Đức
cha Phêrô Nguyễn Văn Nhơn tại Sở Kiện - Hà Nội
WHĐ (26.11.2009) – Giáo Hoàng Học
Viện Piô X (GHHV) là nơi đào tạo linh mục cho các giáo phận của
Giáo Hội Công giáo tại miền Nam Việt Nam, trước năm 1975. Tuy
nhiên Công viên văn hóa và đô thị thành phố Đà Lạt lại đang được
xây dựng trên phần đất này. Để t́m hiểu vấn đề và cung cấp thông
tin cho độc giả, trong dịp Lễ Khai mạc Năm Thánh tại Sở Kiện, Hà
Nội (24-11-2009), Ban biên tập Trang tin điện tử của HĐGMVN (WHĐ)
có dịp gặp Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, giám mục giáo phận Đà
Lạt và Chủ tịch HĐGMVN, và đă phỏng vấn ngài về cơ sở Giáo Hoàng
Học Viện Piô X.
Sau đây là toàn văn bài phỏng vấn.
WHĐ:
Kính thưa Đức cha, mới đây có
dịp đến Đà Lạt, khi đi ngang qua Giáo Hoàng Học Viện, chúng con
thấy rất nhiều công nhân đang thi công trên phần đất này. Hỏi ra
th́ biết một ngày rất gần đây sẽ đưa Công viên văn hóa và
đô thị thành phố Đà Lạt
vào sinh hoạt trên phần đất này.
Xin Đức cha cho biết ư kiến về vấn đề này. Trước
hết, xin Đức cha cho biết nguồn gốc của Giáo Hoàng Học Viện
(GHHV)
như thế nào?
Đức cha
Chủ tịch:
Cách đây một năm, vào đầu tháng 12 năm 2008, anh
em cựu học viên GHHV
đă quy tụ về Đà Lạt để mừng kỷ niệm 50
năm hiện diện. Chúng tôi vui mừng được gặp mặt và chia sẻ với
nhau biết bao kỷ niệm trong t́nh huynh đệ và thầy tṛ,
v́ cũng trong dịp này chúng
tôi có cơ may đón
tiếp cha linh hướng Paul Deslierres, là
người đă hiện diện liên
tục từ những năm đầu của GHHV cho đến
ngày rời Việt Nam vào cuối tháng 8/1975. Cơ sở GHHV
vẫn là kư ức sống
động trong biết bao tâm hồn.
Các giám mục miền Nam Việt Nam đă xin Ṭa Thánh thiết lập một Đại chủng
viện tại Việt Nam, có khả năng cấp văn bằng tương
đương với Đại học. Ṭa Thánh chấp nhận và trao cho Ḍng Tên thực
hiện chương tŕnh này. Ngày 13/9/1958, lớp đầu tiên có 24 chủng
sinh thuộc 8 giáo phận đă quy tụ tại một ngôi nhà được Viện Đại
học Đà Lạt nhường lại và mang tên là Giáo Hoàng Chủng Viện Mẫu
Tâm Vô Nhiễm. Ban Giám đốc gồm 4 vị thuộc 4 quốc tịch khác nhau:
Pháp, Ư, Tây Ban Nha và Canada. Năm sau, trường được đổi tên
là “Giáo Hoàng Học Viện Thánh Piô X”.
WHĐ:
Vậy từ khi nào cơ sở Giáo Hoàng Học Viện được xây dựng, thưa Đức
cha ?
Đức cha
Chủ tịch:
Sang thập niên 60, một cơ sở mới được xây dựng với toà nhà cao
tầng bề thế, khang trang, do kiến trúc sư Tô Công Văn thiết kế,
và được xây dựng dưới sự giám sát của cha De Lauzon sj. Đức Khâm
sứ Mario Brini đặt viên đá đầu tiên ngày 01.8.1961 và được Đức
Ông Francesco De Nittis, Đại diện Ṭa Khâm sứ, khánh thành ngày
23.4.1964.
WHĐ:
Xin Đức cha cho biết tính cách pháp lư khi xây dựng cơ sở này ?
Đức cha
Chủ tịch:
Ngày 21/9/1964 Nghị định số 604-BCTNG/NĐ/HC.TC.3 đă “cấp
quyền sở hữu vĩnh viễn cho Ṭa Khâm mạng Ṭa Thánh Vatican tại
Việt Nam” trên lô đất số 54, tờ 20 thành phố Đà Lạt, diện
tích cơ sở này là 79.200 m2.
WHĐ:
Xin Đức Cha cho biết sinh hoạt của Giáo Hoàng Học viện từ sau
khi khánh thành.
Đức cha
Chủ tịch:
Tại đây hằng năm đón nhận các đại
chủng sinh được chọn trong các giáo phận miền Nam Việt Nam, để đào tạo trong Phân khoa Thần
học. Các chủng sinh phải theo chương tŕnh 8 năm: 1 năm dự bị, 3
năm Triết và 4 năm Thần học. Đă có 18 khóa được đào tạo và từ
năm 1967 hằng năm đều có lớp linh mục ra trường.
WHĐ:
Xin Đức Cha cho biết số giám mục và linh mục xuất thân từ đây?
Đức cha
Chủ tịch:
Đă có 14 linh mục xuất thân từ đây
được tấn phong giám mục. Trong số đó, trừ Đức cha Phêrô Nguyễn
Văn Nho đă qua đời, c̣n lại 13 giám mục đang phục vụ cho Giáo
Hội Việt Nam và 306 linh mục (227 triều và 79 ḍng).
WHĐ:
Xin Đức cha cho biết cơ sở này ngưng hoạt động khi nào và tại
sao?
Đức cha
Chủ tịch:
Trong bối cảnh chính trị chung của Đất Nước sau ngày 30/4/1975
cũng như hoàn cảnh chung của các Đại chủng viện tại Việt Nam,
Giáo Hoàng Học Viện ngưng hoạt động vào mùa hè năm 1977 và vào
đầu năm 1980, cơ sở này được bàn giao cho Nhà Nước.
WHĐ:
Nhưng trong thời kỳ Việt Nam gia nhập WTO, khối ASEAN và đang có
những tiến tŕnh bang giao giữa Vatican và Nhà Nước Việt Nam,
HĐGM VN có dự phóng ǵ?
Đức cha
Chủ tịch:
Khi Đất Nước đi vào thời kỳ đổi mới và để đáp ứng nhu cầu đào
tạo hàng linh mục có tŕnh độ cao trong Giáo Hội, th́ từ cuối
năm 1993 HĐGMVN đă có kiến nghị đề nghị Nhà Nước Việt Nam trao
lại cơ sở GHHV cho Giáo Hội, và từ đó mỗi khi có dịp, HĐGM cũng
như giáo phận Đà Lạt vẫn nhắc lại với Chính quyền về đề nghị
trên.
WHĐ:
Phản ứng của HĐGMVN khi thấy một phần diện tích của cơ sở này
đang biến thành Công viên văn hóa và đô thị ?
Đức cha
Chủ tịch:
Khi thấy một phần diện tích thuộc GHHV đang và sẽ thi công để
xây dựng Công viên văn hóa và đô thị thành phố Đà Lạt, ngày
22/11/2008, thay mặt HĐGMVN, Ṭa giám mục Đà Lạt gửi kiến nghị
lên các cấp chính quyền tỉnh Lâm Đồng đề nghị dừng lại công
việc. Sau đó, Tịa giám mục Đà Lạt nhận được Văn thư số
8860/UBND-ĐC ngày 4/12/2008 của UBND Tỉnh Lâm Đồng đề nghị Ṭa
giám mục ủng hộ công tŕnh xây dựng công viên văn hóa và đô thị
thành phố Đà Lạt.
Tiếp theo, thay mặt HĐGMVN, ngày
19/12/2008, tôi đă gửi thư đến Cụ Trưởng ban Tôn giáo Chính phủ
để nói lên nhu cầu của Giáo Hội và báo cho Ban Tôn giáo biết về
Kiến nghị ngày 22/11/2008 của Ṭa giám mục Đà Lạt gửi các cấp
chính quyền tỉnh Lâm Đồng đề nghị dừng lại công việc đang và sẽ
thi công để xây dựng Công viên văn hóa và đô thị thành phố Đà
Lạt trên phần đất thuộc GHHV và Văn thư số 8860/UBND-ĐC ngày
4/12/2008 của UBND Tỉnh Lâm Đồng đề nghị Ṭa giám mục ủng hộ
công tŕnh xây dựng Công viên văn hóa và đô thị thành phố Đà Lạt.
Mới đây, khi thấy có việc thi
công rầm rộ trên diện tích cơ sở GHHV th́, thay mặt HĐGMVN, ngày
02/11/2009, tôi đă gửi Kiến nghị lên Thủ Tướng Chính Phủ để đề
nghị Thủ Tướng xem xét một lần nữa nguyện vọng của HĐGMVN là
được sử dụng lại cơ sở này cho việc đào tạo linh mục. Và v́ cơ
sở GHHV nằm trên phần đất Tỉnh Lâm Đồng, nên tôi cũng đă gửi thư
đến ông Chủ tịch UBND Tỉnh Lâm Đồng nói về Kiến nghị trên để ông
Chủ tịch quan tâm đến nguyện vọng chính đáng này.
Chúng
tôi rất tha thiết đến việc đào tạo linh mục tương lai cho Giáo
Hội. Trong những năm qua, Chính quyền đă tạo điều kiện để các
Đại chủng viện trên toàn quốc được sinh hoạt b́nh thường trở lại.
Chúng tôi trân trọng những nỗ lực đó. Tuy nhiên, ngoài các Đại
chủng viện, một cơ sở như Giáo Hoàng Học Viện vẫn rất cần thiết
cho Giáo Hội, v́ theo ư hướng của Hội đồng Giám mục Việt Nam,
nơi đây sẽ là nơi nâng cao mức độ nghiên cứu chuyên môn ngang
tầm với các đại học lớn của Giáo Hội trên toàn thế giới. Tôi
thiết nghĩ khi đất nước chúng ta chuyển ḿnh, mở rộng cánh cửa
ra thế giới với ước mong phát triển về mọi mặt, th́ việc tạo
điều kiện cho Giáo Hội phát triển cũng là điều hoàn toàn hợp lư.
Chính v́ thế, theo đề nghị của
Ban Thường vụ HĐGM và ba Tổng giám mục Hà Nội, Huế, Tp. Hồ Chí
Minh, chúng tôi sẽ tiếp tục đệ tŕnh lên Thủ tướng Chính Phủ
nguyện vọng rất tha thiết này của Giáo Hội Công Giáo tại Việt
Nam.
Tôi hy vọng đă trả lời câu hỏi
của Ban biên tập.
WHĐ:
Xin cám ơn Đức Cha.