Vươn Dừng với Cha Gioan Baotixita Vũ Minh Nghiễm, CSsR

 Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

  

Thế là sau 89 năm “vươn” lên, ngài đã từ từ “dừng” lại vĩnh viễn ở tuổi 89, sau một thời gian cuối đời “lẩn thẩn”! Đúng thế, hôm Chúa Nhật Lễ Các Thánh Tử Đạo Việt Nam, 16/11/2008, trước Thánh Lễ, một người bạn của chúng tôi thuộc Cộng Đoàn An-Phong Altadena trong Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam TGP/LA đã bất chợt báo cho vợ chồng chúng tôi biết rằng “Cha Nghiễm đã qua đời hôm qua”, Thứ Bảy, 15/11/2008. Và anh bạn này còn cho chúng tôi biết chương trình viếng xác và lễ an táng nữa tại Nhà Thờ Saint Christopher vào hai ngày Thứ Bảy và Chúa Nhật.

 

Thú thật, khi nghe tin Cha Hồng Phúc qua đời, vị linh mục mà tôi được đồng hành về vấn đề viết lách cũng như xuất bản sách vở với ngài, tôi không cảm thấy xúc động bằng. Thật ra tôi đã linh cảm thấy việc ra đi của vị linh mục mà tôi hằng cảm mến và có một liên hệ khá đặc biệt với ngài, từ 6 tháng trước, khi tôi gọi điện thoại ở số riêng của ngài là 626-960-8222 thăm ngài vào Tháng 4/2008, và tính mời ngài tiếp tục giảng cho chương trình Phát Thanh Tin Mừng Sự Sống một lần nữa. Nhưng gọi mãi không gặp, cho đến khi có một thày hay cha nào đó trong dòng cho tôi biết qua điện thoại rằng ngài kỳ này “lẩn thẩn rồi” v.v.

 

Anh bạn báo tin Cha Nghiễm qua đời còn cho chúng tôi biết là Cha Nghiễm không còn làm chủ được mình nữa, cả về vấn đề tiểu tiện. Như thế là Chúa đã cho ngài hoàn toàn cải lão hoàn đồng về thể lý vào những tháng ngày cuối đời của ngài. Việc qua đời của Cha Nghiễm sau thời gian “lẩn thẩn” này khiến tôi chạnh nhớ đến Cha Bảng cùng dòng với ngài, vị linh mục đã giảng cho thánh lễ hôn phối của chúng tôi ngày 6/8/1983, và vợ chồng tôi không ngờ được hân hạnh gặp ngài lần cuối cùng ở Houston, Texas, khi ngài được báo chúng tôi đến thăm lại tưởng đi làm lễ nên đã mặc áo lễ thực sự ra tiếp chúng tôi. Tuy nhiên khi gặp chúng tôi ngài đã nhận ra chúng tôi và rất vui mừng nói chuyện hết sức tỉnh táo với chúng tôi.  

 

Rất tiếc chúng tôi không được hân hạnh gặp Cha Vũ Minh Nghiễm vào những giây phút cuối cùng của cuộc đời ngài, dù ngài không nhận ra chúng tôi đi nữa, hai vợ chồng mà ngài đã đến tham dự đám hỏi ở Montrose gần Glendale thuộc phía bắc Quận Hạt Los Angeles vào ngày 3/4/1983, và vẫn khích lệ chúng tôi hăng say làm việc tông đồ. Ngài đã trịnh trọng giới thiệu tác phẩm đầu tay của tôi, “Nước Chảy Từ Tảng Đá”, một giáo dân tầm thường không đáng là học sinh của ngài, cho Cộng Đoàn Thánh Anphong của ngài vào cuối Thánh Lễ Chúa Nhật trong Mùa Chay năm 1988. Tôi đã dẫn đứa con trai đầu lòng của chúng tôi, Michael Cao Bùi Minh-Kha, được ngài rửa tội cho vào Chúa Nhật ngày 9/12/1984 ở tu viện Altadena, đến thăm ngài vào một chiều Thứ Bảy Đầu Tháng cuối năm 2007, nhưng rất tiếc không gặp được vị linh mục thiên định đã sinh ra cháu vào đời sống siêu nhiên này nữa.

 

 

 

 

Rất may, tôi đã được gặp ngài trong thời gian ngài còn tỉnh táo vào đầu năm 2007, để thâu hai bài giảng của ngài tại tu viện Baldin Park, một bài cho Thứ Sáu Tuần Thánh kiêm Chúa Nhật Phục Sinh, trong chương trình phát thanh Tin Mừng Sự Sống 343 - Thứ Sáu Tuần Thánh và CN Phục Sinh ngày 8/4/2007, và bài kia cho Tin Mừng Sự Sống 344 - CN II Phục Sinh Kính Chúa Tình Thương ngày 15/4/2007. Chưa hết, ngài còn trả lời phỏng vấn của tôi nhân dịp ngày quốc hận 30/4/2007, trong buổi phát thanh Tin Mừng Sự Sống 346 - CN IV Phục Sinh, ngày 29/4/2007, về việc anh em Dòng Chúa Cứu Thế của ngài ở Hoa Kỳ ngay từ đầu, sau đó phát triển ra sao, nhất là việc ngài thành lập Hội Bảo Trợ Ơn Thiên Triệu Dòng Chúa Cứu Thế, một biến cố mà theo ngài đã giúp cho dòng ngài phát triển cả về các cơ sở lẫn ơn gọi, và tương lai của dòng ngài ở hải ngoại thế nào… (Nếu cần nghe lại hai bài giảng đặc biệt và bài phỏng vấn đặc biệt này của ngài, xin mời vào mạng điện toán toàn cầu www.tinmungsusong.org). Cảm động nhất là ngài đã cố gắng để thâu phát thanh cho tôi. Mấy lần ngài bị mờ cả mắt, đọc vấp váp vì không còn nhìn thấy rõ chữ đánh máy bài viết của ngài nữa.

 

Trong lần tiếp xúc cuối cùng này với ngài để cùng ngài loan truyền Tin Mừng Sự Sống qua chương trình phát thanh ấy, ngài đã tâm sự với tôi rằng ngài chưa bao giờ nghe radio, nhưng ngài rất cảm mến tinh thần tông đồ giáo dân của chúng tôi nên sẵn sàng cộng tác và lắng nghe radio chương trình của chúng tôi. Sau lần phát thanh cuối cùng liên quan đến cuộc phỏng vấn với ngài, ngài đã gọi cho chúng tôi mà nói rằng “cha không ngờ có nhiều người nghe chương trình phát thanh Tin Mừng Sự Sống của các con như vậy!” Vì theo ngài tiết lộ ngay sau đó thì sau khi nghe ngài giảng và trả lời phỏng vấn trong 3 buổi phát thanh, đã có rất nhiều người gọi đến cho ngài.

 

Thế rồi ngài hỏi thăm chúng tôi lấy tiền đâu để phát thanh, tôi thưa ngài rằng “chúng con đi gây quĩ hằng năm ở Ngày Thánh Mẫu Missouri và gửi thư xin ủng hộ mỗi năm 2 lần. Nhiều ít không lo. Nếu việc của Chúa thì Ngài sẽ làm trọn Thánh Ý của Ngài. Bởi thế chúng con đã tồn tại cho tới nay gần 7 năm, với một chương trình phát vào giờ đắt tiền, từ 9 tới 9 giờ 30 tối Thứ Sáu hằng tuần trên làn sóng 106.3 FM, như cha biết. Chỉ nữa tiếng mà phải trả 300 Mỹ kim”. Nghe thế ngài đã nói ngay với tôi rằng “cứ gửi thư cho Cha nữa nhé”. Tôi có gửi cho ngài và ngài đã ủng hộ chúng tôi 100 Mỹ kim (check số 2012). Thật là cảm động. Nhưng tôi còn cảm động, đúng hơn cảm phục ngài hơn nữa, khi thấy ngài tỏ ra “hiền lành và khiêm nhượng trong lòng” (Mt 11:29) trước thái độ tôi cảm thấy có vẻ không trọng kính ngài lắm của một người vốn chở ngài đi đây đi đó tỏ ra đối với ngài ngay trước mặt tôi trong lúc tôi thâu băng gần xong cho ngài.

 

Thật ra sang Mỹ tôi mới biết được Cha Vũ Minh Nghiễm là ai. Ở Việt Nam, trước khi xuất hiện phong trào Nhạc Vào Đời của Dòng Chúa Cứu Thế vào cuối thập niên 1960, tôi đã từng được nghe đọc trong giờ cơm tối hai tác phẩm “Vươn” và “Dừng” của ngài, với những câu truyện dí dỏm và tư tưởng suy tư vắn gọn hay hay. Vào tháng 12/1979, được dịp sang đất hứa California chơi lần đầu tiên từ Missouri, anh em chúng tôi đã đến trọ ở trú sở đầu tiên của dòng ngài ở Altadena mà ngài bấy giờ làm bề trên, một ngôi nhà khang trang rộng rãi với số người ít ỏi bấy giờ, đến nỗi 5 anh em chúng tôi ở vẫn còn vừa. Ngôi nhà này, hình như ngài nói với tôi bấy giờ trước là chỗ cho các sơ ở, được Cha Sở Nhà Thờ Sacred Heart bấy giờ cho dòng ngài mượn cho đến đời Cha Sở thứ hai.

 

Trong lần sang California đầu tiên này, tôi không thể nào quên được những cái “ngố rừng” của tôi bấy giờ. Cái ngố thứ nhất là đi mua giờ thay vì mua đường, một đoạn đường dài cả 30 dặm service road hay city road đầy những đèn xanh đỏ mất bao nhiêu là giờ giấc, gấp bốn số giờ, để đến trú sở của dòng ngài. Thay vì từ xa lộ xuyên bang 40 xuống 15 South xuống tới 10 đi West, rồi lên 605 North, sang 210 West cho nhanh, thì lại xông ngay vào exit Foothills từ freeway 15. Cái ngố thứ hai là rủ nhau đi Hollywood Studio chơi, mới quá trưa đã kéo nhau về. Cha Hồng Phúc hỏi có đi tour không mà về nhanh thế? Tour nào Cha? Chúng con đã coi hết các shows rồi mà! Thế là mất cả nửa đời người nhé. Nơi trú ngụ đầu tiên này của Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam Hoa Kỳ bấy giờ có Cha Nghiễm, Cha Hồng Phúc, Thày Cẩn, và Thày Mới (một tên khi mới nghe tôi cứ tưởng là một ông thày “mới” tu). Vấn đề ở đây là ngài đã cùng với anh em dòng ngài bấy giờ ở đấy tiếp đón phái đoàn 5 người anh em chúng tôi rất thân tình, dù chưa bao giờ biết nhau và gặp nhau.

 

Cuối bài phỏng vấn cha cho chương trình phát thanh Tin Mừng Sự Sống ngày 29/4/2007, khi tôi nói đến tuổi thọ của ngài thì ngài đã tếu táo nói với tôi rằng “Chúa gọi cha rồi nhưng Thánh Phêrô không mở cửa”. Chắc bây giờ Thánh Phêrô đã mở cửa cho cha rồi phải không cha? Tuy cha đã thực sự “dừng” hẳn cuộc đời trần thế của cha về thể xác, nhưng tinh thần của cha đã “vươn” sâu vào lòng người. Con chắc chắn là ngày an táng của cha sẽ rất đông. Sau Thánh Lễ an táng Cha Hồng Phúc ở Long Beach, trời mưa, và thi thể của ngài được mang về an táng ở Portland tiểu bang Oregon. Nhưng ngày an táng cho cha tới đây, theo tiên báo thời tiết, thì trời quang mây tạnh, khí hậu mát mẻ của một mùa thu, áp Lễ Chúa Kitô Vua, 23/11/2008. Và cha sẽ được muôn đời an nghỉ (eternal rest) RIP tại nghĩa trang mang tên Nữ Vương Thiên Thần - Queen of Heaven ở Rowland Heights TGP/LA. Sự kiện ngày sinh nhật Nước Trời của cha vào ngày Thánh Mẫu Thứ Bảy hằng tuần và cha lại được chôn táng ở một nghĩa trang mang danh Thánh Mẫu nữa, chắc không phải là một sự kiện tình cờ ngẫu nhiên, như sự kiện băng hà của vị Giáo Hoàng Totus Tuus của Lòng Thương Xót Chúa Gioan Phaolô II vào Thứ Bảy Đầu Tháng, 2/4/2005, áp Ch úa Nh ật II Ph ục Sinh, Lễ Chúa Tình Thương vậy. Ở đời sau, xin cha nhớ tiếp tục nghe Tin Mừng Sự Sống nhé, và cha sẽ nghe thấy chúng con ngỏ lời phân ưu với dòng của cha trong buổi phát thanh tối Thứ Sáu (7:30-8pm), 21/11/2008, Lễ Mẹ Dâng Mình, trước ngày an táng cha.

 

Riêng con, nếu đã từng là thày dạy học cho những lứa tuổi học trò thua con cả chục tuổi hay gần chục tuổi, thì cha thực sự là vị Đại Tổ Sư của con, vì cha hơn con đến 29 tuổi. Tuy con không thực thụ là học sinh của cha hay là học trò của học sinh cha, nhưng qua những lần được gặp gỡ cha và giao tiếp với cha, tinh thần của cha quả thực đã “vươn” vào lòng con. Trước hết, ở chỗ, tuy là linh mục, một vị linh mục nổi tiếng cả về kiến thức lẫn nhân đức, nhưng cha vẫn mau mắn đáp lời mời của con xin cha diễn giảng Phụng Vụ Lời Chúa cho chương trình phát thanh Tin Mừng Sự Sống của chúng con chỉ là thành phần giáo dân tầm thường. Tiếp đến, ở chỗ, cha chẳng những tích cực cộng tác mà còn thông cảm và nâng đỡ chúng con, qua 100 Mỹ kim tượng trưng ủng hộ chúng con. Sau nữa, ở chỗ, cha tỏ ra “hiền lành và khiêm nhượng trong lòng” trước thái độ thiếu “kính lão đắc thọ” từ một người anh em của cha như con bất ngờ chứng kiến thấy.

 

Sau hết (đúng hơn, chưa hết - last but not least), ở chỗ, cha có một tinh thần cởi mở "vươn" ra đón tiếp chứ không khép kín "dừng" lại với phái nhóm của mình, được tỏ hiện rõ ràng nhất vào mùa hè 1981, khi có một số anh em Dòng Đồng Công đi cổ động nguyệt san Trái Tim Đức Mẹ muốn tìm nơi hoạt động mục vụ ở Tổng Giáo Phận Los Angeles. Với tư cách là bề trên của một hội dòng Việt Nam đông nhân lực nhất ở giáo phận địa phương đây (với 5 vị linh mục lão thành của Dòng Chúa Cứu Thế là Cha Nghiễm, Cha Hồng Phúc, Cha Thống, Cha Báu, và Cha Đài), đến TGP/LA này đầu tiên, (bên các cha triều bấy giờ mới có Cha Cần và Cha Hòa), và phục vụ cộng đồng nhiều nhất, đóng vai trò là vị linh mục gần như bán chính thức đại diện cho Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam TGP/LA bấy giờ (trước cả Đức Ông Đài là vị linh mục cựu dòng Chúa Cứu Thế sau khi nhập TGP/LA đã giữ vai trò chính thức này bắt đầu từ năm 1990), cha đã ân cần tiếp đón và sẵn sàng "nối vòng tay lớn" với những người anh em dòng bạn, những người anh em đã từng gặp trục trặc vào đầu thập niên 1980 trong việc tìm nơi phục vụ ở vùng đất Nam California đông đảo người Việt hải ngoại nói chung và người Công Giáo ở 4 giáo phận nói riêng này, cho đến năm 1985 mới chính thức thành lập Đền Thánh Mẹ Dâng Con bên giáo phận San Bernadino. Cha đã vĩnh viễn qua đi vào ngay trước ngày Cộng Đồng Công Giáo Việt Nam TGP/LA chính thức mừng kỷ niệm 30 năm thành lập, Chúa Nhật 16/11/2008, ngày mừng quan thày Các Thánh Tử Đạo Ở Việt Nam, nhưng không biết có mấy ai nhớ đến công sức ban đầu của chung Dòng Chúa Cứu Thế và của riêng cha hay chăng?!

 

Xin cha cầu cùng Chúa cho chúng con để chúng con sống ở thế gian mà không thuộc về thế gian (xem Gioan 17:11,14), đừng bao giờ “dừng” lại ở trần gian, coi nó như thiên đường, coi nó như cùng đích, mà phải sử dụng nó như phương tiện để liên lỉ siêu thoát, để thực sự “vươn” lên trời, nơi cha đã ra đi trước chúng con và đang đợi chờ chúng con! Chúc mừng cha. Magnificat. Amen.

 

 

California Thứ Tư 18/11/2008, sinh nhật 24 tuổi Cháu Michael Cao Bùi Minh-Kha,

đứa con đã được cha sinh vào đời sống siêu nhiên ngày 9/12/1984.