HÔN NHÂN: MẦU NHIỆM CAO CẢ
Đaminh Maria Cao
Tấn Tĩnh, BVL
úng thế, "ngay từ ban
đầu" (Mt.19:4), Thiên Chúa đă nối kết con người mà Ngài đă dựng nên
theo h́nh ảnh Ngài, có nam có nữ, thành vợ chồng với nhau, và chúc
phúc cho việc sinh sôi nẩy nở tràn đầy mặt đất của họ
(x.Gen.2:21-24; 1:27-28). Thế nhưng, cho đến bây giờ, con người đă
hùa nhau "phân ly những ǵ Thiên Chúa đă kết hợp" (Mt.19:6) ngay từ
ban đầu ấy.
Không phải hay sao,
lịch sử thế giới đă cho thấy, kể từ thập niên 1960, thập niên mà về
tôn giáo được đánh dấu bằng một biến cố Công Đồng Chung Vaticanô II
(11/10/1962-8/12/1965), cũng là thập niên về văn minh được đánh dấu
bằng việc thám hiểm không gian và phát minh điện toán ngày càng tối
tân, th́ cũng là thập niên về nhân bản loài người đă bắt đầu lập nên
những khoản luật cho phép ly dị và phá thai. Thấy "phân ly những ǵ
Thiên Chúa đă kết hợp" (Mt.19:6) chưa đủ, đến thập niên 1990, con
người cực kỳ văn minh ngày nay c̣n muốn thực hiện cho bằng được mộng
ước của Evà xưa trong việc "lên bằng Thiên Chúa" (Gen.3:5), ở chỗ tự
ư lập nên cho ḿnh một cơ cấu hôn nhân và gia đ́nh theo "đỉnh cao
trí tuệ" của ḿnh, hoàn toàn phá hủy những ǵ Thiên Chúa thiết định
ngay từ đầu, bằng việc ban thêm những khoản luật cho phép hôn nhân
đồng nam tính hay đồng nữ tính và thụ thai cấy tinh hay thụ thai ống
nghiệm v.v.
Vậy nếu việc dọn mừng
Đại Năm Thánh 2000 là việc Nhiệm Thể Giáo Hội dọn mừng để
long trọng kỷ niệm và cử hành 2000 năm Mầu Nhiệm Nhập Thể của
Chúa Kitô, Đấng "là h́nh ảnh Thiên Chúa vô h́nh" (Col.1:15), một
Thiên Chúa Ba Ngôi là "Cha và Con và Thánh Thần" (Mt.28:19), th́
thành phần sống hôn nhân gia đ́nh phải là thành phần Long Trọng Mừng
Năm Thánh 2000 nhất, v́ hôn nhân là một mầu nhiệm cao cả,
phản ảnh Mầu Nhiệm Ba Ngôi, Mầu Nhiệm Nhập Thể và Mầu Nhiệm Giáo Hội.
HÔN NHÂN PHẢN ẢNH
MẦU NHIỆM THIÊN CHÚA BA NGÔI
rước hết, Hôn Nhân
là một mầu nhiệm cao cả phản ảnh Mầu Nhiệm Ba Ngôi. Thật vậy,
theo sách Khởi Nguyên, mạc khải cho thấy: "Thiên Chúa đă dựng nên
con người theo h́nh ảnh Ngài; theo h́nh ảnh thần linh Ngài đă dựng
nên họ; Ngài đă dựng nên họ có nam có nữ" (Gen.1:27). Căn cứ vào
ư tứ của câu văn mạc khải này, th́ Thiên Chúa dựng nên con người
theo h́nh ảnh Ngài là Ngài "dựng nên họ có nam có nữ", hay nói ngược
lại, Thiên Chúa dựng nên con người có nam có nữ để diễn tả "h́nh ảnh
thần linh" của Ngài. Cũng theo ngôn ngữ của mạc khải, h́nh ảnh thần
linh mà con người được dựng nên đây là h́nh ảnh của một cộng đồng
Thiên Chúa Ba Ngôi, v́ trước khi dựng nên con người, sách Khởi
Nguyên đă viết về ư định của Đấng Tạo Hoá như sau: "Thiên Chúa
phán: 'Chúng ta hăy tạo nên con người theo h́nh ảnh của chúng ta,
tương tự như chúng ta" (Gen.1:26).
Thế nhưng, con người
được dựng nên có nam có nữ đă phản ảnh cộng đồng "chúng ta" nơi
Thiên Chúa Ba Ngôi ra sao? Theo cuốn "Mái Ấm Yêu Thương" (Cao Tấn
Tĩnh, Cao Bùi, 1994, trang 47-63), con người được dựng nên có nam có
nữ đă phản ảnh Thiên Chúa Ba Ngôi ở cả hữu thể và phái tính của ḿnh.
Về hữu thể, không phải hay sao, ngay từ ban đầu Thiên Chúa đă dựng
nên chỉ có một con người duy nhất (x.Gen.2:7), "h́nh ảnh" chỉ có một
Thiên Chúa duy nhất (x.Jn.17:3). Về phái tính, con người duy nhất
được Thiên Chúa dựng nên ngay từ ban đầu ấy được biểu hiệu nơi Adong,
"tương tự như" Thiên Chúa Ngôi Cha; để rồi từ con người duy nhất này
Thiên Chúa làm nên một "đồng bạn cân xứng" (Gen 2:18), "tương tự như"
Thiên Chúa Ngôi Con nhiệm sinh từ Thiên Chúa Ngôi Cha; và t́nh yêu
đă phát hiện từ việc Adong nhận biết xương thịt của ḿnh rồi cả hai
trở nên một thân thể (x.Gen.2:23-24), "tương tự như" Thiên Chúa Ngôi
Ba nhiệm xuất từ Thiên Chúa Ngôi Cha và Thiên Chúa Ngôi Con.
Hôn Nhân là một mầu
nhiệm cao cả phản ảnh Mầu Nhiệm Ba Ngôi
như thế mà hôn nhân gia
đ́nh đă trở thành một cộng đồng yêu thương và sự sống, nơi
Thiên Chúa Ba Ngôi tỏ ḿnh ra. Tuy nhiên, thực tế đă cho thấy, theo
chiều hướng nhân bản cao độ của con người văn minh hiện nay, hơn bao
giờ hết, con người càng tự do trong việc chọn lựa cho ḿnh một người
t́nh trăm năm, th́ con người lại càng dễ ly dị nhau hơn bao giờ hết.
Nếu trong hiện tượng phá thai có khuynh hướng ProChoice thế nào, th́
trong hiện tượng ly dị cũng có khuynh hướng ProChoice như vậy. Ở
chỗ, người ta cho rằng một khi ḿnh có quyền chọn người t́nh trăm
năm cho ḿnh th́ ḿnh cũng có quyền bỏ người này chọn người khác,
chứ họ không công nhận người bạn đời duy nhất của họ chính là người
Chúa đă xe duyên kết nghĩa cho họ, mang đến cho họ, để ở với họ
(x.Gen.2:22-23,3:12). Chính v́ con người ngày nay chỉ xây dựng cộng
đồng yêu thương và sự sống của ḿnh như một "lâu đài t́nh ái" có
tính cách "Pro Choice" duy nhân bản như thế mà nó đă không thể đứng
vững trước phong ba băo tố (x.Mt.7:26-27), và từ đó mới có hiện
tượng phá sản hôn nhân như hiện nay chứng thực.
HÔN NHÂN PHẢN ẢNH
MẦU NHIỆM NHẬP THỂ
au nữa, Hôn Nhân là
một mầu nhiệm cao cả phản ảnh Mầu Nhiệm Nhập Thể. Thật
thế, theo Chúa Giêsu mạc khải cho biết, "Nước Thiên Chúa có thể được
ví như ông vua kia tổ chức một bữa tiệc cưới cho con trai của ḿnh"
(Mt.22:2). "Ông vua" tổ chức tiệc cưới đây là ai, nếu không phải là
Chúa Cha, "con trai" của vua đây là ai, nếu không phải là Chúa Giêsu
Kitô, và "bữa tiệc cưới" đây là ǵ, nếu không phải là Mầu Nhiệm Nhập
Thể, Mầu Nhiệm "Thiên Chúa là Thần Linh" (Jn.4:24) mặc lấy nhân tính
loài người nơi "Lời đă hoá thành nhục thể" (Jn.1:14). "Bữa tiệc
cưới" này, trước hết, được bắt đầu bằng lễ nghi đính hôn nơi cung dạ
trọn đời tuyền vẹn của Trinh Nữ đầy ơn phúc Maria trong ngày Thiên
Sứ truyền tin cho Người, sau đó đă được tổ chức tại hang đá Bêlem
vào một đêm đông lạnh buốt, với khách được mời đại diện là nhóm mục
đồng Do Thái nghèo hèn (x.Lk.2:8-18) cùng với nhóm vương gia chiêm
tinh dân ngoại (x.Mt.2:1-11).
Phải, ư nghĩa "cả hai
trở nên một thân thể" (Gen.2:24; Mt.19:5) nơi đời sống hôn nhân vợ
chồng, như ư định của Thiên Chúa khi dựng nên con người theo h́nh
ảnh Ngài, có nam có nữ, không thể nào thực hiện được về phương diện
thể lư hay sinh lư, bằng khả năng tự nhiên của loài ngườiù. Thế
nhưng, trong Mầu Nhiệm Nhập Thể, ư nghĩa "cả hai trở nên một thân
thể" nơi đời sống hôn nhân vợ chồng này đă được hoàn toàn và trọn
vẹn hiện thực khi "Lời đă hoá thành nhục thể, Mầu Nhiệm Thần Tính và
nhân tính được Ngôi Hiệp nơi Chúa Giêsu Kitô. Chính v́ "Nước Thiên
Chúa có thể được ví như một bữa tiệc cưới" như thế mà, theo
Phúc Âm thánh Gioan, Chúa Giêsu đă mở màn cho công cuộc rao giảng
của Người bằng việc "tỏ vinh quang của Người ra" (Jn.2:11) ở tiệc
cưới Cana.
Hôn Nhân là một mầu
nhiệm cao cả phản ảnh Mầu Nhiệm Nhập Thể,
tức Mầu Nhiệm Thiên Chúa Tỏ Ḿnh Ra, nên hôn nhân gia đ́nh không
phải chỉ là "môït túp lều tranh hai trái tim vàng" tầm thường vậy
thôi, mà c̣n là chính cung thánh thần linh, nơi "Thiên Chúa ở
giữa chúng sinh" (Mt.1:23) ngự trị và tỏ ḿnh ra, qua những thăng
trầm của cuộc sống vợ chồng, để cuộc sống hôn nhân gia đ́nh của họ
trở thành một Tin Mừng soi chiếu vào những vùng "văn hoá tử vong"
(culture of death) duy nhân bản hiện nay, một thứ văn hóa chỉ tôn
sùng con người như thần tượng tối cao của ḿnh, và chỉ phụng sự
quyền làm người bất khả xâm phạm của ḿnh, hoàn toàn loại bỏ lề luật
tự nhiên cũng như lề luật luân lư bất biến của Đấng Tối Cao, là
những ǵ đ̣i hỏi họ phải tận trung vợ chồng với nhau với bất cứ giá
nào, cũng như phải sử dụng chính đáng khả năng truyền sinh của ḿnh
và tôn trọng sự sống bởi đó mà ra.
HÔN NHÂN PHẢN ẢNH
MẦU NHIỆM GIÁO HỘI
au hết, Hôn Nhân là
một mầu nhiệm cao cả phản ảnh Mầu Nhiệm Giáo Hội. Đúng
vậy, nếu Nước Thiên Chúa có thể được ví như một bữa tiệc cưới, và
chàng rể là Chúa Giêsu Kitô, th́ "cô dâu" (Rev.21:2) c̣n ai khác hơn
là chính Giáo Hội, một người "bạn" (Jn.15:5) mà "Người đă hiến
ḿnh ... để làm cho nên thánh hảo" (Eph.5:25). Phần Giáo Hội,
nhận biết ḿnh được Chúa Kitô yêu thương và cứu chuộc, hoàn toàn
thuộc về Người, nên Giáo Hội đă hoàn toàn và luôn luôn "thuận phục
Chúa Kitô... trong hết mọi sự" (Eph.5:24).
Phải, ư nghĩa làm nên
đời sống hôn nhân vợ chồng ở tại "cả hai trở nên một thân thể" chẳng
những được hiện thực nơi Mầu Nhiệm Nhập Thể, mà c̣n được nên trọn
nơi Mầu Nhiệm Giáo Hội nữa. Bởi v́, Chúa Kitô là Đầu của Giáo Hội và
Giáo Hội là thân thể của Chúa Kitô (x.Eph.5:23), cả hai đă làm nên
một Nhiệm Thể, tức một thân thể mầu nhiệm. Đó là lư do hôn nhân Kitô
giáo có tính cách Bí Tích, tức tính cách phản ảnh "một mầu nhiệm cao
cả... liên quan đến Chúa Kitô và Giáo Hội" (Eph.5:32).
Hôn Nhân là một mầu
nhiệm cao cả phản ảnh Mầu Nhiệm Giáo Hội
như thế, nên trong bài "Tinh Thần Người Gia Trưởng" (xem Đặc San
Song Nguyền, 7-1997, trang 9), để trả lời câu phỏng vấn thứ nhất cho
buổi phát thanh Hôn Nhân và Đời Sống vào thứ tư hằng tuần của chương
tŕnh Mẹ Hằng Cứu Giúp trên băng tần AM 1190 KORG, người viết đă nêu
lên xác tín của ḿnh và đă chia sẻ nhận định về hiện tượng hôn nhân
hiện nay như sau:
·
"Nói đến Hôn
Nhân Công Giáo là nói đến một 'mầu nhiệm cao cả liên quan đến Chúa
Kitô và Giáo Hội' (Eph.5:32), như thánh Phaolô đă phát biểu trong
thư gửi giáo đoàn Ephêsô. V́ Hôn Nhân Công Giáo không phải là một
biến cố sang ngang của một đời người, hay một đáp ứng nhu cầu tâm
sinh lư của 'trai lớn lấy vợ, gái lớn lấy chồng', mà con người lập
gia đ́nh chỉ t́m thấy ư nghĩa hôn nhân đích thực và hạnh phúc gia
đ́nh, ở tại làm phản ảnh sống động 'mầu nhiệm cao cả liên quan đến
Chúa Kitô và Giáo Hội' ḿnh được tham dự vào, qua Bí Tích Hôn Nhân.
Thực tế cho thấy rơ, ngày nay hơn 60% hôn nhân ly dị tại Mỹ này là
do các cặp vợ chồng không sống 'mầu nhiệm cao cả' làm nên ư nghĩa và
giá trị của hôn nhân, ở chỗ, họ không thực hành như thánh Phaolô dạy:
'Các người vợ phải phục tùng chồng ḿnh như thể phục tùng Chúa...
Như Giáo Hội phục tùng Chúa Kitô như thế nào, các người vợ cũng phải
phục tùng chồng ḿnh trong mọi sự như vậy' (Eph.5,22,24). Và 'các
người chồng hăy yêu thương vợ ḿnh như Chúa Kitô đă yêu thương Giáo
Hội. Ngài đă hiến ḿnh cho Giáo Hội' (Eph.5:25).
(bài này đă được phổ biến trên Bản Tin Song Nguyền của Chương Tŕnh
Thăng Tiến Hôn Nhân 12/1997 và 3/1999, và Nguyệt San Đức Mẹ Hằng Cứu
Giúp,10/2000)