2. Ngài thấy
tương lai của
cộng
đồng Công giáo
ở
Việt
Nam sẽ
như
thế
nào?
Điều
ǵ làm ngài vững
tin?
Điều
ǵ làm ngài lo âu?
Điều
làm cho tôi vững
tin vào tương lai của
cộng
đồng Công giáo tại
Việt
Nam, là niềm
tin Kitô giáo, niềm
tin vào Lời
Cứu
Độ, là
Đường dẫn
đến Chân Lư tṛn
đầy, T́nh Thương vô biên và
Sự
Sống
dồi
dào. Lời
được ghi lại
trong Sách Thánh, Lời
đâm rễ
vào trong
đời sống
Giáo Hội,
Lời
như
hạt
giống
được gieo vào nền
văn hoá của
các dân tộc.
Lịch
sử
loài người xác minh chỉ
có Lời
của
Chúa Tạo
Thành và Cứu
Độ
tồn
tại
qua những
đổi thay và thăng trầm
trong lịch
sử,
c̣n mọi
sự
khác trong trời
đất
đều qua
đi, cả
các nền
văn minh, các chế
độ
xă hội,
những
ǵ do trí khôn hữu
hạn
của
con người nghĩ
ra, tạo
ra.
Điều
làm cho tôi lo âu là: niềm
tin
đó,
đặc biệt
ở
nơi người trẻ,
nếu
không có
điều
kiện
thắp
sáng bằng
cách mở
rộng
và nâng cao kiến
thức
đức tin, không
được nuôi dưỡng bằng
Lời
ban sức
sống
mới,
dần
dần
sẽ
phai mờ
và suy yếu,
méo mó và lệch
lạc.
3. Có nhiều
vụ
tranh chấp
đất
đai giữa
Giáo Hội
và Nhà Nước. Tại
sao những
vụ
này mỗi
ngày một
tăng thêm?
Cơ
chế
pháp luật
Việt
Nam sau năm 1975
đă
xoá quyền
tư
hữu
của
người dân. Tôi không rơ những
người làm
điều
đó
có ư ǵ, xây dựng
một
xă hội
gọi
là tiến
bộ
và công bằng
hơn?... Nhưng thực
tế
cho thấy
điều
đó
mở
đường
cho nhiều
lạm
dụng,
bất
công và bất
ổn
ngày càng lan rộng
trong xă hội.
Nguyên nhân? Có lẽ
có nhiều.
Tôi thấy
có một
nguyên nhân chính,
đó
là
đi ngược chiều
với
truyền
thống
văn hoá cùng những
giá trị
đạo
đức của
dân tộc.
Nền
văn hoá cùng những
giá trị
đó
từ
ngàn xưa
được xây trên t́nh nghĩa
đồng bào tôn trọng
lẫn
nhau, tương thân tương trợ
lẫn
nhau, chứ
không phải
trên hệ
thống
quyền
lực
cùng bạo
lực
loại
trừ
đồng
bào
đồng loại.
Lịch
sử
cho thấy
công cuộc
phát triển
một
xă hội
tự
do và dân chủ,
b́nh
đẳng và công bằng,
văn minh và khoa học,
mà thiếu
t́nh nghĩa
đồng bào, thiếu
t́nh huynh
đệ đại
đồng, luôn
để
lại
nhiều
vấn
đề
nan giải,
cản
trở
sự
phát triển
toàn diện
của
con người và
đất nước.
4. Ngài có
đối thoại
với
chính quyền
về
những
vấn
đế
nóng bỏng
đó
không? Nếu
có, ngài nghĩ
ǵ về
cuộc
đối thoại
này?
Về
vấn
đề đất
đai, trước t́nh h́nh bất
công và bất
ổn
kéo dài rộng
khắp,
từ
trong hệ
thống
Nhà Nước, cũng như
từ
phía các Giám mục
Việt
Nam,
đều có
đề
nghị
sửa
đổi luật
lệ.
Cá nhân tôi cũng có gợi
ư xem lại
luật
lệ
và
đối chiếu
với
truyền
thống
văn hoá dân tộc,
với
hệ
thống
thế
giới
toàn cầu
hoá hôm nay. Hiện
nay, chưa thấy
kết
quả
cụ
thể.
Lư do chính có lẽ
là chưa có sự
thống
nhất
trong hệ
thống
Nhà Nước.
Đức Hồng
Y Glemp, giáo chủ
Ba Lan, dựa
vào lời
khuyên của
Thánh Phaolô và kinh nghiệm
bản
thân, có lời
nhắc
nhở
là hăy kiên nhẫn
và cầu
nguyện.
Có lẽ
dựa
vào lịch
sử
cứu
độ, ông tin rằng
việc
đổi mới
tâm trí con người và liên kết
mọi
người nên một
là công tŕnh của
Chúa Thánh Thần,
và con người cần
cộng
tác với
tác nhân chính.
5. Ngài có thể
nói ǵ về
sự
hỗ
trợ
mà ngài nhận
được từ
Vatican trong những
tranh chấp
này?
Vatican nhắc
nhở
chúng tôi trung thành với
đường lối
của
Chúa và giáo huấn
của
Giáo Hội,
tránh chạy
theo lối
ṃn cũ,
đừng
để
phe hữu
phái tả
lôi cuốn
đi sai lệch
con
đường cứu
độ
của
Chúa.
6. Các thành viên Ḍng Chúa
Cứu
Thế
của
giáo xứ
Đức
Mẹ
Hằng
Cứu
Giúp
ở
TP.HCM
đă
nói về
vụ
việc
Bauxite trên Internet. Chánh
văn pḥng của
Toà Tổng
Giám Mục
Giáo phận
Hà Nội
đă
nói về
vụ
việc
Đồng Chiêm rằng
“chúng ta hăy cầu
nguyện
cho
đất nước
được thực
sự
công bằng,
dân chủ
và văn minh.” Chả
lẽ
ngài không nghĩ
rằng
người Công giáo
đă
trở
thành thành phần
đối lập
chính trị
khi họ
b́nh luận
công khai như
thế
về
những
vấn
đề
nhạy
cảm
và khi họ
nói công khai về
dân chủ
trong một
đất nước cộng
sản?
Tôi nghĩ
rằng
mọi
người trong trường hợp
như
câu hỏi
đă
nêu,
đều bị
chính quyền
coi là chống
đối Nhà Nước, c̣n chính họ
th́ coi ḿnh là công dân có
tự
do và trách nhiệm
vừa
đấu tranh cho quyền
làm người, vừa
góp phần
xây dựng
một
xă hội
công bằng,
dân chủ,
văn minh hơn...Có một
thời,
người Công giáo
đă được dạy
làm công dân như
vậy.
Tấm
gương
đấu tranh dưới h́nh thức
cường lực
và bạo
lực
của
chính quyền
hiện
nay cũng là bài học
cho gia
đ́nh và các tổ
chức
xă hội
noi theo.
Ngày nay, giáo huấn
của
Giáo Hội,
đặc biệt
qua
Đức Bênêđitô XVI, dạy
người Công giáo trước tiên
hăy trở
nên người Công giáo tốt.
Khi là Công giáo tốt
th́ tất nhiên là công dân tốt
trong thế
giới
hôm nay. Như
thế,
người Công giáo cần
quên
đi bài học
cũ, và học
cùng hành bài học
mới
này.
Giới
hữu
trách
đạo và
đời, với
thiện
chí hợp tác xây dựng
và phát triển
đất nước,
đều có trách nhiệm
liên
đới tạo
điều
kiện
cho mọi
công dân học
và hành bài học
mới
này. Một
điều
kiện
tối
cần
là liên kết
gia
đ́nh, nhà trường cùng các tổ
chức
trong xă hội
chung sức
giáo dục
con người trong xă hội
hôm nay sống
tốt
đạo làm người, con người sẽ
là công dân tốt
trong xă hội
ngày mai. Một
điều
kiện
tối
cần
khác là hệ
thống
giáo dục
trong
đất nước không phải
chỉ
lo truyền
đạt kiến
thức
khoa học
kỹ
thuật,
song trước tiên là truyền
đạt vừa
kiến
thức
vừa
kỹ
năng sống
đạo làm người cho thế
hệ
hôm nay và ngày mai. Và
điều
kiện
tiên quyết
là giới
hữu
trách cần
xác
định rơ nội
dung cùng
định hướng của
môn học
sống
đạo làm người, và cần
được mọi
người thống
nhất.
Chu toàn nhiệm
vụ
giáo dục
này,
đất nước này sẽ
xây thêm nhiều
nhà trường
đồng thời
giảm
đi con số
nhà tù hay trại
cải
tạo.
Tôi cầu
mong người tin theo Chúa,
trong mọi
hoàn cảnh,
kiên vững
bước theo Chúa là
Đường dẫn
đến sự
sống
dồi
dào, theo giáo huấn
của Giáo Hội
là ánh sáng của
chân lư và t́nh thương. Chân
lư và t́nh thương cứu
độ
của
Chúa, khi
được con người
đón nhận,
sẽ
trở
thành
định hướng và
động lực
cho sự
phát triển
toàn diện
con người và
đất nước. Toàn diện
có nghĩa là về
mọi
phương diện,
văn hoá và xă hội,
kinh tế
và chính trị,
thể
xác và tinh thần,
tâm trí và ḷng
đạo...
Tôi cầu
mong cho mọi
người Công giáo, trong cầu
nguyện
cũng như
trong hành
động, luôn t́m và thi hành ư
Chúa. Giáo huấn
của
Giáo Hội
diễn
tả
ư Chúa mong muốn
là mọi
người, cả
những
nạn
nhân của
bạo
lực,
thành viên của
phe hữu
phái tả,
bước
đi trong ánh sáng chân lư và
t́nh thương, không phải
để
trở
nên tiến
bộ
hay hợp
thời,
nhưng
để được phát triển
toàn diện,
để
nhân phẩm
được toả
sáng và
được nh́n nhận
cùng tôn trọng,
để
trở
nên chứng
nhân Tin Mừng cứu
độ
của
Chúa trong thế
giới
hôm nay.
7.
Đức Ông Barnabê Nguyễn
Văn Phương
đă
nói rằng
“những
người làm việc
với
ĐTC cố
gắng
theo dơi báo chí và lấy
tin tức
từ
Internet
để
biết
được t́nh h́nh
ở
Việt
Nam. Nhưng về
thông tin, sự
vắng
bóng
đại diện
Vatican
ở
Việt
Nam quả
là một
‘lỗ
hổng’.”
Ngài có
đồng ư như
thế
không? Cụ
thể
là, sự
tái lập
bang giao giữa
Vatican và Việt
Nam có thể
mang lại
những
ǵ cho cộng
đồng Công giáo Việt
Nam?
Chức
năng truyền
thông xă hội
là giúp mọi
người tiếp
cận
với
sự
thật
tṛn
đầy, sự
thật phản
ảnh
thực
tại
cách trung thực.
Thực
tế
cho thấy
phương tiện
truyền
thông thường truyền
cho xă hội
một
nửa
sự
thật,
sự
thật
một
chiều,
hoặc
sự
thật
bị
cắt
xén, bị
bóp méo, sao cho có lợi
cho người thông tin, cho việc
tuyên truyền.
Do
đó
việc
đối thoại
cùng hợp
tác trên cơ
sở
sự
thật
và công ích,
đ̣i hỏi
các
đối tác phải
thường xuyên có mặt
tại
chỗ
để
lắng
nghe từ
nhiều
phía,
để
theo dơi diễn
biến
ở
nhiều
mặt,
để
hiểu
được lối
nói và cách làm tại
chỗ
có ư nghĩa ǵ
đối với
sự
thật
và công ích. Như
thế,
sự
hiện
diện
của
đại diện
Vatican tại
Việt
Nam sẽ
giúp cho Vatican thi hành
cách có hiệu
quả
hơn nhiệm
vụ
đồng
hành với
cộng
đồng Công giáo tại
Việt Nam trên con
đường
đối thoại
và hợp
tác phát triển
toàn diện
con người cùng
đất nước Việt Nam.
8. Ngài có muốn
ĐTC Bênêđictô XVI viếng
thăm Việt
Nam không? Một
cuộc
viếng
thăm như
thế
có thể
mang lại
những
đổi thay nào cho Giáo Hội
Công giáo và cho người Công
giáo Việt
Nam?
Sau khi
Đức Giáo Hoàng viếng
thăm Trung
Đông, nhiều
người mong Ngài
đến viếng
thăm Việt
Nam,
để đem lại
hoà khí cho vùng
đất này,
để
thắp
sáng lên niềm
hy vọng
cho nhiều
người.
Ngày 24.1.2010
+ Gioan B. Phạm
Minh Mẫn
Hồng
Y Tổng
Giám mục