Tân Chân Phước Giáo Hoàng Gioan Phaolô II

 

Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI: Bài Giảng Lễ Phong Chân Phước cho Vị Tiền Nhiệm Gioan Phaolô II Chúa Nhật 1/5/2011 tại Quảng Trường Thánh Phêrô

 

 

Anh chị em thân mến,

 

Sáu năm trước đây chúng ta qui tụ lại ở Quảng Trường Thánh Phêrô này để cử hành lễ án táng cho Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Niềm sầu thương của chúng ta về việc ngài qua đi là những gì sâu xa, thế nhưng thậm chí còn lớn lao hơn thế nữa đó là cái cảm quan của chúng ta về một ân sủng bao la vây bọc lấy Rôma và toàn thế giới: một ân sủng dường như là hoa trái xuất phát từ trọn cuộc đời sống vị tiền nhiệm thân yêu của tôi, nhất là từ dấu chứng chịu khổ đau của ngài. Ngay bấy giờ chúng ta đã nhận thấy được hương thơm thánh đức của ngài, và qua một cách thức nào đó Dân Chúa đã tỏ lòng tôn kính ngài. Vì thế, căn cứ tất cả theo các tiêu chuẩn về giáo luật, tôi đã muốn vụ án phong chân phước của ngài được mau chóng tiến hành. Và giờ đây ngày mong đợi từ lâu đã tới; nó đã tới nhanh chóng vì đó là những gì đẹp lòng Chúa: việc Đức Gioan Phaolô được phong chân phước!

 

Tôi xin gửi lời chào thân ái đến cùng toàn thể anh chị em, thành phần nhân dịp vui mừng này đã từ khắp thế giới đến Rôma hết sức đông đảo – các vị hồng y, thượng phụ Các Giáo Hội Công Giáo Đồng Phương, chư huynh giám mục và linh mục, các vị đại biểu chính thức, các vị lãnh sự và thẩm quyền dân sự, anh chị em tu sĩ nam nữ và giáo dân, và tôi gửi lời chào đến tất cả những ai theo dõi chúng tôi qua truyền thanh và truyền hình.

 

(Biệt chú, trước phần bài giảng này, Vatican Information Service của Tòa Thánh cũng cho biết về con số liên quan tới các bậc vị vọng trên thế giới đến tham dự như sau: 87 đại biểu các nước, trong đó có 4 hoàng gia, 16 vị lãnh đạo quốc gia, bao gồm cả tổng thống Balan và Ý quốc, và 7 vị thủ tướng. Cả bao nhiêu trăm ngàn người từ khắp nơi trên thế giới tham dự tràn ngập ở Quảng Trường Thánh Phêrô và các đường phố lân cận theo dõi qua các đại màn ảnh ở Circo Massimo và các công viên cung quanh thành phố này).

 

Đức Gioan Phaolô II: ‘Phúc cho con hỡi Simon’

 

Hôm nay là Chúa Nhật Thứ Hai Phục Sinh, một Chúa Nhật được Chân Phước Gioan Phaolô II đặt tên là Chúa Nhật Lòng Thương Xót Chúa. Ngày này được chọn co việc cử hành hôm nay đây là vì, theo quan phòng của Thiên Chúa, vị tiền nhiệm của tôi đã qua đời vào đêm vọng lễ ấy. Hôm nay cũng là ngày đầu tiên của Tháng Năm, tháng của Mẹ Maria, và phụng vụ tưởng nhớ Thánh Giuse Thợ. Tất cả những yếu tố này góp phần dồi dào cho việc cầu nguyện của chúng ta, chúng giúp chúng ta trong cuộc hành trình của chúng ta qua thời gian và không gian; thế nhưng, ở trên trời, một việc cử hành rất khác đang diễn ra nơi các thần thánh! Đúng thế, Thiên Chúa là Đấng duy nhất, và Chúa Kitô cũng duy nhất, Đấng như chiếc cầu nối liền đất với trời. Ở vào lúc này đây chúng ta cảm thấy gần gũi hơn bao giờ hết trong việc thực sự được thông phần vào phụng vụ trên thiên quốc.

 

‘Phúc cho những ai không thấy mà tin’ (Jn 20:29). Trong Phúc Âm hôm nay, Chúa Giêsu đã tuyên bố cái phúc này: cái phúc tin tưởng. Đối với chúng ta, nó đặc biệt là những gì ấn tượng, vì chúng ta đang qui tụ lại để cử hành một lễ phong chân phước, thậm chí còn hơn thế nữa, vì hôm nay vị được tuyên phong là một Giáo Hoàng, một Vị Thừa Kế Thánh Phêrô, vị được kêu gọi để củng cố đức tin cho anh em mình. Đức Gioan Phaolô II có phúc vì đức tin của ngài, một đức tin mạnh mẽ, quảng đại và tông truyền. Chúng ta tự nhiên cũng nghĩ ngay đến một phúc khác: ‘Phúc cho con hỡi Simon, con Jonah! Vì không phải huyết nhục đã tỏ cho con điều ấy mà là Cha Thày trên trời’ (Mt 16:17). Cha trên trời của chúng ta đã tỏ cho Simon những gì? Ngài đã tỏ ra rằng Chúa Giêsu là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống. Vì đức tin này, Simon đã trở thành Phêrô, tảng đá mà trên đó Chúa Giêsu có thể xây dựng Giáo Hội của Người. Cái phúc trường sinh của Đức Gioan Phaolô II, một cái phúc được Giáo Hội hôm nay hoan hỉ công bố, hoàn toàn được chất chứa ở những lời này của Chúa Giêsu: ‘Phúc cho con hỡi Simon’ và ‘Phúc cho những ai không thấy mà tin!’ Đó là cái phúc đức tin, cái phúc Đức Gioan Phaolô II cũng đã lãnh nhận như một tặng ân được Thiên Chúa là Cha ban cho để xây dựng Giáo Hội Chúa Kitô.

 

Chúng ta còn nghĩ đến một cái phúc khác, một phúc xuất hiện trong Phúc Âm trước hết tất cả mọi phúc khác. Đó là cái phúc của Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ của Đấng Cứu Thế. Mẹ Maria, Đấng vừa thụ thai Chúa Giêsu, được Thánh Isave lên tiếng nói rằng: ‘Phúc cho người là vị đã tin rằng những gì Chúa phán cùng người sẽ được nên trọn’ (Lk 1:45) Cái phúc tin tưởng này có được khuôn mẫu của mình nơi Mẹ Maria, và tất cả chúng ta cảm thấy hân hoan vì lễ phong chân phước cho Đức Gioan Phaolô II diễn ra vào ngày đầu tiên của tháng Thánh Mẫu, bên dưới ánh mắt từ mẫu của vị, bằng đức tin của mình, đã nâng đỡ đức tin của các Tông Đồ và liên lỉ hỗ trợ cho đức tin của thành phần thừa kế các vị, nhất là những ai được kêu gọi đến với Ngai Tòa Thánh Phêrô. Mẹ Maria đã không xuất hiện nơi các trình thuật về biến cố sống lại của Chúa Kitô, tuy nhiên, Mẹ thực sự hiện diện một cách âm thầm liên tục: Mẹ là Người Mẹ được Chúa Giêsu ký thác cho từng môn đệ của Người cũng như cho toàn thể cộng đồng. Đặc biệt là chúng ta có thể thấy Thánh Gioan và Thánh Luca ghi nhận ra sao về việc hiện diện từ mẫu quyền  năng của Mẹ Maria nơi những đoạn trước những đoạn được đọc ở Phúc Âm hôm nay cũng như ở bài đọc thứ nhất. Trong trình thuật về cái chết của Chúa Giêsu, Mẹ Maria xuất hiện ở dưới chân cây Thập Giá (Jn 19:25), và ở đầu Sách Tông Vụ Mẹ được thấy ở giữa thành phần môn đệ đang qui tụ nguyện cầu trên Căn Thượng Lầu (Acts 1:14).

 

Bài đọc thứ hai hôm nay cũng nói với chúng ta về đức tin. Chính Thánh Phêrô, đầy lòng nhiệt thành thiêng liêng, nêu lên cho thành phần mới chịu phép rửa thấy lý do về niềm hy vọng của họ và niềm hân hoan của họ. Tôi hay nghĩ đến vấn đề là làm sao mà ở trong đoạn này, đoạn mở đầu cho Thư Thứ Nhất của mình, Thánh Phêrô không sự dụng ngôn từ có tính cách huấn dụ; trái lại, ngài lại nói về một sự kiện. Ngài viết: ‘anh em hãy vui lên”, rồi ngài thêm ‘anh em yêu mến Người; và cho dù hiện nay anh em không thấy Người, anh em cũng tin tưởng vào Người và cảm thấy hân hoan với một niềm vui khôn tả và rạng ngời, vì anh em đang lãnh nhận được thành quả đức tin của anh em đó là ơn cứu độ linh hồn của anh em’ (1Pt 1:6,8-9). Tất cả những động từ này đều ở trong thể biểu lộ, vì một thực tại mới đã xẩy ra nơi cuộc phục sinh của Chúa Kitô, một thực tại được đức tin hướng về. Thánh Vịnh (118:23) nói: ‘Đây là việc Chúa làm’, và ‘nó là việc lạ lùng trước mắt chúng ta’, con mắt đức tin.

 

Đức Gioan Phaolô II: ‘Totus Tuus – tất cả của con là của Mẹ’

 

Anh chị em thân mến, hôm nay nhìn ngắm, trong ánh sáng đầy thiêng liêng của Chúa Kitô phục sinh, hình ảnh thân yêu và khả kính của Đức Gioan Phaolô II. Hôm nay tên của ngài được liệt vào hàng ngũ những vị đã được ngài phong thánh và chân phước trong gần 27 năm giáo triều của ngài, nhờ đó ngài mãnh liệt nhấn mạnh đến ơn gọi phổ quát tiến lên đến tột đỉnh của đời sống Kitô giáo, tiến đến sự thánh thiện, như được Hiến Chế Ánh Sáng Muôn Dân của Công Đồng Cung Vaticanô II dạy. Tất cả chúng ta, là phần tử dân Chúa – giám mục, linh mục, giáo dân, tu sĩ nam nữ – đang thực hiện cuộc hành trình của chúng ta về quê hương thiên quốc, nơi Đức Trinh Nữ Maria đã ra đi trước chúng ta, đã liên kết với mầu nhiệm Chúa Kitô và Giáo Hội như Mẹ đã liên kết một cách đặc biệt và trọn hảo. Đức Karol Wojtyla đã tham dự Công Đồng Chung Vaticanô II, trước hết với tư cách là Giám Mục phụ tá rồi sau đó như Tổng Giám Mục Krakow. Ngài hoàn toàn ý thức được rằng quyết định của Công Đồng này trong việc giành chương cuối cùng của bản Hiến Chế về Giáo Hội cho Mẹ Maria hàm ý rằng Người Mẹ của Chúa Cứu Thế được chiêm ngắm như là một hình ảnh và mô phạm thánh đức cho hết mọi Kitô hữu cũng như cho toàn thể Giáo Hội. Đó là nhãn quan thần học được Chân Phước Gioan Phaolô II khám phá ra như một con người trẻ và sau đó duy trì và đào sâu suốt cuộc sống của mình. Một nhãn quan được diễn tả ở nơi hình ảnh thiêng liêng theo thánh kinh về Chúa Kitô tử giá với Mẹ Maria, Mẹ của Người, ở bên cạnh Người. Hình ảnh này theo Phúc Âm Thánh Gioan (19:25-27) đã được xuất hiện nơi cầu vai áo giáo phẩm và giáo hoàng sau đó của Đức Karol Wojtyla, đó là một thánh giá bằng vàng kèm theo chữ ‘M’ ở phía dưới bên phải cùng với khẩu hiệu ‘Totus tuus – tất cả của con là của Mẹ’, một khẩu hiệu được ngài lấy từ những lời danh tiếng của Thánh Louis Marie Grignion de Montfort là những gì đã soi sáng cho đời sống của Đức Karol Wojtyla: 'Totus tuus ego sum et omnia mea tua sunt. Accipio te in mea omnia. Praebe mihi cor tuum, Maria – Con hoàn toàn thuộc về Mẹ, và tất cả những gì con có đều là của Mẹ. Con nhận Mẹ là tất cả của con. Ôi Maria, xin ban cho con trái tim Mẹ’ (Luận về Lòng Thành Thực Sùng Kính Đức Trinh Nữ, 266).

 

Đức Gioan Phaolô II: ‘Đừng sợ! Hãy mở rộng cửa cho Chúa Kitô!’

 

Trong Chúc Thư của mình, vị tân Chân Phước đã viết: ‘Vào ngày 16 tháng 10 năm 1978, khi mật nghị hồng y chọn Gioan Phaolô II, vị giáo chủ Balan, Đức Hồng Y Stefan Wyszynski đã nói với tôi rằng: Nhiệm vụ của vị tân Giáo Hoàng là nhiệm vụ dẫn Giáo Hội vào Ngàn Năm Thứ Ba’. Và vì Giáo Hoàng này viết thêm: ‘Tôi muốn bày tỏ niềm tri ân cảm tạ Thánh Linh về đại ân Công Đồng Chung Vaticanô II là những gì, cùng với toàn thể Giáo Hội, nhất là với toàn thể hàng giáo phẩm, tôi cảm thấy nặng nợ. Tôi tin rằng về lâu về dài các tân thế hệ sẽ rút tìm thấy những kho tàng được Công Đồng của thế kỷ 20 này đã cống hiến cho chúng ta. Là vị giám mục đã tham dự vào biến cố công đồng này từ ngày đầu tiên cho đến ngày sau hết, tôi muốn ký thác gia sản lớn lao này cho tất cả những ai đang và những ai sẽ được kêu gọi hiện thực nó trong tương lai. Về phần mình, tôi xin cảm tạ Vị Mục Tử hằng sống, Đấng đã cho tôi được đóng góp vào việc thực hiện lý tưởng rất cao cả này trong suốt thời giáo triều của tôi’. Vậy ‘lý tưởng’ này là gì? Cũng chính là lý tưởng được Đức Gioan Phaolô II trình bày trong Thánh Lễ long trọng đầu tiên ở Quảng Trường Thánh Phêrô với những lời không thể nào quên được: ‘Đừng sợ! Hãy mở rộng cửa cho Chúa Kitô!’ Những gì được vị Giáo Hoàng tân tuyển này yêu cầu mọi người thì chính ngài là người đầu tiên thực hiện: ngài đã hướng xã hội, văn hóa, các chính sách chính trị và kinh tế về Chúa Kitô, bằng sức mạnh của một khổng nhân – một sức mạnh ngài đã lãnh nhận từ Thiên Chúa – đẩy lui  một làn sóng dường như bất khả lật ngược. Bằng chứng từ đức tin, tình yêu và lòng can đảm tông đồ của mình, kèm theo một đặc sủng lớn lao về nhân bản, người con gương mẫu của đất nước Balan này đã giúp cho thành phần tín hữu khắp thế giới không sợ được gọi là Kitô hữu, không sợ thuộc về Giáo Hội, không sợ nói về Phúc Âm. Tắt một lời: ngài đã giúp chúng ta không sợ sự thật, vì sự thật là những gì bảo đảm của tự do. Nói một cách súc tích hơn: ngài đã cống hiến cho chúng ta sức mạnh để tin tưởng vào Chúa Kitô, vì Chúa Kitô là Redemptor hominis – Đấng Cứu Chuộc nhân trần. Đó là đề tài của bức thông điệp đầu tay của ngài và là cốt lõi chi phối tất cả những gì khác.

 

Đức Gioan Phaolô II: Vui mừng và hy vọng

 

Khi Đức Karol Woytjla lên ngôi tòa Thánh Phêrô, ngài đã mang theo mình một kiến thức sâu xa về cái khác nhau giữa chủ nghĩa Mát-Xít và Kitô giáo, căn cứ vào các nhãn quan về con người của từng phía. Sứ điệp của ngài như thế này: con người là đường lối của Giáo Hội, và Chúa Kitô là đường lối của con người. Bằng sứ điệp ấy, một sứ điệp là đại di sản của Công Đồng Chung Vaticanô II cũng như của ‘con người lèo lái’ công đồng này là Vị Giáo Hoàng Tôi Tớ Chúa Phaolô VI, Đức Gioan Phaolô II đã dẫn Dân Chúa bước qua ngưỡng cửa của Ngàn Năm Thứ Ba, một ngưỡng cửa mà nhờ Chúa Kitô ngài đã có thể gọi là ‘ngưỡng cửa hy vọng’. Dọc suốt cuộc hành trình dài của việc sửa soạn cho cuộc Đại Hỷ này, ngài đã hướng Kitô giáo một lần nữa về tương lai, một tương lai của Thiên Chúa, một tương lai vượt trên lịch sử mà đồng thời cũng trực tiếp tác dụng nó. Ngài đã có lý để lấy lại cho Kitô giáo tác lực của niềm hy vọng mà ở một nghĩa nào đó đã bị nao núng trước chủ nghĩa Mat-Xít cũng như của ý hệ về tiến bộ. Ngài đã phục hồi cho Kitô giáo bộ mặt thật của mình như là một đạo giáo của niềm hy vọng, một đạo giáo cần phải sống trong lịch sử bằng một tinh thần ‘Trông Mong’, bằng một cuộc sống cá biệt và cộng đồng hướng về Chúa Kitô là tầm vóc viên trọn của nhân loại và là sự mãn nguyện của tất cả những gì chúng ta mong đợi về công lý và hòa bình.

 

Đức Gioan Phaolô II: Cầu nguyện và thần hiệp

 

Sau hết, về một ghi nhận riêng tư nữa, tôi xin cám tạ Chúa về ơn được làm việc nhiều năm với Vị Chân Phước Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Tôi đã biết ngài từ trước và đã cảm mến ngài, thế nhưng đối với 23 năm, bắt đầu từ năm 1982 sau khi ngài gọi tôi tới Rôma để là Tổng Trưởng Thánh Bộ Tín Lý Đức Tin, tôi đã ở bên ngài và càng kính trọng ngài hơn. Việc phục vụ của tôi đã được nâng đỡ bởi cái sâu xa thiêng liêng của ngài cũng như bởi cái phong phú của những minh thức của ngài. Gương sáng của việc ngài cầu nguyện tiếp tục gây ấn tượng và kiên cường tôi: ngài sâu xa kết hợp với Thiên Chúa thậm chí giữa nhiều đòi hỏi từ thừa tác vụ của ngài. Thế rồi cả chứng từ của ngài nơi đau khổ nữa: Chúa dần dần đã tước lột ngài khỏi hết mọi sự, nhưng ngài vẫn vững như một ‘tảng đá’, theo như lòng mong muốn của Chúa. Lòng khiêm nhượng sâu xa của ngài, được bắt nguồn từ mối liên kết chặt chẽ với Chúa Kitô, giúp ngài có thể tiếp tục dẫn dắt Giáo Hội và cống hiến cho thế giới một sứ điệp đã càng trở thành hùng hồn hơn khi sức khỏe về thể lý của ngài trở nên suy yếu. Như thế ngài đã sống một cách phi thường trọn ơn gọi của hết mọi vị linh mục và giám mục để hoàn toàn nên một với Chúa Giêsu, Đấng hằng ngày ngài lãnh nhận và hiến dâng nơi Bí Tích Thánh Thể.

 

Phúc cho ngài, hỡi Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II yêu dấu! Xin hãy tiếp tục, chúng tôi nài xin ngài, tuư trên trời hãy bảo trì đức tin của dân Chúa. Biết bao nhiêu lần ngài đã ban phép lành cho chúng tôi ở quảng trường này. Tâu Đức Thánh Cha, một lần nữa, từ cửa sổ ấy, xin ban phép lành cho chúng tôi. Amen.

 

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch trực tiếp từ VIS của Tòa Thánh ngày 1/5/2011, bài giảng này cũng được phổ biến trên mạng điện toán toàn cầu của Tòa Thánh http://www.vatican.va/holy_father/benedict_xvi/homilies/2011/documents/hf_ben-xvi_hom_20110501_beatificazione-gpii_en.html

(những chỗ được in đậm lên và các đầu đề phân đoạn là do tự ý của người dịch)