10 bài suy niệm
CHÚA NHẬT
32 THƯỜNG NIÊN - A
Lời Chúa: Kn. 6, 12-16; 1Tx. 4, 13-18; Mt. 25, 1-13
MỤC LỤC
1.
Chúa sẽ đến…………………………………….……....2
2.
Cho ngày hôm nay……………………………………..4
3.
Sẵn sàng………………………………………………..6
4.
Tỉnh thức………………………………………………..9
5.
Sẵn sàng………………………………………………12
6.
Vừa mang đèn, vừa mang dầu…………….……….15
7.
Mười người trinh nữ………………………….………17
8.
Suy niệm của JKN……………………………………19
9.
Cảnh giác và sẵn sàng đón Chúa- Lm Vũ Thái
Ḥa ...25
10. Để tránh việc “quá trễ”
…………….………………28
1. Chúa sẽ
đến
Đối với mười cô
trinh nữ, th́ việc chàng rể sẽ đến là một xác tín mănh liệt và hiển nhiên.
Họ đă chuẩn bị đèn đuốc, đă đi nghênh đón và đợi chờ chàng rể tại một nơi đă
được ấn định. Họ tin chắc chắn rằng chàng sẽ tới. Tin chắc đến độ không c̣n
lo âu và băn khoăn trước sự chậm trễ của chàng. Họ đă thiếp đi và ngủ cả. Đó
là dấu chỉ cho thấy tâm hồn họ thật b́nh thản. C̣n đối với chúng ta th́ sao?
Chúng ta cũng
tin chắc chắn rằng Chúa sẽ đến. Tuy nhiên, đôi lần việc chờ đợi đă làm cho
niềm tin ấy bị lu mời và phai nhạt. Ngài sẽ đến, nhưng xem ra mọi sự lại
diễn ra một cách quá b́nh thường. Ngài sẽ đến, nhưng lại chẳng có dấu chỉ ǵ
báo trước. Ngài sẽ đến, nhưng sao lại vẫn thinh lặng., một sự thinh lặng dễ
sợ. Sự hao ṃn của thời gian dễ dàng tàn phá ḷng kiên nhẫn của chúng ta.
Những câu hỏi
bắt đầu được đặt ra, rồi những nghi vấn được chen vào làm cho niềm xác tín
bị lung lay. Thêm vào đó, những kiến thức hời hợt và nông cạn sẽ làm phut
tắt ngọn đèn nội tâm của chúng ta và đặt trong chúng ta một t́nh trạng dửng
dưng nào đó, bởi v́ các biến cố đă được tiên báo xem ra thật đáng nghi ngờ.
Bấy giờ, nếu th́nh ĺnh xảy ra những tai ương hoạn nạn, th́ sự chờ đợi có
thể ch́m sâu vào thất vọng và bị coi là hoàn toàn vô ích.
Chúa sẽ đến, đó
là một điều chắc chắn và là một xác tín phải được củng cố trong suốt cuộc
đời chúng ta. Đó không phải là một giả thuyết, nhưng là một thực tại hiển
nhiên của tương lai. Và v́ liên hệ tới tương lại, nên đó cũng chính là một
viễn tượng duy nhất chắc chắn như cái chết phần xác của chúng ta. Ước ǵ
niềm xác tín này làm cho cơi ḷng chúng ta được tràn ngập an b́nh và tâm hồn
chúng ta được hoàn toàn thanh thản. Chúa sẽ đến và Ngài sẽ đến một cách bất
ngờ. Đó là khía cạnh thứ hai trong câu chuyện mười cô trinh nữ. Vào nửa đêm,
có tiếng hô to:
- Ḱa chàng rể
đến.
Như thế, việc
chuyển sang một ngày mới cũng là việc chuyển đổi từ t́nh trạng này đến t́nh
trạng kia. Bất ngờ và cưỡng chế, đó là đặc tính của việc Chúa đến trong Lời
mà chúng ta đang nghe lúc này đây của thánh lễ. Đấy là như một dấu báo hiệu:
Trước đó, nó đă cho thấy thật là phi lư nếu chúng ta tưởng rằng ḿnh sẽ có
đủ thời giờ để canh chừng. Không báo trước như một tiếng sét giữa bầu trời
quang đăng, như một tiếng kèn bất chợt vang lên, hay như một con đường đi
Đamas khiến cho Phaolô bị quật ngă, xem ra rất b́nh thường nhưng lại có tính
cách quyết định cho số phận đời đời.
Cuộc viếng thăm
trọng đại này sẽ áp đặt và mang đi tất cả, nhưng đồng thời cũng ban sự sống
cho những ǵ phù hợp với nó và cho những ai đợi chờ nó.
Tuy nhiên, hăng
hái trông mong và hăm hở đi đón mừng Chúa đến với một đức tin kiên vững mà
thôi chưa đủ, chúng ta c̣n phải tích cực chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ định mệnh
này, bằng cách tích lũy cho ḿnh thật nhiều những việc lành phúc đức, thật
nhiều những hành động bác ái yêu thương, thật nhiều những thái độ xả thân
phục vụ những người hèn mọn chung quanh chúng ta. Chỉ một đời sống hoàn toàn
dấn thân cho Chúa và cho anh em mới có thể rạng gnời như đèn sáng trong đêm
tối trần gian và cho phép chúng ta được yên giấc ngàn thu v́ biết rằng Chúa
sẽ mở cho chúng ta cánh của pḥng tiệc của Ngài.
2. Cho ngày hôm nay
Trong mục “Cửa
sổ tâm hồn” của báo Tuổi Trẻ có đăng một bài với tựa đề “Cho ngày hôm nay”
như sau: Có hai ngày trong tuần chúng ta không nên lo lắng.
Một ngày là
ngày hôm qua, với những sai lầm, những âu lo, những tội lỗi, những thiếu sót
và những nỗi đau. Ngày hôm qua đă đi qua. Mọi tiền bạc trên đời này cũng
không thể đem ngày hôm qua quay trở lại. Chúng ta không thể nào hủy bỏ một
hành động mà chúng ta đă làm cũng như không thể nào xóa đi một ngôn từ mà
chúng ta đă thốt ra. Ngày hôm qua đă đi xa rồi!
C̣n một ngày
nữa mà chúng ta không nên lo lắng, đó là ngày mai với những kẻ thù quá quắt,
những gánh nặng cuộc sống, những hứa hẹn tràn trề. Mặt trời của ngày mai sẽ
mọc lên hoặc là chói lọi hoặc là khuất sau đám mây, nhưng dù ǵ th́ nó vẫn
sẽ mọc lên. Và trước khi nó mọc lên, vào ngày mai chúng ta chẳng có mối đe
dọa nào, bởi lẽ nó vẫn chưa được sinh ra.
V́ vậy chỉ c̣n
một ngày duy nhất là ngày hôm nay. Bất cứ ai cũng đều phải đấu tranh để sống
dù chỉ một ngày. Thật ra chẳng phải những ǵ trải qua ngày hôm nay khiến
người ta phát rồ – mà đó chính là sự hối tiếc về những ǵ đă xảy ra ngày hôm
qua và những lo sợ về những ǵ ngày mai có thể đem đến.
“Năm cô trinh
nữ khôn ngoan” là những con người của ngày hôm nay. Các cô không hối tiếc
cho ngày hôm qua, cũng không lo lắng cho ngày mai, v́ ngày hôm nay, các cô
đang cầm đèn cháy sáng trong tay theo chú rể vào dự tiệc cưới.
“Năm cô trinh
nữ khờ dại” măi măi là những con người của ngày hôm qua. Cho dù các cô có đi
mua thêm dầu, rồi cầm đèn cháy sáng trong tay, nhưng đă quá muộn, v́ cửa đă
đóng.Ngày hôm qua đă đi xa rồi!
Cuộc đời người
tín hữu Kitô lúc nào cũng phải được xem là ngày hôm nay, luôn sẵn sàng chờ
chàng rể đến, để vào dự tiệc cưới Nước trời. Thế nào là người tín hữu luôn
sẵn sàng? Tin Mừng hôm nay chỉ rơ: “Quả vậy, các cô dại mang đèn mà không
mang dầu theo. C̣n những cô khôn th́ vừa mang đèn vừa mang chai dầu theo”.
Cốt lơi vấn đề là ở chỗ đó. Các cô dại mang đèn mà không mang dầu theo, nên
các cô sẽ măi măi là người đến sau, măi măi phải đứng bên ngoài, suốt đời
hối tiếc. V́ ngày hôm qua đă đi xa rồi!
Trái lại, các
cô khôn vừa mang đèn vừa mang theo chai dầu. Đèn chính là ánh sáng đức tin
luôn chiếu tỏa từ ngày chịu phép rửa tội. Đă có đèn th́ phải có dầu; đă thắp
đèn th́ phải hao dầu, hao dầu th́ phải châm thêm mỗi ngày. Dầu ấy chính là
dầu bác ái yêu thương. Chỉ có dầu t́nh yêu mới thắp sáng được cây đèn đức
tin của người tín hữu. Thánh Gioan viết: “Ai không yêu thương th́ không biết
Thiên Chúa, v́ Thiên Chúa là t́nh yêu”.
Ai vừa mang đèn
vừa mang chai dầu theo người đó được kể là người sẵn sàng và là thực khách
danh dự của tiệc cưới Nước Trời. Thánh Matthêu ghi rơ: “Những cô đă sẵn sàng
được đi theo chú rể vào dự tiệc cưới”. V́ thế, những người luôn sẵn sàng là
những con người của ngày hôm nay, không hối tiếc cho ngày hôm qua đă đi xa
rồi, cũng chẳng lo lắng cho ngày mai chưa tới, nhưng chỉ tỉnh thức trong
ngày hôm nay cho đèn luôn cháy sáng, cho dầu vơi lại đầy.
Người ta cứ tự
hỏi: Bao giờ chàng rể đến? B́nh dầu th́ cứ vơi dần! Màn đêm buông xuống, đôi
mắt cũng nặng trĩu theo! Chờ đợi bao giờ cũng mệt mỏi căng thẳng! – Biết
rằng đèn cháy sáng th́ dầu cũng cạn. T́nh yêu chờ đợi măi cũng ṃn mỏi, lời
kinh có khi cũng phôi pha, cây đàn có lúc cũng quên mất nốt nhạc. Hăy kín
múc dầu t́nh yêu nơi suối nguồn yêu thương, chính là Bí tích Thánh Thể. Nơi
đó, chúng ta không chỉ nhận được dầu t́nh yêu, dầu ân sủng, mà c̣n được trao
ban chính ḿnh Người làm của ăn, để chúng ta tỉnh thức mà chờ đợi Người dẫn
đưa ta vào tiệc cưới Nước Trời.
3. Sẵn sàng
Theo tục lệ tại
các nước Trung Đông, th́ trong dịp đám cưới, nhà gái thường tổ chức những
cuộc vui chơi suốt ngày. Thỉnh thoảng người ta lại loan báo cho biết:
- Chàng rể sắp
đến.
Trong thực tế,
nửa đêm vào lúc bất ngờ nhất, chàng rể mới xuất hiện. Chàng đến với đèn đuốc
sáng trưng để đón cô dâu. Đáp lại, cô dâu cùng các cô phù dâu, cũng phải
mang đèn đuốc sáng trưng để bắt đầu cuộc rước về nhà chồng.
Đọan Tin mừng
hôm nay cũng cho hay là chàng rể đến chậm. Sự chậm trễ này cũng là điều b́nh
thường và phần lớn xảy ra là do nhà trai chưa đạt được thỏa thuận về các
sính lễ phải đem sang nhà gái trước khi rước dâu.
Tục lệ này
tương đương với việc “thách cưới” ở Việt Nam mà dân gian đă có những lời
diễu cợt như sau:
Em là con
gái nhà giàu,
Mẹ cha thách
cưới ra màu xinh sao.
Cưới em trăm
tấm lụa đào,
Một trăm ḥn
ngọc, hai mươi tám ông sao trên trời.
Ở Trung Đông,
tục lệ này c̣n nặng nề hơn nữa, đến nỗi cuộc rước dâu có thể bị đ́nh hoăn
tới đêm hôm sau do cuộc thương lượng và thỏa thuận kéo dài lê thê…
V́ thế không lạ
ǵ khi thấy các cô phù dâu thiếp đi rồi ngủ cả. Các cô tuy không buộc phải
tỉnh thức, nhưng buộc phải sẵn sàng để đón chàng rể với đèn cháy sáng cầm
trên tay.
Câu chuyện trên
được áp dụng vào hai lănh vực. Lănh vực nhân loại và lănh vực cá nhân.
Trước hết là
lănh vực nhân loại. Như chúng ta đă biết chàng rể trong câu chuyện là h́nh
ảnh tượng trưng cho Đức Kitô. Ngài sẽ đến viếng thăm nhân loại vào ngày cuối
cùng của vũ trụ vật chất, để phán xét chung hết thảy mọi người.
Tuy nhiên quan
trọng hơn đó là lănh vực cá nhân. Ngài sẽ đến viếng thăm mỗi người chúng ta
vào ngày sau hết của cuộc đời để phát xét riêng mỗi cá nhân và ấn định số
phận đời đời của chúng ta.
Điều Ngài đ̣i
hỏi nơi chúng ta không phải chỉ là tỉnh thức để biết được ngày giờ nào Ngài
sẽ viếng thăm, nhưng cần thiết hơn, đó là thái độ sẵn sàng, để khi Ngài đến,
chúng ta không bị bẽ bàng, hutï hẫng và đắng cay v́ sẽ bị loại trừ.
Vào năm 79 sau
công nguyên, thành phố Pompei với trên 20.000 dân bất ưng bị một ngọn núi
lửa vùi lấp dưới lớp tro bụi dày hơn 5 thước.
Các nhà khảo cổ
đă đào bới và t́m thấy những bộ xương người mà thịt rữa được thay thế bằng
những lớp tro chai cứng. Hay họ dùng thạch cao để đắp lại thành h́nh người
theo dựa theo những bộ xương trong tư thế y hệt lúc xảy ra tai nạn núi lửa.
Những khuôn đức ấy cho thấy hành vi cuối cùng của một số người trong thành.
Trước hết là
một người mẹ trẻ đang ôm chặt đứa con trong ṿng tay của ḿnh. Tiếp đến là
một người lính gác trong bộ áo giáp với vũ khí trong tay, vẫn đứng thẳng tại
vị trí của ḿnh, c̣n người khác th́ tay cầm gươm, chân đạp trên đống vàng,
bên cạnh là năm xác chết, có lẽ đó là những người đến để cướp bóc hay hôi
của.
Nếu như hôm nay
Chúa đến viếng thăm, liệu chúng ta có ở trong tư thế sẵn sàng với đôi tay
chất đầy công nghiệp và một tâm hồn trong trắng, như năm cô trinh nữ khôn
ngoan cầm đèn sáng đi đón chàng rể hay không?
4. Tỉnh thức
Chúa Giêsu hay
nói về đám cưới, v́ đám cưới của người Do Thái sống ở Palestine thời Chúa
Giêsu là một cơ hội lễ lạc linh đ́nh. Theo William Barclay, toàn thể dân
làng được mời tham dự vào đoàn rước chú rể và cô dâu về nhà mới, họ đứng hai
bên đường ca hát và chúc mừng những lời tốt đẹp nhất. Đôi tân hôn không đi
xa để hưởng tuần trăng mật, nhưng ở tại nhà, suốt cả tuần lễ tiệc tùng, và
được đối đăi quư trọng như hoàng tử và công chúa. Đây là tuần lễ quan trọng
đáng ghi nhớ nhất trong đời của một người. Do đó, theo luật lệ của các thầy
Rabbi, ngày lễ cưới là ngày hoan lạc vui tươi, tất cả khách đến tham dự được
miễn trừ không phải giữ luật ăn chay.
Thánh lễ cưới
theo nghi thức tây phương, cô dâu đóng vai tṛ quan trọng với nghi thức rước
dâu. Khi cô dâu xuất hiện, mọi người đều đứng lên tập trung vào cô dâu đẹp
đẽ trong y phục áo cưới tiến lên bàn thờ với đoàn rước và tiếng nhạc hoan
ca. C̣n chú rể chỉ đứng chờ đợi sẵn trên bàn thờ đón tiếp cô dâu.
Trái lại, trong
nghi thức đám cưới Do Thái, chú rể là người quan trọng. Mọi người phải chờ
đợi và đón chú rể. Trước hết, nếu lễ cưới vào ban đêm, chú rể phải đi tới
nhà cô dâu để thương lượng với người cha hay anh em của cô dâu về tiền bạc,
quà cáp, của hồi môn… vào lúc mặt trời lặn. Thời đó chưa có đồng hồ, nên
không thể định rơ giờ giấc để đón rước chàng rể từ nhà cô dâu về nhà chú rể
được. Hơn nữa, theo phong tục, chú rể thường cố ư tŕ hoăn và kéo dài cuộc
thương lượng để cô dâu và những nàng phù dâu phải chờ đợi trong hồi hộp và
ngạc nhiên. V́ suốt ngày tiệc tùng, dạ vũ, nên chờ đợi đến khuya thường mệt
mỏi và buồn ngủ. Mười cô trinh nữ được mời tham dự có bổn phận phải chuẩn bị
sẵn sàng đèn đuốc để thắp sáng đường đi rước chú rể, cô dâu và khách đến
tiệc cưới. Đây là một vinh dự rất đặc biệt cho các cô trinh nữ được mời.
Tuy nhiên, theo
bài Phúc âm diễn tả, năm cô khờ dại chưa chuẩn bị sẵn sàng, không mang theo
đủ dầu cần thiết, khi chú rể đến th́ họ lại hết dầu. Điểm rất quan trọng cần
lưu ư ở đây là thời xưa không ai được phép ra đường vào ban đêm mà không có
đèn, nhất là trinh nữ. V́ bóng đêm với đầy dẫy sự nguy hiểm của gian tà tội
lỗi!
Thánh Augustinô
đă chú giải như sau: “Năm cô trinh nữ khờ dại trong bài Phúc âm hôm nay thực
sự là ngu xuẩn. Họ khờ dại v́ đă chểnh mảng giữ giới răn dễ dàng hơn, đó là
mến Chúa và yêu người, để liều lĩnh giữ giới răn về sự thanh khiết”. Họ phải
yêu thương tha nhân bằng việc thắp đèn dầu của ḿnh soi sáng đường đi cho
mọi người đến đón chú rể. Họ ngu xuẩn v́ họ đă bỏ qua giới răn quan trọng và
dễ thi hành này, “mến Chúa và yêu người”, để giữ một giới răn khó khăn là sự
trong sạch. Theo William Barclay, tiệc cưới là những ngày hội vui tươi và
linh đ́nh, kéo dài cả tuần lễ. Ăn uống, vui chơi, đàn ca và khiêu vũ không
chỉ dành riêng cho đôi tân hôn, nhưng cả bạn bè và những người thân đều được
mời tham dự. Do đó, những cô trinh nữ khờ dại đă bị loại ra, uổng mất cơ hội
hoan lạc đáng kể này!
Những nhân viên
sĩ quan và thủy thủ đoàn cấp cứu của con tàu Titanic rất giống với những cô
trinh nữ khờ dại trong dụ ngôn của Chúa Giêsu. Họ đă không chuẩn bị đầy đủ
cho điều có thể xảy ra v́ họ tin rằng con tàu của ḿnh không thể ch́m nổi,
nhưng trong một số trường hợp họ cũng không biết điều khiển máy móc làm cho
những chiếc thuyền cấp cứu hạ thấp xuống nước nữa. Do đó, khi tai nạn xảy
đến, tất cả chỉ là một đám đông hỗn độn: thủy thủ đoàn không được huấn luyện
không biết phải làm ǵ. Và khi họ phát ra những chiếc phao cấp cứu, họ mới
khám phá thấy rằng tất cả những dụng cụ cấp cứu và phao nổi đă quá ít so với
số hành khách và thủy thủ đoàn.
Đừng bắt chước
năm cô trinh nữ khờ dại. Họ nghĩ rằng có thể mượn được dầu từ người khác.
Chúng ta cũng không thể nào vay mượn được đời sống tinh thần của người khác.
Phải tự phát triển đời sống đạo đức của riêng ḿnh. Không ai có thể sống dùm
cho chúng ta. William Barclay ví von rằng, chúng ta không thể nào vay mượn
được tính t́nh và nhân đức giống như vay tiền từ thẻ tín dụng! Năm cô trinh
nữ khôn ngoan và năm cô trinh nữ khờ dại là những biểu tượng của những cách
sống của con người. Xin Chúa Thánh Linh ban cho chúng ta ơn khôn ngoan để
biết sống sẵn sàng vâng theo đường lối của Thiên Chúa.
5. Sẵn sàng
Bài Tin Mừng là
một dụ ngôn của Chúa Giêsu, Chúa đă dùng một h́nh ảnh quen thuộc về cưới xin
của quê hương Ngài để dạy chúng ta một bài học, là phải luôn luôn sẵn sàng
chờ đợi ngày Chúa đến. Trong một đám cưới, nhân vật chính là cô dâu và chú
rể. Nhưng trong dụ ngôn này, Chúa Giêsu lại đặt trọng tâm về phía các cô phù
dâu, bởi v́ chàng rể ở đây là Chúa Giêsu, mười trinh nữ phù dâu là toàn thể
nhân loại.
Dụ ngôn này
trước hết nói đến tất cả mọi người phải sẵn sàng chờ đợi ngày tận thế, ngày
Chúa tái giáng để phán xét toàn thể nhân loại, ngày nào Chúa trở lại th́
không ai biết được, chỉ cần nhớ rằng ngày đó rất bất ngờ. Đàng khác, dụ ngôn
này cũng muốn nhắc tới ngày chết của mỗi người, ngày ấy cũng rất bất ngờ,
không ai biết trước được. Đời con người đă ngắn ngủi, lại có thể chết bất cứ
lúc nào, cho nên đ̣i hỏi mỗi người phải cẩn thận và sẵn sàng.
Việc chờ đợi
sẵn sàng có tính cách bản thân cá nhân mỗi người, không ai làm thay ai được.
Sự sẵn sàng này phải có luôn, kéo dài măi chứ không phải chỉ trong một thời
gian nào thôi, v́ Chúa đến bất ưng, Chúa có thể gọi chúng ta ra khỏi đời này
bất cứ lúc nào. Cho nên, như mười trinh nữ, sửa soạn có đèn mà thôi, đèn
cháy mà thôi cũng chưa đủ, c̣n phải dự trữ dầu. Cũng vậy, có đạo, có đức tin
mà thôi chưa đủ mà c̣n phải có sự nghiệp đức tin và công phúc nữa.
Dụ ngôn cho
chúng ta thấy, trong mười cô phù dâu, có năm cô khôn ngoan và năm cô khờ dại.
Đó là h́nh ảnh tượng trưng cho hai nhóm tín hữu khác nhau: một nhóm những
người khôn ngoan và một nhóm những người khờ dại. Khôn ngoan hay khờ dại là
căn cứ vào cách sống của họ có biết sẵn sàng hay không? Có sự nghiệp đức tin
và công phúc hay không? Năm cô phù dâu khờ dại không chuẩn bị đủ dầu, đến
giờ chót đi vay mượn và bị từ chối, có nghĩa là ơn cứu rỗi của mỗi người là
tự ḿnh sắm sửa lấy cho ḿnh. Mỗi người phải có sự nghiệp đức tin riêng. Sự
cứu rỗi là của riêng mỗi người, không vay mượn được. Chúng ta không thể
nhường lại cho ai khác và cũng không ai có thể nhường lại cho chúng ta được.
Đàng khác, chúng ta cũng đừng cho rằng: chỉ cần sắm sửa một ít dầu vào phút
chót là được. Trái lại, phải sắm sửa cả đời và suốt đời. Sự nghiệp đức tin
phải sắm sửa hằng ngày cho đến chết, v́ không ai biết ḿnh chết khi nào,
đừng bao giờ nghĩ rằng ḿnh c̣n lâu mới chết, v́ sự chết không kiêng nể ai
và cũng chẳng báo trước cho ai cả.
V́ thế, bổn
phận của chúng ta là phải luôn sẵn sàng, lúc nào cũng chuẩn bị trước cho
ḿnh một sự nghiệp nước trời theo gương nhân vật trong câu chuyện sau: Bá
tước Henri đơ Bavie, người sau này trở thành hoàng đế nước Đức, và Giáo Hội
đă phong thánh cho ngài. Ngài thường cầu nguyện bên mộ thánh Uôngang. Một
hôm thánh Uôngang hiện ra với ngài và chỉ cho ngài một ḍng chữ viết trên
mộ: “Sau sáu…” chỉ có hai chữ đó thôi, rồi thánh nhân biến đi. Henry suy
nghĩ măi, không hiểu “sau sáu…” nghĩa là ǵ? Ngài nghĩ rằng có lẽ Chúa muốn
cho ngài biết sau sáu ngày nữa ḿnh sẽ chết chăng? Ngài liền dọn ḿnh chết
cách nghiêm túc. Nhưng sau sáu ngày vẫn không có sự ǵ xảy ra. Ngài cho
rằng: sau sáu tuần chăng? Ngài lại dọn ḿnh chết trong sáu tuần. Sáu tuần
lại qua đi vô sự. Ngài lại nghĩ sau sáu tháng chăng? Sáu tháng lại qua đi.
Ngài lại nghĩ sau sáu năm chăng? Ngài kiên tŕ sống tốt lành, làm thật nhiều
việc đạo đức. Sau sáu năm ngài được chọn làm hoàng đế. Dầu vậy, ngài vẫn
không thay đổi cách sống, luôn chuẩn bị sẵn sàng chết. V́ thế, ngài đă trở
thành một hoàng đế gương mẫu và hơn nữa là một vị thánh.
Chúa Giêsu ân
cần nhắn nhủ chúng ta: hăy khôn ngoan như năm cô trinh nữ đem đèn và trữ cả
dầu. Chúng ta phải có đèn, đèn muốn hữu dụng phải có dầu, dầu đốt măi cũng
phải hết, do đó, chúng ta phải trữ dầu, trữ càng nhiều càng tốt. Dầu đây là
đời sống thiện hảo của ḿnh, loại dầu này nếu có trữ lượng phong phú, việc
pḥng ngừa và cẩn thận của chúng ta mới thành hiện thực. Dụ ngôn mười cô
trinh nữ, chúng ta thấy cả khôn và cả dại đều ngủ, đâu phải chỉ có những cô
dại mới ngủ, nhưng cái làm cho mười cô trở thành khôn dại khác nhau ở chỗ
biết chuẩn bị sẵn sàng. Năm khô khôn đă ngủ nhưng ngủ trong sự sẵn sàng, c̣n
năm cô dại đă ngủ trong một thái độ chểnh mảng, việc đâu hay đó, nhưng đến
khi “hay” được th́ đă quá muộn.
Chúng ta hăy
nhớ: một ngày nào đó cuộc đời chúng ta sẽ chấm dứt, chúng ta không biết ngày
đó là ngày nào, nên chúng ta phải luôn tỉnh thức và sẵn sàng, chúng ta phải
lo tính cho linh hồn ḿnh, phải luôn sẵn sàng tối đa bằng cách luôn sống tốt
lành. Bởi v́ chỉ có những ai biết sống như thế mới bảo đảm được hạnh phúc
đời đời.
6. Vừa mang
đèn, vừa mang dầu
Suy Niệm
Chẳng ai nghĩ
đi ăn sinh nhật là để chết. Chẳng ai nghĩ ḿnh sẽ chết vào ngày sinh nhật
của ḿnh. Vụ cháy ở nhà hàng Hoàng Hôn đường Điện Biên Phủ, nhắc cho ta về
sự bất ngờ của cái chết. Cái chết đến khi mọi người đang say ngủ, lúc 3 giờ
sáng ngày 17-10, sau bữa tiệc sinh nhật. Chín người chết v́ không thể ra
khỏi căn nhà bốc cháy.
Đoạn Tin Mừng
hôm nay nhắc ta rằng Chúa đến bất ngờ, như chú rể đến lúc nửa đêm. Chúng ta
phải sẵn sàng như năm cô phù dâu khôn ngoan, hân hoan ra đón chú rể, tay cầm
đèn thắp sáng.
Thật ra năm cô
dại chẳng phải là hạng vô tích sự. Chắc họ đă lo trang điểm cho ḿnh. Khi
biết ḿnh hết dầu, họ đă lo vay mượn. Và khi bị từ chối, họ đă đi mua dầu
giữa đêm khuya. Lúc có đèn sáng, họ đă gơ cửa xin vào dự tiệc cưới. Nhưng
muộn quá!
"Tôi bảo
thật các cô, tôi không biết các cô!"
Chẳng nên đổ
lỗi cho chú rể đến chậm, khiến đèn của ḿnh hết dầu. Chẳng nên trách móc các
cô khôn ngoan, v́ họ cần có đủ dầu để thắp sáng cho tiệc cưới giữa đêm
khuya. Chỉ nên nhận ḿnh đă chểnh mảng, không mang dầu dự trữ.
Có đèn. Không
đủ! Đèn cần phải sáng, sáng lúc Chúa đến bất ngờ. Như thế cũng có nghĩa là
phải luôn luôn sáng.
Mang danh là
Kitô hữu. Không đủ! Tham gia vào một số sinh hoạt tôn giáo. Không đủ! Cần
phải sống hết ḿnh những đ̣i hỏi của Chúa. Đ̣i hỏi lớn nhất là yêu thương.
Trong Hội
Thánh, vẫn có những cô khôn và cô dại, có những người đèn đă hết dầu từ
lâu...
-
Cần chăm chút cho ngọn đèn
đời ḿnh.
-
Cần nuôi dưỡng nó bằng thứ
dầu của t́nh yêu bao dung, của niềm hy vọng vững vàng, của niềm tin sắt
đá.
-
Cần châm thêm dầu mỗi ngày...
-
Hăy tỉnh thức, v́ anh em
không biết ngày nào, giờ nào.
-
Tỉnh thức không phải là không
ngủ... Cả mười cô trinh nữ phù dâu đều đă thiếp ngủ.
-
Tỉnh thức không phải là suốt
ngày đọc Lời Chúa, nhưng là để Lời Chúa chi phối ḿnh suốt ngày.
Chẳng ai biết
lúc nào tận thế. Chẳng ai biết giờ chết của ḿnh. Chẳng ai biết hôm nay Chúa
hẹn ḿnh ở đâu, trong biến cố nào, nơi con người nào. Chính v́ thế phải tỉnh
thức luôn, cả trong giấc ngủ. Người ta biết ḿnh bắt đầu tỉnh thức, khi nhận
ra ḿnh đă mê muội.
Gợi Ư Chia
Sẻ
-
Nạn ma tuư đă đi vào trường
học và tác hại trên người trẻ. Theo ư bạn, phải làm ǵ để ngăn chặn?
-
Nếu định nghĩa ma tuư là tất
cả những chất gây nghiện, khiến con người có nhu cầu hưởng thụ ngày càng
cao, không thể cưỡng lại được, th́ theo ư bạn, đâu là những thứ ma tuư
hiện nay đang mê hoặc giới trẻ? (rượu, cờ bạc, bạo lực, t́nh dục...)
Cầu Nguyện
Lạy Chúa
Giêsu,nếu ngày mai Chúa quang lâm, chắc chúng con sẽ vô cùng lúng túng.
Thế giới này
c̣n bao điều khiếm khuyết, dở dang, c̣n bao điều nằm ngoài ṿng tay của Chúa.
Chúa đâu muốn
đến để hủy diệt, Chúa đâu muốn mất một người nào...
Xin cho chúng
con biết cộng tác với Chúa xây dựng một thế giới yêu thương và công bằng,
vui tươi và hạnh phúc, để ngày Chúa đến thực là một ngày vui trọn vẹn cho
mọi người và cho cả vũ trụ.
Xin nuôi dưỡng
nơi chúng con niềm tin vững vàng và niềm hy vọng nồng cháy, để tất cả những
ǵ chúng con làm đều nhằm chuẩn bị cho ngày Chúa trở lại.
7. Mười
người trinh nữ
Tháng mười một
là tháng dành riêng cho các linh hồn, nên chúng ta dừng lại để suy nghĩ một
vài tư tưởng về cái chết. Chắc hẳn Chúa không muốn cho cuộc đời chúng ta
ch́m đắm trong một màu tang tóc và từng giây từng phút luôn nơm nớp lo sợ,
nhưng Chúa muốn chúng ta sẵn sàng và nh́n vào cái chết với đôi mắt lạc quan
tin tưởng và hy vọng.
Cái chết sẽ dạy
cho chúng ta biết cuộc đời này tuy ngắn ngủi và chóng qua nhưng lại là một
kho tàng quí giá, bởi v́ nhờ nó chúng ta có thể chiếm được Nước Trời, và một
khi nó đă qua đi th́ không bao giờ trở lại. Bởi đó chúng ta hăy biết lợi
dụng những năm tháng hiện tại để chuẩn bị cho ḿnh những hành trang cần
thiết, hầu sẵn sàng lên đường dấn thân vào một cuộc hành tŕnh cô đơn và bi
thảm nhất, đó là cái chết.
Thật là hạnh
phúc và tốt đẹp nếu ta có được một linh hồn luôn chuẩn bị và sẵn sàng, nhưng
cũng thật bẽ bàng và cay đắng nếu ta chết đi trong t́nh trạng tội lỗi và thù
nghịch cùng Chúa. Lúc đó ta sẽ mất cả ch́ lẫn chài, cả vốn lẫn lời, cả đời
này lẫn đời sau, cả thân xác lẫn linh hồn.
Trên bia mộ của
những người thời xưa người ta thường thấy những chữ tuyệt vời trên đó:
"Người này đă nghỉ yêu trong ṿng tay yêu thương của Thiên Chúa". Hăy khử
trừ tội lỗi và hăy thực thi bác ái yêu thương để dù Chuía có đến vào ngày
chúng ta không ngờ, vào giờ chúng ta không biết, chúng ta vẫn sẵn sàng và
vui mừng kêu lên: "Lạy Chúa, này con xin đến". Thế nhưng chúng ta đă chuẩn
bị cho cuộc hành tŕnh cuối cùng này chưa? Trong cơn hấp hối người ta hỏi
thánh nữ Magarita:
-
Có cần ǵ nữa chăng?
Thánh nữ trả
lời:
-
Không, tôi đă sẵn sàng.
Nếu như đêm nay
chúng ta phải đến trước tôn nhan Chúa, nếu như chút nữa đây Chúa gọi chúng
ta, liệu chúng ta đă thu xếp xong mọi công việc hay chưa? Liệu chúng ta đă
trả hết món nợ đối với Chúa và đối với anh chị em hay chưa? Liệu chúng ta đă
tẩy xóa hết tội lỗi trong tâm hồn qua Bí Tích Giải Tội hay chưa? Nếu chúng
ta biết chuẩn bị ngay từ bây giờ, nếu như mỗi khi chiều xuống chúng ta ngồi
hồi tâm xét ḿnh và chúng ta chỉ ngủ yên khi tâm hồn ḿnh đă gội rửa tẩy
sạch qua tâm t́nh sám hối ăn năn. Nếu chúng ta luôn giữ được tấm áo trắng
trong ngày lănh nhận Phép Rửa Tội, nếu ngọn nến đức tin vẫn c̣n cháy sáng
trong cuộc đời, th́ quả thật chúng ta là người có phúc và cái chết không c̣n
là một giây phút kinh hoàng và khiếp hăi nữa.
Cuộc đời là một
chuyến viễn du trong đêm tối, nhưng bên kia là b́nh minh ló hiện. Cuộc đời
chúng ta là một hành tŕnh trên mặt biển đầy sóng, nhưng bên kia là bến bờ
hạnh phúc, ở đó Thiên Chúa đang mở rộng ṿng tay để chờ đón chúng ta. Nếu
bây giờ chúng ta đă chuẩn bị và sẵn sàng như năm cô trinh nữ khôn ngoan, th́
khi Chúa đến chúng ta sẽ không chết nhưng thực sự bắt đầu sống, v́ bấy giờ
chúng ta được sinh ra cho cuộc sống mới, cuộc sống muôn đời.
Lạy Chúa, xin
cho chúng con biết khử trừ tội lỗi trong tâm hồn và chất đầy trên đôi tay
nhỏ bé những công việc sáng chói là những hành động bác ái yêu thương, để
khi Chúa đến chúng con sẽ được Chúa đón nhận vào bàn tiệc Nước Trời. Amen.
8. Suy niệm
của JKN
Câu hỏi gợi
ư:
-
Chúng ta là những người đang
lữ hành tiến về Quê Trời, nhưng có bao giờ chúng ta đặt vấn đề về điều
kiện không có không được để về được Quê Trời là ǵ không? Nếu không có
điều kiện cần thiết ấy th́ việc lữ hành vất vả của ta có ích lợi ǵ
không? Vấn đề quan trọng như thế tại sao ta lại không quan tâm?
-
Nếu Thiên Chúa cho cả những
người không có t́nh yêu, vẫn c̣n ích kỷ, ghen ghét, hận thù... vào Thiên
Đàng, th́ Thiên Đàng ấy có hạnh phúc được không? Thiên đàng ấy có khác
ǵ trần gian không?
-
Đức tin hay t́nh yêu là «vé»
để vào Nước Trời. Nhưng thứ đức tin không việc làm, chỉ được tuyên xưng
ngoài miệng, thứ t́nh yêu không cụ thể, chỉ nói ngoài môi miệng, có thể
dùng làm «vé» vào Nước Trời được không? Tại sao?
Suy tư gợi
ư:
1. Mô tả
lại dụ ngôn
Theo phong tục
của các dân tộc, khi cô dâu về nhà chồng, cô thường kêu thêm những cô gái
đồng trang lứa làm phù dâu, để cùng tiễn đưa cô về nhà chồng cho có bạn.
Theo phong tục Do Thái, những cô phù dâu này ngoài việc trang điểm và mặc
quần áo đẹp c̣n phải mang theo đèn, v́ chàng rể thường đến đón dâu vào buổi
tối, là đầu ngày (ngày của Do Thái bắt đầu từ 6 giờ tối). Các cô phù dâu sẽ
cùng cô dâu đi về nhà chồng để dự tiệc cưới. Khi chàng rể đến, các cô sẽ cầm
đèn thắp sáng trong suốt hành tŕnh đi đến chỗ dự tiệc. V́ thế, đúng ra các
cô hễ đă mang đèn th́ phải lo liệu mang dầu đi. Khi nghe báo tin chàng rể
đến, mấy cô không đem theo dầu mới khám phá ra đèn ḿnh không có dầu, và
phải ra tiệm mua dầu. Trong khi các cô ra đi th́ chàng rể đến, năm cô đă sẵn
sàng theo chú rể đi dự tiệc cưới. Khi các cô kia mua dầu về th́ đă quá trễ.
Các cô tới chỗ dự tiệc th́ cửa đă đóng, không vào được nữa. Sự thường mà nói,
mấy cô này quả thật là khờ dại: chỉ v́ không biết lo liệu mà lỡ chuyện của
ḿnh. Công trang điểm, mặc quần áo đẹp, chờ đợi... trở thành «công cốc»!
2. Ư
nghĩa dụ ngôn
Dụ ngôn trên là
một minh họa nói về những người đang thực hiện một mục đích nào đó, nhưng
không hề ư thức về những ǵ mà mục đích ấy đ̣i hỏi, nên cuối cùng trở thành
«sôi hỏng bỏng không», «nhọc nhằn mà chẳng nên công cán ǵ». Dụ ngôn trên có
khác ǵ chuyện một học sinh chuẩn bị đi thi mà không hề nghĩ tới chuyện phải
chăm lo học hành, nên khi vào pḥng thi chẳng có một kiến thức nào trong
bụng. Hay như một người chuẩn bị nấu cơm mà không hề nghĩ đến chuyện phải có
gạo mới nấu được, chỉ biết lo t́m củi lửa, nồi nấu... để rồi tới lúc phải
nấu th́ chẳng có gạo để nấu. Hay như người sắp lên máy bay để đi du hành mới
khám phá ra ḿnh quên mua vé. Dụ ngôn hay các minh họa trên có thể áp dụng
cho việc nên thánh hay cho cuộc lữ hành về Nước Trời của chúng ta.
Rất nhiều Kitô
hữu lúc nào cũng ngưỡng vọng về hạnh phúc đời sau, và thường cầu xin cho
ḿnh được «ái mộ những sự trên trời» (Kinh Môi Khôi). Họ khá ư thức rằng
ḿnh đang trên đường lữ hành về Quê Trời. Nhưng trong số những Kitô hữu ấy
có được bao nhiêu người tự hỏi xem những điều kiện cốt yếu nhất để vào Nước
Trời là ǵ, để rồi thực hiện cho bằng được những điều kiện ấy, hầu chắc chắn
đạt được mục đích ḿnh nhắm tới? V́ quả thật, có biết bao Kitô hữu đang cố
gắng thực hiện đủ mọi thứ chuyện chẳng đâu vào đâu hầu vào được Nước Trời,
mà chuyện cốt yếu nhất để có thể vào đấy th́ lại chẳng làm! Họ có thể là
những Kitô hữu được tiếng là đạo đức, v́ họ ngày nào cũng đi dự thánh lễ,
sáng tối nào cũng đọc kinh cầu nguyện, hội đoàn nào cũng tham gia, thậm chí
họ bỏ cả bổn phận chính yếu nhất của ḿnh để thực hiện những điều ấy! V́ thế,
rất có thể vào ngày phán xét họ sẽ bật ngửa v́ ngạc nhiên khi nghe Chúa phán:
«Ta không hề biết các ngươi; xéo đi cho khuất mắt Ta, hỡi bọn làm điều gian
ác!» (Mt 7, 23). Để tránh t́nh trạng đáng tiếc này xảy ra cho ḿnh, chúng ta
cần phải nắm thật vững những điều kiện cốt yếu không thể thiếu để vào Nước
Trời là ǵ.
3. Nước
Trời là một nơi hoàn toàn hạnh phúc chỉ dành cho những người biết yêu
thương, sống vị tha
Nước Trời hay
Thiên Đàng được định nghĩa là một t́nh trạng vĩnh cửu, hoàn toàn hạnh phúc,
một nơi không c̣n đau khổ, được dành cho những người biết thật sự yêu thương:
yêu Chúa thương người. Định nghĩa ấy rất hợp lư. Để hiểu sâu xa điều ấy, ta
thử đặt vấn đề: khi về nơi lư tưởng ấy, liệu người ta có thể hoàn toàn hạnh
phúc khi phải sống chung với những người ích kỷ, không biết yêu thương không?
Nếu những người trên thiên đàng vẫn c̣n ích kỷ, c̣n ác ư, c̣n lănh đạm, c̣n
hẹp ḥi, c̣n hay nghĩ xấu cho người khác, dù chỉ một chút xíu, th́ họ có thể
hoàn toàn hạnh phúc và làm cho những người chung quanh họ cũng hoàn toàn
hạnh phúc cho đến đời đời, không hề gây ra một chút đau khổ nào không? Chưa
hoàn hảo, chưa đủ khả năng yêu thương mà đă vào Thiên Đàng th́ ta sẽ làm ô
nhiễm cái hạnh phúc tinh tuyền - không vương chút đau khổ - của Thiên Đàng
rồi, và biến Thiên Đàng trở thành một cái ǵ không c̣n là Thiên Đàng nữa. Do
đó, Thiên Đàng đ̣i hỏi những người bước vào phải hoàn toàn vị tha, tràn đầy
t́nh thương, sẵn sàng hy sinh cho tha nhân. Nếu c̣n chút ǵ là ích kỷ, ghen
ghét, hận thù. .. th́ chưa thể vào được, và cần phải được thanh luyện ở
luyện ngục cho đến khi nào trở nên hoàn toàn vị tha, tràn đầy t́nh yêu
thương với mọi người mới vào được Nước Trời.
4. «Đức
tin đắt giá» và «đức tin rẻ tiền»
Theo Kinh Thánh,
để vào được Nước Trời th́ phải là người công chính. Mà người công chính là
người có đức tin, v́ «người ta được trở nên công chính nhờ đức tin» (Rm 3,
22); «Áp-ra-ham đă tin Thiên Chúa, và v́ thế được kể là người công chính»
(4, 3). Chúng ta, những Kitô hữu, đều được coi là đă tin vào Thiên Chúa, vậy
có phải chúng ta đều là những người công chính không? Thưa không chắc, v́ có
hai loại đức tin. Theo thánh Gia-cô-bê th́ đó là «đức tin có việc làm» và «đức
tin không việc làm». C̣n theo nhà thần học D. Bonhoeffer, th́ đó là «đức tin
đắt giá» và «đức tin rẻ tiền».
«Đức tin đắt
giá» là đức tin được chứng tỏ bằng hành động, là đức tin có việc làm. Đây
mới chính là đức tin đích thực, mới làm cho người ta nên công chính. Gọi là
«đắt giá» là v́ để có được đức tin ấy, người ta phải trả một giá rất đắt là
sự hy sinh bản thân, chấp nhận mất mát, không chỉ thời giờ, của cải hay
những thứ ngoài ḿnh, mà thậm chí cả mạng sống, hay bản thân ḿnh nữa. C̣n «đức
tin rẻ tiền» là đức tin không phải trả giá bằng hành động, bằng việc làm,
bằng sự hy sinh. Đó là thứ đức tin chỉ được tuyên xưng ngoài miệng, có thể
được tuyên xưng hết sức mạnh mẽ, có vẻ như đầy xác tín, nhưng lại không được
chứng tỏ bằng những hành động cụ thể. Thánh Gia-cô-bê nói về hai loại đức
tin này như sau: «Có đức tin mà không hành động theo đức tin, th́ nào có ích
lợi ǵ? Đức tin có thể cứu người ấy được chăng? Đức tin không có hành động
là đức tin chết» (Gc 2,14.17). «Đức tin không có hành động là đức tin vô
dụng» (2,20).
Đức tin đích
thực phải được thể hiện thành t́nh yêu, thành những hành động yêu thương.
Ngay cả t́nh yêu cũng có hai loại: «t́nh yêu đắt giá» và «t́nh yêu rẻ tiền»,
nói cách khác: t́nh yêu có việc làm và t́nh yêu ngoài môi miệng. Thánh
Gia-cô-bê cũng nói về thứ t́nh yêu đăi bôi: «Giả như có người anh em hay chị
em không có áo che thân và không đủ của ăn hằng ngày, mà có ai trong anh em
lại nói với họ: "Hăy đi b́nh an, mặc cho ấm và ăn cho no", nhưng lại không
cho họ những thứ thân xác họ đang cần, th́ nào có ích lợi ǵ?» (Gc 2,15-16).
Tóm lại, để vào
được Nước Trời, chúng ta cần tin vào Thiên Chúa, vào Đức Giêsu Kitô, nhưng
phải tin bằng thứ đức tin đích thực, được chứng tỏ bằng việc làm, tức thứ «đức
tin đắt giá». Mà hễ đă là đức tin đích thực, tất nhiên nó sẽ phải được thể
hiện thành t́nh yêu thương thật sự, bằng những hành động yêu thương cụ thể.
Chính v́ thế, tới ngày phán xét cuối cùng, Thiên Chúa chỉ phán xét về t́nh
yêu đích thực của ta đối với tha nhân mà thôi (x. Mt 25,31-46). V́ t́nh yêu
đích thực hay t́nh yêu được trả giá đắt đó chứng tỏ một đức tin đích thực.
Không ai có thể thật sự tin vào Thiên Chúa, vào Đức Giêsu mà lại sống không
có t́nh thương. Tại sao? v́ kẻ tin Ngài th́ ắt phải giống như Ngài, mà Ngài,
tự bản chất, chính là t́nh yêu (x. 1Ga 4,8.16a).
Vậy cái «vé»
cần thiết đến mức không có không được để vào Nước Trời chính là t́nh yêu
đích thực. Không có t́nh yêu đích thực, chúng ta đừng mong vào được Nước
Trời. Đó chính là «đèn có dầu» để chúng ta - những «cô phù dâu» - thắp sáng
lên khi đón «chàng rể» - là Đức Kitô - vào «tiệc cưới Nước Trời».
Cầu nguyện
Lạy Cha, Cha
chính là T́nh Yêu. V́ thế, để kết hiệp với Cha, con cũng phải là t́nh yêu,
là hiện thân của t́nh yêu, đặc biệt giữa những người sống chung quanh con.
Nếu con không thể hiệp nhất với họ bằng t́nh yêu, làm sao con có thể hiệp
nhất với Cha được? Nếu những người cùng bản chất với con mà con không hiệp
nhất với họ được, làm sao con có thể hiệp nhất với Cha được? Xin Cha hăy
tăng cường t́nh yêu nơi con, để con hiệp nhất được với mọi người. Amen.
9. Cảnh giác
và sẵn sàng đón Chúa - Lm Vũ Thái Ḥa
Khung cảnh lễ
cưới trong dụ ngôn rất quen thuộc với thính giả của Chúa Giêsu: tại nhà cha
mẹ ḿnh, cô dâu chờ chú rể đến rước để làm lễ chúc lành và ăn tiệc cưới tại
nhà trai. Khi chú rể và đoàn phù rể kéo đến đón cô dâu, đoàn phù dâu sẽ ra
đón rước với đèn, đuốc sáng. Sở dĩ đám cưới làm vào ban tối v́ ban ngày thời
tiết rất oi bức. Trước đó, hai gia đ́nh thương lượng với nhau, về của hồi
môn chẳng hạn. V́ thế, nhà gái có thể chờ lâu, có khi đến nửa đêm.
Câu chuyện đám
cưới tưởng sẽ diễn tiến tốt đẹp, không ngờ kết cuộc thật thảm hại, với những
chi tiết rất khó tin: năm cô khôn ích kỷ không chịu chia sẻ dầu, bắt năm cô
dại đi mua dầu lúc đêm khuya, về đến cửa pḥng tiệc đóng kín, và thái độ của
chú rể đối với các cô đến chậm.
Thực ra, đây
chỉ là bài dụ ngôn, nên chúng ta phải t́m hiểu ư nghĩa tổng quát của nó. Để
hiểu rơ hơn dụ ngôn hôm nay, chúng ta phải đặt dụ ngôn trong thời điểm Chúa
Giêsu giảng dạy về ngày quang lâm của Người. Chúa Giêsu nhấn mạnh đến sự cần
thiết của sự cảnh giác v́ không ai biết ngày nào, giờ nào Người sẽ trở lại
để phát xét chung. Không phải được chọn cầm đèn ra đón chú rể là tự động
được vào dự tiệc cưới, cũng như không phải chỉ xưng ḿnh là người Kitô hữu
là được cứu rỗi! Giấy chứng chỉ rửa tội không phải là vé vào cửa miễn phí và
tự động của Nước Trời đâu!
Trong dụ ngôn
có năm trinh nữ được khen là khôn, không phải do sự khôn ngoan tự nhiên của
ḿnh, nhưng v́ thông hiểu dự định của Thiên Chúa. C̣n năm cô kia bị chê là
dại, không phải do sự đăng trí và sơ suất của ḿnh, nhưng do một thái độ
tinh thần quên Chúa. Vấn đề quan trọng nhất là việc chú rể đến trễ. Qua dụ
ngôn này, Chúa dạy chúng ta ư nghĩa của thời gian. Đó là một thử thách của
đức tin. Sự cảnh giác và sẵn sàng là hai chữ quan trọng nhất trong dụ ngôn
này. Chúng ta phải cảnh giác v́ Chúa Kitô sẽ đến lúc mà không ai ngờ tới.
Mặc dù nói về
sự trở lại của Chúa Kitô, dụ ngôn cũng cho chúng ta một bài học về lợi ích
trước mắt và cụ thể, đó là giúp mỗi người chúng ta chuẩn bị cho cái chết của
ḿnh. Tháng 11, tháng cầu cho các linh hồn, nhắc nhở chúng ta phải luôn
chuẩn bị: sự chuẩn bị cần phải tích cực và cá nhân.
-
Chuẩn bị tích cực: được nhập vào đoàn rước chờ đợi hoặc mang
đèn vẫn chưa đủ, mỗi người chúng ta cần phải tích trữ dầu, có nghĩa là phải
luôn duy tŕ tinh thần và đức tin sống động, trong t́nh bác ái. Có như thế,
sự chuẩn bị mới trọn vẹn.
-
Chuẩn bị cá nhân: ngày đó, chúng ta tưởng có thể nhờ cậy vào
người khác. Không! Người khác có thể giúp chúng ta, nhưng họ không thể thay
thế chúng ta được. Sự tương trợ là điều trọng yếu trong đời sống Kitô giáo,
nhưng mỗi người có trách nhiệm riêng của ḿnh. Một số người cảm thấy khó
chịu về tính ích kỷ của năm trinh nữ khôn ngoan. Họ không thể cho mượn dầu,
v́ có nhiều điều chúng ta không thể cho mượn được, t́nh yêu chẳng hạn. Chúng
ta không thể thay thế ḷng ước ao bằng đồ vật được! Chúa Giêsu nói: Thầy đă
đến ném lửa vào mặt đất, và Thầy những ước mong phải chi lửa ấy đă bùng lên!
(Lc 12,49). Lửa t́nh yêu đó đă nung đốt chúng ta khi lănh nhận bí tích thánh
tẩy. Nhưng sau đó, chúng ta có ǵn giữ cho ngọn lửa được sáng măi hay không?
Câu kết luận
của Chúa Giêsu Vậy anh em hăy canh thức, v́ anh em không biết ngày nào, giờ
nào nhấn mạnh ư nghĩa của dụ ngôn. Sự mong đợi Chúa trở lại không phải là
một thời gian trống rỗng nhưng là thời gian chuẩn bị tích cực. Lịch sử cứu
độ vẫn tiếp diễn. Hăy tỉnh thức, hăy sẵn sàng! Đừng để lỡ ngày giờ đón rước
Chúa Kitô khi Người trở lại, cũng như trong giờ sau hết của chúng ta. Chúng
ta có hẹn với Chúa mọi lúc trong cuộc sống của chúng ta. Khi có chuyện vui,
Chúa mời gọi chúng ta san sẻ niềm vui đó. Khi có chuyện buồn (bệnh tật,
tang...), Chúa mời gọi chúng ta không sống khép kín, nhưng đến với những ai
đang cùng chung hoàn cảnh. Họ cần được người khác hiểu, thông cảm, khuyến
khích và song hành với họ. Như thế, trong mọi nơi và mọi lúc, chúng ta luôn
cầm đèn sáng và làm chứng rằng Chúa Kitô là ánh sáng thế gian.
10. Để tránh
việc “quá trễ”
Dụ ngôn mười
người trinh nữ mặc dầu rất phổ biến cũng là một trong những dụ ngôn khơi dậy
nhiều biện giải thông thái nhất. Ở đây chúng ta giới hạn vào cách giải thích
và vào một trong những suy tư rút từ truyền thống sống động của Giáo hội. Có
phải Chúa dùng một việc thông thường làm căn bản cho dụ ngôn của Ngài hay
không, một lễ cưới người ta có thể thấy luôn? Đúng, nhưng Ngài sắp đặt lại
theo cách riêng để làm nổi bật điểm chính xác trong giáo huấn của Ngài: Mọi
chi tiết trong dụ ngôn không tương ứng hẳn với cách cử hành các lễ người ta
có thể thấy được, nhưng chúng được xếp đặt sao cho nổi bật sự cần thiết phải
sẵn sàng để gặp gỡ Thiên Chúa. Bổn phận phải sẵn sàng có ư nghĩa ǵ và hậu
quả ra sao?
1) Sẵn sàng có
nghĩa là đă chuẩn bị đầy đủ. Nên lưu ư dụ ngôn không trách các cô đă ngủ,
nhưng trách các cô đă không dự trù số dầu cho đủ. Các cô đă không chuẩn bị
kỹ để ứng phó với t́nh thế. Áp dụng cho cuộc sống Kitô hữu, có thể nói việc
chờ đợi Thiên Chúa (trong các ân huệ hàng ngày, hay khi Ngài đến ngày lâm tử)
không đi đôi với sự chểnh mảng, nửa vời, đăng trí. Thiên Chúa luôn nhập bất
thần vào cuộc đời chúng ta. Ngài đ̣i hỏi chúng ta phải giữ ḷng ngay luôn
sẵn sàng tiếp đón Ngài. Người ta sẽ thiệt hại rất nhiều nếu thiếp ngủ quên
đi 1 thiếu sót về bác ái, một lầm lỗi của lương tâm, một khiếm khuyết trung
thành. Cụ thể điều này kêu gọi chúng ta hăy sống mỗi giây phút cuộc đời với
quyết tâm hết sức chu toàn tất cả bổn phận.
2) Sẵn sàng có
nghĩa là lănh trách nhiệm lo toan chứ không cậy dựa vào kẻ khác. Các cô khờ
dại chắc có lẽ đă nghĩ, nếu thiếu dầu sẽ nhờ bạn các giúp. Trên b́nh diện
Giáo hội, chúng ta phải giúp đỡ lẫn nhau, v́ t́nh liên đới nối kết chúng ta.
Nhưng có một mức độ cá nhân ở đó chúng ta là những kẻ duy nhất mang trách
nhiệm về ḿnh. Không ai có thể sớt cho chúng ta đức tin, đức cậy và đức mến
mà chúng ta đă lơ là như các cô khôn ngoan ở vào hoàn cảnh không thể chia số
dầu đem theo, không ai ở trong Giáo hội có thể san sẻ tương quan cá nhân
riêng với Thiên Chúa. Sự trung thành của chúng ta đối với Thiên Chúa có thể
được nâng đỡ nhiều trong việc các thánh thông công, nhưng các thánh không
thể bổ khuyết trách nhiệm riêng của chúng ta.
3) Hậu quả
những cố gắng trung thành của chúng ta rất lớn lao. Câu kết luận dụ ngôn
thật đáng sợ: thật Ta nói cho các ngươi hay, Ta không biết các ngươi. Người
ta vui mừng v́ các trinh nữ sẵn sàng được vào pḥng tiệc bao nhiêu, người ta
lại sợ v́ các cô đến chậm bị loại bấy nhiêu. Như thế có một cái “quá trễ” đè
nặng trên định mệnh nhân loại. Nó nằm ở chỗ nào? Đây là một mầu nhiệm bất
khả thấu. Chúng ta biết ḷng nhân lành Chúa khôn cùng và dung thứ tự do nhân
loại đến những giai đoạn cuối tận, nhưng có một lúc mọi sự đều chấm dứt.
Chuẩn bị cho giờ phút mà chúng ta không biết, chúng ta cần sắp đặt sẵn sàng
để đón tiếp Thiên Chúa tức thời, nếu Ngài đến tức thời và để chờ đợi Ngài
nếu Ngài để chúng ta chờ đợi. Thiên Chúa đóng cửa không nhận con người sau
những thiếu sót có hiểu biết và cố ư nào, chúng ta không cần phải tưởng
tượng ra. Nhưng sự thực phải khiến chúng ta suy nghĩ. Điều ấy có thực.