ĐHY: ĐÁP LẠI LỜI KÊU GỌI CỦA ĐẠI HỘI DÂN CHÚA VIỆT NAM 2010
Người công giáo hăy chung sức cùng đồng bào vun đắp nếp sống văn hoá sự sống và văn minh t́nh thương
1. Đại Hội Dân Chúa Việt Nam diễn ra tại Trung Tâm Mục vụ của Tổng Giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, từ ngày 21 đến 25 tháng 11 năm 2010. Hiện diện tại Đại Hội, có 32 Giám mục, 300 đại biểu linh mục, tu sĩ, giáo dân thuộc 26 giáo phận và các ḍng tu trên cả nước, cùng đại diện các cộng đoàn công giáo Việt Nam hải ngoại. Đại Hội bế mạc với lời kêu gọi 7 triệu người công giáo Việt Nam chung sức cùng mọi người thiện tâm kiến tạo nền văn hoá sự sống và văn minh t́nh thương cho Thành phố cùng quê hương đất nước hôm nay.
Những thông tin và đề xuất sau đây là nhằm mở đường cho những nỗ lực đáp lại lời kêu gọi trên, v́ sự sống và hạnh phúc của thế hệ hôm nay và mai sau.
T́nh h́nh xă hội Việt Nam hôm nay
2. Theo thông tin của các phương tiện truyền thông trong thập niên vừa qua, bên cạnh sự phát triển rất nhanh về mặt kinh tế xă hội, có những dấu hiệu cho thấy lối sống văn hoá sự chết ngày càng lan rộng trong xă hội, như nạn phá thai hủy diệt sự sống, nạn x́ ke ma tuư đưa nhiều bạn trẻ đến cái chết trắng, để lại nhiều bà mẹ, nhiều trẻ thơ sống với HIV, nạn trẻ sơ sinh bị bỏ rơi ngày càng gia tăng, nạn bạo hành và phân hoá trong gia đ́nh, cùng những tệ nạn xă hội khác, như bạo lực, tham nhũng, hàng giả, bằng giả, trụy lạc, cùng hố sâu phân cách giàu nghèo... đang hủy hoại sự sống và phẩm giá con người Việt Nam.
3. Ai chịu trách nhiệm về sự h́nh thành và phát triển lối sống văn hoá sự chết này? Khoa học xă hội xác định có ba nhân tố chung phần vào sự h́nh thành cách nghĩ và lối sống của mỗi con người:
(1) di truyền;
(2) môi trường xă hội gồm gia đ́nh, nhà trường, các tổ chức trong xă hội, đạo đời, truyền thống văn hoá cùng những nét văn hoá du nhập từ thế giới toàn cầu hoá hôm nay;
(3) ư thức và ư chí của mỗi con người.
4. Kỳ thực, một số tổ chức đạo đời trong xă hội hiện nay đă quan tâm và thực hiện những biện pháp t́nh thế nhằm khắc phục những hậu quả nặng nề của lối sống văn hoá sự chết. Thế nhưng, để có thể giúp cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau từng bước vượt qua lối sống văn hoá sự chết trong xă hội hôm nay, cần có những giải pháp căn cơ hơn. Hiện nay chúng ta không có khả năng thay đổi những yếu tố về di truyền, nhưng chúng ta có thể góp phần xây dựng và cải tạo môi trường sống cho lành mạnh hơn, cùng huấn luyện và củng cố ư chí nơi mỗi con người.
Trách nhiệm liên đới trong xă hội
5. Để đạt mục đích trên, cần tiến hành ba giải pháp căn cơ như sau:
(1) Một là đổi mới cơ chế luật lệ hiện hành, mở ra cho mọi tổ chức đạo đời đồng trách nhiệm tham gia vào việc tổ chức và điều hành công cuộc phục vụ cho sự sống cùng nhân phẩm và nhân quyền, trước tiên là quyền sống và quyền được phát triển, của mọi người trong cộng đồng dân tộc, đặc biệt người nghèo khổ, kém may mắn, bị bỏ rơi...
(2) Hai là liên kết mọi thành phần xă hội trong nỗ lực chung. Người công giáo hăy cùng với gia đ́nh, nhà trường và nhà giáo, nhà báo và nhà khoa học, nhà thờ và nhà chùa, nhà kinh tế và nhà chính trị, với ư thức trách nhiệm liên đới trong xă hội, quan tâm chung sức xác lập định hướng nếp sống văn hoá sự sống và văn minh t́nh thương cho thế hệ trẻ hôm nay.
(3) Ba là nêu gương sáng cho giới trẻ. Người công giáo hăy chung ḷng với gia đ́nh, nhà trường cùng giới lănh đạo các tổ chức đạo đời trong xă hội thể hiện ư thức trách nhiệm nêu gương sáng thuyết phục, và truyền đạt kỹ năng sống nếp sống mới cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.
Thực hiện được ba giải pháp căn cơ đó, là xây nền móng cho nếp sống văn hoá mới, và mở ra một tương lai tươi sáng hơn cho người trẻ hôm nay.
Xây mới ngôi nhà chung trên nền vững chắc
6. Nếp sống văn hoá sự sống và văn minh t́nh thương là nếp sống mang những nét văn hoá nền tảng như sau:
(1) Thể hiện ư thức tôn trọng con người là mục đích tối cao của sự phát triển đất nước, không coi con người chỉ là phương tiện sản xuất, là công cụ cho sự phát triển. Tôn trọng con người tất nhiên đ̣i hỏi mọi người quan tâm trân trọng sự sống, nhân phẩm, nhân quyền, hơn là chỉ biết dùng luật lệ, quyền hành, vũ lực, tiền bạc để đối xử, giáo dục, phát triển, đổi mới con người, nhất là người trẻ...
(2) Phát huy ḷng nhân ái và ḷng tự trọng theo truyền thống đạo lư của dân tộc, hơn là để ḿnh bị cuốn hút chạy theo tiền tài, quyền lực, danh vọng, thời trang, hưởng thụ trụy lạc. Đồng thời quan tâm phát huy tính trung thực và sự trong sáng đáng tin cậy, hơn là tin rằng sự thật chỉ là những ǵ mang tính thực dụng, đem lại tư lợi ...
(3) Và bài học từ truyền thống văn hoá của dân tộc, "tu thân, tề gia, trị quốc, b́nh thiên hạ", vẫn c̣n nguyên giá trị và thật cần thiết cho công cuộc xây đắp nếp sống văn hoá mới hôm nay.
7. Thể hiện những nét văn hoá nền tảng đó trong nếp sống gia đ́nh và xă hội, người công giáo cùng mọi người thiện tâm trong cộng đồng dân tộc, vừa tiến bước dưới ánh sáng chân lư trong trời đất, vừa đáp lại đ̣i hỏi của đạo lư trong thiên hạ, vừa góp phần xây mới ngôi nhà gia đ́nh, ngôi nhà xă hội, ngôi nhà Việt Nam, xây trên nền đá vững chắc với bốn trụ cột vững bền là chân lư và t́nh thương, cùng công lư và hoà b́nh, cho đất nước cùng thế giới toàn cầu hoá hôm nay.
8. Mùa Giáng Sinh sắp đến, nhắc nhớ cho người người trong gia đ́nh nhân loại, biến cố Con Thiên Chúa làm người mang lại b́nh an cho mọi người, mọi dân tộc bước đi trong ánh sáng chân lư và t́nh yêu. Tôi chân thành cầu chúc cho mọi người, mọi gia đ́nh, mọi tổ chức đạo đời trong xă hội, hưởng nhận được sự b́nh an, niềm vui và phúc thật, qua mọi gian truân trong cuộc đời, cũng như qua mọi thăng trầm trong lịch sử đất nước ḿnh.
Tổng giáo phận Thành phố HCM, 1.12.2010
Gioan B. Phạm Minh Mẫn
Hồng Y Tổng Giám mục