“Liên hợp thần học về thân thể với thần học về yêu thương để thấy được mối hiệp nhất nơi cuộc hành trình của con người”

Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI – Huấn Từ cho Học Viện Hôn Nhân Gia Đình, mừng kỷ niệm 30 năm thành lập 13/5/1981-2011

 

Quí Hồng Y,

Chư Huynh khả kính trong Hàng Giáo Phẩm và Linh Mục,

Anh chị em thân mến,

 

Hôm nay tôi hân hoan gặp gỡ anh chị em, sau ít ngay phong chân phước cho Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, vị 30 năm trước, như chúng ta đã biết, đã muốn thành lập cả Hội Đồng Giáo Hoàng đặc ttrách về Gia Đình lẫn giáo hoàng học viện của anh chị em; hai cơ cấu cho thấy ngài mãnh liệt xác tín là chừng nào về tầm quan trọng quyết liệt của gia đình đối với Giáo Hội cũng như đối với xã hội. Tôi gửi lời chào tới các đại biểu của đại cộng đồng anh chị em, một cộng đồng mà giờ đây lan tràn ở tất cả mọi châu lục với một nền tảng xứng đáng cho hôn nhân và gia đình được tôi kiến tạo để nâng đỡ sứ vụ của anh chị em. Tôi xin cám ơn Đức Ông Melina chủ tịch về những lời đại diện thay cho mọi người ngỏ cùng tôi. Tân chân phước Gioan Phaolô II, vị mà, theo hồi niệm, hôm nay, đúng 30 năm trước, đã trở thành nạn nhân của cuộc ám sát kinh hoàng ở Quảng Trường Thánh Phêrô, đặc biệt đã ủy thác cho anh chị em “những bài giáo lý về tình yêu nhân loại”, những bài giáo lý chất chứa một suy tư sâu xa về thân thể con người để học hỏi, nghiên cứu và truyền bá. Liên hợp thần học về thân thể với thần học về yêu thương để thấy được mối hiệp nhất nơi cuộc hành trình của con người đó là đề tài tôi muốn nêu lên như là chân trời cho công cuộc của anh chị em.

 

Sau cái chết của Michelangelo ít lâu, Paolo Veronese đã được triệu đến trước Tòa Tra Vấn (Inquisition) vì bị tố cáo đã vẽ những hình ảnh không thích đáng trong một bức tranh về Bữa Tiệc Ly. Nhà ọa sĩ đã nói rằng cả ở Nguyện Đường Sistine cũng có những thân thể được vẽ trần truồng có vẻ kém tôn kính. Chính vị thẩm tra đã lên tiếng bênh vực cho Michelangelo bằng một câu trả lời đã trở thành một câu nói danh tiếng: “Ông không biết rằng nơi những hình ảnh này không có gì khác ngoài những cái về tinh thần hay sao?” Thành phần tân tiến chúng ta ngày nay khó lòng mà hiểu được những lời ấy, vì đối với chúng ta thân thể hiện lên như là thứ vật chất trì trệ nặng nề, ngược lại với ý thức và tự do của tinh thần. Thế nhưng, những thứ thân mình được Michelangelo vẽ chất chứa ánh sáng, sự sống, rạng ngời. Ông muốn nhờ đó cho thấy rằng thân thể của chúng ta chất chứa một mầu nhiệm. Nơi thân thể tinh thần bộc lộ mình ra và tác hành. Thân thể được kêu gọi trở thành linh thể như Thánh Phaolô nói (cf 1Cor 15:44). Vậy chúng ta tự hỏi: Định mệnh này của thân thể có thể chiếu soi những chặng đường hành trình của nó hay chăng? Nếu thân thể của chúng ta được kêu gọi để trở thành linh thể thì vấn đề về nó không phải là vấn đề về mối liên minh giữa xác thân và tinh thần? Thật vậy, thân thể chẳng những không chống lại tinh thần mà còn là nơi cho tinh thần ngự trị. Như thế có thể hiểu được rằng thân thể của chúng ta không phải là những gì trị trệ, nặng nề mà là nói năng – nếu chúng ta biết nghe nó – thứ ngôn ngữ của tình yêu chân thực.

 

Chữ đầu tiên của ngôn ngữ này chúng ta thấy ở nơi việc tạo dựng nên con người. Thân thể nói với chúng ta về một thứ nguồn gốc chúng ta không ban phát gì cho mình hết. Vị Thánh Vịnh gia của Chúa đã nói (139:13) rằng “Ngài đã thêu dệt tôi trong bụng dạ của mẹ tôi”. Chúng ta có thể nói rằng thân thể, trong việc tỏ cho chúng ta thấy cái Nguồn Gốc này, mang nơi nó một thứ ý nghĩa con cái, vì nó nhắc nhở chúng ta về việc xuất sinh của mình, một thứ xuất sinh bắt nguồn từ Vị Thiên Chúa Hóa Công qua cha mẹ của chúng ta là thành phần truyền đạt cho chúng ta sự sống. Chỉ khi nào họ nhìn nhận tình yêu nguyên thủy ban cho họ sự sống ấy con người mới có thể chấp nhận chính mình, mới có thể hòa giải mình với thiên nhiên tạo vật và thế giới. Sau việc tạo dựng nên Adong là việc tạo dựng nên Evà. Xác thịt, do Thiên Chúa ban, được kêu gọi để giúp khả dĩ hóa mối hiệp nhất yêu thương giữa người nam và người nữ cũng như trong việc truyền đạt sự sống. Những thân mình của Adong và Evà, trước khi Sa Ngã, cho thấy là hoàn toàn hòa hợp. Có một thứ ngôn ngữ nơi những tấm thân này không do họ tạo nên, đó là một thứ ái tình ở nơi bản tính của họ, một tình ái mời gọi họ chấp nhận nhau từ Đấng Hóa Công  nhờ đó để có thể hiến thân mình cho nhau.

 

Vậy, chúng ta hiểu rằng trong yêu thương con người được ‘tái tạo’. Thi sĩ Dante đã nói (“Vita Nuova I, 1): ‘Incipit vita nove – một sự sống mới bắt đầu’, sự sống của mối hiệp nhất mới của cả hai nên một xác thịt. Lời kêu gọi chân thực của tính dục được xuất phát từ cái cao cả của một chân trời hiện lên vẻ đẹp toàn diện, của một thứ vũ trụ về người khác và ‘cái chúng ta’ được xuất phát từ mối hiệp nhất này, của một thứ hứa hẹn hiệp thông được tiềm tàng ở đó, của một tình trạng phong phú mới mẻ, của một đường lối được tình yêu mở ra cho Thiên Chúa là nguồn yêu thương. Mối hiệp nhất nên một xác thịt bởi thế biến thành một thứ hiệp nhất cho sự sống để con người nam nữ cũng trở nên một tinh thần. Nhờ đó một đường lối được mở ra để thân thể dạy chúng ta về giá trị của thời gian, về sự trưởng thành chầm chậm trong yêu thương. Theo chiều hướng ấy thì nhân đức thanh tịnh có được một ý nghĩa mới. Nó không phải là một thứ ‘chối từ’ với những thứ khoái lạc cũng như với niềm vui trong cuộc sống, mà là việc cao cả ‘chấp nhận’ yêu thương như mối hiệp thông sâu xa giữa những con người, một mối hiệp thông cần đến  thời gian và lòng kính trọng, như là một cuộc cùng nhau hành trình tiến tới tầm vóc viên trọn và như là tình yêu có thể truyền đạt sự sống cùng quảng đại đón nhận sự sống mới được sinh ra.

 

Tất nhiên thân xác cũng chất chứa cả một thứ ngôn ngữ tiêu cực nữa: nó nói với chúng ta về việc áp bức của người khác, về ước vọng chiếm đoạt và khai thác. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng thứ ngôn ngữ này không liên quan tới dự án nguyên thủy của Thiên Chúa mà là hoa trái của tội lỗi. Khi nó bị tách khỏi ý nghĩa con cái của mình, khỏi mối liên hệ với Đấng Hóa Công, thân xác làm loạn chống lại con người, nó mất đi khả năng làm cho mối hiệp thông trở nên thanh thoát và nó trở thành địa hạt cho việc chiếm đoạt của kẻ khác. Có lẽ đó không phải hay sao là màn bi kịch của tính dục hay sao, một màn bi kịch ngày nay vẫn còn co quắp đóng khung nơi thân thể riêng của người ta cũng như nơi chủ nghĩa duy cảm xúc, mà thực ra chỉ có thể hoạn trọn mình nơi tiếng gọi vươn tới một cái gì đó cao cả hơn thôi? Đức Gioan Phaolô II đã nói đến sự khiêm hạ của thân xác liên quan tới vấn đề này.

 

Một nhân vật trong màn kịch “The Satin Slipper” của Paul Claudelói với người yêu của mình rằng: ‘Anh/em không thể hoàn thành lời hứa hẹn được thân thể của tôi thực hiện với em/anh” và câu trả lời là thế này: “Thân xác ấy bị hư hại chứ không phải là lời hứa…” (Ngày 3, Cảnh 13). Quyền lực của lời hứa này cho thấy làm thế nào mà việc Sa Ngã không phải là phán quyết cuối cùng đối với thân xác trong lịch sử cứu độ. Thiên Chúa cũng cống hiến cho con người một cuộc hành trình cứu chuộc cả thân xác nữa, một thân xác có ngôn từ được giành để cho gia đình. Nếu sau cuộc Sa Ngã ấy Evà đã có tên là Mẹ Sinh Linh thì danh xưng này chứng thực là quyền lực của tội lỗi không tiếp tục xóa nhòa đi thứ ngôn ngữ của thân xác, phúc lành về sự sống được Thiên Chúa tiếp tục cống hiến khi con người nam nữ hiệp nhất nên một xác thịt. Gia đình là nơi thần học về thân xác và thần học về yêu thương giao kết với nhau. Ở nơi đây chúng ta học biết cái thiện hảo của thân xác, chứng từ của nó về một nguồn gốc tốt lành, nơi cảm nghiệm yêu thương chúng ta lãnh nhận được từ cha mẹ của chúng ta. Ở nơi đây sống động hóa việc hiến mình làm nên một xác thịt trong một đức bác ái phu thê liên kết vợ chồng lại với nhau. Ở nơi đây cái phong phú của tình yêu được cảm nghiệm thấy và đời sống của chúng ta được đan kết với đời sống của các thế hệ khác. Chính trong gia đình con người khám phá ra tính chất liên hệ của mình, không phải như một cá nhân độc lập tự hiện thực hóa bản thân mình mà như là một con trẻ, phu thê, cha mẹ, với căn tính được bắt nguồn từ ơn gọi yêu thương, lãnh nhận bản thân mình từ người khác và hiến thân cho người khác.

 

Con đường từ việc tạo dựng này được nên trọn nơi biến cố Nhập Thể qua việc xuất hiện của Chúa Kitô. Thiên Chúa đã mặc lấy một thân xác, Ngài đã tỏ mình ra nơi nó. Tác động hướng thượng của thân xác ở nơi đây được hội nhập thành một tác động nguyên thủy hơn, một tác động khiêm hạ của Thiên Chúa là Đấng đã hạ mình xuống tới xác thân để rồi nâng nó lên với Ngài. Là Con, Người đã lãnh nhận thân xác làm con trong niềm tri ân và lòng tuân phục Cha và đã hiến thân thể của Người cho chúng ta, nhờ đó làm phát sinh ra Giáo Hội thân thể mới. Phụng vụ Lễ Thăng Thiên vang lên lịch sử này của xác thịt, một xác thịt tội lỗi nơi Adong, được mặc lấy và cứu chuộc trong Chúa Kitô. Nó là một thân xác tràn đầy ánh sáng hơn và Thần Linh hơn, tràn đầy Thiên Chúa. Đến đây mới thấy được cái phong phú dồi dào của thần học về thân xác. Khi được đọc theo chiều hướng truyền thống thì khoa thần học này tránh được mối nguy hiểcm của những gì là hời hợt nông cạn và nắm bắt được cái cao cả của ơn gọi yêu thương, đó là ơn gọi hiệp thông các ngôi vị nơi thể thức lưỡng diện của đời sống đồng trinh và làm mẹ.

 

Các bạn thân mến, học viện của anh chị em được đặt dưới sự bảo trợ của Đức Mẹ. Về Mẹ Maria, thi sĩ Dante đã nói những lời khôn ngoan về một thứ thần học về thân thể như thế này: “Tình yêu đã được tái thắp lên trong lòng Bà” (Paradiso 23, 7). Nơi thân thể phụ nữ của Mẹ Tình Yêu phát sinh Giáo Hội đã mặc lấy một thân xác. Chớ gì Mẹ của Chúa Kitô tiếp tục chở che cuộc hành trình của anh chị em và làm cho sinh hoa kết trái việc nghiên cứu và giảng dạy của anh chị em để giúp cho sứ vụ của Giáo Hội trong việc phục vụ gia đình và xã hội. Xin Phép Lành Tòa Thánh tôi chân thành ban cho tất cả anh chị em hỗ giúp anh chị em. Xin cám ơn anh chị em.

 

 

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL, chuyển dịch theo tín liệu được Zenit phổ biến ngày 15/5/2011

(những chỗ được in đậm lên là do tự ý của người dịch trong việc làm nổi bật những điểm chính yếu quan trọng)