|
Thánh Lê Bảo Tịnh
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, Biên soạn cho Chương Tŕnh Phát Thanh Tin Mừng Sự Sống 533 Thứ Sáu 26/11/2010
Khi lănh nhận Phép Rửa tái sinh, theo Giáo Lư Công giáo, Kitô hữu chúng ta lănh nhận cùng một lúc chẳng những thánh sủng mà c̣n cả 3 thần đức tin cậy mến nữa. Nhờ Thánh Sủng chúng ta được thông phần vào bản tính của Thiên Chúa, sống sự sống của Thiên Chúa và nên con cái thừa nhận của Ngài, và nhờ 3 thần đức, chúng ta thực hiện những tác hành siêu nhiên, theo sự sống thần linh, xứng với thân phận làm con cái Thiên Chúa của chúng ta.
Nếu đức tin là cây đèn chỉ sáng lửa đức mến nhờ dầu đức cậy thế nào th́ hạt giống đức tin được gieo vào tâm hồn của chúng ta qua Phép Rửa cũng chỉ trở thành một cây đức ái sinh hoa kết trái khi nẩy mầm và đâm rễ đức cậy mà thôi. Đó là lư do nếu đức tin liên quan tới Thánh Kinh, tức liên quan tới mạc khải thần linh, và đức mến liên quan tới Thánh Thể, tức liên quan tới hiệp nhất nên một, th́ đức cậy liên quan tới Thánh Giá, tức liên quan tới thử thách đau khổ. Và đó cũng là lư do nhờ cậy trông mănh liệt mà đức tin trở nên bất khuất như đức ái.
V́ đức cậy liên quan tới Thánh Giá, đau khổ thử thách như thế, mà đau khổ thử thách được Đức Thánh Cha Biển Đức XVI coi là một trong những “khung cảnh” cần có để học tập cậy trông hy vọng, như ngài nói đến trong đoạn 36 ở bức thông điệp thứ hai của ngài như sau:
· “Như hành động, đau khổ cũng thuộc về cuộc sống loài người chúng ta. Đau khổ một phần xuất phát từ cái hạn hẹp của chúng ta, và một phần từ khối tội lỗi được chất chồng qua gịng lịch sử, và tiếp tục không ngừng gia tăng cho tới ngày nay. Chắc chắn là chúng ta cần phải làm những ǵ có thể để giảm bớt khổ đau: để tránh bao nhiêu có thể t́nh trạng khổ đau của thành phần vô tội; để giảm nhẹ đớn đau; để trợ giúp vào việc chế ngự nỗi khổ về tâm thần. Đó là những trách nhiệm thuộc về cả đức công bằng lẫn yêu thương, và chúng được bao gồm trong số những đ̣i hỏi nồng cốt của đời sống Kitô giáo cũng như của hết mọi cuộc sống đích thực của loài người. Việc chống lại sự đớn đau về thể lư đă đạt được nhiều tiến bộ; tuy nhiên, những khổ đau của thành phần vô tội và t́nh trạng khổ đau về tâm thần dường như gia tăng trong các thập niên gần đây. Thật vậy, chúng ta cần phải làm tất cả những ǵ có thể để chế ngự khổ đau, thế nhưng việc hoàn toàn loại trừ nó khỏi thế giới này lại không phải là những ǵ ở trong tầm tay của chúng ta. Điều này xẩy ra chỉ v́ chúng ta không thể thoát được cái hạn hẹp của ḿnh và v́ không ai trong chúng ta có thể loại trừ quyền lực của sự dữ, của tội lỗi, là những ǵ như chúng ta thường thấy luôn là nguồn mạch của khổ đau. Chỉ duy có Thiên Chúa mới có thể làm điều ấy: chỉ có Vị Thiên Chúa đă đích thân đi vào lịch sử bằng việc làm cho ḿnh thành người và chịu khổ trong lịch sử. Chúng ta biết rằng Vị Thiên Chúa này hiện hữu, và v́ thế, quyền lực ‘xóa tội trần gian’ (Jn 1:29) đang hiện diện trong thế giới này. Nhờ tin tưởng vào sự hiện diện của quyền lực ấy mới xuất hiện trong lịch sử niềm hy vọng chữa lành của thế giới. Tuy nhiên, nó là niềm hy vọng chưa nên trọn; niềm hy vọng mang lại cho chúng ta ḷng can đảm để đặt ḿnh vào phe của sự thiện, ngay cả trong những trường hợp dường như vô vọng, với ư thức rằng, bao lâu c̣n quan tâm tới gịng lịch sử ở bên ngoài th́ quyền lực của tội lỗi sẽ tiếp tục trở thành một sự hiện diện kinh hăi”.
Cũng trong thông điệp thứ hai này của vị Giáo Hoàng thần học gia Biển Đức XVI, tựa đề Niềm Hy Vọng Cứu Độ – Spe Salvi, một văn kiện có giá trị giáo huấn cao nhất của vị Mục Tử Tối Cao kế vị Thánh Phêrô đại diện Chúa Kitô chăn dắt Giáo Hội Công giáo hoàn vũ, Giáo Hội Việt Nam chúng ta hân hạnh có hai trong 3 vị được nêu gương, đó là Đức Hồng Y Phanxicô Xavier Nguyễn Văn Thuận, ở đoạn 32 và 34, và Thánh Tử Đạo Phaolô Lê Bảo Tịnh, ở đoạn 37, v́ đời sống và văn từ của các ngài liên quan tới đề tài về niềm hy vọng Kitô giáo được Đức Thánh Cha tŕnh bày và huấn dụ theo giáo huấn thời đại của ngài.
Về Thánh Phaolô Lê Bảo Tịnh, Đức Thánh Cha đă viết như sau:
· “Chúng ta hăy trở về với đề tài của chúng ta. Chúng ta có thể cố gắng hạn chế khổ đau, chiến đấu chống lại nó, thế nhưng chúng ta không thể nào loại trừ nó. Khi chúng ta cố gắng tránh né đau khổ bằng việc rút lui khỏi bất cứ những ǵ gây thương tổn, khi chúng ta cố gắng tự châm chước cho ḿnh nỗ lực và sự đớn đau trong việc t́m kiếm chân lư, yêu thương và sự thiện hảo, là chúng ta trôi dạt vào một đời sống trống rỗng, ở đó có thể không có đớn đau, nhưng cái cảm giác tăm tối của những ǵ là vô nghĩa và bỏ rơi lại càng to lớn hơn thế nữa. Không phải việc chúng ta tránh sang một bên hay đào tẩu khỏi khổ đau là chúng ta được chữa lành, trái lại, bằng việc chúng ta chấp nhận đau khổ, nhờ nó mà trưởng thành và t́m được ư nghĩa bằng mối hiệp nhất với Chúa Kitô, Đấng chịu đựng khổ đau bằng một t́nh yêu vô biên.
“Theo chiều hướng ấy, tôi muốn trích một đoạn từ bức thư được viết bởi vị tử đạo Việt Nam Phaolô Lê Bảo Tịnh (+ 1857) để dẫn chứng cho việc biến đổi khổ đau này bằng quyền lực của niềm hy vọng xuất phát từ đức tin.
“’Tôi là Phaolô, bị xích xiềng v́ danh Chúa Kitô, muốn thuật lại cho anh em biết về những thử thách hằng ngày vây quanh tôi, nhờ đó anh em có thể bùng cháy t́nh yêu mến Thiên Chúa và hợp cùng tôi ca khen chúc tụng Ngài, v́ t́nh Ngài xót thương cho đến muôn đời (Ps 136 [135]). Ngục tù ở đây là h́nh ảnh thực sự của Hỏa Ngục đời đời: những thứ hành hạ dữ dội đủ mọi loại – gông cùm, giây sắt, khóa tay – cùng với hận thù, báo oán, vu khống, tục ngôn, căi cọ, hành ác, chửi thề, nguyền rủa, cũng như khổ ải và buồn thương. Thế nhưng Vị Thiên Chúa, Đấng đă giải thoát 3 trẻ khỏi ḷ lửa luôn ở cùng tôi; Ngài đă giải thoát tôi khỏi những nỗi thống khổ này và làm cho chúng nên ngọt ngào, v́ t́nh thương của Ngài muôn đời muôn kiếp. Giữa những cực h́nh ấy, những thứ cực h́nh thường làm cho kẻ khác khiếp sợ, th́ nhờ ơn Chúa, tôi lại cảm thấy tràn đầy hân hoan và vui sướng, v́ tôi không lẻ loi một ḿnh – Chúa Kitô ở với tôi… Làm sao tôi có thể hằng ngày chịu đựng được cảnh thấy các vị hoàng đế, các quan chức, và thành phần hầu cận của họ lộng ngôn phạm đến thánh danh của Chúa, Ôi Chúa, Đấng ngự trên Thần Cherubim và Seraphim? (cf. Ps 80:1 [79:2]). Ḱa, đám dân ngoại đạo chà đạp Thánh Giá của Chúa dưới chân! Đâu là vinh quang của Chúa? Khi con trông thấy tất cả những điều ấy, v́ t́nh con thiết tha yêu mến Chúa, con thà bị xâu xé tứ chi và chết đi như một nhân chứng cho t́nh yêu của Chúa. Ôi Chúa, xin hăy tỏ quyền năng của Chúa ra, xin hăy cứu con, hăy nâng đỡ con, để trong nỗi hèn yếu của con, quyền năng của Chúa được tỏ hiện và được hiển vinh trước các quốc gia… Anh em thân mến, khi anh em nghe thấy tất cả những điều ấy chớ ǵ anh em hăy hân hoan dâng lời tạ ơn khôn cùng lên Thiên Chúa là Đấng hết mọi sự tốt lành xuất phát; xin hăy cùng tôi ca ngợi Chúa, v́ t́nh Ngài xót thương cho tới muôn đời… Tôi viết cho anh em những điều này để đức tin của anh em và của tôi được liên kết. Ở giữa cơn băo tố này, tôi tung cái neo của tôi về phía ngai ṭa của Thiên Chúa, cái neo này là niềm hy vọng sống động trong cơi ḷng của tôi” (28).
“Đây là một bức thư từ ‘Hỏa Ngục’. Nó cho thấy hết tất cả những ǵ là rùng rợn của một trại tập trung, nơi những cực h́nh do các tay tàn bạo giáng xuống thành phần nạn nhân của ḿnh, được kèm theo cả sự bùng nổ của sự dữ nơi chính thành phần nạn nhân, đến độ về phần ḿnh thành phần nạn nhân này trở thành những thứ dụng cụ một lần nữa cho cái bạo tàn của những kẻ bách hại họ. Đó thực là một bức thư từ Hỏa Ngục, thế nhưng nó cũng tỏ cho thấy sự thật của bài Thánh Vịnh là ‘Nếu tôi lên trời th́ Ngài ở đó; nếu tôi xuống ḷng đất Ngài cũng ở đó… Nếu tôi nói ‘bóng tối thật sự sẽ bao phủ tôi và đêm tối sẽ là ánh sáng của tôi’ – th́ đối với Ngài chính tối tăm lại không tăm tối, và đêm lại chiếu sáng như ban ngày; tối tăm và ánh sáng như nhau’ (Ps 139 [138]:8-12; cf. also Ps 23 [22]:4). Chúa Kitô đă xuống ‘Hỏa Ngục’ và v́ thế gần với những ai bị quăng vào đó, biến đổi tối tăm của họ thành ánh sáng. Đau khổ và cực h́nh vẫn là những ǵ kinh khiếp và không thể nào chịu đựng cho nổi. Tuy nhiên, ánh sao của niềm hy vọng đă mọc lên – cái neo của cơi ḷng vươn lên tới chính ngai ṭa của Thiên Chúa. Thay v́ sự dữ bung tỏa nơi con người, th́ ánh sáng lại chiếu tỏa rạng ngời: khổ đau – không ngừng là đau khổ – bất chấp mọi sự, trở thành một bản thánh ca chúc tụng”.
Giờ đây, nhân dịp mừng kính Lễ Các Thánh Tử Đạo trên Đất Việt trong Năm Thánh Việt Nam 2010, chúng ta hăy cùng với soạn giả Hiếu Trung Ḍng Đaminh ôn lại tiểu sử của vị thánh có bức thư viết từ hỏa ngục này của chúng ta, vị được diễm phúc minh chứng đức tin của ḿnh vào ngày 6/4 năm 1857, hưởng thọ 64 tuổi.
Từ Ẩn Sĩ Đến Tử Đạo
Khởi đầu là vị ẩn tu, kết thúc là vị tử đạo. Hai h́nh ảnh như có vẻ khác biệt nhau. Nhưng đối với Thánh Phaolô Lê Bảo Tịnh, điều quan trọng đâu có phải là h́nh ảnh, là lối sống, mà chính là Niềm Tin: Thiên Chúa là tất cả. Lối sống có thể thay đổi, nhưng niềm tin mới là nền tảng chính yếu. Chính niềm tin đó đă dẫn dắt cuộc đời Phaolô Tịnh, từ một vị ẩn sĩ trở thành một vị linh mục nhiệt thành truyền giáo, một giáo sư tận tụy và sau cùng đến phúc tử đạo vinh quang.
Rừng Vắng và Sứ Mạng
· “Nếu thầy Tịnh đến xưng tội, không linh mục nào được quyền giải tội, phải bảo thầy đến gặp Đức cha ngay”.
Và vị ẩn sĩ đạo đức ấy đă t́m ra ư Chúa qua vị Giám mục. Một năm trời quen với rừng sâu, giờ đây thầy phải từ giă để đón nhận những hy sinh mới, những công tác mà Giáo Hội đang cần đến thầy.
Vị Tông Đồ Đất Lào
Vào Tù Lần Thứ Nhất và Lưu Đày
· “Nếu chỉ v́ có tiền mà tha, th́ tôi không muốn”.
Thế là thầy Tịnh bị giải về tuần phủ Hà Nam, rồi lên Hà Nội. ở đâu con người ấy tuy mảnh khảnh y phục thô sơ, luôn đi chân đất, cổ đeo gông, nhưng tâm hồn th́ chính trực và cương quyết. Các vị quan hùng hổ đă không thể nào khuất phục nổi. Họ chỉ c̣n cách là đệ án về kinh xin trảm quyết. Nhưng rất may, khi vua Thiệu Trị lên ngôi, bầu khí ác cảm với đạo đă giảm đi. Sáu lần quan đệ án vào kinh, cả sáu lần không được chấp thuận, để đến lần thứ bảy chuyển thành án lưu đày chung thân ở Phú Yên (B́nh Định).
· Phúc Âm dẫn giải. · Giáo lư đại cương. · Lục vấn lương tâm. · Những lời khuyên thực hành để giúp xa lánh tội trọng và dọn ḿnh chết lành.
Trong khi hướng dẫn chủng sinh, cha thường khuyên các thầy tuân giữ kỷ luật, v́ chính cha đă từng có kinh nghiệm sâu sắc: Kỷ luật là ân nhân giúp thể hiện ḷng mến Chúa, nâng đỡ đời tu. Đàng khác, cha c̣n chú tâm huấn luyện chủng sinh về đời sống cầu nguyện. Theo cha, một nhà truyền giáo mà không quư trọng việc cầu nguyện, th́ lời giảng sẽ không có sức thuyết phục. Lúc này, tuy không c̣n trực tiếp coi sóc giáo hữu, nhưng cha Tịnh rất siêng năng giải tội, giúp đỡ các tâm hồn ḥa giải với Chúa.
· “Ông cụ này nghiện Thánh giá”.
Đúng vậy, không phải cha “nghiện” thánh giá bằng cách dựng nên khắp nơi, nhưng v́ ḷng tôn kính cuộc tử nạn của Chúa Kitô, đồng thời ao ước sống cuộc đời thánh giá, mong muốn ḿnh được góp phần vào ḍng máu của Thầy Chí Thánh đă đổ ra để cứu chuộc trần gian. Ḷng yêu mến ấy đă được bộc lộ qua nếp sống thật nhiệm nhặt, cả khi c̣n làm thầy sống ẩn tu, cũng như khi làm cha Giám đốc chủng viện. Bữa cơm thường nhật của cha là vài chén cơm với chút nước mắm và dĩa rau xanh. Cha ngủ hay nghỉ thường ở dưới đất, và ít khi ở trên giường. Thân xác cha hao ṃn, nhưng bên trong vẫn chứa đựng một tâm hồn mănh liệt, một trí thông minh sắc sảo.
Bị Bắt Lần Thứ Hai
· “Xét rằng Lê Bảo Tịnh đă ngoài 60 tuổi, chiếu theo luật nước không nên xử tử những người già nua tuổi tác như thế, xin cứ giam ở Nam định và cứ giữ ở đó là tiện nhất”.
Linh Hồn Tôi Thuộc Về Chúa
· “Tôi xin chân thành cám ơn quan, vẫn luôn có ḷng tốt t́m cách cứu tôi. Thân xác tôi ở trong tay quan, xin làm khổ nó tùy ư, tôi rất vui ḷng, không oán than ǵ. Nó chết đi nhưng mai ngày sẽ sống lại vinh quang. C̣n linh hồn tôi là của Thiên Chúa, không có ǵ làm tôi hy sinh nó được, không ai có thể lay chuyển ḷng tin tưởng của tôi. Đạo Thiên Chúa là chính đạo, là đạo thật, tôi có chết cũng chẳng bỏ được”.
Lời khẳng khái ấy phát sinh từ quyết định thật can đảm và sáng suốt. Quyết định lựa chọn cái chết một cách hiên ngang, v́ tin chắc rằng: ḿnh sẽ được sống muôn đời (Ga 12:25). Vinh phúc ấy, cha Phaolô Tịnh đă đạt được ngày 6.4.1857 tại pháp trường Bảy Mẫu (Nam Định) trong lời từ biệt gởi tới mọi người:
· “Anh em ở lại b́nh an, chịu khó giữ đạo và can đảm bền vững, đừng sợ chết nhé”.
Lạy Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống đă đến trong thế gian, Chúa đă yêu thương chung Giáo Hội và môn đệ Chúa cho đến cùng, tới độ Chúa đă tự hiến để họ được thánh hóa trong chân lư, nhờ đó họ được hiệp nhất nên một trong Chúa và Cha để cho thế gian nhận biết Chúa đă được Cha sai. Xin Nhựa Sống Thánh Linh của Chúa luôn sung sức trong chúng con để cành nho chúng con có thể trổ sinh muôn vàn Hoa Trái Thần Linh cho Chúa. Amen.
|
