[Video]
Anh Chị Em thân mến,
Hôm nay tôi muốn nói với anh chị em về một trong những người nữ ở
Thời Trung Cổ, vị đă được ca tụng rất nhiều, đó là Thánh Elizabeth
Hung Gia Lợi, cũng gọi là Elizabeth Thuringia. Ngài sinh ra vào năm
1207 ở Hung Gia Lợi; các sử gia bất đồng với nhau về nơi sinh của
ngài. Cha ngài là Andrew II, một vị vua giầu có và quyền thế của
nước Hung Gia Lợi, vị mà để củng cố những liên hệ về chính trị đă
lập gia đ́nh với nữ bá tước Đức quốc Gertrude of Andechs-Merania là
chị em của Thánh Hedwig, vợ của công tước Silesia. Thánh Elizabeth
đă sống trong triều đ́nh Hung Gia Lợi chỉ có 4 năm đầu của thời thơ
ấu, cùng với một người chị em và ba người anh em. Ngài thích chơi
đùa, âm n hạc và nhẩy múa; ngài đọc lại các kinh nguyện đúng y trang
và tỏ ra đặc biệt chăm sóc cho người nghèo, thành phần ngài giúp đỡ
bằng lời lẽ tử tế hay cử chỉ tŕu mến.
Thời thơ ấu hạnh phúc của ngài bị đứt đoạn một cách sống sượng, khi
những tay hiệp sĩ từ Thuringia xa xôi đến đưa ngài tới những tổng
hành dinh mới của ngài ở trung tâm Đức quốc. Thật vậy, theo tập tục
thời bấy giờ, cha của ngài đă quyết định rằng Elizabeth phải làm
công chúc của Thuringia. Vị lănh chúa ở miền này là một trong những
nhân vật giầu sang và thế lực nhất Âu Châu vào đầu thế kỷ 13, và lâu
đài của ông ta là trung tâm của những ǵ là nguy nga tráng lệ và văn
hóa. Tuy nhiên, ở đằng sau những mừng rỡ và vinh quang bề ngoài ấy
là những tham vọng kín đáo của các hoàng gia phong kiến, thường
chiến tranh với nhau và xung đột về quyền bính đế vương. Trong bối
cảnh ấy, lănh chúa Hermann tỏ ra hài ḷng chấp nhận cuộc đính hôn
giữa con trai của ḿnh là Ludwig và công Chúa Hung Gia Lợi ấy.
Elizabeth đă rời quê hương của ḿnh với đầy những của hồi môn và một
đoàn tùy tùng đông đảo, bao gồm cả những người tớ gái riêng của
ngài, trong đó có 2 người trung thành là bạn của ngài cho đến cùng.
Họ là những người đă để lại cho chúng ta tín liệu quí báu về thời
thơ ấu và cuộc đời của vị thánh này.
Sau cuộc hành tŕnh dài, họ đă đến Eisenach, rồi tiếp tục lên pháo
đài Wartburg, một lâu đài khổng lồ nh́n thấy khắp thành phố. Ở đó
diễn ra cuộc đính hôn giữa Ludwig và Elizabeth. Trong những năm sau
này, trong khi Ludwig họ nghề làm hiệp sĩ th́ Elizabeth và các người
bạn đồng hành của ngài học tiếng Đức, tiếng Pháp, tiếng Latinh, âm
nhạc, văn chương và thêu thùa. Bất chấp sự kiện là cuộc đính hôn này
xẩy ra v́ lư do chính trị, một t́nh yêu thương chân thành đă nẩy nở
giữa hai con người trẻ, được tác động bởi đức tin và ước muốn làm
theo ư của Thiên Chúa.
Vào năm 18 tuổi, sau cái chết của người cha, Ludwig bắt đầu cai trị
lănh thổ Thuringia. Thế nhưng Elizabeth đă trở thành đối tượng của
những lời x́ xèo phê b́nh chỉ trích, v́ cách thức tác hành của ngài
không tương xứng với đời sống trong triều đ́nh. Cũng thế, cuộc cử
hành hôn lễ của họ không phung phí và những tiêu xài cho bữa tiệc
một phần được tặng cho người nghèo. Theo cảm quan sâu xa của ḿnh,
Elizabeth đă thấy được những trái ngược mâu thuẫn giữa đức tin được
tuyên xưng và việc thực hành Kitô giáo. Ngài không thể chịu được
những sự tổn thương ấy. Có lần, khi tiến vào nhà thời vào dịp Lễ
Mông Triệu, ngài đă bỏ vương miện của ḿnh ra, đắt nó trước cây thập
giá và lấy tay bịt mặt lại quí ở đó. Có một nữ tu trách ngài về cử
chỉ này ngài đă trả lời rằng: “Làm tôi tôi là một tạo vật khốn nạn
có thể đội một vương miện cao trọng trần thế khi tôi thấy Vua tôi là
Chúa Giêsu Kitô đội triều thiên gai chứ?” Như ngài đă tác hành
trước nhan Thiên Chúa thế nào th́ ngài cũng tác hành với thành phần
tôi tớ của ḿnh như vậy. Trong số những ‘lời nói’ của bốn nữ tỳ,
chúng ta thấy chứng từ này: ‘Ngài sẽ không ăn lương thực nếu ngài
trước hết không biết chắc rằng lương thực ấy xuất phát từ gia tài và
các sản vật hợp pháp của chồng ḿnh. Trong lúc ngài kiêng cử các thứ
đồ buôn lậu, th́ ngài lại quan tâm đến việc bồi thường cho những ai
bị áp bức’
(Nos. 25 and 37). Ngài nêu gương thực sự cho tất cả những ai có
trách nhiệm: Việc thi hành quyền bính, ở mọi cấp độ, cần phải thi
hành như phục dịch cho công lư và bác ái, liên lỉ theo đuổi công
ích.
Elizabeth siêng năng thực hành các công cuộc t́nh thương: những ai
đến gơ của của ngài, ngài cho họ ăn uống, cho họ quần áo, trả nợ nần
cho họ, chăm sóc bệnh nhân và chôn xác kẻ chết. Ra khỏi lâu đài của
ḿnh, ngài thường cùng với những người tỳ nữ đến các nhà của người
nghèo, mang theo bánh, thịt, bột và các thức ăn khác. Ngài đính thân
trao đồ ăn và cẩn thận coi sóc các thứ quần áo và chỗ trú ẩn cho
người nghèo. Cử chỉ này đến tai chồng củangài, vị chẳng những không
tỏ ra bực tức khó chịu mà c̣n trả lời cho những người tố giác ngài
rằng: ‘Miễn là họ đừng có đến với lâu đài này là tôi vui rồi!’ Xẩy
ra trong bối cảnh này là một phép lạ bánh biến thành hoa hồng: Trong
khi Elizabeth đang đi qua một con đường với vạt áo đằng trước đầy
những bánh cho người nghèo, th́ ngài gặp chồng ḿnh, và người chồng
hỏi ngài rằng ngài đang mang cái ǵ đó. Ngài đă mở vạt áo của ḿnh
ra th́ thay v́ bánh lại xuất hiện các bông hoa hồng rực rỡ. Biểu
hiệu bác ái này thường được thấy ở các bức ảnh về Thánh Elizabeth.
Cuộc sống hôn nhân của ngài hết sức hạnh phúc: Elizabeth giúp cho
chồng của ḿnh gia tăng những phẩm tính nhân bản cho đến mức độ siêu
nhiên, và phần ḿnh, chàng đă bảo vệ vợ ḿnh khi vợ tỏ ḷng quảng
đại đối với người nghèo cũng như khi vợ thực hành các việc đạo đức.
Hơn thế nữa, khi ca ngợi đức tin cao cả của vợ ḿnh liên quan tới
việc nàng chăm sóc cho người nghèo, Ludwig đă nói với nàng rằng:
‘Elizabeth yêu dấu, chính Chúa Kitô là Đấng em chùi rửa, cho ăn và
chăm sóc cho đấy’. Một chứng từ rạng ngời cho thấy làm sao đức tin
và đức ái của Thiên Chúa và tha nhân của ḿnh lại củng cố cho mối
hiệp nhất hôn nhân và thậm chí làm cho nó sâu đậm hơn.
Đôi vợ chồng trẻ này gặp được nguồn nâng đỡ thiêng liêng nơi những
Người Anh Em Hèn Mọn, thành phâà, từ năm 1222, làn tới Thuringia.
Trong số các thày ḍng này, Elizabeth đă chọn Thày Rudiger làm vị
linh hướng. Khi vị linh hướng này kể cho ngài nghe về trường hợp
hoán cải của con người trẻ thương gia giầu sang Francis of Assisi,
th́ Elizabeth lại càng nhiêt thành hơn trên con đường sống đời Kitô
hữu. Từ lúc ấy, ngài đă quyết định theo Chúa Kitô nghèo hèn và tử
giá hơn nữa, Đấng hiện diện nơi người nghèo. Cũng thế, khi đứa con
trai đầu ḷng của ngài vào đời, sau đó thêm hai đứa nữa, vị thánh
của chúng ta không bao giờ lơ là với các hoạt động bác ái của ḿnh.
Hơn nữa, ngài giúp cho các Thày Ḍng Anh Em Hèn Mọn xây dựng một đan
viện ở Halberstadt là nơi Người Anh Em Hèn Mọn Rudiger làm bề trên.
Bởi thế việc hướng dẫn thiêng liêng cho Elizabeth được chuyển sang
cho Người Anh Em Hèn Mọn Konrad of Marburg.
Một cơn thử thách dữ dội đă xẩy ra lúc ngài từ biệt chồng ḿnh vào
cuối tháng 6 năm 1227, khi Ludwig IV liên hiệp với cuộc thánh chiến
của Hoàng Đế Frederich II, nhắc nhở vợ ḿnh rằng đó là một truyền
thống đối với CÁc quốc chủ ở Thuringia.
Elizabeth
trả lời rằng: ‘Em không khuyên can anh. Em đă hiến toàn thân cho
Chúa và giờ đây em cũng phải hiến anh cho Ngài nữa’. Tuy nhiên, bệnh
sốt đă tàn sát quân đội và chính Ludwig đă ngă bệnh và chết ở
Otranto trước khi lên tầu, vào Tháng 9 năm 1227, hưởng dương 27 tuổi.
Nghe tin, Elizabeth đau buồn đến độ ẩn ḿnh đi vào nơi thanh vắng,
thế nhưng sau đó, được kiên cường nhờ nguyện cầu, và được an ủi khi
nghĩ tới sẽ gặp lại chàng trên trời, ngài lại chú trọng tới các công
việc của triều chính.
Tuy nhiên,
một thử thách khác đang chờ đợi ngài, đó là người anh rể của ngài
chiếm nắm quyền cai trị xứ Thuringia, tự tuyên bố rằng anh ta mới
thực sự là thừa kế của Ludwig và tố cáo Elizabeth là một người đàn
bà đạo đức không có khả năng quản trị. Người vợ góa trẻ tuổi cùng
với 3 đứa con trai bị tống đuổi ra khỏi lâu đài Wartburg và bắt đầu
t́m chỗ cư trú. Chỉ c ̣n có hai trong số những người tỳ nữ theo c̣n
ở với ngài, hộ tống ngài và kư thác 3 đứa con trai của nàng cho việc
chăm sóc của những người bạn của Ludwig. Hành tŕnh qua các làng mạc,
Elizabeth đă rat ay làm việc ở bất cứ chỗ nào nhận ngài làm việc:
Ngài đă giúp đỡ thành phần bệnh nhân, đă quay tơ và may vá. Trong
thời gian khổ nạn này, chịu đựng bằng đức tin cao cả, nhẫn nại và
hiến ḿnh cho Thiên Chúa, một số họ hàng, thành phần vẫn trung thành
với ngài và coi chính quyền người anh rể của ngài đang trị v́ là bất
hợp pháp, đă phục hồi lại tên tuổi của ngài. Bởi thế, vào đầu năm
1228, đă có thể lănh nhận một lợi tức thích đáng để rút lui vào lâu
đài của gia đ́nh ở Marburg cũng là nơi vị linh hướng của ngài là
Konrad sống. Chính vị linh hướng này đă đệ tŕnh lên Đức Giáo Hoàng
Gregorio IX biến cố sau đây: ‘Vào Thứ Sáu Tuần Thánh năm 1228, đặt
bàn tay của ḿnh trên bàn thờ ở nguyện đường của thành phố Eisenach,
nơi ngài đă lănh nhận các Người Anh Em Hèn Mọn, trước sự hiện diện
của một số tu sĩ và thân quyến, Elizabeth đă từ bỏ ư riêng của ḿnh
cùng với tất cả mọi phù phiếm trần gian. Ngài muốn từ bỏ tất cả
những ǵ ḿnh có, nhưng con đă khuyên can ngài v́ yêu thương thành
phần nghèo khổ. Sau khi ngài xây một nhà thương được một ít lâu,
ngài đă tiếp nhận thành phần bệnh tật và phục vụ những kẻ khốn cùng
nhất và những kẻ bị bỏ rơi nhất tại chính bàn ăn của ḿnh. Bị trách
cứ về những điều ấy, Elizabeth đă trả lời rằng từ người nghèo mà
ngài đă lănh nhận được một ân huệ đặc biệt và được ḷng khiêm nhượng”
(Epistula magistri Conradi, 14-17).
Chúng ta
có thể thấy nơi việc dứt khoát này một cảm nghiệm thần bí tương tự
như cảm nghiệm của Thánh Phanxicô: Người Nghèo Thành Assisi này thật
sự đă nói trong di chúc của ḿnh rằng bằng việc phục vụ những người
cú hủi mà những ǵ trước kia cay đắng đă trở nên một thứ ngọt ngào
của linh hồn và thân xác (Testamentum, 1-3). Elizabeth đă sống 3 năm
cuối cùng của ḿnh ở bệnh viện do ngài thành lập, phục vụ bệnh nhân,
ở bên cạnh giường của người hấp hối. Ngài luôn cố gắng thi hành
những việc hèn hạ nhất và những công việc ghê tởm nhất. Ngài đă trở
thành những ǵ chúng ta có thể gọi là một người nữ sống đời tận hiến
giữa thế gian (soror in saeculo) và đă thành lập một cộng đồng tu
tŕ với những người bạn khác của ngài, mặc chiếc áo ḍng mầu xám.
Không phải là t́nh cờ mà ngài là quan thày của Ḍng Ba Thánh
Phanxicô và Hội Ḍng Thánh Phanxicô Trần Thế.
Vào Tháng
11 năm 1231 ngài đă bị sốt nặng. Khi nghe tin ngài bị bệnh nhiều
người đă đến gặp ngài. Khoảng 10 ngày sau, ngài yêu cầu đóng cửa lại
để ngài được một ḿnh với Chúa. Ngài từ từ thiếp đi trong Chúa vào
đêm 17/11. Những chứng từ về thánh đức của ngài nhiều đến độ chỉ 4
năm sau Đức Giáo Hoàng Gregôriô IX đă tuyên bố ngài là một vị thánh,
và cùng năm, một thánh đường tuyệt đẹp dựng lên tôn kính ngài ở
Marburg được thánh hiến.
Anh chị
em thân mến, nơi h́nh ảnh Thánh Elizabeth, chúng ta thấy đức tin và
t́nh thân hữu với Chúa Kitô đă kiến tạo ra sao cái cảm quan về công
lư, về sự b́nh đẳng của mọi người, về quyền lợi của những kẻ khác,
và chúng kiến tạo ra sao t́nh yêu thương, đức bác ái. Và từ đức bác
ái này mà niềm hy vọng đă phát sinh, niềm tin tưởng rằng chúng ta
được Chúa Kitô yêu thương và t́nh yêu của Chúa Kitô đang chờ đợi
chúng ta, nhờ đó làm cho chúng ta có thể bắt chước Chúa Kitô và thấy
Chúa Kitô nơi kẻ khác. Thánh Elizabeth mời gọi chúng ta hăy tái nhận
thức Chúa Kitô, hăy yêu mến Người, hăy tin tưởng và nhờ đó gặp được
cống lư và t́nh yêu đích thực, cùng với niềm vui mà một ngày kia
chúng ta sẽ được ch́m đắm trong t́nh yêu thần linh, trong niềm vui
của cơi vĩnh hằng với Thiên Chúa. Cám ơn anh chị em.
Đaminh Maria Cao Tấn
Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày
20/10/2010