“Ánh Sáng Thế Gian. Giáo Hoàng, Giáo Hội và Các Dấu Chỉ Thời Đại. Cuộc Đàm Thoại của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI với Peter Seewald”.

 

 

Sáng Thứ Ba ngày 23/11/2010, tại Văn phòng Báo chí của Tòa Thánh đã tổ chức một buổi ra mắt tác phẩm mới được Vatican Publishing House phát hành. Tác phẩm này mang tựa đề “Ánh Sáng Thế Gian. Giáo Hoàng, Giáo Hội và Các Dấu Chỉ Thời Đại. Cuộc Đàm Thoại của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI với Peter Seewald”.

 

Buổi ra mắt này có sự hiện diện của Đức Tổng Giám Mục Rino Fisichella, chủ tích Hội Đồng đặc trách Cổ Võ Việc Tân Truyền Bá Phúc Âm Hóa, và phóng viên Luigi Accattoli.

 

Đồng thời cũng có mặt của Peter Seewald, người đã thực hiện cuộc phỏng vấn với Đức Giáo Hoàng, và Cha Giuseppe Costa, SDB, giám đốc nhà xuất bản Vatican Publishing House.

 

Biệt chú của người dịch, nhân vật Peter Seewald này cũng đã thực hiện cuộc phỏng vấn với vị đương kim giáo hoàng đây vào mùa đông năm 1995, (thời điểm 10 năm sau – 1985 – xuất hiện cuốn “The Ratzinger Report” cũng theo hình thức phỏng vấn với Vitterio Messori, để kỷ niệm 20 năm Công Đồng Chung Vaticanô II bế mạc năm 1965), khi ngài còn là Hồng Y Tổng Trưởng Thánh Bộ Tín Lý Đức Tin Joseph Ratzinger và cuộc phỏng vấn sau đó được ghi lại trong cuốn “Salt of the Earth – Muối Đất” xuất bản năm 1996, nội dung về “Giáo Hội ở Cuối Thiên Kỷ”. Do đó, theo suy luận của người dịch, tác phẩm mới “Ánh Sáng Thế Gian”, thành quả của cuộc phỏng vấn với cùng nhân vật này, mang tính cách tiếp nối những gì chưa được nói đến trong cuốn “Muối Đất” sau một thời gian 14 năm với đầy những biến động khác xẩy ra nhất là trong thời khoảng 5 năm rưỡi làm giáo hoàng của cùng vị hồng y. Nhan đề của hai tác phẩm “Muối Đất” và “Ánh Sáng Thế Gian” là hai câu Chúa Giêsu nói sát nhau để mở màn cho Bài Giảng Phúc Đức Trên Núi của Người, Muối Đất trước, Ánh Sáng Thế Gian sau (x Mt 5:13-14). Nếu cuốn “Muối Đất” tập  trung vào nội bộ Giáo Hội hơn thì cuốn “Ánh Sáng Thế Gian” lại liên quan tới Giáo Hội với thế giới và lịch sử nhân loại hiện đại hơn. Có thể so sánh như thế này, nếu cuốn “Muối Đất”đóng vai trò hướng nội như Hiến Chế Tín Lý về Giáo Hội “Ánh Sáng Muôn Dân” thì cuốn “Ánh Sáng Thế Gian” đ1ng vai trò hướng ngoại như Hiến Chế Mục Vụ về Giáo Hội “Vui Mừng Và Hy Vọng” vậy.

 

Đức Tổng Giám Mục Fisichella đã cho biết Seewald đã hỏi Đức Giáo Hoàng như thế nào “về những vấn đề quan trọng đang gây khó khăn cho khoa thần học tân thời, những biến cố chính trị khác nhau đã luôn đánh dấu những liên hệ giữa các Quốc Gia, và sau cùng là những đề tài thường chiếm phần lớn những cuộc tranh cãi trong công luận. Chúng ta có một vị Giáo Hoàng không lẩn tránh bất cứ vấn đề gì, vị muốn làm sáng tỏ mọi sự với một thứ ngôn từ bình dị nhưng không phải vì thế mà kém phần sâu xa, và là vị nhân ái chấp nhận những khiêu khích vốn chất chứa nơi rất nhiều câu hỏi.

 

Vị Tổng Giám Mục nói tiếp: “Tuy nhiên, việc giảm thiểu toàn bộ cuộc phỏng vấn thành một câu tách rời khỏi mạch văn của nó và khỏi toàn bộ tư tưởng của Đức Biển Đức XVI là một xúc phạm đến trí thông minh của vị Giáo Hoàng này và vu vơ mạo dụng các lời nói của ngài. Những gì hiện lên từ những trang sách này đại quan thực sự chỉ là cái nhìn của một Giáo Hội được kêu gọi là ‘Ánh Sáng Thế Gian’, là dấu chỉ hiệp nhất cho toàn thể nhân loại”.

 

Vị chủ tịch Hội Đồng Tòa Thánh về Việc Cổ Võ Tân Truyền Bá Phúc Âm Hóa tiếp tục giải thích cho biết rằng: “cuốn sách này không phải do Đức Thánh Cha Biển Đức XVI viết, tuy nhiên, nó qui tụ lại các ý nghĩ của ngài, các quan tâm cùng với những nỗi đau của ngài trong những năm này, những dự phóng mục vụ của ngài và các niềm hy vọng của ngài về tương lai. Cái ấn tượng hiện lên cho thấy đó là ấn tượng về một vị Giáo Hoàng lạc quan về đời sống của Giáo Hội, bất chấp những khó khăn bao giờ cũng có”.

 

Cuốn sách này được phát hành hôm nay đây “là một cuộc phỏng vấn, qua nhiều cách thức, gợi lên cho chúng ta việc nghiêm chỉnh khảo sát lương tâm, cả trong lẫn ngoài Giáo Hội, để đạt được một cuộc hoán cải thực sự trong tâm trí. Những điều kiện của đời sống trong xã hội, tính dục, kinh tế và tài chính, cính Giáo Hội; tất cả những vấn đề này cần đến một cuộc đặc biệt dấn thân để thẩm tra về việc trôi dạt của nền văn hóa trong thế giới ngày nay cùng với những tiềm năng cho tương lai. Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI không để mình bị báo động bởi những con số xuất hiện từ các cuộc thăm dò ý kiến, vì sự thật hoàn toàn có những chuẩn mực khác: ‘thống kê không phải là thước đo lường luân lý’”.

 

“Ở những trang sách này, Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI thường trở lại với những liên hệ giữa tính chất tân tiến và Kitô giáo, một mối liên hệ không thể và không được coi như song hành tương đương. Trái lại, mối liên hệ này cần phải được áp dụng bằng việc liên kết một cách xác đáng đức tin và lý trí, các quyền lợi cá nhân và trách nhiệm của xã hội; tóm lại, bằng việc ‘đặt Thiên Chúa trước’…. Đó là việc hoán cải được Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI yêu cầu các Kitô hữu và bất cứ ai muốn lắng nghe ngài… Đó là công việc vị Giáo Hoàng này dề ra cho giáo triều của ngài, và chúng ta không thể, bằng tất cả lòng chân thành, chối cãi được là sẽ khó khăn là dường nào”.

 

Đức Tổng Giám Mục Fisichella đã kết thúc bài nhận định của mình bằng việc nhấn mạnh đến cách thức “chân tình vá chân lý là đặc tính của cuộc phỏng vấn này, một cuộc phỏng vấn được Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI chọn như một phương tiện để quảng đại quần chúng quen thuộc hơn với những tư tưởng của ngài, với đường lối ngài chủ trương và đường lối ngài hiểu biết về sứ vụ được ký thác cho ngài. Đây cũng không phải là một công việc dễ làm ở vào lúc khi mà truyền thông thường có khuynh hướng nhấn mạnh đến các thứ phân mảnh đặc biệt và lơ là với bức tranh toàn cầu. Đây là một cuốn sách cần được đọc và suy niệm, để hiểu được một lần nữa làm thế nào Giáo Hội trong thế giới này có thể loan truyền thứ tin mừng mang lại niềm vui và an bình”.

 

Về phần mình, Luigi Accattoli đã đề nghị với thành phần đồng nghiệp phóng viên của mình cần phải “đọc cuốn sách này như là một cuộc viếng thăm được hướng dẫn tới cuộc hội thảo giáo hoàng của Đức Thánh Cha Biển Đức XVI cũng như đến với thế giới của Đức Joseph Ratzinger… Trước hết chúng ta sẽ thấy con người này được kêu gọi làm Giáo Hoàng với cùng quan điểm như khi ngài xuất bản hai tập sách về Chúa Giêsu Nazarét, những tập sách ngài trình bày không phải như là các văn hiện của Huấn Quyền nhưng như là chứng từ của việc gài tự nghiên cứu về dung nhan Chúa Kitô”.

 

Vị phỏng viên này nói: “Từ đầu của cuốn sách, ngài đã cảnh giác chúng ta rằng: ‘vị Giáo Hoàng này có thể có những ý nghĩ sai lầm’; ngài thực sự có ‘thẩm quyền về việc quyết định tối hậu’ nơi các vấnh đề về đức tin thế nhưng điều này ‘không có nghĩa là ngài có thể tiếp tục tạo nên tính chất bất khả ngộ’. Về câu phát biểu này  có lẽ chúng ta cần phải tìm kiếm những căn gốc của cuốn sách phỏng vấn này”. 

 

Ở những nơi khác nhau, Đức Thánh Cha đã nhìn lại cuộc đời 83 năm của mình, “và suy nghĩ về tính chất thích hợp của việc từ nhiệm nếu ngài thấy ngài ở một vị thế không thể thi hành sứ vụ của mình. Trong cùng trang sách, ngài phủ nhận rằng ngài đã từng có ý nghĩ từ nhiệm liên quan tới vấn đề gương mù về việc lạm dụng tình dục vị thành niên: ‘Chúng ta không thể thoát chạy vào lúc nguy biến nhất này’, ngài đã nói như thế. Tất cả cúng ta đều biết rằng các vị Giáo Hoàng tân tiến – từ Đức Piô XII trở đi – đã quan tâm tới vấn đề từ nhiệm, thế nhưng trước cuộc phỏng vấn này chưa có vị nào đã công khai thực hiện như vậy”.

 

Accattoli đã tiếp tục những giải thích của mình, trong cuốn sách đây, Đức Thánh Cha “đã giành nhiều chỗ cho tình trạng xung khắc giữa đức tin Kitô giáo và tính chất tân tiến. Tuy nhiên, ở ít là hai đoạn, ngài nhìn nhận rằng ‘nền luân lý của tính chất tân tiến’ và chứng cớ về ‘một thứ tính chất tân tiến tốt lành và chính đáng’. Những khẳng định tích cực này cần phải được đọc cùng với những đoạn ngài công nhận những tội ác của tôn giáo trong quá khứ: từ ‘những hành động tàn ác’ được thực hiện ‘nhân danh sự thật’ đến ‘những thứ chiến tranh về tôn giáo’, và ‘cái nghiêm khắc’ hướng về những gì là hữu hình được sử dụng để ‘làm con người hoảng sợ’. Bởi thế, trong cuộc xung khắc với thế giới tân tiến, cần phải đặt vấn đề là ‘quyền thế tục hóa là ở chỗ nào’ và ‘nó cần phải được chống lại’ ở chỗ nào’”.

 

Vị Giáo Hoàng này “không sợ sử dụng những lời diễn tả như ‘tính chất tội lỗi của Giáo Hội’; … trong khi đó chữ ‘bẩn thỉu’ để nói về tội lỗi đang xẩy ra trong Giáo Hội… được sử dụng ít là 3 lần liên quan tới hành động lạm dụng tình dục vị thành niên nơi thành phần giáo sĩ cùng với ‘cuộc chấn động kinh hoàng’ nó gây ra”. Theo chiều hướng này, vị Giáo Hoàng cũng “nhìn đi nhận lại vai trò tích cực của các phương tiện truyền thông xã hội, một vấn đề ngài đã bày tỏ ở một số cơ hội khác nhau trong quá khứ nhưng chưa bao giờ minh nhiên như thế: ‘Bao lâu chúng tìm cách phơi bày sự thật ra ánh sáng, chúng ta cần phải tỏ lòng biết ơn’, ngài nnhư thế. Về vấn đề này, ngài cũng cống hiến cho chúng ta một trong những câu cách ngôn tác hiệu nhất của cuốn sách, đó là ‘Chỉ vì sự dữ đã ở trong Giáo Hội mà những người khác mới có thể sử dụng để tấn công Giáo Hội’”.

 

Accottoli tiếp tục nói Đức Thánh Cha “bảo đảm với chúng ta rằng ngài sẽ không tha vạ tuyệt thông cho Giám Mục Williamson mà không thực hiện việc điều tra hơn nữa, nếu ngài biết được những quan điểm của vị này trong vấn đề chối bỏ sự kiện Holocaust”.

 

“Một cách thận trọng và can trường, Đức Thánh Cha Biển Đức XVI tìm kiếm một đường lối thực dụng nhờ đó thành phần truyền giáo cùng các nhân viên khác của giáo hội có thể giúp đánh bại dịch Liệt Kháng, bàng việc không chấp thuận – nhưng cũng không loại trừ – nơi những trường hợp đặc biệt – việc sử dụng bọc cao su làm tìnhc. Ngài cũng tái khẳng định bản chất ‘ngôn sứ’ của Đức Phaolô VI trong Thông Điệp ‘Sự Sống Con Người’, mặc dù không giấu diếm việc hiện hữu của những khó khăn thực sự trong việc ‘tìm những đường lối có thể theo được một cách loài người’,… và nhìn nhận rằng ‘nơi lãnh vực này nhiều điều cần phải suy nghĩ lại và bày tỏ bằng những ngôn từ mới’”.

 

Vị Giáo Hoàng này “tuyên bố mình lạc quan liên quan tới sự kiện Kitô giáo đang phải đung đầu với ‘những năng lực mới, những năng lực có lẽ sẽ làm cho Kitô giáo ‘có một dáng vẻ văn hóa khác nhau’; tuy nhiên cũng ‘không ảo tưởng’ vì ‘khuynh hướng chung của thời đại chúng ta là một khuynh hướng thù địch với Giáo Hội’”.

 

Sau hết, Accattoli đã kết thúc rằng vị Giáo Hoàng này “hy vọng rằng dân chúng sẽ tái khám phá ra ‘tính chất giản dị’ và ‘sâu xa’ của Phúc Âm và Kitô giáo”. Điều này bao gồm “việc hiểu được thảm kịch của thời đại chúng ta, vững mạnh trung thành sống Lời Chúa như là lời tối hậu, và đồng thời cống hiến cho Kitô giáo tính chất giản dị và uyên thâm ấy là những gì bất khả thiếu để nó có thể hoạt động”.  

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch trực tiếp từ VIS của Tòa Thánh ngày 23/11/2010