TÀI LIỆU
LÀM VIỆC
(INSTRUMENTUM LABORIS)
của Đại hội Dân Chúa Việt Nam (21–25 tháng 11/2010)
Phỏng vấn Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Khảm
WHĐ (20.10.2010) – Trang tin điện tử của Hội đồng Giám mục Việt Nam
vừa nhận được Tài liệu làm việc của Đại hội Dân Chúa. Cùng
với việc phổ biến tài liệu này, chúng tôi đă phỏng vấn Đức cha Phêrô
Nguyễn Văn Khảm, người đứng đầu Ban Thư kư Đại hội. Trân trọng giới
thiệu với quư độc giả nội dung bài phỏng vấn.
– Thưa Đức cha, Đại hội Dân Chúa sẽ được tổ chức tại Trung tâm Mục
vụ Sài G̣n từ 21 đến 25.11.2010. Hội đồng Giám mục Việt Nam cũng đă
phê chuẩn Tài liệu làm việc của Đại hội. Đức cha có thể cho biết đôi
nét về tài liệu này?
– Hội đồng Giám mục Việt Nam cũng áp dụng phương pháp làm việc của
Thượng Hội đồng Giám mục thế giới. Cụ thể là Hội đồng Giám mục quyết
định đề tài và trao cho Ban Thư kư trách nhiệm khai triển đề tài. Từ
đó, Ban Thư kư đă biên soạn Đề cương Giáo Hội tại Việt Nam: Mầu
nhiệm – Hiệp thông – Sứ vụ. Sau khi được Hội đồng Giám mục phê
chuẩn, chúng tôi đă gửi đề cương này đến các giáo phận, ḍng tu,
cũng như phổ biến rộng răi cho mọi thành phần Dân Chúa để xin ư kiến.
Đề cương này cũng trở thành tài liệu học hỏi về Giáo Hội trong suốt
Năm Thánh 2010.
– Dựa trên những ư kiến từ các giáo phận, ḍng tu, các nhóm cũng như
cá nhân, Ban Thư kư đă biên soạn bản thảo đầu tiên của Tài liệu
làm việc. Bản thảo Tài liệu làm việc được gửi đến Ban
Thường vụ và các giám mục trong nhóm soạn thảo văn bản của Hội đồng
Giám mục (quư Đức cha Phaolô Bùi Văn Đọc, Giuse Vũ Duy Thống, Vinh
Sơn Nguyễn Văn Bản, Giuse Nguyễn Năng) để xin góp ư. Ban Thư kư đă
nhận được những góp ư từ các Đức cha nói trên, ngoài ra c̣n nhận
được góp ư của Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Ḥa (cùng với Đại chủng
viện Sao Biển-Nha Trang) và Đức cha Giuse Vơ Đức Minh. Dựa trên
những góp ư, Ban Thư kư đă sửa lại Tài liệu làm việc để có
văn bản cuối cùng như hiện nay. Văn bản này được tŕnh lên Hội đồng
Giám mục và đă được chính thức phê chuẩn trong Đại hội XI vừa qua.
– Đức cha mới nói đến việc biên soạn Tài liệu làm việc, c̣n nội dung
chính của tài liệu ra sao, xin Đức cha cho biết.
–
Cách tổng quát, Tài liệu làm việc gồm 2 phần chính: (1) Nền
tảng thần học, (2) Hướng đi mục vụ, chia ra thành 4 chương:
- Dẫn nhập (số 1)
- Chương I (số 2-10) Mầu nhiệm: Giáo Hội Chúa Kitô
giữa ḷng quê hương Việt Nam
- Chương II (số 11-17) Hiệp thông: Giáo Hội như dấu chỉ
và khí cụ của sự hiệp nhất
giữa con người với
Thiên Chúa cũng như giữa con người với nhau
- Chương III (số 18-32) Sứ vụ: Giáo Hội Việt Nam và sứ vụ
loan báo Tin Mừng
- Chương 4 (số 33-37) Những hướng đi mục vụ
So sánh với Đề cương, Tài liệu làm việc vẫn giữ nội
dung cũ nhưng có đôi nét khác biệt:
Về mặt thần học, ngoài việc tŕnh bày Giáo Hội dưới ánh sáng mầu
nhiệm Chúa Ba Ngôi (Giáo Hội là Dân Thiên Chúa, Thân Ḿnh Chúa Kitô,
Đền thờ Chúa Thánh Thần), Tài liệu làm việc quan tâm hơn đến
mầu nhiệm Chúa Kitô (Nhập thể và Vượt qua) để đặt nền tảng cho chiều
kích nhập thể (tính bản địa, hội nhập văn hóa, đồng hành với dân
Việt) và chiều kích vượt qua trong lịch sử và đời sống Giáo Hội (Giáo
Hội lữ hành, sống trong thế gian nhưng không thuộc về thế gian, ư
nghĩa và giá trị của tử đạo cũng như những đau khổ và hi sinh trong
đời sống Kitô hữu). Đồng thời, Tài liệu làm việc cố gắng làm
nổi bật sự hiệp thông (koinonia) như sợi chỉ xuyên suốt cả ba chiều
kích mầu nhiệm, hiệp thông, sứ vụ; nhờ đó, tránh sự giản lược hiệp
thông theo chiều ngang thuần túy. Theo đó, sự hiệp thông với Thiên
Chúa vừa là nền tảng và điều kiện vừa là chuẩn mực cho sự hiệp thông
giữa người với người. Cũng từ đây, khám phá ư nghĩa Giáo Hội như dấu
chỉ và khí cụ xây dựng sự hiệp nhất giữa con người với Thiên Chúa
cũng như giữa con người với nhau.
Về mặt mục vụ, v́ Tài liệu làm việc không chỉ là một văn bản
thần học trừu tượng nhưng c̣n hướng đến đời sống và những hoạt động
cụ thể của Giáo Hội trong hoàn cảnh cụ thể, do đó phần mục vụ cũng
được quan tâm nhiều hơn. Trên cơ sở thần học đă khai triển trong các
chương trước thuộc phần I (Nền tảng thần học), phần II (chương 4)
của Tài liệu làm việc đưa ra những đề nghị mục vụ, nhận định
đâu là những định hướng mục vụ, những mối ưu tiên cần quan tâm và
những hoạt động cụ thể để đáp ứng.
– Thưa Đức cha, Tài liệu làm việc có được phổ biến rộng răi không?
– Có chứ, Tài liệu làm việc sẽ được phổ biến chính thức qua
các Ṭa Giám mục cũng như các phương tiện truyền thông trong Giáo
Hội để mọi thành phần Dân Chúa có thể tham gia góp ư.
– Tài liệu này được sử dụng ra sao trong Đại hội Dân Chúa?
– Sẽ có hơn 300 đại biểu tham dự đại hội. Con số này không thấm vào
đâu so với 7 triệu người công giáo. Tuy nhiên các đại biểu không
tham dự đại hội với tư cách cá nhân nhưng với tư cách đại diện một
thành phần Dân Chúa trong một khu vực nào đó, ví dụ linh mục A đại
diện cho linh mục đoàn giáo phận Thanh Hóa, ông B đại diện cho giáo
dân giáo phận Bắc Ninh… V́ thế, đại biểu mang đến đại hội những suy
nghĩ và ư kiến của thành phần Dân Chúa mà ḿnh là đại diện. Hiểu như
thế, mỗi đại biểu cần lắng nghe tâm tư nguyện vọng của thành phần
Dân Chúa mà ḿnh là đại diện và nói thay cho họ tại Đại hội.
Tài liệu làm việc
sẽ là văn bản chính thức trong Đại hội Dân Chúa để các đại biểu tham
gia ư kiến qua các bài thuyết tŕnh, tham luận và họp nhóm. Dĩ nhiên
tài liệu này chưa phải là hoàn hảo nhưng là cơ sở cần thiết để mọi
người tập trung vào góp ư. Nói cách khác, mọi tham luận và thảo luận
nhóm sẽ tập trung vào nội dung được tŕnh bày trong Tài liệu làm
việc. Nếu không, sẽ có thể có rất nhiều ư kiến nhưng thiếu điểm
tập trung và không đem lại kết quả. Các tham luận và thảo luận nhóm
trong Đại hội nhằm mục đích: (1) Góp ư giải thích, chỉnh sửa, hoàn
thiện những ǵ đă được tŕnh bày trong Tài liệu làm việc, cả
về suy tư thần học lẫn đường hướng mục vụ, (2) Đưa ra những đề xuất
mới để đáp ứng nhu cầu và làm phong phú đời sống Giáo Hội.
– Cách cụ thể, đại hội sẽ diễn tiến như thế nào?
– Đại hội diễn ra từ 21 đến 25-11-2010. Mỗi ngày sẽ dành cho một chủ
đề (một chương) trong Tài liệu làm việc. Buổi sáng được dành
cho các bài thuyết tŕnh và tham luận. Sẽ có bài thuyết tŕnh chính
(30 phút) do một giám mục đảm trách, sau đó là các bài tham luận của
các đại biểu. V́ có đến 300 đại biểu nên mỗi tham luận chỉ giới hạn
trong 5 phút. Các đại biểu muốn có tham luận trong Đại hội phải gửi
văn bản đến cho Ban Tổ chức (hạn chót là ngày 15-11). Mục đích là để
Ban Thư kư sắp xếp bài tham luận đó sẽ tŕnh bày vào ngày nào, lúc
nào cho phù hợp với chủ đề của từng ngày. Hơn nữa, có thể có những
tham luận với nội dung giống nhau, khi đó cần chọn lựa. Tuy nhiên,
dù được đọc trong Đại hội hay không, tất cả những bài tham luận này
đều được giữ lại để làm hồ sơ tổng kết Đại hội.
Buổi chiều được dành cho việc thảo luận nhóm. Có hai loại nhóm: nhóm
theo thành phần và nhóm hỗn hợp, thay đổi theo từng ngày cho phong
phú. Sau giờ thảo luận nhóm, mỗi nhóm sẽ tŕnh bày vắn tắt ư kiến
của nhóm trong giờ đúc kết chung. Ban Thư kư sẽ tổng kết các ư kiến
cho từng ngày.
Tất cả những ư kiến nhận được từ Đại hội Dân Chúa sẽ được đúc kết
thành những đề nghị (propositiones) đệ tŕnh lên Hội đồng Giám mục.
HĐGM sẽ chỉ định nhóm biên soạn văn kiện hậu Đại hội và sẽ chính
thức phê chuẩn sau.
– Chân thành cảm ơn Đức cha. Cầu chúc Đại hội đạt được những kết quả
tốt nhất cho Dân Chúa tại Việt Nam.