Mắt và chất Lutein kỳ diệu
Bác sĩ Nguyễn Ư Đức

   
Đôi mắt là cửa sổ của linh hồn, điều này ai cũng biết nhưng không ai
  để ư. Cho đến khi đôi mắt bị mờ, mới vội vă đi t́m Bác sĩ Nhăn khoa.
  Thông thường người ta hay nghĩ mắt mờ chỉ cần thay gọng kính là xong
  ngay. Nghĩ như thế là lầm. Năm 2007 thống kê Hoa Kỳ cho biết là số
  người đi tune up xe hơi nhiều hơn là đi khám mắt. - Trong ngũ giác,
  mắt -thị giác - là điều đáng sợ nhất v́ nếu như đời đen tối th́ c̣n ǵ
  là lẽ sống nữa.
  Có 3 căn bệnh đưa đến sự mù mắt là mắt cườm, áp suất trong mắt cao
  (glaucoma) và bệnh suy thoái của vơng mạc (age related macular
  degeneration viết tắt là A.M.D)
     Có 2 chất lutein và zeaxanthin là chất carotenoids giúp chống lại các
  bệnh về mắt khi ta về già.
  Hai chất này không có ở trong cơ thể mà phải do thức ăn và dinh dưỡng đem đến.
  Chất Lutein tạo thành màu vàng của trái bắp và ḷng đỏ trứng gà.  So
với 2 năm      trước đây chỉ có 40% người Mỹ là biết đến chất này mà
thôi,
  ngày nay con số đó lên tới 60%.  Ngoài sự bảo vệ đôi mắt, 2 chất này
  c̣n giúp trợ tim và bộ óc làm việc đắc lực thêm nữa.  Đó là 2 chất
  antioxidants chống free radicals hay tàn phá tế bào các mô.

  1. Mắt Cườm (cataract)
  Người tuổi già từ 65 - 74 th́ 23% sẽ bị mắt cườm và nếu từ 75 trở lên,
  con số là 50%.  Mắt cườm là khi thủy tinh thể của con mắt bị mờ dần
  cho đến khi trắng xóa, gây mù mắt.  Cũng giống như ḷng trắng trứng
  gà, nếu đun sôi th́ từ từ sẽ biến từ thể lỏng sang thể đặc, ánh sáng
  làm sao xuyên qua được.
  Thủy tinh thể được cấu tạo bằng chất đạm (protein) trong đó chứa
  lutein và zeaxanthin, tuy rằng không nhiều bằng ở trong vơng mạc.
  Bịnh mắt cườm là so sự hấp thụ tia hồng tuyến ngoại (ultra violet) của
  ánh mặt trời, do đó nên đeo kính mát là cách để ngăn chận sự hấp thụ
  này
  . Bịnh mắt cườm c̣n là bệnh của tuổi già, nhưng nguyên nhân chính là
  do “free radicals” mà ra.  Người ta khám phá ra rằng có từ 40 đến 50
  căn bệnh con người đều do free radicals gây nên.
  - Người nào thường xuyên tiếp thu 2 chất này sẽ giảm được bệnh mắt
  cườm và sẽ không bị giải phẫu mắt nữa.
  Bác sĩ nhăn khoa sẽ làm lỏng thủy tinh thể bằng lutein vibration, sau
   đó hút hết ra và thay thế bằng một contact lens.  Lutein có ở trong
  rau dền (spinach) mà có mấy ai ăn rau này hàng ngày đâu?
    Nên cữ hút thuốc, uống rượu, tránh tia X rays khi chiếu điện, người
  nào bị bệnh tiểu đường có cơ nguy bị bệnh mắt cườm sớm hơn là người
  thường.
    Sau đây là những sinh tố giúp chống bệnh mắt cườm:
  - Sinh tố A (cần từ 25.000 đến 50.000 I.U)
  - B1, B2, B5 tức B complex 50 mg mỗi ngày,
  Sinh tố C 3000 mg uống 4 lần một ngày,
  - Sinh tố E 400 I.U cần chất zinc 50 mg không quá 100 mg.
  Ngoài công hiệu bảo vệ đôi mắt, chất lutein c̣n ngăn lượng LDL tức là
  chất cholesterol xấu tăng và bám vào thành mạch máu, giảm sự lưu thông
  của máu dẫn đến bệnh tim và stroke.
  Lượng lutein c̣n giúp tăng sự hoạt động của năo bộ. C̣n chống được sự
  tàn phá của ánh nắng mặt trời trên làn da và ung thư da.

  2.Bệnh A.M.D age related macular degeneration
  Trên vơng mạc có một điểm giúp ta nh́n thật rơ chi tiết đó là điểm
  macula.  Điểm này khi ta về già thường bị suy thoái dẫn đến mù mắt.
  Do free radicals tàn phá, điểm macula chứa đựng rất nhiều 2 chất
  lutein và zeaxanthin, nên càng về già phải cung cấp 2 chất này cho đầy
  đủ.
  Thí nghiệm cho thấy những người già dùng 10 mg lutein mỗi ngày giảm
  bệnh này rất nhiều.  Ngoài ra nên ăn nhiều rau xanh như rau dền
  (spinach), rau broccoli, rau cải (bok choy).

  3. Bệnh Glaucoma
  Bịnh này do áp suất trong con mắt từ từ tăng lên làm hư hại dây thần
  kinh mắt gây sự mù ḷa, nếu không chữa kịp thời.  Đó là nguyên nhân
  thứ nh́ gây sự mù mắt bịnh mắt cườm.  Xảy ra sau tuổi 60 có thể sớm
  hơn từ 40 tuổi, do thiếu dinh dưỡng, stress và bệnh tiểu đường.
  Áp suất trong con mắt khác với áp suất trong mạch máu.  Có thể xảy ra
  từ từ gọi là kinh niên hoặc cấp tính.
   Triệu chứng gồm có mắt mờ, mắt nh́n hạn hẹp (tunnel vision), nhức mắt,
  buồn nôn, mắt đỏ.
  - Chỉ có BS nhăn khoa mới định được bệnh này.  Cách chữa dùng thuốc
  nhỏ mắt như timolol maleate làm giảm áp suất, có người phải nhỏ suốt
  đời.
  Nếu không thuyên giảm một ngày nào đó bệnh trở thành cấp tính, áp suất
  tăng quá cao, nước trong mắt không có lối thoát phải đưa đi nhà thương
  cấp cứu liền để chữa trị bằng tia laser nếu không sẽ bị mù tức khắc.
  - Cách ngăn ngừa:  Nên ăn rau trái ăn nhiều hạt nguyên chất như bánh
  ḿ nâu, ít dùng chất béo, tránh uống cà phê, rượu, thuốc lá.
  Dùng thêm sinh tố A, B1, C, alpha lipoid acid, khoáng chất như
  chromium, magnesium, lecithin fatty acids, ginkgo biloba, bilberry
  chống quáng gà lúc chập tối (các phi công thời đệ nhị thế chiến hay
  dùng bilberry để nh́n rơ lúc bay phi vụ ban đêm).
  - Ngoài ra có chất pycnogenol lấy từ vỏ cây thông bổ sung mạch máu
  nuôi con mắt là một chất antioxidant chống free radicals cần chất
  Zinc.
  Tóm lại, pḥng bệnh hơn trị bệnh, các cụ có thể ngăn ngừa các bệnh về
  mắt nếu dùng thêm Lutein và zeazanthin cùng các sinh tố kể trên.
  Tất cả đều t́m thấy ở trong bột gạo lức mà giờ đây tôi mới được biết
  chưa có thức ăn thiên nhiên nào sánh bằng.
  theo Daily.mail

  4  Cách Bảo Vệ Mắt Khi Sử Dụng Computer

  1. Trong khi làm việc thỉnh thoảng rời mắt khỏi màn h́nh
  Làm việc trên computer đ̣i hỏi bạn phải nh́n vào màn h́nh với khoảng
  cách không đổi trong quăng thời gian dài. V́ thế, bạn nên đổi hướng
  nh́n thay cho việc tập trung nh́n vào một điểm. Khi rời mắt khỏi màn
  h́nh trong ít giây, bạn hăy tập nh́n vào các điểm ở xa.  Đây là cách
  hữu hiệu nhất để thư giản đôi mắt.

  2. Đặt màn h́nh PC ở vị trí thích hợp
  Màn h́nh được đặt cách mắt từ 45 đến 60 cm là hợp lư nhất.  Các thầy
  thuốc nhăn khoa cho rằng, bạn nên chọn bàn và ghế máy tính phù hợp với
  kích thước cơ thể của ḿnh.
  Khi ngồi làm việc với máy tính, phải giữ cho tư thế hướng thẳng về
  phía trước.  Nếu bạn đặt máy tính lệch với tầm nh́n, khiến cho cơ mắt
  phải hoạt động căng hơn, làm ảnh hưởng đến thị lực của mắt.

  3. Ánh sáng phù hợp
  - Ánh sáng nơi làm việc nên có độ chiếu sáng vừa phải sẽ có lợi cho
  sức khoẻ của mắt.  Nên nhớ rằng, màn h́nh vi tính đă tự phát ra ánh
  sáng đủ để bạn nh́n.  Nếu bạn làm việc ở văn pḥng với ánh sáng điện
  quang thông thường, nên sử dụng thêm một chiếc đèn bàn nhỏ để sử dụng
  máy tính.

  4. Thư giản giữa giờ làm việc
  - Theo các chuyên gia, cứ 40 - 50 phút bạn nên nghỉ mắt rời khỏi màn
  h́nh trong khoảng 5 phút. Trong quăng thời gian ngắn đó, cơ thể cần
  được bổ sung ôxy bằng cách hít thở thật sâu và uống một ít nước.
  Thông thường, các pḥng đặt máy tính thường khô ráo, v́ thế, chớp mắt
  thường xuyên cũng là một cách hữu hiệu để hồi phục mắt và tránh khô
  mắt.
  Ngoài ra các hoạt động khác như đi lại, vận động cũng giúp giảm căng mỏi mắt.
  Trên đây là những phương pháp đơn giản, hiệu quả để bảo vệ đôi mắt mà
  không phải ai khi làm việc với máy vi tính cũng biết
  Bảo vệ đôi mắt là giữ ǵn vẻ đẹp và pḥng chống lăo hoá cho bạn

  8 Kẻ Thù Của Mắt  - Chú Ư !
  Trong cuộc sống hằng ngày, có những thói quen gây nhiều tổn thương cho
  mắt.  Vậy nên chúng ta phải chú ư...

  1/ Rượu
  Rượu là kẻ thù lớn và nguy hiểm nhất đối với đôi mắt.  Tại sao có
  người sau khi uống rượu lại đỏ mặt, nhiệt độ trong cơ thể tăng lên vùn
  vụt.  Đó là do rượu có thể đẩy nhanh tuần hoàn máu, làm cho huyết quản
  mao mạch dăn nở, ph́nh to.  Vùng da ở xung quanh mắt rất mềm, huyết
  quản lại rất nhỏ, nếu uống quá nhiều rượu, huyết quản mao mạch rất dễ
  bị đứt, vỡ và h́nh thành các nốt đen nhỏ lấm chấm trên da.
  - Biện pháp để đối phó với kẻ thù nguy hiểm này là “trốn” rượu càng xa
  càng tốt.  Nếu trong trường hợp bất khả kháng không thể tránh được,
  nên uống nhiều nước để vô hiệu hoá những ảnh hưởng của rượu đối với
  da.

  2/ Không khí ô nhiễm
  Bạn thường mất cảnh giác với kẻ thù này.  Đến khi bạn chú ư đến nó th́
  nó đă làm bạn tổn hại rồi. Lúc đi ra ngoài, kể cả bạn không trang
  điểm, th́ bạn cũng nên đánh một ít kem dưỡng da và phấn nền, như thế
  sẽ có tác dụng ngăn ngừa bụi bẩn, vi khuẩn. Lúc ở trong nhà, bạn nên
  tạo dựng một môi trường trong lành, sạch sẽ.
  Dùng máy làm sạch không khí để thanh lọc hết các chất ô nhiễm như bụi
  bẩn, khói thuốc, mùi hôi tanh, lông động vật, vi sinh vật và các chất
  nhiễm bẩn khác mà bạn không thể nh́n thấy được.

  3/ Mỹ phẩm hết hạn ( expired date )
  Khi bạn mở một tube mascara , bút kẻ mắt hay hộp phấn trang điểm mắt
  mới, vi khuẩn sẽ bắt đầu xâm nhập vào.  Sau khi bạn mở ra sử dụng
  những đồ mỹ phẩm này, rồi đóng lại vào hộp, nhiều lần như thế vi khuẩn
  tích tụ ngày càng nhiều, một khi nó vào mắt th́ mắt bạn sẽ bị nhiễm
  khuẩn hoặc dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng khác.
  V́ vậy, khoảng 6 tháng nên thay mỹ phẩm 1 lần, chải mi th́ 3 tháng nên
  thay một lần.

  4/ Ăn kiêng không đúng cách
  Theo một nghiên cứu chỉ rơ, trong các loại rau tươi và hoa quả chứa
  đựng nhiều chất như Vitamin E, C, chất Ca-ro-tin và kẽm (Zn) …  có thể
  pḥng chống các bệnh và nếp nhăn quanh mắt.  Nếu ăn kiêng, hạn chế ăn
  các chất béo và chất bột là rất đúng nhưng đồng thời phải tăng thêm
  lượng rau xanh và hoa quả.  Ăn nhiều loại viên nang bổ sung Vitamin là
  một ư kiến rất hay nhưng không được xem là món ăn chính.

  5/ Thiếu ngủ
  Nếu bạn thường xuyên phải làm việc tới 2 - 3 h sáng, 7 h phải vội dậy
  đi làm sẽ khiến sức khỏe cơ thể bị tổn hại.  Muốn chiến thắng kẻ thù
  này, nhất định bạn cần nắm bắt từng cơ hội để ngủ.
  Trên xe đi làm, trong lúc nghỉ trưa, lúc chờ cắt tóc … chỉ cần có chút
  thời gian, bạn nên nhắm mắt 2 - 5 phút relax , như thế mới có thể giữ
  được đôi mắt trong sáng mạnh khoẻ, thoát khỏi nỗi muộn phiền về quầng
  thâm mắt & nếp nhăn.
  Bạn cần lưu ư, cố gắng hết sức để tránh nạp vào người chất cafein bởi
  v́ nó có thể làm ảnh hưởng đến quy luật nghỉ ngơi của bạn.

  6/ Bệnh khô mắt
  Khô mắt có thể làm cho mắt trở nên không có thần sắc, khiến người khác
  luôn có cảm giác như bạn lúc nào cũng buồn rầu. Biện pháp tốt nhất để
  tiêu diệt kẻ thù này đó là không ngừng bổ sung nước cho mắt.  Hầu hết
  các chuyên gia làm đẹp và các chuyên gia về mắt đều khuyên nên sử dụng
  thuốc nhỏ mắt v́ nó có ích cho bạn cho dù bạn có đeo kính áp tṛng hay
  bất cứ loại kính nào khác.

  7/ Tia nắng mặt trời
  Quá nhiều tia tử ngoại chiếu vào sẽ tạo thành nếp nhăn quanh mắt, đục
  thuỷ tinh thể và các bệnh khác về mắt.  Khi đi ra ngoài, bạn nên đeo
  kính râm hoặc kính chống tia tử ngoại, như thế có thể bảo vệ rất tốt
  cho mắt của bạn.

  8/ Thuốc lá
  Thuốc lá một khi được châm lửa th́ tuyệt nhiên là một kẻ thù đáng sợ.
  Các nghiên cứu khoa học gần đây càng chỉ rơ điều đó.  Thuốc lá có thể
  sản sinh ra những nếp nhăn xung quanh mắt.  Kể cả bạn không hút thuốc
  th́ cũng không nên lơ là mất cảnh giác với khói thuốc từ người khác.
  Hơi và khói thuốc của người khác hút cũng có thể phá hoại cơ thể và
  dung nhan của bạn.
  Chú ư : Khám kiểm tra mắt hàng năm
  Vậy với đôi mắt, một trong những bộ phận quan trọng nhất của cơ thể
  chúng ta th́ sao?
  Chú ư khám kiểm tra mắt
  V́ người Việt Nam chúng ta c̣n chưa mấy quen với việc kiểm tra sức
  khỏe định kỳ, do đó cũng chẳng mấy người chịu đi khám kiểm tra mắt nếu
  vẫn chưa thấy mắt có biểu hiện đặc biệt khác thường.  Thật ra mắt
  chúng ta cũng cần có lịch khám đều đặn, chỉ có điều không cần thiết
  phải quá thường xuyên.  Đó là để phát hiện sớm những căn bệnh về mắt,
  đồng thời giúp làm chậm quá tŕnh lăo hóa mắt cho mọi người.
  Lần khám mắt đầu tiên nên bắt đầu trước 5 tuổi.
  Từ đó đến năm 19 tuổi, chúng ta cần khám kiểm tra mắt ít nhất 1 lần để
  phát hiện sớm nguy cơ mắc bệnh suy giảm thị lực và nhiều căn bệnh cơ
  bản khác về mắt.

  Từ 20 - 30 tuổi, nên khám mắt 1 lần.
  Từ 30 - 40 tuổi nên khám mắt 2 lần.
 Khám mắt định kỳ để phát hiện những triệu chứng sớm của các bệnh như
  glaucoma (bệnh tăng nhăn áp) và điểm đen vơng mạc (sự lăo hóa khiến
  mắt giảm thị lực). Nếu được phát hiện kịp thời, những chứng bệnh này
  hoàn toàn có thể điều trị được.
  Sau 40 tuổi, chúng ta nên kiểm tra mắt định kỳ mỗi 2 đến 4 năm; trên
  65 tuổi nên khám mắt 2 năm / lần.
  Với những người bị bệnh tiểu đường hoặc trong gia đ́nh có tiền sử bệnh
  án về mắt th́ nên khám bác sĩ định kỳ theo sự chỉ định của bác sỹ.

  Chống nắng cho mắt
  Kính mát không chỉ để giúp bạn pḥng tránh những vết chân chim nơi
  khóe mắt vốn rất dễ h́nh thành khi phải nheo mắt quá nhiều.
  Kính mát c̣n là để bạn ngăn chặn những tác hại của tia cực tím cùng
 những bước sóng khác có thể khiến bạn bị đục nhân mắt hoặc bị điểm đen
  vơng mạc.
  Tốt nhất, bạn nên sử dụng kính mát thường xuyên, vào bất cứ khi nào ra
  đường, đặc biệt là ở những vùng có ánh sáng chói gắt (gần mặt nước
  hoặc tuyết) và không nên chỉ dùng trong mùa hè & mùa thu, đông & xuân

  theo Y tế phổ thông

  Bảo Vệ Đôi Mắt Cẩn Thận
  Hai mắt là ngọc qui' chúng ta cần bảo vệ cẩn thận suốt đời .
  Đôi mắt đă được gọi bằng nhiều tên rất biểu tượng như là đôi mắt
  huyền, mắt nhung, mắt biếc, mắt buồn tênh, mắt nai tơ, mắt t́nh nhân,
  mắt thù hận, mắt bạc t́nh, mắt dao cau, mắt sắc như dao, mắt bơ vơ,
  mắt xanh, mắt lá dăm, mắt nai....
  Ciceron nói: “Khuôn mặt là chân dung của tâm hồn, diễn tả bằng cặp mắt”
  Cùng nhận xét này, Mạnh Tử góp ư: “ Bụng ngay thẳng th́ con ngươi
  trông sáng tỏ.  Bụng đầy tà khúc th́ con ngươi mờ đục, tối tăm”.
  Rừng thơ có cả nhiều ngàn câu nói đến đôi mắt.  Xin ghi lại:
  “Mắt Biếc” của Bích Khê diễn tả nhiều khả năng đáng yêu của mắt:
  “Ôi! cặp mắt của người trong tơ ngọc
  Sáng như gươm và chấp chóa kim cương
  Mỗi cái ngó là một v́ sao mọc!
  Mỗi liếc yêu là phảng phất mùi hương.
  Hai mắt ấy chói ḥa quang sáng ngợp
  Dẫn hồn ta vào thế giới thiêng liêng.
  Hớp nhiều trăng cho niềm trinh rất ngớp
  Say nhạc hường nổi bồng giữa đào nguyên”

  và của Trịnh Công Sơn với “ Những con mắt trần gian” :
  “Những con mắt t́nh nhân,
  Nuôi ta biết nồng nàn
  Những con mắt thù hận,
  Cho ta đời lạnh câm
  Những con mắt cỏ non,
  Xanh cây trái địa đàng
  Những con mắt bạc t́nh,
  Cháy tan ngày thần tiên...”
  Một cách thực tế, Addison nhận xét: “Trong tất cả các giác quan, thị
  giác toàn hảo và thích thú nhất”.
  Người ḿnh vẫn so sánh: “Hai mắt là ngọc, hai tay là vàng”.
 mắt là cơ quan để thu h́nh ảnh và nh́n sự vật, như một chiếc máy ảnh,
  nhưng với một cấu trúc tinh vi và những khả năng hoàn hảo gấp bội.

  a - Nhăn cầu là bộ phận phần chính của mắt nằm trong ổ mắt và được mi
  mắt bảo vệ ở phía trước.
  - Ổ mắt do các xương g̣ má, xương trán, xương sống mũi họp thành.
  Đây là một khối h́nh cầu mà kích thước do di truyền quyết định.  Khi
  mới sinh ra, trẻ nh́n xa rơ hơn v́ nhăn cầu nhỏ.
  Tới giai đoạn tăng trưởng, trẻ nào có nhăn cầu to do di truyền sẽ nh́n
  gần rơ ràng hơn.
  Tuổi tăng trưởng lại trùng vào thời gian bắt đầu đi học, nên các em
  này thường hay bị cận thị.
  V́ vậy, cận thị thị được “cho là” do đọc sách nhiều, ngồi gần màn h́nh
  tivi, đọc sách thiếu ánh sáng...
  Phía ngoài của mắt là 6 bắp thịt nhỏ, dài để di động nhăn cầu nh́n về
  nhiều phía.

  b - Mi mắt là một lớp da với nhiều cơ và mô liên kết lót bằng kết mạc.
  - Mi mắt nhắm lại khi giác mạc bị kích thích, đe dọa hiểm nguy.  Viền
  quanh mi mắt là hai hàng lông mi để ngăn vật lạ bay vào mắt và chớp
  chớp khi bẽn lẽn t́nh yêu.
  Một hàng lông mày nằm phía trên mắt ngăn mồ hôi, chất lỏng chảy vào mắt.
  Nằm dưới mi mắt trên là những tuyến, tiết ra nước mằn mặn để mắt khỏi khô.
  Mắt thông với miệng bằng một cái ống nhỏ nằm ở góc trong mi mắt. Cạnh
  mi có nhiều tuyến tiết ra chất nhờn, mồ hôi...
  Mi mắt chớp mở mỗi vài giây, có tác dụng như cặp gạt nước kính xe hơi,
 để loại bỏ bụi bặm bám trên giác mạc.  Đêm ngủ, mi mắt khép kín để
  giác mạc khỏi bị khô.
  Lâu lâu nhiều người hay nháy mi mắt và e ngại đó là triệu chứng của
  bệnh tật.  Thực ra, đây chỉ là sự co giựt của cơ trên mi mắt và thường
  thường xẩy ra khi cơ thể mệt mỏi, căng thẳng.
  Nháy mắt kéo dài trong vài giây, không nguy hại, chỉ cần thoa nhẹ lên
  mi một chút là hết.
  Đôi khi nháy mắt liên tục cũng thấy trong bệnh đa xơ cứng (multiple
  sclerosis), co giựt cơ mặt (facial tic).

  c - Phần trước của nhăn cầu là giác mạc (cornea, cornée), không vẩn
  đục, không mạch máu và rất nhạy cảm với với sự đau đớn.  Phủ lên giác
  mạc là kết mạc (conjunctiva) trong suốt, có rất ít mạch máu.

  d - Thủy tinh thể (lens, cristallin) là bộ phận quan trọng tiếp nhận
  và hội tụ ánh sáng h́nh ảnh lên vơng mạc (retina, rétine).
  Đây là một cấu trúc hai mặt lồi, trong suốt, gồm có nước và chất đạm,
  nằm sau đồng tử và có thể thay đổi độ cong để mắt có thể thấy rơ sự
  vật. Tinh thể dẹp xuống khi tập trung vào vật ở xa và vật nh́n nhỏ.
  Tinh thể dầy lên để tập trung vào vật ở gần, vật nh́n thấy to.  Đó là
  sự điều tiết của mắt.  Khả năng này hoàn toàn tự động, con người không
  điều khiển được.

  e - Ánh sáng lọt qua đồng tử (pupil, pupille), một lỗ nhỏ nằm giữa mống mắt.

  g - Mống mắt (iris) - là cái màng che trước thủy tinh thể.  Một cơ
  ṿng bao quanh bờ mống mắt điều khiển đồng tử thu nhỏ khi ánh sáng
  mạnh hoặc mở rộng khi ánh sáng yếu.  Đồng tử cũng mở rộng khi ta có
  cảm xúc kinh ngạc, sợ hăi hoặc hớn hở, vui mừng. Tùy theo mống mắt có
  nhiều hay ít chất mầu mà có người có mắt đen, mắt xanh, mắt nâu...

  h - Vơng mạc (retina, rétine) là lớp tế bào nhạy cảm với ánh sáng, lót
  phía trong mắt.
  Đây là cấu trúc căn bản của cặp mắt, có công dụng như tấm phim của máy
  ảnh để thu nhận và ghi lại cả ngàn h́nh ảnh, tĩnh cũng như động, suốt
  ngày này qua tháng khác mà không cần thay phim như trong máy ảnh..
  Trên vơng mạc có những tế bào h́nh nón, h́nh que chuyển ánh sáng ra
  những tín hiệu điện năng, được dây thần kinh thị giác chuyển lên năo
  bộ.  Tế bào năo phân tích, tổng hợp các tín hiệu và tạo ra h́nh ảnh
  của sự vật.

  i - Mắt c̣n chứa hai dung dịch lỏng rất quan trọng.  Thể mi (ciliary
  body) với nhiều cơ bắp để thay đổi độ cong của tinh thể đồng thời cũng
  tiết ra một chất lỏng như nước gọi là thủy dịch nằm giữa tinh thể và
  giác mạc.
  Thủy dịch có đủ các thành phần cấu tạo của máu, ngoại trừ tế bào máu.
 dung dịch thứ hai, dịch pha lê, trong suốt, nẳm giữa vơng mạc và tinh thể.

  Vài rối loạn của thị giác
  Nh́n sự vật có vẻ như rất giản dị, nhưng thực ra đây là một diễn tiến
  khá phức tạp với nhiều giai đoạn liên tục khác nhau.
  Ánh sáng vào mắt qua đồng tử.  Đồng tử thay đổi kích thước tùy theo
  cường độ của ánh sáng.
  Đồng tử co hẹp khi có nhiều ánh sáng và mở rộng khi ánh sáng quá ít.
  Ánh sáng vào mắt sẽ được tinh thể hội tụ lên vơng mạc.
  Các tế bào mầu của vơng mạc tiếp nhận h́nh ảnh ánh sáng và chuyển lên
  phần sau của năo bộ qua dây thần kinh thị giác.  Thị giác thành h́nh ở
  đây.
  Mọi rối loạn xẩy ra trong bất cứ giai đoạn nào của diễn tiến này đều
  đưa tới trở ngại cho sự nh́n.
  - Thị lực (visual acuity) là tính sắc bén khi nh́n. Sự vật rơ hay mờ
  tùy thuộc vào cường độ ánh sáng chiếu vào vật đó, vào động cơ thúc đẩy
  sự nh́n, nhưng quan trọng hơn cả là sự toàn vẹn các thành phần của mắt
  như giác mạc, thủy tinh thể, vơng mạc...
  - Khó khăn thường thấy của mắt là do những rối loạn về khúc xạ ánh
  sáng qua tinh thể và giác mạc cũng như khoảng cách từ thủy tinh thể
  tới vơng mạc, trung b́nh là 24 mm.
  Trong t́nh trạng nh́n b́nh thường, ánh sáng đi qua giác mạc, thủy tinh
  thể rồi được hội tụ trên vơng mạc. Nếu ánh sáng tập trung ở phía trước
  hoặc phía sau vơng mạc, th́ thị giác sẽ bị rối loạn.
  a - Viễn thị - khi nhăn cầu hơi dẹp, vơng mạc gần với thủy tinh thể,
  ánh sáng hội tụ phía sau vơng mạc. Muốn nh́n rơ, phải đưa vật xa ra
  một chút hoặc mang kính lồi (convexe) để đưa h́nh trở lại vơng mạc.

  b - Cận thị - khi nhăn cầu dài ra, khoảng cách giữa vơng mạc và thủy
  tinh thể lớn hơn, ánh sáng sẽ tập trung trước vơng mạc.  Nh́n gần th́
  rơ nhưng nh́n xa h́nh ảnh sẽ lu mờ. Người cận thị mang kính điều chỉnh
  lơm (concave), khúc xạ ánh sáng về vơng mạc để nh́n vật ở xa.

  c - Loạn thị (astigmatism) - mặt cong của giác mạc không đều, khúc xạ
  ánh sáng méo mó, không tập trung gọn trên vơng mạc. H́nh ảnh sự vật bị
  lu mờ. Thường thường loạn thị được điều chỉnh bằng kính hội tụ. Ngoài
  ra phẫu thuật hoặc tia laser cũng là những phương tiện rất hữu hiệu để
  điều chỉnh các rối loạn kể trên.

  d - Tăng nhăn áp (glaucoma) - là trường hợp mất thị giác v́ áp suất
  trong mắt lên cao, đưa tới tổn thương cho vơng mạc và dây thần kinh
  thị giác. Giác mạc và thủy tinh thể được nuôi dưỡng bằng thủy tinh
  dịch. - Thủy tinh dịch do các mô bào quanh thủy tinh thể liên tục sản
  xuất để giữ cho phần trong của mắt không bị khô.  Sau khi hoàn tất
  nhiệm vụ, thủy tinh dịch được huyết quản hấp thụ.  Nếu thủy tinh dịch
  bị ứ đọng trong mắt, áp suất mắt tăng cao. Có nhiều nguyên nhân gây ra
  tăng nhăn áp và bệnh có thể xuất hiện ở bất cứ tuổi nào, nhưng nhiều
  hơn ở lớp người cao tuổi. Bệnh diễn tiến âm thầm, đôi khi không có dấu
  hiệu báo trước.
  Một số người than phiền mất một phần thị giác, giảm tầm nh́n. V́ vậy,
  nên đi khám bác sĩ theo định kỳ và đo áp suất trong mắt.

  đ - Đục thủy tinh thể hoặc cườm mắt (cataract) - là nguyên nhân thông
  thường gây ra khiếm khuyết thị giác. Trong bệnh này, chất đạm cấu tạo
  thủy tinh thể trở nên đục như sữa, khiến độ trong của cơ quan này
  giảm, cản trở sự thu nhận ánh sáng. Thay đổi này xảy ra cho mọi người,
  nhất là khi tới tuổi cao.
  Đục thủy tinh thể cũng thấy trong bệnh tiểu đường, bệnh galactose -
  huyết, khi calcium trong máu giảm, khi hút nhiều thuốc lá uống nhiều
  rượu, dưới tác hại của tia tử ngoại, khi dùng thuốc corticosteroid lâu
  ngày với liều lượng cao, khi thiếu dinh dưỡng, thương tích nhăn cầu,
  bệnh của mống mắt...  Đôi khi, trẻ em sinh ra đă bị cườm mắt.
  Đục thủy tinh thể được điều trị hữu hiệu bằng kính điều chỉnh hoặc
  phẫu thuật, thay thủy tinh thể.

  e - Vơng mạc - cũng dễ dàng bị tổn thương, thoái hóa, tách rời và đưa
  tới trở ngại cho thị giác. Cao huyết áp, tiểu đường, cao nhăn áp .. là
  những nguyên nhân thường thấy.
  Chăm sóc mắt - Nhiều người hơi lơ là trong việc giữ ǵn “đôi mắt ngọc”
  của ḿnh.  Đây là một thiếu sót lớn, v́ một tổn thương dù nhỏ của mắt
  cũng có thể dần dần đưa tới khiếm khuyết thị giác.

  Sau đây là một số điều nên lưu ư:

  1. Đừng bao giờ giụi mắt với những ngón tay, dù là ngón tay ngọc ngà
  người đẹp, huống chi lại giụi mắt với bàn tay dính đất, một cái khăn
  nhiễm trùng, một miếng giấy dơ bẩn...

  2. Khi chẳng may có một chất kích thích nào đó, như nước xà bông, nước
  mắm, dầu xe hơi, mỡ ... bắn vào mắt, nên lập tức tạt nước lạnh vào
  mắt.
  Tổn thương cho mắt sẽ giảm thiểu rất nhiều nếu ta làm hành động rất
  giản dị, sẵn có nhưng quan trọng này.

  3. Mang kính bảo vệ mắt khi cắt cỏ, mài cắt kim loại, đi xe gắn máy...
  để tránh vật nhỏ bay vào mắt.  Công nhân làm công việc có rủi ro cho
  mắt, cần mang lính bảo vệ mắt do chủ nhân cung cấp.

  4. Không dùng thuốc nhỏ mắt của người khác, v́ mỗi người có mỗi bệnh
  khác nhau. Ngoài ra, có nhiều loại thuốc nhỏ mắt cấm dùng chung trong vài
  bệnh nhiễm trùng của mắt.
  Nhỏ thuốc vào mắt như sau:  đứng trước một tấm gương, dùng đầu ngón
  tay kéo nhẹ mi mắt dưới xuống, bàn tay kia bóp thuốc vào góc con mắt,
  buông ngón tay giữ mi, chớp mắt vài lần, thuốc sẽ lan đều khắp mắt.

  5. Nhiều người, đặc biệt là quư vị cao niên, hay bị khô mắt, gây ra
  cảm giác rất khó chịu, lâu ngày giác mạc có thể bị trầy.  Nguyên do
  thông thường là tuyến nước mắt tiết ra ít nước mắt hoặc ống dẫn nước
  mắt bị tắc nghẹt. Nên đi khám bác sĩ để t́m nguyên nhân rồi trị liệu.
  Trong khi chờ đợi, có thể nhỏ các dung dịch nước mắt nhân tạo để giảm
  thiểu khó chịu này

  6. Nên cẩn thận với các tia cực tím từ ánh nắng mặt trời.  Tiếp xúc
  trực tiếp và lâu ngày, các tia này có thể gây tổn thương cho giác mặc,
  thủy tinh thể và cũng là nguy cơ đưa tới cao áp suất trong mắt. Thực
  ra, không cần phải mang kính râm mỗi lần ra ngoài nắng.  Nhưng nếu làm
  việc hoặc đi dưới ánh nắng trong thời gian khá lâu th́ nên mang kính
  râm để chặn các tia tử ngoại và khỏi chói mắt

  7. Nên đi bác sĩ khám mắt theo định kỳ.
  - Nếu không có bệnh mắt, nên đi khám mỗi 5 năm, cho tới khi 50 tuổi.
  Sau tuổi này, nên khám thường xuyên hơn để phát hiện dấu hiệu của cao
  áp nhăn và các bệnh khác.
  - Nếu có rối loạn về khúc xạ ánh sáng, nên đi khám mỗi 2 năm hoặc
  thường xuyên hơn, tùy theo chỉ định của bác sĩ.
  Bác sĩ chỉnh mắt (optometrist) có thể khám mắt, đo thị lực, chỉ định
  độ nặng nhẹ của kính và, tùy theo luật lệ từng nơi, có thể điều trị
  mấy bệnh nhẹ của mắt.
  Bác sĩ chuyên ngành nhăn khoa (ophtalmologist) khám, chữa tất cả các
  bệnh của mắt, cho toa kính mắt và giải phẫu mắt..

  8. Ánh sáng khi làm việc, đọc chữ cần vừa phải, thích hợp không sáng
  quá hoặc tối quá để khỏi gây trở ngại cho sự nh́n. Các nhà chuyên môn
  về mắt đều đồng ư là cường độ ánh sáng hoặc ngồi gần màn h́nh tivi
  không gây tổn thương cho mắt.

  9. Nên cẩn thận với mỹ phẩm làm đẹp mắt, v́ nhiều người có thể dị ứng
  với các sản phẩm này. Mua một ít dùng thử, nếu an toàn th́ tiếp tục.
  Tránh để mỹ phẩm rớt vào mắt gây ra kích thích. Bôi mỹ phẩm tô đậm
  lông mi (mascara) vào 2/3 phần ngoài cùa lông, tránh mỹ phẩm rơi vào
  mắt. Kẻ bút ch́ xa mi mắt một chút, tránh đầu nhọn đụng vào giác mạc.

  10. Cẩn thận khi xịt keo tóc, đừng để hóa chất bắn vào mắt.

  11. Nhiều bác sĩ nhăn khoa đề nghị gắn lông mày giả loại lấy ra mỗi
  ngày được, để các tuyến nhờn mi mắt tiếp tục hoạt động b́nh thường.
  Khi uốn cong lông mi, tránh kéo mi mắt quá căng.

  12. Nhiều người than phiền mỏi mắt sau mấy giờ đọc sách, coi máy vi
  tính hoặc làm công việc tỉ mỉ cần sự tập trung của mắt.  Họ e ngại là
  mắt suy nhược, bị bệnh mắt hoặc cần mang kính. Thực ra đây chỉ v́ mắt
  phải làm việc quá khả năng chịu đựng, nên các bắp thịt mệt mỏi. V́
  vậy, lâu lâu nên ngưng công việc, nhắm mắt vài phút, hoặc ngó lên trần
  nhà để nhăn cầu, cơ mắt thư giăn. Ngoài ra cũng nên lưu ư là nếu sức
  khỏe tổng quát không tốt, thiếu dinh dưỡng, mất ngủ, căng thẳng tâm
  thần … cũng làm mắt mau mệt mỏi. Kính mắt chỉ để điều chỉnh khiếm
  khuyết về khúc xạ ánh sáng của nhăn cầu chứ không làm mắt mạnh hơn hay
  yếu đi.

  13. Mắt đỏ cũng là mối ưu tư của nhiều người. B́nh thường, trên giác
  mạc có một số mạch máu nhỏ xíu phủ lên.  Khi nhiểm vi khuẩn, dưới tác
  hại của khói thuốc, hóa chất trong môi trường, uống nhiều rượu, làm
  việc bằng mắt quá lâu, khi “nộ khí sung thiên”, tức giận ... đều làm
  cho máu tụ lại nhiều, mắt sẽ đỏ lên. Khi đỏ mắt do nhiễm bệnh hoặc gây
  ra do hóa chất cần đi bác sĩ để điều trị.  C̣n các trường hợp khác,
  chỉ cần dùng nước lạnh tạt vô mắt hoặc đắp khăn nước lạnh dăm phút lên
  mắt là có thể làm giảm đỏ mắt.

  14. Duy tŕ chế độ ăn uống hợp lư, đa dạng, cân bằng có đầy đủ các
  chất dinh dưỡng, đặc biệt các vitamin A, C, E., các khoáng chất kẽm,
  selenium... Và đặc biệt là giữ tâm thân an lạc, giảm thiểu lo âu, buồn
  bực, ham muốn, giận hờn, ghen tức, đố kỵ...
  “Trời sinh con mắt là gương
  Người ghét ít ngó, người thương ngó hoài
  V́ “ Đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn”, nh́n vào thấy hết gian - ngay,
tốt - xấu...


  Bác Sĩ  Nguyễn Ư Đức