|
TAM TOÀ ? CHUYỆN NHỎ !
Người người hiệp thông
Sau khi gửi thư đề
ngày 21-07-2009 cấp báo về việc trên 20 giáo dân thuộc giáo xứ Tam Toà,
Quảng B́nh đă bị Công an Quảng B́nh đánh đập tàn nhẫn và đang bị giam
giữ, Toà Giám mục Giáo phận Vinh đă nhận được rất nhiều thư hiệp thông
đến từ khắp nơi trong nước và cả từ nước ngoài. Người đầu tiên gửi thư
hiệp thông là cha Phạm Văn Phương, giáo xứ Ngọc Xá, giáo phận Bắc Ninh,
kế đến là cha Phạm Trung Thành, Giám Tỉnh Ḍng Chúa Cứu Thế. Tiếp theo
sau là nhiều linh mục cũng như giáo dân. Đặc biệt có luật sự Lê Trần
Luật, luật sư của anh chị em Thái Hà hiện đang gặp nhiều khó khăn, cũng
biên thư hiệp thông và tuyên bố sẵn sàng giúp nếu anh chị em tín hữu Tam
Toà cần sự “hỗ trợ pháp lư” (23-07-2009). C̣n trong giới sinh viên, ngay
sau khi hay tin anh Giu-se Nguyễn Văn Thông, Trưởng ban Đại diện Sinh
viên Công Giáo địa phận Vinh tại Hà Nội bị bắt ngày 26-07-2009 th́ ngày
27-07-2009 Hội Sinh viên Công Giáo Tổng Giáo Phận Hà Nội đă ra thông báo
khẩn kêu gọi các bạn sinh viên hiệp thông cầu nguyện và ra tuyên cáo yêu
cầu chính quyền trả tự do cho anh Thông. C̣n ở hải ngoại, hưởng ứng lời
kêu gọi của Liên hiệp Truyền Thông Công Giáo ngày 25-07-2009 th́ cùng
ngày, cha Nguyễn Thanh Liêm, Chủ tịch Liên đoàn Công Giáo Việt Nam tại
Hoa Kỳ đă có thư hiệp thông gửi đức cha Nguyễn Văn Nhơn, Chủ tịch HĐGM/VN
nhân vụ Tam Toà. Và thư hiệp thông mới nhất là của đức cha Osca Solis
thuộc Uỷ Ban Á châu Thái B́nh Dương của Giáo phận Los Angeles, Hoa Kỳ
gửi cha Nguyễn Thanh Liêm.
Lănh đạo giáo phận Vinh
May cho Tam Toà là
từ năm 2006 Tam Toà thuộc giáo phận Vinh (nếu c̣n thuộc giáo phận Huế,
chẳng biết Tam Toà có được số phận may mắn hơn đan viện Thiên An hay
không). Người đứng đầu giáo phận Vinh là đức cha Phao-lô Ma-ri-a Cao
Đ́nh Thuyên, vị cao tuổi nhất trong các giám mục đương chức đă nổi tiếng
từ vụ Thái Hà với lời tuyên bố đanh thép : “Việc của Thái Hà cũng là
việc của Vinh”. Tuy đang ở nước ngoài, nhưng qua lá thư đề ngày
22-07-2009 viết tại Hoa Kỳ “gửi cha Tổng Đại Diện, quư cha, quư tu sĩ,
chủng sinh và toàn thể anh chị em, cách riêng giáo dân Tam Toà, nhất là
những anh chị em bị đánh đập và bắt giữ”, ngài tỏ ra an tâm, v́ như lời
ngài nói : “Tôi tin tưởng vào sự khôn ngoan và nhiệt thành của quư
cha với gần 500 ngàn giáo dân giáo phận Vinh”. Khi cùng một số linh
mục Vinh đến thăm Thái Hà, những lời tuyên bố cũng như cách làm của đức
cha Thuyên cho thấy ngài đă có một chọn lựa dứt khoát : Đoàn kết mới đem
lại sức mạnh, và t́nh đoàn kết phải được thể hiện qua việc làm, đúng như
lời thánh Gia-cô-bê : đức tin không đi đôi với việc làm là đức tin chết.
Nay nổ ra vụ Tam Toà, một địa điểm trong giáo phận của đức cha Thuyên,
ngài viết : “Tôi an tâm hơn khi biết quư cha cùng tất cả anh chị em
đang cùng ‘một ḷng một ư’ làm nên sức mạnh của những người tin Chúa, và
đang hết ḿnh v́ giáo phận trong t́nh hiệp thông và liên đới.” Và cứ
nh́n những ǵ đă diễn ra trong giáo phận Vinh trong vụ Tam Toà cũng thấy
đức giám mục Vinh có lư để an tâm : 7 giờ sáng Chúa nhật 26-07 vừa qua,
tất cả các tín hữu Công Giáo đều tập trung về một trong 18 nhà thờ giáo
hạt để cầu nguyện với con số tổng cộng trên 200.000. Các linh mục một
ḷng đoàn kết, cho thấy các ngài là những mục tử cương quyết cùng nhau
bảo vệ đoàn chiên.
Sự im lặng đáng sợ
Trong khi ở trong
nước cũng như từ nước ngoài, các tín hữu bày tỏ t́nh hiệp thông với Tam
Toà như vừa nói ở trên, th́ ở trong nước các giám mục hoàn toàn im hơi
lặng tiếng, khiến nhiều người ngạc nhiên. Thật ra th́ nếu nh́n lại các
sự việc đă diễn ra trong những năm gần đây, ta sẽ không ngạc nhiên trước
sự im lặng của các ngài, khi xảy ra vụ cha Nguyễn Văn Lư chẳng hạn. Chắc
hẳn sự im lặng của các giám mục đă khiến Chủ tịch Nguyễn Minh Triết nghĩ
ḿnh có lư do để tuyên bố với hăng CNN Hoa Kỳ : “HĐGM/VN và Toà Thánh
Va-ti-can cũng đồng t́nh và ủng hộ việc xét xử linh mục Nguyễn Văn Lư”
(Tuổi Trẻ ngày 07-07-2007). Ngay ngày hôm sau, 08-07-2007 đức cha Nguyễn
Văn Hoà, Chủ Tịch HĐGM/VN đă phản ứng ngay. Ngài viết : “Câu trả lời của
cụ Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết ‘HĐGM/VN và Toà Thánh Va-ti-can cũng
đồng t́nh với chúng tôi’ là không đúng sự thật.” Giả sử Chủ tịch Nước
nói như thế này : “Ông linh mục Nguyễn Văn Lư vi phạm luật pháp Việt Nam
th́ bị xử lư theo luật pháp Việt Nam, và bản án 8 năm tù giam là thoả
đáng, bằng cớ là trong số các vị giám mục là lănh đạo của ông linh mục
Lư, không có vị nào lên tiếng phản đối hết”. Trong giả thuyết đó, chẳng
biết đức cha Chủ tịch HĐGM/VN sẽ phản ứng như thế nào.
Trở lại vụ Thái Hà
Vụ Thái Hà nổ ra
ngay trước Hội nghị các giám mục tại Xuân Lộc. HĐGM/VN đă nhận được thư
ông Nguyễn Thế Thảo, chủ tịch UBND/Tp Hà Nội tố cáo “Toà Tổng giám
mục Hà Nội mà đứng đầu là Tổng giám mục Ngô Quang Kiệt và Nhà thờ Thái
Hà, mà đứng đầu là linh mục Vũ Khởi Phụng cùng các giáo sỹ Nguyễn Văn
Khải, Nguyễn Văn Thật, Nguyễn Ngọc Nam Phong… đă kích động, lôi kéo giáo
sỹ, giáo dân hoạt động tôn giáo trái pháp luật và có những hành vi vi
phạm pháp luật, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn Thành phố”, văn
thư đề ngày 23-07-2008. Trong văn thư trả lời đề ngày 25-09-2008, đức
cha Nguyễn Văn Nhơn, Chủ tịch HĐGM/VN trả lời rằng các vị nói trên “Không
làm bất cứ điều ǵ ngược lại giáo luật hiện hành của Giáo Hội Công Giáo.”
Lời thanh minh chỉ có bấy nhiêu. Hoá ra Đức Cha Chủ tịch HĐGM/VN không
biết hay không nhớ tài liệu vô tiền khoáng hậu trong lịch sử Giáo Hội
Công Giáo Việt Nam chỉ cách Đại hội tại Xuân lộc có 6 năm, đó là lá thư
ngỏ gửi lănh đạo các cơ quan lập pháp của Nhà Nước Việt Nam nhân Hội
nghị thường niên của HĐGM tại Hà Nội từ ngày 7 đến ngày 12-10-2002 trong
đó các giám mục phản bác cơ
chế xin-cho
của chế độ. Và tội tầy đ́nh của đức cha Ngô Quang Kiệt Tổng Giám mục Hà
Nội là đă công khái phản
bác cơ chế xin-cho
đó trong cuộc họp
với UBND Tp Hà Nội ngày 20-09-2008.
Một chút tưởng tượng
Nếu sau lời tuyên
bố đức cha Ngô Quang Kiệt không làm bất cứ điều ǵ ngược lại giáo
luật hiện hành của Giáo Hội Công Giáo, mà đức cha Chủ tịch HĐGM/VN
nói thêm : “Khi phản bác cơ chế xin-cho, đức cha Ngô Quang Kiệt đă
lấy lại lập trường của HĐGM/VN sau Hội nghị 2002 trong thư chung đă gửi
các cơ quan luật pháp vào thời điểm nói trên.” Nếu có được một lời
khẳng định như thế, mọi sự sẽ hoàn toàn khác so với những ǵ chúng ta
chứng kiến thời gian vừa qua.
Thư ngỏ của HĐGM/VN
năm 2002 vừa nói hoàn toàn đi theo nguyên tắc
đồng hành với Dân Tộc
của thư chung năm
1980. Nhưng nay nh́n lại, ta có cảm tưởng HĐGM/VN chỉ muốn đưa ra những
nguyên tắc trừu tượng mà thôi chứ không đi vào thực tế, v́ khi nổ ra
những vấn đề xă hội như tham nhũng, dân oan, và gần đây nhất là vụ
bauxite Tây Nguyên th́ không thấy động tĩnh ǵ từ phía HĐGM, trong khi
người người đều mạnh mẽ lên tiếng trước hiểm hoạ khôn lường đe doạ đến
sự tồn vong của Dân Tộc.
Những vấn đề lớn
Có vẻ như khi nổ
ra vấn đề bauxite, các giám mục Việt Nam đang bận tâm lo chuẩn bị cho
chuyến đi “ad limina” nên phải tránh mọi động thái khiến Nhà Nước kiếm
cớ gây khó dễ. Nay đi về b́nh an rồi th́ lại phải lo nhiều chuyện lớn
khác : nào là chuẩn bị mừng Năm Thánh 2010 kỷ niệm 50 năm thành lập hàng
giáo phẩm Việt Nam, nào là ứng xử ra sao cho hợp với hoàn cảnh, v́ cuối
năm nay Chủ tịch Nước thăm Toà Thánh Va-ti-can, đưa quan hệ Việt Nam –
Va-ti-can lên một tầm cao mới, biết đâu là thiết lập quan hệ ngoại giao
b́nh thường, và biết đâu Giáo Hội Việt Nam sẽ được vui mừng tiếp đón Đức
Thánh Cha nhân chuyến tông du của ngài sang Nam Triều Tiên vào năm 2011
? Bên cạnh những chuyện đại sự như thế, nhà thờ và nhà ḍng Mến Thánh
Giá Thủ Thiêm đâu có là ǵ, Tam Toà cũng thế, chỉ là chuyện nhỏ… Chẳng
biết có phải đây là lư do khiến các giám mục Việt Nam giữ miệng làm
thinh như ta đang chứng kiến.
Vài suy nghĩ
Hồi Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng thăm Va-ti-can, có người bảo : sắp có bang giao giữa Toà
Thánh và Việt Nam rồi. Tôi nói với mấy người bạn : Cứ chờ đi : Hồi Hội
nghị Pa-ri, phải mất 6 tháng mới thoả thuận được về h́nh thù của cái bàn
hôi nghị, th́ nay các phái đoàn của Toà Thánh cứ việc đi đi về về ṃn cả
dép, chưa chắc ǵ đă có bang giao. Điều này xem ra đúng. Mà giả như nay
mai có một vị sứ thần Toà Thánh ở Hà Nội, th́ ta cũng chớ vội mừng : thử
hỏi tại thủ đô Hà Nội, ông đại sứ của cường quốc số 1 là Hoa Kỳ, đă làm
được ǵ để chính quyền cộng sản Việt Nam bớt độc tài, thối nát ? C̣n
chuyện đức giáo hoàng sang Việt Nam, th́ trong hoàn cảnh b́nh thường, có
người tín hữu nào lại không mong điều đó. Nhưng trong hoàn cảnh thực tế,
có lẽ mơ điều đó chỉ là mơ chuyện hăo huyền. Và giả như để có được một
cuộc viếng thăm như thế, cái giá phải trả là ngậm miệng làm thinh mặc
cho các nhà đấu tranh cho dân chủ cứ nối tiếp nhau vào tù, mặc cho
chuyện khai thác Tây Nguyên cứ việc tiếp tục, dù chẳng lợi lộc ǵ về
kinh tế, môi trường bị huỷ hoại, an ninh quốc pḥng bị xâm phạm, nguy cơ
tiếp nối “một ngàn năm nô lệ giặc Tàu” là không tránh khỏi, mặc cho ngư
dân ở nhà th́ chết đói, mà ra biển th́ bị tàu Trung Quốc tấn công, v.v…
Cái giá phải trả thật là quá cao so với niềm vui được đón tiếp đức giáo
hoàng. Điều ta c̣n phải lo âu là nếu lănh đạo tôn giáo v́ muốn yên thân
lo việc đạo mà nhắm mắt làm ngơ cho bạo quyền mặc sức lộng hành, phỉ
báng sự thật, bóp chết tự do, chà đạp công lư, th́ liệu đạo Chúa Ki-tô
trên đất nước này có c̣n là men trong bột, là muối cho đời nữa chăng ?
Kết luận
Là công dân Việt
Nam, tôi thấm thía nỗi đau của người nông dân bị cướp đất, của ngư dân
phải ở nhà nhịn đói, không dám đi ra biển, của những trí thúc muốn xây
dựng đất nước, nhưng chỉ v́ dám nghĩ khác đảng cộng sản mà phải vào tù.
Là tín hữu Chúa Ki-tô, tôi xót xa khi thấy anh chị em đồng đạo ở Thái Hà,
ở Tam Toà bị bách hại. Nhất là tôi thất vọng trước vẻ thờ ơ lạnh lùng
của những bậc cha mẹ của tôi trong đời sống đức tin. Nhưng tôi an tâm
vững chí khi nhớ lại lời ông Moóc-đo-khai nói với hoàng hậu Ét-te : “Đến
lúc này mà con vẫn cứ ngậm miệng làm thinh th́ người tín hữu sẽ nhận
được sự trợ giúp và giải cứu từ một nơi khác” (Et 4,14).
Sài-g̣n, ngày 31 tháng 07 năm 2009
Pascal Nguyễn Ngọc Tỉnh ofm
pascaltinh@gmail.com
|
|