TRUYỀN GIÁO TẠI VIỆT
NAM HÔM NAY
Đi
vào ḷng xă hội, đó là
điều cần của truyền giáo.
Xă
hội Việt Nam
hôm nay đang chuyển biến.
T́nh h́nh đang trở nên
rất khác, nếu so sánh
những năm trước với năm
nay.
Trước những chuyển biến
đó, việc truyền giáo có
cần đổi mới hay không?
Nếu cần, th́ phải đổi
mới thế nào? Đó là điều
xin phép chia sẻ.
1/
T́nh h́nh đang chuyển
biến
Một chuyển biến rơ nhất,
mà truyền giáo cần biết,
đó là sự phát triển tâm
thức tôn giáo và hiện
tượng nở rộ các hoạt
động tôn giáo.
Tâm thức tôn giáo
là sự tâm hồn con người
hướng về thế giới thần
thiêng.
Thế giới thần thiêng có
thể là ông bà, tổ tiên,
các thánh hiền, các vị
anh hùng, tất cả những
ân nhân đă khuất.
Thế giới thần thiêng
cũng có thể là những vị
thần trong vũ trụ, mà
dân gian tin là hiện hữu
và có sức mạnh phù trợ
con người.
Tâm hồn con người Việt
Nam đang như được
đánh thức bởi thế giới
thần thiêng. Sự phát
triển các lễ hội không
chỉ là một phát triển
văn hoá, mà cũng là phát
triển tâm thức về thế
giới thần thiêng. Hiện
tượng đó được nhận thấy
ở những lễ nghi và những
cầu kinh mang màu sắc
tôn giáo, thường đi kèm
với các lễ hội tại Việt
Nam ít lâu nay.
Cùng với sự phát triển
tâm thức tôn giáo, có sự
phát triển các tôn
giáo. Nhiều tôn giáo
được ghi nhận. Mỗi tôn
giáo đều t́m cách phát
triển, về cơ sở, nhân sự,
tổ chức, hoạt động, đất
đai, ảnh hưởng.
Sự
phát triển tâm thức tôn
giáo và sự phát triển
các h́nh thức tôn giáo
nay được coi là một vẻ
đẹp thiêng liêng của dân
tộc.
Hơn nữa, tôn giáo đang
được dư luận đánh giá
như một nhu cầu của hạnh
phúc con người Việt
Nam. Cả đến những
người thành đạt trong
lănh vực kinh tế, chính
trị thường cũng coi tôn
giáo như một điểm tựa
tinh thần.
Có
thể nói, phần đông người
Việt Nam hôm
nay đang hướng về một
cơi thiêng liêng thần
thánh, để ổn định đời
ḿnh và đời con cháu của
ḿnh.
Như thế, sự t́m đến
tôn giáo sẽ là tất
nhiên. Khi có nhiều tôn
giáo khác nhau, người ta
sẽ chọn một tôn giáo nào
thích hợp nhất đối với
họ. Tôn giáo thích hợp
nhất thường được hiểu là
tôn giáo có cơ cấu nhẹ
nhàng, nhưng lại mang
nhiều giá trị cao đẹp.
Khi so sánh các tôn
giáo, để chọn lựa,
nhiều người thấy có tôn
giáo nổi về từ thiện bác
ái, có tôn giáo nổi về
thực chất tu hành, có
tôn giáo nổi về khấn cầu
suy niệm. Chưa chắc Công
giáo đă được chọn lựa.
Nói tóm lại, t́nh h́nh
tôn giáo tại Việt
Nam hôm nay đang
chuyển biến. T́nh h́nh
tôn giáo như thế mang
nhiều thách đố đối với
đạo Công giáo. Một trả
lời tốt nhất cho mọi
thách đố đó, thiết tưởng
là đổi mới lại cách
giới thiệu Tin Mừng.
Khi Tin Mừng là chính
Đức Giêsu Kitô, th́ cách
giới thiệu có thể là
tŕnh bày các tài liệu
về Chúa, các tổ chức
đạo, các cơ cấu đạo, các
hoạt động của đạo.
Nhưng cách tốt nhất
thiết tưởng là giới
thiệu Đức Kitô qua chính
bản thân những người
giới thiệu.
Ở
đây, chỉ xin nói đến sự
người giới thiệu đă đón
nhận Đức Kitô vào con
người của họ thế nào, để
có thể hiểu Đức Kitô
sống và hoạt động trong
họ.
2/
Đón nhận Đức Kitô
Thái độ căn bản của sự
đón nhận Đức Kitô là
khiêm nhường, khó nghèo
và khao khát, cởi mở.
a)
Trước hết là việc cầu
nguyện.
Cầu nguyện chủ yếu là
gặp gỡ Chúa, để lắng
nghe Chúa, để nh́n ngắm
Chúa, để đón Chúa vào
tâm hồn, để Chúa ngự
trị, và đổi mới tâm hồn.
Cầu nguyện như thế bao
giờ cũng đ̣i một sự hoán
cải đời sống và thuận
theo thánh ư Chúa trong
mọi sự. Đó chính là
nguồn trào lên tâm t́nh
ca ngợi tạ ơn. Cầu
nguyện như thế không chỉ
là đón nhận ơn Chúa, mà
c̣n là đón nhận chính
Chúa. Chúa cho họ được
tham dự vào sự sống của
Chúa. Sự sống ấy là t́nh
yêu cứu độ.
Một
thoáng nh́n về sự cầu
nguyện trên đây sẽ thúc
giục chúng ta chỉnh đốn
lại việc cầu nguyện và
phụng vụ. Phải hết sức
tránh bất cứ những ǵ tục
hoá làm mất đi sự linh
thiêng của phụng vụ và
những buổi cầu nguyện.
Người biết cầu nguyện sẽ
dễ đem Đức Kitô đến với
những người khác. Một Đức
Kitô đầy t́nh yêu thương
xót.
b)
Một cách nữa để đón nhận
Đức Kitô là nếp sống
khó nghèo.
Ngôi Hai xuống thế làm
người đă mặc lấy thân phận
con người nghèo khó, suốt
đời sống từ bỏ ư riêng để
thực thi thánh ư Chúa
Cha.
Trước khi đi truyền
giáo, Người đă vào sa
mạc để cầu nguyện suốt
40 ngày đêm. Ở đó, Người
bị cám dỗ về của cải.
Quỷ đưa ra ba quyền lực,
để Người có thể dựa vào,
mà truyền giáo. Quyền
lực kinh tế.
Quyền lực thần thiêng.
Quyền lực chính trị.
Ba cám dỗ dầu hấp dẫn,
xem ra có lợi cho người
truyền giáo. Nhưng Chúa
Giêsu đă dứt khoát chối
từ. Người chọn sự khó
nghèo, Người từ bỏ mọi
quyền lực. Bởi v́ sức
mạnh của Người chỉ là
t́nh yêu, một t́nh yêu
cho không, một t́nh yêu
hiến dâng trọn vẹn, đến
mức chịu chết trên thánh
giá, để đền tội cho nhân
loại.
Người truyền giáo hôm
nay cũng sẽ đón nhận Đức
Kitô vào đời ḿnh bằng
tinh thần nghèo khó như
thế. Để rồi, họ sẽ trở
thành những người canh
thức, giúp mọi người
vượt qua sự thống trị
của các quyền lực nguy
hiểm, để dễ đón nhận
Đức Kitô là Đấng cứu
chuộc loài người chỉ
bằng t́nh yêu chấp nhận
hy sinh đến cùng.
c)
Cách sau cùng để đón
nhận Đức Kitô là đời
sống bác ái.
Yêu thương nhau như Chúa
đă yêu thương chúng ta,
đó là dấu chỉ để nhận ra
chúng ta là môn đệ Chúa.
Hiện nay người ta để ư
nhiều đến bác ái của
người Công giáo đối với
nhau, đối với những
người ngoài Hội Thánh,
nhất là đối với những
người nghèo khổ, bệnh
tật, bị tai nạn, và bị
tội lỗi xiềng xích.
Nhiều người chưa hài
ḷng với hiện t́nh bác
ái của Công giáo.
Thái độ bác ái sẽ mở
ḷng ra đón Chúa Giêsu.
Khi có Chúa trong ḿnh,
người truyền giáo sẽ dễ
gần gũi với mọi thứ
người. Họ sẽ có uy tín,
để giới thiệu Đức Kitô,
Đấng đă và đang nói với
từng người: "Những ai
đang mệt mỏi và gồng
gánh nặng nề, hăy đến
với Ta, Ta sẽ bổ sức
cho" (Mt 11,28).
Những thách đố đặt ra
cho việc truyền giáo tại
Việt Nam hôm nay là rất
quan trọng. Thiết tưởng
sẽ chỉ có thể trả lời
cho những thách đố ấy
một cách có hiệu quả
bằng cách chúng ta cương
quyết hoán cải đời sống,
luôn trở về với Tin Mừng
Đức Giêsu Kitô, và hân
hoan sống triệt để với
Tin Mừng duy nhất ấy. Đó
là khởi đầu của truyền
giáo. Truyền giáo là một
hành tŕnh dài. Mỗi bước
đi của hành tŕnh dài đó
sẽ phải là mang Đức Kitô
là t́nh yêu cứu độ đến
cho mọi người.
+ Gm.
Gioan B. Bùi
Tuần