DẪN NHẬP
Giáo Hội đă Tiến Vào Ngàn Năm Thứ Ba, theo Đức Thánh
Cha Gioan Phaolô II, như đang tiến vào một Mùa Xuân
Gieo Tin Mừng Cứu Độ, một mùa truyền bá phúc âm hóa
mới cần phải được nở rộ từ Đại Năm Thánh 2000.
“Thiên Chúa đang mở ra trước mắt Giáo Hội một chân
trời nhân loại hết sức thuận lợi cho việc gieo văi
Phúc Âm. Tôi cảm thấy rằng đă đến lúc tất cả năng
lực của Giáo Hội cần phải dấn thân vào một việc
truyền bá phúc âm hóa mới, cũng như vào việc truyền
giáo ad gentes (cho các dân tộc). Không một tín hữu
nào tin tưởng vào Chúa Kitô, không một tổ chức nào
của Giáo Hội được phép tránh né nhiệm vụ trên hết
này: đó là nhiệm vụ phải loan truyền Chúa Kitô cho
tất cả mọi dân nước”.
(Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II, Thông Điệp Sứ
Mệnh Đấng Cứu Chuộc Redemptoris Missio, ban hành
ngày 7/12/1990, ban hành ngày 16/10/1979, đoạn 3.4)
Thế nhưng, để Gieo Tin Mừng Cứu Độ trong một thời
đại đang sống trong một nền “văn hóa tử vong” đến
nỗi đức tin như đang bị phá sản hiện nay, Kitô hữu
không thể nào bỏ qua được việc nắm vững Đức Tin của
ḿnh bằng việc học hỏi Giáo Lư:
“Vấn đề giáo lư cần cho cả việc trưởng thành đức
tin Kitô hữu lẫn việc họ làm chứng nhân trong thế
giới: Nó nhắm đến việc làm cho Kitô hữu ‘đạt đến
t́nh trạng hiệp nhất trong đức tin và trong kiến
thức về Con Thiên Chúa, nên con người thành toàn là
Đức Kitô viên trọn tầm vóc’ (Ephêsô 4:13); nó cũng
nhắm đến việc giúp họ sẵn sàng trả lời cho những ai
đặt vấn đề với họ về niềm hy vọng ở nơi họ (xem
1Phêrô 3:15)”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, Tông Huấn Giáo Lư Trong
Thời Đại Chúng Ta Catechesi Tradendae, đoạn 33)
Ngoài ra, một lư do thúc đẩy Kitô hữu càng cần phải
Học Hỏi Giáo Lư hơn bao giờ hết là v́ Học Hỏi Giáo
Lư c̣n là một nhiệm vụ bó buộc và là một quyền lợi
đặc biệt của Kitô hữu nữa:
“Cần phải nhắc lại rằng không một ai trong Giáo Hội
của Chúa Giêsu Kitô được phép chuẩn chước cho ḿnh
việc học hỏi giáo lư. Điều này áp dụng cho cả những
chủng sinh trẻ và tu sĩ trẻ, cũng như cho tất cả
những ai được kêu gọi đảm trách công việc làm mục tử
và làm giáo lư viên. Họ sẽ hoàn thành công việc này
hết sức tốt đẹp nếu họ là những học viên khiêm hạ
của Giáo Hội, một truyền đạt viên giáo lư cao cả
cũng là một thụ lănh sinh giáo lư tuyệt vời”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, Tông Huấn Giáo Lư Trong
Thời Đại Chúng Ta Catechesi Tradendae, đoạn 45)
“Tất
cả mọi tín hữu có quyền được học hỏi giáo lư; tất cả
mọi vị chủ chăn có nhiệm vụ phải cung cấp vấn đề
giáo lư cho họ”.
(ĐTC Gioan Phaolô II, Tông Huấn Giáo Lư Trong
Thời Đại Chúng Ta Catechesi Tradendae, đoạn 64)
Để Học Hỏi Giáo Lư, không ǵ bằng học chính cuốn
Sách Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo, một cuốn sách
đă được Thượng Hội Giám Mục Thế Giới Ngoại Lệ năm
1985, một Thượng Hội họp mừng kỷ niệm 30 năm bế mạc
Công Đồng Chung Vaticanô II, đề nghị thực hiện, rồi
sau đó đă được soạn thảo trong ṿng 6 năm
(1986-1992), do một ủy ban gồm 12 vị hồng y và giám
mục đặc trách, dưới quyền lănh đạo của chính vị hồng
y tổng trưởng Thánh Bộ về Tín Lư Đức Tin, với sự
đóng góp của toàn thể hàng giáo phẩm trên khắp thế
giới.
Về cuốn Sách Giáo Lư hiện đại này, Đức Thánh Cha
Gioan Phaolô II, vị Giáo Hoàng đă dạy giáo lư cho
con chiên của ḿnh suốt từ 21 năm trong giáo triều
của ḿnh vào các buổi yết kiến chung ngày thứ tư
hằng tuần từ năm 1979 tới nay là Năm Thánh 2000, qua
Tông Hiến Kho Tàng Đức Tin Fedei Depositum ban hành
ngày 11/10/1992 để giới thiệu cuốn Sách Giáo Lư này,
đă xác định về nguồn gốc, mục đích và tính cách của
Giáo Lư Giáo Hội Công Giáo, cũng như đă nói đến kết
cấu, giá trị và mục tiêu của chính cuốn Sách Giáo Lư
của Giáo Hội Công Giáo.
Nguồn Gốc, Mục Đích và Tính
Cách của Giáo Lư Giáo Hội Công Giáo:
Giáo lư phải trung thực và thứ tự tŕnh bày giáo
huấn Thánh Kinh, Truyền Thống lưu tồn trong Giáo Hội
và Huấn Quyền chính thức của Giáo Hội, cả di sản
thiêng liêng của các Vị Giáo Phụ, Tiến Sĩ và các
thánh trong Giáo Hội, để giúp vào việc hiểu biết hơn
Mầu Nhiệm Kitô Giáo cũng như để làm sống động đức
tin của Dân Chúa. (đoạn 2)
“Nhờ ánh sáng đức tin, giáo lư cũng phải soi dẫn
cho những hoàn cảnh và vấn đề mới chưa xẩy ra trong
qúa khứ (phụ chú riêng của người biên soạn: như ly
dị, phá thai, ngừa thai nhân tạo, mê tử, đồng tính
luyến án, án tử h́nh)… Những chi tiết giáo lư thường
được tŕnh bày bằng một đường lối “mới mẻ” (phụ chú
riêng: chẳng hạn như thay v́ hành động lên án hay
phạt vạ như 20 Công Đồng Chung trước đây, th́ Giáo
Hội tỏ ra cởi mở, đối thoại, tŕnh bày, kêu gọi,
tuyên ngôn v.v. như tinh thần và đường hướng của
Công Đồng Chung Vaticanô II vào thập niên 1960), để
đáp ứng cho những vấn đề của thời đại chúng ta”. (đoạn
2)
Kết Cấu, Giá Trị và Mục
Tiêu của chính cuốn Sách Giáo Lư của Giáo Hội Công
Giáo:
“Cuốn Sách Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo lập lại
bố cục truyền thống “cũ” đă được Cuốn Giáo Lư của
Thánh Giáo Hoàng Piô V noi theo, khi sắp xếp các chi
tiết thành bốn phần: phần Kinh Tin Kính, phần Phụng
Vụ Thánh, đặc biệt là các bí tích, phần sống đạo
Kitô giáo, được dẫn giải căn bản từ Mười Điều Răn,
sau hết là phần cầu nguyện Kitô giáo”. (đoạn 2)
ở “Đọc cuốn Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo, chúng ta
thấy được tính cách hiệp nhất lạ lùng nơi mầu nhiệm
Thiên Chúa, nơi ư Ngài muốn cứu độ, cũng như nơi vị
trí trọng yếu của Chúa Giêsu Kitô … (Đấng) luôn luôn
hiện diện trong Giáo Hội, nhất là qua các bí tích;
Người là nguồn mạch đức tin của chúng ta, là mẫu mực
tác hành cho Kitô hữu và là Thày dạy chúng ta cầu
nguyện”. (đoạn 2)
“Cuốn sách Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo… là một
lời tuyên xưng đức tin của Giáo Hội và của giáo huấn
công giáo, được Thánh Kinh, Tông Truyền và Huấn
Quyền Giáo Hội chứng thực hay soi sáng. Tôi tuyên bố
cuốn sách giáo lư này là một qui tắc bảo đảm cho
việc giảng dạy đức tin…” (đoạn 3)
“Cuốn giáo lư này được trao đến các vị mục tử để
làm một văn bản tham khảo chắc chắn và chính thức
cho việc giảng dạy giáo huấn công giáo, và nhất là
cho việc soạn thảo các cuốn giáo lư ở địa phương. Nó
cũng được trao đến tất cả mọi tín hữu muốn đào sâu
kiến thức của ḿnh về kho tàng cứu độ khôn ḍ
(x.Eph.3:8)… Sau hết, Cuốn Giáo Lư của Giáo Hội Công
Giáo c̣n được trao đến tất cả mọi người muốn đối
chất với chúng ta về niềm hy vọng ở nơi chúng ta
(x.1Pt.3:15), cũng như những người muốn biết các
điều Giáo Hội Công Giáo tin tưởng”. (đoạn 3)
Chúng ta có thể lược tóm Tông Hiến Kho Tàng Đức Tin
của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II về vấn đề Giáo Lư
nói chung và về Sách Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo
nói riêng như sau:
Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo là tất cả những ǵ
Giáo Hội Công Giáo dạy con cái ḿnh tin tưởng, cử
hành, tuân giữ và cầu nguyện, căn cứ vào Thánh Kinh,
Thánh Truyền và Huấn Quyền (xem FD 2.1). Sở dĩ Thánh
Kinh, Thánh Truyền và Huấn Quyền là nguồn mạch và là
yếu tố tạo nên Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo (xem
FD 2.1, 3.1) là v́ Giáo Lư liên quan đến Đức Tin Cứu
Độ. Tuy nhiên, v́ có những điều chưa được Sách Giáo
Lư cũ của Giáo Hội đề cập tới cũng như v́ cách thức
tŕnh bày Giáo Lư cần phải hợp thời (xem FD 2.3),
Giáo Hội Công Giáo đă phải soạn thảo cuốn Giáo Lư
hiện đại. Để hợp thời, cuốn Giáo Lư này đă được đề
nghị soạn thảo từ năm 1985, được một ủy ban gồm 12
vị hồng y và giám mục đặc trách, cũng như được tất
cả hội đồng giám mục trên thế giới góp ư và được
hoàn tất vào năm 1992 (xem FD 1.1, 1.2, 1.4). Tuy
nhiên, nội dung và bố cục của cuốn Giáo Lư vẫn theo
truyền thống (xem FD 2.3, 2.6), nghĩa là vẫn được
chia ra làm bốn phần, theo thứ tự liên quan đến
những ǵ Giáo Hội Công Giáo dạy tin tưởng, cử hành,
tuân giữ và cầu nguyện. Như thế, cuốn Sách Giáo Lư
của Giáo Hội Công Giáo hiện đại này là một chỉ nam
đức tin (xem FD 3.1, 3,3) cho chung mọi tín hữu,
nhất là cho riêng các vị mục tử, và cho cả những ai
thắc mắc hay muốn t́m hiểu niềm tin của Giáo Hội
Công Giáo (xem FD 3.3).
Chính v́ cuốn Sách Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo
hiện đại này thật sự là một Kho Tàng Đức Tin hết sức
phong phú, do đó, để Học Hỏi một cách kỹ lưỡng và
vững vàng tất cả những ǵ Giáo Hội Công Giáo dạy con
cái phải tuyên xưng, cử hành, tuân giữ và cầu nguyện
theo Thánh Kinh, Thánh Truyền và Huấn Quyền của Giáo
Hội, Kitô hữu Công giáo chúng ta, nơi mỗi bài Giáo
Lư, trước hết sẽ nêu lên những vấn nạn hợp với Cảm
Nghiệm Nhân Sinh của ḿnh về chủ đề muốn học hỏi,
sau đó sẽ giải quyết vấn đề bằng những Kiến Thức Đức
Tin theo chính Sách Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo,
và sau hết từ những kiến thức đức tin này chúng ta
sẽ rút là những Thâm Tín Sống Đạo để áp dụng vào đời
sống đạo của ḿnh.
“Giáo lư là môn học sống đạo, môn học về ân sủng,
môn học lớn lên trong ơn thánh, chứ không phải là
môn học hiểu suông...
“Bởi vậy, việc dạy Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo
là việc truyền đạt cái cảm nghiệm đức tin thần linh
của ḿnh, hơn là dạy học một mớ kiến thức đức tin
suông (xem Tông Huấn Catechesis Tradendae, số 58),
và việc học hỏi Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo cũng
vậy, không phải chỉ là việc học biết những ǵ cần
thiết để được lănh nhận bí tích, cho bằng việc làm
cho ‘đức tin tuân phục’ (Rôma 1:5) của ḿnh sống
động hơn (cũng Tông Huấn trên, số 20, 33, 37), cũng
là làm cho ‘ơn cứu độ gần hơn lúc chúng ta mới chấp
nhận đức tin’ (Rôma 13:11), qua một cảm thức đức tin
càng ngày càng sâu xa khi đến với Chúa nơi các Bí
Tích Thánh, ‘cho đến lúc đạt tới tầm vóc viên trọn
của Chúa Kitô là đầu’ (Ephêsô 4:15).
“Ngoài ra, Kitô hữu không phải chỉ là thành phần
theo Chúa Kitô mà c̣n là làm chứng cho Người và
truyền giáo nữa. Bởi thế, nếu không thực sự cảm
nghiệm được Đức Tin Tông Truyền của ḿnh, nhất là
trong thời điểm khủng hoảng tâm linh và phá sản văn
hóa hiện nay, Kitô hữu chẳng những sẽ không thể hoàn
tất được sứ mệnh truyền giáo làm nên bản tính Kitô
giáo của ḿnh mà c̣n nguy hiểm đến đờiỉ sống đạo và
phần rỗi của họ nữa (xem Tông Huấn Catechesis
Tradendae, số 25).
Đaminh Maria
Cao Tấn Tĩnh, BVL
Khởi soạn tại Tổng Giáo Phận Los Angeles ngày Thứ
Bảy 24/7/1999
Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL
