[Video]

Anh Chị Em thân mến,

 

Hôm nay tôi muốn nói cùng anh chị em về Chân Phước Angela of Foligno, một đại thần bí gia thời trung cổ, vị đã sống ở thế kỷ thứ 13. Bình thường người ta cảm thấy được thu hút bởi những tột đỉnh về kinh nghiệm hiệp nhất với Thiên Chúa do ngài đạt tới, thế nhưng có lẽ không chú ý lắm tới những bước đầu tiên, tới việc hoán cải của ngài, và tới con đường dài đã dẫn ngài từ lúc ban đầu – “cảm giác rất sợ hỏa ngục” – cho tới đích điểm đó là được hoàn toàn hiệp nhất với Chúa Ba Ngôi.

 

Giai đoạn đầu đời của Chân Phước Angela chắc chắc không phải là giai đoạn của một người môn đệ nhiệt tình của Chúa Kitô. Được sinh ra vào khoảng năm 1248 trong một gia đình giầu sang phú quí, ngài vẫn bị mồ côi cha và được mẹ dạy dỗ giáo dục một cách hời hợt nông cạn. Ngài chẳng bao lâu được dẫn vào những môi trường trần thế của thành Foligno là nơi ngài đã gặp một nam nhân và lấy làm chồng vào năm 20 tuổi và đã có những đứa con với người chồng ấy. Đời sống của ngài phóng túng đến độ ngài coi thường thành phần được gọi là “hối nhân” – rất thịnh hành vào lúc bấy giờ – tức là thành phần để theo Chúa Kitô đã bán các sản vật của mình mà sống một cuộc đời cầu nguyện, chay tịnh, phục vụ Giáo Hội và đức bác ái.

 

Có một số biến cố xẩy ra, chẳng hạn như vụ động đất dữ dội năm 1279, một trận bão, cuộc chiến tranh lâu đời chống lại Perugia, cùng với những hậu quả ghê gớm của những biến cố ấy đã ảnh hưởng tới đời sống của Angela, một con người dần dần nhận ra tội lỗi của mình, cho đến khi ngài thực hiện một bước dứt khoát: Ngài đã cầu cùng Thánh Phanxicô, vị đã hiện ra với ngài trong một thị kiến, để xin thánh nhân huấn dụ trong việc thực hiện một cuộc Xưng Tội chung tốt đẹp. Vào năm 1285, Chân Phước Angela đến xưng tội với một thày Dòng Phanxicô ở San Feliciano. Ba năm sau, con đường hoán cải của ngài tiến tới một ngõ quẹo khác, đó là việc giải thể các thứ liên hệ về gia đình của ngài. Trong vòng mấy tháng, cái chết của mẹ ngài theo sau cái chết của chồng ngài cùng tất cả các đứa con của ngài. Vậy ngài đã bán đi tất cả mọi sản vật của mình, và vào năm 1291, đã nhập Dòng Ba Thánh Phanxicô. Ngài đã chết ở Foligno vào ngày 4/1/1309.

 

"Il Libro della beata Angela da Foligno" (Cuốn Sách về Chân Phước Angela of Foligno), một cuốn sách thu thập các bản văn của vị chân phước chúng ta đây, đã thuật lại việc trở lại này; nó cho thấy các phương tiện cần thiết đó là lòng thống hối, sự khiêm nhượng và nỗi khổ não; và kể lại qua giòng thời gian các cảm nghiệm liên tục theo nhau của Chân Phước Angela được bắt đầu vào năm 1285. Nhắc lại chúng, sau khi đã trải qua chúng, ngài đã tìm cách thuật lại chúng qua vị giải tội Dòng Phanxicô của mình, vị đã trung thực viết lại chúng, sau đó cố gắng hệ thống hóa chúng thành các giai đoạn được gọi là “những bước đường hay những đổi thay”, thế nhưng không thành công trong việc hoàn toàn sắp xếp chúng (cf. "Il Libro della beata Angela da Foligno," Cinisello Balsamo, 1990, p. 51). Đó là vì cảm nghiệm hiệp nhất của Chân Phước Angela là một tham dự toàn thể của những giác quan thiêng liêng lẫn thể lý, và về những gì ngài “hiểu biết” trong các cuộc xuất thần của ngài có thể nói vẫn chỉ là một “bóng mờ” trong trí khôn của ngài. Ngài đã thú nhận sau một cuộc ngất trí nhiệm mầu rằng: “Con thật sự nghe thấy những lời ấy, thế nhưng những gì con đã thấy và hiểu được, và những gì Thiên Chúa đã tỏ ra cho con, con không thể nào biết được hay có thể nói lên, mặc dù con sẵn sàng tỏ ra những gì con đã hiểu bằng những lời lẽ con đã nghe, thế nhưng nó hoàn toàn là một vực thẳm khôn dò”.

Chân Phước Angela of Foligno trình bày “cảm nghiệm” thần bí của mình nhưng không nói chi tiết về chúng bằng trí óc của ngài, vì chúng là những soi động thần linh được truyền đạt cho linh hồn của ngài một cách ngẫu hứng và bất ngờ. Chính vị giải tội Dòng Phanxicô cũng gặp phải khó khăn trong việc tường trình những biến cố ấy, “cũng vì sự dự trữ dồi dào đáng khen của ngài đối với các tặng ân thần linh” (ibid., p. 194). Ngoài việc Chân Phước Angela khó bày tỏ cảm nghiệm thần bí của mình còn có cả việc khó khăn đối với thành phần lắng nghe ngài khi họ muốn hiểu ngài nói gì nữa. Đó là một trường hợp hiển nhiên cho thấy Vị Thày duy nhất và chân thực là Chúa Giêsu đang sống trong tâm hồn của hết mọi tín hữu và muốn hoàn toàn chiếm hữu nó. Thế nên, nơi Chân Phước Angela, vị đã viết cho một trong những người con thiêng liêng của mình rằng: “Hỡi con, nếu con thấy được trái tim của mẹ, con sẽ hoàn toàn bị miễn cưỡng phải làm tất cả mọi sự Thiên Chúa muốn, vì trái tim của mẹ là trái tim của Thiên Chúa, và trái tim của Thiên Chúa là trái tim của mẹ”. Ở nơi đây chúng ta thấy âm vang lời của Thánh Phaolô: “Không phải là tôi sống nữa nhưng Chúa Kitô sống trong tôi” (Gal 2:20).

 

Giờ đây chúng ta sẽ chỉ lưu ý tới một số “bước tiến” trên con đường thiêng liêng phong phú nơi vị chân phước của chúng ta đây. Thật vậy, bước đầu tiên đó là một cuộc dẫn nhập, như ngài đã nói rõ: “Đó là sự nhận biết tội lỗi là những gì khiến cho linh hồm cảm thấy rất sợ bị trầm luân; ở bước đường này ngài đã thảm thiết khóc lóc” ("Il Libro della beata Angela da Foligno," p. 39). “Nỗi sợ hãi” bị sa hỏa ngục này cho thấy thứ đức tin Chân Phước Angela có được ở vào lúc “hoán cải” của ngài; một đức tin vẫn còn nghèo nàn về đức ái tức là còn thấp kém về tình mến yêu Thiên Chúa. Lòng thống hối, nỗi khiếp hãi hỏa ngục và việc đền bù tội lỗi đã dẫn Chân Phước Angela đến cái viễn tượng về của một “con đường thập giá” đau thương, một con đường, từ bước thứ 8 tới 15, sẽ dẫn ngài tiến bước trên “con đường mến yêu”. Vị giải tội của ngài đã thuật lại rằng: “Bấy giờ con người trung tín này nói cùng tôi rằng: Con có một thị kiến thần linh như thế này: ‘Sau tất cả những gì con đã viết, giờ đây con hãy viết rằng ai muốn bảo trì ân sủng thì ánh mắt của linh hồn họ không được ngoảnh đi khỏi Thánh Giá, cho dù trong hân hoan hay trong sầu muộn, Thánh Giá Cha ban cho họ và cho phép xẩy ra’” (Ibid., p. 143). Tuy nhiên, trong giai đoạn này, Chân Phước Angela vẫn “chưa cảm thấy mến yêu”; ngài khẳng định rằng: “Linh hồn cảm thấy hổ thẹn và xót xa cay đắng, chưa cảm thấy mến yêu, mà chỉ cảm thấy sầu khổ” (Ibid., p. 39), và nhức nhối.

 

Chân Phước Angela cảm thấy ngài cần phải hiến dâng cho Chúa một cái gì đó để đền bù lại tội lỗi của mình, thế nhưng ngài đã dần dần hiểu được rằng ngài thật sự chẳng có gì để dâng cho Người từ “cái là không” của ngài trước nhan Người; ngài đã hiểu rằng không phải ý muốn của ngài là những gì ban cho ngài tình yêu Thiên Chúa, vì nó chỉ có thể cống hiến cho ngài “cái không không”, “cái không yêu”. Như ngài muốn nói rằng chỉ có “tình yêu chân thực và tinh tuyền, tình yêu xuất phát từ Thiên Chúa, ở trong linh hồn và làm cho con người nhận ra những thiếu sót khuyết điểm của mình cùng với sự thiện hảo thần linh. [...] Tình yêu như thế cưu mang linh hồn trong Chúa Kitô và tình yêu này chắc chắn hiểu được rằng sẽ không có một thứ dối trá nào có thể thực thi hay hành xử. Không gì có thể trộn lẫn tình yêu của thế gian với tình yêu này” (Ibid., p. 124-125). Để hướng bản thân mình hoàn toàn chỉ cho tình yêu Thiên Chúa, một tình yêu được thể hiện tột đỉnh nơi Chúa Kitô, ngài đã nguyện rằng: “Ôi Chúa Trời con, xin hãy cho con hiểu được mầu nhiệm cao cả nhất của việc nhập thể chí thánh của Chúa vì chúng con. [...] Ôi tình yêu khôn thấu! Không có tình yêu nào cao cả hơn tình yêu này, một tình yêu biến Thiên Chúa của con thành con người để biến con thành Thiên Chúa” (Ibid., p. 295). Tuy nhiên, tâm hồn của Chân Phước Angela vẫn luôn luôn mang vết thương đau tội lỗi; thậm chí sau cả một cuộc xưng thú rất cẩn thận, ngài cảm thấy mình được thứ tha nhưng vẫn bị tội lỗi vật vã, được tự do nhưng vẫn bị quá khứ ràng buộc, được xá giải những vẫn cần thống hối ăn năn. Thậm chí ý nghĩ về hỏa ngục vẫn bám lấy ngài vì linh hồn càng tiến bộ trên con đường trọn lành Kitô giáo, nó càng thâm tín rằng nó chẳng những “bất xứng” mà còn đáng sa hỏa ngục nữa.

 

Nên hiểu rằng, trong cuộc hành trình thần bí của mình, Chân Phước Angela đã sâu xa hiểu được thực tại thần linh này, đó là cái sẽ cứu “ngài khỏi “tình trạng bất xứng” của ngài cũng như khỏi “tình trạng đáng sa hỏa ngục” không phải là “mối hiệp nhất với Chúa” của ngài và là việc tuyên xưng “chân lý” của ngài, mà là Chúa Giêsu tử giá, là “việc tử giá của Người vì con”, là tình yêu thương của Người. Ở bước thứ 8, ngài viết: “Tuy nhiên, con vẫn chưa hiểu được việc giải thoát con khỏi tội lỗi và hỏa ngục, cũng như việc con ăn năn hoán cải thống hối có phải là một sự thiện cao hơn, hay là việc Người tử giá vì con” (Ibid., p. 41). Cái cân bằng cứ bấp bênh này giữa yêu mến và sầu thương cứ xẩy ra trong suốt cuộc hành trình khó khăn nên trọn lành của ngài. Chính vì thế mà ngài thích chiêm niệm về Chúa Kitô tử giá, vì nơi nhãn quan ấy, ngài mới thấy được hiện thực mức cân bằng trọn vẹn: Trên cây thập tự giá là Vị Thiên Chúa làm người, với một tác động tột cùng đau thương là tác động tột đỉnh yêu thương.

 

Trong lời Hướng Dẫn thứ ba, vị chân phước này nhấn mạnh đến việc chiêm niệm và khẳng định rằng: “Chúng ta càng thấy được sự trọn hảo và tinh tuyền thì chúng ta càng mến yêu sự trọn hảo và tinh tuyền. […] Đó là lý do tại sao chúng ta càng thấy Đức Giêsu Kitô Thiên Chúa làm người, chúng ta càng được biến đổi trong Người bằng lòng mến yêu. […] Những gì con nói về tình yêu thì con cũng nói về sầu thương: linh hồn càng chiêm niệm nỗi sầu thương khôn xiết của Đức Giêsu Kitô Thiên Chúa làm người nó càng cảm thấy sầu thương và được biến đổi trong sầu thương” (Ibid., p. 190-191). Được chìm đắm, được biến đổi trong yêu thương cũng như trong khổ đau của Chúa Kitô tử giá là được đồng hóa với Người. Việc hoán cải của Chân Phước Angela, được bắt đầu bằng cuộc xưng thú vào năm 1285, đã tiến đến chỗ chín mùi chỉ khi nào việc thứ tha của Thiên Chúa xuất hiện trước linh hồn của ngài như là một tặng ân nhưng không của tình yêu Chúa Cha, mạch nguồn của tình yêu. Ngài khẳng định rằng: “Không ai có thể chữa mình được, vì mỗi người có thể mến yêu Thiên Chúa, và Người không xin linh hồn ngoài những gì Người muốn nó tốt lành, vì Người yêu thương nó và là tình yêu của nó” (ibid., p. 76).

 

Nơi cuộc hành trình thiêng liêng của Chân Phước Angela, cuộc vượt qua từ khi hoán cải cho tới mức cảm nghiệm thần bí, từ những gì có thể được diễn tả cho tới chỗ bất khả diễn tả, đã xẩy ra nhờ ở vị tử giá. Và “vị Thiên Chúa làm người khổ đau” này là vị đã trở nên “sư phụ dạy trọn lành” của ngài. Bởi thế, tất cả cảm nghiệm thần bí của ngài đều hướng đến chỗ hoàn toàn “nên giống” Người, bằng những việc sâu xa và hoàn toàn thanh tẩy và biến đổi hơn bao giờ hết. Nơi công cuộc kỳ diệu này, Chân Phước Angela đã đặt toàn thể bản thân mình, linh hồn và thân xác, không dung tha cho mình những việc thống hối và những nỗi khổ cực từ đầu tới cuối, mong muốn được chết đi với tất cả mọi đớn đau mà vị Thiên Chúa làm người tử giá đã phải chịu để được hoàn toàn biến đổi trong Người. Ngài đã khuyên dạy rằng: “Ôi hỡi thành phần con cái của Thiên Chúa, hãy biến đổi bản thân mình hoàn toàn trong vị Thiên Chúa làm người khổ đau, Đấng yêu thương anh chị em đến độ, vì anh chị em là những con người đê hèn nhất, Người đã đoái thương chết một cái chết đớn đau khôn xiết và bằng cách thức cđớn đau cay cực nhất” (ibid., p. 247).

 

Việc đồng hóa này cũng có nghĩa là sống những gì Chúa Giêsu đã sống: khó nghèo, khiêm hèn, sầu thương, vì ngài đã khẳng định rằng: “nhờ sống khó nghèo trần thế mà linh hồn sẽ tìm thấy những kho tàng vĩnh cửu; nhờ khiêm hèn và hổ thẹn nó sẽ đạt tới đỉnh vinh dự và vinh quang rất cả thể; nhờ một chút thống hối, thực hiện một cách đớn đau và sầu muộn, nó sẽ chiếm được sự ngọt ngào và niềm ủi an vô tận của Vị Thiên Chúa Tối Cao, Thiên Chúa hằng hữu” (Ibid., p. 184).

 

Từ việc hoán cải tới cuộc hiệp nhất thần bí với Chúa Kitô tử giá, tới Đấng khôn tả. Một cách thức rất cao quí với bí quyết là việc liên lỉ nguyện cầu. Ngài khẳng định rằng: “Anh chị em càng cầu nguyện anh chị em sẽ càng được soi sáng; anh chị em càng được soi sáng, anh chị em sẽ càng sâu xa và mạnh mẽ thấy được Sự Thiện Tối Cao, Hữu Thể thiện hảo tối hậu; anh chị em càng sâu xa và mạnh mẽ thấy Người, anh chị em sẽ càng mến yêu Người; anh chị em càng mến yêu Người thì Người càng thích thú anh chị em; và Người càng thích thú anh chị em, anh chị em càng hiểu được Người và càng có thể hiểu được Người. Anh chị em sẽ thành đạt trong việc tiến tới tầm vóc trọn vẹn của ánh sáng, vì anh chị em sẽ hiểu được những gì anh chị em không thể hiểu” (Ibid., p. 184).

 

Anh chị em thân mến, đời sống của Chân Phước Angela được bắt đầu bằng một cuộc sống thế tục, hoàn toàn xa cách Thiên Chúa. Thế nhưng tới cuộc gặp gỡ Thánh Phanxicô, và sau cùng là cuộc gặp gỡ Chúa Kitô Tử Giá đã làm linh hồn ngài bừng lên trước sự hiện diện của Thiên Chúa, trước sự kiện là chỉ sống với Chúa đời sống mới sống thực sự, vì nó trở nên tình yêu và niềm vui trong niềm sầu muộn vì tội lỗi. Chân Phước Angela đã nói với chúng ta như thế.

 

Ngày nay, tất cả chúng ta đang có nguy cơ sống như thể Thiên Chúa không hiện hữu: Người dường như quá xa rời khỏi cuộc sống ngày nay. Thế nhưng, Thiên Chúa có cả ngàn cách, đối với từng người, trong việc làm cho Người hiện diện trong linh hồn, trong việc chứng tỏ Người hiện hữu và Ngài biết đến tôi và yêu thương tôi. Chân Phước Angela muốn làm cho chúng ta chú ý tới những dấu hiệu được Thiên Chúa sử dụng để chạm tới linh hồn của chúng ta, chú ý tới sự hiện diện của Thiên Chúa, để nhờ đó học cách sống với Chúa và trong Chúa, ở mối hiệp thông với Chúa Kitô tử giá. Chúng ta hãy cầu cúng Chúa để Người làm cho chúng ta chú ý tới những dấu hiệu cho thấy Người hiện diện, để Người dạy chúng ta thực sự sống. Cám ơn anh chị em.

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 13/10/2010

(những chỗ được in đậm lên là do tự ý của người dịch trong việc làm nổi bật những điểm chính yếu quan trọng)