[Video]

 

Anh chị em thân mến,

 

Thánh Giêtruđê Cả, vị tôi muốn nói đến hôm nay đây, tuần này cũng đưa chúng ta về lại đan viện Helfta là nơi có một số các tác phẩm quan trọng về văn chương đạo giáo Đức La Tinh của nữ giới. Thánh Giêtruđê thuộc về thế giới này; ngài là một trong những nhà thần bí nổi tiếng nhất, là người nữ duy nhất thuộc gốc Đức quốc được gọi là “Cả”, vì tầm vóc về văn hóa và truyền bá phúc âm hóa của ngài. Ngài đã ảnh hưởng đến linh đạo Kitô giáo một cách đặc biệt qua đời sống và tư tưởng của ngài. Ngài là một người nữ ngoại thường, có được những tài năng tự nhiên đặc biệt cùng với những ân huệ phi thường, có lòng khiêm nhượng sâu xa và nhiệt tình đối với phần rỗi của tha nhân, hiệp thông sâu xa với Thiên Chúa trong chiêm nhiệm và sẵn sàng giúp đáp thành phần nghèo túng.

 

Ở Helfta, có thể nói, theo thứ tự cấp trật, ngài được so sánh với thày của mình là Matilda of Hackeborn là vị tôi đã nói tới ở buổi triều kiến chung Thứ Tư vừa rồi; ngài liên hệ với Matilda of Magdeburg, một vị thâà bí khác ở Thời Trung Cổ; ngài đã tăng triển trong sự chăm sóc từ mẫu, dịu hiền và nghiêm khắc của đan viện mẫu Giêtruđê. Từ ba nữ tu này của mình, ngài đã chiếm được những kho tàng kinh nghiệm và khôn ngoan; ngài đã khai triển chúng thành một thứ tổng hợp của mình, theo cuộc hành trình về đạo giáo của mình bằng một lòng tin tưởng vô hạn vào Chúa. Ngài bày tỏ sự dồi dào phong phú về linh đạo chẳng những nơi thế giới đan tu của mình, mà còn nhất là trong thế giới về thánh kinh, phụng vụ, giáo phụ và Biển Đức của mình, với những gì là cá biệt nhất và khả năng truyền đạt hiệu năng nhất.

 

Ngài được sinh ra vào ngày 6/1/1256, Lễ Hiển Linh, nhưng không rõ về cha mẹ của ngài cũng như về nơi vào đời của ngài. Thánh Giêtruđê đã viết rằng chính Chúa tỏ cho ngài biết về ý nghĩa của sự mất gốc đầu tiên này. Ngài cho biết là Chúa đã nói rằng: “Ta chọn nó để làm nơi cư trú của Ta, vì Ta thích hết mọi sự đang vui thỏa nơi nó đều là công việc của Ta. […] Chính vì thế mà Ta đã tách nó ra khỏi tất cả mọi họ hàng thân thuộc của nó, để không một ai yêu thương nó vì lý do liên hệ huyết nhục, và Ta sẽ là động lực duy nhất của mối tình cảm tác động nó” (The Revelations, I, 16, Siena, 1994, p. 76-77).

 

Lên 5 tuổi năm 1261, ngài đã vào đan viện này để được huấn luyện và học hành, như thường thấy nơi thói quen thời ấy. Ngài đã sống trọn cuộc đời mình ở đó; chính ngài đã cho thấy những giai đoạn quan trọng nhất. Trong các tập hồi niệm của mình, ngài đã nhắc lại rằng Chúa đã gìn giữ ngài bằng một tấm lòng nhẫn nại bao dung và xót thương vô hạn, ở chỗ quên đi những tháng năm thơ bé và thanh thiếu niên con đã sống, như ngài viết, “một cách mù quáng đầu óc tới độ con đã có thể không biết hối hận khi nghĩ tưởng, nói năng hay thực hiện hết mọi sự con thích làm và nơi con thích ở, nếu Chúa không gìn giữ con, hoặc bằng lòng khiếp sợ sẵn có đối với sự dữ và xu hướng tự nhiên về sự thiện, hay bằng sự tỉnh táo bề ngoài của những người khác. Con sẽ tác hành như dân ngoại […] cho dù Chúa đã muốn con từ thời thơ trẻ, từ khi mới 5 tuổi đầu, được ở trong cung thánh diễm phúc của đạo giáo để được giáo dục nơi những người bạn dấn thân nhất của Chúa” (Ibid., II, 23 140s).

 

Thánh Giêtruđê là một học sinh xuất sắc; ngài học tất cả những gì có thể học về các khoa học Tam Lộ - (Trivium: ngữ pháp, tu từ và lý luận) và Tứ Lộ (Quadrivium: hình học, thiên văn học, đại số và ca nhạc); ngài say mê học hành và kiên trì nhiệt tâm dấn thân học hỏi trần thế, đạt được những thành công về học thức ngoài lòng mong ước. Nếu chúng ta không biết gì về gốc gác của ngài thì ngài nói cho chúng ta biết nhiều về những đam mê tuổi trẻ của ngài: ngài ham thích văn chương, âm nhạc và ca hát, nghệ thuật nho nhỏ; ngài có một tính nết mạnh mẽ, dứt khoát, quyết liệt, thúc bách; thường cẩu thả như ngài nói; ngài nhìn nhận những thiếu sót của mình và khiêm tốn xin lỗi về những thiếu sót ấy. Theo lòng khiêm tốn, ngài xin được khuyên dụ và cầu nguyện cho việc hoán cải của ngài. Có những đặc tính và thiếu sót vẫn ở nơi ngài cho tới chết, cho tới độ làm cho một số người cảm thấy ngỡ ngàng cho rằng làm sao mà Chúa lại yêu chuộng ngài nhiều đến thế.

 

Từ khi còn là một học sinh, ngài bấy giờ đã toàn hiến mình cho Thiên Chúa trong đời sống đan tu và trong 20 năm không có một sự gì ngoại lệ xẩy ra: học hành và cầu nguyện là hoạt động chính của ngài. Nhờ các tặng ân của mình, ngài đã nổi hơn các chị em ngài; ngài nắm giữ một cách kiên cố việc học hành của ngài ở những lãnh vực khác nhau. Tuy nhiên, trong Mùa Vọng năm 1280, ngài bắt đầu cảm thấy hết vui thú nơi tất cả những thứ ấy; ngài nhận thức được những gì là phù du của mình và vào ngày 27/1/1281, mấy ngày trước Lễ Thanh Tẩy của Đức Trinh Nữ, trước giờ Kinh Tối, Chúa đã làm sáng ngời cái tối tăm dầy đặc của ngài. Ngài đã dịu dàng và từ ái dẹp yên cơn náo động làm khổ ngài, cơn náo động được Thánh Giêtruđê coi như là một tặng ân rất đặc biệt của Chúa “trong việc phá đổ cái tháp phù du và tò mò mà khốn cho con, mặc dù con mang danh hiệu và mặc áo của một tu sĩ, con đã lâng lâng kiêu hãnh, và ít là nhờ đó tìm cách cho con thấy được ơn cứu độ của Chúa” (Ibid., II, 1, p. 87). 

 

Ngài đã thị kiến thấy một con người trẻ, nắm lấy tay của ngài, dẫn ngài vượt qua một mớ gai đã trấn áp linh hồn của ngài. Trong bàn tay ấy, Thánh Giêtruđê nhận ra “dấu ấn quí báu của những vết thương thủ tiêu tất cả mọi việc làm tố cáo của thành phần thù địch chúng ta” (Ibid., II, 1, p. 89), ngài đã nhận ra Đấng ở trên thập giá là Chúa Giêsu đã cứu độ chúng ta bằng máu của mình.

 

Từ giây phút ấy, đời sống hiệp thông với Chúa gia tăng hơn, nhất là trong các Mùa Phụng Vụ quan trọng nhất – Mùa Vọng – Giáng Sinh, Mùa Chay – Phục Sinh, các lễ về Đức Trinh Nữ – thậm chí ngay cả lúc bệnh nạn không cho phép ngài đến với ca đoàn. Đó cũng là mảnh đất phụng vụ phì nhiêu của Matilda, cô giáo của ngài, một mảnh đất phụng vụ dù sao Thánh Giêtruđê diễn tả giản dị hơn và trực hệ hơn, các hình ảnh, biểu hiệu và từ ngữ thực tiễn hơn, trực tiếp qui chiếu hơn về Thánh Kinh, về các vị giáo phụ, về thế giới Biển Đức.

 

Tiểu sử của ngài cho thấy hai chiều hướng chúng ta có thể thấy được một c”cuộc hoán cải” đặc biệt của ngài: nơi những việc học hành của mình, ở chỗ hoàn toàn thay đổi từ những việc học hỏi về nhân bản trần thế đến những việc học hỏi về thần học, và nơi việc tuân giữ đan tu, ngài thay đổi từ cuộc sống được ngài cho rằng lơ là bỏ bê cầu nguyện đến chỗ nguyện cầu hết sức thần bí cùng với nhiệt tâm truyền giáo đặc biệt. Chúa, Đấng đã chọn ngài từ trong lòng mẹ và là Đấng từ khi ngài còn thơ bé đã cho ngài tham dự vào bàn tiệc đời sống đan tu, đã kêu gọi ngài một lần nữa bằng ân sủng của mình, “từ những thứ bề ngoài và từ những quan tâm trần thế đến lòng yêu chuộng những sự thiêng liêng”. 

 

Thánh Giêtruđê đã hiểu được rằng ngài đã sống xa Chúa ở lãnh vực bất đồng dạng, như Thánh Âu Quốc Tinh nói: Từ việc quá hào hứng dấn thân vào những thứ học hỏi phóng khoáng, vào sự khôn ngoan của con người, lơ là bỏ bê khoa học thiêng liêng, bị hụt hẫng niềm vui nơi đức khôn ngoan chân thực, giờ đây ngài được dẫn lên tới đỉnh chiêm niệm là nơi ngài cởi bỏ con người cũ để được mặc lấy con người mới. “Từ một nhà văn phạm ngài đã trở thành một thần học gia, không ngừng cẩn thận đọc tất cả mọi sách thánh mà ngài có được, ngài làm cho tâm hồn mình đầy những câu Thánh Kinh hữu dụng và ngọt ngào nhất. Bởi thế ngài sử dụng một lời thần hứng hay xây dựng nào đó để thỏa đáng những ai đến tham vấn ngài, đồng thời ngài cũng sử dụng những trích đoạn thánh kinh thích đáng để bác bỏ bất cứ ý nghĩ sai lầm nào khiến cho đối phương của mình không nói năng được gì nữa” (Ibid., I, 1, p. 25).

 

Thánh Giêtruđê đã biến đổi tất cả những điều ấy thành sứ vụ tông đồ: Ngài dấn thân viết lách và truyền bá các chân lý đức tin một cách minh bạch và giản dị, thanh nhã và thuyết phục, phục vụ Giáo Hội với tấm lòng kính mến và trung thành tới độ ngài trở thành hữu dụng và đón nhận bởi các thần học gia và thành phần đạo hạnh. Từ hoạt động dồi dào này của ngài, chỉ còn lưu lại một chút ít, cũng do bởi các trường hợp khiến cho đan viện Helfta bị hủy hoại. Ngoài hai tác phẩm “Sứ Giả của Tình Yêu Thần Linh” hay “Những Mạc Khải”, chúng ta vẫn còn cuốn “Những Việc Linh Thao”, một bảo vật hiếm quí thuộc lãnh vực văn chương thần bí thiêng liêng.

 

Trong việc tuân giữ đời sống tu trì, vị thánh của chúng ta, như tiểu sử gia của ngài viết (ibid., I, 1, p. 26). là “một trụ cột vững chắc […], một biện hộ gia mãnh liệt nhất cho công lý và chân lý”. Bằng lời nói và gương lành của mình, ngài đã khơi động lòng sốt sắng dồi dào nơi kẻ khác. Ngoài những việc cầu nguyện và thống hối theo luật của đan viện, ngài còn sốt sắng thực hiện thêm những việc khác và tin tưởng phó mình cho Chúa, đến độ ngài gợi lên nơi những ai gặp ngài một nhận thức có Chúa hiện diện nơi ngài. Thật vậy, chính Chúa đã làm cho ngài hiểu được rằng Người đã kêu gọi ngài để làm dụng cụ cho ân sủng của Người. Thánh Giêtruđê cảm thấy bất xứng với kho tàng thần linh bao la này; ngài thú rằng ngài đã không bảo vệ kho tàng ấy và trân quí nó. Ngài than lên rằng: “Khốn cho con! Nếu Chúa đã ban cho con, một kẻ bất xứng như con, một vật kỷ niệm của Chúa, cho dù là một sợi bông duy nhất, dù sao con cũng phải cần trân trọng và kính trông giữ lấy nó hơn là con có được những tặng ân này của Chúa!” (ibid., II, 5, p. 100). Tuy nhiên, khi nhìn nhận tình trạng nghèo khó và bất xứng của mình, ngài vẫn gắn bó với ý muốn của Thiên Chúa, như ngài khẳng định rằng “vì con đã lợi dụng ít oi các ân sủng của Chúa đến độ con không thể nào tin rằng chúng được ban cho con vì bản thân con, sứ khôn ngoan vĩnh hằng của Chúa không thể nào bị bất kỳ ai làm hư hoại hóa. Bởi thế, Ôi Đấng Ban Phát tất cả mọi thiện hảo, Đấng tự ý ban cho con những tặng ân con bất xứng, xin hãy để cho lòng của ít là một trong thành phần bạn hữu của Chúa, khi đọc thấy bản văn này, được tác động bởi ý nghĩ rằng lòng nhiệt thành đối với các linh hồn đã xui khiến Chúa lưu lại trong một thời gian dài một viên ngọc vô giá ở giữa một vũng bùn lầy ghê tởm của trái tim con” (ibid., II, 5, p. 100f).

 

Đặc biệt là có hai ân huệ được ngài yêu quí hơn bất cứ ân huệ nào khác, như chính Thánh Giêtruđê đã viết: “Dấu vết tích của các thương tích cứu độ của Chúa được Chúa in ấn nơi con, như những thứ nữ trang quí báu, trong tâm hồn, và thương tích sâu đậm và cứu độ này của tình yêu được Chúa ghi dấu nơi con. Chúa đã tuôn đổ ngập ngụa những tặng ân này của Chúa tràn đầy những niềm vui đến độ nếu con được sống cả ngàn năm nữa không được bất cứ niềm an ủi bề trong hay bề ngoài nào, thì ký ức về những tặng ân ấy cũng đủ để con cảm thấy ủi an, cảm thấy sáng ngời, cảm thấy đầy lòng tri ân. Chúa cũng muốn dẫn con vào cuộc mật thiết vô giá của tình thân với Chúa, mở ra cho con thấy nhiều dấu hiệu của Trái Tim Thần Linh Chúa là cung thánh cao cả của thần tính Chúa […] Ngoài cả đống ân huệ ấy, Chúa còn ban cho con ơn được Đức Trinh Nữ rất thánh Maria, Mẹ của Chúa, làm biện hộ viên, và ơn khuyên dụ con trong nhiều trường hợp chạy đến với lòng yêu chiều của Mẹ như là một người phối ngẫu trung thành nhất có thể trao phó cho mẹ mình người hiền thê yêu dấu của mình” (Ibid., II, 23, p. 145).

 

Hướng về cuộc hiệp thông bất tận, ngài đã kết thúc cuộc đời trần thế của mình vào ngày 17/11/1301 hay 1302, hưởng dương gần 46 tuổi. Trong tập Linh Thao Thứ Bảy, tập linh thao dọn mình chết, Thánh Giêtruđê viết: “Ôi Chúa Giêsu, Đấng con mến yêu bất tận, xin hãy luôn ở cùng con, để tim con luôn ở với Chúa và tình yêu của Chúa kiên trì con bất khả phân ly, và cuộc ra đi của con được Chúa chúc lành, hầu tinh thần của con, thoát khỏi những thắt kết của xác thịt, lập tức được nghỉ yên trong Chúa. Amen” (Esercizi, Milan, 2006, p. 148).

 

Đối với tôi rõ ràng là những điều này không những là những gì có tính chất lịch sử thuộc quá khứ, thế nhưng đời sống của Thánh Giêtruđê vẫn tiếp tục là một học đường dạy sống đời Kitô hữu, dạy con đường thẳng cho chúng ta thấy tâm điểm của một đời sống hạnh phúc, của một đời sống chân thực, đó là tình bạn với Chúa Giêsu. Và mối thân tình này được học ỏi nơi lòng yêu chuộc Thánh Kinh, lòng yêu cuộng phụng vụ, đức tin sâu xa, tình yêu mến Mẹ Maria, nhờ đó con người sẽ thực sự gia tăng nhận biết chính Thiên Chúa và nhờ đó được hạnh phúc đích thực, mục đích của đời sống chúng ta. Cám ơn anh chị em.

 

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 6/10/2010