Quan hệ ngoại giao Việt Nam – Vatican: Những vấn đề đang được quan
tâm
Nguồn:
http://www.hdgmvietnam.org/News.aspx?Type=8&Act=Detail&ID=1184&CateID=63
WHĐ (11.12.2009) – Hôm nay, 11-12-2009, tại Vatican, sẽ diễn ra cuộc
gặp gỡ giữa Chủ tịch Nguyễn Minh Triết và Đức Thánh Cha Bênêđictô
XVI.
Cuộc gặp giữa hai nhà lănh đạo Vatican – Việt Nam được báo chí khắp
nơi trên thế giới quan tâm theo dơi.
WHĐ giới thiệu bài viết sau đây của nhà báo John Ruwitch của hăng
tin Reuters. Dưới h́nh thức Hỏi – Đáp (Q-A), bài viết của John
Ruwitch giúp độc giả có một cái nh́n tổng quát về mối quan hệ Việt
Nam – Vatican.
HÀ NỘI (Reuters) – Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Minh Triết sẽ gặp
Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI vào tuần này, trong khuôn khổ chuyến
thăm nước Ư để thảo luận về việc cải thiện quan hệ. Vatican và quốc
gia Đông Nam Á theo chế độ Cộng sản này không có quan hệ ngoại giao.
Hội đồng Giám mục Việt Nam cũng đă mời Đức Giáo Hoàng đến thăm Việt
Nam vào năm tới. Dưới đây là một số câu hỏi và câu trả lời về các
mối quan hệ Việt Nam-Vatican.
Giáo hội Công giáo có tầm quan trọng như thế nào tại Việt Nam?
Công giáo đă có mặt tại Việt Nam từ nhiều thế kỷ. Dân số Việt Nam
hiện là 86 triệu người, chủ yếu là Phật giáo, trong đó khoảng bảy
phần trăm là Công giáo, thành một trong những cộng đồng Công giáo
lớn nhất ở châu Á.
Không giống như ở Trung Quốc, nơi mà nhà nước can thiệp vào nội bộ
các tôn giáo thông qua Giáo hội “yêu nước” do Đảng Cộng sản làm hậu
thuẫn, c̣n tại Việt Nam nhà nước không can thiệp trực tiếp và người
Công giáo luôn giữ sự trung thành với Vatican.
Giáo hội Công giáo là một tổ chức lớn nhất tại Việt Nam, ngoài Đảng
Cộng sản – là tổ chức theo dơi sát sao t́nh h́nh tôn giáo và các
hoạt động của các tín đồ khi được coi là dấu hiệu dính dáng đến
chính trị.
Cuộc gặp Đức Giáo hoàng của Chủ tịch Nguyễn Minh Triết diễn ra trong
bối cảnh nào?
Năm ngoái, hàng giáo sĩ Công Giáo hướng dẫn tín hữu canh thức cầu
nguyện và biểu t́nh trên một số phần đất ở Hà Nội và tại các nơi
khác. Giáo Hội cho rằng mấy chục năm về trước chính phủ đă tịch thu
các phần đất này không đúng. Chính quyền đă bắt giữ tám người v́ cho
rằng họ có vai tṛ trong cuộc biểu t́nh nhưng phiên ṭa sau đó đă ra
bản án tương đối nhẹ.
Gần đây, người Công giáo tại Tam Ṭa, ở phía nam của Hà Nội, đă cố
gắng dựng một nhà thờ tạm trên phần đất của ngôi thánh đường cũ đă
bị máy bay chiến đấu Mỹ ném bom và đă được quy hoạch thành di tích
chiến tranh. Họ bị công an ngăn chặn, một số người bị bắt giữ và các
nguồn tin Công giáo nói rằng một số đă bị thương trong cuộc xô xát.
Cuộc biểu t́nh lớn xảy ra sau đó, đánh dấu một thách thức chưa từng
thấy cho chính quyền và có thể tạo ra sức ép đối với Đảng Cộng sản
đang trong tiến tŕnh đàm phán với Vatican - hoặc ít nhất cũng là
dấu chỉ việc đó đang được tiến hành. Một số nhà phân tích suy đoán
rằng chính phủ đă yêu cầu Vatican giúp ngăn chặn các cuộc biểu t́nh.
V́ sao Hà Nội và Ṭa Thánh chưa thiết lập quan hệ ngoại giao?
Việt Nam là một trong những số ít các quốc gia trên thế giới không
có quan hệ với Vatican. Ở châu Á, những người khác cũng giống Việt
Nam là Trung Quốc, Bắc Triều Tiên, Lào, Malaysia và Myanmar.
Khi các lực lượng của Cộng sản Việt Nam lật đổ Pháp và đất nước bị
chia cắt bởi Hiệp định Genève năm 1954, hàng trăm ngàn người Công
giáo chạy trốn về phía nam. Năm năm sau, Vatican băi bỏ văn pḥng
tại Hà Nội và chuyển đến Sài G̣n, thuộc Việt Nam Cộng ḥa, tức miền
Nam Việt Nam, nơi có một đại sứ ở Hoa Kỳ, cho đến khi chính phủ ở
đây sụp đổ vào năm 1975.
Những gợi ư cho quá tŕnh tan băng trong quan hệ với Hà Nội bắt đầu
xuất hiện vào cuối những năm 1980, nhưng mọi việc lại chuyển động
với tốc độ của tảng băng v́ chính phủ Cộng sản cảnh giác với các tổ
chức đối lập và với tôn giáo nói chung, dù ở mức độ thấp hơn.
Vatican và chính phủ Việt Nam đă có hơn một chục ṿng đàm phán trong
những năm qua và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đă gặp Đức Giáo Hoàng vào
đầu năm 2007.
Việc thiết lập quan hệ ngoại giao đem lại ư nghĩa ǵ cho cả đôi bên?
V́ nhiều lư do, Vatican quan tâm đến việc thiết lập quan hệ ngoại
giao hơn là chính phủ Việt Nam.
Tuy nhiên, trước các cuộc biểu t́nh và sự lên tiếng của cộng đồng
Công giáo người Việt ở nước ngoài, các nhà lănh đạo cộng sản cao cấp
có lẽ đă cân nhắc cái giá phải trả và những lợi ích thu được khi bớt
gây căng thẳng với Vatican.
Quả thật, nếu Vatican đă làm dịu bớt t́nh h́nh giữa lúc diễn ra các
cuộc biểu t́nh hồi năm ngoái, th́ Đảng có thể thấy sự tăng cường các
quan hệ như là một phương thế hữu hiệu trong việc kiểm soát giới
Công giáo trong nước.
Nh́n từ phía Vatican, việc thiết lập quan hệ chính thức với Việt Nam
có thể nhắc nhở các quốc gia khác cải thiện những mối quan hệ song
phương.
Nguồn:
http://in.reuters.com/article/worldNews/idINIndia-44553020091208?pageNumber=1&virtualBrandChannel=0
PV