nên nhóm thượng tế và
kỳ mục cùng chẳng đă, phải trả lời rằng "chúng tôi không biết"
(c.27).
Thế là Đức Giêsu liên tiếp nói với họ qua ba dụ ngôn: Dụ ngôn hai người con
(Mt 21,28-32), dụ ngôn những tá điền sát nhân (cc. 33-46) và dụ ngôn tiệc
cưới (Mt 22,1-14). Dụ ngôn thứ nhất nhắm thẳng nhóm thượng tế và kỳ mục. Dụ
ngôn thứ hai và thứ ba có thêm cả một số người pharisêu trong đám thính giả.
V́ hiểu rơ Đức Giêsu có ư lên án họ, nên họ t́m cách bắt Người. Đó là điều
họ không dám thực hiện trước đám đông v́ đám đông kể Người là một ngôn sứ
(x. Mt 22,45-46). Vậy nội dung dụ ngôn những tá điền sát nhân là ǵ khiến
đối phương phật ư muốn sai người đi bắt Đức Giêsu?
NhỮng tá điỀn sát nhân
(Mt 21,33-46)
Dụ ngôn những tá điền sát nhân nói về h́nh phạt dành cho
giới lănh đạo tôn giáo và chính trị của Ítraen. Dụ ngôn này rơ ràng sử dụng
h́nh ảnh vườn nho trong Isaia 5,1-7 để áp dụng với Ítraen.
Dụ ngôn cho thấy Giavê Thiên Chúa là chủ vườn nho. Chính Ngài cho tá điền,
tức giới lănh đạo cả hai phía đạo đời, khai thác vườn nho của Ngài là Ítraen.
Các ngôn sứ (bầy tôi của Thiên Chúa) từng được phái đến để "thu gom hoa
trái" của vườn nho nhưng họ đă bị đối xử cách tàn tệ (cc. 34-36). Chủ
vườn nho cứ tưởng con ông (Đức Giêsu) mà được phái đến, các tá điền sẽ kiêng
nể chăng. Ai ngờ thấy con ông chủ xuất hiện, các tá điền liền nảy ra ác ư là
muốn thủ tiêu kẻ thừa kế để chiếm lấy vườn nho! Vậy họ đă quăng con ông chủ
ra ngoài tường rào và giết chết con ông (cc.37-39). Khi ông chủ tới hiện
trường, ông sẽ trừng phạt bọn tá điền sát nhân như thế nào cho xứng hợp với
tội ác tày đ́nh họ đă phạm, là giết con ông. Chính nhóm thượng tế và kỳ mục
đang lắng nghe dụ ngôn này trả lời rằng: "Ông sẽ tru diệt bọn chúng"
(c.41) thay v́ ưu đăi chúng như ông vẫn thường làm (c.43).
Vườn nho trong dụ ngôn sẽ được dành cho người khác (tức Giáo Hội của Đức
Kitô) khai thác; dân mới này của Thiên Chúa sẽ mang lai dồi dào hoa trái.
Lư do của án phạt dành cho giới lănh đạo Do Thái chính v́ họ từ khước Đức
Giêsu là "Đá Tảng" như thánh vịnh 118,22 (c.42) đă loan báo. Cộng
đoàn Kitô hữu của tác giả Matthêu đọc thấy trong dụ ngôn những tá điền sát
nhân này, lời cắt nghĩa về cuộc tàn phá Giêrusalem do quân đội Rôma thực
hiện năm 70. Họ t́m thấy ở dụ ngôn này lư do để Giáo Hội của Đức Giêsu khẳng
định ḿnh thực sự là dân đích thực của Thiên Chúa.
Qua ba dụ ngôn trong Mátthêu chương 21 và 22, Đức Giêsu đều nói với thính
giả về Nước của Thiên Chúa trong hiện tại, mà chính họ có thể thay ḷng đổi
dạ để gia nhập. Nước Thiên Chúa luôn là lănh vực nơi Ngài hiển trị. Đó là lư
do tại sao các môn đệ được Đức Giêsu dạy phải cầu nguyện để ư của Thiên Chúa
là Cha được thể hiện dưới đất cũng như trên trời (Mt 6,10). Các môn đệ không
phải chờ đợi tới khi tắt thở mới gia nhập Nước Thiên Chúa. Các thính giả
đang nghe Đức Giêsu cũng vậy, họ được mời gọi gia nhập Nước Thiên Chúa ngay,
chứ họ không bị Người từ khước.
Hai ngưỜi con
(Mt 21,28-32)
Đó là cốt lơi của dụ ngôn thứ nhất về hai người con (Mt
21,28-32). Hai người con này của ông chủ vườn nho đều được bố kêu gọi đi làm
vườn nho như nhau. Và lời kêu gọi đó luôn có giá trị. Bằng chứng là người
con thứ nhất thưa "không" nhưng sau đổi ư vẫn được cha chấp nhận.
Thực ra, tin là điều mà Đức Giêsu nhắm. Chữ tin được nhắc đi nhắc lại 3 lần
ngay trong câu 32. Đức Giêsu có ư nói với thính giả rằng: Chỉ cần các ông
tin là các ông đă bắt đầu bước vào Nước Thiên Chúa; những người thu thuế và
các cô gái điếm đă bước vào trước các ông, nhưng nay các ông thay ḷng đổi
dạ để tin như họ th́ Nước Thiên Chúa đă thuộc về các ông rồi!
Các dụ ngôn kế tiếp, tức dụ ngôn những tá điền sát nhân (Mt 21,33-40) cũng
là lời mời gọi các thính giả gia nhập Nước Thiên Chúa ngay trong hiện tại. Ở
đây phán quyết khắt khe nhất đến từ cửa miệng của các thượng tế và kỳ mục.
Họ chủ trương phải trừng trị bọn tá điền sát nhân khi họ nói: "Ác giả, ác
báo, ông sẽ tru diệt bọn chúng." (c.41). Riêng Đức Giêsu, Người không
chủ trương lập trường ác giả ác báo như vậy. Người đặt người ta đối diện với
chính Lời của Thiên Chúa là Lời có sức thay đổi mọi sự để trở nên công tŕnh
kỳ diệu trước mắt mọi người. Trong tương lai, chính Thiên Chúa sẽ làm cho
Đấng Mêsia bị giới lănh đạo Do Thái loại bỏ, trở nên đá tảng góc tường đối
với toà nhà mới của Thiên Chúa (là Hội Thánh của Đức Kitô). Điều đó sẽ được
thể hiện vào đúng thời đúng buổi. Trong hiện tại các thính giả đang nghe Đức
Giêsu nói, phải ư thức rằng Nước Thiên Chúa hoàn toàn thuộc thẩm quyền của
Ngài, Ngài muốn giao Nước đó cho ai quản lư, tùy ư Ngài.
Tốt nhất các thính giả đang nghe Đức Giêsu nói, nên thay ḷng đổi dạ để làm
theo ư của Thiên Chúa, theo gương người con thứ nhất trong dụ ngôn hai người
con, là hơn cả.
Dụ ngôn thứ ba (22,1-14) c̣n phóng tới một tương lai đen tối hơn.
TiỆc cưỚi (Mt
22,1-14)
Dụ ngôn cho thấy chuyện một vua kia (là Thiên Chúa) mở tiệc
cưới cho con (Con Thiên Chúa làm người) và sai đầy tớ đi thỉnh khách đă được
mời tới dự tiệc. Khách không những không đếm xỉa tới lời mời, một số c̣n
nhục mạ và giết chết đầy tớ của vua (là các ngôn sứ). Dụ ngôn nói đến nhà
vua nổi cơn thịnh nộ, sai quân đi tru diệt bọn ác nhân và thiêu hủy thành
phố của chúng (c.7). Độc giả Tin Mừng Matthêu nghĩ ngay tới cuộc tàn phá
Giêrusalem do quân đội Rôma vào năm 70. Có tới 600,000 người Do Thái bị sát
hại. Tức là Thiên Chúa cho phép chiến tranh xảy ra tuy Ngài giàu ḷng thương
xót vẫn biến sự dữ trở nên điều lành. Đó là lúc theo ngôn ngữ của dụ ngôn,
bầy tôi của vua "đi ra các nẻo đường gặp ai, bất luận xấu tốt, cũng tập
hợp cả lại, nên pḥng tiệc cưới đă đầy thực khách" (c.10).
Như vậy trong thời đại Mêxia là thời đại Con Thiên Chúa làm người để cứu độ
trần gian, sẽ không c̣n phân biệt Do Thái hay Hy Lạp, nô lệ hay tự do, nam
hay nữ, hễ đă là người đều được mời tham dự bữa tiệc cứu độ. Chỉ có một điều
duy nhất mà thực khách phải đáp ứng, đó là y phục lễ cưới. Nói theo tông đồ
Phaolô: "Phàm ai ở trong Đức Kitô đều là thọ tạo mới. Cái cũ đă qua, và
cái mới đă có đây rồi. Mọi sự ấy đều do bởi Thiên Chúa, là Đấng nhờ Đức Kitô
mà cho chúng ta được hoà giải với Người." (2Co 5,17-18). Cái mới ấy
chẳng phải là điều xa với nhưng gắn liền với bí tích thánh tẩy, mà mọi Kitô
hữu đều nhận lănh: "Anh em không biết rằng: khi chúng ta được d́m vào
nước thanh tẩy, để thuộc về Đức Kitô Giêsu, là chúng ta được d́m vào trong
cái chết của Người sao?" (Rm 6,3). Vấn đề thiết yếu là chọn thuộc về Đức
Kitô hay chọn điều ngược lại là tăm tối, theo ngôn ngữ của dụ ngôn (c.13)
MỘt sỐ câu hỎi gỢi ư
1.
Bạn thích dụ ngôn nào: Hai người con (Mt 21,28-32)? Những người tá
điền sát nhân (cc.33-46)? Tiệc cưới (Mt 22,1-14)? V́ sao?
2.
Bạn hiểu ǵ về bí tích Rửa Tội bạn đă lănh nhận theo lời dạy của tông
đồ Phaolô trong 2Co 5,17-18 ?, trong Rm 6,3?
Lm Augustine S.J.
KẾt Trái Đâm Hoa
Mt 21,33-43
Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi,CSsR
Bóng tối và ánh sáng vẫn đan xen nhau hoài hoài và măi măi. Cuộc chiến giữa
bóng tối và ánh sáng càng lúc càng trở nên gay gắt,quyết liệt. Chúa Giêsu
trong cuộc hành tŕnh tiến về Giêrusalem để hoàn tất sứ mạng cứu chuộc của
Ngài, đă phải đương đầu với bóng tối, với các lực lượng của sự dữ. Bóng tối
ở đây, trong các dụ ngôn Chúa Giêsu trưng ra trong các chúa nhật vừa qua, đă
chỉ ra rằng Chúa Giêsu cũng phải đương đầu với những khó khăn, thử thách,
những cạm bẫy xem ra hết sức nguy hiểm. Ngài ám chỉ đến các biệt phái, các
người Pharisiêu, những thượng tế và những người lănh đạo tôn giáo thời đó.
Chúa Giêsu phê b́nh những người Pharisiêu từ chối đón nhận sứ điệp Tin Mừng
Ngài mang lại và Chúa nhắm tới việc Ngài thiết lập Giáo Hội của Ngài.
I. TIN MỪNG ĐỨC KITÔ
Sứ điệp Đức Kitô loan báo cho nhân loại là t́nh yêu cứu độ.
Chúa chọn dân ưu tuyển là dân tộc Do Thái. Cả lịch sử dân Chúa luôn được
Chúa ân cần săn sóc, giữ ǵn. Lịch sử của dân Israen là lịch sử t́nh yêu,
Chúa tuyển chọn dân Israen để yêu thương họ và làm cho họ nên một dân tộc
thánh thiện.
Tuy nhiên, như bài đọc I cho thấy : chính con một Thiên Chúa đă đến trong
lịch sử dân được tuyển chọn,nhưng họ không tiếp nhận Ngài. Họ và đích xác họ
đă giết Ngài trên thập giá. Các ngôn sứ của Chúa những người đi trước cũng
đă bị họ loại trừ và giết chết: "như vậy máu của những người công chính
đă đổ xuống đất, từ máu ông A-bel, người công chính đến máu ông Giakaria".
Thánh Matthêô trong Tin Mừng (Mt 21,33-43) đă ghi lại dụ ngôn những
người tá điền thuê mướn vườn nho,từ chối đóng huê lợi cho ông chủ. Và đă
thực hiện mọi thủ đoạn như giết các đầy tớ được ông chủ sai tới. Chúng c̣n
đương nhiên,ngang ngược khi thấy ông chủ sai chính con một của ḿnh tới,
chúng nói: "đứa con thừa tự, nào chúng ta giết nó đi và chiếm đoạt tài
sản của chủ". Lời đe dọa và âm mưu thủ đoạn của bọn tá điền gian ác đă
phải lănh h́nh phạt thích đáng. Ông chủ sẽ tru diệt bọn tá điền hung ác và
cho người khác thuê mướn vườn nho để sau này nộp huê lợi cho ông chủ. Chúa
Giêsu đă ám chỉ bọn Pharisiêu, thượng tế, kư lục và biệt phái qua h́nh ảnh
các tá điền. Họ đă giết chết các ngôn sứ mà Chúa gửi tới, sau cùng chính bọn
họ đă giết chết con một Thiên Chúa là Đức Giêsu Kitô bằng chết khổ h́nh trên
thập giá. Họ đă kết án Chúa bằng một bản án vô cùng bất công.Nhưng Chúa đă
nói: " khi nào Ta bị treo lên khỏi mặt đất, Ta sẽ kéo mọi người lên cùng
Ta ".
Qua dụ ngôn chủ thuê thợ làm vườn nho, Chúa Giêsu đă vạch đích danh bọn
Pharisiêu và giới lănh đạo tôn giáo thời đó sẽ phải lănh nhận trách nhiệm về
hành vi của họ, họ sẽ bị tước hết quyền và chỗ trong lịch sử cứu độ, chỗ
đứng đó sẽ được trao cho Giáo Hội của Chúa, cho dân mới của Chúa nghĩa là
dân Israen c̣n sót lại, cho những người mà giới lănh đạo tôn giáo Israen đă
loại bỏ, khử trừ một cách tàn nhẫn, không thương tiếc và những người dân
ngoại mà dân Do Thái khinh khi, ghen ghét, ghép vào thành phần vô đạo. Chúa
Giêsu đă không coi họ là người nhà v́ tính cách phản bội của họ. Giờ đây địa
vị người nhà được trao cho một dân mới: "Phiến đá thợ xây loại bỏ đă trở nên
tảng đá góc tường". Một dân mới xuất hiện và một Hội Thánh do Chúa thiết lập
đă ra đời.
II. VẪN LÀ MỐI ƯU TƯ LO SỢ
Giáo Hội mà Chúa Giêsu đă thiết lập luôn vững bền giữa trăm
chiều thử thách.V́ Chúa đă hứa: "Ta sẽ ở cùng các con mọi ngày cho tới tận
thế". "Hoặc không có Thầy, chúng con chẳng làm ǵ được ". Chúa vẫn hiện diện
trong Giáo Hội. Chúa Thánh Thần luôn soi sáng, hướng dẫn.
Tuy nhiên, Giáo Hội gồm những người thánh, nhưng vẫn đan xen những người tội
lỗi. Bóng tối và ánh sáng vẫn tranh nhau sinh tồn. Giáo Hội Chúa cũng có lúc
bị thử thách, cũng có khi muốn đi vào vết cũ của những người Pharisiêu muốn
t́m vinh danh cho ḿnh mà quên đi con đường theo Chúa là con đường hẹp, con
đường thập giá. Giáo Hội Chúa vẫn có những Phêrô, cương quyết theo
Chúa,nhưng yếu đuối lại chối Chúa, vẫn có những Tôma đ̣i Chúa chỉ đường đi
rồi mới theo.Giáo Hội Chúa vẫn có những Gioan và Giacôbê nói nhỏ với mẹ, tới
xin xỏ Chúa được ngồi bên hữu và bên tả Chúa. Họ có biết đâu vương quyền của
Chúa phải kinh qua cay đắng, khổ cực. Giáo Hội Chúa vẫn có sự tranh dành
ngôi vị như các tông đồ trên đường đi với Chúa, đă tranh căi xem ai làm lớn,
ai làm bé trong vương quốc của Thầy ḿnh.
Chúa Giêsu muốn mọi thành phần Giáo Hội hăy thực hiện: " Bất cứ ǵ anh em
học được nơi Tôi,anh em hăy đem ra thực hành"( Bài đọc 2 ) hay "Thầy
là cây nho đích thực,các con là cành.Cành ĺa cây sẽ khô héo và chết. Không
có Thầy chúng con chẳng làm được ǵ" ( Ga 15 ).
Giáo Hội là mỗi người Kitô hữu đă lănh nhận bí tích rửa tội làm con Chúa.
Người Kitô hữu đích thực là người sống lời Chúa và đem lời Chúa ra thực hành
trong đời sống. Người Kitô hữu dễ rơi vào cái mác, cái nhăn người nhà, người
ở trong mà cuộc đời ḿnh chẳng ra ǵ v́ họ đang lâm vào con đường của người
biệt phái. Giáo Hội sẽ luôn đứng vững khi Hội Thánh sống Tin Mừng, sống đúng
giáo lư chân chính của Chúa để lúc nào vườn nho của Chúa cũng kết trái đơm
hoa.
Lạy Chúa Giêsu, xin cho mọi người chúng con biết sống Tin Mừng cứu độ của
Chúa.
Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi,CSsR
ĐƯỢC HAY LÀ MẤT TẤT CẢ
Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi,CSsR
Đă làm việc, bất cứ là người lao động chân tay hay người làm
việc lao động trí thức đều muốn ḿnh có được kết quả khả quan. Người nông
dân muốn thu hoạch được vụ lúa hoặc vụ trà, cà phê bội thu. Người kinh doanh
cũng mong ḿnh được nhiều lợi nhuận, làm ăn phát tài, phát lộc vv…Người trí
thức muốn ḿnh tạo ra được các tác phẩm giá trị, để đời. Thiên Chúa cũng vậy,
Ngài trao cho ai mười nén, ngài cũng muốn họ làm lợi thêm được mười nén khác.
Người năm nén, người ba nén, người hai nén, người một nén, tất cả Chúa đều
muốn họ làm ăn sinh lời. Dụ ngôn hôm nay :” Những người thợ làm vườn nho “
mà thánh Matthêu tường thuật cũng không nằm ra ngoài ư muốn của Chúa. Chúng
ta đi vào cốt lơi của tŕnh thuật của thánh Matthêu 21, 33 – 43 để t́m ra ư
Chúa muốn dạy nhân loại, dạy con người, dạy loài người .
TIN MỪNG HÔM NAY MUỐN NÓI G̀ ? :
Tŕnh thuật của thánh Matthêu được đọc trong Chúa nhật XXVII
thường niên, năm A, nói về “ Những người thợ làm vườn nho “. Những người thợ
làm vườn nho nếu chỉ là b́nh thường như mọi người thợ làm nông, chúng ta
chẳng cần nói để làm ǵ, nhưng ở đây dụ ngôn muốn nói rằng mỗi người thợ
vườn nho là một tá điền, Thiên Chúa trao cho làm sở hữu một vườn nho, là trí
khôn, khả năng, tài năng, của cải, vật chất, để mỗi người đem hoa lợi, đem
lợi nhuận về cho Chúa. Ngài luôn tôn trọng con người, luôn để cho mỗi người
có quyền định đoạt, sắp xếp, bố trí công việc tùy theo tài trí Thiên Chúa đă
ban cho mỗi người. Thiên Chúa luôn tôn trọng tự do, luôn để con người, mỗi
người phát triển tài năng, tỏ rơ ràng sáng kiến. Do đó, Ngài không canh
chừng, không kiểm soát công việc của con người. Tin Mừng viết thật rơ và cảm
động :” Ông cho tá điền canh tác, rồi trẩy đi xa “ ( Mt 21, 33 ). Rơ ràng
Thiên Chúa luôn để con người hoàn toàn tự do định liệu cuộc đời, làm lợi cho
Ngài tùy sự khôn ngoan, lanh lợi của mỗi người. Mặc dù, Thiên Chúa ban tự do
cho mỗi người, nhưng có những tá điền lại lợi dụng ḷng tốt của Ngài, ham mê
trục lợi riêng tư, không màng ǵ đến lời của Ngài đă chỉ vẽ trước. Chính họ
đă bội tín với chủ, với Thiên Chúa, đă ngược đăi và tru diệt những đầy tớ
của chủ sai tới. Họ không nghĩ, cũng chẳng suy, cái trớ trêu là ngay người
con trai duy nhất của chủ được sai đến v́ chủ tưởng họ sẽ nể v́ con trai của
chủ mà vâng lời, mà làm theo ư của chủ. Nhưng thật thảm thiết, họ đă nhẫn
tâm, đánh đập và giết chết người con trai duy nhất và yêu dấu của ông chủ.
Sở dĩ họ có hành động tàn ác như thế bởi v́ họ chiếm toàn bộ gia tài của ông
chủ. Do đó: ”…Ông chủ sẽ tru diệt bọn chúng, và cho các tá điền khác canh
tác vườn nho, để cứ đúng mùa, họ nộp hoa lợi cho ông “ ( Mt 21, 41 ).
CHÚA DẠY CHÚNG TA BÀI HỌC G̀ ? :
Được sinh ra vào đời, mỗi người chúng ta là một gia tài vô
giá Chúa trao ban cho nhân loại. Mỗi con người đều có chỗ đứng trong trái
tim của Chúa. Mỗi người đều được Chúa gọi tên riêng. Ngài không gọi chung
chung theo đám đông mà gọi tên từng người. Chúa tôn trọng con người, tôn
trọng mỗi người và ban cho mỗi người muôn vàn ơn lộc cao quí để con người ca
tụng, phục vụ Chúa và phục vụ anh em. Chúa không trao ban ơn huệ để con
người t́m tư lợi cá nhân, danh vọng và thú vui riêng lẻ cho ḿnh. Thiên Chúa
luôn trung thành, luôn kiên nhẫn trước những lỗi phạm, sai trót và tội lỗi
của con người, của mỗi người. Ngài luôn kiên nhẫn chờ đợi mỗi người hoán cải,
trở về với Ngài khi con người lỡ lầm sa ngă, phản nghịch cùng Thiên Chúa.
Thiên Chúa trao ban cho con người tài năng để con người sinh lợi cho phần
hồn của ḿnh, chứ không được dùng tài năng đó để sa lầy vào trong bùn lầy
tội lỗi.Con người phải biết dùng tài năng vào những công việc tốt đẹp, nếu
không Thiên Chúa lại cất đi và trao cho người khác như Tin Mừng đă nói:”
Người có sẽ được cho thêm…Kẻ mười nén sẽ được ban cho mười nén khác. Kẻ năm
nén sẽđược trao thêm năm nén vv…”.Điều đó, tùy thuộc vào tấm ḷng và thái độ
đón nhận của con người.
ÁP DỤNG VAO THỰC TẾ ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI :
Thiên Chúa ban cho con người, mỗi người tài năng, gia tài. Nhưng rồi Ngài
cũng đ̣i hỏi con người về công việc vườn nho mà Ngài đă trao cho con người
sinh lợi. Ngài cũng sẽ hỏi con người về huê lợi mà Ngài trông đợi khi trao
khoán vườn nho. Con người chúng ta được hay mất là do sự định đoạt hoàn toàn
tự do của chúng ta trong cuộc sống hôm nay. Đời sống của chúng ta hoàn toàn
do Chúa ban, chúng ta có biết dùng thời giờ, khả năng để làm lợi cho Chúa
hay không ? Tất cả đều tùy thuộc vào sự tự do của mỗi người chúng ta.
GỢI Ư ĐỂ CHIA SẺ :
·
Ông chủ trong dụ ngôn hôm nay là ai ?
-
Mỗi người chúng ta là ǵ đối với
Chúa ?
-
Chúa ban cho con người những ǵ?
Chúng ta phải làm ǵ trước những hồng ân lớn lao của Thiên Chúa?
-
Con trai duy nhất của ông chủ là
ai ?
-
Ông bà anh chị em nghĩ sao về thân
phận của ḿnh?
Lm Giuse Nguyễn Hưng Lợi,CSsR
VƯỜN NHO CỦA CHÚA
Lm Giuse Đinh lập Liễm
I. T̀M HIỂU DỤ NGÔN.
1. Tục lệ trồng nho ở Palestine.
Palestine là một vùng đồi núi thích hợp cho việc trồng nho, nên trồng nho
là một nghề rất quen thuộc. Chúa Giêsu muốn dùng vườn nho để làm dụ ngôn.
Vườn nho thường có hàng rào làm bằng hàng rào gai dầy để ngăn chặn heo rừng
vào phá và kẻ trộm có thể vào ăn trộm nho. Mỗi vườn nho đếu có hầm ép rượu
gồm hai cái chậu đục từ đá hay xây bằng gạch, cái này đặt cao hơn cái kia và
nối với nhau bằng hai cái rănh. Nho được ép từ chậu cao sẽ chảy xuống chậu
thấp. Cái tháp trong vườn được dùng cho hai mục đích. Nó dùng làm cḥi canh
kẻ trộm khi mùa nho chín và làm chỗ cho người làm việc trong vườn nho.
Những người có nhiều đất th́ thường đem đất đai cho mướn, giống như ở Việt
nam xưa cho tá điền phát canh thu tô. Tiền cho mướn phải trả bằng ba cách :
bằng tiền, bằng số trái cây nhất định hoặc bằng số bách phân của hoa mầu.
Hành động của những người trồng nho mướn cũng không phải là việc bất thường.
Trong thời Chúa Giêsu, xứ Palestine ở vào thời kinh tế bất ổn, người làm
công bất măn và làm loạn . Hành động của những tá điền t́m giết con chủ vườn
không phải là chuyện không xẩy ra.
2. Ư nghĩa dụ ngôn.
Bài Tin mừng hôm nay thuật lại dụ ngôn những người làm vườn nho giết người,
để tŕnh bầy về sự tương phản giữa t́nh yêu của Thiên Chúa với sự độc ác của
những kẻ bất trung vô ơn bội nghĩa với t́nh thương yêu ấy.
Theo từng chi tiết, vườn nho ám chỉ Nước Thiên Chúa hay là Nước Trời được
trao cho dân Do thái. Ông chủ vườn nho là Thiên Chúa. Những người thợ làm
vườn nho là giới lănh đạo, là những người đứng đầu trong dân. Các đầy tớ là
các tiên tri, những sứ giả được Thiên Chúa sai đến đều bị ngược đăi hoặc bị
giết chết. Trước thái độ bất nhân bất nghĩa đó, Nước Thiên Chúa được chuyển
sang cho một dân tộc khác là Hội thánh, một dân phổ quát và Công giáo, sẽ
lan tràn trên khắp thế giới.
Ư nghĩa câu chuyện thật rơ ràng đối với thính giả Do thái thời Chúa Giêsu.
Thiên Chúa đă chọn người Do thái làm dân riêng của Ngài, đă ban cho họ mọi
sự có thể, nhưng họ bác bỏ và giết chết các tiên tri của Thiên Chúa và đóng
đinh chính Con của Ngài chết trên thập giá.
Rồi Thiên Chúa kêu mời những người Do thái, là chúng ta đây, làm những tá
điền mới trong vườn nho của Ngài, làm công dân mới trong Nước Thiên Chúa.
Cũng vậy, chúng ta phải làm sinh hoa lợi, phải nộp một loại “tiền thuế”, một
loại “dịch vụ”, một loại “nợ” về ân huệ gia nhập dân Chúa.
II. NHỮNG BÀI HỌC CHO CHÚNG TA.
Đọc dụ ngôn này, chúng ta có thể rút ra được mấy bài học để thực hành trong
đời sống hằng ngày :
- Ḷng yêu thương và kiên nhẫn của Thiên Chúa.
- Sự tự do của con người trong cuộc sống.
- Phải sinh hoa trái tốt trong đời sống.
1. Ḷng yêu thương và kiên nhẫn của Thiên Chúa.
Suy nghĩ về thái độ của ông chủ vườn nho đối với các tá điền, ta thấy chủ
vườn nho đă cố gắng tới ba lần để giúp các tá điền thay đổi đường lối. Ông
sai hết người đại diện này đến người đại diện khác đến với họ. Ông không đến
báo thù ngay khi người đại diện ban đầu bị ngược đăi, ông cho những người tá
điền hết cơ hội này đến cơ hội khác để đáp ứng đ̣i hỏi của ông. Khi ông
thấy rằng có kiên nhẫn hơn nữa cũng vô ích, ông ta mới ra tay xét xử đám
này và bắt họ phải chịu trách nhiệm về hành vi của ḿnh. Cuối cùng, ông chủ
lấy lại vườn nho và trao lại cho người khác.
Thiên Chúa cũng cư xử với chúng ta y như thế. Cha chúng ta trên trời vô cùng
kiên nhẫn. Nhưng rồi sẽ đến lúc sự kiên nhẫn của Chúa sẽ nhường bước cho sự
xét xử. Và chúng ta cũng sẽ phải chịu trách nhiệm về hành vi của ḿnh.
2. Sự tự do của con người.
Ông chủ vườn nho đă sắp xếp mọi thứ : có hàng rào, có hầm ép
rượu và tháp canh để giúp cho công việc được dễ dàng. Ông chủ không những
giao công việc để làm, mà c̣n giao phương tiện để làm nữa. Ông chủ vườn để
những người tá điền làm công việc theo sở thích của ḿnh và chỉ đ̣i họ canh
tác để đến mùa thu hoa lợi, chứ không phải là người độc đoán, ông như một vị
chỉ huy khôn ngoan trao công tác rồi để cho họ làm.
Điều này nói lên ông chủ tín nhiệm các tá điền. Nhưng có
những tá điền không làm đúng công việc của ḿnh, họ đă lạm dụng tự do ông
chủ ban cho để t́m lợi lộc riêng. Họ đă phụ ḷng tin của ông chủ. Những
người tá điền cố t́nh thực hiện kế hoạch chống lại và không vâng phục chủ
ḿnh.
Mỗi người chúng ta là một tá điền mà Thiên Chúa trao phó cho
một vườn nho, là những ơn phúc và chúng ta có bổn phận đem hoa lợi về cho
Chúa. Ngài để cho chúng ta hoàn toàn tự do sắp xếp công việc theo sáng kiến
riêng và chịu trách nhiệm về những việc chúng ta làm.
3. Phải làm nảy sinh ra hoa trái tốt.
a) Những ơn lành đă nhận.
Tất cả mọi cái chúng ta có là do Chúa mà có, ngay cả con
người chúng ta, mạng sống chúng ta. Chúng ta phải nói như thánh Phaolô :”Tất
cả là hồng ân”. Trong thư gửi cho tín hữu Côrintô, thánh Phaolô đặt một
câu hỏi khiến mọi người chúng ta phải suy nghĩ :”Bạn có ǵ mà bạn đă
không lănh nhận” (1Cr 4,7).
Thật vậy, những ân phúc Chúa ban như những tài năng tinh
thần, những của cải vật chất, chúng ta phải biết xử dụng để sinh lợi tối đa,
tức là chúng ta phải làm việc và làm lợi cho Chúa. Mỗi người Chúa ban cho
một vốn liếng khác nhau không ai giống ai : người mười nén, người năm nén,
người một nén... nhưng tất cả đều giống nhau ở chỗ là phải cố gắng làm sinh
lời tùy theo sức của ḿnh. Chúa chỉ đ̣i chúng ta cố gắng chứ không đ̣i kết
quả.
Tóm lại, tất cả đều do Chúa ban. Ta đúng là một vườn nho
được Chúa chăm sóc ân cần.
Chúa chờ đợi ǵ nơi ta ?
Chúa muốn ta nhận biết tất cả là bởi Chúa. Thế mà chúng ta
vô t́nh coi những thứ đó là của riêng ta. Như thế, chúng ta cũng giống như
những tá điền muốn chiếm đoạt vườn nho của chủ. Nhiều khi chúng ta chỉ biết
dùng những thứ ấy cho riêng ḿnh mà không nghĩ tới tha nhân, Giáo hội và xă
hội.
Ngoài ra, trong việc làm sinh hoa kết quả trong đời sống,
tâm lư thông thường con người ta là muốn làm việc lớn, được nhiều lợi nhuận,
được nhiều người biết đến. Nhưng trước mặt Chúa, mọi việc dù lớn dù nhỏ
không quan hệ, miễn là chúng ta làm việc cho Chúa, v́ Chúa và làm hết khả
năng của ḿnh. Trong cuộc sống của chúng ta, chẳng mấy khi có việc lớn mà chỉ
là những việc nhỏ, nhưng trung thành chu toàn được những việc nhỏ lại là việc
khó như ngạn ngữ La tinh có câu :”Communia, non communiter” : làm công việc
tầm thường nhưng bằng một cách phi thường. Thánh Têrêsa Hài đồng đă làm
gương cho chúng ta về vấn đề này.
Không ai có thể làm việc lớn cho Chúa nếu trước hết không
làm những việc nhỏ cho Ngài. Nếu không trung thành trong những việc nhỏ th́
không ai tin tưởng mà trao cho chúng ta việc lớn hơn. Kinh thánh nói :”Ai
trung thành trong việc nhỏ mọn cũng sẽ trung thành trong việc lớn”.
Truyện : Vị thiên thần dễ
tính.
Ngày kia, có hai người xin vị thiên thần cho họ được tham dự
vào quyền năng của Thiên Chúa. Vị thiên thần đồng ư. Người thứ nhất xin
cho có khả năng làm được những công việc vĩ đại. Vị thiên thần gật đầu ưng
thuận, nhưng lại ra điều kiện :”Ngươi sẽ được quyền lực để hoàn thành những
kỳ công. Nhưng ngươi lại không có sức làm những việc thông thường”. Chàng
ta đọc được ư nghĩ của kẻ khác, và không ngừng chế tạo ra những phát minh vĩ
đại. Ít lâu sau chàng đă trở thành tỉ phú nhờ kinh doanh những phát minh của
chàng. Chàng ta rất hài ḷng với những thành công đă đạt được. Nhưng chẳng
bao lâu, từng người một, các bạn bè lần lượt xa lánh chàng mà chàng lại
không làm ǵ được để giữ họ lại. Sau đó cả người vợ cũng thầm giũ áo ra đi.
Chàng cũng không làm ǵ được để nối lại mối t́nh xưa. Rồi sau cùng sức khỏe
cũng giă biệt chàng, thân thể trở nên bạc nhược, đến nỗi chàng không c̣n đi
đứng được nữa, chàng bất lực, chẳng làm ǵ được để phục hồi sức khỏe ngoài
việc ngồi trên xe lăn để đếm từng ngày cô đơn.
Ngược lại, người thứ hai chỉ xin được có khả năng làm tốt
những việc b́nh thường. Vị thiên thần cũng đồng ư và nhắn thêm :”Thiên Chúa
sẽ không cho ngươi quyền lực nào đặc biệt để hoàn thành những việc phi
thường đâu”. Chàng b́nh thản tiếp tục sống cuộc đời ḿnh, hằng ngày chàng
vui vẻ chu toàn nghĩa vụ của một công dân lương thiện, một người chồng chung
thủy, một người cha hiền tận tụy với con cái, một người bạn, một người láng
giềng quảng đại, hào hiệp, vị tha. Chàng cảm thấy đời ḿnh thật ư nghĩa,
thật vui tươi và hạnh phúc. Chàng không c̣n ước muốn ǵ hơn là được tiếp tục
sống trọn cuộc đời ḿnh cho Thiên Chúa và tha nhân trong những ǵ b́nh
thường nhất với một niềm tri ân sâu thẳm.
Biết nh́n ra những giá trị của những điều b́nh thường trong
cuộc sống, con người mới có khả năng khám phá được sự cao cả phi thường mà
Thiên Chúa cất giấu trong đời họ. Từ đó con người cũng sẽ kín múc được sức mạnh
dồi dào để phát huy những giá trị của bản thân, của cuộc sống để phụng sự
Thiên Chúa và phục vụ tha nhân.
(Phạm văn Phượng, Chia sẻ Tin mừng CN, năm A, tr 212-213)
b) Lănh nhận và cho đi.
Ta nhắc lại một lần nữa lời thánh Phaolô :”Bạn có ǵ mà bạn đă không lănh
nhận”(1Cr 4,7). Phải, tất cả những ǵ ta đang có là do ta lănh nhận từ
tay Chúa, một cách trực tiếp hay gián tiếp. Nhưng không chỉ nhận, ta c̣n
phải biết cho, bởi v́, trên căn bản, ta nhận không phải chỉ cho riêng ḿnh
mà c̣n cho người khác nữa.
Con sông chỉ nhận nước vào mà không cho nước thoát ra th́ không thể nhận
thêm nước được, nó sẽ trở thành cái ao tù. Nó phải phân phối nước đi th́ nó
mới trở nên trong sạch được bằng cách nhận thêm nước khác. Nước Biển Chết là
một thứ nước mặn chát, hôi thối v́ chỉ nhận nước tư øcác sông chảy vào mà
không có lối thoát ra.
Có một mối tương quan biện chứng giữa nhận và cho : đă nhận
th́ phải cho đi, cho đi th́ mới nhận vào được, nếu chỉ nhận mà không cho đi
th́ bị tắc nghẽn. Con người cũng thế, nếu chỉ biết nhận lănh cho ḿnh mà
không biết chia sẻ cho nguời khác th́ người đó chỉ biết co cụm lại, thay v́
làm giầu th́ chỉ làm cho ḿnh nghèo đi. Những người chỉ biết co cụm lại
không thông ra cho người khác th́ không bao giờ có niềm vui v́ người ta chỉ
có thể có niềm vui khi mở ḷng ra với người khác.
Truyện : không biết chia sẻ.
Một người nghèo nọ được thần tài gơ cửa, nên không mấy chốc căn nhà của anh
bỗng rộn lên tiếng cười của vợ con, họ hàng và láng giềng. Một cuộc sống
xứng với nhân phẩm hơn đó là điều mà con người may mắm này đă cảm nhận được.
Tuy nhiên, may mắn nào cũng kéo theo những đ̣i hỏi, đ̣i hỏi thách thức nhất
của người nghèo bỗng nhiên trở thành giầu có là : hăy chia sẻ với người
khác. Không mấy chốc, bà con họ hàng từ các nơi đổ xô về căn nhà nghèo nàn
của anh để xin giúp đỡ, trước là nhận họ sau là nhận hàng, đó là thói thường
của người đời.
Kẻ trúng số hiểu được các tâm lư thông thường ấy, lúc đầu được thúc đẩy bởi
ḷng quảng đại, ông không ngần ngại chia sớt cho mọi người. Nhưng dần dà con
số người đến xin giúp đỡ ngày càng gia tăng, cho đến một lúc cuộc sống riêng
tư và êm ấm của gia đ́nh hầu như bị xáo trộn triền miên. Người đàn ông không
c̣n đủ kiên nhẫn nữa.
Một hôm, ông đề nghị với vợ :
- Hay là ta dọn đi một nơi khác.
Người vợ lắc đầu bảo :
- Ḿnh có đi đâu th́ thiên hạ cũng t́m tới.
Nhưng người chồng giải thích :
- Ḿnh sẽ đi đến một chỗ không ai biết, ḿnh sẽ
đổi tên đổi họ, cũng không cho ai biết ḿnh sẽ đi đâu, và sẽ cố gắng sống
một cách đơn giản để không ai để ư đến ḿnh nữa, ngay cả mấy đứa nhỏ cũng
không cho biết ḿnh đă trúng số.
Người vợ thắc mắc :
- C̣n tiền bạc th́ ḿnh để ở đâu?
Chồng trả lời dứt khoát :
- Ḿnh sẽ đem chôn giấu, ḿnh sẽ sống như thể
không hề trúng số, chỉ đem ra dùng khi nào cần thiết mà thôi.
Thế là cả gia đ́nh đă dọn đến một nơi khác như dự kiến : họ
lén lút ra đi nên không ai biết, tiền bạc đem chôn cất, con cái c̣n quá nhỏ
nên không biết việc ǵ đă xẩy ra, họ sống nghèo nàn trong một khu ổ chuột.
Ngày qua ngày, chính họ cũng quên rằng ḿnh đă có lần trúng số, và khi họ chết
th́ tất cả mọi tài sản đều mất hết. Họ quên cả việc viết chúc thư cho con
cái để trao lại tài sản cho chúng.
Câu chuyện ngụ ngôn trên đây nhắc cho chúng ta lời khuyên của
Chúa Giêsu :”Các con đă lănh nhận nhưng không th́ hăy cho đi
nhưng không”. Tất cả những ǵ Chúa ban cho ta, không phải chỉ dành cho
riêng ḿnh nhưng c̣n phải cho kẻ khác nữa. Chúng ta chỉ có được niềm vui
khi chúng ta biết mở ḷng ra với người khác. C̣n niềm vui nào lớn hơn khi niềm
tin được sinh lợi bằng những hoa trái của yêu thương, của phục vụ. C̣n niềm
vui nào lớn hơn khi chúng ta cảm nhận được Chúa đang đến qua từng cố gắng sống
niềm yêu thương chia sẻ của chúng ta mỗi ngày trong cuộc sống.
Lm Giuse Đinh lập Liễm
Hăy nỘp hoa lỢi
Lm Trần Thanh Sơn
Trước hết, chúng ta cùng đọc lại bài Tin mừng. Dụ ngôn mô tả
có một ông chủ lập một vườn nho. Ông đă chuẩn bị cho vườn nho này thật kỹ lưỡng,
ngơ hầu có thể thu hoạch được những chùm nho chín mọng, những ly rượu thật nồng
như lời ngôn sứ Isaia trong bài đọc một: “Người rào giậu, nhặt đá, trồng
cây chọn lọc, xây tháp giữa vườn, lập máy ép trong vườn, và trông mong nó
sinh quả nho”. Ông đă làm tất cả những ǵ có thể làm được để có một vườn nho
xanh tốt như lời ông tâm sự: “ Nào c̣n việc ǵ phải làm cho vườn nho ta mà
ta đă không làm?”. Kế đó, ông đă tin tưởng giao vườn nho mà ông đă để hết
tâm huyết tạo dựng cho những người tá điền canh tác để trẩy đi phương xa.
Lănh một vườn nho đă được chuẩn bị kỹ như thế để canh tác, đúng ra những người
tá điền phải làm cho nó sinh lợi thật nhiều như ḷng mong ước của ông chủ.
Thế nhưng, “Nó lại sinh toàn nho dại.”. Không những thế, những người được
giao cho quản lư vườn nho của ông chủ, lại c̣n có dă tâm muốn chiếm đoạt
luôn vườn nho của chủ làm của ḿnh. Tin mừng thuật lại: “Đến mùa nho, ông
sai đầy tớ đến nhà tá điền để thu phần hoa lợi. Nhưng những người làm vườn
nho bắt các đầy tớ ông: đánh đứa này, giết đứa kia và ném đá đứa khác”.
Thậm chí, cuối cùng, ông chủ đă sai người con một yêu dấu của ḿnh đến, những
người tá điền này cũng không tha mà c̣n giết luôn người con đó. Chúng nói với
nhau: “Đứa con thừa tự kia rồi: Nào anh em! Chúng ta hăy giết nó đi và
chiếm lấy gia tài của nó”. Đúng là một hành vi vô ơn và độc ác. Họ đă bắt
bớ, hành hạ và giết chết biết bao tôi tớ của chủ là các vị ngôn sứ được sai
đến với họ. Họ đă quên đi công ơn của chủ, người đă chuẩn bị mọi sự và đă
cho họ làm vườn nho của ông. Họ cũng đă phụ ḷng tín nhiệm của chủ khi ông
giao cho họ toàn quyền trên vườn nho mà ông đă vất vả xây dựng, vun trồng.
Cũng thế, những người lănh đạo trong dân Do Thái đáng lẽ phải nộp hoa lợi
cho chủ, nghĩa là họ phải chuẩn bị một dân sẵn sàng để đón nhận Đấng Messia
của Thiên Chúa là Đức Giêsu. Thế nhưng, chẳng những họ không đón nhận, mà họ
c̣n là cớ vấp phạm, ngăn cản người ta đến với Đức Giêsu. Và giờ đây, họ đang
t́m cách giết Ngài.
Tới đây, có lẽ trong ḷng mỗi người chúng ta đều dậy lên một t́nh cảm xót
thương cho ông chủ tốt bụng, nhưng đă gặp quân phản phúc. Ông đă “nuôi
ong tay áo”. Đồng thời, chúng ta cũng thầm kết án những tá điền được
giao cho lănh vườn nho. Chúng ta chắc cũng đồng ư với cách xử lư mà người Do
Thái nêu lên trong bài Tin mừng: “Ông sẽ tru diệt bọn hung ác đó, và sẽ
cho người khác thuê vườn nho để cứ đúng mùa nộp phần hoa lợi”.
Anh chị em thân mến…
Mỗi người chúng ta cũng được Thiên Chúa giao cho canh tác một
vườn nho. Vườn nho đó là những tập thể mà chúng ta phải chịu trách nhiệm; đó
c̣n là gia đ́nh, là anh chị em, là những người chúng ta gặp gỡ… Đặc biệt, vườn
nho đó c̣n là chính bản thân chúng ta. Mỗi người chúng ta là một vườn nho của
Thiên Chúa. Ngài đă dùng lời của Ngài và các bí tích để vun xới, rào giậu vườn
nho này. Thiên Chúa đă làm tất cả những ǵ có thể làm để giúp cho đời sống của
chúng ta phát triển sung măn, như lời Ngài phán trong sách ngôn sứ Isaia:
“Vậy giờ đây, hỡi dân cư Giêrusalem và người Giuđa, hăy luận xét giữa ta và
vườn nho ta. Nào c̣n việc ǵ phải làm cho vườn nho ta mà ta đă không làm?”.
Như ông chủ vườn nho đă sai con của ông đến với các tá điền. Thiên Chúa cũng
đă sai Người Con Một yêu dấu của Ngài xuống thế để cứu chuộc chúng ta như lời
Đức Giêsu đă khẳng định với Nicôđêmô: “Thiên Chúa đă yêu thế gian đến nỗi đă
ban Con Một của Người, ngơ hầu phàm ai tin vào Ngài th́ khỏi phải hư đi”
(Ga 3, 16). Chính thánh Phaolô cũng đă khai triển vấn đề này trong thư gởi
tín hữu Roma: “C̣n Thiên Chúa th́ lại thi thố ḷng yêu mến của Người đối với
ta thế này: là Đức Kitô đă chết v́ tội ta ngay khi ta c̣n là tội nhân” (Rm
5, 8). Thế đó, ngay khi chúng ta c̣n là tội nhân, nghĩa là đang c̣n trong
t́nh trạng chống đối Thiên Chúa, th́ Đức Giêsu đă chết v́ chúng ta. Thật
đúng với lời tâm sự của Ngài: “C̣n việc ǵ phải làm cho vườn nho ta mà ta đă
không làm?”. Ngay cả Người Con Một mà c̣n chẳng tiếc, vậy th́ c̣n có điều ǵ
có thể làm cho chúng ta mà Ngài đă không làm? V́ thế, Ngài muốn mỗi người
chúng ta hăy nộp hoa lợi vườn nho cho Ngài. Tất cả đều do Thiên Chúa ban. Tất
cả đều thuộc quyền Thiên Chúa. Chúng ta hăy ư thức rằng, ḿnh chỉ là người
quản lư. Do đó, chúng ta hăy trả lại phần hoa lợi cho chủ.
Trước hết, hoa lợi đó chính là một đời sống công chính, ngay
thẳng như lời Thiên Chúa phán trong sách ngôn sứ Isaia: “Ta trông mong nó thực
hành điều chính trực,… Ta trông mong nó thực hành đức công b́nh”. Thánh
Phaolô cũng khẳng định điều này trong lời mời gọi các tín hữu thành
Philipphê: “Hỡi anh em những ǵ là chân thật, trong sạch, công chính, là
thánh thiện, đáng yêu chuộng, danh thơm tiếng tốt, là nhân đức, là luật pháp
đáng khen, th́ anh em hăy nghĩ tưởng những sự ấy.”. Vâng, tất cả những điều
ấy là hoa lợi mà Thiên Chúa muốn thu hoạch nơi đời sống của chúng ta.
Điều kế tiếp mà chúng ta cũng cần lưu ư, đó là nếu Thiên Chúa là chủ chúng
ta là quản lư, th́ tại sao chúng ta lại tiếc xót khi phải đóng góp, chia sẻ
thời giờ, của cải cho công việc chung hay trong việc giúp đỡ các anh chị em
ḿnh? Nếu Thiên Chúa là chủ thời gian, th́ tại sao chúng ta lại tính toán với
Chúa thời giờ làm việc thờ phượng Ngài, nhất là ngày Chúa Nhật? Chúng ta cắt
đầu, cắt đuôi, đi trể về sớm … Phải chăng, chúng ta cho rằng của cải, thời
giờ là của chúng ta, chúng ta dâng cho Chúa bấy nhiêu là nhiều lắm rồi?
Lắng nghe lời Chúa hôm nay, và nhờ sự trợ lực của Thánh Thể, ước ǵ mỗi người
chúng ta luôn ư thức rằng mọi sự đều là của Chúa, để chúng ta có thể sống
công chính, ngay thẳng, biết mở rộng ḷng chia sẻ với tha nhân. Đồng thời,
cũng biết dành thời gian để tham dự Thánh lễ ngày Chúa Nhật một cách trọn vẹn
và xứng đáng, để vào ngày Chủ đến, chúng ta không bị tru diệt như những tá
điền bất lương trong bài Tin mừng hôm nay. Amen.
Lm Trần Thanh Sơn
ĐỂ ĐƯỢC KHÔN NGOAN
Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa
Theo truyền thống Kitô giáo, dựa vào sách tiên tri Isaia 11,1-2, th́ một
trong bảy ơn của Chúa Thánh Thần và cũng là ơn đầu tiên đó là ơn khôn ngoan.
Để tŕnh bày sự phát triển cách sung măn của Đấng Cứu độ, thánh sử Luca ghi
: “C̣n Đức Giêsu ngày càng thêm khôn ngoan, thêm cao lớn và thêm ân nghĩa
đối với Thiên Chúa và người ta” ( Lc 2,52 ). Khôn ngoan là một trong những
nhân đức đáng kính, đáng trọng, v́ người khôn ngoan là người biết hành xử
như là tạo vật trổi vượt trên các loài tạo vật hữu h́nh.
Khôn ngoan là nhân đức giúp ta biết phân biệt phải trái, đúng sai, tốt xấu,
thiệt hơn… Người khôn ngoan c̣n biết phân biệt đâu là nguyên nhân, đâu là hệ
quả, cái ǵ là bản chất, cái ǵ là hiện tượng, điều ǵ là nhất thời, chóng
qua và điều ǵ là vạn đại thường tồn … Salômon, một vị vua nổi tiếng khôn
ngoan khó có ai b́ v́ ngài đă biết xin Giavê ơn ấy, khi kế nghiệp vương đế
của vua cha. “ Xin ban cho tôi tớ Chúa đây, một tâm hồn biết lắng nghe, để
cai trị dân Chúa và phân biệt phải trái”. Điều Salômon xin làm đẹp ḷng
Giavê nên Người đă “ban cho ông một tâm hồn khôn ngoan minh mẫn, đến nỗi
trước ông, chẳng một ai sánh bằng, và sau ông, cũng chẳng có ai b́ kịp” ( 1
V 3, 12 ).
Người khôn ngoan là người không chỉ biết phân biệt mà c̣n biết chọn lựa. Dĩ
nhiên đă là khôn ngoan th́ phải biết chọn điều tốt thay v́ điều xấu, chọn
điều đúng thay v́ điều sai, chọn cái tốt hơn thay v́ cái tốt kém…Không một
sự chọn lựa nào mà không phải trả giá. Đă chọn điều này th́ phải chấp nhận
bỏ điều kia. Câu ngạn ngữ “ chọn lựa là hy sinh” một cách nào đó diễn tả quy
luật này.
Qua hai dụ ngôn về Nước Trời như kho báu chôn giấu trong ruộng, như viên
ngọc quư mà Chúa Giêsu kể th́ người phát hiện đều sẵn sàng “bán đi tất cả
những ǵ ḿnh có” để mua cho được thuở ruộng hay mua viên ngọc quư. Bán đi
một để được lợi gấp trăm, gấp ngh́n lần là chuyện khỏi phải bàn, nếu ta có
chút trí khôn suy xét hay có chút khôn ngoan để phân biệt. Những lợi lộc
trần thế này th́ hầu như ai cũng có thể cảm nhận v́ nó cụ thể và thực tế
trước mắt. C̣n hạnh phúc Nước Trời th́ sao đây ? Làm sao ta có thể được như
thánh Phaolô tông đồ là “ chấp nhận mọi thua thiệt trước một mối lợi to lớn
là được biết Chúa Kitô ?” “Chúa là gia nghiệp của con, v́ ngoài Chúa ra đâu
là hạnh phúc”. Đây là một sự thật mà ta chỉ có thể nhận biết nhờ đức tin.
TIN LÀ MỘT CÁCH THẾ KHÔN NGOAN
Để được khôn ngoan đích thực th́ cần phải có đức tin. Có thể nói theo phương
diện hiểu biết, th́ tin là nh́n nhận mọi sự theo cái nh́n của Thiên Chúa. Dù
rằng đức tin trước hết là ơn Chúa ban. Tuy nhiên phần phía con người cũng
cần có sự đáp trả. Có nhiều cách thế đáp trả trước ân ban của Thiên Chúa,
nhưng một trong những cách thế gần gủi và thiết thực đó là tiếp cận với Lời
Chúa qua Thánh Kinh. Càng đọc Thánh Kinh, càng nghiền ngẩm và gẩm suy Kinh
Thánh th́ ta càng có cái nh́n như Chúa nh́n, càng có lối nghĩ suy như Chúa
suy nghĩ, càng có tâm t́nh như tấm ḷng của Chúa.
Lời đáp ca mà Hội Thánh dọn cho ta trong Thánh lễ Chúa Nhật này như là thái
độ cần có của Kitô hữu để được khôn ngoan đích thực. “ Luật pháp Ngài, Lạy
Chúa, con yêu chuộng biết bao. Con coi trọng luật Chúa truyền ban hơn vàng
muôn bạc triệu. V́ luật Chúa làm con vui sướng thỏa thuê. Thánh ư Chúa kỳ
diệu lắm thay. Giải thích Lời Ngài là đem lại ánh sáng cho kẻ đơn sơ thông
hiểu”.
Cần biết liều một chút : Dẫu sao đi nữa, đă nói là tin th́ chọn điều mà mắt
không hề thấy. Do vậy cần có một chút liều. Yếu tố liều là yếu tố không thể
thiếu trong niềm tin. Tuy nhiên cái sự liều của chúng ta không là vô căn cớ
hay là phi lư. Pascal, một tư tuởng gia lỗi lạc đă làm một thách đố với
người không tin và ông đă chỉ ra kết quả là người tin chỉ có ḥa và thắng
chứ không hề thua. “Tôi tin có Chúa và nhận Người làm gia nghiệp, c̣n anh
không tin. Nếu không có Người th́ tôi và anh, kẻ tin, người không tin, vẫn
ḥa nhau, c̣n nếu thực sự có Người hiện hữu th́ tôi lăi lớn”. Cái sự gọi là
cá cược của Pascal tuy có vẻ hấp dẫn nhưng vẫn chưa mang tính thuyết phục,
v́ vẫn chưa làm nổi rơ sự cao trọng và quư giá của Nước Trời. Để có thể cảm
nhận hay nói theo ngôn từ nhà Phật là ngộ ra sự vô giá của hạnh phúc Nước
Trời, thiết tưởng chúng ta cần noi gương vua Salômon : Xin cho con có được
một tâm hồn biết lắng nghe.
BIẾT LẮNG NGHE: THÁI ĐỘ TẤT YẾU CỦA NGƯỜI TIN
Về mặt tiêu cực : nhận ra sự hữu hạn và chóng qua của những điều được cho là
tốt là đẹp ở đời này. Với một tâm hồn biết lắng nghe tức là biết thức tỉnh
th́ ta sẽ có thể nhận ra sự mong manh, bất toàn của các thiện hảo đời này.
Sắc đẹp không qua khỏi làn da và cũng chẳng thoát được sự tàn phá của thời
gian. Tiền bạc có thể mua được người t́nh mà chẳng có thể mua được t́nh yêu,
có thể mua được thuốc tốt nhưng chẳng thể mua được sức khỏe, có thể mua được
chiếc giường son, chăn ấm mà không thể mua được giấc ngủ ngon…Hơn nữa, không
ai có thể mang của tiền theo ḿnh xuống nấm mộ. Danh vọng hay quyền lực có
thể làm cho cái tôi của ḿnh ph́nh rộng ra nhưng không thể làm cho nhân cách
của ḿnh lớn lên. Quyền cao chức trọng th́ có thể sai bảo được nhiều người
nhưng rồi chính bản thân lại không thể tự ḿnh đi xuống huyệt lạnh. Phù vân
trên mọi phù vân, tất cả đều là phù vân.
Về mặt tích cực : nhận ra sự vô biên, hằng hữu, tuyệt hảo của Đấng dựng nên
ta từ hư vô. Với một tâm hồn biết lắng nghe, đặc biệt bằng sự cầu nguyện, ta
sẽ nhận ra rằng ta không tự mua lấy sự sống đời này. Không một phải trả một
cái giá nào để làm người, để chào đời. Không một ai chọn cho ḿnh hoàn cảnh
làm người, môi trường chào đời, thời gian lịch sử làm người… Nhờ sự cầu
nguyện, nhờ kết hiệp với Đấng là căn nguyên và cứu cánh đời ta th́ ta sẽ cảm
nhận phần nào đó hạnh phúc vĩnh cửu.
Các nhà thông thái, các triết gia rất có khả năng nhận ra tính phù du của
tạo vật bằng sự phản tỉnh, nhưng chính các bậc thánh nhân mới là những người
khám phá kho tàng vô giá của Nước Trời bằng đời sống cầu nguyện. Khi sinh
thời Chúa Giêsu thường khuyên dạy các môn sinh và dân chúng là hăy biết tỉnh
thức và cầu nguyện luôn ( x.Mt 26,41 ).
Sự khôn ngoan không phải là nhân đức ta có được một lần cho cả đời nhưng là
nhân đức ta cần chuyên chăm đón nhận và tập luyện cả đời. Khôn ba năm có thể
khờ dại trong một giờ. Cuộc đời của vua Salômon là một đan cử điển h́nh. Về
cuối đời vua Salômon đă chiều theo các bà vợ mà đánh mất sự khôn ngoan của
một thời. Để được khôn ngoan, để biết chọn điều tốt nhất với bất cứ giá nào,
cho dù phải bán đi tất cả những ǵ ḿnh có, chắc chắn cần có niềm tin, một
niềm tin dựa trên nền tảng Lời Chúa cùng với sự chuyên chăm tỉnh thức và cầu
nguyện.
Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa
KiÊn Tr̀ YÊu Thương vÀ ChỜ ĐỢi
Mt 21,33-43
Lm Nguyễn B́nh An
Gia Nă Đại và Hoa Kỳ được nối liền với nhau theo truyền thuyết của chiếc cầu
treo Melbrose: "chiếc diều được thả lên, tung bay theo chiều gidi, băng
qua sông. Diều được buộc bằng những sợi dây nhỏ, tiếp theo là khúc dây thừng
và cuối dây thừng là ṿng dây cáp. Dây cáp là nguyên liệu chính hoàn thành
chiếc cầu treo lịch sử nầy". Ngụ ư của truyền thuyết mô tả rằng mọi công
tŕnh vĩ đại đều vạn sự khởi đầu bằng những việc nhỏ mọn và tầm thường.
Nhưng khi hoàn tất, nó sẽ trở nên vĩ đại và nổi tiếng trong lịch sử kỹ thuật
và tiến bộ của nhân loại.
Dụ ngôn con chiên lạc, một mẩu chuyện tầm thường và quen thuộc, nhưng
gói ghém đầy đủ tâm ư, t́nh thương bao la và vô điều kiện của Thiên Chúa.
Thiên Chúa thương những ai yếu đuối; phủ dụ những người thất đảm
và sợ hăi; băng bó những vết thương; vác về những chiên bất toại;
t́m kiếm những ai lầm đường và lạc lối: kiên tâm với người cố
chấp và cứng đầu; nhất là thân thương trông chờ những kẻ mặc cảm tội
lỗi và trốn chạy. Đây là cuộc t́nh bao dung, kiêm ái và độ lượng của Thiên
Chúa đối với nhân loại. Một cuộc t́nh siêu thăng và vượt quá sức tưởng tượng
nông cạn của con người. Chúa không chiếm ngự, lạm dụng và kiềm chế, nhưng
Chúa thanh tẩy, trang điểm mĩ miều, toàn thiện và thăng hoa. T́nh người trái
lại là t́nh cho và nhận; t́nh chiếm hữu và cầm tù; t́nh ghen ghét và ích kỉ;
t́nh độc đóan và hưởng thụ; t́nh phản bội và tính toán; t́nh lợi dụng và bán
buôn; t́nh nghi ngờ và bỏ rơi; t́nh đào mỏ và thủ tiêu.
Trước năm 1975 tại xứ Ḥa Hưng, Sàig̣n, một bà mẹ có ba con bỗng dưng bị ḷa.
Ông chồng có t́m thầy chạy chữa, nhưng cha mẹ ông th́ khác hẳn. Ông bà bắt đầu
hất hủi và khinh khi con dâu, coi bà như đồ phế thải, vô dụng và là gánh nặng
của gia đ́nh. Đựơc sự hỗ trợ của người con gái "một nữ tu cấp tiến và thiếu
luân thường đạo lư", ông bà bắt đầu lư luận rằng "hôn nhân của con
trai không thành v́ người vợ khiếm khuyết." Ông bà và cô con gái làm áp
lực trước là đễ con dâu yên lặng và tủi phận t́nh nguyện bỏ cuộc và ra đi,
sau là thuyết phục giáo quyền để con trai đuợc hợp thức và an tâm tái hôn.
Đây là một điển h́nh trong những cuộc t́nh chê, t́nh chán, t́nh phủi tay,
t́nh chạy trốn, t́nh bất toàn, t́nh thiếu trách nhiệm và t́nh ích kỷ của con
người.
Qua dụ ngôn người tá điền, Chúa Kitô so sánh và phân tích nhân cách, cùng phẩm
hạnh của các thượng tế và biệt phái như những tá điền bất lương, bất nhân và
bất nghĩa. Họ cố t́ny nuốt chửng hoa mầu, lợi tức và nhẫn tâm thủ tiêu các
viên quản thủ. Nghe ra và hiểu thấu cách so sánh tài t́nh, ngụ ư ám chỉ và
lên án sự bất hảo, họ tức giận, cố chấp và mưu toan hại Chúa. Trong trạng huống
ấy, Chúa vẫn kiên tŕ yêu thương và chờ đợi. Chúa sắp xếp các cơ hội, an bài
những biến cố để con người tự phản tỉnh, bị gọt dũa, xót xa đời hư đốn và gật
đầu đồng ư thay đổi. Chúa thật tài t́nh đă vạn sự khởi đầu bằng những việc
nho nhỏ, tầm thường, nhưng gợi ư, đánh động và lôi kéo. Chúa dùng các ngôn sứ
trong giáo hội dậy dỗ, thông đạt, chia sẻ và huấn dụ để một là ông,
bà, anh, chị lập chí vươn lên và vùng dậy. Hai là nếu ngay t́nh nhưng
chưa sẵn sàng th́ đồng ư, tiếp nhận và nuôi ư sửa sai. Ba là tâm trạng
"dầu sôi-lửa bỏng", v́ tháu cáy khi nghĩ là bản thân ḿnh đang bị mổ
xẻ công khai.
Một hành động tạo nên ba hậu
quả khác biệt: thay đổi, thụ động và nổi loạn. Nhưng Chúa vẫn cao giọng và
chủ xướng "thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi". Trước những
thoái hóa luân lư và thiếu đức tin của con người, giáo hội cương quyết không
để bị nước cuốn trôi, nhưng ngược ḍng là hải đăng dẫn lối. Các ngôn sứ tiếp
tục dùng những dấu chỉ thời đại làm những đề tài suy niệm, những mong có người
nhận thức ra chân giá trị và đồng ư trở về. Chúa không hiện diện và trực tiếp
ra lệnh. Chúa không dùng những sự kiện vĩ đại thay đổi chúng ta, nhưng Chúa
dùng sợi tơ, sợi chỉ làm khởi điểm biến tín hữu thành những vĩ nhân nước trời.
Lm Nguyễn B́nh An
HĂY LÀM NẢY SINH NHIỀU HOA LỢI CHO
CHỦ M̀NH
Lm Ansgar Pham Tĩnh
Tại sao những người tá điền lại nhẫn tâm“bắt các đầy tớ [của ông chủ]: chúng
đánh người này, giết người kia, ném đá người nọ [và c̣n dám cả gan].. . bắt
lấy [con trai của ông], quăng ra bên ngoài vườn nho, và giết đi” như vậy
thưa bạn (Mt. 21:35,39)?
Bạn nghĩ thử mà xem, khi kiếm người trông nom và quản lư tài sản trong một
thời gian dài và nhất là khi phó thác số tài sản lớn của ḿnh trong tay của
người đó th́ ông chủ nhất định phải khôn khéo lựa chọn những người có lư lịch
trong sạch, có uy tín và thật đáng tín nhiệm chứ! Chắc chắn ông phải điều
tra kỹ lắm! Thế th́ tại sao những người tá điền này lại trở thành những tên
sát nhân độc ác như vậy? Chắc có nhiều lư do lắm. Thế nhưng theo tôi, lư do
chính khiến cho những người tá điền chất phác này trở thành những tên sát
nhân ác tâm như vậy là bởi v́ họ không có HOA LỢI để nộp cho chủ.
Tôi và bạn, chúng ḿnh đều là những tá điền, là những người quản lư trong vườn
nho của ông chủ tốt lành là Thiên Chúa. Nhiệm vụ của chúng ḿnh là phải làm
sản sinh ra nhiều HOA LỢI cho Ngài.
Tôi hỏi thật bạn nhé! Bạn đă làm ra nhiều HOA LỢI cho ông chủ của bạn hay
chưa?
Sống trong ơn gọi hôn nhân, bạn được ông chủ trao cho công việc quản lư một
vườn nho trong đó toàn là những giống nho tốt, đó là cha, mẹ, vợ, chồng, con
cái, cháu chắt của bạn.. . Nhiệm vụ của bạn là phải làm cho những cây nho
này trổ sinh hoa trái ngon ngọt và sinh thật nhiều HOA LỢI cho Ngài.
· Khi cha mẹ, vợ chồng biết hy sinh, biết dành thời gian để chăm sóc, dạy dỗ
và gần gũi với nhau và với con cái và khi con cái biết kính trọng, vâng lời,
và thảo hiếu với cha mẹ... th́ lúc đó bạn đang tạo cho những cây nho trong
vườn một sức đề kháng rất mạnh. Sức đề kháng này c̣n mạnh hơn là những loại
thuốc trừ sâu. Khi có được sức đề kháng tốt như vậy, những cây nho này chắc
chắn sẽ không bị sâu rầy tấn công. Chắc chắn chúng sẽ mang lại thật nhiều
HOA LỢI cho chủ.
· Khi vợ chồng sống ḥa thuận, yêu thương, kiên nhẫn, tha thứ, giúp đỡ nhau,
trung tín với lời thề hứa “suốt đời chung thuỷ với nhau, khi thịnh vượng
cũng như lúc gian nan, khi bịnh hoạn... Là lúc đó bạn đang tạo ra những luồng
gió mát và ấm áp kích thích những cây nho đơm bông kết trái thật xum xuê.
Như thế là ông chủ sẽ thu được nhiều HOA LỢI!
Khi bạn học hỏi giáo lư, học hỏi Kinh Thánh, tham gia vào những sinh hoạt của
các hội đoàn trong giáo xứ, đến giúp đỡ và thăm viếng những người già nua,
cô đơn, bịnh tật...là những lúc bạn đem thứ phân bón tốt nhất bón cho những
cây nho trong vườn của ông chủ. Nhờ những thứ phân bón của yêu thương và bác
ái này, những cây nho sẽ đem lại nhiều HOA LỢI cho chủ hơn!
Nếu bạn đang sống trong ơn gọi tu tŕ th́ bạn và tôi chúng ḿnh được ông chủ
trao cho công khá nặng nề đấy! Chúng ḿnh phải đứng trên những tháp canh,
làm công tác bảo vệ vườn nho, trông coi những bồn đạp nho và làm đốc thúc
công nhân làm việc để nhờ vậy HOA LỢI của ông chủ càng ngày càng gia tăng.
Khi chúng ḿnh “ăn ở trong sạch, khôn khéo, nhẫn nhục, nhân hậu, bằng một
tinh thần thánh thiện, một t́nh thương không giả dối” (2 Cor. 6:6) và khi
tôi và bạn “ăn ở thật khiêm tốn, hiền từ và nhẫn nại … lấy t́nh bác ái mà chịu
đựng lẫn nhau … duy tŕ sự hiệp nhất … bằng cách ăn ở thuận hoà gắn bó với [anh
chị em trong cộng đoàn với nhau]” (Eph. 4:2-3) là lúc đó chúng ḿnh đang đem
những thứ men tốt nhất trộn vào trong bồn nho. Nhờ khối lượng men thượng hảo
hạng này, bồn nho sẽ sản xuất ra những giọt rượu thật trong, thật thơm, thật
ngon và tuyệt hảo.
Khi bạn và tôi trung tín trong ơn gọi tận hiến, cố gắng phấn đấu sống thánh
thiện “không ngạo mạn, không nóng tính, không nghiện rượu, không hiếu chiến,
không t́m kiếm lợi lộc thấp hèn.. . hiếu khách, yêu chuộng điều thiện, chừng
mực, công chính, thánh thiện, biết tự chủ.. ”(Ti. 1:7-8) th́ lúc đó chúng
ḿnh đang làm cho bầu không khí trong công xưởng làm nho của chủ vui tươi
hơn, làm cho công nhân phấn khởi hơn, và nhờ thế số lượng rượu sẽ gia tăng
đáng kể. Như vậy ông chủ chắc chắn sẽ thu được nhiều HOA LỢI.
Bạn thân mến, nếu tôi và bạn, chúng ḿnh không biết làm sinh HOA LỢI cho ông
chủ th́ … căng đấy!
Bạn có tin rằng khi không có hoa lợi nộp cho chủ, chúng ḿnh sẽ lâm vào cảnh
“đói ăn vụng túng làm liều.” Lúc đó tôi và bạn không chừng sẽ trở thành
những tên sát nhân c̣n nhẫn tâm và ác ôn hơn là những tên tá điền trong dụ
ngôn của bài Tin Mừng hôm nay!
Nếu chúng ḿnh thấy chưa có HOA LỢI để nộp cho ông chủ th́ hăy nhanh tay lên,
phải khẩn trương lên, bạn và tôi vẫn c̣n thời gian để làm cho HOA LỢI của
ông chủ nảy sinh thêm. Đừng để cho ông chủ nổi giận và “tru diệt bọn chúng [ḿnh],
và cho các tá điền khác canh tác vườn nho” (Mt. 25:41).
Chúng ḿnh hăy cầu nguyện cho nhau để bạn và tôi sẽ trở thành những người quản
lư thông minh và khôn khéo, biết làm cho hoa lợi của ông chủ nảy sinh gấp bội.
Làm được như vậy chắc chắn ông chủ sẽ rất hài ḷng!
Tôi bảo đảm, nếu chúng ḿnh làm nảy sinh nhiều HOA LỢI cho vườn nho của Chúa
th́ Ngài sẽ tươi cười và nói với chúng ḿnh trong ngày sau hết: “Khá lắm! hỡi
[những] đầy tớ tài giỏi và trung thành! … Hăy vào mà hưởng niềm vui của chủ
[các] anh!” (Mt. 25:21).
Lm Ansgar Pham Tĩnh
NưỚc TrỜi ĐưỢc Trao Cho KẺ BiẾt SInh LỢi
Lm Phêrô Trần Minh Đức
Khi tạo dựng nên con người Thiên Chúa không muốn mỗi một người trong chúng
ta phài sống trong lo lắng, khổ đau, bệnh tật, nhưng Người muốn chúng ta
được sống một cuộc đời sung măn, đầy niềm vui, và sau cùng được chung hưởng
hạnh phúc bất diệt cùng với Người trên Thiên quốc. Trong bài đọc hôm nay,
chúng ta sẽ nghe tiên tri Isaia mô tả về t́nh yêu của Thiên Chúa dành cho
con người. Người đă vất vả “rào giậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây
tháp giữa vườn, lập máy ép trong vườn”. Người là Đấng đầy ḷng nhân lành
rộng răi. Không c̣n điều kiện tốt đẹp nào khác mà Người không tác tạo cho
con người. Người đă ban cho con người hơn công nghiệp họ đáng được và hơn
ḷng họ mong ước.
Thiên Chúa muốn con người được hạnh phúc. Người ban cho mỗi người những khả
năng, hoàn cảnh và môi trường riêng biệt, không ai giống ai. Người đă tạo
dựng nên một thế giới muôn màu muôn vẻ và giao cho con người cai quản. Nhưng
trải qua bao thế kỷ, biết bao người vẫn phải sống trong ṿng lao tâm khổ tứ,
sống cảnh màn trời chiếu đất, đầu đường xó chợ; biết bao người đă trở nên
nạn nhân của chiến tranh, bất công, bạo lực. Thực tế c̣n cho thấy, nhiều
cuộc t́nh trong buổi ban đầu được thêu dệt bằng đầy mộng đẹp; cuộc sống
giống như một chiếc thảm hoa, như một mảnh thiên đường. Nhưng chẳng bao lâu
hạnh phúc đă vuột khỏi tầm tay; mái ấm gia đ́nh thành địa ngục: cuộc t́nh đổ
vỡ, kết thúc bằng nước mắt, chia ly!... Tại sao? Điều ǵ đă ngăn cản con
người sống cuộc đời làm người tốt đẹp hơn? Tại sao con người phải chém giết
lẫn nhau? Tại sao con người không thể đối xử với nhau một cách nhân đạo, đầy
t́nh người?
Câu trả lời chúng ta có thể t́m thấy trong bài Phúc âm hôm nay: dụ ngôn
những tá điền sát nhân. Con người không màng tới những ǵ là chân thật, là
công chính, là thánh thiện, là nhân đức như thánh Phaolô nhắn nhủ. Họ cũng
không thèm mang những điều đó ra thực hành. Và như thế, hạnh phúc chân thật
không c̣n ngự trị trong ḷng họ. Tâm hồn họ dần dần trở nên trống rỗng, chai
đá, lạnh nhạt. Họ không c̣n cảm thấy bị cắn rứt trong lương tâm.
Bởi vậy, t́nh yêu với những bao mộng đẹp bị chết ngạt bởi ḷng tham muốn ích
kỷ. Đồng tiền, danh vọng, khoái lạc trở thành động lực chi phối đời sống.
Con người dùng mọi thủ đoạn để chiếm đoạt, cho dù phải đổi bằng xương máu
của kẻ khác. Con người càng ngày càng lún dần vào vũng lầy của dục vọng. Con
người măi lẩn quẩn sống trong một mê hồn trận, không lối thoát.
Thiên Chúa đă để biết bao biến cố bất chợt xảy ra như dấu hiệu đánh động,
thức tỉnh tâm hồn con người. Thiên Chúa cũng sai phái biết bao sứ giả của
Người tới: tiếng nói lương tâm không ngừng vang vọng trong ḷng mỗi người,
một lời nói xây dựng, một lời khuyên, một nghĩa cử tốt đẹp vô vị lợi của
người thân quen, một cuộc đời sẳn sàng hy sinh cho đồng loại, và c̣n vô vàn
vô số những người không ngừng đấu tranh, làm chứng cho sự thật. Cuối cùng,
Người sai Con Một của Người đến với nhân loại để những ai tin vào Đức Giêsu
Kitô th́ sẽ được cứu rỗi.
Ngày hôm nay Giáo hội mời gọi chúng ta suy nghĩ về t́nh yêu vô bờ của Thiên
Chúa dành cho con người. Thiên Chúa đă sẵn sàng thực hiện bước đầu tiên,
Người đă trao ban Đức Giêsu Kitô cho chúng ta. Người mời gọi chúng ta chung
hưởng hạnh phúc vĩnh cửu cùng với Con của Người. Người đă trao cho mỗi người
vốn liếng và mời gọi chúng ta hăy lợi dụng nó để sinh lợi qua việc thực hiện
bước thứ hai đối với người khác: Hăy yêu tha nhân như chính Đức Giêsu đă
yêu thương, đă sẵn sàng chết v́ chúng ta.
Tất cả mọi người đều được kêu gọi nhưng rất ít người được chọn bởi v́ Nước
Trời được trao cho kẻ biết làm sinh lợi.
Lm Phêrô Trần Minh Đức
ThẾ GiỚi LÀ CỦa Ai?
Rev. Gioan Trần Khả
Mới đây chuyên gia thuộc 2 pḥng thí nghiệm khoa học độc lập ở Đại học
Leeds, Anh quốc, và tại bệnh viện Toronto, Gia Nă Đại, đă loan báo họ thí
nghiệm thành công việc lấy trứng từ tử cung con người đem nuôi trong bụng
chuột ở pḥng thí nghiện, và trứng này tiếp tục sinh trưởng. Tin này làm
nhăn mặt nhiều người, và những thí nghiệm của khoa học gia muốn thay thế
quyền Thượng Đế trong những tháng năm gần đây đang khiến đặt ra những vấn đề
đạo đức và luân lư. Chúng ta đang sống trong thế giới của ai? Ai là chủ của
thế giới? Ngày nay nhiều người không nhận ra được thế giới này thuộc về ai.
Nhiều người cho rằng thế giới này thuộc về con người. Con người làm chủ và
cai trị thế giới. Những kiến thức về khoa học và kỹ thuật không chỉ nhằm làm
đẹp đời sống con người những c̣n đặt con người lên là chủ tể.
Hiện Tượng Nổi Loạn Thời Đại
Người ta dùng kiến thức và phương tiện y khoa để tự quyết định làm cho một
người tiếp tục sống hay chết, được sinh ra hay bị hủy bỏ. Một số koa học gia
lại muốn dùng kỹ thuật để cấy sinh, tạo dựng nên những con người mới, theo
như ư họ mong muốn. Tâm lư xă hội lại có khuynh hướng dùng ư kiến đa số để
quyết định sự tốt xấu, đúng sai, thiện ác. Nhiều người muốn chối từ luật
chung thủy một vợ một chồng. Thích lấy nhau th́ lấy; thích ăn ở với nhau th́
ăn ở; và khi chán rồi muốn bỏ th́ bỏ. Bỏ rồi muốn đi lập gia đ́nh với người
khác th́ cứ tự nhiên ra ông toà xin lm giấy hôn thú. Đây chính là hiện tượng
nói lên cho thấy người ta đang quên đi rằng Thiên Chúa là Đấng sáng tạo và
là chủ trên hết mọi loài. Thiên Chúa mới là vị thẩm phán tối cao có quyền
trên hết. Chính v́ thế mà tiên tri Isaiah và Chúa Giêsu đă dùng dụ ngôn về
vườn nho để nhắc nhở cho người xưa cũng như cho chúng ta ngày nay, và cho
toàn thể nhân loại, về vai tṛ và t́nh liên hệ giữa con người với Thiên Chúa.
Chủ Vườn và Tá Điền
Lời thánh vịnh ca lên rằng, “Địa cầu là của Chúa”. “Sông núi biển
khơi là của Chúa”. Vũ trụ, trái đất, biển khơi thuộc về Đấng đă dựng nên
chúng. Tiên trei Isaiah diễn tả Thiên Chúa là Đấng yêu thương,và Ngài yêu
thương dân của Ngài trên hết mọi thứ khác.Ngài nhận họ là của riêng Ngài.
Ngài cung cấpcho họ những thứ tốt nhất. Chúa ví dân Ngài như vườn nho được
Ngài rào dậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây tháp giữa vườn, lập máy ép
trong vườn và trông mong nó sinh quả nho tốt, nhưng nó lại sinh toàn nho dại.
Do đó Thiên Chúa xét xử dân của Ngài bởi v́ họ đă không sinh hoa trái đúng
theo như ư của Ngài mong muốn. Thiên Chúa là chủ vườn nho. Chúng ta là những
tá điền làm trong vườn nho của Thiên Chúa. Vườn nho phải sản sinh trái nho
ngon ngọt.
Tá điền là những người được thuê mướn để trông nom canh tác ruộng vườn. Họ
có trách nhiệm canh tác làm cho vườn nho được sinh trái tốt và nộp phần hoa
lợi cho chủ vườn. Họ không bao giờ được chiếm chủ quyền. Nhưng trong dụ ngôn
của bài Phúc âm, những người tá điền đă không giữ đúng vai tṛ của họ. Họ đă
tham lam muốn chiếm đoạt quyền làm chủ. Họ đă nổi loạn giết cả con thừa tự
của chủ vườn. Chính v́ thế mà ông chủ đă lấy vườn lại trong cho người khác
trông coi. Chúa Giêsu muốn ám chỉ người Do Thái. Họ đă không chu toàn bổn
phận của những tá điền. Họ đă giết các tiên tri, và giết cả Đức Kitô Con
Thiên Chúa. Do đó Chúa đă trao vườn nho của Ngài cho dân tộc mới là Giáo
Hội. Chúng ta các phần tử của Giáo Hội, đang là những tá điền mới trong vườn
nho của Chúa. Và Thiên Chúa mong muốn chúng ta là những tá điền trung tín
biết canh tác để sản xuất hoa mầu cho Ngài.
Hoa Lợi
Nếu như hôm nay Thiên Chúa đến và đ̣i chúng ta đóng nộp phần hoa lợi th́
chúng ta trao nộp được những ǵ cho Ngài? Chúng ta cộng tác đóng góp hay
chúng ta nổi loạn chống cưỡng? Chúng ta nghĩ sao nếu Thiên Chúa đến với
chúng ta hôm nay, và thấy chúng ta có nhà có cửa,
có xe cộ, có ruộng vườn, có tiệm, có công ty, có công ăn việc làm, có tiền
có bạc, có tài sản; đồng thời Ngài cũng nh́n thấy những người anh chị em
khác đang đói khát lang thang trên hè phố để kiếm ăn từng ngày? Chúng ta
nghĩ sao nếu Thiên Chúa đến và thấy chúng ta đang sống trong ganh đua, hận
thù, ghen ghét? Chúng ta nghĩ sao nếu Thiên Chúa đến và thấy chúng ta đang
say mê trong lạc thú của tội lỗi? Chúng ta nghĩ sao nếu Thiên Chúa đến và
thấy chúng ta đang pha ḿnh hợp tác vào những công việc bất lương bất chính,
những công việc có lợi cho ḿnh nhưng gây tổn hại đến người khác? Chúng ta
nghĩ sao Thiên Chúa đến và thấy chúng ta im lặng làm thinh trước những bất
công vi phạm nhân quyền và nhân phẩm con người trong xă hội? Chúng ta nghĩa
sao nếu Thiên Chúa đến và thấy những hiện tượng ghen ghét, hận thù, chiến
tranh, chia rẽ, tội ác, trộm cắp, giết người, kiêu ngạo, tà dâm, nghèo đói
tràn đầy nơi cá nhân, gia đ́nh, xă hội, nhiều sự dữ hơn là sự thiện? Nhiều
cái xấu hơn là cái tốt?
Rev. Gioan Trần Khả
Khi Ân huỆ ChÚa bỊ lẤy Đi…
Mt 21, 33-43
Lm Jos. Phạm Ngọc Ngôn, Csjb
Trước sự sách nhiễu và lộng hành của nhóm thượng tế và kỳ mục
Dothái, Chúa Giêsu không ngừng kêu mời nhóm lănh đạo này duyệt xét lại trách
nhiệm mà Thiên Chúa đă giao phó, đồng thời Người cũng mạnh mẽ lên án và chỉ
trích những hành động cố chấp của họ sẽ lănh nhận hậu quả khôn lường. Tuy
nhiên, suy niệm dụ ngôn “những tên tá điền sát nhân” hôm nay, đối tượng
không hẳn chỉ có mấy ông thượng tế và kỳ mục Dothái, mà rất có thể, mỗi người
chúng ta cũng nằm trong số đó…
Đọc dụ ngôn, chúng ta có thể thấy sự quan tâm lo lắng của ông chủ đối với vườn
nho của ḿnh. Trồng được nho đă khó, nhưng những công việc liên quan đến bảo
vệ vườn nho, quy tŕnh làm ra sản phẩm từ nho cũng không đơn giản chút nào.
Chính v́ thế, ông chủ cố gắng, bao có thể, để chung quanh vườn có được rào
giậu chắc chắn nhằm bảo vệ cây nho, tránh những kẻ “đi ngang về tắt” ảnh hưởng
đến sự phát triển của chúng. Ông c̣n xây bồn và tháp canh để bảo vệ vườn nho
hầu mong sản phẩm được làm ra sẽ được nhiều người ưa thích. Ông chủ yêu mến
và trân quư vườn nho bao nhiêu, ông lại đặt niềm hy vọng của ḿnh vào những
viên tá điền- những người thay ông chăm sóc vườn nho, bấy nhiêu. Ông kỳ vọng
vào họ là phải. Bởi vườn nho mà ông ra sức đầu tư cũng cần đến sự cộng góp của
nhóm người này, ít nữa cũng là v́ lợi ích cho chính bản thân họ.
Mùa hái nho cũng là mùa mà ông chủ nhận ra bộ mặt ác nhân của những tên tá
điền vốn là những người được ông đặt trọn niềm hy vọng. Theo sách Lêvi,
chúng ta được biết, mùa hái nho tức là vào năm thứ năm sau khi trồng nho.
Theo đó trong ba năm đầu, dù nho có trái nhiều hay ít, tốt hay xấu cũng
không được ăn, bởi lề luật quy định rằng, đó là hoa quả chưa “cắt b́”, nghĩa
là c̣n trong t́nh trạng ô uế, chưa được thanh tẩy, và do đó, chớ có đụng vào!
Đến năm thứ tư, hoa trái đó phải được thánh hiến công khai, nghĩa là được diễn
ra trong một dịp lễ mừng Giavê. Đến năm thứ năm, mới được phép thu hoạch để
sử dụng (x. Lv 19, 23-25). Chờ đợi hoa trái trong năm năm, một thời gian
không quá dài nhưng cũng không quá ngắn đối với ông chủ vườn nho. Điều đó
cũng không đáng ǵ so với việc những tên tá điền đă trở mặt, sách nhiễu, lộng
hành đối với những người được ông uỷ thác, sai đến để thu hoa lợi nhằm chiếm
đoạt vườn nho do ông gầy dựng.
“Ác giả ác báo”, đó là kết luận chính xác phát xuất từ miệng
mấy ông thượng tế và kỳ mục Dothái. Vô h́nh trung, đó cũng là lời lên án,
cách nào đó, họ tự kết án chính ḿnh. Hơn ai hết, họ biết rằng họ cũng chỉ
là những công cụ được sai đến để canh tác vườn nho mà thôi. Thế nhưng họ đă
lợi dụng điều đó để củng cố chức vụ, củng cố quyền lực, tác quai tác quái,
thu vén lợi lộc,… Nếu có ai đó trong dân chúng đứng về phía sự thật để chỉ
cho họ thấy những sai trái, hầu mong họ quay về nẻo chính đường ngay, th́
ngay lập tức họ “đánh đập, ném đá và giết chết”. Những ai không đứng về phía
họ, họ luôn t́m cách để thủ tiêu, dù cho người đó là ai, đến từ đâu, cũng mặc.
Ngay cả Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, họ cũng chẳng từ.
Như đă nói, dụ ngôn hôm nay không chỉ nhắm vào những thượng tế và kỳ mục
Dothái, mà c̣n cho mỗi người chúng ta nữa. Con cái Giáo hội ngày hôm nay hăy
coi chừng trước cạm bẫy quyền lực và lợi lộc. Và, các mục tử của Giáo hội,
xin nh́n lại trách nhiệm của ḿnh để khỏi rơi vào t́nh trạng chiếm đoạt ân
huệ của Thiên Chúa nhằm củng cố quyền lực và gia tăng lợi lộc cho cá nhân
ḿnh. Chúng ta những Kytô hữu, hăy xét ḿnh liên lỉ để khỏi rơi vào t́nh trạng
“Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa và trao cho một
dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi”.
Xin cho Lời Chúa hôm nay giúp mỗi người chúng ta nhận chân giá trị này : đứng
trước công tŕnh của Thiên Chúa, hăy để Thiên Chúa thực hiện, c̣n chúng ta,
dù là ai, cũng chỉ là công cụ bất xứng của Người. Đừng lợi dụng chức vụ, quyền
lực Thiên Chúa ban và những thủ đoạn nhân loại để mưu cầu cho cá nhân hay
cho một nhóm người nào đó. Hăy nhớ rằng nếu chúng ta không làm lợi cho Thiên
Chúa, làm lợi cho Giáo hội, làm lợi cho hội ḍng, làm lợi cho gia đ́nh và xă
hội, sẽ đến lúc ân huệ đó, Thiên Chúa sẽ lấy đi… Điều ǵ sẽ xảy đến khi ơn
Thiên Chúa không c̣n ở trong Giáo hội, Hội ḍng, gia đ́nh, xă hội và mỗi người
trong chúng ta ?...
Lm Jos. Phạm Ngọc Ngôn, Csjb
ChÚa NhẬt
27 MÙa ThưỜng NiÊn
John Nguyễn
1. Ư nghĩa dụ ngôn những tá điền sát nhân
Bài Tin Mừng hôm nay là một dụ ngôn có ư nói bóng gió về
t́nh trạng đă, đang và xảy ra trong dân Do Thái, mà trước mắt có sự góp phần
của giới lănh đạo tôn giáo Do Thái là âm mưu giết Đức Giê-su. Kết cục được
diễn tả trong câu cuối của bài Tin Mừng là: Dân Do Thái được Thiên Chúa dành
ưu tiên trong việc vào Nước Thiên Chúa, nhưng v́ họ tỏ ra không xứng đáng,
nên chỗ ưu tiên của họ được nhường cho những dân tộc khác.
Thiên Chúa đă yêu quí dân Do Thái, điều này được diễn tả trong bài đọc I:
Thiên Chúa cưng chiều dân Do Thái như một người có một vườn nho mà anh ta rất
quí: «Anh ra tay cuốc đất nhặt đá, giống nho quư đem trồng, giữa vườn anh
xây một vọng gác, rồi khoét bồn đạp nho» (Is 5,2a). Anh quí nó đến nỗi làm
cho nó tất cả những ǵ mà anh nghĩ nó cần nó thích: «Có ǵ làm hơn được cho
vườn nho của tôi, mà tôi đă chẳng làm?» (5,4). Anh ta kỳ vọng rất nhiều vào
vườn nho đó, nhưng vườn nho đă làm anh thất vọng: «Anh những mong nó sinh
trái tốt, nó lại sinh nho dại» (5,2b). Một vườn nho như thế th́ người chủ
nên làm ǵ cho nó? Thất vọng v́ vườn nho ấy, anh ta đă «hàng giậu th́ chặt
phá cho vườn bị tan hoang, bờ tường th́ đập đổ cho vườn bị giày xéo (?)
biến thửa vườn thành mảnh đất hoang vu, không tỉa
cành nhổ cỏ, gai góc mọc um tùm; truyền lệnh cho mây đừng đổ mưa tưới xuống»
(5,5-6). Vườn nho đó được I-sa-i-a xác định: «Vườn nho đó chính là nhà
Ít-ra-en; cây nho Chúa mến yêu quư chuộng, chính là người xứ Giu-đa. Người
những mong họ sống công b́nh, mà chỉ thấy toàn là đổ máu; đợi chờ họ làm điều
chính trực, mà chỉ nghe vẳng tiếng khóc than» (5,7).
Trong dụ ngôn bài Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su tiếp tục khai triển chủ đề
«vườn nho» của bài đọc I (Is 5,1-7), với những ám chỉ sau đây: 1. Vườn nho
ám chỉ dân Do Thái; 2. Ông chủ đất ® Thiên Chúa,3. Bọn tá điền ® Các lănh tụ
tôn giáo Do Thái; 4. Các tôi tớ của chủ đất ® Các ngôn sứ được Thiên Chúa
sai đến; 5. Người con trai của ông chủ ® Đức Giê-su; 6. Các tá điền khác ®
Dân ngoại.
Toàn bài dụ ngôn nói lên diễn tiến trong lịch sử dân Do Thái: Thiên Chúa chọn
Do Thái là dân riêng của Ngài giữa mọi dân tộc. Ngài muốn họ là cầu nối giữa
Ngài với mọi dân tộc khác và với toàn nhân loại. Để thực hiện mục đích ấy,
Ngài đă sai các ngôn sứ đến để dạy dỗ, sửa đổi và cho họ biết ư định của
Ngài. Nhưng lời nói của những ngôn sứ này thường không lọt lỗ tai các lănh tụ
tôn giáo Do Thái, v́ «trung ngôn nghịch nhĩ», «lời thật mích ḷng». Và kết
quả là các ngôn sứ này đều bị ném đá chết dưới tay các lănh tụ tôn giáo Do
Thái. Chính ngôn sứ Ê-li-a đă phải than phiền: «Khi cầu nguyện với Thiên
Chúa, ông đă tố cáo dân Ít-ra-en rằng: Lạy Chúa, các ngôn sứ của Ngài, chúng
đă giết chết; bàn thờ của Ngài, chúng đă phá huỷ. Chỉ c̣n sót lại một ḿnh
con, thế mà chúng cũng đang t́m hại mạng sống con» (Rm 11,3; x. V 19,10.14).
Cuối cùng, Thiên Chúa sai chính Con Một của ḿnh đến cũng để làm công việc
ngôn sứ ấy, th́ cũng bị họ giết chết một cách dă man và thảm hại. Dân Do
Thái v́ hèn nhát trước quyền lực nên cũng hùa theo các lănh tụ của họ. V́ thế,
dân Do Thái đă bị Thiên Chúa loại bỏ, mất quyền ưu tiên đối với Nước Trời.
Và Nước Trời do Đức Giê-su thiết lập - gồm những người tin theo Đức Giê-su -
bao gồm những người mà người Do Thái gọi là dân ngoại, gồm đủ mọi dân tộc
trên thế giới.
C̣n dân Do Thái đă bị đào thải khỏi lịch sử: tháng 9 năm 70, Titus, lúc ấy
làm thống soái quân đội Rôma (sau làm hoàng đế năm 79-81), đă bao vây và chiếm
Giê-ru-sa-lem, giết rất nhiều người Do Thái. Kể từ đó, Do Thái bị mất nước,
và dân Do Thái phải tản mác khắp nơi trên thế giới. Đến thế chiến thứ hai,
dân Do Thái tại Đức đă bị Hitler giết tới 6 triệu người. Măi đến năm 1947,
sau gần 19 thế kỷ bị mất nước, Do Thái đă lập quốc trở lại tại vùng đất cũ,
nhưng kể từ đó, họ phải chiến tranh liên tục với dân Palestin và Ai Cập cho
đến nay.
2. Dụ ngôn đó có áp dụng cho Giáo Hội chúng ta không?
Khi tôi học Cựu Ước, giáo sư dạy Kinh Thánh cho tôi thường
nói: «Israel là Giáo Hội, Israel là chính tôi». V́ thế, nếu bài dụ
ngôn kia có thể áp dụng cho dân Do Thái, th́ cũng có thể áp dụng cho Giáo Hội
và cho chính bản thân tôi.
Do Thái giáo là một tôn giáo do chính Thiên Chúa thiết lập qua các tổ phụ,
Mô-sê và các ngôn sứ, với hàng giáo phẩm là các tư tế, lê-vi và các ráp-bi.
Thiên Chúa đă trực tiếp can thiệp vào lịch sử của dân tộc, đă ra tay giải
phóng dân tộc Do Thái khỏi ách thống trị Ai Cập, đă đích thân ban hành luật
pháp cho họ, đă trực tiếp chỉ định những v́ vua cai trị họ?
Ngay cả Ki-tô giáo hiện nay cũng chưa được Thiên Chúa
trực tiếp can thiệp như thế. Có ngôn sứ nào trong Ki-tô giáo oai hùng như
I-sa-i-a, khi ra lệnh cho dân Do Thái điều ǵ th́ đều nói: «Thiên Chúa là
Chúa các đạo binh phán như thế» (x. Is 1,24; 3,15; 5,9; 10,24; 14,22-24;
17,3; 19,4; v. v?)
V́ thế, dân Do Thái đă rất có lư khi nghĩ rằng tôn
giáo của ḿnh do Thiên Chúa thiết lập ắt sẽ vĩnh cửu, và sẽ lan tràn khắp thế
giới. Nhưng lịch sử cho chúng ta thấy họ đă lầm. Do Thái giáo đă tàn lụi, và
được thay thế bằng Ki-tô giáo. Có thể nói, Do Thái giáo chính là tiền thân của
Ki-tô giáo.
Ki-tô giáo hiện nay cũng đang tự hào là tôn giáo duy nhất do chính Thiên
Chúa thiết lập, là tôn giáo có giá trị hơn hết mọi tôn giáo trên thế giới,
nên mọi Ki-tô hữu đều tin tưởng nó sẽ tồn tại muôn đời, và sẽ lan tràn khắp
thế giới. Nhưng nhiều khi các Giáo Hội Ki-tô giáo chỉ biết tự hào như thế mà
quên đi niềm mong ước của chính Thiên Chúa đối với ḿnh. Liệu Thiên Chúa có
phải than phiền về Ki-tô giáo như đă than về Do Thái giáo: «Có ǵ làm hơn
được cho vườn nho của tôi, mà tôi đă chẳng làm? Tôi những mong trái tốt, sao
nó sinh nho dại?» Ki-tô giáo đă hơn Do Thái giáo những ǵ?
Đức Giê-su đến để thiết lập một tôn giáo mới dựa trên nền tảng t́nh yêu
thương, và luật của Ki-tô giáo là luật yêu thương: «Thầy ban cho anh em một
điều răn mới là anh em hăy yêu thương nhau; anh em hăy yêu thương nhau như
Thầy đă yêu thương anh em» (Ga 13,34); «Ai yêu người, th́ đă chu toàn
Lề Luật» (Rm 13,8.10); «Anh em hăy mang gánh nặng cho nhau, như vậy là anh
em chu toàn luật Đức Ki-tô» (Gl 6,2); «Luật Kinh Thánh được đưa lên hàng đầu:
Ngươi phải yêu người thân cận như chính ḿnh» (Gc 2,8).
Luật của Tân Ước mới hẳn so với Cựu Ước của Do Thái giáo, nhưng các Ki-tô hữu
đă coi trọng luật ấy đủ chưa? đă tập trung mọi cố gắng để thực hành luật ấy
đúng mức chưa? Hay Ki-tô giáo lại đi vào vết xe đă đổ của Do Thái giáo, là
thượng tôn nghi thức, quá chú trọng tới những lễ nghi và h́nh thức bên ngoài?
C̣n lề luật chính yếu là sống yêu thương th́ lại lăng quên? Có phải hiện nay
h́nh thức của Ki-tô giáo th́ mới mẻ và khác hơn Do Thái giáo, nhưng tinh thần
nệ luật, nệ h́nh thức th́ chẳng khác ǵ những người Do Thái ngày xưa? Đă tới
lúc chúng ta cần nghiêm túc tự hỏi: ngày nay, người ngoài nh́n vào cách sống
của người Ki-tô hữu, có thể nhận ra đạo của chúng ta là «đạo yêu thương»
như thời Ki-tô giáo sơ khai không? Ngày nay, lễ «bẻ bánh» có c̣n là một
dấu chỉ của một sự chia sẻ có thực trong đời sống giữa những người đến tham
dự không, hay nó đă trở thành một nghi thức thuần túy, cho dù đầy ư nghĩa
nhưng không có ǵ là thực tế cho lắm?
Mỗi Ki-tô hữu - nhất là những người có trách nhiệm hướng dẫn, lănh đạo tôn
giáo - cần tự vấn: Thiên Chúa hay Đức Giê-su có hài ḷng với t́nh trạng
Ki-tô giáo hiện nay không? C̣n những người lănh đạo tôn giáo cần tự vấn thêm:
Tôi có giống như những vị lănh đạo Do Thái giáo xưa, chẳng những không thèm
nghe mà c̣n sẵn sàng bạc đăi hoặc bách hại những tiếng nói ngôn sứ vào thời
đại của ḿnh không? Hay ít ra khi họ bị bách hại v́ đă chu toàn chức năng
ngôn sứ của họ, tôi đă im lặng, làm ngơ, để mặc họ bị bách hại như thể tôi
cũng đồng ư với sự bách hại ấy?
Không khéo Ki-tô giáo của chúng ta chẳng hơn ǵ Do Thái giáo, khiến Thiên
Chúa cũng sẽ phải đối xử với chúng ta như đă đối xử với dân Do Thái: «Nước
Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân
biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi»!
CẦu nguyỆn
Lạy Cha, Ki-tô giáo hiện nay thế nào, chính con - cũng
như bất kỳ Ki-tô hữu nào - đều có phần nào trách nhiệm. Xin cho con biết sống
đạo Chúa Ki-tô đúng với với tinh thần yêu thương của Ngài. Xin cho con rút
ra được bài học lịch sử của dân Do Thái để tránh được vết xe đă đổ.
John Nguyễn
ChÚng Ta ĐưỢc Trao PhÓ Canh TÁc VưỜn Nho ThiÊn ChÚa
Mt 21,33-43
Lm. An Phong, OP
Câu chuyện giữa Thiên Chúa với con người là một câu chuyện
t́nh. T́nh yêu thương được trao ban, nhưng không được đón nhận; t́nh yêu thật
quảng đại, nhưng lại bị phản bội cách trắng trợn. Giu-đa lấy cái hôn để nộp
Thầy, đó là một sự phản bội lại t́nh yêu thương làm cho Chúa Giêsu đau ḷng
biết bao. T́nh yêu của Thiên Chúa thật bao la; và sự phản bội t́nh yêu đó lại
là cái ǵ hết sức phũ phàng. Không có ǵ đẹp bằng t́nh yêu, nhưng cũng không
có ǵ ghê gớm hơn t́nh yêu bị phản bội.
Trong một xă hội "đấu đá nhau", những tṛ đời đă nhiều lúc
trở nên khủng khiếp lắm rồi; nhưng khi "tṛ đời" lại diễn ra nơi chính bầu
khí của t́nh yêu, trong gia đ́nh chẳng hạn, th́ nó lại trở nên khủng khiếp
thế nào : cha mẹ lợi dụng con cái; con cái bất hiếu, bạc đăi cha mẹ, con cái
giết cha mẹ cũng có… Quả thật, chính sự phản bội trong t́nh yêu là một đ̣n
chí mạng khiến con người bị gục ngă. Bao nhiêu bà mẹ đă từng hy sinh mọi sự
cho con cái, nhưng rồi cuối đời, những năm tháng về già, đă gục ngă v́ sự phản
bội, v́ sự bất hiếu của đứa con cưng.
Chúng ta được trao phó cho mảnh vườn của Thiên Chúa, cha mẹ
được Thiên Chúa trao phó cho một gia đ́nh để chăm sóc; linh mục cũng được
Thiên Chúa trao pho cho đoàn chiên; các người có trách nhiệm với dân tộc, với
cộng đoàn giáo xứ, với các hội đoàn... đều là những người được Thiên Chúa
trao phó vườn nho của Ngài. Cuộc sống này là vườn nho của Thiên Chúa và mỗi
người chúng ta là những người làm vườn nho của Thiên Chúa.
Câu chuyện về sự phản bội của t́nh yêu cho chúng ta thấy rằng
T́nh yêu cũng chính là cái giá con người phải trả lại cho Thiên Chúa. Ông chủ
ban "người con" như một lời mời gọi cuối cùng của t́nh yêu cho những người
tá điền của ḿnh. Không có ǵ thật sự là tốt đẹp mà không cần trả giá đâu. Sự
trả giá ở đây chỉ là ḷng trung thành, là mở ḷng ra để đón nhận chủ quyền của
Thiên Chúa chứ không phải muốn giành lấy gia sản của Người để hưởng thụ cho
chính ḿnh.
Lạy Chúa Giêsu,
Chúa đă trả giá cho đời sống chúng con,
không phải là trả một món nợ nào khác,
nhưng là món nợ của t́nh thương,
món nợ nặng nề nhất và cay đắng nhất.
Xin cho chúng con biết nhận ra
chúng con cũng mắc nợ nhau trong t́nh yêu thương
và cũng biết chấp nhận hy sinh v́ t́nh yêu thương.
Lm. An Phong, OP
ÁC GIẢ ÁC BÁO
Mt 21,33-43
Lm.Giuse Đổ Vân Lực, OP
Nước Chúa cũng như nước trần gian đều đánh giá con người qua
hiệu quảsản xuất. Không c̣n khả năng sản xuất, cũng hết điều kiện tồn tại.
Nhưng trong Tin Mừng hôm nay một kết luận bất ngờ đảo ngược mọi tính toán
b́nh thường.
HOA LỢI
Dụ ngôn giới thiệu ông chủ nhà đem tất cả thời giờ và tim óc
gầy dựng "một vườn nho ; chung quanh vườn, ông rào giậu ; trong vườn, ông
khoét bồn đạp nho, và xây một tháp canh." (Mt 21:33) Ông rất chu đáo. Nếu ở
nhà, chắc ông đă trực tiếp điều khiển việc canh tác và thu hoa lợi. Nhưng phải
đi xa, ông giao tất cả cho bọn tá điền. Ông đă đặt trọn vẹn niềm tin nơi họ.
Ba lần ông chủ "sai" người đến "thu hoa lợi" (Mt 21:34) từ
những tá điền. Tuy không xuất đầu lộ diện, nhưng lúc nào ông cũng quan tâm rất
nhiều tới nguồn hoa lợi. Lần thứ hai "ông lại sai một số đầy tớ khác đông
hơn trước" (Mt 21:36). "Sau cùng, ông sai con trai ḿnh đến gặp chúng, v́
nghĩ rằng : 'chúng sẽ nể con ta.'" (Mt 21:37) Khi thấy cậu con trai, họ bàn
kế : "Đứa thừa tự đây rồi ! Nào ta giết quách nó đi, và đoạt lấy gia tài nó
!" (Mt 21:38) Luật thời đó qui định "chim trời cá nước ai bắt trước người đó
được" và quần chúng cũng không thích những người chủ vắng mặt. (NIB
1995:414.) Bởi đấy, lợi dụng lúc ông đi vắng, họ đă dùng vũ lực cưỡng chiếm
tài sản.
Nhưng tất cả đều vượt ngoài tầm kiểm soát. Thật là "bé cái lầm"
! Không những không đạt mục đích, họ c̣n mất cả địa vị và mạng sống. Không
những bị thay thế, họ c̣n phải mở mắt nh́n một thế cờ đảo ngược : "Tảng đá
thợ xây nhà loại bỏ lại trở nên đá tảng góc tường." (Mt 21:42) Thực tế ông
chủ vẫn hiện hữu với tất cả quyền lực tuyệt đối trên tài sản của ḿnh, tuy vắng
mặt. Để gặt hái được hoa lợi, ông đă không ngần ngại hi sinh bọn tá điền thất
đức đó "và cho các tá điền khác canh tác vườn nho, để cứ đúng mùa, họ nộp
hoa lợi cho ông." (Mt 21:41) Lớp tá điền mới này được tuyển mộ dựa trên tiêu
chuẩn "chân thật, cao quư, chính trực" (Pl 4:8). Họ biết rơ mục đích, thời
gian và địa vị của ḿnh khi làm việc với ông chủ.
Ông chủ đă chứng tỏ niềm hi vọng vẫn c̣n nguyên vẹn, dù người
con trai đă bị giết. Cái chết không kết thúc tấm thảm kịch, nhưng đă mở ra một
chân trời mới cho mọi người thấy rơ ai nắm quyền làm chủ. Nhưng dù uy quyền
và giàu sang tới đâu, ông cũng không thể làm cho người con trai sống lại.
Nhưng Thiên Chúa không bất lực như thế. Trái lại, Người đă chứng tỏ tất cả
quyền lực vô biên khi phục sinh Người Con Chí Ái. Khác hẳn ông chủ trần gian,
Người không dùng quyền lực để phục thù, nhưng để thành lập một vườn nho mới.
"Vườn nho của Đức Chúa các đạo binh, chính là nhà Israel đó; Người những
mong họ sống công b́nh, mà chỉ thấy toàn là đổ máu ; đợi chờ họ làm điều
chính trực, mà chỉ nghe vẳng tiếng khóc than." (Is 5:7) Bọn tá điền chính là
"các thượng tế và kỳ mục" đă gây nên cảnh đổ máu cho Thánh Tử chí ái là Đức
Giêsu. Thực tế họ không c̣n tin Thiên Chúa, nhưng chỉ cố bảo vệ quyền lợi hẹp
ḥi. Khi không tin Thiên Chúa, con người trở thành tàn bạo với anh em. Bởi
thế, họ đă bị cảnh cáo : "Nước Thiên Chúa, Người sẽ lấy đi không cho các ông
nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi." (Mt 21:43) Họ bị
loại bỏ v́ tất cả tâm thức và cơ chế đă lỗi thời, không c̣n đáp ứng nổi những
đ̣i hỏi thực tế nữa.
Muốn có một dân sinh hoa lợi cho Nước Thiên Chúa, Đức Giêsu
phải phục sinh để trở thành "đá tảng góc tường" trong Nhà Chúa, tức là Giáo
hội. "Đó là công tŕnh của Chúa, công tŕnh kỳ diệu trước mắt chúng ta." (Mt
21:42) Kỳ diệu v́ nhờ Thánh Linh, "b́nh an của Thiên Chúa, b́nh an vượt lên
trên mọi hiểu biết, sẽ giữ cho ḷng trí anh em được kết hợp với Đức Kitô
Giêsu." (Pl 4:7) Đó là trung tâm hiệp nhất toàn thể Dân Chúa, gồm cả Do thái
lẫn dân ngoại, đă được Thiên Chúa kêu gọi thay thế Israel bội tín. Chỉ có niềm
tin sâu xa mới cho thấy chủ quyền Thiên Chúa nơi thiên nhiên và xă hội.
Không tin, chỉ thấy cái lợi trước mắt. Các thượng tế và kỳ mục đă cố thoả hiệp
giữa những quyền lợi bè nhóm và những đ̣i hỏi thực tế của Dân Chúa. Nhưng họ
đă thất bại. Nếu có niềm tin, chắc chắn lương tâm cho họ biết phải làm ǵ
trước thực tại Nước Trời nơi Đức Giêsu Kitô. Thực tế phơi bày tất cả bộ mặt
phi nhân và bất lương, nguyên nhân đưa tới chiến tranh ngay trong vườn nho của
Chúa.
VƯỜN NHO MỚI
"Chúng ta đang đứng trước một hoàn cảnh quốc tế đầy căng thẳng,
nóng bỏng về mọi phương diện. Một vài nơi trên thế giới, cuộc đối đầu c̣n ác
liệt hơn." (Zenit 29.09.2002) Hôm nay cả nhân loại đang khao khát hoà b́nh.
Giáo hội có thể làm ǵ trước khát vọng đó ? Giáo hội có sứ mệnh hoà b́nh. Đó
là sứ mệnh của toàn thể Dân Chúa. "Tuy nhiều ơn gọi khác biệt và bổ túc nhau,
lại sống trong các hoàn cảnh khác nhau, giáo dân được kêu gọi cộng tác vào sứ
mệnh duy nhất đó của Giáo hội." (ĐHY Tettamanzi, TGM Milan : Zenit
30.09.2002) "Khi một Kitô hữu sống trọn vẹn niềm tin, họ sẽ trở thành một cực
nam châm hấp dẫn, đầy tự tín và biết tôn trọng tha nhân ; họ không bao giờ
áp đặt lên ai niềm tin tôn giáo của ḿnh, nhưng biết cách truyền đạt chân lư
mà không làm cho những người tin tưởng vào họ phải thất vọng. Họ nhượng bộ
mà không thoả hiệp một cách sai lầm. Tính đa dạng là một chiều kích của Giáo
Hội Công Giáo. Nhưng tính đa dạng không dẫn tới một thứ lănh đạm khiến người
ta đặt mọi ư kiến trên cùng một b́nh diện." (ĐGH Gioan Phaolô II : Zenit
30.09.2002) Có hiệp nhất, Giáo hội mới trở thành gương mẫu và sức mạnh đem lại
hoà b́nh cho nhân loại. Nhưng "điều kiện cần thiết và sức mạnh đưa tới hiệp
thông đích thực trong Giáo hội là ḷng khiêm nhường." (ĐHY Tettamanzi, TGM
Milan : Zenit 30.09.2002) Chính v́ thiếu điều kiện căn bản đó, các thượng tế
và biệt phái đă không nhận ra sự thật và đánh mất Nước Trời
Khí cụ hoà b́nh trong tầm tay Giáo hội chính là kinh Mân Côi.
Cần phải "tái khám phá lối cầu nguyện truyền thống, rất đơn sơ nhưng
rất sâu xa này. Có thể nói Kinh Mân Côi là một sự chiêm ngắm dung nhan Đức
Kitô qua cái nh́n của Đức Maria. Đó là một kinh nguyện nằm ngay chính trung
tâm Tin Mừng, và hoàn toàn hoà hợp với sáng kiến của Công Đồng Vatican II.
Chắc chắn kinh Mân Côi sẽ đem lại hoà b́nh. Hơn bao giờ, khắp thế giới cần
phải cầu xin Thiên Chúa ban hoà b́nh. Hiển nhiên trong bối cảnh này, kinh
Mân Côi là một kinh đặc biệt xứng hợp. Kinh Mân côi cũng kiến tạo hoà b́nh
v́ trong khi cầu xin Thiên Chúa ban ơn, kinh Mân Côi gieo vào ḷng người đọc
kinh một thiện chí, từ đó hi vọng mọc lên hoa trái công lư và t́nh liên đới
trong đời sống cá nhân và cộng đoàn." (Zenit 29.09.2002) Đó là một hồng ân
Thiên Chúa dành cho những ai hết ḷng trung thành với Thiên Chúa và cộng tác
với anh em trong công cuộc canh tác vườn nho mới hầu mang lại hoa lợi dồi
dào cho Nước Chúa. Tất cả đều tuỳ thuộc cuộc canh tân sức sống tin yêu nơi
các Kitô hữu !
Lm.Giuse Đổ Vân Lực, OP
B̀NH AN NHƯ MỘT HỒNG ÂN
Lm.Giuse Đổ Vân Lực, OP
Bạo lực đă len lỏi vào trong những nơi thánh thiêng nhất như
thánh đường. Bạo lực khống chế mọi nẻo đường trần gian. Hơn lúc nào B́nh an,
giấc mơ b́nh thường nhất, đang vuột khỏi tầm tay. Nước trần gian không đủ
năng lực bảo đảm b́nh an cho mọi người. Đă đến lúc phải t́m hiểu nguồn gốc
sâu xa của những rối loạn hôm nay. Không dễ ǵ t́m lại được sự b́nh an.
B́nh an có một chiều kích sâu xa như chính lịch sử cứu độ. Chỉ có một cách
nhanh nhất t́m về nguồn gốc b́nh an chính là Thiên Chúa.
NỔI LOẠN
Tội lỗi là nguyên nhân mọi rối loạn. Quan sát cảnh hỗn loạn
trong vườn nho trong ngày thu hoạch, chúng ta mới thấy bọn tá điền gian ác tới
mức nào. Như vị chủ vườn, Thiên Chúa t́m mọi cách cống hiến cho nhân loại một
mùa màng tốt đẹp nhất. Ngày đêm Người lo lắng chăm nom, "rào giậu chung
quanh, đào hầm ép rượu và xây tháp canh" (Mt 21:33). Giấc mơ duy nhất là "thu
hoa lợi" (Mt 21:34) từ những tá điền. Nhưng thật bất ngờ ! Tất cả đều vượt
quá mọi dự tính. Các tá điền đă làm mọi cách ngăn cản ông thu hoa màu. Họ
không chấp nhận bất cứ ai nhân danh ông chủ t́m cách "cưỡng đoạt" sức lao động
của họ, v́ họ nghĩ hoa lợi hoàn toàn do sức lao động. Bởi vậy họ "đánh người
này, giết người kia và ném đá người no." (Mt 21:35). Sự tàn ác lên tới tột độ
khi họ hè nhau giết đứa con thừa tự. Chính lúc đó cơn giận ông chủ cũng chĩa
thẳng vào bọn tá điền độc ác. Họ sẽ bị tru diệt và vườn nho sang tay người
khác.
Chỉ trong một vườn nho nhỏ bé đă diễn ra một cảnh tượng rối
loạn, đảo điên chưa từng thấy. Chỉ có một cách duy nhất văn hồi trật tự, đó
là phải tái lập uy quyền ông chủ. Uy quyền đó thể hiện rơ rệt khi "các tá điền
khác canh tác vườn nho, để cứ đúng mùa, họ nộp hoa lợi cho ông" (Mt 21:41).
Israel đẹp như vườn nho Thiên Chúa (xc.Is 5:7). Nhưng các tá
điền đă mặc sức thao túng và đă không mang lại hoa lợi nào. Bởi vậy Chúa
Giêsu cảnh cáo các thượng tế và kỳ lăo : "Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy
đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi"
(Mt 21:43). Nhưng muốn sinh hoa lợi, các tá điền mới phải có một thái độ
khác với các tá điền cũ. Nghĩa là ngoài việc chăm nom vườn nho, phải biết
nh́n nhận quyền bính của ông chủ. Họ phải biết đón nhận sứ điệp từ các sứ giả
đưa tới. Sứ giả có thể đến thu góp hoa lợi hay cảnh cáo những đường lối
không thích hợp cho một mùa màng tốt đẹp. Liệu các tá điền mới có nghe không
?
MỘT TRẬT TỰ MỚI
Chắc chắn các tá điền mới được sai đến để thiết lập một trật
tự mới trước khi bắt đầu sản xuất. "An cư lạc nghiệp" mà ! Giáo hội là vườn
nho của Thiên Chúa. Nhiều nhóm thợ đă được sai đến. Mùa màng tốt đẹp hứa hẹn
một tương lai tươi sáng. Tương lai mở ra với "b́nh an của Thiên Chúa vượt
lên trên mọi hiểu biết" (Pl 4:7), v́ "Thiên Chúa là nguồn b́nh an" (Pl 4:8).
Chính nhờ sự b́nh an đó, các tá điền mới yên tâm sản xuất một mùa màng tươi
tốt.
Tất cả những kết quả tốt đẹp đó đều phát sinh từ một nội tâm
sâu xa, nhờ mật thiết "kết hợp với Đức Kitô Giêsu" (Pl 4:7), hiện thân của
Nước Thiên Chúa (Origen). Có thể thấy rơ những hoa trái tốt đẹp qua "những
ǵ là chân thật, cao quư, những ǵ là chính trực tinh tuyền, những ǵ là
đáng mến và đem lại danh thơm tiếng tốt, những ǵ là đức hạnh, đáng khen" (Pl
4:8) nơi con người và cuộc đời của các người thợ đó. Đó là những đức tính bảo
đảm một mùa màng tươi tốt. Chắc chắn chủ sẽ thu hoạch được tất cả mọi hoa lợi
khi sai người đến gặp những tá điền như thế.
Người thợ đắc lực không dừng lại ở những đức tính đó, nhưng
c̣n quan tâm tới những dấu chỉ thời đại. Tin Mừng luôn mang chiều kích "hôm
nay". Không thể mời gọi con người thế kỷ 21 vào Nước Thiên Chúa bằng ngôn từ
hay h́nh ảnh thời trung cổ. Bởi vậy họ "biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi"
(Mt 21:43). Nhưng bằng cách nào ? Đó là việc Tân Phúc âm hóa cho con người
thế kỷ tới.
TÂN PHÚC ÂM HÓA
Giữa những tiện nghi và bảo đảm vật chất hôm nay, con ngườiï
không c̣n thấy bóng dáng Thiên Chúa đâu nữa. Họ không cần Thiên Chúa, làm
sao có thể rao giảng Nước Thiên Chúa cho họ ? Coi như Thiên Chúa đă chếtï,
làm sao có thể phục sinh Thiên Chúa trong ḷng và cuộc đời họ ? Chỉ một
ḿnh Thánh Linh mới có khả năng phục sinh mà thôi. Bởi vậy hơn lúc nào,
chúng ta phải cầu xin Chúa Thánh Linh đến "canh tân bộ mặt trái đất," nơi
Tin Mừng đang được loan báo giữa nhiều tôn giáo và văn hóa khác nhau.
Tân Phúc âm hóa vô cùng cần thiết cho con người hôm nay. "Tân
Phúc Aâm hóa nhắm tới những dân đă có đạo nhưng nay đang sống trong một thế
giới tục hóa. Thế giới này không nh́n nhận giá trị tôn giáo và chỉ miễn cưỡng
chấp nhận tôn giáo như một vấn đề riêng tư hay đôi khi tấn công thẳng ngay cả
vào vấn đề riêng tư đó hoặc khéo léo che dấu bằng những chính sách hay tục lệ
gạt các tín hữu và cộng đoàn của họ ra ngoài lề xă hội"(Carrier:1995). Giữa
một thế giới đang bị tục hóa, Kitô giáo đang bị thương mại hóa, làm sao có
thể phục hồi giá trị Kitô giáo ? Người ta làm lơ trước những vấn đề tôn
giáo, làm sao có thể khơi dậy vấn đề tâm linh ?
Tuy thế, giữa những xáo trộn vẫn c̣n t́m được những giá trị
cao quí. Con người vẫn măi là con người. "Những khát vọng công lư, nhân
phẩm, chia sẻ trách nhiệm, và t́nh huynh đệ cho thấy họ muốn trở nên người
hơn và khao khát cái tuyệt đối" (Carrier:1995). Nếu vậy Kitô hữu không thể
trở thành khách bàng quang trước những khát vọng lớn lao và sâu thẳm đó của
con người. Thực vậy "không có ǵ liên quan đến nhân loại mà không có tiếng
vang trong cơi ḷng môn đệ Đức Kitô (…). Cộng đoàn tín hữu cảm thấy thực
sự và sâu xa liên đới với con người và lịch sử nhân loại" (GS., số 2).
Chính nhờ những khát vọng đầy tính Tin Mừng đó, người Kitô hữu
mới thấy ḿnh không lạc lơng và vô duyên khi tŕnh những chân lư Phúc âm.
Nói khác Tin Mừng vẫn c̣n đủ năng lực thức tỉnh lương tâm và cải hóa
con người. Nhưng Tin Mừng không phải chỉ nhằm cải hóa cá nhân, nhưng tất cả
những ǵ liên quan tới con người như văn hóa, cơ chế, kỹ thuật v.v. Đặc
biệt trong vườn nho Việt Nam hôm nay, Thiên Chúa muốn các tá điền làm ǵ ?
Các Kitô hữu đang đối đầu với những vấn đề liên quan tới công lư, niềm tin
lâu đời của các tôn giáo bạn, người nghèo v.v. Trước bao nhiêu công việc
ngổn ngang đó, làm cách nào cho Tin Mừng hội nhập vào văn hóa và xă hội Việt
Nam ? Vườn nho Việt Nam vẫn đầy hứa hẹn. Công việc bề bộn không thể giải
quyết một sớm một chiều, càng không thể ủy thác cho một nhóm người, dù quan
trọng tới đâu. Trái lại một mặt cần đến sức mạnh Thánh Linh, một mặt cần
nhiều bàn tay Kitô hữu góp sức mới mang lại hoa trái dồi dào cho chủ vườn là
Thiên Chúa. Thế kỷ 21 phải là thế kỷ giáo dân đi hàng đầu. Chỉ giáo dân mới
thực sự là muối và men thấm sâu vào những thực tại trần thế để Tin Mừng biến
cộng đồng nhân loại thành một tổ ấm chan ḥa t́nh yêu.
Lm.Giuse Đổ Vân Lực, OP
NhỮng ngưỜi thỢ trong vưỜn nho mỚi
Mt 21,33-43
Lm. Giuse Nguyễn Cao Luật, OP
Vườn nho mới
Trong các dụ ngôn của Đức Giêsu, có những điều quá mạnh bạo,
đụng chạm đến những ǵ sâu kín, thiêng liêng nhất của con người và người ta
không thích nghe. Những điều đó vạch trần những ư nghĩ thâm hiểm, những mưu
mô và toan tính của con người. Ngay cả các môn đệ của Đức Giêsu cũng cảm thấy
: "Lời này chướng tai quá ! Ai mà nghe nỗi." (Ga 6,60) Trước những câu nói
có vẻ như gây đụng chạm, các thính gỉa của Đức Giêsu có nhiều phản ứng khác
nhau : kẻ th́ bịt tai lại, im lặng chờ cho qua, kẻ khác lại chất vấn Người,
đặt vấn đề Người lấy quyền nào mà nói năng như thế. Theo những người này,
tôn giáo là điều có tính chính thức, thuộc về tất cả mọi người chứ không thuộc
về những người muốn lũng đoạn và chiếm đoạt.
Thế nhưng, đây cũng là ư nghĩa Đức Giêsu muốn nhắm tới khi
trả lời những câu hỏi họ nêu ra. Giáo huấn của Đức Giêsu là một lời tố cáo
ghê sợ mà bất cứ ai nghe cũng hiểu được. Tuy vậy, Đức Giêsu không dừng lại ở
những điều đă xảy ra, Người c̣n diễn tả điều đang và sắp xảy ra qua dụ ngôn
những thợ làm vườn nho sát nhân. Họ đă giết người con của ông chủ để chiếm
đoạt tài sản của ông. Dụ ngôn này cho thấy một khúc quanh quan trọng trong
cuộc đời Đấng Thiên Sai cũng như trong lịch sử cứu độ. Sau một thời gian dài,
qua các ngôn sứ, Thiên Chúa đă không ngừng ngỏ lời với những người được trao
trách nhiệm trông coi vườn nho là Ít-ra-en, giờ đây Thiên Chúa lại ngỏ lời với
họ qua chính Người Con của ḿnh. Với quyền năng tuyệt đối, Đức Giêsu đă báo
cho họ biết đă đến mùa thu hoạch cuối cùng. Mặt đất phải sinh hoa kết trái,
tức là dân Thiên Chúa phải đón nhận Đấng Cứu Thế.
Dầu vậy, các con cháu cũng chẳng hơn ǵ cha ông của ḿnh.
Xưa kia, các vị ấy đă loại trừ những người công chính và các ngôn sứ ; giờ
đây các kinh sư và nhóm biệt phái cũng thông đổng với nhau để hạ sát người
thừa kế vườn nho rất yêu quư của Thiên Chúa. V́ sai lầm của họ, dân được
Thiên Chúa tuyển chọn có nguy cơ đánh mất đặc ân của ḿnh, phá vỡ Giao Ước
giữa Thiên Chúa và dân được tuyển chọn. Ở đây, chắc chắn rằng Đức Giêsu có ư
nói đến cái chết của Người. Người đă đến trong trần gian, nhưng người nhà chẳng
chịu đón tiếp : họ đă loại trừ Người Con thừa tự, và hơn thế nữa, c̣n đóng
đinh Người Con ấy vào thập giá ở bên ngoài thành phố. Dụ ngôn kết thúc với một
lời đe doạ, hàm ư một lời tiên tri : rổi đây Hội Thánh của Đấng Phục Sinh sẽ
tiếp tục thi hành sứ mạng xưa kia đă trao phó cho Ít-ra-en. Tác giả Mát-thêu
tin chắc rằng dân mới này sẽ đem lại kết quả dổi dào.
Loại bỏ và đón tiếp
Dụ ngôn quả là một lời khiêu khích, vừa do cách thức Đức
Giêsu tố cáo mưu đổ của các đối thủ, vừa do cách thức Người tự nhận là người
con của ông chủ. Có thể nói rằng Đức Giêsu phá đỗ cầu nối giữa Người với các
giới chức lănh đạo tôn giáo của đất nước. Một cách nào đó, Người tung ra một
tiến tŕnh có tính cách bạo động và chính tiến tŕnh này sẽ dẫn Người tới
cái chết.
Như vậy, có hai cách hiểu về truyền thống tôn giáo và hai
cách này đối chọi nhau. Từ giờ phút này trở đi, sự đối chọi này luôn ở t́nh
trạng căng thẳng và rơ ràng không thể hoá giải được. Một bên chỉ là công
tŕnh của con người (viên đá góc mà Đức Giêsu nói tới có thể được hiểu như một
trong những khối đá lớn làm cho đền thờ mới do vua Hê-rô-đê xây dựng được vững
chắc) ; một bên là công tŕnh của Thiên Chúa, được xây dựng trên một tảng đá
góc khác, tảng đá đă bị những người thợ xây đầu tiên loại bỏ, v́ không hội đủ
những tiêu chuẩn họ đề ra, nhưng lại là nền móng đích thực cho cộng đoàn do
Thiên Chúa thiết lập.
Các thượng tế và kỳ mục tưởng đă giết được Người Con của
Thiên Chúa để từ nay có thể chiếm đoạt được vườn nho của Người. Nhưng chính
khi bị loại bỏ, bị treo trên thập giá, Đức Giêsu đă trở thành Cây Nho đích
thực, trở thành tảng đá góc đem đến một mùa thu hoạch dổi dào, và tạo nên
một cộng đoàn mới.
Phải luôn luôn ghi nhớ rằng Hội Thánh đă được xây dựng trên
một tảng đá bị loại bỏ, và như Thầy ḿnh, Hội Thánh sẽ tiếp tục trở nên ơn
cứu độ cho toàn thế giới, và cũng có thể sẽ bị loại trừ, sẽ bị giết ở ngoài
thành. Tuy vậy, Thiên Chúa vẫn có thể làm cho nhiều người trở thành con cái
của Áp-ra-ham !
Phần cuối của đoạn Tin Mừng cho biết : "Nghe những dụ ngôn
Người kể, các thượng tế và nhóm biệt phái hiểu là Người nói về họ." Đúng thế,
Đức Giêsu có ư gợi lên trong tâm hổn họ một tinh thần mới : tinh thần sám hối.
Đức Giêsu muốn đánh động tâm hổn đóng kín của các vị lănh đạo tôn giáo đương
thời. Người mong họ hiểu được con người cũng như sứ mạng của Người, đổng thời
tin tưởng vào ơn cứu độ do Người đem đến. Những người này biết, nhưng họ
không tin, không yêu mến. Họ đă loại bỏ Đức Giêsu, không đón nhận sứ điệp
Người đem đến.
Chính v́ vậy, dụ ngôn diễn tả sự xung khắc rơ rệt giữa Đức
Giêsu và những người lănh đạo. Từ nay, Thiên Chúa dứt khoát chọn một dân mới
để thay thế cho dân cũ đă bất trung. Từ nay, đám dân vẫn tự hào là dân được
Thiên Chúa tuyển chọn và yêu thương, sẽ bị loại bỏ ; vườn nho vẫn được Thiên
Chúa săn sóc nay bị chặt đi, thay thế vào đó là Hội Thánh do Đức Giêsu thành
lập, và cây nho đích thực sẽ là Đức Giêsu. Từ một con người chịu treo trên
thập giá, Thiên Chúa sẽ làm nảy sinh Hội Thánh. Tại đây, Thiên Chúa sẽ cư
ngụ và thu được hoa trái dồi dào.
Chúng ta đang ở trong Vườn Nho
Chúng ta là dân mới này. Chúng ta vừa là vườn nho, vừa ở
trong vườn nho. Nhưng hăy thử tưởng tượng rằng Đức Giêsu nói những lời
nghiêm khắc này cho môỵi người cũng như cho tất cả chúng ta, khi ấy hẳn sẽ
có nhiều vấn đề đặt ra, và chúng ta sẽ phải xin Thiên Chúa tha thứ để rổi
thay đỗi lối sống.
Chúng ta có thực sự "tôn trọng Người Con" trong mọi sinh hoạt
và mọi quyết định của chúng ta không ? Đă có lần nào chúng ta suy nghĩ và
hành động như là của riêng chúng ta không ? Có khi nào chúng ta cảm thấy khó
chịu khi nghe những quan niệm, khi thấy những việc cử hành và đời sống của cộng
đoàn địa phương không hợp với ư thích của chúng ta ? Một cách chân thành,
chúng ta có luôn dành ưu tiên cho Vườn Nho của Thiên Chúa như Người vẫn chờ
đợi không ? Chúng ta lại không có khuynh hướng cho rằng ḿnh hiểu biết nhiều,
và có cách làm cho Hội Thánh "tiến bước" hơn là Đấng sáng lập ... ?
Những câu hỏi đó làm cho chúng ta nhức nhối nếu chúng ta có
can đảm nh́n lại. Trong thực tế, Hội Thánh là do Đức Giêsu thiết lập, Hội
Thánh thuộc về Đức Giêsu. V́ thế, khi nghe nói Nước Trời có thể được cất đi
khỏi chúng ta và trao cho những người khác để họ sinh hoa kết quả, chúng ta
đừng bực ḿnh, đừng cho rằng ḿnh bị coi thường và đừng đóng kín tâm hổn.
Nếu có th́ chỉ là tâm t́nh sám hối v́ chưa đáp ứng được điều Thiên Chúa mong
muốn, chưa sinh hoa kết trái xứng hợp với hổng ân đă lănh nhận.
Thật vậy, Thiên Chúa không ngừng hoạt động để đem ơn cứu độ
và hạnh phúc đến cho toàn thể nhân loại. Người mời chúng ta cùng cộng tác với
Người và nhận ra tính khẩn cấp của công việc. Chúng ta không có quyền nói rằng
chúng ta đă nỗ lực hết sức, và không thể cố gắng thêm được nữa, hay ḷng yêu
mến trong chúng ta đă nguội lạnh.
Dụ ngôn về những người làm vườn nho sát nhân quả là lời
nghiêm khắc. Nhưng đó là lời phát xuất từ Thiên Chúa và luôn là lời đem lại
kết quả, Lời đó lay động chúng ta và phá vỡ những thói quen của chúng ta.
Nhưng đó cũng là lời đem lại sự sống.
Lm. Giuse Nguyễn Cao Luật, OP
SiÊng nĂng lÀm viỆc
Mt 21,33-43
Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP
Bài Tin Mừng là dụ ngôn “Bọn làm vườn nho hung ác” hay “Thợ
làm vườn nho sát nhân”. Đây là một dụ ngôn và cũng là một ám ngôn, v́ vừa
h́nh dung vừa diễn tả sự thật.
Trong dụ ngôn này, Chúa Giêsu ám chỉ như sau : vườn nho là
dân Do Thái, chủ vườn nho là Thiên Chúa, thợ làm vườn là giới lănh đạo, các
đầy tớ là hàng loạt các ngôn sứ do Thiên Chúa phái đến, đều bị ngược đăi hoặc
giết chết. Sau cùng, người con duy nhất được phái đến, vẫn bị quân gian ác
sát hại. Thánh Mát-thêu và Lu-ca c̣n cho biết : họ giết người con ấy ở ngoài
vườn nho. Thế là các tác giả Tin Mừng đă tỏ rơ cho chúng ta biết người con
ấy chính là Chúa Giêsu, Ngài bị tuyên án, trục xuất khỏi cộng đồng Do Thái,
và bị đem ra ngoài thành Giêrusalem giết treo trên thập giá.
Tội ác ấy khiến bọn thợ bị gia h́nh, và vườn nho được trao
vào tay người khác. Nghe vậy thính giả giận dữ la lên : “Đừng nói gở”. Chi
tiết này cho thấy họ đă hiểu rơ dụ ngôn. Như vậy, qua dụ ngôn này, Chúa
Giêsu vừa trưng ra bức tranh vẽ lại toàn bộ lịch sử Do Thái, vừa cảnh giác :
nếu họ không tức khắc hối cải, coi chừng vườn nho của Chúa sẽ vĩnh viễn
không c̣n trong tay họ nữa.
Nói rơ hơn, ư nghĩa chung của dụ ngôn là : dân Do Thái bị loại
ra khỏi nước Chúa, và các dân ngoại được gọi vào tham dự. Dụ ngôn này vừa có
tính cách lịch sử, diễn tả những biến cố có thực, gồm những sự can thiệp của
Thiên Chúa trong lịch sử dân Do Thái, và thái độ của dân đó đối với những
ngôn sứ Chúa sai đến với họ, vừa có tính cách tiên tri, nói về đạo Chúa sẽ
lan tràn khắp các dân không phải dân Do Thái.
Đó là ư nghĩa của bài Tin Mừng, chúng ta có thể áp dụng dụ
ngôn vào đời sống mỗi người chúng ta như sau : thợ làm vườn nho là từng người
chúng ta, chủ vườn nho là Thiên Chúa, vườn nho là các ơn lành phần hồn và phần
xác Chúa ban cho, và chúng ta có bổn phận quản lư tốt và sinh lợi nhiều, đầy
tớ là những người đại diện Chúa ở trần gian để dạy bảo, săn sóc, nhắc nhở,
và có lần khiển trách chúng ta, đó là cha mẹ, thầy cô, bạn hữu, các vị lănh
đạo tinh thần, cho đến cả những thử thách, tai nạn, bệnh tật… cũng là những
tiếng cảnh tỉnh của Chúa.
Bổn phận của chúng ta là phải quản lư các ơn lành phần hồn
và phần xác cho thật tốt và sinh lợi nhiều cho Chúa. Nếu cuộc đời
chúng ta cứ b́nh thường, cứ gặp may mắn, được đầy đủ về mọi mặt, th́ việc
sinh hoa trái, tức là các việc tốt lành rất dễ thôi. Nhưng khi gặp những
khúc quanh, những thất bại, những đêm tối không hy vọng ǵ th́ mới khó.
Những lúc đó chúng ta c̣n tin Chúa không, hay chúng ta rút lui vào chính
ḿnh, rồi phàn nàn, kêu trách, rồi xa Chúa, bỏ Chúa luôn ? Làm như thế chúng
ta càng thất bại. Ngày xưa, một vị ngôn sứ kia gặp phải muôn điều đắng cay,
ông không chịu nổi những bất công mà đời ông gặp phải, ông thưa với Chúa :
“Lạy Chúa là Đấng chí thánh, mắt Chúa thánh thiện, không nh́n xem điều dữ,
không thấy điều trái ngược. Tại sao Chúa nh́n thấy kẻ dữ lấn lướt kẻ lành mà
Ngài đành im lặng sao ?”. Chúa trả lời : “Thời kỳ đă định sẽ đến gấp, không
lừa dối đâu. Điều cần là ngươi phải biết kiên nhẫn chờ đợi giờ của Thiên
Chúa”. Qua đó Chúa dạy cho chúng ta biết : điều chúng ta cần làm trong những
lúc gặp khó khăn thử thách là chúng ta phải kiên nhẫn chờ đợi và sống bằng
đức tin, đừng dừng lại ở giữa đường, đừng nh́n vào chung quanh mà nản ḷng,
nhưng phải nh́n vào Chúa, nh́n vào cuối con đường phải đi mà tiếp tục ra đi.
V́ thế, bao lâu sống ở đời này, chúng ta phải thi đua làm việc thiện, nghĩa
là phải tích cực dùng các ơn Chúa ban để sinh nhiều hoa trái cho Chúa, là
các việc lành phúc đức. Dĩ nhiên chúng ta đừng chỉ coi những ǵ là lớn lao,
sung sướng, may mắn, thành công, mới là ơn, mà tất cả những ǵ xảy đến cho
đời chúng ta, dưới cái nh́n đức tin, đều là ơn của Chúa, đều là những viên
gạch xây dựng đời chúng ta, và đ̣i hỏi chúng ta phải phấn đấu và tiến bộ
luôn. Trên b́nh diện thiêng liêng, không ai được tự măn với đời sống tầm
thường, và trên con đường nhân đức, không tiến là lùi, không chiến đấu là
thất bại.
Lm. Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP
DÂn ChÚa LÀ VưỜn Nho
(Ys 5,1-7; Ph 4,6-9; Mt 21,33-43)
Gm. Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm
I. PhÚc Âm:
Mt 21, 33-43
"Ông sẽ cho người khác thuê vườn nho".
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các thượng tế và các kỳ lăo
trong dân rằng: "Các ông hăy nghe dụ ngôn này: Có ông chủ nhà kia trồng được
một vườn nho. Ông rào dậu chung quanh, đào hầm ép rượu và xây tháp canh, đoạn
ông cho tá điền thuê, rồi đi phương xa. Đến mùa nho, ông sai đầy tớ đến nhà
tá điền để thu phần hoa lợi. Nhưng những người làm vườn nho bắt các đầy tớ
ông: đánh đứa này, giết đứa kia và ném đá đứa khác. Chủ lại sai một số đầy tớ
khác đông hơn trước, nhưng họ cũng xử với chúng như vậy. Sau cùng chủ sai
chính con trai ḿnh đến với họ, v́ nghĩ rằng: Họ sẽ kính nể con trai ḿnh.
Nhưng bọn làm vườn vừa thấy con trai ông chủ liền bảo nhau: "Đứa con thừa tự
kia rồi, nào anh em! Chúng ta hăy giết nó đi và chiếm lấy gia tài của nó". Rồi
họ bắt cậu, lôi ra khỏi vườn nho mà giết. Vậy khi chủ về, ông sẽ xử trí với
bọn họ thế nào?" Các ông trả lời, "Ông sẽ tru diệt bọn hung ác đó, và sẽ cho
người khác thuê vườn nho để cứ mùa nộp phần hoa lợi".
Chúa Giêsu phán: "Các ông chưa bao giờ đọc thấy trong Kinh
Thánh: "Chính viên đá bọn thợ loại ra, đă trở nên viên đá góc. Đó là việc
Chúa làm và là việc lạ lùng trước mắt chúng ta!" Bởi vậy, Tôi bảo các ông:
Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ
sinh hoa trái".
II. Suy NiỆm:
Nếu chúng ta c̣n nhớ những điều đă nói trong Chúa nhật trước,
chúng ta đă thấy bài Tin Mừng hôm nay tiếp nối những Lời Chúa Yêsu nói với
các Thượng tế và Niên trưởng trong Dân mà Chúa nhật trước chúng ta đă nghe đọc.
Nhưng dù không có trí nhớ như vậy, các bài Kinh Thánh hôm nay tương đối cũng
dễ hiểu và có thể gợi lên nhiều suy nghĩ ích lợi.
A. Dân Chúa Là Vườn Nho
Bài sách Isaia rất thi vị. Các tác giả tiếp tục gọi nó là
bài ca Vườn nho. Không phải chỉ một ḿnh Isaia ví Dân Chúa là Vườn nho. Hôsê
đă gọi Israel là cây nho um tùm, trổ ra hoa trái (10,1). Yêrêmya c̣n năng sử
dụng h́nh ảnh này hơn nữa (2,21; 5,10; 6,9; 12,10). Và Êzêkiel cũng không tiếc
lời (15,1-8; 17,3-10; 19,10-14). Tuy nhiên như chúng ta sẽ thấy chẳng tác giả
nào nói đến cây nho thâm thúy như Đức Yêsu Kitô khi Người tuyên bố: "Cây nho
đích thực, chính là Ta!". Nhưng phải có các ngôn sứ đi trước để dọn đường
cho chúng ta bắt được giáo lư của Người. Thế nên hôm nay chúng ta sẽ hiểu
bài ca Vườn nho của Isaia theo phương hướng ấy.
Vị ngôn sứ viết nên Bài ca này khi ông mới được tuyển chọn để
sai đến nói với dân cứng ḷng. Chúng ta có thể thoáng thấy nghệ thuật văn
chương của ông qua Bài ca này. Nhưng đừng v́ h́nh thức văn chương mà quên
chiều sâu của tư tưởng. Trong dân Dothái vườn nho c̣n ngụ nghĩa bóng là người
t́nh nhân. Mới đến với dân chúng mà Isaia đă dám hát Bài ca này thiết tưởng
ông đă không do dự đưa người ta vào vấn đề chính của Dân Chúa.
Đây là Dân giao ước, Dân của mối t́nh thắm thiết mà Thiên
Chúa đă dành cho ḍng dơi Abraham. Người đă không tiếc với họ một tư ǵ. Ngược
lại, như người trồng nho cần cù, Người đă vỡ đất nhặt đá trước khi đem trồng
một thân nho đan tử. Với chan chứa hy vọng, Người cất tháp canh và khoét sẵn
một bồn đạp nho. Người trông nó sẽ sai trái.
Phải, Thiên Chúa đă trông đợi rất nhiều ở Israel. Không phải
để Người lợi dụng, bởi v́ Người có thiếu thốn ǵ và các vinh dự ở đời này đối
với Người có là chi! Nhưng ngay từ đầu Người đă muốn cho con cái Abraham nhiều
như sao trên trời và như cát ngoài biển; Người muốn mọi dân nhờ đấy mà được
phúc.
Nhưng đau đớn làm sao: họ đă trở nên dân phản phúc. Cây nho
đan tử đă sinh ra nho dại. Nó làm ô Danh Thiên Chúa giữa các dân tộc, v́
t́nh yêu tốt đẹp Người ban cho nó trong giao ước, nó đă đem đi cho các tà thần.
Nó được chọn làm t́nh nhân của Người nhưng lại trở nên dâm đăng. Thân nho
đan tử đă sinh ra nho dại là thế!
Isaia nói: v́ thế Thiên Chúa sẽ để cho nhà Israel trở nên
tan hoang như người bạn sẽ để cho vườn nho trở thành hoang địa. Tuy nhiên
cũng Isaia sẽ nói: trong những ngày sẽ đến, Yacob sẽ đâm rễ, Israel đơm hoa
nảy chồi, khắp mặt dương gian đầy dẫy hoa trái bởi v́ Chúa sẽ không bỏ măi
dân Người, Người sẽ quay mặt và trở lại ghé thăm; Người sẽ trồng lại cây nho
đan tử, rồi Người canh giữ và tưới nước: Israel sẽ là vườn nho thanh tú
(27,1-7).
Thật ra lịch sử Israel không diễn tiến đơn giản như lời
Isaia. Đất Yuđa đă có lúc tan hoang thật sự. Vườn nho đă trở nên hoang địa
trong lúc Lưu đày. Nhưng khi Chúa xót thương trồng lại cây nho Israel; nó
chỉ tươi tốt một thời gian, rồi lại sinh ra trái dại, và trâu ḅ lại giày
xéo nó thành hoang địa. Cho măi đến ngày, vào thời viên măn, từ gốc Yêssê đă
mọc lên một chồi, nở thành thân cây mới; và Thánh Thần Thiên Chúa đă ngự
xuống, sai Người đi rao giảng Tin Mừng, khiến một ngày kia thiên hạ được
nghe nói: "Cây nho thật, chính là Ta và tất cả các ngươi là cành".
Bài ca của Isaia lúc đó mới kết thúc. Vườn nho đích thực,
cây nho đan tử là chính Đức Yêsu Kitô. Người là Israel mới, thay thế hẳn
Israel cũ. Dân Chúa từ nay là Người. Giao ước từ nay mới vĩnh viễn, v́ thiên
tính và nhân tính ở nơi Người từ nay làm thành một, không thể phân ly. Ai muốn
sinh hoa trái đích thực thánh thiện phải liên kết với Người và ở lại trong
Người. C̣n cành nào ĺa khỏi Người sẽ khô héo và bị chặt đi quăng vào lửa.
Như vậy Bài ca Vườn nho của Isaia đưa chúng ta đi rất xa,
vượt khỏi giới hạn của lịch sử Israel, mở sang mầu nhiệm Đức Kitô, vẽ ra
viễn tượng về Hội Thánh. Chúng ta thấy ḿnh ở trong đó. Vườn nho kia không
c̣n xa lạ nữa. Đó không phải là đối tượng để ngắm nh́n với con mắt bàng
quan. Chúng ta là cành của cây nho đan tử. Chúng ta đang tươi tốt, đầy nhựa
sống của thân cây hay chúng ta đang khô héo v́ sống tách khỏi Chúa Yêsu Kitô
là cây nho đích thực?
Nhiều người không hiểu Bài ca Vườn nho đến mức độ ấy. Họ
luôn nh́n Vườn nho của Chúa như một khoảng đất và như một cánh đồng và họ là
những người đang làm việc ở trong. Họ hăy cẩn thận nghe bài dụ ngôn Chúa nói
sau đây:
B. Những Tá Điền Vườn Nho
Một người kia đă trồng một vườn nho. Ông cho tá điền trưng rồi
trẩy đi xa. Mùa màng đến ông sai người nhà đến thu hoạch trái trăng. Bọn tá
điền túm lấy chúng, đập đánh và giết đi. Người kia cho con của ḿnh đến. Bọn
chúng cũng bắt giết luôn, hy vọng không c̣n kẻ thừa tự, ḿnh sẽ chiếm được
vườn nho...
Nếu các Thượng tế và Niên trưởng khi nghe Chúa Yêsu nói mà
nhớ đến bài ca Vườn nho của Isaia, có lẽ họ đă nhận ra Người đă muốn ám chỉ
họ. Thiên Chúa đă không giao vườn nho Israel cho họ trưng sao? Họ đang cai
trị dân nhân Danh Người mà! Người muốn vườn nho Israel tươi tốt và sinh ra
trái ngọt. Nhưng t́nh trạng luôn luôn không phải như vậy. Thiên Chúa xót
thương muốn ra tay cứu độ. Người sai các ngôn sứ tới: nhưng không có tiên
tri nào không bị hàng đầu mục trong Dân hành hạ và đâm giết, từ Abel cho tới
thời Zacarya! Nay Người đang sai Con của Người đến. Và họ đang mưu đồ giết hại
Người.
Giả như các Thượng tế và Niên trưởng đă biết suy nghĩ như
vậy, chắc chắn không cần phải Chúa Yêsu đặt câu hỏi thêm: "Vậy khi chủ vườn
nho đến th́ ông sẽ xử thế nào với những tá điền ấy?". Và nhất là chắc chắn
họ sẽ không dám mau miệng trả lời rằng: "Ác giả ác báo, ông sẽ tru diệt
chúng và để vườn nho lại cho những tá điền khác trưng".
Nhưng chính nhờ sự u mê, chậm trí của họ mà chúng ta được biết
thêm: "Viên đá thợ xây đă thải, th́ lại thành Đỉnh góc". Chúa Yêsu muốn nói
đến việc phục sinh của Người, sau khi bị các Thượng tế và Niên trưởng dân
Dothái loại bỏ. Họ tưởng giết quách được Người Con của Thiên Chúa để từ nay
tha hồ lộng hành trong Vườn nho của Người. Ai ngờ công việc Chúa làm th́ lại
khác. Chính trong mầu nhiệm Phục sinh mà Đức Yêsu Kitô lại được tuyên dương
là Con Chí Ái của Thiên Chúa hơn hết: "Con là Con Ta, nay Ta đă sinh ra
Con". Và từ đó trên cây thập giá, Đức Yêsu Kitô đă trở thành Cây nho đích thực,
để kéo mọi người lên, kết hợp họ thành các cành cây xanh tốt sinh nhiều hoa
trái. Dĩ nhiên khi ấy, Thiên Chúa đă cất Nước Trời khỏi tay các Thượng tế và
Niên trưởng Dothái và ban cho một Dân Mới.
Chúng ta là Dân Mới này. Chúng ta vừa là vườn nho vừa ở
trong vườn nho. Chúng ta có thể thấy ḿnh như các người thợ mà Chúa thuê vào
làm vườn nho của Người: người được thuê sớm, người được thuê muộn (xem Mt
20), người làm giáo dân, người làm linh mục, tu sĩ. Nhưng theo thánh Phaolô
"kẻ trồng hay người tưới chẳng là ǵ cả, nhưng có là ǵ ấy là Thiên Chúa,
Đấng làm cho mọc lên" (1C 3,5-7). Do đó sâu xa mà nói, chúng ta hăy thâm tín
lời Chúa Yêsu nói với các môn đệ: "Cây nho đích thực, chính là Ta! Và Cha Ta
là người canh tác... C̣n các ngươi, các người là nhánh".
Do đó, cho dù bài Tin Mừng hôm nay muốn lôi kéo chúng ta suy
nghĩ về cách thức phục vụ của chúng ta ở trong Hội Thánh; nhưng trong chiều
hướng của các bài Thánh Kinh nói về vườn nho và cây nho, chúng ta nên suy
nghĩ nhiều hơn đến thân phận và nghĩa vụ của chúng ta với tư cách là nhánh
nho và là cây nho của Thiên Chúa. Và đó cũng là điều cuối cùng mà Chúa Yêsu
đă muốn nói với các Thượng tế và Niên trưởng Dothái khi kể cho họ ví dụ các
tá điền vườn nho. Cuối cùng Người muốn họ tin vào Người, chấp nhận Người, kết
hợp với Người để trở nên nhánh nho trong Cây nho đích thực là chính Người.
Bây giờ chúng ta không c̣n coi ḿnh như tá điền và thợ làm
thuê nữa, nhưng như con cái trong nhà và như con cái Thiên Chúa ở trong
Người Con Chí Ái của Người. Chính Người trong Bữa ăn cuối cùng đă nói Người
là cây nho đích thực và chúng ta là nhánh để gợi lên tương quan mật thiết
sâu xa giữa Người và chúng ta. Cũng chính hôm ấy, và cũng nơi Bàn Tiệc ly,
Người cũng đă nói: "Thầy không gọi các ngươi là tôi tớ nữa, nhưng là bạn
hữu..." Và Người c̣n nói: Các ngươi là bạn hữu của Ta nếu các ngươi làm điều
Ta truyền dạy các ngươi... Và này là lệnh của Ta: các ngươi hăy yêu mến nhau
như Ta đă yêu mến các ngươi.
Như vậy Chúa đă vạch rơ cho chúng ta nếp sống phải có ở
trong vườn nho Chúa, là Dân của Người, là Hội Thánh của Chúa Yêsu Kitô.
Không những chúng ta phải kết hiệp với Chúa mà c̣n phải sống sự kết hiệp ấy
một cách cụ thể, khi chúng ta yêu mến nhau, để Hội Thánh của Chúa là cộng
đoàn huynh đệ bác ái. Vườn nho của Người sẽ tốt tươi sinh trái.
Tuy nhiên có thể vẫn c̣n một vấn nạn cuối cùng. Dù sao Hội
Thánh cũng là Vườn nho của Chúa. Hội Thánh có thoát khỏi định mệnh đau đớn của
nhà Israel ngày xưa không? Thánh Phaolô trong bài thư hôm nay khuyên chúng
ta hăy t́m lấy sự b́nh an...
C. Cầu Xin Và Cảm Tạ
Thánh Tông đồ bấy giờ đang bị giam cầm. Giáo đoàn Philip rất
buồn. Họ thương và lo cho người. Và có thể có những người bắt đầu lung lay
về niềm tin, không chắc chắn ở tương lai của Hội Thánh.
Nhưng thánh Tông đồ viết cho giáo đoàn ấy: "Anh em đừng lo
ǵ!". Không phải người không đo lường hết những sự khó khăn và nguy hiểm.
Người c̣n thấy sự chết đă gần nữa. Nhưng người coi chung cục này b́nh tĩnh
và siêu nhiên biết bao! Người ao ước được đồng h́nh đồng dạng với sự chết của
Đức Kitô, để làm sao đạt đến ơn phục sinh từ cơi chết (3,11). Một người đă
nh́n đời như thế mới có thể nói lên những lời đem lại sự b́nh an thật sự.
Quả thế, thánh Tông đồ bảo anh em Philip: "Cứ giăi bày trước
mặt Thiên Chúa các điều anh em thỉnh nguyện". Nhưng phải dùng lời
khẩn nguyện, cầu xin với cảm tạ, tức là phải có ḷng tín nhiệm và phó thác.
"Bấy giờ sự b́nh an của Thiên Chúa vượt quá mọi suy tưởng sẽ canh giữ ḷng
dạ anh em".
Đang khi ấy, người cũng khuyên anh em: phàm những ǵ là chân thật... là công
minh... là danh thơm tiếng tốt... anh em hăy chú trọng đến cả... Và Thiên
Chúa b́nh an sẽ ở cùng anh em.
Thiết tưởng những lời ấy không bao giờ hết giá trị. Nếu ai nghi ngờ về tương
lai của Hội Thánh là vườn nho của Chúa, họ hăy suy nghĩ và thi hành những
lời thánh Phaolô khuyên nhủ. Một đàng cứ tín nhiệm phó thác, và đồng thời cứ
sống "khả ái" Chúa sẽ ban cho chúng ta được sự b́nh an mà thế gian không thể
ban được đến nỗi dù đi trong u tối niềm tin vẫn sáng tỏ trong tâm hồn chúng
ta.
Tuy nhiên, bao lâu chưa có kinh nghiệm này, chúng ta vẫn có thể nh́n vào mầu
nhiệm Tử nạn-Phục sinh của Chúa Yêsu Kitô để vững dạ tin rằng, nếu cây nho
đích thực là chính Người, th́ chỉ c̣n vấn đề các nhánh không ở trong Người
sẽ khô héo đi, chứ cây nho đan tử của Thiên Chúa toàn năng sẽ không khi nào
lụi đi nữa, cho dù vẫn c̣n những tá điền không tốt. Nghĩa vụ và lợi ích của
chúng ta chỉ c̣n là luôn kết hiệp với Đức Yêsu Kitô.
Đó chính là điều mà giờ đây chúng ta cố gắng làm khi cử hành Thánh Thể. Dù
c̣n nhiều âu lo trong đời sống, hết thảy chúng ta hăy tin tưởng chạy đến với
Đức Yêsu Kitô. Người ở trên Thánh giá như Cây nho đan tử của Thiên Chúa Cha.
Người có sự sống để thông ban cho những ai muốn kết hiệp vào Người như nhánh
nho vào thân nho.
Đây là sự sống đă vượt thắng sự chết, nên không bao giờ chết nữa, để ai tin
mà nhận lấy th́ dù có chết cũng sẽ sống lại, và để ai sống lại th́ sẽ đem
lại nhiều hoa trái, không phải những trái nho dại, nhưng là những trái nho
đích thực nặng chĩu những hành động công minh, thánh thiện, danh thơm và
tiếng tốt.
Gm. Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm