|
ĐẮC NHÂN TÂM
Chuyển Dịch: Nguyễn Hiến Lê
Chín Cách Sửa Tính Người
Mà Không Làm Họ Giận Giữ, Phật Ư
Nếu
Bạn bắt buộc phải chỉ trích th́ xin bạn bắt đầu như sau này Hồi Calvin
Coolidge c̣n làm Tổng Thống Hêu Kỳ, một người bạn tôi được mời lại Bạch
ốc, vô pḥng ông vừa đúng lúc ông nói với cô thư kư của ông Rằng: "Chiếc
áo cô bận hôm nay thật đẹp. Cô có duyên lắm..".
Ông vốn ít nói. Chưa bao giờ người ta nghe ông khen những người
giúp Việc ông như vậy. Thật lạ lùng, thật bất ngờ, tới nỗi cô thư kư
thẹn Đỏ mặt lên.
Ông Coolidge nói tiếp: "Lời tôi khen đó, cô đừng lấy làm tự phụ
lắm, tôi chỉ muốn làm vui Ḷng cô thôi. Từ nay tôi muốn khi đi đánh máy,
cô để ư đến những Dấu chấm câu hơn chút nữa". Phương pháp đó tuy kém kín
đáo, nhưng tâm Lư thật sâu sắc. Sau khi được nghe lời khen rồi, ta thấy
những lời trách Không khó chịu lắm.
Người thợ hớt Tóc thoa xà bông thật kỹ rồi mới cạo râu. Phương
pháp đó, ông Mc. Kinley dùng năm 1896 khi ông chuẩn bị cuộc vận động để
được bầu làm Tổng Thống. Một trong những người cộng tác với ông viết một
bài diễn Văn mà người ấy tự cho rằng hùng hồn bằng tất cả những bài của
Cicéron, Démosthène và Daniel Webster hợp lại.
Vẻ tự đắc hiện trên mặt, người đó đọc cho ông Mc. Kinley nghe tác
phẩm Bất hủ của ḿnh. Thật ra bài đó có giá trị, nhưng dùng không đúng
trường Hợp, sẽ làm cho người ta la ó phản đối, chế giễu. Ông Mc. Kinley
không Muốn phạm ḷng tự ái, cũng không muốn làm cụt hứng bạn, nhưng dù
Sao cũng phải chê. Ông xử trí khéo léo như vầy, ông khen lớn: "Bài Diễn
văn của anh thật hay, đáng khen lắm, không ai làm hơn được. Trong Nhiều
trường hợp, một bài như vậy cần lắm. Nhưng trong trường hợp nầy, Nó có
thật là thích hợp không? Mặc dầu lời lẽ hữu lư và ôn tồn, Ta cũng nên
đoán trước nó sẽ có tiếng vang ǵ trong đảng chúng ta. Anh Về nhà đi, viết cho tôi một bài khác phỏng theo những
ư kiến đầy này, Rồi anh gởi cho tôi một bản nhé".
Người kia vâng lời, theo đúng ư ông và có công giúp ông nhiều nhất
Trong cuộc vận động bầu cử đó.
Dưới Đây là một bức thư mà Tổng Thống Lincoln viết ngày 26-4-1983,
trong giờ Đen tối nhất của cuộc Nam Bắc chiến tranh. Đă 18 tháng rồi,
những đại Tướng của Ngài cầm đầu quân đội miền Bắc thua hết trận này tới
trận Khác.
Thật là một cuộc đâm chém vô Lư và vô ích. Cả ngàn lính đào ngũ. Dân t́nh hoảng sợ. Chính đảng Cộng Ḥa
cũng phản kháng, đ̣i Ngài từ chức. Ngài nói: "Chúng ta ở ngay Bờ một vực
thẳm. Thượng đế h́nh như cũng ghét bỏ chúng ta và tôi không C̣n một mầm
hy vọng nào hết!".
Đại Tướng Hooker đă có những lầm lỗi nặng và Tổng Thống muốn sửa
trị người Hữu dơng vô mưu cầm vận mạng của cả một dân tộc đó. Vậy mà
trước Khi chỉ trích. Ngài khen Hooker ra sao? Lầm lỗi của Đại tướng rất
nặng Mà Ngài không nói tới ngay bằng một cách tàn nhẫn. Ngài chỉ rất ôn
Tồn nói: "Ông đă làm vài việc mà tôi không được hoàn toàn vừa ư..". Thật
là nhả nhặn và lịch thiệp!
Đây Bức thư đó đây: Tôi đă để ông cầm đầu đạo binh Potomac. Khi
quyết định Như vậy, tất nhiên tôi đă căn cứ vào những lư lẽ vững vàng.
Nhưng Tôi phải cho ông hay rằng ông đă làm vài điều mà tôi không được
hoàn Toàn vừa ư.
Tôi tin rằng ông là một Quân nhân can đảm và có tài dụng binh. Tự
nhiên, tôi trọng những tài Năng, đức tính đó.
Tôi cũng tin rằng ông không vừa cầm quân, vừa làm chính trị, mà
như vậy là phải. Ông Có đức tự tin, đức có quư lắm, nếu không phải là
cần thiết.
Ông có cao vọng. Cao vọng mà giữ được trong những giới hạn vừa
phải Th́ tốt nhiều hơn th́ hại. Nhưng tôi biết rằng cao vọng của ông đă
đưa ông tới sự dùng đủ mọi cách để cản trở Đại đường Burnside, nhưng vậy
ông đă làm hại lớn cho nước chúng ta và cho một người bạn cầm quân Đáng
trọng và đáng khen của ông.
Mới Rồi ông có nói tôi biết chắc như vậy rằng quân đội và chính
phủ đều Cần đều có một người độc tài cầm đầu.
Không phải là ông có ư tưởng đó mà tôi tin dùng ông. Chính ra, dù
ông có ư tưởng đó, tôi cũng vẫn có gan dùng ông. Ông cũng hiểu vậy Chứ?
Chỉ những đại tướng thắng trận Mới có thể đ̣i làm nhà độc tài được. Bây giờ tôi phải xin ông thắng
Trận trước đă, c̣n vấn đề độc tài, chúng ta sẽ bàn sau.
Chính phủ sẽ hết sức bênh vực ông, nghĩa là không hơn cũng không
kém Các đại tướng khác. Nhưng tôi ngại rằng phong trào chỉ trích và nghi
Ngờ các vị chỉ huy mà ông rải rắc trong quân đội sẽ trở lại hại ông. Tôi
sẽ hết sức giúp ông để triệt cái thói đó đi. Quân đội mà có Tinh thần đó
th́ ông mà Nă Phá Luân tái sinh nữa và cũng không bắt Họ gắng sức được.
Ông nên coi chừng sự hữu dơng vô mưu. Nhưng ông Phải cương quyết, luôn
luôn dụng tâm mănh tiến và đem lại đại thắng Về cho chúng tôi".
Tôi hiểu bạn lắm. Bạn không phải là một Coolidge, một Mc. Kinley
hay một Lincoln. Điều bạn Muốn biết là làm sao áp dụng phương pháp đó
vào công việc làm ăn Hàng ngày được. Đây, xin bạn nghe chuyện ông Gaw,
kiến trúc sư giúp Việc một hăng thầu khoán lớn về nhà cửa.
Ông Gaw là một người thường như bạn và tôi. Hăng của ông cậy ông
Cất ở Philadelphie một ngôi nhà lớn, hẹn phải cho xong trong một thời
Hạn nhất định. Mọi việc đều tiến hành thuận tiện. Nhà cất gần rồi Th́
th́nh ĺnh nhà chế tạo những đồ đồng để trang hoàng phía trước nhà, Cho
hay rằng không giao những đồ đồng để y hẹn được. Sao? Cả một ṭa Nhà v́
vậy mà phải trễ sao? Phải bồi thường lớn v́ sai hẹn, sẽ lỗ Vốn lớn, bao
nhiêu sự khó khăn, mà chỉ v́ mỗi một người.
Gọi điện thoại... Tranh biện... Trách mắng...Đều vô hiệu. Hăng bèn
Sai ông Gaw lại Nữu Ước, vô tận hăng để làm siêu ḷng con cọp đó.
Khi ông vô pḥng giấy mà chế tạo đó, ông nói: "Ông biết rằng ở
Brooklyn Này, không có ai trùng tên với ông không?"
Người kia ngạc nhiên: "Không, tôi không hay đấy". Ông Gaw tiếp: "Tôi
Cũng mới hay đây, khi kiếm địa chỉ của ông trong Điện thoại niên giám".
Nhà chế tạo lấy cuốn niên giám và t́m kiếm kỹ lưỡng, rồi nói với
Một giọng tự đắc rơ rệt: "Quả thật tên tôi hơi lạ. Họ tôi gốc ở Ḥa Lan
qua cư trú tại đây gần được 200 năm rồi".
Trong vài phút, ông ta vui vẻ kể về cha mẹ và tổ tiên ông. Khi ông
Ta nói xong, ông Gaw khen nhà máy của ông ta và kết luận: Nhà máy này
Vào hạng sạch sẽ nhất, khéo tổ chức nhất trong số các nhà máy mà Tôi đă
được thấy.
Nhà kỹ nghệ nói: Tôi đă suốt đời dựng nó lên, sửa sang nó, và tôi
lấy làm tự đắc V́ nó lắm... Ông muốn đi thăm các xưởng của tôi không?
Ông Gaw, từ đầu tới cuối trầm trồ khen máy móc, phương pháp làm
việc, Và giảng giải tại sao ông cho là hơn những nơi khác. Ông nhận thấy
Vài bộ phận đặc biệt, nhà kỹ nghệ khoe tự ông ta sáng tạo ra và tả Tỉ mỉ
về những động tác của nó ra sao.
Sau cùng, ông ta cố mời ông Gaw dùng bữa trưa với ông ta. Bạn nhận
Kỹ, từ đầu tới đó, chưa có nửa lời về mục đích của cuộc thăm viếng.
Sau bữa, nhà kỹ nghệ nói: "Thôi nói về việc ông đi. Tất nhiên tôi
Hiểu tại sao ông lại đây rồi. Tôi không ngờ ông nói chuyện vui vẻ Như
vậy. Ông có thể trở về Philadephie. Tôi hứa với ông rằng những Đồ đồng
của ông sẽ làm và giao đúng hẹn, dù tôi phải ngưng hết thảy Những công
việc khác lại".
Ông Gaw Không đ̣i mà được. Nhà kỹ nghệ giữ lời hứa và ṭa nhà cất
xong đúng Hẹn.
Nếu ông Gaw dùng những phương Pháp kích liệt mà người ta thường
dùng trong trường hợp đó th́ có trôi Chảy được như vậy không?
Vậy muốn Cải thiện người mà không làm cho người ta phật ư, giận dữ,
bạn hăy: Bắt đầu câu chuyện bằng cách tặng người đó vài lời khen thành
thật.
|
|