Thư chung của Đức Tổng Giám mục
Giuse
Gửi
Cộng đồng Dân Chúa Hà nội
Nhân dịp Năm Học Mới và
Năm Linh Mục
Hà nội ngày 10 tháng 08 năm 2009
Thưa Anh Chị Em,
Mỗi
năm đến ngày khai trường cả xă hội rộn lên niềm hi vọng. Hi vọng,
v́ học hành là tiền đề cho sự phát triển lâu dài và bền vững của
gia đ́nh và đất nước. Thế hệ trẻ ngày nay không phải phục vụ
chiến tranh, có điều kiện hơn để được ăn được học, sẽ thăng tiến
và giúp đất nước thăng tiến. Mỗi mùa khai trường là một mùa hi
vọng. Hi vọng mỗi năm học là một cánh cửa mở ra tương lai tươi
sáng.
Nhưng những hi vọng ấy không làm
giảm bớt những lo âu ngày càng nhiều và càng nặng gánh. Lo v́ cứ
mỗi năm chi phí cho việc nhập học lại tăng lên. Lo v́ nạn chạy
trường ngày càng phổ biến khiến cho ngày nhập học trở thành ngày
buồn tủi cho những trẻ em và những gia đ́nh không có điều kiện.
Nhưng lo nhất là chất lượng giáo dục. Chất lượng tri thức không
chắc có với những chương tŕnh liên tục cải cách nhưng vẫn liên
tục sai sót, với nạn học vẹt, với nạn dạy cho hết giờ, với nạn
dạy thêm học thêm nặng nề cả về tinh thần lẫn kinh tế. Đáng quan
ngại nhất là chất lượng đạo đức. Làm sao không lo âu khi trường
học đáng lẽ phải là nơi gương mẫu về đạo đức lại là nơi mà sự
gian dối trở thành b́nh thường trong thi cử, làm bài và cả trong
ứng xử. Làm sao không lo âu khi trường học không dạy môn lễ phép
lịch sự, thiếu môn học đạo đức, không quan tâm đến môn học làm
người.
Giáo dục hôm nay, Giáo hội và xă
hội ngày mai. Phải có nền giáo dục toàn diện đào tạo nên những
con người có học thức và có đạo đức mới mong xây dựng đất nước
phát triển bền vững, xây dựng xă hội chân thật, công bằng, tự do
và bác ái. V́ thế tôi tha thiết kêu gọi anh chị em, các giáo xứ
và các gia đ́nh, đừng khoán trắng việc giáo dục con em cho nhà
trường, nhưng hăy lo liệu cung cấp cho con em ḿnh nền giáo dục
Kitô giáo cơ bản. Đó là nền giáo dục giúp phát triển con người
toàn diện, không chỉ có thân xác khỏe mạnh, trí tuệ thông minh
mà quan trọng trên hết phải có tâm hồn đức hạnh. Đặc biệt hăy
dạy cho con em ḿnh tôn trọng sự thật, sống lương thiện theo
lương tâm và biết tôn trọng lợi ích chung là những điều rất cần
thiết mà xă hội hôm nay đang thiếu thốn trầm trọng. Đức Thánh
Cha thấu hiểu xă hội Việt nam, nên trong bài huấn từ nhân dịp
Hội đồng Giám mục Việt nam viếng mộ hai thánh Phêrô và Phaolô
Tông đồ vừa qua, đă nhắn nhủ chúng ta : “Các gia đ́nh hăy dạy
cho con cái biết sống theo lương tâm ngay thẳng, trong sự liêm
chính và sự thật, như thế các gia đ́nh công giáo sẽ trở nên
trung tâm các giá trị và đức tính nhân bản… Và khi xây dựng đời
sống trên nền đức ái, sự liêm chính và quư trọng công ích, người
giáo dân đích thực chính là những người công dân tốt”.
Việc giáo dục không phải là
truyền đạt một kiến thức nhưng là trao ban một sự sống v́ thế
cần phải có gương sáng. Không thể dậy trẻ em sống lương thiện
nếu người lớn cứ sống gian dối. Các bậc phụ huynh nhất là các vị
lănh đạo tinh thần hăy nêu gương đời sống đức tin sống động thể
hiện trong đời sống công bằng, bác ái, quảng đại, vị tha. Có đức
tin, con người sẽ có lương tâm trong sáng và sẽ biết làm những
điều tốt đẹp. Đó chính là khởi điểm quan trọng trong nhiệm vụ
giáo dục thế hệ tương lai, giáo dục để trẻ em nên người và biết
làm người trước khi làm người trí thức. “Tiên học lễ hậu học
văn” là thế.
Trong chiều hướng đó Đức Thánh
Cha đă chọn thánh Gioan Maria Vianney làm mẫu gương của các linh
mục khi mở Năm Linh Mục. Có nhiều người thắc mắc tại sao Đức
Thánh Cha Bênêđíchtô 16, một học giả lỗi lạc, một trí thức siêu
việt lại chọn thánh Gioan Maria Vianney, một linh mục kém học
thức làm mẫu gương các linh mục.Đó là v́ Đức Thánh Cha muốn giải
quyết tận căn cuộc khủng hoảng linh mục hiện nay. Cuộc khủng
hoảng linh mục hiện nay không phải về trí thức nhưng về tu đức.
Cốt lơi của đời sống linh mục không phải là họat động bên ngoài
nhưng là sống với Chúa và cứu độ các linh hồn. Linh mục là nhà
đào tạo các vị thánh và là người dậy con đường thánh thiện. V́
thế chính linh mục phải nên thánh trước. Thánh Gioan Maria
Vianney là tấm gương sáng chói về đời sống linh mục thánh thiện,
đặc biệt ở ba điểm sau :
Đời sống
cầu nguyện liên lỉ. Thánh
nhân là vị linh mục say mê cầu nguyện. Từ sáng sớm khi nhà thờ
chưa có bóng người, ngài đă xách đèn ra nhà thờ cầu nguyện. Đặc
biệt yêu mến Thánh Thể nên ngài qú gối hàng giờ trước Thánh Thể
mà không cảm thấy mệt mỏi. Không chỉ cầu nguyện lâu giờ nhưng
c̣n ở cường độ cao, ngài kết hợp đến ḥa nhập với Chúa Giêsu
Thánh Thể “như hai cây nến sáp chảy ḥa quyện vào nhau”
trở nên đồng h́nh đồng dạng, không thể phân biệt và không thể
tách biệt được nữa. Quỳ trước Thánh Thể, khuôn mặt ngài biến đổi
nên tươi sáng trong tâm trạng chan ḥa hạnh phúc. Ngài luôn thưa
với Chúa : “Lạy Chúa, con yêu mến Chúa. Con chỉ có một nguyện
ước là được yêu mến Chúa cho đến hơi thở cuối cùng của đời con”.
Ngài coi cầu nguyện là phương thế đầu tiên, phương thế duy nhất
và là phương thế cuối cùng giúp việc tông đồ sinh hoa kết quả.
Nên ngay từ khi được sai về giáo xứ Ars khô khan nguội lạnh,
việc đầu tiên ngài làm là cầu nguyện cho giáo dân trong xứ. Nhờ
sống thân mật với Chúa mà ngài t́m được con đường đi vào tâm hồn
con người, dẫn đưa được nhiều người về với Chúa.
Đời sống
khổ chế nhiệm nhặt. Để tăng
cường cho lời cầu nguyện, thánh nhân sống một đời sống kỷ luật,
mực thước và khắt khe với bản thân. Cặn kẽ giữ ba lời khuyên
Phúc Am, ngài đặc biệt sống đơn sơ khó nghèo. Không chỉ đơn sơ
trong đời sống với y phục và đồ dùng giản dị, ngài c̣n ăn uống
kham khổ và t́m nhiều cách để hăm ḿnh phạt xác. Có thời gian
ngài tự nấu ăn. Và món ăn duy nhất của ngài là khoai luộc.
Nghiêm ngặt với bản thân nhưng ngài rất rộng răi bao dung đối
với người khác. Thời giờ của ngài rất khít khao, nhưng khi giáo
dân cần đến ngài sẵn sàng dành nhiều thời giờ phục vụ phần linh
hồn cho họ. An uống đạm bạc, nhưng ngài đem trẻ mồ côi về nuôi
và chăm sóc cho các em cả phần hồn lẫn phần xác.
Đời sống
phục vụ quên ḿnh. Không hề
đi du lịch đây đó, nhưng ngài thường xuyên thăm viếng giáo dân,
đặc biệt thăm viếng và chăm sóc trẻ mồ côi. Không có phương tiện
giải trí nhưng ngài mở rộng cửa đón tiếp khác hành hương. Mỗi
ngày ngài đón tiếp hàng trăm người đến xin xưng tội. Có năm ngài
đón tiếp hàng trăm ngàn người. Và ngài không ngần ngại ngồi
trong ṭa giải tội 18 giờ một ngày để phục vụ phần linh hồn cho
giáo dân từ khắp nơi tuôn đến. Ngài đă chết v́ giải tội quá mệt
mỏi. Đức Cố Giáo hoàng Gioan-Phaolô đệ nhị gọi ngài là vị tử đạo
của ṭa giải tội. Sở dĩ ngài chăm lo phục vụ giáo dân đặc biệt
trong cử hành bí tích như thế v́ ngài tha thiết với việc thánh
hóa giáo dân. Ngay từ khi bước vào cổng làng ngài đă nói với em
bé đầu tiên mà ngài gặp : “Cha sẽ chỉ cho con đường về Nước
Trời”. Tha thiết với việc nên thánh của giáo dân, chính bản
thân ngài cũng không ngừng phấn đấu nên thánh v́ ngài hiểu rằng
linh mục phải nên thánh mới có thể giúp giáo dân nên thánh. Ngài
nói : “ Ở nơi nào có dấu chân vị thánh đi qua, Chúa cũng đi
qua nơi ấy với vị thánh”.
Chính v́ ư thức điều cốt yếu của
đời sống linh mục và chăm lo rèn luyện những điều cốt lơi đó mà
thánh Gioan Maria Vianney, một linh mục kém về trí thức đă gặt
hái được những kết quả lớn lao trong việc tông đồ. Tấm gương
của ngài nhắc nhở chúng ta hăy học cho biết đâu là bổn phận quan
trọng nhất trong đời và hăy hết ḷng chăm lo chu toàn bổn phận
đó. Rochefoucauld, một triết gia Pháp nói : “Trên đời có ba
thứ dốt. Một là không biết những điều cần phải biết. Hai là biết
những điều không cần biết. Ba là không biết rơ những ǵ ḿnh
đang biết”. Nhân dịp đầu năm học mới và Năm Linh Mục chúng
ta hăy noi gương thánh Gioan Maria Vianney, biết học làm người
và học nên thánh. Đó là những bổn phận quan trọng nhất của chúng
ta. Đó chính là cái học nền tảng, là yếu tố quyết định mọi thành
công của con người, của Giáo hội và của xă hội.
Tôi phó dâng các linh mục, các tu
sĩ nam nữ, các chủng sinh, các thầy cô giáo, các sinh viên học
sinh trong tay Mẹ Maria. Xưa kia Mẹ đă góp phần đào tạo Chúa
Giêsu, xin Mẹ trong năm học mới và Năm Linh Mục này đào tạo
chúng ta nên giống Chúa Giêsu, nên h́nh ảnh của Chúa Giêsu, nên
cánh tay và trái tim nối dài của Chúa Giêsu, để chúng ta xứng
đáng là dụng cụ của Chúa trong việc xây dựng một xă hội tốt đẹp,
phục vụ hạnh phúc chân chính của mọi người.
Thân ái chào anh chị em.