QUAN ĐIỂM CỦA HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM VỀ MỘT SỐ
VẤN ĐỀ TRONG HOÀN CẢNH HIỆN NAY
Vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của người dân
Việt Nam cũng là vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo
lắng của chúng tôi, các giám mục thuộc Hội đồng
Giám mục Việt Nam. Giáo hội không có chức năng làm
chính trị, nhưng cũng không đứng bên lề xã hội.
Do đó, là những người lãnh đạo trong Giáo hội,
chúng tôi có trách nhiệm rao giảng giáo huấn của
Giáo hội về xã hội, nhằm thăng tiến con người và
đời sống xã hội một cách toàn diện. Sau khi cầu
nguyện và trao đổi với nhau, chúng tôi muốn bày tỏ
quan điểm của mình về một số vấn đề quan trọng
trong hoàn cảnh hiện nay.
I. TÌNH HÌNH
1.
Tình hình khiếu kiện đất đai kéo dài và chưa được
giải quyết thỏa đáng là vấn đề thời sự, trong đó
có đất đai của các tôn giáo nói chung và giáo hội
công giáo nói riêng, cụ thể như vụ việc Tòa Khâm sứ
cũ (số 42 Nhà Chung) và giáo xứ Thái Hà (số 178
Nguyễn Lương Bằng, Hà Nội).
Chắc chắn có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng
trên, nhưng ở đây chúng tôi muốn lưu ý đặc biệt đến
điều này: luật về đất đai tuy đã sửa đổi nhiều lần
nhưng vẫn còn bất cập, chưa đáp ứng kịp đà biến
chuyển trong đời sống xã hội, đặc biệt là chưa quan
tâm đến quyền tư hữu chính đáng của người dân.
Thêm vào đó, nạn tham nhũng và hối lộ càng làm cho
tình hình tệ hại thêm. Thiết nghĩ không thể có một
giải quyết tận gốc nếu không quan tâm đến những yếu
tố này.
2.
Trong tiến trình giải quyết những tranh chấp, một số
phương tiện truyền thông thay vì là nhịp cầu liên kết
và cảm thông thì lại gieo rắc hoang mang và nghi kỵ.
Quả thật, chưa bao giờ các phương tiện truyền thông
phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng như ngày nay, nhờ
đó con người được gia tăng hiểu biết và phát triển
tình liên đới.
Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông chỉ thực sự
mang lại lợi ích cho con người và cộng đồng xã hội
khi phục vụ sự thật và phản ánh thực tại một cách
trung thực.
Ngày nay, một trong những điều gây nhức nhối lương tâm
là sự gian dối trong nhiều lãnh vực, kể cả trong môi
trường cần đến sự thật nhiều nhất là giáo dục học
đường. Chắc chắn tất cả những ai tha thiết với tiền
đồ của đất nước và dân tộc, không thể không quan tâm
đến tình trạng này.
Cũng trong tiến trình giải quyết những xung đột nêu
trên và nhiều vụ việc khác, một số người có khuynh
hướng sử dụng bạo lực, và như thế, tạo thêm bất
công trong xã hội. Điều này đang có chiều hướng gia
tăng, không những trong các vấn đề lớn của xã hội
mà ngay cả trong đời sống gia đình cũng như tại học
đường.
Bạo hành và bạo lực bắt nguồn từ chính tâm hồn con
người, nơi đó cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, giữa
ánh sáng và bóng tối không ngừng diễn ra. Nếu không
được hướng dẫn và tập luyện, con người sẽ dễ dàng
chiều theo những tham vọng ích kỷ của mình, và cái
ác sẽ lan tràn trong đời sống xã hội.
Do đó, việc giáo dục đạo đức và huấn luyện lương
tâm phải là trách nhiệm hàng đầu của toàn xã hội,
và cần đến sự tham gia tích cực của người dân cũng
như các tổ chức xã hội.
II. QUAN ĐIỂM
Đứng trước tình hình trên, chúng tôi có những đề
nghị cụ thể như sau:
1.
Trước hết nếu luật về đất đai còn nhiều bất cập
thì nên sửa đổi cho hoàn chỉnh. Việc sửa đổi này
cần phải quan tâm đến quyền tư hữu của người dân như
Tuyên ngôn quốc tế của Liên hiệp quốc về Nhân quyền
đã khẳng định:
“Mọi người đều có quyền tư hữu riêng mình hay chung
với người khác… và không ai có thể bị tước đoạt
tài sản của mình cách độc đoán” (số 17).
Vì thế, chúng tôi cho rằng thay vì chỉ giải quyết
theo kiểu đối phó hoặc cá biệt, thì giới hữu trách
phải tìm giải pháp triệt để hơn, tức là để người
dân có quyền làm chủ tài sản, đất đai của họ, đồng
thời người dân cũng phải ý thức trách nhiệm của
mình đối với xã hội.
Đòi hỏi này lại càng khẩn thiết hơn trong bối cảnh
toàn cầu hóa ngày nay, khi Việt Nam ngày càng hội
nhập sâu hơn vào nhịp sống chung của thế giới. Đây
sẽ là tiền đề cho việc giải quyết tận gốc những
vụ khiếu kiện về đất đai và tài sản của người dân,
đồng thời góp phần tích cực vào tự tăng trưởng kinh
tế và sự phát triển vững bền của đất nước.
2.
Kế đến, đạo đức nghề nghiệp đòi hỏi những người
làm công tác truyền thông phải tôn trọng sự thật.
Trong thực tế, đã có những thông tin bị bóp méo
hoặc cắt xén, như trong trường hợp tranh chấp đất đai
tại Tòa Khâm sứ cũ.
Vì thế, chúng tôi đề nghị những người làm công tác
truyền thông đại chúng phải hết sức cẩn trọng khi
đưa tin tức và hình ảnh, nhất là khi liên quan đến
danh dự và uy tín của cá nhân cũng như tập thể. Nếu
đã phổ biến những thông tin sai lạc thì cần phải
cải chính.
Chỉ khi tôn trọng sự thật, truyền thông mới thực sự
hoàn thành chức năng của mình là thông tin và giáo
dục nhằm xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ và
văn minh.
3.
Cuối cùng, truyền thống văn hóa và đạo đức của dân
Việt vốn nhấn mạnh đến tình thương tương tương ái và
sự hài hòa trong xã hội. Tuy nhiên khi giải quyết
những tranh chấp gần đây, đáng tiếc là đã có những
hành vi sử dụng bạo lực, làm mất đi tương quan hài
hòa trong cuộc sống.
Vì thế, chúng tôi tha thiết mong ước mọi người hãy
chấm dứt mọi hình thức bạo lực, trong hành động
cũng như trong ngôn từ. Cũng không nên nhìn những tranh
chấp này theo quan điểm chính trị và hình sự. Một
giải pháp thỏa đáng chỉ có thể đạt được nhờ đối
thoại thẳng thắn, cởi mở và chân thành, trong hòa
bình và tôn trọng lẫn nhau.
Phát xuất từ ước mong góp phần tích cực vào việc
phát triển đất nước cách ổn định và vững bền,
những suy nghĩ này mong được gửi đến tất cả anh chị
em đồng đạo cũng như mọi người thành tâm thiện chí.
Chúng tôi xác tín rằng khi tất cả chúng tay cùng
nhau xây dựng đất nước trên nền tảng công bằng, sự
thật và tình yêu, thì quê hương Việt Nam sẽ ngày
càng giàu đẹp, mang lại hạnh phúc ấm no cho mọi
người, và góp phần kiến tạo một thế giới tốt đẹp
hơn.
Làm tại Tòa Giám mục Xuân Lộc ngày 25.09.2008
TM HĐGM Việt Nam
Chủ tịch
GM. Phêrô Nguyễn Văn Nhơn