Không Thánh Thể - Không Giáo Hội?

 Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

ếu Giáo Hội là Gia Đình Thiên Chúa (xem Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội Lumen Gentium 6, 28, 50; Sắc Lệnh về Truyền Giáo Ad Gentes 1; Hiến Chế Mục Vụ về Giáo Hội Gaudium et Spes 32, 40, 92), là Nhiệm Thể Chúa Kitô (Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội Lumen Gentium 7, 14, 17, 30, 33, 39, 43, 48, 52; Sắc Lệnh về Hiệp Nhất Unitatis Redintegratio 2; Sắc Lệnh về Canh Tân Đời Sống Tu Trì Perfectae Caritatis 1; Sắc Lệnh về Tông Đồ Giáo Dân Apostolicam Actuositatem 2; Sắc Lệnh về Truyền Giáo Ad Gentes 5, 7, 16, 38, 39; Sắc Lệnh về Linh Mục Presbyterorum Ordinis 1-2, 5, 6, 8, 15, 22; Hiến Chế Mục Vụ về Giáo Hội Gaudium et Spes 32), là Dân Chúa Lữ Hành (xem Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội Lumen Gentium 9-17; Sắc Lệnh về Truyền Giáo Ad Gentes 13-14), thì Giáo Hội hiện hữu sẽ không đầy đủ, phát triển và vững tiến nếu không có Thánh Thể.

Vì Thánh Thể là Bữa Tiệc cho Gia Đình Thiên Chúa, là Máu Huyết tràn đầy Thần Linh nơi Nhiệm Thể Chúa Kitô, và là Sinh Lực cho Dân Chúa Lữ Hành.

Thánh Thể là Bữa Tiệc cho Gia Đình Thiên Chúa: “Hiệu năng cứu độ của hiến tế này được hoàn toàn hiện thực khi lãnh nhận mình máu Chúa lúc hiệp lễ. Hiến Tế Thánh Thể tự bản chất nhắm đến việc hiệp nhất nội tâm của tín hữu với Chúa Kitô qua việc hiệp lễ; chúng ta lãnh nhận chính Đấng đã hiến mình cho chúng ta, chúng ta lãnh nhận thân thể Người đã trao nộp cho chúng ta trên Thập Giá cũng như lãnh nhận máu Người ‘đã đổ ra cho nhiều người được tha tội’ (Mt 26:28). Chúng ta được lời Người nhắc nhớ rằng: ‘Như Cha hằng sống đã sai Tôi và Tôi sống bởi Cha thế nào, thì ai ăn Tôi cũng sẽ sống bởi Tôi như vậy’ (Jn 6:57). Chính Chúa Giêsu đã bảo đảm với chúng ta rằng việc hiệp nhất này, một thứ hiệp nhất được Người so sánh với việc hiệp nhất sự sống Ba Ngôi, được thực sự thể hiện. Thánh Thể thực sự là một bữa tiệc Chúa Kitô đã tự hiến mình làm của dưỡng nuôi chúng ta”. (Thông Điệp Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể, 16);

Thánh Thể là Máu Huyết tràn đầy tặng ân Thần Linh nơi Nhiệm Thể Chúa Kitô: “Trong Sách Lễ Rôma, vị chủ tế nguyện rằng: ‘Xin ban cho chúng con là những kẻ được nuôi dưỡng bởi mình máu Người được tràn đầy Thánh Thần của Người, và được trở nên một thân thể, một tinh thần duy nhất trong Chúa Kitô’ (Kinh Nguyện Thánh Thể III). Như thế, nhờ tặng ân mình máu của Người, Chúa Kitô làm tăng lên trong chúng ta tặng ân Thần Linh của Người đã được tuôn đổ xuống trên chúng ta qua Phép Rửa cũng như đã được ban xuống cho chúng ta như “dấu ấn” qua bí tích Thêm Sức” (Thông Điệp Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể, 17).

Thánh Thể là Sinh Lực cho Dân Chúa Lữ Hành: “Thành quả đáng kể của chiều kích cánh chung chất chứa nơi Thánh Thể còn ở sự kiện là Thánh Thể thúc đẩy chúng ta tiến bước lữ hành qua giòng lịch sử và gieo một mầm mống hy vọng sống động nơi việc dấn thân hằng ngày của chúng ta đối với công việc trước mắt. Nhãn quan Kitô giáo bao giờ cũng dẫn đến niềm trông đợi ‘trời mới’ và ‘đất mới’ (Rev 21:1), thế nhưng nhãn quan này thay vì làm suy yếu lại làm tăng thêm cảm quan trách nhiệm của chúng ta đối với thế giới hôm nay (Cf. Hiến Chế Mục Vụ về Giáo Hội Gaudium et Spes, 39)”. (Thông Điệp Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể, 20).

Chính vì Chúa Giêsu đã thiết lập Thánh Thể là vì sự tồn tại của Giáo Hội và cho sự phát triển của Giáo Hội như thế mà Giáo Hội ý thức được rằng Thánh Thể là nguồn mạch và là tột đỉnh của đời sống Giáo Hội: “Công Đồng Chung Vaticanô II đã có lý công bố rằng hy tế Thánh Thể là ‘nguồn mạch và là tột đỉnh của đời sống Kitô giáo’ (Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội Lumen Gentium, 11). ‘Vì Bí Tích Thánh Thể tuyệt hảo chất chứa tất cả nguồn phong phú linh thiêng của Giáo Hội đó là chính Chúa Kitô, cuộc vượt qua và là bánh sự sống của chúng ta. Bằng xác thịt của mình, một xác thịt giờ đây được Thánh Linh làm cho sống động và ban sự sống, Người cống hiến sự sống cho con người’ (Sắc Lệnh về Linh Mục Presbyterorum Ordinis, 5)” (Thông Điệp Giáo Hội Sống Bởi Thánh Thể, 1).

Tuy nhiên, nếu Giáo Hội là Đền Thờ (Hiến Chế về Phụng Vụ Thánh Sacrosanctum Concilium, 2; Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội Lumen Gentium, 6; Sắc Lệnh về Truyền Giáo Ad Gentes 9), tức là Nơi Chúa Ngự Giữa Loài Người (x. Rev 21:3), mà Thánh Thể là Hiện Diện Thần Linh Thực Sự trong Giáo Hội trên thế gian này, thì không có Thánh Thể cũng không có Giáo Hội. Vì nếu Giáo Hội được thiết lập để trở thành nơi cho Chúa ngự một cách đích thực và thực sự trong Bí Tích Thánh Thể thì nếu không có Thánh Thể, tức không có sự Hiện Diện Thần Linh Thực Sự thì cũng không cần Giáo Hội. Tóm lại, nếu Giáo Hội được thiết lập là để cho Thánh Thể thì nếu không có Thánh Thể cũng không có Giáo Hội, hay Giáo Hội sẽ không được thiết lập nếu không có Thánh Thể.

Dù các vị Tông Đồ không phải là tất cả những gì làm nên Giáo Hội mà chỉ là nền tảng của Giáo Hội (x Eph 2:20), nhưng nếu không có Thánh Thể cũng không cần đến các vị. Không phải hay sao, Chúa Giêsu đã lập bí tích Thánh Thể bằng lời toàn năng thánh hiến bánh rượu: “Này là Mình Thày…, là chén Máu Thày” (x Lk 22:19-20; 1Cor 11:24-25), trước khi chính thức truyền chức thánh cho các vị: “Các con hãy làm việc này mà nhớ đến Thày” (x Lk 22:19; 1Cor 11:24-25). Tức là các vị được truyền chức thánh, có tư cách và khả năng là một Alter Christus, làm được việc biến thể bánh rượu như thế là để cho Thánh Thể.

Đó là lý do Thánh Bộ Tín Lý Đức Tin đã xác quyết rằng Giáo Hội nào không có hàng giáo phẩm và từ đó cũng không có Thánh Thể thì không phải là hay thực sự là Giáo Hội: “Các cộng đồng giáo hội nào không bảo tồn Hàng Ngũ Giám Mục được công nhận cũng như bản chất đích thực trọn vẹn của mầu nhiệm Thánh Thể (x CĐ  Vaticanô II, Sắc Lệnh Unitatis Redintegratio, 22) thì không phải là những Giáo Hội đúng nghĩa” (Tuyên Ngôn “Vai Trò Chuyên Nhất của Chúa Kitô và Giáo Hội”, 7).

Tuy nhiên, cho dù không có Thánh Thể không có Giáo Hội, nhưng nếu “con người ở một mình không tốt” (Gen 2:18), đến nỗi cần phải có “một đồng bạn xứng hợp” (cùng nguồn vừa dẫn) thế nào, thì Chúa Kitô là Đầu sẽ không thể thiếu Giáo Hội là thân thể của Người (x Eph 5:23), và là một Phu Quân sẽ không thiếu Giáo Hội là Hiền Thê của Người (x Rev 21:2). Đó là lý do cả Mầu Nhiệm Thánh Thể lẫn Mầu Nhiệm Giáo Hội đều liên hệ mật thiết với Sự Sống Hiệp Thông, đến nỗi, một khi có Thánh Thể thì phải có Giáo Hội, và một khi có Giáo Hội thì không thể thiếu Thánh Thể, vì Thánh Thể là để cho Giáo Hội và Giáo Hội phải sống bởi Thánh Thể:

“Giáo Hội là Thân Mình của Chúa Kitô: chúng ta tiến bước ‘với Chúa Kitô’ ở chỗ chúng ta liên kết ‘với thân thể của Người’. Chúa Kitô đã thiết lập và làm phát triển mối hiệp nhất này bằng việc tuôn đổ Thánh Linh của Người xuống. Và chính Người liên lỉ xây dựng mối hiệp nhất ấy bằng sự hiện diện Thánh Thể của Người. ‘Chính tấm bánh Thánh Thể duy nhất làm cho chúng ta nên một thân thể duy nhất, vì chúng ta tất cả cùng tham phần vào một tấm bánh duy nhất’ (1Cor 10:17). Nơi mầu nhiệm Thánh Thể, Chúa Giêsu muốn xây dựng Giáo Hội như là một mối hiệp thông, theo khuôn mẫu tối hậu đã được Người nói lên trong lời nguyên tư tế của Người: ‘Như Cha ở trong Con và như Con ở trong Cha, để họ cũng được ở trong Chúng Ta, hầu thế gian tin rằng Cha đã sai Con’ (Jn 17:21)” (Tông Thư Xin Chúa Ở Với Chúng Con, 20).

Nếu Thánh Thể là “Nguồn Sống Thần Linh” thì quả thực Thánh Thể là cốt lõi của các Phép Bí Tích: Thánh Thể là Nhựa Sống Thần Linh từ thân nho thông sang cho các cành nho được tháp nhập vào Nhiệm Thể Giáo Hội nhờ Phép Rửa; Thánh Thể thông ban Nhựa Sống Thần Linh cho các cành nho Kitô hữu để họ đạt tới tầm vóc của Người, nhờ đó họ có thể lãnh nhận Thánh Thần qua Bí Tích Thêm Sức; Thánh Thể là Nhựa Sống Thần Linh chỉ tác dụng nơi các cành nho nào còn Ơn Nghĩa Chúa, một Ơn Nghĩa cần phải được phục hồi bằng Bí Tích Hòa Giải, nếu bị mất đi; Thánh Thể là Thần Lực đặc biệt cho những chi thể yếu bệnh, nhất là trong giờ lâm chung khi họ cần đến Phép Xức Dầu Thánh; Thánh Thể là Tưởng Niệm Hy Tế Thập Giá được cử hành bởi những thừa tác viên đã lãnh nhận Bí Tích Truyền Chức Thánh; và Thánh Thể là Sự Sống Hiệp Thông, mô phạm cho đời sống gia đình của thành phần Kitô hữu lãnh nhận Bí Tích Hôn Phối.

Vì Thánh Thể là Nguồn Sống Thần Linh, bất tận vĩnh hằng, mà Thánh Thể qui tụ cả quá khứ, hiện tại lẫn tương lai. Ở chỗ, Phụng Vụ Thánh Thể là việc cử hành Hiến Tế Tạ Ơn Chúa Cha, một Hiến Tế Thập Giá đã xẩy ra trong quá khứ, nhưng lại là một Hiến Tế trở thành hiện thực ngay trên bàn thờ với Sự Hiện Diện thực sự và trọn vẹn một cách bí tích của Lời Nhập Thể, và là một Hiến Tế đã được Vị Thánh Thần canh tân bộ mặt trái đất biến đổi từ những yếu tố thiên nhiên và nhân tạo thành Mình Máu Chúa Kitô, một biến đổi có tính cách cánh chung.