Bài Giáo Lư số 13
CHÚA GIÊSU KITÔ PHỤC SINH VÀ VINH HIỂN
CẢM NGHIỆM NHÂN SINH
ịch sử cho thấy, các đạo giáo chân chính lớn
trên thế giới đều tin có đời sau, bởi v́ Đạo
chính là Đường, là Đường Lối Cứu Độ con người
cần phải theo, cần phải hành tŕnh cho tới đích
điểm của Đạo Lộ này là t́nh trạng con người hoàn
toàn được giải phóng khỏi sự dữ, sự dữ đệ nhất
là tội lỗi và sự dữ cuối cùng là sự chết, để họ
vĩnh viễn được siêu thoát trong cơi trường sinh
vinh phúc. Phải chăng vấn đề “đời sau” chỉ thuần
túy là một chuyện tin tưởng của một loài được
gọi là “con vật có lư trí” và chỉ v́ “con vật có
lư trí” này biết ḿnh chắc chắn sẽ chết song lại
sợ chết nên đă bầy tạo ra như vậy để có đủ hy
vọng và lạc quan mà sống, chứ đó không phải là
một thực tại? Rất tiếc, lịch sử cũng không cho
thấy đă có một nhân vật nào đó trong loài người
từ “đời sau” trở lại đời này để làm chứng và kể
lại mọi sự ở “đời sau” cho mọi người biết! Thế
nhưng, trong nhân gian từ trước tới nay, và chắc
chắn măi măi sau này, chưa thấy một ai và sẽ
không có một ai, sau khi chết đi, đă tự động
sống lại trong chính thân xác của ḿnh và không
bao giờ c̣n trở về với cơi chết nữa. Cho dù có
hiện tượng đầu thai, nhập hồn, hay có chuyện
người chết hiện về đi nữa v.v. cũng không phải
là phục sinh bất tử. Vậy mà Thánh Kinh Kitô giáo
đă tŕnh thuật lại chuyện kinh thiên động địa ấy,
đến nỗi, chuyện này đă trở thành niềm tin chính
yếu của Kitô giáo (xem
SGL số 638).
Tuy nhiên:
1.
Nếu trước khi tắt thở trên thập giá, Chúa Kitô
tuyên bố “giờ đây đă hoàn tất” (Jn
19:30)
th́ tại sao sau đó Người lại xuống ngục tổ tông
rồi nhất là Người c̣n cần phải phục sinh nữa mới
được? Người sống lại để làm ǵ?
2.
Làm sao biết được Chúa Giêsu tử giá thực sự đă
sống lại? Chúa Kitô quả thực đă sống lại th́
Người có khác lúc Người c̣n sống với các môn đệ
không?
3.
Tại sao sống lại rồi Người vẫn c̣n tiếp tục sứ
vụ trần gian h́nh như chưa xong của ḿnh trong
“thời gian 40 ngày” (Acts
1:3),
cho tới khi Người về trời, tức cho tới khi Người
hoàn toàn không c̣n ở thế gian nữa? Vậy trong
thời gian chưa về trời th́ Người ở đâu ngoài
những lần hiện ra với các môn đệ của Người, và
việc về trời của Người đây có nghĩa là ǵ?
4.
Nếu công cuộc cứu chuộc của Chúa Kitô đă thực sự
phá hủy vương quốc của ma quỉ và cứu chuộc được
loài người bằng thập giá th́ Người c̣n cần phải
đến thế gian nữa làm ǵ?Đâu là dấu báo hiệu
Người sẽ đến thế gian lần thứ hai?
KIẾN THỨC ĐỨC TIN
1.
NẾU TRƯỚC KHI TẮT THỞ TRÊN THẬP GIÁ, CHÚA KITÔ
TUYÊN BỐ “GIỜ ĐÂY ĐĂ HOÀN TẤT”
(Jn
19:30)
TH̀ TẠI SAO SAU ĐÓ NGƯỜI LẠI XUỐNG NGỤC TỔ TÔNG
RỒI NHẤT LÀ NGƯỜI C̉N CẦN PHẢI PHỤC SINH NỮA MỚI
ĐƯỢC? NGƯỜI SỐNG LẠI ĐỂ LÀM G̀?
Thực ra, Chúa Kitô chỉ báo trước việc Người phục
sinh mà thôi, chứ không đề cập đến việc Người
xuống ngục tổ tông như Kinh Tin Kính tuyên xưng.
Tuy nhiên, theo đức tin tông truyền th́ Chúa
Giêsu ‘đă xuống sâu trong ḷng đất’. Đấng đă
xuống cũng là Đấng đă lên vượt trên tất cả mọi
tầng trời’ (Eph
4:9-10),
nên Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo đă chủ
trương việc “xuống” và “lên” của Chúa Kitô sau
khi chết là hai việc đi liền với nhau:
·
“Kinh Tin Kính của Các Thánh Tông Đồ tuyên
xưng trong cùng một điều việc Chúa Kitô xuống âm
ngục và việc Người Phục Sinh từ trong cơi chết
vào ngày thứ ba, v́ nơi việc Vượt
Qua của Người, Người đă làm cho sự sống phát
xuất từ chính đáy vực của sự chết”. (số
631)
Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo
đă chú giải niềm tin của ḿnh vào việc Chúa Kitô
“xuống” trước rồi mới “lên” sau, theo ư nghĩa và
mục đích của việc ấy như thế này:
·
“Tân Ước vẫn thường xác nhận việc Chúa Giêsu
đă ‘sống lại từ trong kẻ chết’ cho thấy rằng
Đấng bị đóng đanh đă ở trong cơi chết trước khi
phục sinh (Acts
3:15; Rm 8:11; 1Cor 15:20; x Heb 13:20)…
Như tất cả mọi người, Chúa Giêsu đă trải
qua sự chết, và bằng linh hồn của ḿnh, Người đă
chung phần với các kẻ khác ở trong cơi chết. Thế
nhưng, Ngài đă xuống đó với tư cách là một Đấng
Cứu Thế, loan báo Tin Mừng cho các hồn thiêng bị
giam cầm ở đấy (x
1Pt 3:18-19)”
(số 632). “… Chúa Giêsu không xuống âm
ngục để giải thoát thành phần bị trầm hư hay để
hủy diệt ngục đọa phạt, mà là để cứu thành phần
công chính đă ra đi trước Người (x
Công Đồng Rôma năm 745: DS 587; Đức Bênêđitô
XII, Cum Dudum năm 1341: DS 1011; Đức
Clêmentê VI, Super Quibusdam năm 1351: DS
1077; Công Đồng Tôlêđô IV năm 625: DS 485; Mt
27:52-53)”
(số 633). “… Việc Người xuống âm ngục làm
cho sứ điệp cứu độ của Phúc Âm được hoàn toàn
nên trọn. Đó là giai đoạn cuối cùng
trong sứ vụ thiên sai của Chúa Giêsu…”. (số
634).
C̣n
việc Chúa Giêsu tại sao cần phải sống lại, hay ư
nghĩa của việc Chúa Giêsu “lên” sau khi “xuống”,
được
Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo
cho thấy tầm quan trọng của việc này, tức việc
Chúa Giêsu phục sinh có liên hệ hết sức mật
thiết với các việc làm và giáo huấn của Người,
với các lời hứa của Cựu Ước và của Người, với
chính thần tính của Người, với việc chúng ta
được công chính hóa, cũng như với nguyên lư và
nguồn mạch của việc chúng ta phục sinh sau này.
Việc Chúa Giêsu phục sinh có liên
hệ hết sức mật thiết với các việc làm và giáo
huấn của Người
·
“’Nếu Chúa Kitô không sống lại th́ việc rao
giảng của chúng tôi mất công vô ích và đức tin
của anh em cũng chẳng có lợi ǵ’ (1Cor
15:14).
Chúa Kitô Phục Sinh trước hết là để
xác nhận tất cả những việc làm và giáo huấn của
Người. Tất cả mọi sự thật, kể cả
những sự thật khôn thấu nhất đối với lư trí con
người, đều chân chính nếu Chúa Kitô tỏ ra cho
con người thấy dấu chứng tối hậu nơi quyền bính
thần linh của Người, theo như lời Người hứa, ở
việc Người Phục Sinh”. (số 651)
Việc Chúa Giêsu phục sinh có liên hệ hết sức mật
thiết
với các lời hứa của Cựu Ước và của chính Người
·
“Việc Chúa Kitô Phục Sinh là việc hoàn tất
các lời hứa của Cựu Ước cũng như của Chúa Giêsu
khi Người c̣n sống (x
Mt 28:6; Mk 16:7; Lk 24:6-7, 26-27, 44-48).
Thành ngữ ‘như các Lời Thánh Kinh’
(x
1Cor 15:3-4; x Kinh Tin Kính của Công Đồng Nicêa)
cho thấy là việc Chúa Kitô Phục Sinh đă
làm cho những lời hứa này được nên trọn”.
(số 652)
Việc Chúa Giêsu phục sinh có liên hệ hết sức mật
thiết
với chính thần tính của Người
·
“Sự thật về thần tính của Chúa Giêsu đă
được xác nhận bởi việc Người Phục Sinh.
Người đă phán: ‘Khi nào quí vị treo Con Người
lên bấy giờ quí vị sẽ biết Tôi là Ngài’
(Jn 8:28).
Việc Phục Sinh của Đấng tử giá cho thấy
rằng Người thực sự là ‘Hiện Hữu’, là Con Thiên
Chúa và là chính Thiên Chúa…”. (số
653)
Việc Chúa Giêsu phục sinh có liên hệ hết sức mật
thiết
với việc chúng ta được công chính hóa
·
“Mầu nhiệm Vượt Qua có hai
phương diện, ở chỗ, bằng cái chết của ḿnh, Chúa
Kitô đă giải thoát chúng ta khỏi tội lỗi; và
bằng việc Phục Sinh của ḿnh, Người đă mở ra cho
chúng ta một con đường sống mới. Sự sống mới
này trước hết là việc công chính hóa, một việc
công chính hóa phục hồi chúng ta trong ơn nghĩa
Chúa, ‘để như Chúa Kitô nhờ vinh hiển của
Chúa Cha sống lại thế nào, chúng ta cũng bước đi
trong sự sống mới như vậy’ (Rm
6:4, x 4:25).
Việc công chính hóa ở tại cả việc chiến
thắng sự chết do tội lỗi gây ra lẫn việc được
thông phần vào ân sủng (x
Eph 2:4-5; 1Pt 1:3)…”.
(số 654)
Việc Chúa Giêsu phục sinh có liên hệ hết sức mật
thiết
với nguyên lư và nguồn mạch của việc chúng ta
phục sinh sau này.
·
“Sau hết, Việc Phục Sinh của Chúa Kitô –
và chính Chúa Kitô phục sinh – là nguyên lư và
là nguồn mạch của việc chúng ta phục sinh sau
này: ‘Chúa Kitô đă được làm cho sống lại từ
trong kẻ chết, là hoa trái đầu mùa của những kẻ
an giấc… V́ tất cả mọi người đă chết trong Adong
thế nào th́ trong Chúa Kitô tất cả mọi người
cũng được sống lại như vậy’ (1Cor
15:20-22).
Chúa Kitô phục sinh sống trong ḷng của người
tín hữu, khi họ mong chờ điều ấy được nên trọn.
Nơi Chúa Kitô, Kitô hữu ‘đă nếm thử … quyền lực
của thế hệ sau này’ (Heb
6:5),
và đời sống của họ được Chúa Kitô thu hút vào
ngay tâm điểm của sự sống thần linh, để họ có
thể ‘không c̣n sống cho chính ḿnh nữa mà là cho
Đấng v́ họ đă chết và đă phục sinh’ (2Cor
5:15; x Col 3:1-3)”.
(số 655)
2.
LÀM SAO BIẾT ĐƯỢC CHÚA GIÊSU TỬ GIÁ THỰC SỰ ĐĂ
SỐNG LẠI? CHÚA KITÔ QUẢ THỰC ĐĂ SỐNG LẠI TH̀
NGƯỜI CÓ KHÁC LÚC NGƯỜI C̉N SỐNG VỚI CÁC MÔN ĐỆ
KHÔNG?
Theo Mạc Khải th́ không một ai được trực tiếp và
thực sự chứng kiến thấy giây phút Chúa Kitô phục
sinh từ trong kẻ chết (xem
số 647).
Tuy nhiên, theo đức tin tông truyền của Giáo Hội
(xem
số 639, 1Cor 15:3-4),
Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo vẫn xác
nhận Phục Sinh là một biến cố lịch sử siêu việt
chẳng những ở các dấu chứng lưu lại mà c̣n ở
hiện tượng xẩy ra sau đó nữa.
Phục Sinh là một biến cố lịch sử siêu việt trước
hết ở các dấu chứng lưu lại:
·
“… Yếu tố đầu tiên chúng ta gặp thấy nơi
toàn bộ biến cố Phục Sinh đó là sự kiện ngôi mồ
trống. Tự ḿnh, sự kiện này không
phải là dấu trực tiếp làm chứng cho Việc Phục
Sinh; sự kiện thân xác của Chúa Kitô không có ở
trong mồ cũng có thể được cắt nghĩa khác đi
(x
Jn 20:13; Mt 28:11-15).
Tuy nhiên, sự kiện ngôi mộ trống vẫn là một
dấu hiệu thiết yếu đối với tất cả mọi người…
Người môn đệ ‘được Chúa Giêsu yêu’ xác nhận rằng
khi bước vào ngôi mộ trống ngài đă thấy ‘các
tấm khăn vải nằm đó’, ‘ông đă thấy và ông đă
tin’ (Jn
20:2,6,8).
Điều này nói lên là, nơi trường hợp ngôi
mộ trống, ngài đă nhận thấy rằng sự kiện xác của
Chúa Giêsu không có ở trong mồ không thể do con
người làm ra, cũng như đă nhận ra rằng sự kiện
Chúa Giêsu hồi sinh không giống như nơi trường
hợp của Lazarô (x
Jn 11:44, 20:5-7)”.
(số 640)
Phục Sinh là một biến cố lịch sử siêu việt sau
nữa c̣n ở các hiện tượng xẩy ra sau đó:
·
“Mọi sự xẩy ra trong những ngày Vượt Qua ấy
có dính dáng đến từng vị tông đồ – nhất là đến
Phêrô – trong việc xây dựng lên một kỷ nguyên
mới được bắt đầu vào sáng Phục Sinh. Là chứng
nhân của Đấng Phục Sinh, các vị là những tảng đá
nền xây dựng Giáo Hội của Người. Đức tin của
cộng đồng tín hữu tiên khởi được căn cứ vào
chứng từ của những con người cụ thể quen thuộc
với Kitô hữu và hầu hết c̣n sống giữa họ…” (số
642). “Bởi thế, giả thuyết cho rằng việc
Phục Sinh là do niềm tin (hay tính chất nhẹ dạ
dễ tin) của các vị tông đồ mà ra là một giả
thuyết không có nền tảng. Trái lại, việc các vị
tin tưởng biến cố Phục Sinh xẩy ra được phát
sinh từ chính trực nghiệm của các vị về thực tại
của Chúa Giêsu phục sinh, theo tác động của ân
sủng thần linh”. (số 644)
Về tính chất nơi thân xác của
Chúa Kitô sau khi phục sinh,
Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo
xác nhận thân xác phục sinh của Chúa Giêsu xuất
hiện trước mắt các môn đệ là chính thân xác tử
giá của Người, song là một thân xác đă được biến
đổi vượt thời không, do đó, việc Chúa Giêsu Phục
Sinh không phải là việc hồi sinh mà là việc hiển
sinh.
Thân xác phục sinh của Chúa Giêsu xuất hiện
trước mắt các môn đệ là chính thân xác tử giá
của Người, song là một thân xác đă được biến đổi
vượt thời không:
·
“Qua việc đụng chạm và cùng nhau ăn uống,
Chúa Giêsu phục sinh muốn trực giao với các môn
đệ của Người. Bằng cách này, Người
kêu mời các vị hăy nhận ra rằng Người không phải
là ma quái, nhất là để chứng tỏ rằng thân xác
phục sinh của Người như Người hiện ra với các vị
cũng chính là một thân xác đă bị hành hạ và tử
giá, v́ thân xác này vẫn c̣n mang các vết
tích khổ nạn của Người (x
Lk 24:30, 39-40, 41-43; Jn 20:20, 27, 21:9,
13-15).
Tuy nhiên, thân xác đích thực và thật sự
này cũng có cả những đặc tính mới của một thân
xác hiển vinh, đó là không c̣n bị không gian và
thời gian giới hạn nữa, song có thể hiện diện
cách nào và khi nào Người muốn… Cũng v́ lư
do ấy, Chúa Giêsu phục sinh được tự do làm chủ
việc Người hiện ra theo như ư của Người, như
hiện ra dưới h́nh dạng của một người canh vườn,
hay trong những h́nh dáng khác quen thuộc với
các môn đệ của Người, cốt sao khơi động đức tin
của các vị mà thôi (x
Mk 16:12; Jn 20:14-16, 21:4,7)”
(số 645)
Việc Chúa Giêsu Phục Sinh không phải là việc hồi
sinh mà là việc hiển sinh:
·
“Việc Phục Sinh của Chúa Kitô không phải
là việc trở lại đời sống trần gian,
như các trường hợp Người đă làm cho kẻ chết sống
lại trước khi Người Phục Sinh… Việc Phục Sinh
của Chúa Kitô hoàn toàn khác hẳn. Nơi thân
xác phục sinh của ḿnh, Người đă vượt qua trạng
thái chết chóc sang trạng thái sống vượt thời
không. Nơi biến cố Phục Sinh của Chúa Giêsu,
thân xác của Người đầy quyền năng của Chúa
Thánh Thần, ở chỗ, Người thông phần sự sống thần
linh trong trạng thái vinh hiển của Người,
nên Thánh Phaolô mới nói rằng Chúa Kitô là
‘một con người trời’ (x
1Cor 15:35-50)”.
(số 646)
3.
TẠI SAO SỐNG LẠI RỒI NGƯỜI VẪN C̉N TIẾP TỤC SỨ
VỤ TRẦN GIAN H̀NH NHƯ CHƯA XONG CỦA M̀NH TRONG
“THỜI GIAN 40 NGÀY”
(Acts
1:3),
CHO TỚI KHI NGƯỜI VỀ TRỜI, TỨC CHO TỚI KHI NGƯỜI
HOÀN TOÀN KHÔNG C̉N Ở THẾ GIAN NỮA? VẬY TRONG
THỜI GIAN CHƯA VỀ TRỜI TH̀ NGƯỜI Ở ĐÂU NGOÀI
NHỮNG LẦN HIỆN RA VỚI CÁC MÔN ĐỆ CỦA NGƯỜI, VÀ
VIỆC VỀ TRỜI CỦA NGƯỜI ĐÂY CÓ NGHĨA LÀ G̀?
Thật ra, “thân thể của Chúa
Kitô đă được vinh hiển vào lúc Phục Sinh” (số
659), nghĩa là ngay lúc phục sinh, lúc thân xác
của Người vượt thời không, cũng là lúc Người đă
trở thành ‘một con người trời’, lúc Chúa
Giêsu không thuộc về thế gian hữu h́nh này nữa,
tức Người đă về cùng Cha và ngự bên hữu Cha của
Người rồi. Mà “việc Người ngự bên hữu Chúa
Cha biểu hiệu cho việc khai mào vương quốc của
Đấng Thiên Sai… Sau biến cố này các tông đồ trở
nên những chứng nhân cho ‘vương quốc không cùng’
này (Kinh
Tin Kính Nêcêa)”
(số 547). Chính v́ tương lai của vương quốc này
cần phải được thiết lập trên trần gian và v́
thành phần tông đồ cần phải làm chứng về việc
Người đă thực sự sống lại từ trong kẻ chết, mà,
theo Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo,
Người vẫn hiện ra giao tiếp với các vị để “dạy
các vị về vương quốc này” (số 659), tuy
nhiên, mỗi lần hiện ra hay tỏ ḿnh ra giao tiếp
với các vị, “vinh hiển của Người vẫn ẩn khuất
dưới dạng của một nhân tính b́nh thường (x
Acts 1:3, 10:41; Mk 16:12; Lk 24:15; Jn
20:14-15, 21:4)”
(số 659):