|
1-
Khi không (bỗng nhiên) thấy tức thở
Lư do: có
thể là do
nghẽn mạch phổi
(pulmonary
embolus).
Nhận xét: Cảm
thấy khó thở sau khi tập thể dục hay đang ngồi có thể là
do vận động hay do ưu tư lo lắng. Nhưng nếu đột
nhiên bị khó thở có thể là do chứng nghẽn mạch phổi do
cục đông máu làm nghẹt mạch máu trong phổi.
Bệnh này có thể nguy hiểm tới tính mạng. Một lư do khác
là tim lên cơn đau hoặc trụy tim. Cả hai t́nh huống trên
đều làm cho bệnh nhân thở gấp hay khó chịu hoặc cảm thấy
thiếu không khí. Cần đưa bệnh nhân đi cấp cứu.
2- Tim đập rộn
trong khi đang ngồi yên
Lư do: có thể là do
lên cơn đau tim (heart attack).
Nhận xét: Đánh
trống ngực (palpitations) có thể chỉ là v́ ưu tư lo lắng,
nhưng cũng có thể là dấu hiệu của cơn đau tim hay chứng loạn
nhịp tim (arrhythmia).
Nên liên lạc với bác sĩ ngay.
3- Choáng váng
chóng mặt khi ra khỏi giường
Lư do: có thể là
do huyết áp thấp.
Nhận xét: Chóng mặt
vào buổi sáng được gọi là "huyết áp thế đứng thấp"
(orthostatic hypotension) gây ra bởi sự loại nước
(dehydration), bệnh tiểu đường, bệnh Parkinson, bệnh trụy
tim, hay thuốc men bao gồm cả thuốc lợi tiểu và thuốc huyết
áp. Một lư do khác có thể là chứng "chóng mặt tư thế nhẹ "
(benign positional vertigo) gây ra bởi sự xáo trộn của các
bộ phận cân bằng của tai trong. Nên đi gặp bác sĩ để chẩn
đoán.
4- Nước tiểu ṛ
rỉ
Lư do: có thể là do
chứng són đái (urinary incontinence) mà nguyên nhân không
phải v́ lăo hoá, nhiểm khuẩn đường tiểu (urinary tract
infection-UTI) , bệnh tiền liệt tuyến, dây thẩn kinh bị ép.
hoặc tiểu đường.
Nhận xét: đi gặp
bác sĩ để chẩn đóan
5- Đầu đau như
búa bổ
Lư do: có thể là do
xuất huyết năo.
Nhận xét: Trong
phần lớn trường hợp đó là triệu chứng của chứng nhức nửa đầu
(migraine) chỉ cần uống thuốc giảm đau và nghỉ ngơi là hết.
Nhưng một vài trường hợp hiếm xẩy ra là chứng nhức đầu có
thể là dấu hiệu có khối u hay xuất huyết trong năo. Cẩn đặc
biệt chú ư là khi bị đau nhiều nửa bên đầu một cách đột ngột
và kéo dài mà lại kèm theo buồn nôn, ói mửa, và chảy nước
mắt. Trong trường hợp sau này phải đi bệnh viện gấp.
6- Mắt bị sưng
vù
Lư do: có thể là do
viêm dây thần kinh mắt (optic neuritis).
Nhận xét: Dây thần
kinh mắt có thể bị nhiễm khuẩn hay bị dị ứng. Nếu chữa sớm
th́ không hại ǵ cho mắt v́ vậy cần đi bác sĩ khẩn cấp.
7- Tai đau và
mắt nh́n thấy hai h́nh (song thị)
Lư do: có thể do
tai giữa bị nhiễm khuẩn.
Nhận xét: Bệnh có
thể trở thành nghiêm trọng bất ngờ v́ vậy cần đi bác sĩ cấp
thời nếu chứng đau không dứt và/hoặc có bị thêm chóng mặt
lảo đảo, nhức đầu, ói mửa, song thị, nửa ngủ nửa thức, cổ
cứng đơ, sưng ở sau tai, sốt nhiều và liệt mặt.
8- Tự nhiên giảm
sút kư
Lư do: có thể là do
ung thư.
Nhận xét: Nếu ăn
uống vẫn b́nh thường như cũ mà đột nhiên bị sút cân th́ có
thể là bị bệnh ác tính. Một nguyên nhân khác cũng có thể là
do sự bất b́nh thường nội tiết (endocrinic abnormality) như
bệnh tuyến giáp trạng (thyroid disorder), trầm cảm hay tiểu
đường. Nên đi gặp bác sĩ ngay để chẩn đoán.
9- Đột nhiên đau
háng
Lư do: có thể là do
tinh hoàn bị xoắn.
Nhận xét: Đây là
một khuyết tật bẩm sinh khá thông thường. Ống dẫn tinh trùng
bị xoắn làm máu không chạy tới tinh hoàn. Cơn đau cũng giống
như bị đá vào háng. Đôi khi ngoài cơn đau c̣n thấy bị sưng
nữa. Trong ṿng 4 hay 6 tiếng th́ c̣n cứu được, chứ trễ từ
12 đến 24 tiếng th́ coi như phải cắt bỏ. Một nguyên nhân
khác có thể là nhiểm khuẩn mào tinh hoàn (epididymis) tức là
bộ phận trữ tinh trùng. Trong trường hợp này có thể dùng trụ
sinh để chữa trị.
10 - Đau nhói
gan bàn chân
Lư do: có thể là do
bệnh thần kinh (neuropathy).
Nhận xét: Đau nhói
cứ tái phát ở bất cứ chỗ nào trên cơ thể có thể là do sự nén
ép dây thần kinh, tăng thông khí phổi (hyperventilation)
hoặc bệnh thần kinh. Liên lạc với bác sĩ càng sớm càng tốt.
11- Vết thâm tím
măi không tan
Điều ǵ xẩy ra:
bệnh tiểu đường.
Nhận xét: Vết đứt
hay thâm tím chậm lành có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu
đường (dấu hiệu khác gồm có da bị ngứa hoặc đau nhói bàn tay
hay bàn chân). Nên t́m cách giảm cân (giảm 10 phẩn trăm
trọng lượng ảnh hưởng đáng kể lên mức đường trong máu), tập
thể dục và coi chừng thói quen ăn uống.
12 - Răng đau
buốt khi ăn Sô-cô-la
Điều ǵ sẽ xẩy ra:
viêm lợi.
Nhận xét: Một trong
những dấu hiệu đầu tiên của sâu răng là nhạy cảm với đồ
ngọt. Dấu hiệu đầu tiên khác là răng mất mầu và có mùi khi
cà răng. Kỹ thuật laser có thể phát hiện sớm các ổ răng sâu
và tiêu diệt các vi khuẩn trước khi làm sâu răng.
13 - Ṿng eo
rộng 42 inch (#106,68 cm)
Điều ǵ sẽ xẩy ra:
bất lực.
Nhận xét: Có thể
bây giờ chưa có vấn đề nhưng trong tương lai bạn có thể bị
loạn năng cường dương (erectile disfunction). Nguyên do là
v́ khi đàn ông quá mập các động mạch thường hay bị nghẹt nên
ḍng máu không đủ làm cho cương. Hăy tập thể dục đều cho đến
khi eo thon lại, thắt vừa dây lưng 34 inch (#86,36 cm).
14 - Mắt thoáng
không thấy ǵ - chỉ trong một giây
Lư do: có thể là do
đột quỵ (stroke).
Nhận xét: Các yếu
tố rủi ro chính của đột quỵ là cao huyết áp (trên 140/90) và
cholesterol toàn phần cao hơn 200. Bị tê một bên người và
tạm thời hai mắt không nh́n thấy ǵ là những dấu hiệu đáng
chú ư nhất. Đột nhiên bị tê, nói líu lưỡi, hay mất thăng
bằng có thể là bẳng chứng của một cơn đột quỵ nhẹ gọi là đột
quỵ thiếu máu cục bộ đoản kỳ (transient ischemic attack-
TIA). Đột quỵ nhẹ này thường báo trước một đột quỵ thật sự
nên khi có triệu chứng của TIA th́ phải gặp bác sĩ ngay.
15 - Có cảm giác
như bị ợ nóng (heartburn)
Lư do: có thể là do
chứng đau thắt (angina).
Nhận xét: Đau ngực
cả hàng giờ, lúc có lúc không, được bác sĩ gọi là "hội chứng
mạch vành không ổn định" (unstable coronary syndrome).
Nguyên nhân là v́ các cục đông máu đươc tạo thành bên trong
thành động mạch vành ngay tại chỗ mảng (plaque) bị bể vỡ.
Khoảng 50 phẩn trăm những người có hội chứng trên đây sẽ bị
lên cơn đau tim trong ṿng 6 tháng sau. Mỗi khi thấy đau
thắt ngực, cần phải đi bệnh viện.
16 - Đau lưng
nhiều
Lư do: có thể là do
chứng ph́nh mạch (aneurysm).
Nhận xét: Đau cũng
tương tự như vừa dọn dep xong tủ quẩn áo bề bộn. Thế nhưng
chườm nóng, nghỉ ngơi, uống thuốc giảm đau thông thường lại
không khỏi. Nếu không phải v́ tập thể dục th́ đau lưng bất
chợt như vậy có thể là dấu hiệu của chứng ph́nh mạch. Chứng
đau này chỉ hết khi động mạch chủ bị bể. Một nguyên nhân
khác của chứng đau lưng này - kém phần nguy hiểm hơn - là
sạn thận. Bác sĩ cho chụp CT scan để xác định vị trí và h́nh
dạng của chỗ mạch ph́nh, sau đó cho uống thuốc huyết áp hay
giải phẫu ghép nối nhân tạo.
17- Ngồi lâu
trên ghế không yên
Lư do : có thể do
các cơ lưng bị căng thẳng.
Nhận xét : Nếu cứ
phải thay đổi vị thế ngồi luôn tức là có dấu hiệu các cơ
lưng bị căng thẳng và điều này có thể dẫn đến đau lưng dưới.
Cẩn phải lựa chọn ghế ngồi cho thoải mái, sao cho đầu ở vị
trí ngay đối với cột sống để giảm tối thiểu sức căng thẳng
trên cổ, vai và lưng dưới.
18 - Bạn mới
biết thân phụ bị cao huyết áp
Điều ǵ sẽ xẩy ra:
bạn cũng sẽ bị cao huyết áp luôn.
Nhận xét: V́ bệnh
cao huyết áp vừa phải không có dấu hiệu bên ngoài nên cẩn
phải đo huyếp áp mỗi năm một lần, nhất là nếu trong gia đ́nh
có tiền sử bị cao huyết áp. Nghiên cứu cho thấy là những
người bị căng thẳng tinh thần v́ cha mẹ mắc bệnh cao huyết
áp cũng có nhiểu rủi ro bị bệnh này luôn. Nếu số đo huyết áp
cao hơn 140/90, bạn nên tập thể dục nhiều hơn, t́m cách sụt
cân, giảm sodium trong chế độ ăn uống, ăn loại cá tốt cho
tim, uống nhiều vitamin C.
19 - Tay bị run
khi tập thể dục
Lư do: có thể là do
cơ bắp bị mỏi mệt.
Nhận xét: Nếu bạn
đă bỏ tập cả nhiều tháng th́ cơ bắp bị run có thể là v́ mệt
mỏi. V́ vậy khi mới tập trở lại bạn nên tập vừa phải, đừng
tập quá mệt. Bạn hăy ngưng tập khi cảm thấy các cơ bắp bắt
đầu run.
20 - Trong bàn
tiệc bạn thấy mọi thứ đều quay cuồng
Lư do: do bạn đă
quá chén.
Nhận xét: Rượu làm
suy yếu hệ thần kinh trung ương. V́ vậy nếu bạn uống quá
nhiều, tất cả những ǵ trong cơ thể có liên quan tới hệ này
sẽ đều bị suy yếu: trí phán đoán, khí sắc, khả năng phối hợp
và quân b́nh, sự nhạy cảm với đau đớn, khả năng sinh dục...
Bạn nên tránh đừng uống rươu nhiều. Bạn nên nhớ là nếu nồng
độ rượu trong máu hơn 0.06 phần trăm là trên pháp lư bạn đă
bị coi như là say rượu.
21- Đau dai dẳng
ở bàn chân và cẳng chân
Lư do: nhiều triển
vọng là do gẫy xương v́ sức nén (stress fracture).
Nhận xét: Cũng
giống như các mô khác trong cơ thể, xương tự tái tạo. Nhưng
nếu bạn tập thể dục quá mạnh, xương không có cơ hội để lành
trở lại nên một vết gẫy v́ sức nén (stress fracture) sẽ có
thể xuất hiện. V́ thế mu bàn chân và phía trước cẳng chân sẽ
đau dai dẳng. Bạn càng tập thể dục th́ càng đau và ngay cả
khi ngưng nghỉ cũng đau. Uống thuốc ibuprofen hay
paracetamol không ăn thua ǵ. Thuốc mầu phóng xạ cho thấy
chỗ xương gẫy qua h́nh chụp tia X, và bác sĩ sẽ bắt bạn phải
nghỉ tập cho đến khi xương lành. Trường hợp xấu nhất là bạn
phải bó bột vài tuần.
22 - Đau như cắt
ở bụng
Lư do: V́ vùng giữa
xương sườn và háng có kẹt đầy các bộ phận nên đau có thể là
triệu chứng hoặc của viêm ruột thừa, viêm tụy tạng hoặc của
túi mật bị sưng. Cả ba trường hợp đểu có cùng một nguyên
nhân : v́ một lư do nào đó các bộ phận này đă bị nhiễm khuẩn
nguy hại đến tính mạng.
Nhận xét : Nếu để
bộ phận nói trên bể vỡ ra th́ bệnh nhân có thể bị chết, v́
vậy cẩn đi bệnh viện cấp thời.
23- Cẳng chân bị
đau và sưng to
Lư do: có thể là do
chứng huyết khối tĩnh mạch sâu (deep vein thrombosis -DVT).
Nhận xét: Chỉ cẩn
ngổi một chỗ liền chừng 6 tiếng hay hơn là máu sẽ tụ ở cẳng
chân dưới tạo thành cục đông máu (gọi là chứng huyết khối
tĩnh mach sâu). Cục đông máu đủ lớn sẽ làm nghẹt tĩnh mạch
bắp chân gây đau và sưng. Xoa cẳng chân là điểu đầu tiên bạn
sẽ làm nhưng cũng là điều tệ hại nhất v́ cục đông máu lớn có
thể chạy ngược lên phổi, điều nầy gây nguy hiểm đến tính
mạng của bạn. Muốn chụp h́nh tia X để định bệnh DVT bác sĩ
phải chích chất mẩu vào tĩnh mach. Bác sĩ sẽ cho thuốc làm
tan cục đông máu hoặc đặt cái lọc vào tĩnh mạch để chặn cục
đông máu không cho chạy lên phổi.
24 - Tiểu tiện
bị đau
Lư
do: có thể là do ung thư bàng quang (bọng đái).
Nhận xét: Rặn tiểu là cả một cực h́nh và nước tiểu lại có
màu rỉ sắt. Đau và máu trong nước tiểu là hai triệu chứng
của ung thư bàng quang. Hút thuốc là yếu tố rủi ro bị bệnh
lớn nhất. Nếu khám phá sớm bệnh có 90 phẩn trăm triển vọng
được chữa khỏi. Nhiễm khuẩn bàng quang cũng có cùng các
triệu chứng như trên.
|
