Vấn đề du lịch
VIET NAM
Nguyễn Văn Tuấn (Viện
Nghiên cứu Y
khoa Garvan, Sydney,
Úc)
Theo một thống
kê thăm dò ý
kiến những du khách
đến Việt Nam thì
có đến trên 70%
những người hỏi
trả lời rằng họ
sẽ không quay lại
Việt Nam một lần
nữa.
Tôi gọi đó la hiện
tượng "một đi
không trở lại".
Một câu hỏi vẫn
ám ảnh tôi là
tại sao có hiện
tượng này, trong
khi đất nước này
có nhiều cảnh
đẹp và con người
nói chung là
hiếu khách và
cũng dễ mến.
Tôi chưa bao giờ
nghĩ mình đi du
lịch ở trong nước,
vì đơn giản là
mỗi lần về Việt
Nam là một
chuyến về quê
thăm nhà và bà
con.
Nhưng có cơ hội
đi đây đi đó,
Tôi cũng quan
sát được đôi
điều thú vị, ít
ra là có thể trả lời
cho câu hỏi tại
sao có hiện
tượng "một đi
không trở lại".
Vấn đề sản phẩm
du lịch
Việt Nam có
nhiều cảnh đẹp,
nhưng chúng ta chưa
biết tận dụng
thế mạnh này.
Chúng ta còn nhiều
bãi biển có thể
nói là đẹp chẳng
thua bãi biển
nào trên thế
giới.
Chẳng hạn như
bãi biển Nha
Trang, chỉ có
thể mô tả là quá
đẹp và lại rất
dài (khoảng 9
km).
Phú Quốc cũng có một
số bãi biển đẹp
hoang sơ đến mê
hồn.
Hôm tôi ghé khu
Mũi Dương (Phú
Quốc), với những hàng
dương thẳng tắp
và cát trắng đó
là một nơi hết
sức lý tưởng để
nghỉ mát và tắm biển.
So với các nơi
khác trên thế
giới mà tôi đã
từng đi qua,
những bãi biển
của ta có thể nói
là đẹp hơn nhiều.
Chẳng hạn như
bãi biển Gold
Coast nổi tiếng
của Úc chẳng là
cái thá gì của
bãi biển Nha
Trang!
Thế những Gold
Coast được quảng
cáo rất hay, và
được gìn giữ rất
cẩn thận nên không
có ô nhiễm như
các bãi biển ở
nước ta.
|
Điều đáng buồn
nhất là hầu hết
những thắng cảnh
nước ta đang bị
ô nhiễm trầm trọng,
và đây có thể là
một "downfall" của
Việt Nam.
Ở Nha Trang, đi
trên cáp treo
nhìn xuống biển
mà thấy đau nhói
vì rác rưởi mênh mông
Ở Phú Quốc ở
những bãi biển
đẹp tuyệt vời mà
nhìn thì mắt bị
đau vì những bãi
rác | khổng lồ.
|
Có những nơi
mang tiếng là
khu di tích lịch
sử cấp nhà nước
mà việc bảo tồn
thì chẳng ra gì.
Tháp Bánh Ít (xây
từ thời cuối thế
kỉ 11 ở Qui Nhơn),
được công nhận
di tích lịch sử quốc
gia tháng
12/1982 mà rác
vỏ cam quít ngập đầy
trong tháp!
Nhìn vào cách
trùng tu tháp
này Tôi chỉ biết
lắc đầu dơ tay
lên trời cho
sự dốt nát của
người làm công
việc trùng tu.
Thuở đời nay,
bên cạnh những
viên gạch có độ
tuổi hàng ngàn
năm được hun đúc
và xây rất nghệ
thuật, người ta
trát vào đó
những viên gạch
dỏm và… xi măng.
Trông nó thô
kệch làm sao.
Tôi thật không
hiểu nổi tại sao
lại có cách làm
vô văn hóa như
thế, và tại sao
mấy ông quan văn
hóa lại để tình
trạng này xảy
ra.
Còn ở dinh Độc
Lập (nay là dinh
Thống Nhất) thì
bị xuống cấp
nghiêm trọng.
Phòng ốc
loang lổ, dơ
bẩn, rồi lại có
những cái lô-cốt
có lẽ tồn tại từ
thời bao cấp
của những người
Bộ-đội từ Bắc
mới vào Nam xây
để trồng rau để
"cải thiện đời
sống" vẫn còn
chình ình phía
sau dinh, trông
rất phản cảm.
Còn phía trong,
những toilet (ôi
thoi !
những toilet) ở
đây không được
tu sửa nên bước
vào phòng là mùi
hôi thối nồng
nặc.
Ấy thế mà người
ta tổ chức hội
nghị khoa học
quốc tế ở đây
mới chết người
chứ !
Ở những nơi này,
người ta đều thu
phí vào nhưng
chẳng biết số
tiền đó được sử
dụng cho việc
gì, chắc chắn
không phải cho
việc bảo trì
rồi.
Đó là chưa kể
đến đội quân
chèo kéo
du khách lúc nào
cũng bu quanh họ
làm họ hết
hồn hết vía.
Thật ra, chẳng
đâu xa, ngay
phía ngoài những
khách sạn 5 sao
sang trọng, mỗi
khi khách bước
ra là bị đội
quân này vây đến
nỗi có khách dơ
tay lắc đầu than
trời.
Những người buôn
gánh bán bưng
này không còn
thi vị như trước
nữa, mà họ đã
trở thành một
lực lượng
hung-hãn có thể
bóp méo hình ảnh
một nước Việt
Nam thân-thiện
Thật ra, phần
lớn lực lượng
chèo kéo này là
người từ "miền
ngoài"(Thanh
Hóa, Nghệ An Hà
Tĩnh, v.v…) vào,
chứ không hẳn là
người miền Nam.
Nhìn thấy những
cảnh này, Tôi -
một người Việt-
thấy rất xấu hổ
cho cái văn hóa
đặc thù đó.
| Tôi sẽ không
trách các du
khách đó nếu họ
nói "Tôi sẽ
không bao giờ
quay lại xứ sở
này".
|
| Dịch vụ
nghèo nàn và kém
|
| Dịch vụ du
lịch ở Việt Nam
nếu đem so
với Thái Lan thì
còn kém quá xa.
Ngoại trừ một
số công ti du
lịch lớn, đại đa
số các công ti
du-lịch trung và
nhỏ thì chưa
cónhững hướng
dẫn viên chuyên
nghiệp,am hiểu
lịch sử và
tình hình đại
phương để
thuyết-phục
khách du lịch.
| Ở những nơi
có nhiều thắng
cảnh như Phú
Quốc, còn thiếu
rất nhiều nhân
viên du-lịch có
khả năng hướng
dẫn du khách..
| Nhiều
khi Tôi hỏi
những em làm
hướng dẫn ở
địa phương,các
em ấy chỉ nói
"không biết và
kèm theo một…Nụ
cười!
|
| Hôm ở Qui
Nhơn, Tôi ghé
thăm khu bảo
tàng Quang Trung
và nghe một cô
hướng dẫn thuyết
trình về những
trận đánh gắn
liền với tên
tuổi của vua
Quang Trung mà
không biết nên
cười hay khóc.
| Tôi nghĩ Em
nhầm lẫn giữa
tuyên truyền
và hướng dẫn du
khách, nên những
lời nói và
cách nói của em
biến em thành
một cái loa
tuyên truyền
rất… khôi hài.
|
| Một vấn
đề nổi cộm ở
Việt Nam là vệ
sinh.
| Ghé qua
bất cứ khu du
lịch nào, dù là
những khu nổi
tiếng "danh lam
thắng cảnh",
cái nỗi kinh
hoàng nhất với
du-khách là nhà
vệ sinh.
| Hình sau đây
cho thấy giữa
một khu bảo
tàng Quang Trung
được xây khá
hoành tráng mà
nhà vệ sinh thì
kinh-khủng và
Tôi dám chắc
rằng chẳng có du
khách nào dám
vào đó.
| Thật ra,
chẳng cần đi đâu
xa, du khách chỉ
cần ghé qua cái
toilet của nhà
ga sân bay Phú
Bài (Huế) hay
sân bay Cam Ranh
(Nha Trang),
thậm chí nhà ga
sân bay nội địa
| Tân Sơn Nhất
thì sẽ thấy ngay
người Việt
Nam nói chung
không quan tâm
đến vệ sinh cá
nhân.
| Ở những nơi
(hãy tạm cho) là
"văn minh" này,
Tôi thấy những
cái toilet cũ
kĩ, dơ
bẩn, nhếch nhúa,
và có khi được
thiết kế một
cách rất… ngu
xuẩn. Ngu xuẩn
như thế nào?
| Chẳng hạn
như ở nhà ga sân
bay Phú Bài,
người ta thiết
kế cái toilet đi
tiểu chắc là cho
những người đàn
ông cao 2 m trở
lên, hay như cái
cầu toilet mà
nếu đóng cửa thì
người ngoài vẫn
có thể nhìn vào
thấy mồn một !
| Hay như ở
nhà ga sân bay
nội địa Tân Sơn
Nhất, nơi tập
trung nhiều
chuyến bay hàng
ngày, mà chỉ có
một toilet, đến
nỗi khi mỗi
chuyến bay là có
một hàng người
dài chờ đi
toilet!
| Thật khó mà
tưởng tượng nổi
tại sao một đất
nước đang đổi
mới lại có những
người thiết
kế những thứ
toilet quái đản
như thế hay
những cái đầu
quản lí với một
cái toilet! Nói
đến vệ sinh cá
nhân làm Tôi nhớ
đến chuyện…giấy.
| Những ngày
lưu lại thành
phố Qui Nhơn tôi
ở trong khách
sạn Hải Âu...
| Theo quảng
cáo và chứng
nhận của Tổng
cục Du lịch thì
khách sạn này có
hạng 4 sao tức
là thuộc vào
hạng khách sạn
cao cấp.
| Khách sạn
được xây gần bờ
biển, và người
thiết kế
khách sạn phải
nói là giỏi, vì
ở bất cứ
phòng nào, khách
vẫn có thể nhìn
ra biển, đều
có thể mụch kích
cảnh núi rừng
hùng vĩ, và
đều có thể nhìn
xuống thấy toàn
bộ cảnh quan
của thành phố.
| Phòng ốc
cũng sạch sẽ,
hiện đại, được
trang bị hệ
thống internet
và wifi
tuyệt vời, chắc
chắn là hơn
những khách sạn
5 sao mà Tôi
từng ở Hà Nội và
Sài Gòn, hay các
thành phố lớn
như Montréal,
Los Angeles, San
Francisco ,
New York,
Florence,
| v...v....
|
| Nhưng nếu có
một khách sạn
nào mà du
khách không muốn
quay lại ở thì
Hải Âu là một
khách sạn như
thế.
| Phòng ốc tuy
rất tuyệt
vời, nhưng phần
lớn đều… hôi
thối.
| Nói chính
xác hơn là hôi
thối mùi thuốc
lá.
| Có lẽ vì
khách sạn cho
phép khách hút
thuốc lá trong
phòng, nên vào
phòng nào cũng
hôi mùi thuốc lá
không chịu được.
| Chỉ trong
vòng vài phút mà
Tôi phải
thay đổi đến 4
phòng để có một
phòng có thể tạm
sống được.
| Tôi góp ý
cho mấy người
làm quản lí,
nhưng nhìn qua
thái độ của họ
tôi không hi
vọng gì họ sẽ
thay đổi.
|
| Điều đáng
nói nữa là khách
sạn 4 sao
nhưng trong
phòng không có
đến một cái cơ
bản nhất của
khách: đó là
giấy serviette.
| Tôi hỏi
thì người ta trả
lời là khách sạn
không có
chính sách cung
cấp hộp giấy
trong phòng;
muốn thì phải
mua. Trời! mới
nghe qua, Tôi
tưởng mình
nghe lầm.
| Khách sạn 4
sao gì mà không
có giấy ???
| Họ cho biết
nếu cung cấp hộp
giấy trong phòng
thì khách sẽ ăn
cắp hết.
| À, thì ra họ
sợ khách ăn cắp
giấy, nên làm
khổ du khách.
| Đây có lẽ là
một lối suy nghĩ
nhỏ mọn, chỉ vì
tiết kiệm vài ba
ngàn đồng mà họ
bỏ qua cái
lớn hơn : đó là
thu hút khách.
|
| Thực khách ở
những nhà hàng
Việt Nam đều
quen với tình
trạng không có
giấy serviette.
| Buồn cười
nhất và có lẽ
tục-tĩu nhất là
trong các nhà
hàng hạng trung,
người ta sử dụng
giấy đi cầu để …
lau miệng và lau
tay.
| Còn những
nhà hàng hạng
"bình dân",
người ta
cắt những mảnh
giấy báo thành
những mảnh
vuông nhỏ khoảng
3 x 3 cm để làm
giấy...
| Có nơi
thì cung cấp
những cái khăn
lạnh (và dĩ
nhiên là tính
tiền), nhưng
những ai có
| kinh nghiệm
thì không dám sử
dụng mấy cái
khăn này vì
chúng hàm chứa
hàng triệu vi
khuẩn gây bệnh
trong đó.
| Theo báo chí
phản ảnh thì mấy
khăn lạnh
này được "tái
sinh" bằng một
công nghệ kinh
khủng: sau khi
dùng xong, người
ta tẩy và thấm
nước qua loa rồi
xịt vào đó những
loại
| dầu thơm rẻ
tiền của Trung
Quốc, và vô bao
rồi đem đi giao
cho các nhà
hàng.
| Do đó,
Tôi không ngạc
nhiên chút nào
khi mở ra thì
thấy khăn vẫn
còn những vết
dơ bẩn hiển
hiện trong khăn!
| Thật là kinh
khủng!
| Người ta chỉ
vì lợi nhuận mà
làm bất cứ
chuyện gì, kể cả
chuyện lây bệnh
?
|
| Cái gì
cũng giả...
|
| Nạn làm giả
ở VN đã và đang
làm cho hình ảnh
nước ta đã méo
mó càng xấu xí
hơn.
| Có thể nói ở
Việt Nam bây giờ
cái gì cũng
có đồ giả, đồ
dỏm.
| Quần áo,
đồng hồ,
máy móc, vật
dụng gia đình,
rượu bia, thức
ăn,v.v…đều có
thể giả, và du
khách có khi
phải trả cái giá
đắt cho sự giả
tạo này.
| Chẳng riêng
gì du khách,
ngay cả người
dân trong
nước cũng thiếu
tin tưởng vào
hàng hóa "Made
in Vietnam".
| Nạn làm đồ
giả ở nước ta
đang trở thành
một Quốc Nạn.
|
| Kinh nghiệm
cá nhân của Tôi
có lẽ là một
bài học ?
| Trên đường
từ Kiên Giang về
TPHCM, Tôi
và anh bạn ghé
vào một quán ăn
vừa giải lao
vừa nhâm nhi,
Tôi kêu hai chai
bia "Ken",
thì thằng Em dơ
tay ngăn lại
ngay.
| Tôi ngạc
nhiên hỏi tại
sao thì nó giải
thích: coi chừng
bia giả.
| Trời, bia mà
giả à ? Nó giải
thích rằng trong
thời gian gần
đây bia Heineken
do bán quá chạy
nên bị giả
nhiều, nhất là
bia chai vì
chai dễ giả hơn
là bia lon.
| Hễ bất cứ
cái gì có vẻ nổi
tiếng trên thị
trường thì có
đồ giả hay đồ
nhái ngay.
|
| Hôm ở Qui
Nhơn, hai lần đi
mua bin để vào
máy chụp hình là
hai lần bị bin
giả.
| Bin
cũng được đóng
hộp và bao bì
rất "xịn", nhưng
chụp chưa đầy 5
tấm hình thì …
hết bin.
| Tôi đã phải
trả 30.000 đồng
cho 8 cục bin
như thế.
| Tiền thì tốn
chẳng bao nhiêu,
nhưng giận nhất
là đứng trước
một cảnh đẹp,
ưng ý mình, mà
đành bó tay vì
máy nói
"Battery Empty"
(hết bin) để ghi
lại.
| Có khi Tôi
muốn thốt lên
lời chửi thề cho
hả dạ, nhưng
nghĩ lại thì
biết chửi ai đây
?
| Chửi cái văn
hóa dỏm, cái văn
hóa lường gạt
của dân mình ư ?
| Đành phải
ngậm miệng và
bấm bụng chịu
đau thôi..
|
| Giá cả quá
đắt...
|
| Tôi đã nói
qua những dịch
vụ kém cỏi của
du lịch Việt
Nam, nhưng có
cái làm chùng
bước du khách
nhất là giá cả
quá đắt đỏ.
| Khách sạn o Việt
Nam bây giờ, dù
là khách sạn
không sao, giá vẫn
40-50 USD/phòng.
| Khách sạn 3
sao trở lên thì giá
tuy còn quá rẻ
so với các khách
sạn cùng hạng ở
Tây phương,
nhưng lại khá
đắt so với các
khách sạn trong
vùng Đông Nam Á.
| Với những dịch
vụ nghèo nàn như
ở nước ta thì
Tôi nghĩ sẽ
không khó cho du
khách khi họ
chọn đi Thái Lan và
Mã Lai vì ở
những nơi này
giá cả còn rẻ (hơn
Việt Nam) mà
dịch vụ thì
lại tốt hơn gấp
mấy lần..
|
| Có một hiện
tượng ở những
tỉnh lẻ là người
ta hay "chém" du
khách và Việt kiều.
| Một hôm, Tôi
và một người bà
con vào quán Bảy
Mẫu trên đường
Xuân Diệu, Thanh-
| Pho
Qui Nhơn...
| Quán ăn
thuộc loại bình
dân,chứ
chẳng phải sang
trọng gì, nhưng
vì nằm gần biển
nên Tôi muốn
ngồi đó mà ngắm
biển cho vui
mắt.
| Tôi gọi 1
con cá lớn bằng
gang tay, nửa
con gà luộc, và
4 lon bia "Ken".
| Đến khi
gọi tính tiền,
Tôi thấy con số
tròn trĩnh
300.000 đồng.
| Nhìn qua thì
tôi biết mình
bị "chém", nhưng
Tôi làm bộ hỏi:
con số 300 ngàn
tròn quá hả em ?
Người tính tiền
là một em bé
trai khoảng 19
tuổi gì đó cười
mà không nói gì
trước câu bình
phẩm của Tôi.
| Nhưng Tôi
vẫn vui vẻ trả,
cho dù người bà
con muốn cãi
cọ và "kiếm
chuyện" vì anh
ấy là dân
địa phương
và thấy giá bất
hợp lí.
|
| Tưởng bị
chém ở quán là
xong, ai dè lên
xe taxi lại bị
chém tiếp.
| Từ quán Bảy
Mẫu đến Khách
sạn Hải Âu chỉ
khoảng 2 hay cao
lắm là 3 cây số,
và vì
| đêm đó
(28/12, khoảng
10 pm) Việt Nam
thắng Thái Lan
nên để an toàn
kêu taxi đi
về khách sạn.
| Chiếc taxi
của hãng Mai
Linh (rất tiếc
là tôi quên số)
đi đến đường
Nguyễn Tất
Thành thì không
đi thêm được nữa
vì quá đông
người và xe gắn
máy.
| Tôi đành bảo
anh tài xế cho
Tôi xuống xe
cuốc bộ khoảng
500 thước gì đó.
| Nhìn đồng hồ
tôi thấy 30
ngàn đồng!
| Tôi biết
mình bị chém, vì
quãng đường đó
chỉ tốn 15 ngàn
là cùng.
| Thôi thì đêm
nay vui nên mình
có thể cho anh
ta thêm chục
ngàn cũng chẳng
sao.
| Nghĩ thế Tôi
vui vẻ trả
tiền...Nhưng vì
ban đêm và Tôi
tin anh ta, nên
cầm tiền thối,
| Tôi không để
ý là anh ta lấy
bao nhiêu ?
| Đến khi về
khách sạn
thì thấy anh ta
lấy đến 50 ngàn
đồng!
| Thế là
bị chém đến 3
lần...
| Cũng là một
chuyến đi
đáng nhớ đời.
|
| Có khi họ
"chém" trước mặt
mình chứ chẳng
lén lút gì.
| Chẳng hạn
như hôm đi thăm
khu du lịch sinh
thái Hàm-Hô
(Bình Định).
| Ông anh
Tôi (người địa
phương) vào mua
vé, mỗi vé giá
12 ngàn đồng.
| Nhưng đến
khi cầm vé thì
thấy trên giấy
ghi là 10 ngàn
đồng, anh Tôi
bèn hỏi tại sao
thêm 2 ngàn đồng
?
| Người bán vé
thản nhiên nói
vì phải thêm
phần bảo hiểm !
| Hỏi bảo hiểm
gì thì anh chàng
bán vé không trả
lời được và bắt
đầu nói ngọng.
| Tôi nói với
ông anh "Thôi,
cãi cọ làm gì
với 2 ngàn
đồng, mình bỏ
qua cho chuyến
đi được vui".
| Ông anh Tôi
còn ấm ức nói :
Làm ăn kiểu này
thì mai mốt ai
dám vô đây ?
| Đúng, Tôi
cũng nghĩ như
anh, với cách
làm tiền trắng
trợn như thế thì
du-khách có thể
mỉm cười cho ăn,
nhưng Họ
sẽ không quay
lại một lần nữa.
|
| Cuối năm
2008 ngành du
lịch đang than
vản vì du khách
đến Việt Nam
giảm so với năm
ngoái.
| Thật vậy,
nhiều khách sạn
Tôi ở qua đều
than trời về
tình trạng phòng
trống, không có
người thuê.
| Cũng may mà
có khách Việt
kiều về
thăm quê, chứ
nếu nguồn khách
này giảm
nữa thì quả là
một thất bại.
| Nói gì thì
nói, tình trạng
"một đi không
trở lại" là
một xu hướng hết
sức đáng ngại.
| Các giới
chức đang bàn kế
hoạch để thu hút
du khách trở
lại Việt Nam.
| Theo Tôi có
lẽ hơi muộn.
Nhưng muộn còn
hơn không.
| Tôi nghĩ du
khách có thể
quay lại Việt
Nam nếu ngành du
lịch chấn chỉnh
lại dịch vụ,
| xóa bỏ nạn
chèo kéo
du-khách,
điều chỉnh giá
cả cho hợp lí,
và một điều
không thể thiếu
được : Do la
Vệ-Sinh.
|
Nguyễn Văn Tuấn
(Sydney
Australia)_.__