ĐTC Biển Đức XVI Tông Du Tiệp Khắc 26-28/9/2009

“Một chuyến hành hương thực sự và đồng thời cũng là một sứ vụ ở ngay tâm điểm của Âu Châu”

ĐTC Biển Đức XVI Chia Sẻ Cảm Nghiệm Về Chuyến Tông Du Cộng Hòa Tiệp Khắc Trong Buổi Triều Kiến Chung Hằng Tuần Thứ Tư 30/9/2009

Anh chị em thân mến,

Theo thông lệ sau những chuyến tông du quốc tế, tôi lợi dụng buổi triều kiến chung để nói về cuộc hành hương tôi đã thực hiện trong những ngày vừa qua ở Cộng Hòa Tiệp Khắc.

Tôi làm điều này trước hết như một tác động tạ ơn Thiên Chúa, Đấng đã giúp tôi có thể thực hiện chuyến viếng thăm này và dồi dào chúc phúc cho nó. Nó là một chuyến hành hương thực sự và đồng thời cũng là một sứ vụ ở ngay tâm điểm của Âu Châu: một chuyến hành hương, vì Bohemia và Moravia đã từng là những mảnh đất có hơn một thiên kỷ đức tin và thánh đức; một sứ vụ, vì Âu Châu cần tìm gặp lại Thiên Chúa và trong tình yêu của Ngài có được một nền tảng hy vọng vững chắc. Không phải là ngẫu nhiên xẩy ra chuyện những nhà truyền bá phúc âm hóa của những dân tộc này là Cyril và Methodius là những vị đồng quan thày của Âu Châu với Thánh Biển Đức.

“Tình Yêu Chúa Kitô là Sức Mạnh của chúng ta”: Đó là chủ đề của chuyến hành trình này, một khẳng định làm âm vang đức tin của rất nhiều nhân chứng anh hùng trong quá khứ xa xưa hay gần đây – tôi đang đặc biệt nghĩ đến thế kỷ vừa qua. Thế nhưng, đó cũng là chủ đề trước hết muốn cắt nghĩa cho biết về niềm tin của các Kitô hữu ngày nay. Phải, sức mạnh của chúng ta là tình yêu của Chúa Kitô! Một sức mạnh tác động và thúc đẩy những cuộc cách mạng thực sự, những cuộc cách mạng an bình và vượt thoát, và là những gì bảo trì chúng ta trong những lúc khủng hoảng, giúp chúng ta có thể đứng lên một lần nữa khi tự do, được phục hồi một cách gian khổ, đang có cơ nguy đánh mất chính mình, mất đi sự thật của nó.

Tôi đã được đón tiếp thân tình. Vị tổng thống của nước cộng hòa này, vị tôi muốn tỏ lòng biết ơn một lần nữa, đã hiện diện trong một số lần và đã hết sức thân tình cùng với thành phần cộng sự viên của ông đón tiếp tôi tại tư dinh của ông là Lâu Đài lịch sử ở Thủ Đô. Toàn thể hội đồng giám mục, đặc biệt là vị hồng y tổng giám mục ở Prague và đức giám mục Brno, đã làm cho tôi cảm thấy một cách hết sức ấm cúng cái liên kết sâu xa thắt nối cộng đồng Công Giáo Tiệp Khắc với vị Thừa Kế Thánh Phêrô. Tôi cũng cám ơn các vị về việc sửa soạn cẩn thận những cuộc cử hành phụng vụ. Tôi cũng gửi lời cám ơn đến những vị thẩm quyền dân sự và quân đội cùng tất cả những ai hợp tác bằng những cách thức khác nhau vào sự thành công tốt đẹp cho chuyến viếng thăm của tôi.

Tình yêu Chúa Kitô bắt đầu tỏ mình ta nơi gương mặt của một Em Nhỏ. Thật vậy, tới Prague, chặng dừng chân đầu tiên của tôi xẩy ra ở trong nhà thờ Đức Mẹ Chiến Thắng, nơi tôn kính Chúa Giêsu Hài Nhi, với danh xưng chính xác là “Hài Nhi Prague”. Tấm hình nổi này nói đến mầu nhiệm Thiên Chúa hóa thân Làm Người, đến “Vị Thiên Chúa gần gũi”, nền tảng cho niềm hy vọng của chúng ta. Trước tấm ảnh “Hài Nhi Prague” này, tôi đã cầu nguyện cho tất cả mọi trẻ em, cho cha mẹ các em, và cho tương lai của cơ cấu gia đình. Cuộc “chiến thắng” thực sự là những gì chúng ta hôm nay cầu cùng Mẹ Maria cho được là chiến thắng của tình yêu và của sự sống trong gia đình và nơi xã hội!

Cái Lâu Đài ở Prague, đặc biệt cả về lãnh vực lịch sử lẫn kiến trúc, là những gì cống hiến một suy tư tổng quát hơn nữa: Nó qui tụ nơi khoảng không trung rất bao rộng của mình nhiều tượng đài, nhiều lãnh vực và nhiều trụ sở, hầu như tiêu biểu cho một quốc đô, trong đó vương cung thánh đường cùng dinh thự, quảng trường và công viên, cùng hiện hữu một cách hài hòa.

Bởi thế, trong cùng bối cảnh ấy, chuyến viếng thăm của tôi đã có thể giao tiếp với lãnh vực dân sự và tôn giáo, không phải cạnh tranh, nhưng một cách gần gũi hòa hợp trong phân biệt. Thế nên, khi ngỏ lời cùng các thẩm quyền chính trị và dân sự cùng ngoại giao đoàn, tôi đã đề cập tới mối liên hệ bất khả phân ly bao giờ cũng phải có giữa tự do và chân lý. Không việc gì phải sợ hãi chân lý, vì nó là bạn của con người và của tự do con người; trái lại, chỉ khi nào tìm kiếm những gì là chân thực, thiện hảo và mỹ lệ, mới thực sự có thể cống hiến một tương lai cho giới trẻ ngày nay cũng như các thế hệ tương lai. Hơn nữa, cái gì đã thu hút rất nhiều người đến Prague nếu không phải là vẻ đẹp của nó, một vẻ đẹp không phải chỉ về thẩm mỹ mà còn về lịch sử, tôn giáo và nhân bản ở một nghĩa bao rộng nhất? Những ai thực thi các trách nhiệm ở lãnh vực chính trị và giáo dục cần phải làm sao có thể chưng cất từ ánh sáng của sự thật này những gì là phản ảnh của sự khôn ngoan vĩnh hằng từ Đấng Hóa Công; và được kêu gọi để làm chứng về nó bằng đời sống của mình. Chỉ khi nào triệt để quyết tâm sống chính trực về tri thức cũng như về luân lý mới xứng đáng với sự hy sinh của tất cả những ai đã trả giá đắt cho tự do!

Biểu hiệu của tổng hợp giữa sự thật và sự mỹ là Vương Cung Thánh Đường nguy nga ở Prague, được cung hiến cho hai Thánh Vitus Wenceslaus và Adalbert, nơi tôi cử hành những giờ kinh tối với các linh mục, tu sĩ, chủng sinh và một đại diện cho thành phần giáo dân dấn thân ở các hiệp hội và phong trào trong giáo hội. Đây là một thời điểm khó khăn cho cộng đồng Trung Đông Âu Châu: thêm vào những hậu quả của một mùa đông dài dưới chủ nghĩa chuyên chế độc tài cộng sản là những tác dụng độc hại của một chủ nghĩa tục hóa và hưởng thụ Tây phương. Vì thế tôi đã phấn khích tất cả mọi người hãy kín múc những nghị lực mới từ Chúa Phục Sinh, để có thể trở thành men phúc âm trong xã hội và dấn thân, như hiện đang xẩy ra rồi, cho các hoạt động bác ái, thậm chí hơn thế nữa, cho những hoạt động giáo dục và học đường.

Tôi đã trải rộng sứ điệp hy vọng được dựa vào niềm tin tưởng nơi Chúa Kitô này cho tất cả Dân Chúa trong hai Thánh Lễ đông đảo được cử hành thứ tự ở Brno, thủ đô Moravia, và ở Stara Boleslav, địa điểm tử đạo của Thánh Wenceslaus là vị quan thày chính của quốc gia này. Moravia khiến cho chúng ta nghĩ ngay đến hai Thánh Cyril và Methodius, những nhà truyền bá phúc âm hóa cho các dân tộc Slavic, và vì thế là những nhà truyền bá phúc âm hóa cho một quyền lực khôn thấu của Phúc Âm, một quyền lực, như một con sông chảy những giòng nước chữa lành, băng qua giòng lịch sử và các châu lục, mang sự sống và ơn cứu độ tới khắp nơi khắp chốn. Trên cánh cổng của Nhà Thờ Chính Tòa Brno có khắc những lời của Chúa Kitô: “Hãy đến với Tôi, hỡi tất cả những ai lao nhọc và cảm thấy mệt mỏi, Tôi sẽ cho các người nghỉ ngơi” (Mt 11:28). Cũng những lời này đã vang vọng hôm Chúa Nhật vừa rồi trong phụng vụ, khi vang lên tiếng nói hằng hữu của Đấng Cứu Thế là niềm hy vọng cho con người hôm qua, hôm nay và mãi mãi. Dấu hiệu hùng hồn cho vai trò làm Chúa của Chúa Kitô, vai trò làm Chúa của ân sủng và tình thương, đó là việc hiện hữu của những vị quan thày thánh thiện thuộc các quốc gia Kitô giáo khác nhau, chẳng hạn như chính Thánh Wesceslaus, vị vua trẻ trung của Bohemia ở thế kỷ thứ 10, vị nổi bật về chứng từ Kitô giáo gương mẫu của mình và là vị bị em mình sát hại. Thánh Wenceslaus đã đặt nước trời trước sự thu hút của quyền lực trần gian và vẫn mãi thế trong lòng nhân dân Tiệp Khắc, như mô phạm và là vị bảo vệ trong các cuộc thăng trầm khác nhau của lịch sử. Tôi đã ngỏ lời mời gọi tới đông đảo giới trẻ hiện diện trong Thánh Lễ kính Thánh Wenceslaus cũng như ở các quốc gia lân bang là hãy nhận ra nơi Chúa Kitô người bạn chân thật nhất của họ, Đấng thỏa mãn những khát vọng sâu xa nhất của coõi lòng con người.

Sau hết, trong nhiều điều khác tôi cần phải đề cập tới hai cuộc gặp gỡ, đó là cuộc gặp gỡ đại kết và cuộc gặp gỡ với cộng đồng hàn lâm. Cuộc gặp gỡ thứ nhất, được tổ chức ở tòa tổng giám mục Prague, qui tụ các vị đại diện những cộng đồng Kitô hữu khác nhau ở Cộng Hòa Tiệp Khắc và thành phần đầu não của cộng đồng Do Thái. Khi chia sẻ về lịch sử của xứ sở này, một lịch sử tiếc thay đã trải qua những cuộc xung đột giữa thành phần Kitô hữu, lý do để hết lòng tạ ơn Thiên Chúa đó là việc chúng ta đến với nhau như thành phần môn đệ của một Chúa duy nhất, để chia sẻ niềm vui của đức tin và trách nhiệm lịch sử trước những thách đố hiện tại. Nỗ lực trong việc cùng nhau tiến bộ hướng tới mối hiệp nhất trọn vẹn hơn và hữu hình hơn giữa chúng ta, những tín hữu tin vào Chúa Kitô, là những gì làm cho vững mạnh hơn và hiệu nghiệm hơn cái cố gắng chung trong việc tái nhận thức những cội rễ Kitô giáo của Âu Châu.

Khía cạnh cuối cùng này, một khía cạnh được vị tiền nhiệm yếu dấu của tôi là Gioan Phaolô II hết sức ấp ủ trong lòng, cũng hiện lên trong cuộc gặp gỡ với các vị viện trưởng đại học, các vị đại diện thành phần giáo sư và sinh viên, và các nhân vật thích hợp khác thuộc giới văn hóa. Trong bối cảnh này, tôi đã nhấn mạnh đến vai trò của đại học, một trong những cấu trúc căn bản của Âu Châu, mà đại học ở Prague có một thư viện thuộc loại cổ nhất và uy tín nhất Châu Lục này, đó là Đại Học Charles, tên được đạt theo tên của hoàng đế Charles IV là vị thiết lập nó cùng với Đức Giáo Hoàng Clement VI. Đại học của những ngành học hỏi là một môi trường quan trọng cho xã hội, là bảo đảm của tự do và phát triển, như được chứng tỏ bởi sự kiện là chính ở trong môi trường đại học đã xuất phát phong trào ở Prague được gọi là cuộc Cách Mạng Velvet. Hai mươi năm sau biến cố lịch sử này, tôi lại nêu lên ý nghĩ về việc đào luyện trọn vẹn, dựa vào mối hiệp nhất giữa kiến thức trong chân lý, đế đáp ứng với một thứ độc tài mới, thứ độc tài của chủ nghĩa tương đối cùng với việc thống trị của kỹ thuật. Thứ văn hóa nhân bản và khoa học này không thể nào tách biệt; trái lại, chúng là hai mặt của cùng một đồng tiền: Chúng ta được nhắc nhở về nó một lần nữa bởi đất nước Tiệp Khắc này, quê hương của những đại văn hào, như Kafka, và Đan Viện Phụ Mendel, vị tiên phong của ngành di truyền học tân tiến.

Các bạn thân mến, tôi cám ơn Chúa vì, qua cuộc hành trình này, Ngài đã cho tôi có thể gặp gỡ một dân tộc và một Giáo Hội có những cội rễ về lịch sử và tôn giáo sâu xa, một cuộc hành trình tưởng niệm năm nay những biến cố khác nhau có giá trị cao cả về lãnh vực thiêng liêng và xã hội. Tôi lập lại với anh chị em Cộng Hòa Tiệp Khắc sứ điệp hy vọng và lời mời gọi sống giá trị của sự thiện để xây dựng Âu Châu hiện nay và mai ngày. Tôi xin ký thác các hoa trái của chuyến tông du này cho việc chuyển cầu của Mẹ Maria Rất Thánh cũng như cho tất cả các vị thánh của Bohemia và Moravia. Cám ơn anh chị em.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 30/9/2009

(những chỗ được in đậm lên là do tự ý của người dịch trong việc làm nổi bật những điểm chính yếu quan trọng)