Bài 35 – Ngày 6/11/1996: Mẹ Maria chúc tụng Lòng Thương Xót Chúa

1- Được hứng khởi bởi truyền thống Cựu Ước, bằng bài ca Magnificat – Ngợi Khen, Mẹ Maria chúc tụng các kỳ công Thiên Chúa đã làm nơi Mẹ. Bài ca này là việc Mẹ Maria đáp ứng mầu nhiệm Truyền Tin, ở chỗ, thiên thần đã mời gọi Mẹ hân hoan và giờ đây Mẹ bày tỏ niềm hoan hỉ của tâm linh Mẹ trong Thiên Chúa là Đấng Cứu Độ của Mẹ. Niềm vui của Mẹ xuất phát từ cảm nghiệm riêng tư về việc Thiên Chúa từ ái nhìn đến Mẹ là một tạo vật nghèo hèn không có một tiếng tăm nào về lịch sử.

Tiếng Magnificat, bản Latinh về một tiếng Hy Lạp có cùng một cùng nghĩa, chúc tụng sự vĩ đại của Thiên Chúa, Đấng mạc khải toàn năng của Ngài ra qua sứ điệp của vị thiên thần, vượt trên những niềm mong đợi và hy vọng của dân Giao Ước, và thậm chí vượt lên trên những khát vọng cao quí nhất của linh hồn con người.

Đấng toàn năng đã làm cho tôi những sự trọng đại

Trước sự hiện diện của Vị Chúa toàn năng và nhân hậu, Mẹ Maria bày tỏ cảm quan thấp hèn của mình rằng: “Linh hồn tôi chúc tụng Chúa và thần trí tôi hân hoan trong Thiên Chúa Đấng Cứu Độ tôi, vì Ngài đã trông đến phận thấp hèn nữ tỳ Ngài” (Lk 1:47-48). Tiếng Hy Lạp  "tapeínosis" có lẽ được vay mượn từ bài ca của bà Hannah, mẹ của Samuel. Nó nhắc lại “nỗi nhục nhã” và “khốn khổ” của một người đàn bà hiếm muộn  (cf. 1 Sam 1: 11), người tỏ lộ nỗi đớn đau của mình cho Chúa. Cùng một diễn tả như thế, Mẹ Maria cho thấy tình trạng bần cùng của Mẹ và việc Mẹ nhận thức về việc nhỏ mọn trước nhan Thiên Chúa, Đấng tự ý nhìn đến Mẹ là một người con gái thường hèn ở Nazarét và đã mời gọi Mẹ làm Mẹ của Đấng Thiên Sai.

2- Những lời “vậy từ nay muôn đời sẽ khen tôi diễm phúc” (Lk 1:48) xuất phát từ sự kiện là bà Elizabeth là người đầu tiên công bố Mẹ Maria “diễm phúc” (Lk 1:45). Bài ca này còn dám tiên đoán rằng việc công bố ấy sẽ được kéo dài và gia tăng luôn mãi. Đồng thời nó chứng thực cho việc biệt tôn đối với Người Mẹ của Chúa Giêsu là vị đã hiện diện nơi cộng đồng Kitô hữu ngay từ thế kỷ đầu tiên. Ca vịnh Magnificat là hoa trái đầu tiên của các hình thức tôn sùng khác nhau, được truyền từ thế hệ này đến thế hệ kia, những thế hệ đã được Giáo Hội bày tỏ tình yêu mến của mình đối với Vị Trinh Nữ Nazarét này.

3- “Vì Đấng toàn năng đã làm cho tôi những sự trọng đại và danh Ngài là thánh. Ngài thương đến những ai kính sợ Người từ đời nọ đến đời kia” (Lk 1:49-50).

Đâu là “những điều trọng đại” Đấng Toàn Năng đã thực hiện nơi Mẹ Maria? Lời diễn tả này lập lại theo Cựu Ước để ám chỉ việc giải thoát dân Yến Duyên khỏi Ai Cập hay Babylon. Trong ca vịnh Magnificat, nó ám chỉ đến biến cố thụ thai tinh tuyền mầu nhiệm của Chúa Giêsu, một biến cố xẩy ra ở Nazarét sau khi thiên thần loan báo.

Trong ca vịnh Magnificat,  một bài ca thật sự có tính cách thần học vì nó cho thấy cảm nghiệm của Mẹ Maria về việc Thiên Chúa nhìn đến Mẹ, Thiên Chúa chẳng những là Đấng Toàn Năng không gì là bất khả, như lời sứ thần Gabiên tuyên bố (x LK 1:37), mà còn là Đấng Nhân Hậu, tỏ ra êm ái và trung thành với hết mọi con người.

4- “Ngài đã rat ay uy quyền, đánh tan người kiêu ngạo với những ý nghĩ kiêu căng của họ; Ngài đã hạ người uy quyền xuống khỏi tòa cao và đã nâng người hèn mọn lên; Ngài đã cho kẻ đói khó no đầy ân phúc và để người giầu có trở về tay không” (Lk 1:51-53).

Nhờ đọc rộng hiểu nhiều về lịch sử, Mẹ Maria dẫn chúng ta tới chỗ khám phá ra những tiêu chuẩn nơi hành động nhiệm mầu của Thiên Chúa. Khi lật đổ những phán đoán của thế gian, Ngài ra tay trợ giúp thành phần nghèo khổ và thấp hèn, ratay triệt hạ thành phần giầu có và uy quyền, và bằng đường lối lạ lùng của mình, Ngài cho no đầy thiện hảo thành phần khiêm hạ ký thác đời sống của mình cho Ngài (cf. Redemptoris Mater, n. 37).

Trong khi những lời của bài ca này cho chúng ta thấy Mẹ Maria như là một mẫu gương cụ thể và cao quí, chúng cũng giúp cho chúng ta hiểu rằng chính tấm lòng khiêm hạ là những gì thu hút lòng nhân lành của Thiên Chúa.

Thiên Chúa hoàn trọn nơi Mẹ Maria một cách dồi dào phong phú

5- Sau hết, bài ca này tôn tụng việc Thiên Chúa hoàn trọn những lời hứa của Ngài và lòng trung thành của Ngài với thành phần dân tuyển chọn: “Ngài đã cứu giúp Yến Duyên tôi tớ của Ngài, bởi nhớ lại lòng Ngài xót thương, như NGài phán với tổ phụ của chúng ta, với Abraham và dòng dõi của ông đến muốn đời” (Lk 1:54-55).

Đầy những tặng ân thần linh, Mẹ Maria không chỉ lưu ý đền trường hợp riêng của mình, mà còn nhận thấy được rằng những tặng ân ấy xuất phát từ tình thương của Thiên Chúa đối với tất cả dân của Ngài ra sao nữa. Nơi Mẹ, Thiên Chúa hoạn trọn những lời hứa của mình bằng một lòng trung thành và quảng đại bao la.

Được hứng khởi bởi Cựu Ước và bởi linh đạo của nữ tử Sion, ca vịnh Magnificat vượt lên trên các bản văn tiên tri nó bắt nguồn, cho thấy nơi Mẹ là một con người “đầy ân phúc”, mở màn cho việc can thiệp thần linh vượt trên những niềm hy vọng thiên sai của dân Yến Duyên: đó là mầu nhiệm Nhập Thể thánh của Ngôi Lời.

Đaminh Maria Cao Tấn Tĩnh, BVL,

Chuyển dịch từ L'Osservatore Romano Weekly Edition in English 13/11/1996, trang 11.