Thứ Bảy 3/12/2011 ở Đan Viện Biển Đức Thiên Tâm Kerens Texas,

bài cũng đã được phổ biến trong Nguyệt San Dân Chúa Mỹ Châu số Tháng 12/2011)

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL

Theo quan sát tự nhiên, hừng đông bao giờ cũng xuất hiện trước khi vầng dương xuất hiện. Và ánh sáng của bình minh bấy giờ chính là ánh sáng xuất phát từ mặt trời, dù mặt trời chưa lên. Về phương diện siêu nhiên cũng thế, dù Mặt Trời Công Chính là Chúa Kitô, "ánh sáng thế gian" (Jn 8:32), chưa Giáng Sinh, Rạng Đông Maria đã xuất hiện rồi như Phụng Vụ Giáo Hội cho thấy (1); thậm chí Mặt Trời Công Chính là Chúa Kitô chưa Nhập Thể, Rạng Đông Maria đã xuất hiện trước, như được tiên báo trong Thánh Kinh Cựu Ước (2); và ngay cả trước khi Mặt Trời Công Chính là Chúa Kitô Tái Giáng, Rạng Đông Maria cũng xuất hiện như dấu báo trước vậy, như được tỏ hiện nơi chứng từ lịch sử (3).

1- Rạng Đông Mẹ Maria xuất hiện trước Mặt Trời Công Chính Giêsu Giáng Sinh theo Phụng Vụ Giáo Hội.

Tất cả có 4 tín điều Thánh Mẫu, thứ tự được Giáo Hội công bố như sau: Tín điều Mẹ Maria là Mẹ của Thiên Chúa, bởi Công Đồng Chung Êphêsô năm 431 khi công đồng này lên án lạc thuyết Nestôriô là lạc thuyết chủ trương Chúa Kitô có hai ngôi vị theo hai bản tính của Người, và Mẹ Maria chỉ là Mẹ của ngôi vị về nhân tính của Người mà thôi; Tín điều Mẹ Maria trọn đời trinh nguyên cả trước khi, lẩn đang khi và sau khi sinh Con, bởi Công Đồng Lateranô năm 649, khi Công đồng Rôma được Giáo Hoàng triệu tập này lên án lạc thuyết Monothelism là lạc thuyết chủ trương Chúa Kitô chỉ có 1 ý muốn duy nhất; Tín điều Mẹ Maria hoài thai Vô Nhiễm Nguyên Tội, bởi Giáo Hoàng Chân Phước Piô IX ngày 8/12/1854; và Tín điều Mẹ Maria Mông Triệu về trời cả hồn lẫn xác, bởi Đức Thánh Cha Piô XII ngày 1/11/1950.

Vấn đề được đặt ra ở đây là, theo phụng vụ của Giáo Hội thì lễ nào trong 17 lễ về Mẹ hằng năm được coi là lễ đầu tiên trong các lễ? Câu trả lời đó là Lễ Mẹ Vô Nhiễm, bởi vì lễ này ở vào đầu Mùa Vọng là mùa mở màn cho phụng niên của Giáo Hội. Từ lễ Mẹ Vô Nhiễm ngày 8/12 hằng năm này, đúng 9 tháng sau, Giáo Hội cử hành Lễ Sinh Nhật Mẹ ngày 8/9; sự kiện cách nhau 9 tháng giữa 2 lễ này cho thấy Giáo Hội quả thực tin tưởng rằng Mẹ Maria đã được hoài thai vô nhiễm nguyên tội trong lòng thai mẫu ngay từ giây phút đầu tiên. Tương tự như thế, Lễ Mẹ Thai Lời 25/3 cách Lễ Sinh Nhật 25/12 đúng 9 tháng, cho thấy khoảng cách hợp lý về thời gian nơi biến cố Mẹ thụ thai Lời Nhập Thể và hạ sinh Con Thiên Chúa làm người. Lễ Giáng Sinh được Giáo Hội long trọng cử hành vào cuối năm dân sự 25/12 nhưng Tuần Bát Nhật Giáng Sinh lại được kết thúc vào Lễ Mẹ Thiên Chúa mùng 1/1 đầu năm dân sự.

Vị trí Lễ Mẹ Thiên Chúa được Giáo Hội cử hành vào ngay ngày đầu năm dân sự cho thấy: 1- Mẹ Maria đã có trước tất cả mọi tạo vật vô hình và hữu hình trong Thượng Trí của Thiên Chúa hằng sống, vì Ngài đã có ý định nhập thể làm người, được thụ thai và hạ sinh bởi một người nữ là Mẹ vào lúc thời gian viên trọn (x Gal 4:4); 2- Vai trò làm Mẹ Thiên Chúa của Mẹ là yếu tố thiết yếu tiên quyết cho tất cả mọi ân huệ siêu việt khác của một đệ nhất tạo vật về ân sủng "đầy ơn phúc" như Mẹ: hồn Vô Nhiễm, xác Trinh Nguyên, hồn xác Mông Triệu. Vị trí Lễ Mẹ Vô Nhiễm được Giáo Hội cử hành đầu tiên trong năm phụng vụ về Mẹ, trước hết mọi lễ khác về Mẹ là vì, trong công cuộc cứu chuộc của Chúa Kitô, Lời Nhập Thể, thì Mẹ Maria vô nhiễm nguyên tội chính là Rạng Đông của Mặt Trời Công Chính là Chúa Kitô, một Mặt Trời bắt đầu ló dạng mọc lên nơi Biến Cố Giáng Sinh của Người.

2- Rạng Đông Mẹ Maria xuất hiện trước Mặt Trời Công Chính Giêsu Nhập Thể theo Thánh Kinh Cựu Ước.

Mẹ "đẹp như mặt trăng" trong thời Cựu Ước là thời điểm có thể ví như đang còn ở trong bóng tối đêm đen (x Lk 1:79) trông đợi Mặt Trời Cứu Độ là Chúa Kitô, khi Mẹ được sinh vào trần gian với tình trạng "đầy ân phúc" ngay từ khi hoài thai vô nhiễm tội, một "mặt trăng" phản ánh mặt trời, ở chỗ Mẹ được Thiên Chúa cho hưởng trước ơn cứu độ của Chúa Kitô Con Mẹ.

Mẹ "rực rỡ như Mặt Trời" trong Biến Cố Truyền Tin, khi Mẹ được quyền phép Đấng Tối Cao bao phủ để có thể thực sự thụ thai Con Thiên Chúa làm người và hạ sinh Con Đấng Tối Cao (x Lk 1:35, 31-32).

Mẹ "oai hùng như đạo binh sắp hàng vào trận" khi Mẹ đứng dưới chân thập giá Chúa Kitô Con Mẹ (x Jn 19:25), Đấng là giòng dõi của Mẹ đã đạp nát đầu Satan (x Gen 3:15), phá hủy công cuộc của ma quỉ (x 1Jn 3:8).

3- Rạng Đông Mẹ Maria xuất hiện trước Mặt Trời Công Chính Giêsu Tái Giáng theo chứng từ lịch sử.

Theo Thánh Long Mộng Phố (Louis Montfort), vị thánh đã qua đời từ đầu thế kỷ 18 (31/1/1673 – 28/4/1716), qua tác phẩm thời danh của mình là "Luận về Lòng Thành Thực Sùng Kính Trinh Nữ Maria", ngài đã tiên báo về Mẹ Maria xuất hiện vào những thời buổi sau này như Rạng Đông của Mặt Trời Công Chính như sau:

"Vì Mẹ là rạng đông xuất hiện trước và làm tỏ hiện Mặt Trời Công Chính là Giêsu Kitô, mà Mẹ cần phải được nhận biết và nhìn nhận để nhờ đó Chúa Giêsu cũng được nhận biết và nhìn nhận. Như Mẹ là đường nhờ đó Chúa Giêsu đã đến với chúng ta lần thứ nhất thế nào, Mẹ cũng lại là đường nhờ đó Người sẽ đến với chúng ta lần thứ hai như vậy, dù không cùng một kiểu cách" (đoạn 50);

"Thiên Chúa, vào những thời buổi ấy, muốn Người Mẹ Thánh của Ngài được nhận biết, mến yêu và tôn kính hơn bao giờ hết" (đoạn 55). 

Lịch sử cho thấy, quả thực Thiên Chúa đã làm cho Mẹ được nhận biết và yêu mến trong những thời buổi sau khi vị thánh này qua đi hơn kém một thế kỷ, 1- qua các Tín Điều Thánh Mẫu cũng như 2- bằng các Biến Cố Thánh Mẫu

Trước hết, về các Tín Điều Thánh Mẫu, Thiên Chúa đã làm cho Mẹ Maria được nhận biết và yêu mến nơi Giáo Hội của Con Ngài như thế này. Theo lịch sử Thánh Mẫu học, Giáo Hội chính thức tuyên bố 4 tín điều về Mẹ, đó là Tín điều Mẹ Thiên Chúa năm 431, Tín điều Mẹ Đồng Trinh năm 649, Tín điều Mẹ Vô Nhiễm năm 1854 và Tín điều Mẹ Mông Triệu năm 1950. Tuy nhiên, 2 tín điều đầu được Giáo Hội tuyên bố trong 7 thế kỷ đầu tiên chỉ vì có những lạc thuyết liên quan tới Chúa Kitô. Chẳng hạn lạc thuyết Nestoriô chủ trương Chúa Kitô có 2 ngôi vị và lạc thuyết Monothelism chủ trương Chúa Kitô chỉ có một ý muốn. Thế nhưng, 2 tín điều sau được tuyên bố cách 2 tín điều đầu 12 thế kỷ và được tuyên tín vào giữa thế kỷ 19 và giữa thế kỷ 20, cách nhau gần 100 năm, hoàn toàn không phải vì Giáo Hội cần phải bác bẻ lạc thuyết, bảo vệ đức tin mà là do Giáo Hội tự động "nhận biết và yêu mến Mẹ". Đó là lý do, trong lời tuyên bố tín điều Mẹ Vô Nhiễm, Đức Piô IX đã cho biết một trong các mục đích chính của việc ngài tuyên bố đó là "để tôn kính và hiển danh Trinh Nữ Mẹ Thiên Chúa", và Đức Piô XII cũng thế khi tuyên bố tín điều Mẹ Mông Triệu: "để Người Mẹ cao cả của Người được hiển vinh hơn".

Sau nữa, về các Biến Cố Thánh Mẫu, trong suốt 18 thế kỷ đầu của lịch sử Giáo Hội, hầu như Mẹ Maria không xuất hiện gì hết, nhưng bắt đầu từ năm 1830, phải nói rằng Mẹ Maria đã hiện ra liên tục ở Âu Châu, nhất là ở Pháp quốc. Chẳng hạn 3 lần liền ở Pháp trong thế kỷ 19: năm 1830 ở Paris, năm 1846 ở La Salette và năm 1858 ở Lộ Đức, và 1 lần cả thể nhất trongcác lần hiện ra về mọi phương diện đó là lần Mẹ hiện ra ở Fatima năm 1917, một Biến Cố Thánh Mẫu chẳng những liên quan đến vai trò cứu độ của Giáo Hội mà còn đến hòa bình thế giới nữa, một biến cố hoàn toàn ứng nghiệm về chữ nghĩa của lời Thánh Long Mộng Phố, vì trong Biến Cố Thánh Mẫu 1917 này, Mẹ Maria đã nói với riêng Lucia rằng: "Chúa Giêsu muốn dùng con để làm cho Mẹ được nhận biết và yêu mến" (13/6), và Mẹ còn tiết lộ tất cả Bí Mật Fatima ở câu đầu tiên mở màn cho phần thứ hai của bí mật này như sau: "Thiên Chúa muốn thiết lòng lòng tôn sùng Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội Mẹ trên thế giới".  

Trong cuốn Nhật Ký về Lòng Thương Xót Chúa trong Hồn Con của chị thánh này, chúng ta thấy chị ghi lại những lời Chúa Kitô (cả của Mẹ Maria) nói về Lòng Thương Xót của Người liên quan tới ngày cùng tháng tận, tới lần đến thứ hai của Người, đến lần đến cuối cùng của Người. Chẳng hạn mấy câu tiêu biểu sau đây: