Bài
Giáo Lư số 5
THÁNH KINH
CẢM NGHIỆM NHÂN SINH
ghe thấy một hiện tượng lạ có mầu sắc linh
thiêng, như phép lạ xẩy ra (chẳng hạn việc chữa
lành nơi Phong Trào Thánh Linh), hoặc Đức Mẹ
hiện ra (như ở Nam Tư hay việc Đức Mẹ khóc ở Ư
hay ở Đại Hàn), người nghe thường có ba thái độ:
một là tin liền, hai là coi thường, và ba là
thắc mắc t́m hiểu cho đến khi thật sự đáng tin
theo phán đoán của họ hay như họ được nhăn tiền
mắt thấy tai nghe. Để điều tra sự thật, thành
phần thắc mắc này t́m hiểu những hiện tượng siêu
nhiên ấy thường căn cứ vào bốn sự kiện sau đây:
sự việc, nhân sự, sứ điệp và thành quả. Nếu cả
bốn yếu tố này, ít là, không có ǵ mê tín dị
đoan, th́ đó là một hiện tượng siêu nhiên đáng
tin. Những trường hợp đă được Giáo Hội Công Giáo
công nhận như Biến Cố Đức Mẹ hiện ra ở Fatima
năm 1917, hay những phép lạ Đức Mẹ làm ở Lộ Đức
từ trước đến nay.
Việc Thiên Chúa Thần Linh mạc khải cho con người
phàm hèn xác thịt đă là một Hiện Tượng Siêu
Nhiên cao cả nhất và vĩ đại nhất trong lịch sử
loài người, việc con người ghi nhận tất cả những
ǵ họ được Ngài mạc khải cho, cũng như việc con
người công nhận những ǵ được viết lại ấy chính
là và thực là tất cả những ǵ Thiên Chúa đă mạc
khải cho ḿnh, lại càng là những Hiện Tượng Siêu
Nhiên, rất khó chứng thực và chấp nhận đối với
những trí óc duy nghiệm ngày nay. Vậy tất cả
những ǵ con người viết ra được Giáo Hội Công
Giáo công nhận là những cuốn Sách Thánh làm nên
toàn bộ Thánh Kinh, có thực sự tự ḿnh chất chứa
tất cả những ǵ Thiên Chúa đă mạc khải cho con
người chăng, hay chúng sở dĩ được gọi là Sách
Thánh là v́ Giáo Hội công nhận như vậy?
1.
Nếu Thánh Kinh là Lời Chúa, (như
câu Giáo Lư 81 của bài trước xác nhận),
mà Thánh Kinh lại do con người vốn lầm lẫn
và thiên lệch viết ra trong thời điểm đặc biệt
của ḿnh, th́ làm sao có thể tin được rằng, tất
cả những ǵ trong Thánh Kinh đều là sự thật do
Thiên Chúa muốn mạc khải cho con người biết để
nhờ tin họ được sự sống đời đời?
2.
Giáo Hội Công Giáo đă công nhận toàn bộ Thánh
Kinh có bao nhiêu cuốn sách, nhất là đă căn cứ
vào đâu để lập thành sổ bộ Thánh Kinh chứa đựng
tất cả Mạc Khải Thần Linh này?
3.
Nếu tất cả những ǵ Thiên Chúa mạc khải cho con
người biết đă được Ngài hoàn toàn tỏ ra nơi Lời
Nhập Thể là Chúa Giêsu Kitô, th́ phải chăng phần
Thánh Kinh Tân Ước nói chung và 4 Phúc Âm nói
riêng mới là chính yếu và trọn vẹn
(xem
Giáo Lư số 124-125),
không cần đếùn phần Thánh Kinh Cựu
Ước nữa?
4.
Vậy muốn hiểu đúng tất cả sự thật
Thiên Chúa đă mạc khải cho ḿnh được ghi nhận
trong Thánh Kinh, Giáo Hội Công Giáo đă theo
đường lối nào?
KIẾN THỨC ĐỨC TIN
1.
NẾU THÁNH KINH LÀ LỜI CHÚA, (như
câu Giáo Lư 81 của bài trước xác nhận),
MÀ THÁNH KINH LẠI DO CON NGƯỜI VỐN LẦM LẪN VÀ
THIÊN LỆCH VIẾT RA TRONG THỜI ĐIỂM ĐẶC BIỆT CỦA
M̀NH, TH̀ LÀM SAO CÓ THỂ TIN ĐƯỢC RẰNG, TẤT CẢ
NHỮNG G̀ TRONG THÁNH KINH ĐỀU LÀ SỰ THẬT DO
THIÊN CHÚA MUỐN MẠC KHẢI CHO CON NGƯỜI BIẾT ĐỂ
NHỜ TIN HỌ ĐƯỢC SỰ SỐNG ĐỜI ĐỜI?
Giải đáp vấn nạn này, Giáo Lư của Giáo Hội
Công Giáo đă căn cứ vào Hiến Chế Mạc Khải
Dei Verbum của Công Đồng Vaticanô II để xác
nhận là, các tác giả viết Sách Thánh đă được
Chúa Thánh Thần linh ứng viết ra những điều
chính Thiên Chúa muốn họ viết, do đó, tác giả
của Thánh Kinh vừa là Thiên Chúa vừa là con
người.
·
“’Những thực tại mạc khải thần linh, được
chứa đựng và tŕnh bày trong văn bản Sách Thánh,
đă được viết lại theo ơn linh ứng của Chúa Thánh
Thần’ (Hiến
Chế Mạc Khải Dei Verbum, đoạn 21).
‘Căn cứ vào đức tin tông truyền, Mẹ Hội Thánh
đă công nhận toàn bộ Cựu Ước và Tân Ước tất
cả đều là các sách thánh thuộc sổ bộ Thánh Kinh,
là v́ các sách này được viết theo ơn linh ứng
của Chúa Thánh Thần, có Thiên Chúa là tác giả
và được truyền lại nguyên như vậy cho chính
Giáo Hội’ (Hiến
Chế Mạc Khải Dei Verbum, đoạn 11)”.
(số 105).
·
“Để viết các sách thánh, Thiên Chúa đă
chọn một số người, và Ngài đă toàn dụng các tài
năng và khả năng của họ trong khi sử dụng họ làm
công việc này, để mặc dù Ngài có tác động trong
họ và bởi họ, họ cũng thực sự đóng vai tác giả
trong việc viết lên những ǵ Ngài muốn viết
không hơn không kém”. (số 106)
Chính v́ toàn bộ Thánh Kinh đă được linh ứng
viết ra như thế, cũng theo cùng một Hiến Chế của
Công Đồng Chung Vaticanô II về Mạc Khải, Giáo
Lư của Giáo Hội Công Giáo đă tuyên nhận rằng:
tất cả những ǵ chứa đựng trong Thánh Kinh đều
là sự thật, không thể sai lầm.
·
“Bởi thế, v́ tất cả những ǵ các tác giả
được linh ứng hay các người viết sách thánh xác
nhận phải được coi như Chúa Thánh Thần xác nhận,
mà chúng ta phải công nhận rằng, các sách này đă
truyền dạy, một cách chắc chắn, chân thực và
không sai lầm, sự thật Thiên Chúa muốn trao gửi
nơi các cuốn Sách Thánh v́ phần rỗi của chúng ta”.
(số 107)
2.
GIÁO HỘI CÔNG GIÁO ĐĂ CÔNG NHẬN TOÀN BỘ THÁNH
KINH CÓ BAO NHIÊU CUỐN SÁCH, NHẤT LÀ ĐĂ CĂN CỨ
VÀO ĐÂU ĐỂ LẬP THÀNH SỔ BỘ THÁNH KINH CHỨA ĐỰNG
TẤT CẢ MẠC KHẢI THẦN LINH NÀY?
Theo Truyền Thống của Giáo Hội, toàn bộ Thánh
Kinh được Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo
(số 120) liệt kê, gồm có 72 cuốn (nếu
tính sách của Tiên Tri Giêrêmia và Ai Ca của
ngài là một cuốn)
hay 73 cuốn (nếu
không tính như vậy),
trong đó có 45 hay 46 cuốn thuộc phần Cựu Ước
và 27 cuốn thuộc phần Tân Ước.
Anh Em Tin Lành công nhận 27 cuốn Tân Ước như
Giáo Hội Công Giáo và Chính Thống Giáo, tuy
nhiên, họ chỉ công nhận số sách Cựu Ước đúng như
dân Do Thái công nhận mà thôi, c̣n những cuốn
sách khác (như
Giáo Hội Công Giáo và Chính Thống Giáo công nhận)
họ gọi là ngụy kinh (như
bốn cuốn về lịch sử là Sách Tôbia, Bà Giuđích,
Anh Em Macabê 1 và 2; hai cuốn về giáo huấn là
Sách Khôn Ngoan và Huấn Ca, và hơn một cuốn về
tiên tri là Sách Barúc và 3 đoạn trong Sách
Đaniên là 3:24-90 + 13 + 14).
Chính Giáo Hội Công Giáo cũng không công nhận
một số ngụy kinh: (phần
Cựu Ước có Sách Esdra 1 và 2, Thư của Tiên Tri
Giêrêmia, Bà Susanna, Bel và Con Rồng, Anh Em
Macabê cuốn 3 và 4, Kinh Nguyện của Manasê, Khúc
Ca của Ba Người Do Thái v.v.; phần Tân Ước có
rất nhiều, tiêu biểu là các cuốn Phúc Âm Thánh
Phêrô, Phúc Âm Thánh Philiphê, Phúc Âm Thánh
Tôma, Phúc Âm Thánh Batôlômêô, Phúc Âm Thánh
Matthia, Phúc Âm Ông Nicôđêmô, Phúc Âm 12 Tông
Đồ, Phúc Âm Thánh Anrê, Phúc Âm Thánh Banabê,
Phúc Âm Giuđa Ích-Ca, Phúc Âm Thánh Thađêô, Phúc
Âm Bà Evà, Sách Tông Vụ Thánh Phêrô, Tông Vụ
Thánh Gioan, Tông Vụ Thánh Anrê, Tông Vụ Thánh
Tôma, Tông Vụ Thánh Batôlômêô, Tông Vụ Thánh
Phaolô, Tông Vụ Thánh Phêrô và Phaolô, Tông Vụ
Thánh Philiphê, Tông Vụ Thánh Mathêu, Tông Vụ
Thánh Banabê, Tông Vụ Thánh Simon và Giuđa
v.v.)
Bởi thế, để lập thành Sổ Bộ Thánh Kinh này một
cách chính xác, Giáo Hội Công Giáo đă phải căn
cứ vào truyền thống của ḿnh, một truyền thống
đă được Công Đồng Chung Triđentinô năm 1546
chính thức công bố. Theo Hiến Chế Mạc Khải của
Công Đồng Vaticanô II (8.3), Sách Giáo Lư của
Giáo Hội Công Giáo cũng đă tái xác nhận như
sau:
·
“Chính nhờ Truyền Thống tông đồ của ḿnh Giáo
Hội đă nhận ra những bản văn nào cần phải được
cho vào sổ bộ các sách thánh”.
(số
120 cũng xem số 105.2)
3.
NẾU TẤT CẢ NHỮNG G̀ THIÊN CHÚA MẠC KHẢI CHO CON
NGƯỜI BIẾT ĐĂ ĐƯỢC NGÀI HOÀN TOÀN TỎ RA NƠI LỜI
NHẬP THỂ LÀ CHÚA GIÊSU KITÔ, TH̀ PHẢI CHĂNG PHẦN
THÁNH KINH TÂN ƯỚC NÓI CHUNG VÀ 4 PHÚC ÂM NÓI
RIÊNG MỚI LÀ CHÍNH YẾU VÀ TRỌN VẸN
(xem Giáo Lư số 124-125), KHÔNG CẦN ĐẾÙN PHẦN
THÁNH KINH CỰU ƯỚC NỮA?
Tuy phần Thánh Kinh Cựu Ước đặc biệt thuộc về
dân Do Thái, và phần Thánh Kinh Tân Ước thuộc về
Giáo Hội Chúa Kitô, nhưng Mạc Khải Thần Linh đă
được bắt đầu từ Cựu Ước rồi mới được hoàn trọn
nơi Tân Ước. Do đó, không thể tách rời Cựu Ước
với Tân Ước, trái lại, cả hai cần phải bổ túc
lẫn cho nhau để làm sáng tỏ tất cả những ǵ
Thiên Chúa muốn mạc khải cho loài người. Giáo
Lư của Giáo Hội Công Giáo đă minh định chủ
trương của ḿnh về vấn đề này và dẫn giải như
sau:
·
“Cựu Ước là một phần không thể thiếu của
Thánh Kinh. Các sách của phần này được linh ứng
và vẫn c̣n giá trị vĩnh viễn của ḿnh (x.
Hiến Chế Mạc Khải, đoạn 14),
v́ Giao Ước Cũ không bao giờ bị văn hồi”.
(số 121)
·
“Thật vậy, ‘công cuộc Cựu Ước
cần phải có là để hướng đến việc sửa soạn và
tiên báo cho việc Chúa Kitô là Đấng Cứu chuộc
mọi người đến’
(x.
Hiến Chế Mạc Khải, đoạn 15).
‘Mặc dù có những vấn đề bất toàn và tạm bợ’
(x.
Hiến Chế Mạc Khải, đoạn 15),
các sách Cựu Ước cũng là chứng cớ cho toàn
thể phương thức thể hiện thần linh nói lên t́nh
yêu cứu độ của Thiên Chúa: những bản văn này
‘là kho chứa giáo huấn cao quí về Thiên Chúa
cũng như chứa đức khôn ngoan tốt lành về đời
sống con người, và là một bảo tàng cầu nguyện
tuyệt vời; mầu nhiệm ơn cứu độ của chúng ta cũng
kín đáo hiện diện ở nơi các cuốn sách này’ (x.
Hiến Chế Mạc Khải, đoạn 15)”.
(số 122)
·
“Bởi thế, Kitô hữu đọc Cựu Ước theo chiều hướng
Chúa Kitô tử giá và phục sinh. Việc đọc Cựu Ước
theo chiều hướng biểu hiện như thế cho thấy nội
dung khôn lường của Cựu Ước; thế nhưng, chúng ta
cũng không được quên rằng, Cựu Ước tự ḿnh
vẫn có giá trị như là một Mạc Khải được chính
Chúa của chúng ta tái xác nhận
(x.Mk.12:29-31).
Ngoài ra, Tân Ước cũng phải được đọc theo
chiều hướng Cựu Ước. Các giáo lư viên Kitô
hữu ban đầu đă luôn luôn sử dụng Cựu Ước (x.1Cor.5:6-8;
10:1-11).
Theo một câu cổ ngữ th́ Tân Ước được ẩn
thân nơi Cựu Ước và Cựu Ước được sáng tỏ nơi Tân
Ước (x.
Thánh Âu-Quốc-Tinh, Quaest. in Hept. 2,
73: PL 34, 623; x. Hiến Chế Mạc Khải, đoạn 16)”.
(số 129)
4.
VẬY MUỐN HIỂU ĐÚNG TẤT CẢ SỰ THẬT THIÊN CHÚA ĐĂ
MẠC KHẢI CHO M̀NH ĐƯỢC GHI NHẬN TRONG THÁNH KINH,
GIÁO HỘI CÔNG GIÁO ĐĂ THEO ĐƯỜNG LỐI NÀO?
Thật vậy, theo Giáo Lư câu 35 (bài
số 2), “để
con người có thể thực sự đi sâu vào mối thân
t́nh với Ngài, Thiên Chúa cần phải vừa mạc khải
chính ḿnh ra cho con người vừa ban cho họ ơn để
họ có thể đón nhận mạc khải này bằng đức tin”.
Tuy nhiên, theo truyền thống của
ḿnh, Giáo Hội, qua Công Đồng Chung Vaticanô II
(xem
Hiến Chế Mạc Khải, đoạn 12.4),
đă hướng dẫn “ba
tiêu chuẩn để cắt nghĩa Thánh Kinh theo Thần
Linh là Đấng đă linh ứng viết lên”,
tức để hiểu đúng ư nghĩa những ǵ Thiên Chúa mạc
khải được ghi nhận trong Thánh Kinh. Ba tiêu
chuẩn này là:
1.
“Phải
đặc biệt chú ư tới ‘nội dung và tính cách thống
nhất của toàn bộ Thánh Kinh’;
(số 112) (biệt
chú của người biên soạn: tức là các câu Thánh
Kinh phải ăn khớp với nhau mới đúng, ngoài ra có
thể sai)
2.
“Đọc Thánh Kinh theo ‘Truyền Thống sống động
của toàn thể Giáo Hội’;
(số 113)
3.
“Phải để ư đến tính cách tương hợp của đức tin
(x.
Rm.12:6)”.
(số 114) (như
tín điều Mẹ Maria Đầu Thai Vô Nhiễm và Mẹ Maria
Được Lên Trời cả Hồn lẫn Xác liên quan đến và
bắt nguồn từ tín điều Mẹ Maria là Mẹ Thiên Chúa).
Ngoài cách t́m hiểu ư nghĩa về những ǵ Thiên
Chúa muốn mạc khải được Thánh Kinh ghi nhận ra,
Giáo Lư của Giáo Hội Công Giáo, ở số 115,
c̣n cho biết Thánh Kinh có những ư nghĩa chính
sau đây: “nghĩa đen
(biệt chú của người biên soạn: như câu “Này là
Ḿnh Thày” hay “Này là Máu Thày”, cũng xem cắt
nghĩa ở số 116)
và nghĩa bóng
(xem cắt nghĩa ở số 117),
nghĩa bóng được chia ra thành nghĩa biểu
tượng
(như biến cố vượt qua Biển Đỏ ám chỉ cuộc Vượt
Qua của Chúa Kitô, theo thí dụ và cắt nghĩa ở số
117.1),
nghĩa luân lư
(như Bài Giảng Phúc Đức Trên Núi của Chúa Giêsu,
cũng xem cắt nghĩa ở số 117.2)
và nghĩa thần bí
(như Sách Diễm Ca, Sách Các Tiên Tri, Sách Khải
Huyền hay Các Dụ Ngôn Phúc Âm, cũng xem cắt
nghĩa ở số 117.3).
·
Một câu thơ nhị cú thời trung cổ đă tóm gọn bốn
ư nghĩa này như sau:
Chữ Nghĩa chỉ việc làm; Biểu Tượng chỉ niềm tin;
Luân Lư để tác hành; Thần Bí nhắm trọng tâm.
(câu 118)
TÓM LẠI:
Sổ bộ Thánh Kinh
(xem SGL số 120), cả Cựu Ước lẫn Tân Ước
(xem SGL số 105), không thể tách rời nhau
(xem SGL số 129, 122, 121), có bốn Phúc Âm là
trọng tâm (xem SGL số 125), như Giáo Hội
Công Giáo theo truyền thống công nhận (xem
SGL số 122, 105.2), gồm những cuốn sách được
Chúa Thánh Thần linh ứng cho con người viết lên
tất cả những ǵ Thiên Chúa muốn (xem SGL số
105, 106). Do đó, tác giả của Thánh Kinh vừa
là Thiên Chúa vừa là loài người (xem SGL số
105, 106), và những ǵ được viết lên đều là
chân lư (xem SGL số 107), cần phải theo
tiêu chuẩn chắc chắn
(xem
SGL số 111, 112, 113, 114) để hiểu đúng nghĩa
của Thánh Kinh (xem SGL số 115, 116, 117,
118).
THÂM TÍN SỐNG ĐẠO
1.
Thánh Kinh
chứa đựng tất cả sự thật liên quan đến phần rỗi
đời đời của con người sống trên trần gian này,
đến sự sống viên măn ngay ở trên đời của họ. Do
đó, Kitô hữu chúng ta phải tận đáy ḷng mộ mến
trên hết mọi sự, và phải chuyên chú nghiền gẫm
hơn việc học hỏi hiểu biết bất cứ một điều ǵ
khác, để làm sao Lời Chúa trở thành tiêu chuẩn
sống động của chúng ta, trong việc chúng ta phán
đoán, chọn lựa, tác hành và phản ứng.
2.
Tuy nhiên, muốn sống Lời Chúa, cách hay nhất và
thực tế nhất là suy niệm Phụng Vụ Lời Chúa theo
Thánh Lễ hằng ngày cũng như Thánh Lễ Chúa Nhật
hằng tuần. V́ Phụng Vụ Lời Chúa là bàn tiệc vô
cùng thịnh soạn gồm tóm tất cả những ǵ về Mầu
Nhiệm Chúa Kitô, do chính Giáo Hội, Hiền Thê của
Người cũng là Mẹ của chúng ta, dọn ra cho chúng
ta, để nuôi chúng ta tới khi chúng ta đạt tới
tầm vóc viên trọn của Chúa Kitô là đầu
(x.Eph.4:15).