DANH CỰC THÁNH  ĐỨC MARIA

                                        Nguyên tác: Mark Alessio                                                                 

 

Mẹ Maria trình diện chúng ta cho Chúa Kitô. Mẹ dâng những nhu cầu và lời van nài của chúng ta lên Chúa. Mẹ là khí cụ của lòng thương xót Chúa và là người quản lý “kho tàng ân sủng” mà Chúa đã dành được cho chúng ta trên đồi Canvariô; Mẹ an ủi tâm hồn chúng ta và qua sự chăm sóc từ mẫu, Mẹ ban cho con cái của Mẹ bất cứ sự bình an và hạnh phúc nào mà chúng ta biết được trong thung lũng đầy nước mắt này – đó là bình an của Chúa Kitô, không gì có thể hơn được. 

“Ôi danh thánh Đức Maria! Lòng trí vui mừng ngây ngất, miệng lưỡi được hưởng vị ngọt như mật ong, tai nghe như nhạc điệu êm đềm đối với người có lòng sùng kính Mẹ!  

Thánh Antôn thành Padua. Năm 1231. 

Suy gẫm về ý nghĩa danh thánh “Maria”

Tiếng Do thái, Maria là Miryam.  Thuở sinh thời của Đức Mẹ, thì ngôn ngữ thông dụng trong dân gian là tiếng  Aramaic, và Miryam được cải biến thành Mariam.  Từ nguyên gốc, Merur, (Mariam) có nghĩa là  “cay đắng.”

Miryam là tên người chị của ông Mô-sê; và các học giả trường phái Rab-bi (các thầy giảng) nhận thấy tên gọi này là biểu tượng cho thân phận nô lệ của người Do Thái trong tay người Ai-cập nên nghĩ rằng bà được đặt tên Miryam vì bà sanh ra trong thời kỳ dân tộc bà bị áp bức. Như ta thấy Cựu Ước ghi chép niên sử “Thời Gian Trông Đợi” Đấng Cứu Thế đầy ắp những “dự hình” (types) tiên báo những nhân vật hoặc biến cố sẽ thể hiện rõ ra trong “Thời Kỳ Cứu Độ” khi Chúa Kitô sống trên trần thế. Giêsu, Maria và Giuse, các Nhiệm Tích Rửa Tội, Mình Thánh Chúa, Hiến Lễ Canvariô, v.v… đều đã được tiên báo trong Cựu Ước, nhưng (trong thời kỳ đó) chúng ta nhìn những sự việc này có thể nói như là “qua một lăng kính mờ tối”, thì nay dưới sự chỉ dẫn của Giáo Hội Công Giáo là người duy nhất có thẩm quyền chú giải các sách thánh được rõ nghĩa hơn.

Miryam, chị của Môsê là một “dự hình” của ĐứcThánh Trinh Nữ. Miryam là nữ ngôn sứ ca bài ca tạ ơn sau khi (dân bà) vượt qua Biển Đỏ an toàn và quân đội Pharaô bị tiêu diệt; Đức Maria tiên báo trong kinh Magnificat rằng mọi thế hệ sẽ tôn vinh Bà và Bà ca ngợi Chúa sẽ lật đổ người kiêu căng và nâng cao kẻ bé mọn như thế nào. Bà Miryam ủng hộ em Bà là Mô-sê người giải phóng dân tộc mình; với tư cách là Đồng-Công-Cứu-Chuộc kết hiệp những đau khổ của Bà với những đau khổ của Đấng Trung Gian Duy Nhất trên núi Canvariô, Đức Maria đồng lao cộng khổ với Đấng Cứu Chuộc, Giải Phóng Đích Thực của dân Ngài. Cũng như Đức Giêsu là “đối hình” (anti-type) [nghĩa là hình ảnh kiện toàn] của Môsê, thì Đức Bà cũng là “đối hình” của Miryam, sự kiện toàn tối cao của người nữ đứng bên cạnh, và đồng lao cộng tác với người đến để giải thoát kẻ tù đầy. 

Qua hàng bao thế kỷ, các thánh và các vị học giả đã đề nghị nhiều cách giải thích khác nhau về ý nghĩa của danh xưng “Maria”. Phối hợp nguồn gốc của danh từ với việc tôn sùng (Đức Maria) người ta đã có được một giàn ý nghĩa kỳ thú sau đây:

“Maria nghĩa là người soi sáng bởi vì Người đem Ánh Sáng đến cho thế gian. Theo ngôn ngữ Syriac, Maria nghĩa là Lệnh Bà. [Thánh Isiđôra thành Séville]

“Xin cũng cho tôi được nói vài lời về danh xưng này mà đã được giải nghĩa là Ngôi Sao Biển, và quả thật rất xứng đáng với danh Đức Mẹ Đồng Trinh”. [Thánh Bênađô = Bernard (tạ thế +) năm 1153]

“Maria nghĩa là Sao Biển vì những người đi biển được Sao Biển hướng dẫn về bến bờ như thế nào thì Kitô hữu cũng đạt đến vinh quang nhờ sự can thiệp từ mẫu của Đức Maria như vậy”. [Thánh Tôma Aquinô (Aquinas) + 1274]

“Danh xưng rất thánh, rất dịu hiền và rất xứng đáng này quả là phù hợp tuyệt vời với một phụ nữ đồng trinh rất thánh, dịu hiền và xứng đáng như vậy. Vì Maria nghĩa là Biển Đắng Cay, Sao Biển, đấng được soi sáng hay đấng Soi Sáng. Maria được định nghĩa là Lệnh Bà. Maria là Biển Đắng Cay đối với ma qủy; đối với loài người thì Maria là Sao Biển, đối với thiên thần thì Maria là đấng Soi Sáng, và đối với mọi tạo vật thì Người là Lệnh Bà”. [Thánh Bônaventura + 1274]
 

Đức Chúa Cha gom tất cả nước vào một chỗ và gọi đó là biển hoặc maria [tiếng la-tinh là biển]. Chúa Cha gom hết mọi ân sủng vào một chỗ và gọi là Mary hoặc Maria… Kho tàng vĩ đại này không gì khác hơn là Đức Maria mà các thánh gọi là ‘kho báu của Đức Chúa’. Nhờ sự sung mãn của Đức Maria mà mọi người được trở nên giàu có”. [Thánh Louis de Montfort + 1716]

Danh xưng rất thánh “Sao Biển” có từ thời thánh Giêrôm (Jerome + 420]. Người ta nói rằng vị tiến sĩ tài danh nay đã dùng từ ngữ Stilla Maris để mô tả Đức Maria như là “một giọt nước trong biển cả”, biển cả là Thiên Chúa. Người sau chép lại đã viết sai chữ stilla [giọt] thành chữ stella [sao]. Tất nhiên danh xưng rất thánh “Sao Biển” cũng phù hợp tuyệt vời với Đức Bà:  

“’Và tên người Nữ Đồng Trinh ấy là Maria’. Chúng ta hãy nói một vài điều về danh xưng này, mà ta có thể cắt nghĩa là Sao Biển, một cách rất thích hợp để chỉ Đức Mẹ Đồng Trinh. Đức Maria được so sánh một cách tuyệt vời với ngôi Sao Biển, bởi vì một ngôi sao đổ tràn ánh sáng xuống nhưng không mất đi chút nào bản tính sao sáng của nó. Mẹ cho ta Con của Mẹ mà không mất đi chút nào tính đồng trinh của Mẹ. Những tia chói lòa của ngôi sao sáng không lấy bớt đi chút nào cái vẻ đẹp của ngôi sao. Cũng như người Con không lấy bớt đi chút nào sự vẹn toàn của người Mẹ.  

“Mẹ là ngôi sao sáng của nhà Giacóp, chiếu rọi khắp thế gian, xuyên thấu từ Tầng Trời Cao Ngất đến Đáy Vực Sâu Thẳm Hỏa Ngục. Ánh sáng huy hoàng và ấm cúng của Mẹ chiếu rọi trong tâm trí mọi người, kêu gọi họ sống nhân đức và dập tắt mọi thói xấu đam mê. Mẹ là sao sáng vinh quang soi  tỏ đường đi vượt qua biển cả cuộc đời, sáng ngời công trạng, nêu gương hướng dẫn thế gian.”

Khi các bạn bị bão táp dữ dội tung lên ném xuống trên biển cả cuộc đời này, xa đất xa bờ thì hãy nhắm nhìn vào Ngôi Sao này để tránh mọi thảm họa. Khi bị ngọn gió cám dỗ hoặc những tảng đá ngầm khổ não đe dọa thì  hãy nhìn lên Ngôi Sao mà kêu lên Maria! (Thánh Bernard – trong bài giảng thứ hai “Missus Est” = được sai đi)  

Thánh Jerome căn cứ vào từ ‘mar’ theo tiếng aramaic có nghĩa là “Đức Ông” đã đề nghị dịch từ Mary là “Đức Bà”. Như vậy “Đức Bà” có một ý nghĩa vương tôn cao qúy [như trong “Đức Ông và Đức Bà”].  Tuy nhiên tính nhạy cảm của công giáo nhìn nhận nơi Bà Maria phẩm cách đơn sơ của một người Mẹ cũng như tính cao cả của một vị Nữ Hoàng đã không ngần ngại thêm vào danh hiệu uy nghi này một nét trìu mến thân thương. Maria không chỉ là Đức Bà, nhưng còn là “Lệnh Bà” nghĩa là Đức Bà của chúng ta. Khía cạnh của (danh) Maria --- “Lệnh Bà” (Lady) hoặc “Bà chủ” (Mistress) rất gần cận với Trái Tim Chúa.  Chúng ta đọc trong Kinh Thánh rằng Thiếu Niên Kitô đã một thời hạ Mình tuân lệnh Đức Bà và thánh Giuse, một hành động tự hạ Thần Linh khiến thánh Bernard phải thốt lên kinh ngạc rằng: “Chúng ta nên cảm phục điều gì trước hết? Sự tự hạ mình lạ lùng của Con Thiên Chúa, hoặc phẩm giá (Đức Maria) được Đức Chúa ban cho làm Mẹ Thiên Chúa? Cả hai đều kỳ diệu: cả hai đều đáng kinh ngạc. Thiên Chúa vâng lệnh một người nữ là một sự khiêm nhường vô tiền khoáng hậu. Một người nữ chỉ huy Đức Chúa của mình là một phương sách siêu phàm khôn lường.” [Bài giảng thứ nhất về Missus Est = thiên sứ Gabriel được sai đi] (= Gabriel angelus ad Mariam virginem desponsatam Joseph = Thiên sứ Gabriel được sai đến gặp cô Maria một trinh nữ đã đính hôn với ông Giuse)

Nhận thấy danh hiệu Maria được tiến cử và trân qúi vì những (danh này) bao gồm rất nhiều học thuyết và tin tưởng là chuyện không khó khăn gì. Tỉ  như “Biển đắng” [mara = đắng; yam = biển] cộng với lời giải thích của thánh Bônaventura cũng gợi lên trong trí chúng ta Bẩy Sự Thương Khó (Sầu Bi) của Đức Mẹ và lưỡi gươm “đâm thâu” Linh Hồn Mẹ trên núi Canvariô, nhắc chúng ta nhớ lại lời than thở của mẹ chồng nàng Ruth đã mất cả chồng lẫn hai người con trai: “Đừng gọi tôi là Naômi [nghĩa là mỹ miều] nhưng hãy gọi tôi là Mara [nghĩa là đắng] vì Đấng Tối Cao đã cho tôi quá nhiều cay đắng. Ruth 1: 20) Maror là “rau đắng”, món rau ăn trong bữa tiệc seder ngày Lễ Vượt Qua (của người Do Thái).

Người “được soi sáng” hướng ta đến hình ảnh cánh chung của “Người Phụ Nữ mặc áo Mặt Trời” trong sách khải huyền của thánh Gioan, một hình ảnh bao gồm cả Hội Thánh Công Giáo và Đức Maria, vừa là hình ảnh người Mẹ vừa là hình ảnh của Giáo Hội. Ngoài ra “người được soi sáng” cũng được trao cho địa vị “Người (đi) Soi Sáng” và cũng như thánh Bernard, thánh Anrét (Aelred, + 1167) phối hợp ý nghĩa này với Ngôi Sao Biển trong một đoạn văn hùng hồn:

"Vì vậy, hôm nay một Ngôi Sao sáng đã mọc lên cho chúng ta: Đức Bà, Thánh Maria. Danh hiệu Ngài nghĩa là Sao biển; dĩ nhiên ngôi Sao biển đây là (ngôi Sao) của thế gian. Vì vậy chúng ta phải ngước mắt nhìn lên ngôi Sao này đã xuất hiện hôm nay trên trái đất để Ngài chỉ đạo chúng ta hầu soi chiếu cho chúng ta, để Ngài chỉ cho chúng ta biết đường phải theo, để Ngài giúp chúng ta có thể thăng tiến. Và vì vậy quả là một điều tuyệt diệu khi Đức Maria được đặt nơi cầu thang mà chúng ta nói đây để chúng ta phải leo lên. Như Thánh Sử nói, Giacóp sanh ra Giuse, phu quân của Đức Maria, cho nên ngay khi chúng ta hoán cải Ngài lập tức xuất hiện và đón nhận Săn sóc chúng ta, soi chiếu chúng ta trong Ánh sáng của Ngài và cùng đi với chúng ta trên con đường gian khổ này”. [Bài giảng 24, nhân lễ Sinh Nhật Đức Maria]

Có một cách chú giải khác về danh thánh “Maria” khá lý thú vì có liên hệ đến cả Giáo Hội nữa. Theo đó danh xưng này là từ nguyên gốc tiếng Hípri ‘mara’ nghĩa là “đỏ da thắm thịt” [1]. Theo ngôn ngữ đông phương thì cách diễn tả này ngụ ý trạng thái no đủ, mập mạp dùng đễ chỉ sắc đẹp và con cái đầy đàn. Như vậy thì ở đây danh Đức Maria chỉ “Người Đẹp” rất hợp với đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội. [Tota pulchra es, O Maria!... Ôi Maria, Mẹ đẹp toàn diện] Thánh vịnh đã nói tiên tri về Giáo Hội theo cách này, tất cả đều ám chỉ đến trạng thái đông con cái và những tặng sủng của Chúa Thánh Thần: “Hỡi non thần núi thánh, ngọn núi mập mạp… Quả thật nơi đó CHÚA vui lòng ngự muôn đời. [Tv. 67 (68):16-17]

Hình ảnh này còn văng vẳng sấm ngôn của tiên tri Isaiah về tình trạng  Miễn Trừ Mới [và Giáo Hội], và những lời của Thiên Chúa chúng ta:  

" Trong tương lai, núi Nhà ĐỨC CHÚA TRỜI đứng kiên cường vượt đỉnh các non cao, vươn mình trên hết mọi ngọn đồi. Dân dân lũ lượt đưa nhau tới, [Is. 2: 2] . . . "Anh em là ánh sáng thế gian. Một thành xây trên núi không tài nào che giấu được." [Mt. 5: 14]

Đây chính là điểm gặp gỡ giữa Thánh Vịnh và thị kiến Khải Huyền của thánh Gioan giới thiệu cho ta thấy chức năng từ mẫu của Giáo Hội, một thiên chức làm mẹ tinh tuyền phản ánh sự Tinh Tuyền của Đức Bà hạ sanh những “anh em” mới cho Đức Kitô, những người con nam nữ mới của Đức Maria ["phần hạt giống còn lại của Bà” danh từ mà thánh Gioan đã đặt cho người Công giáo trong sách Khải Huyền] và những người con mới của Thiên Chúa Cha:   

“Còn những ai đón nhận, tức là những ai tin vào danh Người, thì Người cho họ quyền trở nên con Thiên Chúa. Họ được sinh ra, không phải do khí huyết, cũng chẳng do ước muốn của nhục thể, hoặc do ước muốn của người nam, nhưng do bởi Thiên Chúa.” [Jn. 1: 12-13]

"Nền tảng từ đó là ở trên núi thánh: “CHÚA yêu chuộng cửa thành hơn mọi nhà của dòng họ Giacóp. Thành của Thiên Chúa hỡi, thiên hạ nói bao điều hiển hách về ngươi! … Nhưng nói về Xion, thiên hạ bảo: "Người người sinh tại đó." Chính Đấng Tối Cao đã đặt nền móng cho Thành. [Ps. 86: (87) 1-3, 5]

Những sách thần hứng đều tiên báo rằng Giáo Hội sẽ được “tôn vinh” --- Giáo Hội sẽ được tôn vinh cao hơn đồi núi và mọi quốc gia sẽ chảy vào đó hết. Và Mẹ của Giáo Hội cũng vậy, Mẹ là người đã tiên báo rằng “từ nay hết mọi đời sẽ khen tôi diễm phúc." Một gợi ý khác cũng phản ánh ý nghĩa danh thánh Đức Nữ Đồng Trinh được tôn vinh, vẻ đường bệ uy nghi của Nữ Vương Thiên Đàng. Ý nghĩa này phát xuất từ văn chương Canaan trong đó chữ mrym [đọc gần giống như Maryam] nghĩa là “đỉnh cao” [cùng phát xuất như chữ maron , tiếng Hípri nghĩa là “đỉnh cao”] Như vậy danh thánh Maria có thể định nghĩa là “Công Nương” hoặc “Đấng được Tôn Vinh.” 

Sự say mê tìm hiểu và thăm dò hết mọi khía cạnh thâm sâu và cao cả của danh thánh Maria này – quả là đặc biệt hết sức Công giáo này – không phải chỉ đơn thuần là một sự đeo đuổi sùng đạo không liên hệ gì đến bất cứ quan tâm thần học nào đâu! Trong tất cả các cách giải nghĩa khác nhau nêu lên đây hiển hiện cả một kho tàng học thuyết Đức Trinh Nữ không theo như cách diễn tả “vô cảm”[2] của ngôn ngữ  thần học, nhưng là những suy tư rất phong phú và những sự thật thánh thiêng được khảo sát và giảng dạy bằng một ngôn ngữ dễ hiểu mà mọi người có thể thưởng thức được!

Trong quyển sách rất hay “Tuổi Thơ Kỳ Diệu Của Thánh Mẫu Thiên Chúa” thánh Gioan Eudes [+1680] đề ra mười bẩy cách giải thích danh thánh Maria lấy từ tác phẩm của các thánh Giáo Phụ và một số Tiến Sĩ Giáo Hội lừng danh. Trong số này chúng ta có “Thiên Chúa sanh ra từ dòng dõi của tôi” [thánh Ambrôsiô] "Mưa rơi ngoài biển đúng thời đúng tiết” [Thánh Phêrô Canisius] "Hương Trầm Biển sâu” [thánh Jerome] và niềm hy vọng của khách lữ hành nơi trần gian sóng gió này” [thánh Epiphanius] Như vậy là chúng ta thấy quá rõ ràng qua Kinh thánh, Truyền thống và lịch sử rằng Giáo Hội đã thọ ơn lớn đối với Đức Maria, là Mẹ Đấng Cứu Thế và là Mẹ chúng ta “trong trật tự ân sủng.” Lòng biết ơn và niềm kính yêu danh thánh Đức Maria của con cái thiêng lìêng của Mẹ đã thể hiện thế nào trong Lễ Hội tuyệt mỹ Danh Thánh Đức Maria và danh đáng yêu mến này có nghĩa gì đối với những ai yêu mến và tôn kính Mẹ Thiên Chúa?

Hạnh Đức và Quyền Lực của Danh Thánh Đức Bà

Công bằng mà xét lịch sử cứu độ thì ai cũng thấy vị trí thích đáng của Đức Thánh Trinh Nữ cả trong mầu nhiệm Nhập Thể của Ngôi Hai Thiên Chúa lẫn trong Vương Quốc mà Ngôi Hai đã dành được trên đồi Canvariô. Vì vậy, Mẹ được cảm tạ và tôn vinh trong cả hai tư cách của một người Kết Hiệp với Ba Ngôi Thiên Chúa để đem Đức Giêsu đến cho thế gian và một người đứng bên cạnh Đức Giêsu trong cuộc Khổ Nạn của Ngài kết hiệp sự “Cùng - Chịu Khổ Nạn” [3] của Mẹ với Cuộc Khổ Nạn Cứu Độ của Chúa để phục hồi phẩm giá của loài người sa ngã hầu trở lại tình bạn với Thiên Chúa. Đã có lời tiên tri trong vườn Địa Đàng rằng Mẹ đấng Kitô sẽ được thông phần vào công cuộc của Đấng Trung Gian Duy Nhất, và vì thế đây là một sự tham gia duy nhất trong Vinh Quang của Ngài. Như ông Simêon đã tiên báo trong Đền Thánh rằng linh hồn của đấng Đồng Công Chuộc Tội đã bị đâm thâu dưới chân Thánh Giá trên Đồi Canvariô. Mẹ Giáo Hội không phải trải qua đau đớn khi hạ sanh (Con) Thiên Chúa tại Bêlem nhưng đã thực sự chịu những cơn đau đớn tinh thần khủng khiếp trong lúc “hạ sanh (ơn cứu độ) khi Con (thần linh) của Mẹ bị treo trên Thánh Giá, gánh chịu một cái chết dã man khôn tả xiết. Và Thiên Chúa trong Sự Khôn Ngoan của Ngài đã phán quyết rằng những đau khổ này của Đức Maria được kể như là một thứ qúi giá khôn tả xiết trong công trình cứu chuộc. Đây không phải là những sự đau khổ cứu độ nhân loại như những đau khỗ của Chúa Giêsu. Chúa không cần những đau khổ đó để tăng cường hoặc hoàn thiện Hy Lễ quá ư dồi dào của Chúa Giêsu mà chỉ một mình Ngài có thể và đã  thực sự đền tạ cho tât cả tội lỗi của thế gian. Tuy nhiên, Thiên Chúa đã phán quyết rằng Đức Bà kết hiệp những đau khổ của Bà với những đau khổ của Đức Giêsu, người Phụ Nữ trong Sách Sáng Thế đứng bên cạnh hạt giống của Mình trong tiến trình hồi phục thế gian.

Đức Bà đã làm việc này – đã chịu đau đớn như Bà đã chịu – cho chúng ta, cho con cháu tinh thần mà Chúa Giêsu đã trối lại cho Bà trong con người của thánh Gioan : “Bà ơi, đây là con Bà!” Vì vậy, chúng ta thực sự là anh em của Chúa Giêsu, “những người còn lại trong dòng dõi Bà.”  

 “Rồi có điềm lớn xuất hiện trên trời: một người Phụ Nữ, mình khoác áo mặt trời, chân đạp mặt trăng, và đầu đội triều thiên mười hai ngôi sao. Bà có thai, đang kêu la đau đớn và quằn quại vì sắp sinh con. Bà đã sinh được một người con, một người con trai, người con này sẽ dùng trượng sắt mà chăn dắt muôn dân. Con bà được đưa ngay lên Thiên Chúa, lên tận ngai của Ngài. Con Mãng Xà nổi giận với người Phụ Nữ và đi giao chiến với những người còn lại trong dòng dõi bà, là những người tuân theo các điều răn của Thiên Chúa và giữ lời chứng của Đức Giê-su.” [Kh 12, 1-2, 5,17]

Người Phụ Nữ đã được tiên báo trong vườn Địa Đàng… Người Trinh Nữ mà ngôn sứ I-da-i-a đã tiên báo… Người Đẹp trong sách Diễm Ca… Khi thời gian đã điểm thì thế gian rốt cuộc được biết tên Bà : “Và Người Trinh Nữ ấy là Đức Maria.” Đây là Phụ Nữ duy nhất được tôn vinh với tước hiệu Đồng-Công Chuộc-Tội, đã được Đức Chúa và là Đấng Cứu Chuộc của Bà tưởng thưởng cho triều thiên Nữ Hoàng trong Vương Quốc của Ngài… và với vai trò Trung-Gian Muôn Ơn (Bà được quyền) ban phát những ân sủng này mà Con Bà đã đạt được với một giá rất đắt trên Thánh Giá.

Vì vậy chúng ta tin tưởng kêu lên cùng người Mẹ này và cũng là Nữ Hoàng rằng: Kính mừng Maria…  Salve Regina (Kính chào Nữ Vương) …  Ave Maris Stella… (Kính chào Sao Biển) Ave Regina Caelorum. (Kính chào Nữ Vương Thiên Đàng) Vì thế chúng ta tôn vinh, kính trọng và dành một chỗ đặc biệt trong trái tim cho Danh Thánh “Maria” của Bà, vì đó là ngọn hải đăng báo hiệu ơn cứu độ chúng ta. Trong thời gian 9 tháng Đức Giêsu nằm trong cung lòng của Mẹ Ngài, không ai gặp được Đức Giêsu ngoại trừ qua trung gian của Đức Maria như hài nhi Gioan Baotixita trong lòng Bà Êlizabéth. Mọi người, nam cũng như nữ vẫn đi đến với Chúa Giêsu qua Đức Maria:

 "Xét mọi sự việc như đã xảy ra, vì Thiên Chúa đã quyết định bắt đầu và thực hiện những Công Trình vĩ đại của Ngài qua trung gian Đức Thánh Trinh Nữ ngay từ khi Chúa đã tạo dựng Bà, chúng ta có thể an tâm tin tưởng rằng Chúa sẽ không thay đổi Chương Trình của Ngài trong thời gian sắp tới vì Ngài là Thiên Chúa và vì vậy sẽ không có gì thay đổi trong tư tưởng hoặc đường lối hành động của Ngài.” [Sùng kính đích thực Đức Thánh Trinh Nữ]

Maria là ái nữ của Ông Gioan kim và Bà Anna… Maria không phải là một nữ thần, không phải là nữ hoàng chiến sĩ của thần thoại, không phải là một nhân vật kỳ dị bí ẩn hiện trong sương mù lịch sử cổ đại. Bà là một con người, một cá nhân duy nhất được chúc phúc và tôn vinh, nhưng Bà vẫn chỉ là một con người.  Thánh Máximilian Kôlbê [+1941] viết: “Khi đến lúc đọc về Đức Maria Vô Nhiễm thì bạn nên luôn nhớ rằng bạn tiếp xúc với một con người khả ái đang sống.” Hèn gì mà người Công giáo [thành viên của Nhiệm Thể Đức Kitô, và vì vậy “những người còn lại trong dòng dõi Đức Maria” đã kính trọng danh thánh của Mẹ mình  đến mức độ ấy. Điều này nhắc chúng ta nhớ đến lòng nhân từ, lòng thương xót và lòng quảng đại của Thiên Chúa đối với loài người nhọc nhằn vất vả:

"Danh thánh Maria là danh xưng cứu độ cho những ai được hồi sinh; đó là huy hiệu của nhân đức, là vinh dự của đức khiết trinh, là hy lễ rất đẹp lòng Chúa, là nhân đức của lòng hiếu khách, là trường thánh thiện, nói chung là một danh xưng hoàn toàn từ mẫu." [Thánh Phêrô Kim Ngôn +450] [4]

Dĩ nhiên hiểu giáo lý và Kinh thánh một cách đúng đắn thì một lời tuyên bố như vậy không thể cắt nghĩa là ngược lại với những lời của thánh Phaolô nói về Chúa (Giêsu) và danh thánh của Ngài:

" Chính vì thế, Thiên Chúa đã siêu tôn Ngài và tặng ban danh hiệu trổi vượt trên muôn ngàn danh hiệu. Như vậy, khi vừa nghe danh thánh Giêsu, cả trên trời dưới đất và trong nơi âm phủ, muôn vật phải bái quỳ; và để tôn vinh Thiên Chúa Cha, mọi loài phải mở miệng tuyên xưng rằng: "Đức Giêsu Kitô là Chúa". [Phil. 2: 9-11]

Thánh Phêrô Kim Ngôn không nói rằng danh Đức Maria là một “danh xưng cứu độ”. Ngài viết rằng “danh thánh Đức Maria là danh xưng cứu độ cho những người được tái sinh”. Một người muốn đi theo Đức Kitô mà lại chối bỏ người Mẹ được Chúa Giêsu ban cho họ trên đồi Canvariô là tự lừa dối mình. Qua các sách Tin Mừng mặc khải Đức Bà được trình diện cho thế gian dưới danh nghĩa Đấng bầu cử và Trung Gian [trong lúc thăm viếng bà thánh Êlizabéth và trong tiệc cưới Cana] và danh nghĩa Người Mẹ Tinh Thần [trên đồi Canvariô]. Bởi vì đối với Chúa không có sự trình diễn trống rỗng hoặc vô nghĩa nên chúng ta buộc phải nhìn vai trò bầu cử và chức năng làm mẹ tinh thần của Đức Maria một cách tích cực, những thành phần sinh tử trong đời sống thiêng liêng [5]; vì thương các linh hồn nên Thiên Chúa đã động lòng trắc ẩn mà sắp xếp chương trình Nhập Thể:

" Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Ngài thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời. [Jn. 3: 16] ... Vì Con Người đến để tìm và cứu những gì đã mất." [Lk. 19: 10]

Cho nên Đức Thánh Trinh Nữ là một tặng phẩm Thần Linh, một món quà mà Đấng Cứu Chuộc của Bà trong lúc lâm chung đã truyền lại cho Giáo Hội. Và tên Bà là gì? Tên Bà sẽ trở nên một danh xưng vượt trổi hơn một danh xưng. Đó sẽ là dấu chỉ của sự quan tâm của Đức Chúa (Giêsu), một bằng chứng về Tình Yêu của Ngài… tự nó (danh xưng) cũng là một lời cầu nguyện rồi:

"Ngày nay ít khi chúng ta nhớ rằng danh xưng này đã một thời được dịu dàng nói lên trước khi có những tiếng hô vang kính chào (Bà). Có lẽ qua một ngưỡng cửa nào đó một người đã gọi tên Nàng một cách rất tự nhiên, “Maria”. Rồi có lẽ Bà đã quay lại vâng lời, và đã từ chỗ các trẻ em đang vui đùa lúc chiều tà  mà đi đến: và không ai biết rằng đã có những lời nào khác đã được nói với Nàng ngoài danh xưng của một thiếu nữ.” [Cha John W. Lynch, Một Phụ Nữ Thầm Lặng][6]

Bà ca nhập Lễ mừng Danh Cực Thánh Đức Bà Maria trích từ thánh vịnh     44 (45) là một chứng tá hùng hồn cho biết lý do tại sao chúng ta ca tụng danh xưng tuyệt mỹ này:

Phú hào trong xứ đến cầu ân xin Công Nương đoái nhìn họ: Bà được dẫn tới Quân Vương, cùng các trinh nữ theo sau hầu cận. Lòng hoan hỷ, đoàn người tiến bước, vẻ tưng bừng, vào tận hoàng cung… Thần Thiếp xin nức lòng ca ngợi, truyền tụng Danh thơm Đức Vua.”

Mẹ Thánh Chúa Kitô đem chúng ta đến trình diện với Ngài. Mẹ trình lên Ngài những nhu cầu và kiến nghị của chúng ta; Mẹ là khí cụ Lòng Thương Xót của Ngài và Mẹ có toàn quyền sử dụng “Kho Tàng Ân Sủng” mà Ngài đã dành được cho chúng ta trên Đồi Canvariô; Mẹ an ủi tâm hồn ta và qua sự lo lắng từ mẫu, Mẹ ban cho con cái của Mẹ bất cừ thứ bình an và hạnh phúc nào mà chúng ta biết được trong thung lũng đầy nước mắt này ---  (và điều này) không gì hơn là bình an của Chúa Kitô. Chúng ta có thể ra sức bảo tồn sự bình an này trong tâm hồn đau khổ và mỏi mệt của chúng ta, nhưng Đức Bà vẫn sẵn sàng và tha thiết chia sẻ liên tục bình an ấy cho chúng ta. Vâng, danh thánh Maria, một danh xưng ngắn ngủi và đơn sơ ấy đối với chúng ta chứa đựng cả một trời ân sủng. [7]  "Trong danh xưng Thần Linh [Maria] ấy có một sức quyến rũ mạnh mẽ và ngọt ngào kỳ diệu đến nỗi chỉ cần nói lên thì lòng người cứng cỏi cũng trở nên mềm dịu, và câu văn chỉ cần viết danh xưng này cũng trở thành tuyệt tác.  [Linh mục Orsini]. Thánh Bônaventura tuyên bố rằng “không ai trìu mến và tôn kính kêu danh thánh Maria mà lại không được ban cho một số ân sủng xứng đáng."

Danh Cực thánh Đức Maria
Trích trong nguyệt san Gia Đình Công Giáo, số tháng 9 năm 2001.

Lê Xuân Mai dịch thuật