“Toàn thể lịch sử của Thiên
Chúa với loài người được tóm gọn lại nơi những lời truyền phép Thánh
Thể ấy”
(Đức
Thánh Cha Biển Đức XVI: Bài Giảng Lễ Ḿnh Máu Thánh Chúa Kitô 15/6/2006
tại Quảng Trường Đền Thờ Latêranô Rôma)
Anh
Chị Em thân mến,
Vào
tối áp cuộc khổ nạn của ḿnh, trong bữa Vượt Qua, Chúa Kitô đă cấm lấy
bánh trong tay ḿnh – như chúng ta đă vừa mới nghe cách đây ít lâu trong
đoạn Phúc Âm – và, sau khi làm phép, Người bẻ ra và trao cho các môn đệ
mà phán: ‘Các con hăy cầm lấy mà ăn, này là ḿnh Thày’. Đoạn Người cầm
lấy chén, tạ ơn và trao cho các vị và tất cả các vị đều uống chén ấy.
Người phán: ‘Đây là máu của Thày, máu giao ước, được đổ ra cho nhiều
người’ (Mk 14:22-24).
Toàn
thể lịch sử của Thiên Chúa với loài người được tóm gọn lại nơi những lời
ấy. Không phải chỉ có quá khứ mới được nói tới và được giải thích, mà cả
tương lai cũng được ngưỡng vọng nữa – đó là việc Vương Quốc của Thiên
Chúa trị đến trên thế giới này. Những ǵ Chúa Giêsu nói không phải là
những lời lẽ đơn giản tầm thường. Những ǵ Người nói là một biến cố, một
biến cố chính yếu nơi lịch sử của thế giới và của đời sống riêng tư của
chúng ta.
Những
lời này là những lời bất khả thấu tận. Vào lúc này đây, tôi xin suy niệm
với anh chị em về chỉ một khía cạnh duy nhất. Chúa Giêsu đă chọn bánh và
rượu để làm như là dấu hiệu hiện diện của Người. Bằng mỗi một dấu hiệu
này, Người hoàn toàn hiến ban chính ḿnh Người, chứ không phải chỉ từng
phần. Đấng Phục Sinh là Đấng không bị phân chia. Người là một ngôi vị,
nhờ các dấu hiệu, đến gần với chúng ta hơn và liên kết chúng ta với
chính ḿnh Người.
Tuy
nhiên, mỗi một dấu hiệu, theo cách thế riêng của ḿnh, tiêu biểu cho một
khía cạnh đặc biệt về mầu nhiệm của Người, và qua việc biểu lộ xứng hợp
của ḿnh, muốn nói với chúng ta để chúng ta hiểu được mầu nhiệm về Chúa
Giêsu Kitô khá hơn chút nữa.
Trong
cuộc rước kiệu và chầu Chúa, chúng ta nh́n lên Tấm Bánh đă được thánh
hiến, một h́nh thức bánh và dưỡng chất đơn sơ thanh đạm nhất, được làm
nên bởi một ít bột và nước. Nhờ đó, tấm bánh trở thành như là lương thực
của người nghèo, thành phần Chúa Kitô gắn bó nhất.
Lời
nguyện được Giáo Hội trong phụng vụ Thánh Lễ hiến dâng tấm bánh ấy lên
Chúa, định phẩm nó như là hoa mầu của trái đất và lao công của con người.
Nó
bao gồm lao công của con người, việc làm hằng ngày của những ai canh tác
trái đất, gieo trồng và gặt hái (lúa miến), và sau hết là việc làm bánh.
Tuy nhiên, bánh không phải thuần túy và chỉ là những ǵ chúng ta sản
xuất, những ǵ chúng ta làm được; nó là hoa trái của trái đất và v́ thế
cũng là tặng vật nữa.
Chúng
ta không thể kể công về sự kiện trái đất trổ sinh hoa trái; chỉ có một
ḿnh Đấng Hóa Công mới có thể làm cho nó thành mầu mỡ. Và giờ đây chúng
ta cũng có thể nới thêm một chút nữa thế này vào lời nguyện cầu này của
Giáo Hội, đó là Bánh này là hoa trái của trời cao và trái đất. Nó bao
gồm việc hợp lại giữa các năng lực của trái đất cùng với những tặng ân
từ trên cao, tức là của mặt trời và mưa gió. Cả nước nôi nữa, yếu tố
chúng ta cần để làm bánh, yếu tố chúng ta không thể nào làm nên.
Trong
một giai đoạn vấn đề sa mạc hóa được nói đến và là giai đoạn chúng ta
nghe thấy thời điểm và một lần nữa nghe thấy cảnh giác là con người cùng
hoang thú đang có nguy cơ bị chết khát nơi những miền không có nước ấy –
trong một giai đoạn như vậy chúng ta mới nhận thức một lần nữa rằng tặng
ân nước th́ to tát biết bao, và tại sao chúng ta không thể tự ḿnh sản
xuất được nó.
Bởi
vậy, nh́n kỹ vào miếng Bánh Thánh trắng nhỏ này, tấm bánh của người
nghèo, chúng ta thấy được một thứ tổng hợp của thiên nhiên tạo vật. Trời
và đất nữa, như hoạt động và tinh thần của con người, hợp tác với nhau.
Cái tác hợp của các quyền lực làm cho mầu nhiệm về sự sống và việc hiện
hữu của con người trở thành khả dĩ trên hành tinh của chúng ta đây đến
gặp gỡ chúng ta nơi tất cả những ǵ là cao cả uy nghi vĩ đại.
Như
thế chúng ta bắt đầu hiểu được lư do tại sao Chúa đă chọn miếng bánh ấy
để làm tiêu biểu cho Người. Thiên nhiên tạo vật, với tất cả những tặng
ân của nó, khao khát một cái ǵ đó thậm chí lớn lao hơn nữa, bên trên
chính nó và vượt trên chính nó. Bên trên và vượt trên sự tổng hợp của
những năng lực nơi chính nó, bên trên và vượt trên sự tổng hợp cũng của
cả thiên nhiên lẫn thần trí mà, ở một góc độ nào đó, chúng ta, nơi tấm
bánh, khám phá ra thiên nhiên tạo vật được định phóng hướng tới việc
thần linh hóa, hướng tới một cuộc hôn lễ thánh hảo, hướng tới một cuộc
hiệp nhất với chính Đấng Tạo Thành.
Tuy
nhiên, chúng ta vẫn chưa cắt nghĩa sâu xa sứ điệp của dấu hiệu bánh này.
Chúa Kitô đă đề cập tới mầu nhiệm sâu xa nhất của nó vào Chúa Nhật Lễ Lá,
khi có một số người Hy Lạp yêu cầu được gặp Người. Trong lời Người trả
lời cho vấn đề này có câu: ‘Thật vậy, thật vậy, Tôi nói cho quí vị biết,
trừ phi hạt lúa miến rơi xuống đất có chết đi, bằng không nó vẫn c̣n
nguyên; thế nhưng, nếu nó có thối nát đi, nó mới sinh nhiều hoa trái’ (Jn
12:24).
Mầu
nhiệm của Cuộc Khổ Nạn được dấu ẩn nơi tấm bánh thành nên bởi hạt lúa
đất đai. Bột, hạt lúa đất đai, biểu hiệu cho cái chết đi và phục hồi của
hạt thóc này. Nơi việc được gieo trên đất và bị nung nướng, nó mang nơi
ḿnh một lần nữa cũng cái mầu nhiệm Khổ Nạn ấy. Chỉ nhờ cái chết mới có
phục sinh thế nào th́ hoa trái và sự sống mới cũng thế.
Văn
hóa ở miền Địa Trung Hải, ở vào những thế kỷ trước Chúa Kitô, đă có một
trực giác sâu xa về mầu nhiệm này. Dựa trên cái kinh nghiệm về cái chết
và phục hồi ấy, họ đă tạo nên những huyền thoại về thần linh là những ǵ
đă hiến ban sự sống mới bằng việc chết đi và sống lại. Đối với họ, chu
kỳ của thiên nhiên dường như một lời hứa hẹn thần linh ở giữa cái tối
tăm của khổ đau và chết chóc mà chúng ta phải đương đầu.
Nơi
những huyền thoại này, linh hồn của con người, một cách nào đó, đă hướng
tới việc Thiên Chúa đă làm người, vị mà, hủy thân cho đến chết trên thập
tự giá, dể mở cửa sự sống cho tất cả chúng ta. Nơi bánh và việc làm bánh,
con người đă hiểu nó như là một giai đoạn đợi chờ của thiên nhiên, như
một lời hứa hẹn nơi thiên nhiên là điều này sẽ xẩy ra, đó là Vị Thiên
Chúa chết đi để nhờ đó mang chúng ta tới sự sống.
Những
ǵ được đợi trông nơi những huyền thoại ấy và những ǵ được chất chứa
nơi chính hạt lúa miến như là dấu hiệu cho niềm hy vọng của thiên nhiên
tạo vật – th́ đều thực sự xẩy ra nơi Chúa Kitô. Qua cái cuộc khổ nạn và
tử nạn nhưng không của Người, Người đă trở thành bánh cho tất cả chúng
ta, và nhờ đó trở thành niềm hy vọng sống động vững vàng. Người hỗ trợ
chúng ta nơi tất cả mọi khổ đau cho chết chúng ta. Con đường Người hành
tŕnh với chúng ta, nhờ đó, Người dẫn chúng ta tới sự sống là những con
đường của niềm hy vọng.
Nơi
việc chầu Chúa, khi chúng ta nh́n vào Tấm Bánh được thánh hiến, th́ dấu
hiệu của thiên nhiên tạo vật này là những ǵ nói với chúng ta. Bởi vậy,
chúng ta gặp được cái cao cả của tặng ân Người; thế nhưng chúng ta cũng
gặp được cả cuộc khổ nạn, thập giá của Chúa Giêsu cùng với cuộc phục
sinh của Người. Nơi ánh mắt tôn thờ này, Người lôi kéo chúng ta đến với
Người, trong mầu nhiệm của Người, nhờ đó, Người biến đổi chúng ta như
Người đă biến đổi Bánh Thánh.
Giáo
Hội sơ khai cũng đă khám phá ra một biểu hiệu khác nơi tấm bánh. Tín
Điều của 12 Tông Đồ, một cuốn sách được viết vào khoảng năm 100, chất
chứa nơi những lời nguyện cầu của ḿnh niềm xác tín rằng: ‘Cho dù như
tấm bánh được bẻ ra này bị phân tán khắp các đồi núi, và được qui tụ lại
với nhau nên một, th́ xin cho Giáo Hội của Chúa cũng được qui tụ lại với
nhau từ cùng tận trái đất nơi Vương Quốc của Chúa’ (IX, 4).
Tấm
bánh được làm nên bởi nhiều hạt lúa miến cũng chất chứa một biến cố hiệp
nhất nữa. Hạt lúa miến đất đai trở thành bánh là một tiến tŕnh nên một.
Chính chúng ta, tuy nhiều, cần phải trở thành một tấm bánh duy nhất, một
thân thể duy nhất, như Thánh Phaolô nói (x 1Cor 10:17). Như thế, dấu
hiệu bánh trở thành cả niềm hy vọng lẫn sự viên trọn.
Dấu
hiệu rượu nho nói với chúng ta cũng giống y như thế. Tuy nhiên, trong
khi bánh nói về cuộc sống hằng ngày, về tính cách giản dị và hành tŕnh,
th́ rượu diễn đạt nét trang nhă thanh tú của thiên nhiên tạo vật, đó là
lễ hội của niềm vui được Thiên Chúa cống hiến cho chúng ta vào ngày cùng
tháng tận mà giờ đây và măi măi đă được tiên hưởng nơi dấu hiệu này.
Thế
nhưng, rượu cũng nói về Cuộc Khổ Nạn nữa, ở chỗ, cây nho cần phải được
tỉa đi xén lại nhờ đó mà được nên tinh khiết; những hạt nho cần phải
chín mùi nhờ mặt trời và mưa gió cũng như cần phải bị ép vắt: Chỉ nhờ có
cuộc khổ nạn này mới có một thứ chín mùi rượu ngon.
Vào
Lễ Ḿnh Máu Thánh Chúa Kitô, chúng ta đặc biệt nh́n vào dấu hiệu bánh.
Nó nhắc nhở chúng ta về cuộc hành tŕnh của dân Do Thái suốt 40 năm
trong sa mạc. Bánh Thánh là manna của chúng ta được Chúa dùng để nuôi
dưỡng chúng ta – nó thật là bánh bởi trời, nhờ đó Người hiến ban chính
ḿnh Người.
Trong
cuộc cung nghinh Thánh Thể này, chúng ta theo dấu hiệu ấy, nhờ đó, chúng
ta theo chính Chúa Kitô. Và chúng tax in Người rằng: Xin Chúa dẫn dắt
chúng con qua những nẻo đường lịch sử! Xin Chúa cứ tỏ măi cho Giáo Hội
và những vị mục tử của Giáo Hội thấy đường ngay nẻo chính! Xin Chúa hăy
nh́n đến nhân loại khổ đau, đang thận trọng t́m kiếm một đường đi nước
bước qua rất nhiều những ngờ vực; xin hăy nh́n đến t́nh trạng đói khổ về
vật chất và tâm linh đang hành hạ nhân loại! Xin ban cho con người nam
nữ bánh cho cả xác lẫn hồn! Xin ban cho họ công ăn việc làm! Xin ban cho
họ ánh sáng! Xin ban cho họ chính bản thân Chúa! Xin thanh tẩy và thánh
hóa tất cả chúng con!
Xin
Chúa hăy làm cho chúng con hiểu được rằng chỉ nhờ tham phần vào Cuộc Khổ
Nạn của Chúa, qua việc ‘chấp nhận’ thánh giá, chấp nhận bỏ ḿnh, chấp
nhận những cuộc thanh tẩy Chúa thực hiện nơi chúng con, đời sống chúng
con mới có thể trưởng thành và đạt đến tầm vóc viên trọn thực sự. Xin
Chúa hăy qui tụ chúng con lại từ mọi nơi trên thế giới. Xin Chúa hăy
hiệp nhất Giáo Hội của Chúa, hiệp nhật nhân loại bị thương đau! Xin Chúa
ban cho chúng con ơn cứu độ! Amen
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ
biến ngày 4/7/2006
Ư nghĩa
bài giảng của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI về Thánh Thể liên quan tới khía
cạnh thiên nhiên tạo vật được thần linh hóa và biến đổi từ tấm bánh là
hoa mầu ruộng đất và lao công của con người đă được người dịch cảm
nghiệm và chia sẻ trong cuốn “Nguồn Sống Thần Linh” (Cao-Bùi, 5/2005,
Năm Thánh Thể, trang 69-73, và trang 137-144, như sau:)
Chất Thể của Thánh Thể ở phần Dâng Lễ
Phần
Phụng Vụ Thánh Thể được bắt đầu bằng việc dâng của lễ. Ở đây, chúng ta
có thể đặt vấn đề về ư nghĩa của bánh và rượu, về lư do tại sao lại là
bánh miến và rượu nho mà không phải là những lễ vật khác, cũng như về
mối liên hệ giữa của lễ dâng trên bàn thờ bấy giờ với “hoa mầu ruộng đất
(hay) sản phẩm của cây nho và lao công của con người”.
Mỗi
bí tích đều phải có đủ hai yếu tố mới hiệu thành, đó là chất thể và mô
thể. Chẳng hạn nơi bí tích Thánh Thể, chất thể là bánh với rượu và mô
thể là lời truyền phép. Mô thể của bí tích Thánh Thể là chính lời Chúa
Giêsu phán trên bánh và chén rượu trong Bữa Tiệc Ly, lời được chính các
vị chủ tế lập lại khi truyền phép Thánh Thể. C̣n chất thể của bí tích
Thánh Thể là bánh và rượu, hai chất thể cũng được Chúa Giêsu sử dụng ở
Bữa Tiệc Ly khi lập Bí Tích Cực Trọng này. Thế nhưng, các Phúc Âm nhất
lăm tŕnh thuật về biến cố thiết lập Bí Tích Thánh Thể này nói riêng và
Bữa Tiệc Ly nói chung chỉ đề cập đến chất thể của rượu là rượu nho (x Lk
22:18), chứ không hề đề cập đến chi tiết rơ ràng về chất liệu bánh của
bí tích Thánh Thể, chẳng hạn bánh không men, bánh được làm bằng bột ḿ
hay bột nếp v.v.
Về
chất thể bánh của bí tích Thánh Thể, có một chi tiết được mặc nhiên hiểu
đó là bánh “không men”, v́ Chúa Giêsu mừng Lễ Vượt Qua theo lệ của người
Do Thái là tục lệ cần phải ăn “bánh không men” (x Ex 12:18,20), một qui
lệ được chính Cha Người đặt ra cho dân Do Thái ngay từ khi họ sửa soạn
cuộc Vượt Qua của họ từ miền đất nô lệ ở Ai Cập mà về Đất Hứa.
Tính
chất không men của chất thể bánh làm nên Thánh Thể Chúa Kitô c̣n là
những ǵ nhắc nhở thành phần muốn nhận lănh Chúa Kitô trong Bí Tích
Thánh Thể, hay muốn hiệp thông với Người một cách xứng đáng và trọn vẹn,
cần phải có một tâm hồn tinh khiết. Bởi v́, men thường được hiểu theo
nghĩa tiêu cực, liên quan đến gương mù gương xấu, như “men của những
người Pharisiêu và Saducê” (Mt 16:6), hay men hư hỏng và gian ác, một
thứ men cần phải tránh để trở thành một thứ bánh không men thành tâm và
chân thực, như lời Thánh Phaolô Tông Đồ kêu gọi trong Thư Thứ Nhất gửi
giáo đoàn Côrintô: “Anh em hăy loại trừ đi thứ men cũ để làm cho anh em
trở thành bột mới, thành những tấm bánh không men, v́ Chúa Kitô là Cuộc
Vượt Qua của chúng ta đă được hy tế. Chúng ta hăy mừng lễ không phải
bằng men cũ, men hư hoại và gian ác, mà là bằng tấm bánh không men của
ḷng thành và chân thực” (x 1Cor 5:7-8).
Ngoài
tính chất “bánh không men” của chất thể bánh làm nên Thánh Thể Chúa Kitô
như thế, Giáo Hội Công Giáo, trong khoản Giáo Luật 924.2, c̣n ấn định
dứt khoát chất thể bánh này là “bột ḿ”, chứ không phải một thứ bột nào
khác, như bột nếp hay bột năng.
Bởi
v́, bột ḿ được làm nên bởi lúa miến, mà lúa miến là chất thể được Chúa
Giêsu sử dụng để ám chỉ về chính bản thân của Người là Vị Thiên Chúa
Nhập Thể, Tử Giá và Phục Sinh, khi Người tiên báo về cuộc Vượt Qua của
ḿnh như sau: “Đă đến giờ Con Người được vinh hiển. Thày nói thật với
các con rằng nếu hạt lúa miến rơi xuống đất không mục nát đi th́ nó vẫn
c̣n là một hạt lúa miến. Thế nhưng, nếu nó có mục nát đi nó mới sinh
nhiều hoa trái” (Jn 12:23-24). Hạt lúa miến rơi xuống đất đây là biểu
hiệu cho biến cố Nhập Thể của Chúa Kitô; hạt lúa miến này bị mục nát đi
là h́nh ảnh ám chỉ cuộc Tử Giá của Người, và việc nó sinh nhiều hoa trái
đây ám chỉ Quyền Năng Phục Sinh của Người.
Rượu
nho cũng là một biểu hiệu liên quan đến cuộc Tử Nạn của Chúa Kitô nữa (x
Is 63:2), v́ rượu nho được làm bởi “máy ép nho” (x Is 5:2; Mt 21:33).
Như
thế, v́ cả bánh miến lẫn rượu nho là hai chất thể, theo ư nghĩa mạc
khải, đều liên quan đến Hiến Tế Thập Giá của Chúa Kitô là tất cả những
ǵ nói lên ư nghĩa và bản chất chính yếu của Bí Tích Thánh Thể, mà Giáo
Hội Chúa Kitô đă ấn định chọn dùng cho Phụng Vụ Thánh Thể.
Tuy
nhiên, bánh và rượu là hai chất thể được biến thành Ḿnh và Máu của Chúa
Kitô trên bàn thờ sau lời truyền phép của vị chủ tế ấy không phải tự
động mà có, song phải được sản xuất bởi bàn tay của con người nữa. Bởi
thế, trong phần truyền phép, việc biến thể từ chất thể bánh “là hoa mầu
ruộng đất” và chất thể rượu “là sản phẩm của cây nho” sẽ không thể nào
xẩy ra được, nếu thiếu yếu tố “lao công của con người”. Đó là lư do
trong phần dâng của lễ, yếu tố chất thể (bánh và rượu) từ thiên nhiên và
tiêu biểu cho thế giới tự nhiên, cùng với yếu tố nhân bản (“lao công của
con người”) tiêu biểu cho những ǵ thuộc về thế giới tâm linh, đều được
dâng lên “Chúa là Chúa tể càn khôn”, “để trở nên bánh nuôi sống (hay)
của uống thiêng liêng cho” con người chúng ta.
Trong
phần dâng lễ vật, tuy bề ngoài là chất thể bánh và rượu được dâng lên,
nhưng thật ra là “lao công của con người” được dâng lên. Bởi v́, chất
thể đó là của Thiên Chúa Hóa Công “đă rộng ban” cho con người để trước
hết nuôi sống phần xác con người. Thế nhưng, v́ “con người không nguyên
sống bởi bánh, mà c̣n bởi mọi lời từ miệng Thiên Chúa” (Mt 4:4; Deut
8:3), tức “sống cho Thiên Chúa” (Lk 20:38), mà những ǵ con người hiến
dâng cho Vị Thiên Chúa Hóa Công của ḿnh, đặc biệt trong phần dâng lễ
đây, chính là tác động họ long trọng chẳng những trả về cho Ngài tất cả
những ǵ sở hữu từ thế giới thiên nhiên được gọi là vốn liếng con người
nhận lănh từ Ngài, mà c̣n cả số lời từ số vốn liếng ấy nữa, đó là tất cả
tấm ḷng họ tri ân cảm tạ Ngài, được thể hiện qua những “lao công” họ đă
thiện chí nỗ lực để canh tân và biến chế những ǵ thuộc về họ theo đúng
như dự án của Ngài.
Như
thế, trong phần dâng lễ vật, Kitô hữu dâng lên Thiên Chúa Hóa Công của
ḿnh cả những ǵ ḿnh có (như được Ngài ban cho từ thế giới thiên nhiên)
lẫn những ǵ ḿnh làm (“lao công” phát xuất từ tấm ḷng tri ân cảm tạ),
để chúng trở nên những ǵ ḿnh là theo Thánh Ư của Vị Thiên Chúa là Cha
của con người, đó là sự kiện tất cả những ǵ họ dâng lên đó được Thánh
Thần biến đổi, đúng hơn, chính bản thân của họ được Thánh Thần biến đổi
nên giống Chúa Kitô, như chất thể bánh và chất thể rượu được Thánh Thần,
qua lời truyền phép của vị chủ tế, được biến thành Ḿnh Thánh và Máu
Thánh Chúa Kitô vậy.
Đaminh
Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL (“Nguồn Sống Thần Linh”, Cao-Bùi, 5/2005, trang
69-73)
Từ
Thánh Thể đến Cánh Chung
Bởi
v́, chất liệu được trở nên Ḿnh Thánh và Máu Thánh Chúa Giêsu Kitô chính
là “hoa mầu ruộng đất” và “rượu bởi cây nho”. Nghĩa là, bởi quyền phép
Chúa Thánh Thần, qua lời vị chủ tế khẩn cầu trước mỗi lần Truyền Phép
Thánh Hiến Bánh Rượu, những chất liệu thiên nhiên, tiêu biểu cho “toàn
thể tạo vật” thuộc thế giới tự nhiên, sẽ được hoàn toàn biến đổi tận bản
chất của ḿnh, để trở thành thần linh và sự sống. Mỗi lần việc biến thể
(transubstantiation), việc bánh trở nên Ḿnh Thánh Chúa Giêsu và rượu
trở nên Máu Thánh Chúa Giêsu xẩy ra trên bàn thờ trong Thánh Lễ là mỗi
lần nhắc nhở cho Kitô hữu Công Giáo chúng ta chân lư cánh chung này, đó
là chính thân xác tầm thường, hèn hạ và chết chóc của chúng ta sau cùng
cũng sẽ được biến đổi nên giống như thân xác linh thiêng, hiển vinh và
bất tử của Chúa Giêsu Kitô: “Người sẽ ban cho thân xác thấp hèn của
chúng ta một thể thức mới và tái tạo nó theo như khuôn mẫu của thân xác
hiển vinh Người, bằng quyền năng Người bắt mọi sự suy phục Người” (Phil
3:21).
Vẫn
biết, trong ngày sau hết “tất cả mọi kẻ chết sẽ sống lại nơi thân thể
như họ đang có hiện nay” (CĐ Lataranô IV năm 1215: DS 801), thế nhưng,
chỉ có “những ai làm lành th́ phục sinh để được sống, c̣n ai hành ác th́
phục sinh để chịu luận phạt” (Jn 5:29; x Dan 12:2; Giáo Lư Giáo Hội Công
Giáo, 998). Tức là thân xác của kẻ lành mới được biến đổi nên giống như
thân xác vinh hiển của Chúa Kitô Phục Sinh, c̣n thân xác của thành phần
hư đi tuy cũng được biến đổi thành linh thiêng nhưng lại là một t́nh
trạng linh thiêng giống như ma quỉ trong hỏa ngục. Yếu tố chính yếu làm
cho thân xác của kẻ lành được biến đổi trở thành vinh hiển giống như
thân xác của Chúa Kitô Phục Sinh, hoàn toàn khác với thân xác của thành
phần đời đời hư đi trong hỏa ngục chính là Sự Sống nơi kẻ lành khi c̣n
sống trên trần gian trước khi chết, một Sự Sống họ đă lănh nhận khi chịu
Phép Rửa: “Nhờ phép rửa trong sự chết của Người, chúng ta đă được mai
táng với Người, để như Đức Kitô nhờ vinh quang của Chúa Cha mà sống lại
từ cơi chết thế nào, chúng ta cũng được sống một sự sống mới như vậy”
(Rm 6:4).
“Sự
sống mới” đây là ǵ, nếu không phải, về phương diện thần học, là chính
sự sống “tự do vinh hiển của con cái Thiên Chúa” (Rm 8:21), sự sống toàn
thể tạo vật mong đợi nơi họ để được giải phóng và thông phần vào, sự
sống được hiệp nhất nên một với Thiên Chúa, với chính ḿnh, với tha nhân
và với toàn thể thiên nhiên tạo vật như ngay từ khi con người c̣n ở
trong t́nh trạng thánh thiện và công chính nguyên thủy (x Giáo Lư GHCG,
399-400). Về phương diện tu đức, “sự sống mới” “tự do vinh hiển của con
cái Thiên Chúa”, chính là “sống không theo xác thịt song theo thần trí”
(Rm 8:4; x Col 5:16), v́ “xác thịt hướng về sự chết c̣n thần trí hướng
về sự sống và b́nh an” (Rm 8:6): “Nếu anh em sống theo xác thịt, anh em
sẽ chết; nhưng nếu bởi thần trí anh em tiêu diệt những việc xấu xa của
thân xác anh em sẽ sống” (Rm 8:13). “Những việc xấu xa của thân xác” hay
của “xác thịt là dâm bôn, ô uế, phóng đăng, thờ quấy, phù phép, hận thù,
bất ḥa, ghen tuông, nóng giận, tranh chấp, chia rẽ, bè phái, ganh tị,
say sưa, chè chén, và những điều khác giống như vậy” (Col 5:19-21); c̣n
những việc hay “hoa trái của thần trí là bác ái, hoan lạc, b́nh an, nhẫn
nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền ḥa, tiết độ” (Col 5:22-23).
“Người ta chỉ gặt gái những ǵ họ đă gieo văi. Nếu họ gieo văi nơi thửa
ruộng xác thịt, họ sẽ gặt hái được mùa màng băng hoại; nhưng nếu hạt
giống gieo xuống của họ là thần trí th́ họ sẽ gặt được sự sống trường
sinh” (Gal 6:8). Đúng thế, “mùa gặt đây là tận thế” (Mt 13:39), lúc mà
“Đấng ngự trên ngai phán phán: ‘Này đây Ta đổi mới mọi sự... Xong cả
rồi! Ta là Alpha và Ômega, là Khởi Nguyên và là Cùng Tận. Chính Ta sẽ
ban cho ai khát được uống nơi nguồn nước trường sinh mà không phải trả
tiền. Ai thắng sẽ được hưởng hồng ân đó. Ta sẽ là Thiên Chúa của người
ấy, và người ấy sẽ là con của Ta. C̣n những kẻ hèn nhát, bất trung, đáng
ghê tởm, sát nhân, gian dâm, phù phép, thờ ngẫu tượng, và mọi kẻ dối trá
điêu ngoa, th́ phần dành cho chúng là hồ lửa và diêm sinh ngùn ngụt
cháy: đó là cái chết lần thứ hai’” (Rev 21:5-8).
Thiên
Chúa chỉ hứa cứu chuộc con người tạo vật khỏi cái chết lần nhất mà thôi,
như lời Ngài hứa với hai nguyên tổ sau khi sa phạm đó là Ngài sẽ cho
“miêu duệ người nữ... đạp nát đầu” (Gen 3:15), “con cựu xà, tức Satan,
tên cám dỗ cả thế gian” (Rev 12:9). Đức Giêsu Kitô, con của Đức Maria,
“một trinh nữ đă đính hôn với một người tên là Giuse thuộc gịng dơi
Đavít” (Lk 1:27), thực sự đă “đạp nát đầu” (Gen 3:15) con cựu xà Satan
bằng tử giá cứu độ của ḿnh: “Chính v́ để phá hủy các việc làm của ma
quỉ mà Con Thiên Chúa đă tỏ ḿnh ra” (1Jn 3:8); “Một khi Tôi bị treo lên
khỏi mặt đất, Tôi sẽ kéo tất cả mọi người lên cùng Tôi” (Jn 12:32). Đúng
thế, nhờ cuộc tử giá của Chúa Kitô, “Vị Mục Tử nhân lành hiến mạng sống
ḿnh v́ chiên” (Jn 10:11), mà đàn chiên Kitô hữu môn đệ của Người, qua
Bí Tích Rửa Tội đă “được sự sống” (Jn 10:10), và qua Bí Tích Thánh Thể,
c̣n được hưởng “một sự sống viên măn hơn” (Jn 10:10), một sự sống phát
xuất từ chính huyết nhục của Mẹ Maria được “Lời đă hóa thành nhục thể”
(Jn 1:14) mặc lấy: “Thịt Tôi là của ăn thật, máu Tôi là của uống thật.
Ai ăn thịt Tôi và uống máu Tôi th́ ở trong Tôi và Tôi ở trong họ” (Jn
6:55-56).
Thật
vậy, Thiên Chúa nhập thể làm người không phải chỉ để trở thành một Vị
“Thiên Chúa ở giữa chúng ta” (Mt 1:23; Is 7:14) một cách tổng quát chung
chung vậy thôi, mà Người c̣n muốn ở với và ở trong mỗi người chúng ta
nữa, v́ Người thương từng con chiên của Người, dù là con chiên lạc đàn
duy nhất (x. Mt 18:10-14). Bởi thế, Người không chỉ muốn ở trong hồn
thiêng bất tử của chúng ta bằng Ơn Thánh của Người mà thôi, Người c̣n
muốn thực sự ở trong thân xác tro bụi hèn hạ tầm thường của chúng ta nữa
bằng chính Thánh Thể của Người, v́ Người chẳng những muốn cứu linh hồn
chúng ta khỏi tội lỗi bằng Thánh Giá của ḿnh, Người c̣n muốn cứu cả
thân xác hữu h́nh và hữu hạn của chúng ta khỏi sự chết bằng Thánh Thể
của Người nữa, nghĩa là Người muốn cả thân xác của chúng ta cũng sẽ được
sống lại như thân xác hiển vinh của Người trong ngày sau hết.
Như
thế, quả thật Thánh Thể có liên quan hết sức mật thiết đến “việc cứu độ
của thân xác chúng ta” (Rm 8:23): “Ai ăn thịt Tôi và uống máu Tôi th́ có
sự sống đời đời, phần Tôi sẽ làm cho họ sống lại trong ngày sau hết” (Jn
6:54). Tuy nhiên, tác nhân làm cho thân xác của những ai ăn Thịt và uống
Máu Chúa Kitô sống lại trong ngày sau hết giống như thân xác vinh hiển
của Người đây là ai, nếu không phải là chính Thánh Linh, Đấng bao giờ
cũng được Giáo Hội cầu khẩn trước khi thánh hiến bánh rượu trên bàn thờ,
để nhờ Ngài bánh rượu được trở nên Ḿnh Thánh và Máu Thánh Chúa Giêsu
Kitô: “Nếu Thần Linh của Đấng đă phục sinh Chúa Giêsu từ trong kẻ chết ở
trong anh em th́ Đấng đă phục sinh Chúa Kitô từ trong kẻ chết sẽ mang sự
sống đến cho thân xác chết chóc của anh em, bằng Thần Linh của Ngài ở
trong anh em” (Rm 8:11).
Tuy
nhiên, không phải cho đến khi thân xác con người ăn Ḿnh Thánh và uống
Máu Thánh Chúa Kitô khi c̣n sống sắp phục sinh từ trong cơi chết Thần
Linh của Thiên Chúa mới “mang sự sống đến cho thân xác chết chóc” của
họ, mà là ngay từ khi họ c̣n sống trong thân xác của họ trên thế gian
này. Ở chỗ, “Chúa Thánh Thần là Đấng ban sự sống” (Kinh Tin Kính) làm
cho họ càng ngày càng nhận biết Chúa Kitô hơn (x Jn 16:13), để rồi, nhờ
nhận biết Chúa Kitô, một nhận biết chính là sự sống trường sinh (x Jn
17:3), họ sẽ sống Chúa Kitô, tức sẽ tác hành như Chúa Kitô, đến nỗi,
không phải họ sống nữa mà là Chúa Kitô sống trong họ (x Gal 2:20), một
sự sống khiến cho những ai thấy họ là nhận ra Chúa Kitô (x Jn 13:15).
Sự
sống Chúa Thánh Thần làm cho thế gian nhận ra Chúa Kitô nơi những ai
lănh nhận Ḿnh Thánh và Máu Thánh Chúa Kitô đây chính là sự sống “yêu
thương như Thày yêu” (Jn 15:12, x 13:34), một t́nh yêu cao cả đă hiến
mạng sống ḿnh v́ người ḿnh yêu (x Jn 15:13). Như thế, khi Kitô hữu
sống t́nh yêu cao cả này của Chúa Kitô và như Chúa Kitô là họ chẳng
những thực sự “cử hành mầu nhiệm thánh” (theo lời kêu gọi thống hối mở
đầu mỗi Thánh Lễ), cử hành Mầu Nhiệm Yêu Thương của Thiên Chúa được lập
lại trong Hiến Tế Thánh Thể, một mầu nhiệm đ̣i con người phải biết yêu
thương tha thứ cho nhau mới hội đủ điều kiện xứng đáng để dâng tiến (x
Mt 5:23-24), mà họ c̣n thực sự “làm việc này mà nhớ đến Thày” (Lk 22:19;
1Cor 11:24) ngay trong cuộc sống của họ nữa, chứ không phải chỉ ở trên
bàn thờ khi dâng lễ thôi, v́ họ làm cho biến cố Tử Giá Cứu Độ có tác
dụng “một lần là vĩnh viễn” (Heb 7:27, 10:10; 1Pet 3:18) của Chúa Kitô
tái diễn “cho tới khi Chúa lại đến” (như lời tung hô sau truyền phép),
một cách hiển nhiên và sống động trên thế gian, chứ không phải một cách
bí tích và mầu nhiệm chỉ có ở trong phụng vụ và nội bộ cộng đồng Dân
Chúa thôi.
Nếu
cuộc đời của những người lănh nhận Ḿnh Thánh và Máu Thánh Chúa Kitô
sống T́nh Yêu cao cả của Người thực sự cử hành một Thánh Lễ sống động
như thế, th́ bản thân họ, nhân tính của họ nói chung và thân xác của họ
nói riêng, như Chúa Kitô, cũng đă trở thành một “con chiên bị đem đi sát
tế” (Is 53:7), một “con chiên Thiên Chúa, Đấng xóa tội trần gian” (Jn
1:29). V́ “theo Con Chiên đi đến bất cứ nơi nào Con Chiên đến” (Rev
14:4) như vậy mà “khi Con Người đến trong vinh quang, ngự trên ngai, có
tất cả các thiên thần hầu chực và muôn dân tụ họp trước nhan Người” (Mt
25:31-32), họ mới là thành phần “chiên ở bên phải Người” (Mt 25:33),
thành phần được Người nhận biết và tưởng thưởng hết sức xứng đáng v́
những việc họ làm “khi họ c̣n sống ở trong thân xác” (2Cor 5:10) để đáp
ứng những nhu cầu cụ thể hầu như liên quan trực tiếp đến thể lư của tha
nhân là những con người vô cùng cao quí đă được chính Vị Thiên Chúa Làm
Người Giêsu Kitô đồng hóa với Người: “Hăy đến. Các con được Cha Ta chúc
phúc! Hăy hưởng vương quốc đă sắm sẵn cho các con từ khi tạo thành thế
gian. V́ khi Ta đói các con đă cho Ta ăn, Ta khát các con đă cho Ta uống.
Khi Ta là khách lạ các con đă đón nhận Ta, trần truồng các con đă cho Ta
mặc. Khi Ta đau yếu các con đă an ủi Ta, tù ngục các con đă đến viếng
thăm Ta... v́ bao lâu các con làm như thế cho một trong những người anh
em hèn mọn nhất của Ta là các con làm cho chính Ta vậy” (Mt 25:35- 36,
40).
Nếu
con người lănh nhận Thánh Thể Chúa Kitô thực sự có thể sống Chúa Kitô,
có thể yêu thương như Người đă yêu thương, th́ không phải là thân xác
của họ đang được Thần Linh của Người biến đổi làm cho nên giống thân xác
vinh hiển của Người ngay ở đời này rồi hay sao? Ở chỗ, xác thịt vốn là
một thực thể hướng chiều về sự chết (x Rm 8:6): “Cái ǵ sinh bởi xác
thịt là xác thịt” (Jn 3:6), lại có thể sinh hoa trái sự sống yêu thương.
Vậy để biết ḿnh đă hơn một lần hay vẫn thường xuyên lănh nhận Thánh Thể
Chúa Kitô có thực sự sống sự sống của Người hay chưa, tức đă được Thần
Linh của Người biến đổi hay chưa, chúng ta hăy thực tâm xét ḿnh lại xem,
về phần tiêu cực, chúng ta có c̣n dùng miệng lưỡi vẫn há ra rước lấy
Thánh Thể vô cùng cao trọng của Người để nói hành, nói xấu, chê bai,
hành tỏi nhau, hoặc có c̣n tự nhiên ham thích khoái lạc xác thịt thấp
hèn cả về t́nh dục và cảm quan, cả về việc đua đ̣i tiện nghi và say sưa
chè chén, trái lại, về mặt tích cực, chúng ta có biến thân xác của ḿnh
trở thành khí cụ cho đức chính trực (x Rm 6:13) trong việc phục vụ tha
nhân, tức trở thành bánh nuôi sống nhân gian chăng? Nếu chưa hay rồi,
chúng ta cũng hăy Sống Thánh Thể hơn nữa, bằng cách “liên lỉ mang trong
ḿnh cái chết của Chúa Giêsu để sự sống của Chúa Giêsu được tỏ hiện
trong thân xác của chúng ta” (2Cor 4:10).
Đaminh
Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL (“Nguồn Sống Thần Linh”, Cao-Bùi, 5/2005, trang
137-144)