|
Ý nghĩa chữ MÙA THU và THIÊN THU trong KINH THÁNH và ngoài đời Người viết: Đaminh Phan văn Phước I. Vài hàng dẫn nhập Nhân Ngày Tết Nhi Đồng, tức là Lễ Trung THU (La Fête de la Mi-automne, de la Lune), tôi mạo muội viết về chữ THU trong KINH THÁNH và ngoài đời. Đồng thời, tôi xin giới thiệu bài ca Tết TRUNG THU, bài TIẾNG THU, bài ''COLCHIQUES DANS LES PRÉS'' nói về một loại HOA THU của Pháp và hai trong những bài thơ của tôi về THU. II. Chữ THU trong KINH THÁNH A. Trong Cựu Ước Theo chỗ tôi được biết, trong Cựu Ước, đối với Dân Do Thái, THU không diễn nghĩa sự vàng úa của cỏ cây và cảnh xế chiều của đời người, mà là SỨC MẠNH, NÉT CƯỜNG TRÁNG của tuổi THANH XUÂN. Tuy nhiên, chỉ có một lần nói về THU, về sự LUYẾN TIẾC CHUỖI NGÀY XA XƯA như sau: ''Ông Gióp tiếp tục ngâm nga: Làm sao tôi được như những tháng năm xa xưa, được Thiên Chúa giữ gìn khi ĐÈN của Ngài chiếu sáng trên đầu tôi và khi, trong bóng đêm, tôi bước đi theo ánh sáng của Ngài, như những ngày THU (as in my autumn days), khi Thiên Chúa chở che lều trại của tôi, khi Ðấng Toàn Năng còn ở bên tôi, các con trai tôi quây quần... lời tôi nói như giọt mưa thánh thót. Họ đợi tôi như chờ cơn mưa, há miệng ra như thể đón mưa xuân.'' (Gióp 29,1-23) THU cũng là thời kỳ THU (THÂU) hoạch mùa màng do công sức mình làm ra. Cho nên, Caïn và Abel đã dâng lễ vật lên Thiên Chúa vào mùa THU hoạch nầy. Abel thì dâng chiên cừu ĐẦU LỨA và MỠ BÉO của chúng; còn Caïn thì trái trăng đồng ruộng. Chữ AUTOMNE (THU) mượn từ tiếng Latinh AUTUMNUS hay là AUCTUMNUS, do chữ ''augeo, auxi, auctum, augere'' có nghĩa là ''làm lớn lên, tăng lên'' (augmenter). Vì thế, chữ AUCTOR thành AUTEUR, AUTHOR là TÁC GIẢ (người làm ra). Người Đức dùng chữ HERBST có nghĩa là mùa THU hoạch (HARVEST). Như vậy, THU là mùa SUNG TÚC, GIÀU CÓ! Cũng là người hữu hạn, vua Thánh Đavit và các Vị khác nói về ĐẤNG VÔ HẠN như sau: ''Vừng thái dương để cai ban ngày vì Ơn Ngài miên man VẠN ĐẠI!'' (TV,135,8) ''Vì NGÀN NĂM (thiên THU) đối với Chúa là ngày vốn đã mất đi hôm qua như một trống canh mà thôi!'' (TV, 90,4. Xem thêm I Phêrô 3,8.) ''Nhưng Tình CHÚA thiên THU vạn đại cho những ai kính sợ và tôn vinh Ngài.'' (TV 103, 17) "Chúc tụng Thiên Chúa, Đấng MUÔN ĐỜI hằng sống.'' (Tobia 13,2) Trong Danien 3, từ câu 52 đến 90, chữ MUÔN ĐỜI được dùng liên tục. Chẳng hạn: ''Chúc tụng Danh Thánh Vinh Hiển của Ngài, được ca khen và suy tôn MUÔN ĐỜI.'' B. Trong Tân Ước Có Thần Học Gia cho rằng Thánh Gioan Tẩy Giả cũng bắt đầu rao giảng vào mùa THU. Trong Tân Ước, khái niệm LÂU DÀI là THIÊN THU (ngàn năm), tức là MÃI MÃI, VÔ TẬN cũng được dùng như sau: ''Ngài sẽ trị vì nhà Giacop đến MUÔN ĐỜI, và Triều Đại của Ngài sẽ VÔ TẬN." (Luca 1,33) Trinh Nữ Maria được làm Mẹ của Thai Nhi Giêsu, đã nói về khái niệm LÂU DÀI: ''Này từ đây, MUÔN ĐỜI sẽ khen tôi có phúc... ĐỜI NỌ ĐẾN ĐỜI KIA, Chúa HẰNG thương xót những ai kính sợ Ngài.'' Trong các Bản Dịch (Kinh Thánh) sau nầy, tùy nơi, chữ CHÚA, GIAVÊ được người Pháp thay bằng chữ ĐẤNG VĨNH HẰNG, CÓ MÃI, MUÔN ĐỜI: ÉTERNEL. Ngoài ra, theo tác giả Đào Duy Anh, THU có nghĩa là MÙA LÚA CHÍN. Như vậy, Chúa Giêsu đã nhắc đến MÙA THU thiêng liêng như sau: ''Mùa THU hoạch thì nhiều, mà nhân công thì ít. Vậy, các con hãy xin CHỦ sai người đến THU hoạch mùa màng của Ngài.'' (Math. 9, 37-38) III. Chữ THU ngoài đời và hoa THU Bài thơ sau đây của ai đó cũng nói lên ý nghĩa của mùa THU tuyệt vời: "Cứ mỗi độ THU sang, hoa cúc lại nở vàng. Ngoài vườn hương thơm ngát, ong bướm bay rộn ràng. Em cắp sách đến trường. Nắng THU trải trên đường. Trời trong xanh, gió mát. Đẹp thay lúc THU sang!" Viết đến đây, tôi chợt nhớ một đoạn trong bài hát THƯƠNG QUÁ VIỆT NAM: ''Hoa cúc vàng trên sân anh xinh như áo mới em ngày nào! Hoa nắng hồng trên quê anh xinh như má thắm em ngày xanh.'' Hoa cúc vàng là biểu tượng của TRƯỜNG thọ nên cũng có tên là cúc VẠN thọ. Hoa này cũng tượng trưng chí khí quân tử vì, đã úa tàn, hoa vẫn không rụng, vẫn bám cành, dù chết đứng, vẫn không gục như Từ Hải trong truyện Kiều. Hoa lại được làm trà thơm để giải khát và độc tố. Để tưởng nhớ Vua Lý Côn Uẩn có công dựng Nước vào mùa tốt lành, tức là dời Đô Thành vào mùa THU năm Canh Tuất (1010), từ Hoa Lư về Đại La là Hà Nội bây giờ, nhà thơ Huy Cận sáng tác bài "Thăng Long nghìn tuổi" như sau: "Đây Thăng Long, đất sắp tròn nghìn tuổi! Rồng bay lên, ngày tháng tốt tâu vua. Lý Công Uẩn mắt thần, nhìn nước non mở hội. Bốn phương trời, Đại Việt lập Kinh Đô!" Còn thi sĩ Guillaume Apollinaire (1880-1918) lại buồn THU đã làm chết mùa hè: "L'automne a fait mourir l'été." Nhưng, đối với người Pháp nói chung, THU cũng là mùa của sự phong phú, dồi dào, mùa nho, mận, săn bắn, hái nấm, nghe nhạc lá rừng và ngắm hoa COLCHIQUES nở rộ. Kính mời quý Vị thưởng thức: Những bài hát thiếu nhi về Rằm Trung Thu (có ghi lời) TIẾNG THU: Tiếng Thu - Mỹ Linh | Tải, nghe bài hát, lyrics, nhạc chờ bài hát Tiếng Thu - Ngọc Tân | Tải, nghe bài hát, lyrics, nhạc chờ bài hát Bài HOA THU của Pháp (Colchiques dans les prés): Dorothée Colchique dans les prés - YouTube Dailymotion - colchiques dans les prés - une vidéo Tiere Và, sau cùng, tôi xin kính tặng quý Vị hai bài thơ: Bài 1: TRUNG THU XỨ NGƯỜI Phan văn Phước Đêm nay, nhìn ánh trăng tròn, ba kêu con lại để con cùng nhìn! Con nghe, sao vẫn làm thinh cho ba cảm thấy lòng mình xót xa? Mẹ con chạy lại ôm ba, cảm thông dưới ánh trăng ngà Trung Thu! Bỗng nhiên, ba thấy trăng lu... Con ơi, đâu phải mây mù che ngang! Nhìn trăng, lệ chảy hai hàng... Trung Thu làm nhớ xóm làng, Quê Hương... Nhìn con, ba chạnh xót thương vì con chưa thấy Quê Hương lần nào! Con ba chưa hiểu ca dao, chưa nghe ruộng lúa rì rào đêm trăng... Con ba chưa biết Đền, Lăng, Chùa Hương, Thiên Mụ, Đồng Bằng Cửu Long... Đêm nay, ngồi ở bên song, nhìn trăng đất khách, lại mong ngày về! Thời gian đằng đẵng, lê thê... Bao thu, mưa cũng dầm dề nơi đây...! Trung Thu 1999
Bài 2: TÌNH THU GỢI NHỚ Phan văn Phước Thu về, lá rụng, cơn mưa, nhắc từng kỷ niệm xa xưa ngày nào: Mẹ già bên cạnh bờ ao quét, cào, gom lá, mang vào sân phơi... Mây thu lơ lửng ngang trời, gió lay cho lá càng rơi quanh nhà! Mẹ đun nồi nước, con pha cho cha, cho mẹ sữa, cà phê đen. Mùi trà thơm lựng hương sen! Uống mà ngồi thức, chong đèn học đêm. Lá khuya xào xạc êm êm... Trăng soi bóng mẹ ngồi têm miếng trầu. Dầm sương, mưa nắng dãi dầu, áo cha sứt chỉ, mẹ khâu miệt mài! Gia đình như cảnh bồng lai: Tình yêu cha mẹ không phai bao giờ! Gia đình là cảnh nên thơ: Ấm êm, hòa thuận là nhờ mẹ cha! Gia đình là bản tình ca: Công cha nghĩa mẹ dạy ta nên người! Gia đình là đóa hoa tươi: Con ngoan, cha mẹ mỉm cười thỏa thê... * Tình thu lắm kẻ say mê! Tình cha, tình mẹ trăm bề đẹp hơn! Thu mang kỷ niệm chập chờn... Mồ côi: thu lạnh theo cơn gió sầu!
IV. Lời kết THU là một trong bốn mùa. Tiếng Anh, Pháp, Đức gọi khái niệm ''ngày, tháng, năm'' là DATE, DATUM, phân từ của Latinh, có nghĩa là ĐƯỢC CHO: given, donné, gegeben! Như vậy, THU là QUÀ TẶNG của ÔNG TRỜI dành cho THIÊN HẠ! * * * * Ghi chú Chữ ''thỏa thê'' là ''khẩu ngữ'', biến âm của ''thỏa thuê'.
|
