Tông Huấn

 

LỜI CHÚA

 

của

Đức Thánh Cha Biển Đức XVI

gửi

Các Vị Giám Mục, Giáo Sĩ, Tu Sĩ và Giáo Dân

về

Lời của Thiên Chúa trong Đời Sống và Sứ Vụ của Giáo Hội

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

chuyển dịch trực tiếp từ

http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xvi/apost_exhortations/documents/hf_ben-xvi_exh_20100930_verbum-domini_en.pdf

  

Phần Hai

 Lời Thiên Chúa trong Giáo Hội – Verbum in Ecclesia

 “Thế nhưng những ai tiếp nhận Người thì Người ban cho họ quyền làm con cái Thiên Chúa” (Jn 1:12)

 

Phụng Vụ, khung cảnh đặc biệt cho Lời Chúa

 

Lời Chúa trong phụng vụ thánh

52.      Khi coi Giáo Hội như là “nhà của Lời Chúa” (181), thì trước hết phải chú ý tới phụng vụ thánh, vì phụng vụ là khung cảnh đặc biệt Thiên Chúa nói với chúng ta giữa cuộc đời của chúng ta; Ngài nói với dân Ngài vào ngày hôm nay đây, thành phần lắng nghe và đáp ứng. Hết mọi tác động của phụng vụ tự nó đều thấm đẫm Thánh Kinh. Theo những lời của Hiến Chế Sacrosanctum Concilium thì “Thánh Kinh là những gì quan trọng nhất nơi việc cử hành phụng vụ. Các bài đọc, những bài đọc được giải thích nơi bài giảng và những bài Thánh Vịnh được hát lên đều lấy từ Thánh Kinh mới có. Những lời thỉnh nguyện, cầu nguyện và các bài phụng ca đều lấy cảm hứng và nội dung từ Thánh Kinh. Những tác động và dấu phụng vụ đều rút lấy ý nghĩa của mình từ Thánh Kinh” (182). Thậm chí còn hơn thế nữa, cần phải nói rằng chính Chúa Kitô “hiện diện nơi lời của Người, vì chính Người nói khi Thánh Kinh được đọc lên trong Giáo Hội” (183). Thật vậy, “việc cử hành phụng vụ trở nên việc trình bày Lời Chúa một cách liên tục, hoàn toàn và hiệu nghiệm. Lời Chúa, được liên lỉ công bố trong phụng vụ, bao giờ cũng là lời sống động và hiệu lực nhờ quyền năng của Thánh Linh. Lời Chúa bày tỏ tình yêu của Chúa Cha không bao giờ thôi tác hiệu đối với chúng ta” (184). Giáo Hội luôn nhận thức rằng nơi tác động phụng vụ, Lời Chúa được kèm theo tác động nội tâm của Thánh Linh, Đấng làm cho Lời Chúa có tác dụng nơi tâm can của thành phần tín hữu. Nhờ Đấng Cố Vấn, “Lơờ Chúa trở thành nền tảng của việc cử hành phụng vụ, và thành qui luật cùng sự nâng đỡ cho tất cả đời sống của chúng ta. Hoạt động của cùng Thánh Linh này… mang lại cho từng người một hết mọi sự được nói đến trong việc loan báo Lời Chúa cho thiện ích của toàn thể cộng đoàn. Trong việc kiên cường mối hiệp nhất của tất cả mọi người, Thánh Linh đồng thời cũng bồi dưỡng tính chất đa dạng của các tặng ân và gia tăng hoạt động muôn mặt của các tặng ân ấy” (185).

 

Bởi vậy, để hiểu Lời Chúa, chúng ta cần cảm nhận và cảm nghiệm được ý nghĩa thiết yếu và giá trị của tác động phụng vụ. Việc hiểu biết Thánh Kinh đầy đức tin bao giờ cũng cần phải trở về với phụng vụ, trong đó, Loơi Chúa được cử hành như là một lời hợp thời và sống động: “Nơi phụng vụ, Giáo Hội trung thành gắn bó với cách thức được chính Chúa Kitô đọc lên và dẫn giải Thánh Kinh, bắt đầu bằng việc Người tiến vào hội đường và thúc giục tất cả mọi người hãy tìm kiếm Thánh Kinh” (186).

 

Ở đây người ta thấy được khoa sư phạm khôn ngoan của Giáo Hội, một khoa sư phạm loan báo và lắng nghe Thánh Kinh theo nhịp điệu của năm phụng vụ. Việc nới rộng Lời Chúa trong thời gian xẩy ra trước hết nơi việc cử hành Thánh Thể cũng như nơi Phụng Vụ Giờ Kinh. Ở tâm điểm của hết mọi sự mầu nhiệm vượt qua chiếu tỏa và chung quanh mầu nhiệm này rạng ngời tất cả các mầu nhiệm của Chúa Kitô và lịch sử cứu độ là những gì hiện diện một cách bí tích: “Bằng việc nhắc lại các mầu nhiệm cứu chuộc theo cách thức ấy, Giáo Hội mở ra cho tín hữu các kho tàng của những hoạt động cứu độ cũng như các công nghiệp Chúa của Giáo Hội, và làm cho các mầu nhiệm ấy hiện diện ở hết mọi lúc, giúp cho tín hữu liên hệ với chúng và được tràn đầy ơn cứu độ” (187). Đó là lý do Giáo Hội phấn khích các vị Mục Tử trong Giáo Hội cũng như tất cả những ai tham gia vào công việc mục vụ hãy làm sao để tất cả mọi tín hữu biết thưởng thức ý nghĩa sâu xa của Lời Chúa được mở ra từng năm trong phuụg vụ, cho thấy các mầu nhiệm nền tảng chính yếu của đức tin. Ngược lại, đó là những gì căn bản cho đường lối đúng đắn để tiến đến với Thánh Kinh.   

Thánh Kinh và các bí tích

53.      Khi bàn đến tầm quan trọng của phụng vụ để hiểu được Lời Chúa, Thượng Nghị Giám Mục này đã đề cao mối liên hệ giữa Thánh Kinh và công việc của các bí tích. Rất cần phải đào sâu hơn về mối liên hệ giữa Lời Chúa và bí tích trong hoạt động mục vụ của Giáo Hội cũng như trong việc suy tư thần học (188). Thật sự “phụng vụ Lời Chúa là yếu tố quyết liệt trong việc cử hành mỗi một bí tích của Giáo Hội” (189); tuy nhiên, trong việc thực hiện mục vụ, không phải bao giờ tín hữu cũng ý thức được mối liên hệ này, cũng không cảm nhận được mối hiệp nhất giữa cử chỉ và lời lẽ. Việc này là “công việc của các vị linh mục và phó tế nhất là khi các vị ban phát các bí tích trong việc giải thích mối hiệp nhất giữa lời lẽ và bí tích nơi thừa tác cvụ của Giáo Hội” (190). Mối liên hệ giữa lời lẽ và cử chỉ bí tích là việc bày tỏ có tính cách phụng vụ hoạt động của Thiên Chúa trong lịch sử cứu độ nhờ tính chất tác hành của chính lời lẽ. Trong lịch sử cứu độ không có vấn đề tách biệt giữa những gì Thiên Chúa phán và những gì Ngài làm. Lời của Ngài tỏ ra sống động và chủ động (cf Heb 4:12), như từ ngữ Do Thái dabar tự nó cho thấy. Cả trong tác động của phụng vụ nữa, chúng ta gặp được lời của Ngài hoàn thành những gì được nói lên. Bằng việc dạy cho Dân Chúa khám phá ra tính chất tác hành này của Lời Chúa trong phụng vụ, chúng ta sẽ giúp họ nhận ra hoạt động của Ngài trong lịch sử cứu độ cũng như trong đời sống riêng tư của họ.  

Lời Chúa và Thánh Thể 

54.      Những gì được nói chung về mối liên hệ giữa Lời Chúa và các bí tích mặc lấy một ý nghĩa sâu xa hơn khi chúng ta hướng về việc cử hành Thánh Thể. Mối hiệp nhất sâu xa giữa Lời Chúa và Thánh Thể được xuất phát từ chứng từ của Thánh Kinh (cf. Jn 6; Lk 24), được chứng thực bởi các vị Giáo Phụ của Giáo Hội, và được tái khẳng định bởi Công Đồng Chung Vaticanô II (191). Ở đây chúng ta nghĩ về bài giảng của Chúa Giêsu về bánh sự sống trong hội đường thành Capernaum (cf. Jn 6:22-69), một bài giảng nhấn mạnh tới sự so sánh giữa Moisen và Chúa Giêsu, giữa nhân vật được diện đối diện nói chuyện với Thiên Chúa (cf. Ex 33:11) với Đấng tỏ Thiên Chúa ra (cf. Jn 1:18). Bài giảng về bánh này của Chúa Giêsu nói về một thứ tặng ân của Thiên Chúa, một tặng ân Moisen nhận được cho dân của mình là manna trong sa mạc, đó chính là Ngũ Kinh, là lời ban sự sống của Thiên Chúa (cf. Ps 119; Pr 9:5). Nơi bản thân của mình, Chúa Giêsu làm viên trọn hình ảnh xưa kia ấy: “Bánh của Thiên Chúa là những gì từ trời xuống ban sự sống cho thế gian”… “Tôi là bánh sự sống” ( Jn 6:33-35). Ở đây “lề luật đã trở thành một con người. Khi chúng ta gặp gỡ Chúa Giêsu, chúng ta có thể nói được sinh dưỡng chính Vị Thiên Chúa hằng sống, chúng ta thực sự ăn “bánh bởi trời’” (192). Lời Mở Đầu của Phúc Âm Thánh Gioan trở nên sâu xa hơn trong bài giảng ở Capernaum. Ở Lời Mở Đầu Logos của Thiên Chúa hóa thành nhục thể, thế nhưng ở bài giảng này nhục thể ấy trở thành “bánh” ban sự sống cho thế gian (cf. Jn 6:51), hàm ý nói về việc Chúa Giêsu tự hiến mình trong mầu nhiệm thập giá, một cuộc tự hiến được xác nhận bởi những lời về máu của Người được ban cho để làm của uống (cf Jn 6:53). Mầu nhiệm Thánh Thể cho thấy một thứ manna đích thực, thứ bánh đích thực từ trời: đó là Logos của Thiên Chúa hóa thành nhục thể, Đấng hiến mình vì chúng ta nơi mầu nhiệm vượt qua.  

Trình thuật của Thánh Luca về các môn đề trên đường đi Emmaus giúp cho chúng ta có thể suy tư hơn nữa về mối liên hệ giữa việc nghe lời Chúa và việc bẻ bánh (cf. Lk 24:13-35). Chúa Giêsu đã tiến đến với các người môn đệ này vào ngày sau Ngày Hưu Lễ, đã lắng nghe họ nói về những niềm hy vọng bị rung chuyển của họ, và khi cùng họ đồng hành, “đã giải thích cho họ những gì liên quan tới bản thân Người trong toàn bộ Thánh Kinh” (24:27). Hai môn đệ này bắt đầu nhìn vào Thánh Kinh một cách mới mẻ theo người lữ hành dường như có gì quen thuộc lạ lùng với đời sống của họ. Những gì đã xẩy ra vào những ngày ấy không còn trở thành những gì thua bại đối với họ nữa, mà là những gì hoàn tất và là một cuộc bắt đầu mới mẻ. Tuy nhiên, thậm chí kể cả những lời lẽ ấy vẫn rõ ràng chưa đủ cho hai người môn đệ này. Phúc Âm Thánh Luca thuật lại rằng: “mắt của họ đã mở ra và họ nhận biết Người” (24:31) chỉ cho đến khi Chúa Giêsu cầm lấy bánh, đọc lời chúc tụng, bẻ ra và trao cho họ, trong khi trước đó, “mắt của họ chưa nhận ra Người” (24:16). Sự hiện diện của Chúa Giêsu, trước hết bằng những lời của Người rồi sau đó bằng tác động bẻ bánh, khiến cho các người môn đệ này có thể nhâä ra Người. Bấy giờ họ đã có thể cảm nhận được một cách mới mẻ tất cả những gì trước đó họ đã nhờ Người cảm nghiệm thấy: “Tâm can chúng ta không cảm thấy nóng lên đang khi Người nói với chúng ta trên đường đi, khi Người giải thích Thánh Kinh cho chúng ta hay sao?” (24:32). 

55.      Từ những trình thuật này, chính Thánh Kinh rõ ràng hướng cúng ta đến chỗ cảm nhận được mối liên hệ bất khả tách biệt của mình với Thánh Thể. “Không bao giờ được quên rằng lời thần linh, được Giáo Hội đọc và công bố, nhắm đến hy tế của giao ước mới và bữa tiệc ân sủng tức là Thánh Thể” (193). Lời Chúa và Thánh Thể liên hệ sâu xa với nhau tới độ chúng ta không thể hiểu bên này mà lại không có bên kia: Lời Chúa mặc lấy nhục thể một cách bí tích nơi biến cố Thánh Thể. Thánh Thể hướng chúng ta tới việc hiểu biết Thánh Kinh, cũng như Thánh Kinh, về phần mình, soi chiếu và giải thích mầu nhiệm Thánh Thể. Trừ phi chúng ta nhìn nhận việc hiện diện thực sự của Chúa Kitô trong Thánh Thể, bằng không kiến thức của chúng ta về Thánh Kinh vẫn chưa trọn vẹn. Đó là lý do, “Giáo Hội đã tôn kính Lời Chúa và mầu nhiệm Thánh Thể một cách trân trọng như nhau, cho dù không phụng thờ như nhau, và ở mọi nơi cũng như trong mọi lúc, nhấn mạnh và qui định việc tôn kính này. Được tác động bởi gương mẫu của Vị Sáng Lập, Giáo Hội không bao giờ thôi cử hành mầu nhiệm vượt qua của Người bằng việc qui tụ lại để đọc ‘những gì liên quan tơớ Người trong toàn bộ Thánh Kinh’ (Lk 24:27) cũng như để thi hành công cuộc cứu độ qua việc cử hành tưởng niệm về Chúa cũng như qua các bí tích” (194).