|
30 NĂM GIÁO HỘI SỐNG TRONG MÔI TRƯỜNG XĂ HỘI VIỆT NAM
1. Giáo Hội sống Mầu Nhiệm Vượt Qua trong môi trường xă hội Việt Nam sau năm 1975 Năm 1975 là thời điểm thay đổi chế độ chính trị tại Việt Nam. Sự thay đổi đó làm tan ră khung nếp văn hoá xă hội kinh tế chính trị cũ, lôi kéo theo nhiều mất mát và giới hạn cho Giáo Hội Công giáo tại Việt Nam. Cộng thêm hơn 10 năm đất nước đóng cửa, mối liên hệ với thế giới và mối hiệp thông với Giáo Hội toàn cầu hầu như bị cắt đứt. Riêng Tổng Giáo phận Sàig̣n đổi tên là Tổng Giáo phận Thành phố HCM, với nhiều mất mát : (1) về nhân sự : số linh mục từ 414 c̣n 226, số giáo dân từ 516.000 c̣n 387.184, (2) về cơ sở giáo dục, y tế, từ thiện nhân đạo : mất đi gần 400 cơ sở. Do đó không c̣n trường công giáo là nơi dạy giáo lư, giáo dục đức tin cho giới trẻ. Không c̣n bệnh viện công giáo, không c̣n những trung tâm từ thiện nhân đạo. Không c̣n những tổ chức hoạt động bác ái xă hội, chỉ c̣n cơ sở phụng tự. Tuy nhiên, nhờ đó công việc mục vụ trong giáo phận tập trung vào trung tâm và đỉnh cao của đời sống đạo là Chúa Giêsu Thánh Thể và Lời Chúa, xây dựng cộng đoàn giáo xứ thành gia đ́nh Chúa, nơi đó có Chúa là Cha, mọi người có chung một Cha và là anh em một nhà, chung một phép Rửa, một ḷng tin cậy mến. Và cũng nhờ đó mà các gia đ́nh, các cộng đoàn tín hữu dành nhiều thời giờ hơn cho đời sống cầu nguyện hiệp thông với Chúa và bác ái liên đới huynh đệ với nhau trong gia đ́nh cũng như trong cộng đoàn tín hữu, giáo xứ, ḍng tu. Mọi người có nhiều cơ hội hơn để sống và lớn lên trong chân lư và t́nh yêu cứu độ của Chúa Kitô, và cộng đoàn giáo phận cũng như giáo xứ ngày càng trở nên muối men và ánh sáng Tin Mừng trong môi trường mới. H́nh ảnh khiêm tốn làm chứng nhân Tin Mừng đă dần dần đổi thay lối nh́n của nhiều người trong xă hội về Giáo Hội : từ một tổ chức bị coi là ngoại lai, thù nghịch, trở thành một tổ chức có tiềm năng góp phần phục vụ dân tộc và phát triển đất nước. 2. Ân huệ Chúa thương ban cho Giáo Hội sống trong môi trường Việt Nam hôm nay Chúa thương đồng hành với dân Chúa như Người gieo nhiều hạt giống hồng ân cứu độ, hạt giống đức tin, hạt giống ơn gọi linh mục, tu sĩ.
- Hiện nay, giáo phận có 200 giáo xứ, 5.289 thành viên Hội đồng giáo xứ, 6.254 giáo lư viên thiện nguyện, 900 ca đoàn, 25 đoàn thể tông đồ giáo dân với số thành viên là trên 90.000. 90% số giáo dân đi lễ Chúa nhật ; 100% trẻ đi học từ giáo lư Khai Tâm đến sau Thêm Sức. - ĐCV có 180 đại chủng sinh của 3 giáo phận. Giáo phận có lớp Dự Bị với sỉ số 20, và 300 dự tu chờ vào Đại Chủng Viện. - 85 ḍng tu, tu đoàn, tu hội, với 300 cộng đoàn và số thành viên là 5.047, nhiều trăm thành viên đi tu học tại nhiều nước, với nhiều trăm thành viên đi truyền giáo tại 46 quốc gia thuộc 5 châu. - Ngoài ra có 50 ḍng tu và một số giáo phận từ châu Âu, Mỹ, Á, Úc, đến t́m ơn gọi trẻ trong giáo phận. - Đến nay, trong giáo phận, đă từng bước mở 190 cơ sở mới, nhà trẻ, lớp t́nh thương, dạy nghề, bác ái từ thiện nhân đạo, góp phần đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước, đồng thời khắc phục những hậu quả tiêu cực của phát triển xă hội. 3. Dân Chúa chăm sóc và vun tưới cho những hạt giống hồng ân cứu độ đơm bông kết trái Chúa thương ban ơn cho các gia đ́nh công giáo, các cộng đoàn tín hữu trở nên thửa đất màu mỡ, nhờ được chăm sóc và được vun tưới bằng nguồn nước trong lành là đời sống cầu nguyện và phụng vụ bí tích của các tín hữu, và nguồn phân bón là đời sống bác ái hy sinh và gian khổ của mọi người. Nhờ đó các hạt giống hồng ân cứu độ phát triển xanh tươi và đơm bông kết trái. Nay, theo lời nhắn nhủ của Đức Thánh Cha, gia đ́nh giáo phận cần tiếp tục chăm sóc những hạt giống đó với những nỗ lực như sau : - góp phần xây dựng Trung Tâm Mục Vụ và Trung Tâm Văn Hoá công giáo thành nơi mở rộng và nâng cao kiến thức đức tin, - liên đới với nhau để giúp các gia đ́nh công giáo, 200 cộng đoàn giáo xứ, 300 cộng đoàn tu sĩ, 12 Ban Mục vụ giáo phận, 25 đoàn thể tông đồ giáo dân, trở thành những ngôi trường giáo dục đức tin, thành tŕ bảo vệ đức tin, chứng nhân lưu truyền đức tin, - liên đới với nhau để tạo điều kiện cho mọi người ư thức sống trong chân lư và t́nh yêu cứu độ của Chúa Kitô, nhằm góp phần vào sự phát triển Giáo Hội cùng con người và đất nước Việt Nam cách toàn diện và vững bền. 4. Kinh nghiệm về đời sống cầu nguyện và yêu thương phục vụ Chính nhờ đón nhận Chúa Thánh Thần cùng t́nh yêu của Chúa Kitô, và nhờ đời sống kiên tŕ cầu nguyện trong mọi gian truân, mà Phaolô đă cống hiến cuộc đời và mạng sống ḿnh cho sứ vụ Phúc Âm hoá và xây dựng Giáo Hội theo đường lối yêu thương và phục vụ của Chúa Kitô. 4.1 "Sống trong chân lư và t́nh yêu, mọi người sẽ được lớn lên về mọi phương diện, vươn đến Chúa Kitô, là Đầu". (Eph 4,15) T́nh yêu dưới ánh sáng của lư trí trong văn hoá : 4 biển anh em một nhà. T́nh yêu dưới ánh sáng của đức tin vào Chúa Kitô : mọi người là con một Cha, anh em một nhà. Trong lịch sử truyền giáo, có 2 loại nhà truyền giáo : loại tôn trọng văn hoá bản địa như Mattêô Ricci và loại áp đặt văn hoá ngoại lai. Trong thực tế gia đ́nh và xă hội có 2 loại t́nh yêu : t́nh yêu tôn trọng và t́nh yêu áp đặt. T́nh yêu đối với quê hương và tổ quốc ngày nay là cùng nhau khám phá định hướng và động lực phát triển toàn diện con người và phát triển vững bền đất nước. (x. Caritas in Veritate)
4.2 T́nh yêu phục vụ đ̣i hỏi hội nhập, đối thoại và hợp tác Hội nhập : hội nhập vào truyền thống văn hoá của dân tộc nhằm khám phá những hạt giống Lời Chúa trong mỗi nền văn hoá, vun tưới cho những hạt giống đó phát triển. Nhờ vậy làm phong phú nền văn hoá đó. Đối thoại và hợp tác : truyền thống đối đầu quen thuộc từ xa xưa, ăn sâu vào tâm khảm, vào nếp nghĩ và lối sống con người, kể cả người Kitô hữu. Công Đồng Vatican II mở ra hướng đi mới : đối thoại trong tinh thần bác ái nhằm t́m kiếm sự thật. Tuy nhiên hướng đi này xem ra c̣n mới mẻ và xa lạ với nhiều người v́ họ vẫn quan niệm chân lư là điều ǵ phù hợp với ích lợi riêng của ḿnh, đem lại lợi nhuận cho bản thân và phe nhóm của ḿnh. Do đó, việc đối thoại và hợp tác rất khó khăn và kết quả có giới hạn, ngay trong lănh vực phục vụ người nghèo nhất, người bị bỏ rơi, cũng như trong việc phát triển đất nước. 4.3 Đời sống cầu nguyện :"Trong gian truân, hăy kiên nhẫn và chuyên cần cầu nguyện". (x. Rom 12,12) Lời khuyên của ĐHY Glemp, giáo chủ Balan đă trải qua 3 chế độ: "Hăy kiên nhẫn và cầu nguyện". Cầu nguyện để sáng suốt nhận ra ư Chúa, đường lối của Chúa, đồng thời để có sức mạnh tiến bước theo đường lối đó trong mọi hoàn cảnh và trong mọi khó khăn thử thách. Kiên nhẫn cầu nguyện, v́ lẽ công việc đổi mới, tâm trí và ḷng dạ con người là công việc của Chúa Thánh Thần, tất nhiên với sự cộng tác của người thành tâm thiện chí. Kiên nhẫn và cầu nguyện như Chúa dạy (x. Kinh Lạy Cha), như Hội Thánh dạy (x. 20 Mầu Nhiệm Mân côi), c̣n là nguồn nước trong lành vun tưới cho các hạt giống hồng ân cứu độ phát triển xanh tươi và đơm bông kết trái.
Gioan B. Phạm Minh Mẫn
|
