Bài
Giáo Lư số 3
VIỆC MẠC KHẢI CỦA THIÊN CHÚA
CẢM NGHIỆM NHÂN SINH
Theo định luật tự nhiên, đă là
một sinh vật hữu hạn th́ thế nào cũng phải chết.
Mà chết là t́nh trạng tuyệt đối bất động, hoàn
toàn vô hồn, tức hoàn toàn không c̣n biết sinh
động theo bản tính bẩm sinh của ḿnh nữa. Thực
vật chết tức là trở thành một sinh vật hết sinh
hồn, hoàn toàn không c̣n biết hút nhựa nguyên để
biến thành nhựa luyện trong việc phát triển và
sinh hoa trái nữa. Một động vật chết tức là trở
thành một sinh vật hết giác hồn, hoàn toàn không
c̣n biết t́m ăn khi đói hay tự vệ khi bị tấn
công nữa. Một nhân vật chết tức là trở thành một
sinh vật hết linh hồn, hoàn toàn không c̣n biết
suy nghĩ cũng như chọn lựa để tự tồn và đáp ứng
nữa.
Như thế, sống tức là biết, biết sinh động theo
bản tính bẩm sinh của ḿnh, và biết tức là hồn
sống của sinh vật, hay là nguyên lư tác động nơi
sinh vật. Chính v́ biết là hồn sống của sinh vật
mà cấp độ giá trị sinh vật mới tùy thuộc mức độ
biết của ḿnh. Thực vật biết thua động vật, và
động vật biết thua nhân vật. Thế nhưng, chính
con người là sinh vật “linh ư vạn vật” này lại
cảm thấy ḿnh chưa biết đủ, tức sự sống nơi ḿnh
vẫn chưa trọn vẹn và hoàn hảo. Bởi đó, con người
luôn hướng về và t́m kiếm một sự sống viên măn
hơn. Sự sống viên măn hơn ấy là ǵ và ở đâu, nếu
không phải ở nơi tất cả những ǵ Thiên Chúa muốn
tỏ cho nhân loại biết, tất cả Kiến Thức Thần
Linh của Ngài qua việc Mạc Khải Thần Linh.
Vậy, Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo đă
dạy như thế nào về Mạc Khải Thần Linh:
1.
Mạc Khải Thần Linh là ǵ?
2.
Thiên Chúa mạc khải để làm ǵ?
3.
Tâm điểm của Mạc Khải Thần Linh là ǵ?
4.
Tột đỉnh của Mạc Khải Thần Linh ở chỗ nào?
5.
Tiến tŕnh của Mạc Khải Thần Linh ra sao?
6.
Mạc Khải Thần Linh đă hoàn toàn chấm dứt chưa?
KIẾN THỨC ĐỨC TIN
1.
MẠC KHẢI THẦN LINH LÀ G̀?
Theo Giáo Lư Giáo Hội Công Giáo, sự sống
viên măn, như bài giáo lư thứ 1 đă xác nhận, là
“Sự Sống Vinh Phúc”, một sự sống, theo
bài giáo lư thứ 3 này, được Thiên Chúa ban cho
con người qua việc mạc khải, tức qua việc Ngài
tỏ ḿnh ra và ban chính ḿnh Ngài cho con người.
Bởi thế, Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo
đă cho thấy Mạc Khải Thần Linh chính là việc
Thiên Chúa tỏ ḿnh và ban ḿnh cho con người,
như sau:
·
“Bằng một quyết định hoàn toàn tự do,
Thiên Chúa đă tỏ ḿnh và ban ḿnh cho con người…”
(số 50)
2.
THIÊN CHÚA MẠC KHẢI ĐỂ LÀM G̀?
Theo Sách Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo,
v́ “Thiên
Chúa, Đấng tự ḿnh vô cùng thiện hảo và vinh
phúc, theo ư định hoàn toàn tốt lành của ḿnh,
đă tự ư dựng nên con người để cho họ được dự
phần vào sự sống vinh phúc của Ngài”
(số 1), mà Ngài đă
muốn mạc khải ḿnh cho con người, để con người
tự ḿnh không thể biết Ngài như Ngài biết ḿnh
Ngài, cũng có thể nhận biết và yêu mến Ngài dự
phần vào sự sống với Ngài:
·
“Thiên Chúa, Đấng ‘ở trong ánh sáng khôn thấu’,
muốn thông truyền sự sống thần linh của ḿnh cho
con người mà Ngài đă tự ư dựng nên, để thừa
nhận họ làm con cái của Ngài trong Người Con duy
nhất của ḿnh (1Tim.6:16;
x.Eph.1:4-5).
Bằng việc tỏ ḿnh ra, Thiên Chúa muốn làm cho
họ có thể đáp ứng Ngài, nhận biết Ngài và yêu
mến Ngài, vượt trên khả năng tự nhiên của họ”.
(số 52)
Đúng vậy, chỉ nhờ có mạc khải của Thiên Chúa,
tức nhờ được thông phần kiến thức thần linh với
Thiên Chúa, biết Ngài như Ngài tỏ ḿnh ra cho
ḿnh, biết Ngài như Ngài thực sự là và như Ngài
hết sức muốn, con người mới “có thể đáp ứng
Ngài, nhận biết Ngài và yêu mến Ngài, vượt trên
khả năng tự nhiên của họ”, tức con người
trần gian mới được sống Sự Sống Thần Linh như
Thiên Chúa và mới được dự phần vào Sự Sống Vinh
Phúc với Thiên Chúa như Ngài muốn khi dựng nên
con người.
3.
TÂM ĐIỂM CỦA MẠC KHẢI THẦN LINH LÀ G̀?
Nếu đối tượng của Mạc Khải Thần Linh chính là
con người, và mục tiêu chính yếu của Mạc Khải
Thần Linh này là làm cho con người có đủ Kiến
Thức Thần Linh để có thể tham dự vào Sự Sống
Vinh Phúc của Thiên Chúa và với Thiên Chúa như
thế, th́ tâm điểm của Mạc Khải Thần Linh, tức
cốt lơi của tất cả những ǵ Thiên Chúa mạc khải
chính là Dự Án Cứu Độ hay Ư Định Cứu Độ của
Ngài.
·
“Theo sự thiện hảo và khôn ngoan của ḿnh, Thiên
Chúa muốn tỏ chính ḿnh ra cũng như muốn tỏ cho
thấy mầu nhiệm ư muốn của Ngài. Ư muốn của
Ngài đó là con người phải đến cùng Chúa Cha, qua
Đức Kitô, Lời hóa thành nhục thể, trong Chúa
Thánh Thần, nhờ đó họ trở thành những người được
thông dự vào bản tính thần linh
(Hiến
Chế Dei Verbum về Mạc Khải , đoạn 2;
x.Eph.1:9, 2:18; 2Pet.1:4)”.
(số 51)
4.
TỘT ĐỈNH CỦA MẠC KHẢI THẦN LINH Ở CHỖ NÀO?
V́ “Sự Sống Vinh Phúc” (Giáo
Lư số 1)
là sự sống Thiên Chúa muốn con người được thông
phần khi dựng nên con người, mà sự sống vinh
phúc này chính là sự sống của Thiên Chúa Ba Ngôi
là Cha và Con và Thánh Thần, do đó, tột đỉnh của
Mạc Khải Thần Linh, tức tột đỉnh của tất cả
những ǵ Thiên Chúa muốn “tỏ ḿnh và ban ḿnh”
(Giáo
Lư số 50)
cho con người, đó là khi Ngài hoàn toàn tỏ
ḿnh cho con người thấy Ngài là ai nơi Lời
Nhập Thể Con Ngài là Chúa Giêsu Kitô, và khi
Ngài ban ḿnh cho con người qua việc đổ
Thánh Linh của Ngài xuống trên chúng ta.
·
“Thiên Chúa đă làm điều này (tỏ
ḿnh và ban ḿnh cho con người),
bằng việc mạc khải cho thấy một mầu nhiệm, đó là
dự án thiện hảo yêu thương của Ngài đă được phác
họa từ đời đời nơi Chúa Kitô v́ lợi ích của tất
cả mọi người. Thiên Chúa đă mạc khải trọn vẹn
dự án này ra bằng việc sai đến với chúng ta
Người Con yêu dấu của Ngài là Đức Giêsu Kitô
Chúa chúng ta và cả Chúa Thánh Linh”.
(số 50).
5.
TIẾN TR̀NH CỦA MẠC KHẢI THẦN LINH RA SAO?
·
“Dự án thần linh của Mạc Khải được hiện thực
cùng một lúc ‘bởi cả việc làm và lời nói liên
kết nội tại với nhau’
(Hiến
Chế Mạc Khải, đoạn 2)
và làm cho nhau sáng tỏ. Dự án này bao
gồm cả khoa sư phạm thần linh: tức là việc
Thiên Chúa thông ḿnh cho con người một cách từ
từ.
Ngài sửa soạn cho họ từng giai đoạn để họ đón
nhận Mạc Khải siêu nhiên, một Mạc Khải đạt đến
tột đỉnh của ḿnh nơi con người và nơi sứ mệnh
của Lời nhập thể là Đức Giêsu Kitô”.
(số 53)
Thiên Chúa đă tỏ ḿnh ra một cách từ từ, như
lịch sử cứu độ cho thấy, qua những giai đoạn đặc
biệt sau đây, thứ nhất với hai nguyên tổ, sau đó
với Noe, rồi với Abraham, với dân Do Thái, tới
tột đỉnh của những ǵ Ngài muốn mạc khải là
chính Lời nhập thể.
·
“’Ngài đă tỏ ḿnh cho cha mẹ đầu
tiên của chúng ta ngay từ ban đầu’ (Hiến
Chế Mạc Khải, đoạn 3; x.Jn.1:3;
Rm.1:19-20).
Ngài đă mời họ đến hiệp thông thân t́nh với
Ngài” (số 54). “Sau khi con người sa ngă,
Thiên Chúa làm cho họ vững tâm trong niềm hy
vọng cứu độ, bằng lời hứa cứu chuộc” (số
55).
·
“Giao ước với Noe sau hồng thủy
cho thấy đường lối của công cuộc thần linh đối
với các ‘dân nước’” (số 56). “Giao ước
với Noe vẫn hiệu lực trong thời Dân Ngoại, cho
đến thời điểm thực hiện việc loan báo Phúc Âm
chung cho cả hoàn cầu”. (số 58)
·
“Để tụ họp nhân loại phân tán lại với nhau,
Thiên Chúa đă kêu gọi Abram từ quê
quán của ông” (số 59). “Dân thuộc
gịng dơi Abraham là người bảo quản
lời Thiên Chúa hứa với các vị tổ phụ, là dân
được tuyển chọn, được kêu gọi để sửa soạn cho
ngày Thiên Chúa sẽ tụ họp tất cả mọi con cái của
Ngài lại trong cuộc hiệp nhất của Giáo Hội”
(số 60).
·
“Sau các vị tổ phụ, Thiên Chúa đă h́nh
thành Yến Duyên làm dân của Ngài, bằng việc
giải thoát họ khỏi làm tôi ở Ai Cập” (số
62). “Nhờ các vị tiên tri, Thiên Chúa đă h́nh
thành dân Ngài trong niềm hy vọng cứu độ… một ơn
cứu độ bao gồm hết tất cả mọi dân nước” (số
64).
·
“Chúa Kitô, Con Thiên Chúa làm người, là
Lời duy nhất, tuyệt hảo và trổi vượt. Nơi Người,
Thiên Chúa đă nói hết mọi sự” (số 65).
6.
MẠC KHẢI THẦN LINH ĐĂ HOÀN TOÀN CHẤM DỨT CHƯA?
Quả thật Thiên Chúa “đă nói hết mọi sự”
nơi Con Ngài, đến nỗi Sách Giáo Lư của Giáo
Hội Công Giáo c̣n dứt khoát khẳng định: “không
c̣n mong đợi một mạc khải thần linh nào mới nữa
trước cuộc tỏ hiện vinh hiển của Đức Giêsu Kitô
Chúa chúng ta” (Giáo
Lư số 66).
“Tuy nhiên”, Giáo Lư của Giáo Hội Công
Giáo cũng vẫn thừa nhận rằng, tuy về lượng
không c̣n thêm thắt ǵ nữa, song về phẩm:
·
“Mạc Khải vẫn chưa hoàn toàn sáng tỏ; đức
tin Kitô Giáo c̣n phải từ từ thấu triệt
đầy đủ ư nghĩa của Mạc Khải qua các thế kỷ
nữa” (cũng
số 66).
TÓM LẠI:
Để con người được tham phần vào
Sự Sống Vinh Phúc của ḿnh (xem SGL số 52),
Thiên Chúa đă từ từ (xem SGL số 53), tỏ
ḿnh và ban ḿnh cho con người (xem SGL số 50),
theo gịng lịch sử cứu độ (xem SGL số 53, 54,
55, 56, 58, 59, 60, 62, 64, 65), giúp họ
biết rơ về bản thân Ngài cũng như về ư định cứu
độ của Ngài (xem SGL số 50, 51), cho tới
khi Ngài tỏ hết và thông hết ḿnh ra nơi Đức
Giêsu Kitô, Con Ngài (xem SGL số 53, 65),
nhờ đó, con người mới có khả năng trong việc
nhận biết và yêu mến Ngài (xem SGL số 52),
như Ngài là và như Ngài muốn.
THÂM TÍN SỐNG ĐẠO
1.
“Nhờ lư trí tự nhiên, con người có thể nhận
biết Thiên Chúa một cách chắc chắn căn cứ vào
các việc Ngài làm. Thế nhưng, có một cấp độ kiến
thức khác con người không thể đạt tới bằng quyền
năng riêng của ḿnh, đó là cấp độ Mạc Khải thần
linh” (Giáo
Lư số 50).
Như thế, yếu tố để biết thực mạc khải thần linh,
đó là tất cả những “kiến thức” vượt trên “quyền
năng” của con người, tức là con người không thể
tự ḿnh nghĩ ra (về tín lư) hay giữ được (về
luân lư) nếu không có ân sủng đặc biệt của chính
Đấng tỏ ḿnh ra.
2.
Mạc Khải thần linh chẳng những cần phải có ơn
đặc biệt của Thiên Chúa con người mới thấu hiểu
được, Mạc Khải thần linh c̣n là chính tặng ân
Thiên Chúa ban cho con người, để con người nhờ
“kiến thức” thần linh của Ngài có thể sống theo
bản tính thần linh như Ngài. Bởi thế, phải sống
trong Chúa Kitô là tuyệt đỉnh và là chính tất cả
Mạc Khải thần linh, con người mới “được sự sống
và được sự sống viên măn hơn” (Jn.10:10).