Phỏng vấn TS Nguyễn Đ́nh Thắng về vụ “Thỉnh Nguyện Thư”
LGT: một đề tài thời sự đang được sự quan tâm của đồng hương khắp nơi: vụ gửi Thỉnh Nguyện Thư do Ô Trúc Hồ (SBTN) kết hợp với Ts Nguyễn Đ́nh Thắng (BPSOS). Sự việc này khởi đầu từ đầu tháng 2/2012 và đang tiếp tục diễn tiến. Xin mời theo dơi buổi phỏng vấn của Nguyễn Lê Vũ ( Bút Tre Magazine-Arizona) với TS Nguyễn Đ́nh Thắng để sáng tỏ một số điều quanh sự việc này. Bút Tre hoan nghênh mọi sự lên tiếng khác, đặc biệt là phía Nhạc Sĩ Trúc Hồ để đồng hương có thể nghe được cả hai phía.
1-Nhạc sĩ Trúc Hồ là người gửi TNT lên trang "We the People" và nhanh chóng có con số vài ngàn ngay những giờ đầu tiên. Xin cho hỏi TS gặp nhạc sĩ Trúc Hồ và cùng cộng tác trong chuyện này từ cơ duyên nào và bao giờ?
Trước đây tôi không hề quen biết với Trúc Hồ, chỉ một hai lần gặp chào xă giao.Trung tuần tháng Giêng vừa rồi, một người bạn đă giới thiệu Trúc Hồ với tôi.Qua điện thoại, Trúc Hồ cho biết là rất lo lắng cho sinh mạng của Việt Khang.Tôi hứa là sẽ vận động để dân biểu Ed Royce (Cộng Hoà, CA) lên tiếng về Việt Khang tại buổi điều trần ngày 24 tháng 1 vừa qua.Đây là buổi điều trần về t́nh trạng vi phạm nhân quyền ở Việt Nam, chuẩn bị cho việc đưa Đạo Luật Nhân Quyền Cho Việt Nam vào Hạ Viện. Sau đó tôi có thảo văn thư để SBTN khởi động nỗ lực lấy chữ kư gởi cho Uỷ Ban Đối Ngoại của Hạ Viện để xin họ can thiệp.
Rồi một hôm Trúc Hồ hỏi tôi là có thể làm ǵ thêm.Tôi hỏi lại, “liệu trong 30 ngày có lấy được 25 ngàn chữ kư không?”, Trúc Hồ cam đoan rằng được.Tôi hướng dẫn Trúc Hồ vào trang “We the People” của Toà Bạch Ốc. Trúc Hồ rất phấn khởi và xông trận. Thấy vậy, tôi cũng xắn tay áo lên để hỗ trợ.
2- Thỉnh nguyện thư gửi ra và được hưởng ứng nồng nhiệt qua hệ thống truyền thông SBTN và sự cộng tác đắc lực của Ủy Ban Cứu Người Vượt Biển. Xin hỏi với những vị cao niên không biết sử dụng computer th́ BPSOS đă giúp họ "kư" như thế nào?
Trúc Hồ với tôi biết trước rằng nhiều bác cao niên sẽ lúng túng trong việc kư thỉnh nguyện thư trực tuyến. Do đó bên SBTN sắp xếp dàn máy điện toán ở ngay cơ sở của họ ở Quận Cam và kêu gọi thiện nguyện viên giúp đỡ các bác cao niên kư tên. C̣n chúng tôi th́ huy động hệ thống 10 văn pḥng của BPSOS ở các nơi khác, vốn đă có sẵn các “trung tâm điện toán cộng đồng” để nhập cuộc. Đồng thời, chúng tôi vận động mạng lưới của trên 700 chuyên gia trẻ và sinh viên tham gia. Trong những ngày đầu của chiến dịch, họ là đội ngũ tiên phong đưa số người kư thỉnh nguyện nhanh chóng vượt qua mốc điểm 25 ngàn. Trong những tuần sau đó một số người trong đội ngũ này đă tự động đặt bàn với máy điện toán ở các nơi công cộng để vận động và giúp đỡ đồng hương kư trực tuyến.
3- Trong bức thư đầu tiên gửi ra vào đầu tháng 2/2012, TS có viết rằng : quư vị có thể vào trang web của "Tuổi Trẻ Yêu Nước" để biết thêm tin tức. Cho hỏi TS đă biết tổ chức này từ bao giờ, sự giao thiệp giữa TS và ông Vũ Trực?
Tôi chỉ biết về nhóm Tuổi Trẻ Yêu Nước qua vụ Việt Khang.Tôi có gặp Vũ Trực một lần cách đây vài năm tại Đại Hội Liên Mạng tổ chức ở Houston.Sau đó không liên lạc ǵ và cũng không nhớ mặt.Tôi làm quen với Vũ Trực là qua vụ Việt Khang.
4- Đa số mọi người đoán rằng dù Nhạc Sĩ Trúc Hồ là người đưa ư kiến và tác giả TNT nhưng TS là người thông thạo Hoa Thịnh Đốn nên đă “lobby” khá nhiều. Như vậy tại sao trong suốt thời gian diễn ra chiến dịch TNT, chúng tôi không thấy đôi bên hợp tác để có một Ban Tổ Chức, một phát ngôn nhân chính thức?
Chiến dịch thỉnh nguyện thư là do Trúc Hồ và SBTN chủ trương và khởi xướng. Tôi có hướng dẫn cho Trúc Hồ về trang “We the People” để làm thỉnh nguyện thư trực tuyến. Thực ra chiến dich thỉnh nguyện thư thuần tuư th́ đâu cần ban tổ chức. Bên SBTN th́ vận động khán thính giả của ḿnh c̣n chúng tôi th́ huy động tầng lớp sinh viên và chuyên gia trẻ cũng như các văn pḥng BPSOS ở nhiều nơi trên nước Mỹ để cùng góp tay cho chiến dịch. Chỉ sau này, khi thấy chiến dịch diễn tiến khả quan, chúng tôi đề nghị thêm với bên Toà Bạch Ốc để có buổi tiếp xúc.Và để chuẩn bị th́ tôi có mời SBTN cử người cùng tham gia các buổi làm việc với bộ phận tổ chức của Toà Bạch Ốc. Ngoài ra tôi cũng mời thêm một số người nữa thuộc các tổ chức tranh đấu cho nhân quyền của người Việt cùng tham gia các buổi làm việc như vậy.
C̣n vấn đề tổ chức th́ cũng đơn giản thôi. Tổ chức cho ngày 5 tháng 3 là SBTN c̣n ngày 6 tháng 3 là BPSOS.Tôi đă giới thiệu một số nhân sự của SBTN để làm việc trực tiếp với Ls Tuyết Dương trong việc sắp xếp cho ngày 5 tháng 3. Họ đă chỉ định Ls Đỗ Phủ làm người liên lạc để phối hợp với bên Toà Bạch Ốc.
Và chúng tôi đă đồng ư là chỉ có hai phát ngôn nhân chính thức: Trúc Hồ và tôi. SBTN nhận trách nhiệm sẽ đưa ra bản thông cáo báo chí trước khi phái đoàn vào Toà Bạch Ốc và bản tin ngay sau đó, xem như đấy là quan điểm chính thức củanhóm tổ chức. Nhưng khi thực hiện th́ bị trục trặc nênkhông có thông cáo báo chí mà cũng chẳng có bản tin, trong khi đó lại có vài người tự dưng cũng phát ngôn và trả lời báo chí. Riêng tôi th́ cùng với phái đoàn cộng đồng Arizona phải họp với Thượng Nghị Sĩ John McCain nên không về kịp để tham dự buổi họp báo.Có lẽ một phần v́ vậy nên có sự trục trặc về người phát ngôn và trả lời báo chí.
5- Trong một bài viết mới đây, TS nhấn mạnh chiến dịch này đă được giới trẻ hưởng ứng ngay những ngày đầu khi các vị cao niên c̣n đang lúng túng và sắp tới đây, cũng sẽ có nhiều "người trẻ" vào Ṭa Bạch Ốc. Nếu được, xin TS có thể cho chúng tôi biết về 2 người trẻ đă vào Ṭa BO? Và cơ duyên nào TS "biết" những tài năng trẻ này?Phải chăng từ "Đại Hội Leader" của Ts được tổ chức hàng năm?
Ban đầu tôi đề nghị với Toà Bạch Ốc một số người như: cựu DB Cao Quang Ánh, Uỷ Viên Quận Tarrant Nguyễn Xuân Hùng, Chủ Tịch Hội Nhân Quyền Cho Người Montagnard; Ông Rong Nay, Chủ Tịch Nghị Hội Người Việt Toàn Quốc Tại Hoa Kỳ; Ông Nguyễn Ngọc Bích, trưởng nhóm các gia đ́nh Cồn Dầu; anh Trần Thanh Tùng, Chủ Tịch Hội Khmer Krom; Ông Giáp Trần, Hoà Thượng Thích Viên Lư đại diện cho Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, Chủ Tịch Uỷ Ban Quốc Tế Yểm Trợ Cao Trào Nhân Bản Bác Sĩ Nguyễn Quốc Quân…Nhạc Sĩ Trúc Hồ th́ sẽ trao thỉnh nguyện thư và tôi th́ sẽ trao danh sách các tù chính trị, tôn giáo và lương tâm.Cả hai sẽ không phát biểu.
Ban tổ chức bên Toà Bạch Ốc cắt xuống c̣n 3 người và yêu cầu có những người trẻ tuổi tham dự. Tôi đề nghị 3 người: cựu DB Cao Quang Ánh, nữ BS Hồ Trâm thuộc Hội Văn Hoá Khoa Học, và Ông Rong Nay. DB Ánh sẽ phát biểu về t́nh trạng đàn áp tôn giáo, BS Trâm tŕnh bày về sựđàn áp những người bất đồng chính kiến, và Ông Rong Nay lên tiếng vềsựđàn áp nhắm vào các đồng bào thiểu số Montagnard, Hmong và Khmer Krom. Cả DB Ánh và BS Trâm có thể xem là thành phần trung niên, tương đối trẻ.
Bên Toà Bạch Ốc cho biết là DB Cao Quang Ánh, v́ là cựu dân biểu nên phải gởi qua bộ phận đặc trách mời các giới chức dân cử chuẩn duyệt và tiến tŕnh chuẩn duyệt này rất lâu, e không kịp.Tôi lại đề nghị Ông Nguyễn Xuân Hùng, nhưng cũng được trả lời như trên.Trong khi ấy th́ BS Trâm cho biết v́ bận việc riêng nên không thể tham dự và đề cử cô Cindy Đinh thay thế.
Tôi biết Cindy từ lâu.Cô ấy là thành viên của Hội Văn Hoá Khoa Học, rất có ḷng và không thuộc đảng phái nào cả. Tôi nhấn mạnh điểm này v́ ngay từ đầu tôi quan niệm rằng đây là nỗ lực chung của quần chúng với mong ước tự do, dân chủ, nhân quyền cho quê hương và dân tộc. C̣n các đảng phái có mục tiêu tối hậu là giành quyền lực và nắm chính quyền, không phù hợp và có thể làm hỏng ư nghĩa của chiến dịch thỉnh nguyện thư.
Bên Ông Rong Nay đề cử một luật sư trẻ là cô Anna Buonya.
Vẫn c̣n thiếu một người. Tôi bèn hỏi han những sinh viên mà tôi biết. Các em đề nghị một người bạn là Billy Lê, một người mà tôi chỉ gặp thoáng qua một lần ở Hội Nghị của Tổng Hội Sinh Viên Việt Nam Bắc Mỹ ở Denver năm ngoái. Khi liên lạc, tôi hỏi ngay Billy là có thuộc đảng phái nào không. Em khẳng định là không, “em hoàn toàn độc lập.” Tôi tin vào sự trong sáng và chân thật của người trẻ ấy.
Phút cuối, ban tổ chức của Toà Bạch Ốc cắt đi phần tŕnh diễn của ASIA, và đổi lại là cho thêm một người nữa phát biểu.Tôi hỏi thăm th́ Trúc Hồ đề nghị ca sĩ Quốc Khanh.
Ở đây tôi muốn mở ngoặc là cô Anna đă không kịp vào bên trong để phát biểu v́ phái đoàn Montagnard đă bị sót tên vào phút chót, mặc dù trước đó đă có trong danh sách để vào Toà Bạch Ốc. Chờ quá lâu, họ bỏ về. Tôi cảm thấy hết sức áy náy v́ họ đă lặn lội từ North Carolina, bỏ công việc để tham dự. Họđă thức thâu đêm để soạn thảo bản thuyết tŕnh để rồi cuối cùng về không.
Trong cả 4 người trẻ được chọn phát biểu th́ chỉ có Cindy là tham gia Hội Nghị Những Người Lănh Đạo Mỹ Gốc Việt lần đầu tổ chức ngày 2 tháng 7 năm ngoái ở Hoa Thịnh Đốn.
6- LS Tuyết Dương giữ nhiệm vụ ǵ trong Ṭa Bạch Ốc và với mối giao t́nh cũ khi LS Tuyết c̣n là nhân viên BPSOS, LS Tuyết đă đóng góp ǵ cho chiến dịch TNT này?
LS Tuyết Dương đă thôi việc với BPSOS từ lâu. Sau đó cô làm việc cho tổ chức Asian American Justice Center, rồi làm cho Bộ Nội An, và được đề cử sang làm việc trong bộ phận đặc trách cộng đồng Á Châu của Toà Bạch Ốc. Dĩ nhiên là người Việt nên LS Tuyết có cảm t́nh đặc biệt với cộng đồng chúng ta và cô đă hết sức vận động cho cộng đồng Việt có được tiếng nói. Nhưng chính cô lại bị áp lực từ bộ phận khác của Toà Bạch Ốc để cắt lẹm dần đi chương tŕnh đăđược đồng ư từ trước.
Có lẽ có người sẽ thắc mắc tại sao lại có hai bộ phận trong Toà Bạch Ốc trống đánh xuôi kèn thổi ngược.Đó là việc rất b́nh thường trong hệ thống chính quyền ở các quốc gia dân chủ, mà chúng ta quen gọi là nguyên tắc cân bằng và kiểm soát (check and balance).
Điều hơi trớ trêu là bộ phận kia của Toà Bạch Ốc đă nhập cuộc sau khi một vị dân biểu ở Bắc Cali, v́ muốn yểm trợ chúng ta, đă gọi thẳng vào Toà Bạch Ốc để cằn nhằn rằng tại sao Hành Pháp Obama đă không lắng nghe tiếng nói của tập thể người Mỹ gốc Việt từ đầu để đến giờ cả tập thểấy phải lên tiếng rầm rộ qua thỉnh nguyện thư. Chính cú điện thoại trực tiếp này đến giới chức cao cấp của Toà Bạch Ốc đă đánh động bộ phận kia nhập cuộc. Họ cảm thấy phải hết sức cẩn thận để tránh những việc xảy ra ngoài ư muốn và có thể trở thành x́-căng-đan ngay trong Toà Bạch Ốc vào giữa mùa tranh cử.
Điều này tôi hiểu được và thông cảm. Nhưng những người ở ngoài cuộc v́ thiếu thông tin nên đă có nhiều suy diễn không chính xác chút nào.
7- Nhóm phóng viên của báo Calitoday cho rằng 2 thuyết tŕnh viên trẻ đă không phát biểu vào ư chính của petition, xin TS giải thích?
Như đă nói trên, một bộ phận rất cao cấp của Toà Bạch Ốc nhập cuộc và muốn giới hạn những rủi ro có thể xẩy ra. Thay v́ thuyết tŕnh, họ đổi sang kiểu hỏi đáp. Và những câu hỏi đă được soạn trước, hỏi ǵ th́ trả lời theo đấy. Tuy nhiên tôi thấy đây không phải là vấn đề phải quan tâm ǵ cả. Trong sự sắp xếp, tôi đă làm việc trước với Quốc Khanh để Quốc Khanh là người nói về thỉnh nguyện thư, về nhạc sĩ Việt Khang. Không ai khác hơn Quốc Khanh có thể nói về điều này và Quốc Khanh đă nói bằng con tim, làm xúc động cả hội trường. Hai người kia th́ nói về sự dấn thân của những người sinh ra và lớn lên ở Hoa Kỳ cho nhân quyền Việt Nam. Gom lại th́ các lời phát biểu bổ trợ cho nhau thay v́ trùng lập.
8-Sau khi vào Ṭa BO, trong buổi tường tŕnh, Ban Tổ Chức gồm Nhạc Sĩ Trúc Hồ và Việt Dzũng đă có những phát biểu như: nơi tiếp không xứng đáng với con số 130,000 chữ kư, nhân viên cấp thấp, thuyết tŕnh viên trẻ không nói vào chủ đề…, xin TS giải thích?
Có một yếu tố nữa mà chúng ta phải biết để thông cảm.Số người tham dự từ phía chúng ta kháđông và ban tổ chức của Toà Bạch Ốc chỉ có hai tuần để sắp xếp. Họ phải chạy đôn chạy đáo để t́m pḥng. Cuối cùng họ t́m được hội trường lớn nhất mà c̣n lấy được. Đó là South Court Auditorium nằm trong Eisenhower Executive Office Building là phần nối dài của Toà Bạch Ốc, nơi Phó Tổng Thống và nhân viên của Ông làm việc.
C̣n thế nào là thấp, thế nào là cao th́ đó làư kiến chủ quan của mỗi người.Tham dự có ba vị giám đốc văn pḥng của Toà Bạch Ốc và Bộ Ngoại giao. Không những vậy, c̣n có vị Phụ Tá Ngoại Trưởng, Giám Đốc Vụ Dân Chủ, Nhân Quyền và Lao Động Mike Posner tham gia. Ông ta là người đă mở đường cho Hoa Kỳ vào Miến Điện trong thời gian qua.Nếu có ai đó cho rằng đó là thấp, không tương xứng th́ tôi cho rằng quá khắt khe.
Khi làm việc với Toà Bạch Ốc để chuẩn bị cho ngày 5 tháng 3, tôi đề nghị mời các giới chức liên quan đến nội dung của thỉnh nguyện thư: vận dụng cơ hội thương thảo mậu dịch với Việt Nam để đ̣i hỏi nhân quyền. Ông Mike Posner là giới chức cao cấp nhất của Bộ Ngoại Giao về nhân quyền. Tôi đề nghị mời Phụ Tá Ngoại Trưởng Kurt Campbell, Giám Đốc Vụ Đông Á và Thái B́nh Dương -- Việt Nam nằm dưới bộ phận này của Bộ Ngoại Giao.Người thứ ba, mà đích thân tôi mời, là Bà Barbara Weisel, người đặc trách khu vực Đông Nam Á của Văn Pḥng Đại Diện Mậu Dịch Hoa Kỳ; bà là người chịu trách nhiệm thương thảo mậu dịch với chính quyền Việt Nam. Văn thư trả lời thỉnh nguyện thư của chúng ta có lẽ sẽ do Ông Posner đảm nhận trách nhiệm soạn thảo với sự hội ư với hai người kia.
Ông Posner đă hiện diện. Ông Campbell cử vị phụ tá là Eric Barboriak, Quyền Giám Đốc Văn Pḥng đặc trách khu vực Đông Nam Á có Việt Nam, tham dự. Bà Weisel trả lời là phải đi công tác xa nhưng có theo dơi chiến dịch thỉnh nguyện thư và sẽ hội ư với các giới chức hiện diện.
C̣n các bạn trẻ không nói vào chủ đề th́ như đă giải thích ở trên, họ được đặt cho câu hỏi để trả lời. Và họ đă thay phiên nhau nói về các vấn đề dân chủ, nhân quyền, tự do, và chiến dịch thỉnh nguyện thưcũng như vai tṛ của người trẻ và giới nghệ sĩ trong cuộc vận động cho nhân quyền ở Việt Nam, tất cả trong phạm vi thời gian rất hạn chế.
9- Chúng tôi có nghe và được biết TS chủ trương đưa người trẻ vào phát biểu tại Ṭa BO. TS nhắc đi nhắc lại rằng đây là những người trẻ, sinh ra hay lớn lên ở hải ngoại, không dính líu đến quá khứ.Ư của TS là ǵ khi muốn giới thiệu như vậy?
Như đă giải thích, trước hết là Toà Bạch Ốc yêu cầu những người trẻ v́ quan tâm của Hành Pháp Obama là nhắm vào thế hệ tương lai. Nương vào đấy tôi thấy rằng có thể gởi đến Toà Bạch Ốcmột thông điệp mà họ cảm nhận được: nhân quyền là vấn đềchung, thể hiện những giá trị của dân tộc Hoa Kỳ. Những người trẻ Việt sinh ra và lớn lên ở Hoa Kỳ là người Mỹ và cũng theo đuổi các giá trị này, nhưng v́ họ mang ḍng máu Việt nên quan tâm của họáp dụng vào t́nh trạng vi phạm nhân quyền ở Việt Nam. Đó là một thông điệp mạnh mẽ: Mọi thành phần người Mỹ gốc Việt đều quan tâm như nhau, chứ không phải chỉ có những ai lớn lên ở Việt Nam, kinh qua cuộc chiến Việt Nam mới quan tâm.
10- Vấn đề nhân quyền đă được nói tới nhiều lần. Lần này cũng sẽ như những lần trước hay có ǵ khác, thưa TS?
Đúng vậy.Trong suốt 37 năm qua cộng đồng người Việt ở Hoa Kỳđă nhiều lần lên tiếng về nhân quyền.Nhưng lần này có hai điểm khác.
Thứ nhất là lần này có sự phối hợp hài hoà giữa vận động hậu trường và vận động quần chúng.Vận động hậu trường là h́nh thức vận động có tính cách chuyên môn, xảy ra trong hậu trường để trao đổi thông tin và thương lượng về chính sách.Theo bản chất, vận động hậu trường cần kín đáo, không trưng h́nh chụp, không công bố báo chí.
Vận động quần chúng th́ ngược lại, mang tính cách biểu dương thanh thế nhằm tạo áp lực, cần phô trương càng nhiều càng tốt.Tuy nhiên vận động quần chúng tự nó không dẫn đến việc thay đổi chính sách v́ môi trường công cộng hay diễn đàn công chúng không phải là nơi để trao đổi về vấn đề chính sách. Biết phối hợp nhịp nhàng hai h́nh thức hành động sẽ giúp tăng hiệu quả của nỗ lực vận động.
Đặc điểm thứ hai là sự tham gia của lớp trẻ, rất trẻ, mà trước đây nhiều người trong chúng ta bi quan về mức độ quan tâm của họ đối với cộng đồng và dân tộc. Trong cả chiến dịch thỉnh nguyện thư vừa qua th́ các em ấy đă đóng vai tṛ tiên phong, có khi c̣n là chủ lực. Nhiều nhóm trẻđă tự phát đặt bàn ở những nơi công cộng để vận động và giúp bà con kư thỉnh nguyện thư. Chuyển qua cuộc vận động ở Quốc Hội, nhiều em đă sẵn sàng hướng dẫn và thông dịch cho các cô, chú, bác. Các em rất phấn khởi và nhiều em đă liên lạc với tôi trong mấy ngày qua, ngỏư muốn học hỏi thêm về kinh nghiệm vận động hành pháp và lập pháp Hoa Kỳ. Thấy các em hoà ḿnh với cộng đồng trong 30 ngày của chiến dịch, tôi có thêm niềm tin cho tương lai của cộng đồng và tiền đồ của dân tộc.
11- Theo kinh nghiệm của TS, để những nguyện vọng của chúng ta có kết quả, chúng ta phải đi những bước ǵ sau khi đệ nạp cho cơ quan cứu xét? Cụ thể, sau khi tŕnh thỉnh nguyện thư về “nhân quyền cho Việt Nam”, giai đoạn tiếp theo là ǵ?
Các bước kế tiếp gồm có:
Cung cấp ngay cho Bộ Ngoại Giao các thông tin cập nhật và danh sách 600 tù nhân chính trị, tôn giáo và lương tâm v́ tuần tới đây một nhân viên cao cấp của Vụ Dân Chủ, Nhân Quyền và Lao Động sẽ đi Việt Nam để nêu vấn đề nhân quyền.
Liên lạc tất cả các văn pḥng Dân Biểu và Thượng Nghị Sĩ đă tiếp xúc để cảm ơn và nhắc nhở họ về những đề nghị của ḿnh.Một ngày họ gặp vài chục nhóm và phải lắng nghe vài chục vấn đề khác nhau.Nếu không nhắc nhở th́ họ sẽ quên vấn đề của chúng ta rất sớm.
Tiếp tục hướng dẫn cho đồng hương liên lạc trực tiếp với các vị dân cử qua văn pḥng địa phương.Đây là bước để giúp họ chuyển từ vận động quần chúng sang vận động hậu trường. Như đă giải thích, phải vận động hậu trường th́ mới mong đạt được sự thay đổi về chính sách.
Nhân đây, xin cảm ơn Báo Bút Tre hỏi câu này. “Những bước tiếp theo” rất quan trọng. Nó thể hiện thái độ của những ai có cách nh́n chiến lược.Và công cuộc mở vận hội để giải thoát dân tộc là công cuộc dài lâu, đ̣i hỏi cách nh́n chiến lược.Trong cách nh́n chiến lược, mỗi nỗ lực chỉ là một bước trong một hành tŕnh dài. Chiến dịch thỉnh nguyện thư vừa rồi cũng vậy. Nh́n vậy th́ không có chuyện thắng hay thua, thành hay bại ở từng bước. Câu hỏi đúng đắn phải là, “ở bước này có những thành quả nào chúng ta gặt hái được để làm nền móng cho những bước tiếp theo?” Do đó chỉ có thành quả nhiều hay ít, chứ không có thắng hay thua. Luận bàn thắng, thua thể hiện cách nh́n không phù hợp với t́nh h́nh của đất nước hiện nay.
12-C̣n về sự vận động tại địa phương th́ sẽ làm như thế nào?
Tôi đă trả lời phần nào câu hỏi này rồi. Các phái đoàn đến từ từng địa phương sẽ phải gởi thư để cảm ơn và nhắc nhở các văn pḥng dân cử đătiếp xúc về các đề nghị của chúng ta. Và sau đó sẽ cần tổ chức thành lập phái đoàn ở từng địa phương để tiếp xúc với chính vị dân cử hay nhân viên của họ tại địa phương nơi ḿnh cư ngụ. Cứ mỗi lần diễn tập như vậy, cộng đồng chúng ta càng thêm kinh nghiệm để rồi khi đồng bào trong nước cần sự yểm trợ quốc tế vận th́ tất cả chúng ta đă sẵn sàngđể phối hợp nhịp nhàng cả hai h́nh thức vận động quần chúng và vận động hậu trường.
13- Dư luận quần chúng có vẻ chờ đợi một lời hứa hẹn là “can thiệp với nhà cầm quyền vc để trả tự do cho Việt Khang”, nay không được như vậy nên họ cho rằng “thất bại”, xin TS giải thích?
Mục tiêu của chiến dịch rất rơ ràng ngay từ đầu: vận động 25 ngàn người kư thỉnh nguyện thư trong 30 ngày để Toà Bạch Ốc có câu trả lời chính thức. Và ngay tại buổi tiếp xúc ở Toà Bạch Ốc, chính Ông Posner đă cho biết là sẽ cử vị phụ tá sang Việt Nam để nêu vấn đề nhân quyền, trong đó có Việt Khang. Có thể những ai thất vọng là người ở ngoài Toà Bạch Ốc hay vào bên trong mà nghe sót điểm này.
Ở đây cần nhắc lại là ngôn ngữ của thỉnh nguyện thư đâu có chỉ đ̣i hỏi tự do cho riêng Việt Khang, mà là tự do cho mọi tù nhân chính trị, tôn giáo và lương tâm.Có người cũng đă quên điều này.
14- Có người nói rằng lẽ ra TS nên để những người thế hệ gạch nối làm thuyết tŕnh viên th́ hay hơn là 2 người quá trẻ của TS? V́ những người trẻ này hoàn toàn không dính líu ǵ đến cuộc chiến vừa qua, th́ sự hiểu biết cũng như mức quan tâm của họ chắc chắn không “sâu sắc”. Chỉ những ai từng trải qua mới có kinh nghiệm bản thân, xin TS giải thích?
Như đă tŕnh bày, tôi đă đề nghị nhiều người phát biểu. C̣n chấp nhận là do bên Toà Bạch Ốc. Hơn nữa, những ai hiểu biết về kỹ thuật nghị trường th́ ư thức được rằng phải khởi đầu bằng “công tâm” rồi mới “công thành”. Khi Toà Bạch Ốc chọn những người trẻ này, tôi đă nhắc nhở họ là hăy nói bằng con tim chứ đừng lư luận nhiều, hăy đánh động lương tâm của người nghe, nhất là đối với người Mỹ khó cảm nhận được mối quan tâm của chúng tavề Việt Nam v́ không cùng chia sẻ kinh nghiệm sống. Tôi nhắc các bạn trẻ hăy nêu lên những ǵ mà những người Mỹ ấy liên hệ đến được qua chính kinh nghiệm bản thân của họ.Truyền thông chỉ bắt đầu khi có người nghe chứ không phải khi có người nói. Nói cho nhiều mà đối tượng không lắng nghe và tiếp thu th́ đâu đă có sự truyền thông? Do đó, truyền thông hiệu quả phải nhắm vào kinh nghiệm của người nghe chứ không thể chỉ nói theo kinh nghiệm của người nói.
Các nhân viên và giới chức Toà Bạch Ốc không chuyên về các lănh vực nhân quyền, vốn không phải là phần vụ trách nhiệm của họ, nhưng họ có thể đôn đốc các bộ phận hữu trách. Chúng ta cần họ cảm thông bằng con tim và yểm trợ cho chúng ta. Khi nói chuyện với các bộ phận hữu trách, như bên Bộ Ngoại Giao chẳng hạn,th́ chúng ta dùng lư, tŕnh bày dữ kiện, và đưa ra giải pháp.Những việc này thuộc vào những “bước kế tiếp” mà chúng ta đă trao đổi ở trên. Muốn có hiệu quả, trong bất kỳ lănh vực nào cũng vậy, không những phải làm đúng việc mà c̣n phải làm việc đúng cách, dùng đúng phương tiện.
15- Về những vận động hôm sau ở Quốc Hội, xin chia sẻ?
Hôm sau, có khoảng trên 500 đồng hương (theo danh sách mà chúng tôi có trong tay), đă chia nhau thành gần 50 toán. Họ chia nhau tiếp xúc với trên một trăm văn pḥng dân biểu và thượng nghị sĩ. Có nơi th́ chính các vị dân cử đă tiếp xúc với phái đoàn, có chỗ th́ là nhân viên lập pháp của họ. Điểm mà tôi muốn nhắc nhở là cuộc vận động Quốc Hội quan trọng không kém, có khi c̣n hơn, cuộc tiếp xúc với Toà Bạch Ốc v́ Quốc Hội làm luật và có chức năng theo dơi việc thi hành luật. V́ sự đánh động dư luận của chiến dịch thỉnh nguyện thư, đồng hương chú tâm nhiều đến việc phái đoàn dưới 200 người vào Toà Bạch Ốc mà ít để ư đến việc vận động Quốc Hội với trên 500 người tham dự.
Mục đích của cuộc vận động Quốc Hội là yểm trợ cho hai đạo luật về nhân quyền cho Việt Nam, kêu gọi các vị dân cử yểm trợ tiếng nói của chúng ta với Toà Bạch Ốc, ngăn cản việc cắt giảm trầm trọng chương tŕnh Việt ngữ của đài Voice of America và tài trợ cho các tổ chức tranh đấu cho nhân quyền và dân chủ ở Việt Nam.
Cuộc vận động Quốc Hội rơi vào đúng thời điểm quan trọng: ngay ngày hôm sau Uỷ Ban Đối Ngoại của Hạ Viện đă thảo luận và thông qua Đạo Luật Nhân Quyền Cho Việt Nam.
16-Sau ngày 5/3, với bài của kư giả Phạm Trần, dư luận quần chúng "hồ nghi" về một “thế lực đen tối" đă làm xáo trộn mọi thời khóa biểu của buổi gặp gỡ. TS có thể cho biết sự thật? Có đảng phái nào tham dự vào việc này không?
Làm ǵ có đảng phái người Việt nào có khả năng ấy.Có chăng th́ chỉ chạy ṿng ngoài thôi.Và cũng chẳng có thế lực đen tối nào cả. Như giải thích ở trên, sau khi một vị dân biểu Liên Bang, v́ muốn ủng hộ ḿnh, gọi điện thoại thẳng vào Toà Bạch Ốc làm toáng lên nên đă “bứt mây động rừng” và một bộ phận cao cấp hơn của Toà Bạch Ốc (đó là bộ phận An Ninh Quốc Gia với tư cách cố vấn cho Tổng Thống), đă nhập cuộc. Họ thu hẹp dần chương tŕnh lúc ban đầu, kể cả cắt luôn phần phát biểu của người Việt, cắt phần tŕnh diễn văn nghệ và cấm báo chí, cho ăn chắc. Văn Pḥng Tiếp Cận Quần Chúng (Office of Public Engagement) phải tranh đấu măi mới giữ lại được phần phát biểu, nhưng bị thu ngắn lại và dưới h́nh thức hỏi đáp.
Người viết lẽ ra đă phải truy cứu và phối kiểm nguồn tin trước khi viết bài theo tính cách “conspiracy theorist”, tức là giả thuyết có âm mưu nào đó ở đằng sau. Chỉ cần dăm cú điện thoại đến vài ba người trong cuộc th́, chỉ trong nửa giờ đồng hồ chuyện tṛ, vấn đề sáng tỏ ngay thôi. Đó là cung cách chuyên môn của một kư giả.
V́ Bút Tre dùng chữ “hồ nghi”, tôi muốn nhắc nhở đến nguyên tắc “lợi ích của sự hồ nghi” (benefit of the doubt), nghĩa là khi ḿnh c̣n hồ nghi về một con người, một hành động th́ phải nghĩ rằng người ấy tốt, hành động ấy có ư tốt cho đến khi có chứng cớ ngược lại không thể chối căi, chứ không phải chỉ dựa vào suy diễn hay cáo buộc. Áp dụng vào luật pháp th́ là “vô tội cho đến khi chứng minh là có tội”. Các xă hội thiếu nhân bản th́ ngược lại: “có tội cho đến khi chứng minh là vô tội”. Chúng ta ở Hoa Kỳ đă lâu th́ cũng nên thấm nhuần đạo đức nhân bản này của Hoa Kỳ, vốn rất cần thiết để hoà ḿnh vào nền dân chủ ở xứ này và rồi truyền đạt tinh thần ấy cho đồng bào ở trong nước.
Một số nguyên tắc về đạo đức và hành xử,
và ngay cả một số nhận định về sự thiếu đạo đức của một đảng chính trị, tôi đă tŕnh bày nhiều lần trước đây rồi. Có một số bài viết đă được gom lại trong quyển sách Thông Điệp Hy Vọng và Trách Nhiệm mà giờ đây đă có ấn bản điện tử:
http://machsong.org/modules.php?name=News&file=article&sid=2337
17-Ông Trúc Hồ đă lên ngay SBTN để phản đối về việc ḍng chữ trong ngày 5/3. Ông cho rằng đây là buổi nói chuyện về thỉnh nguyện thư, không phải là buổi gặp gỡ của các "leader" người Mỹ gốc Việt. Xin TS giải thích?
Đây là một vấn đề rất đơn giản nhưng đă đẻ ra nhiều suy diễn đi rất xa với thực tế, cũng do cái bệnh chủ quan của một số người. Hạt đậu chẳng mấy chốc đă ra thành trái núi. Chẳng qua là, ngay từ đầu, nhóm tổ chức của Toà Bạch Ốc rất phấn khởi và đă chạy đôn chạy đáo để t́m một thính đường có thể chứa được nhiều người nhất. Họ t́m được South Court Auditorium và chỉ có chỗ trống vào ngày 5 tháng 3. Đầu tiên tôi đề nghị tổ chức sau ngày 8 tháng 3, sau khi đóng lại chiến dịch, nhưng đành chịu thôi.Thính đường này có 150 chỗ ngồi. Họ dự định xếp thêm 20 ghế nữa, thành ra được 175 chỗ.
Khi tôi báo cho Trúc Hồ, th́ Trúc Hồ mừng lắm và cho biết sẽ rút thăm 50 người từ 50 tiểu bang để về dự trong tư cách cá nhân. Trúc Hồ lại muốn thêm 50 chỗ dành cho phái đoàn SBTN, ASIA cũng như một số cơ quan truyền thông đă yểm trợ cho chiến dịch. Do đó SBTN lúc nào cũng nói đến con số 100 mà thôi, làm nhiều người tưởng là sẽ chỉ có 100 người được mời vào Toà Bạch Ốc. Vậy là c̣n 75 chỗ, tôi bàn với Trúc Hồ là sẽ dành cho những người với kiến thức về nhân quyền, đại diện các tổ chức cộng đồng và nhân quyền, và một số vị lănh đạo tinh thần của các tôn giáo.
Nhưng rồi đến cận ngày th́ bên Toà Bạch Ốc cho biết là tối đa chỉ có 165 ghế và có một số người đă được gởi gắm bởi các vị dân biểu và do đó cả bên SBTN và chúng tôi đă phải cắt người xuống. Bên SBTN chỉ c̣n 15 chỗ để rút thăm người đi với tư cách cá nhân, trong đó lại có vị là nghị viên thành phố và vị kia là cựu tướng lănh VNCH. Thành ra danh sách cuối cùng nộp cho Toà Bạch Ốc tuyệt đại đa số là những vị đại diện các hội đoàn, tổ chức, tôn giáo, hay là dân cử, chức sắc, nhân sĩ. Có lẽ v́ vậy mà bên Toà Bạch Ốc, khi thấy tổ chức và chức vị được liệt kê trong danh sách đă ghi lên màn ảnh cụm từ Vietnamese American Leaders nhằm chứng tỏ sự tôn trọng đối với phái đoàn.
Nhưng Trúc Hồ nghĩ khác, muốn rằng mọi người chỉ đến với tư cách cá nhân. Tôi ở ngoài Toà Bạch Ốc, cố gắng giải quyết cho khoảng 30 người bị sót tên mặc dù trước đó đă nằm trong danh sách, cho đến gần lúc khai mạc mới chạy vào trong để đốc thúc người trong Toà Bạch Ốc ra tận cổng để giải quyết cho số người ấy. Lúc ấy tôi thấy Trúc Hồ không được vui.Tôi hỏi th́ được biết là Trúc Hồ không đồng ư với nhóm chữ Vietnamese American Leaders. Tôi chạy ra xem th́ thấy có mấy chữ ấy nên quay lại thấy anh Eddie Lee, người phối hợp nhóm tổ chức của Toà Bạch Ốc,đang ngẩn người v́ không hiểu tại sao người Việt ḿnh lại giận dữ khi được gọi là “Vietnamese American Leaders”. Chẳng có th́ giờ để giải thích, tôi nói với anh ta là đổi thành “Vietnamese Americans” cho êm chuyện. Việc chỉ có vậy và đă được giải quyết nhanh chóng. Tôi thấy là kiểu suy nghĩ “có âm mưu ǵ đây” đă lây lan sang một số người rồi đó. Đúng là từ hạt đậu, nghi hoặc rồi suy diễn riết thành ra trái núi.
Nếu ai c̣n nghi hoặc th́ nên phối kiểm v́ nhiều người bây giờ đă có địa chỉ email của anh Eddie Lee rồi.
18- Đúc kết, theo TS những cái nào là “được” và “chưa được” trong chiến dịch này?
Chiến dịch thu hoạch được nhiều thành quả hơn dự kiến lúc ban đầu. Về công việc th́ đă đạt được những điều sau đây:
(1) Chắc chắn sẽ có văn thư trả lời chính thức của Toà Bạch Ốc mà người trà lời có lẽ sẽ là Ông Phụ Tá Ngoại Trưởng Mike Posner.
(2) Các giới chức liên quan đến thỉnh nguyện của chúng ta đă tiếp xúc với phái đoàn người Việt vào Toà Bạch Ốc. Chỉ có bên Văn Pḥng Đại Diện Mậu Dịch là vắng mặt và phái đoàn từ Dallas-Fort Worth đang nhờ Dân Biểu Joe Barton (Cộng Hoà, TX) sắp xếp buổi họp với họ trong thời gian tới đây.
(3) Thông tin cho Quốc Hội biết về t́nh trạng vi phạm nhân quyền ở Việt Nam để họ có hành động thích ứng về cả lập pháp lẫn theo dơi Hành Pháp trong vấn đề thực hiện chính sách.
Về nội lực chúng ta đạt những thành quả sau:
(1) Thu thập kinh nghiệm về vận động quần chúng.
(2) Trên 500 đồng hương vào Quốc Hội tăng thêm hiểu biết và học hỏi kinh nghiệm vận động hậu trường. Họ sẽ đóng vai tṛ chủ lực cho cuộc vận động tiếp theo ở từng địa phương.
(3) Cuộc tranh luận đang diễn ra trên các diễn đàn internet hay báo chí, truyền thanh, truyền h́nh là cơ hội để chúng ta rà soát lại khả năng lư luận, tính chất chuyên nghiệp và ư thức dân chủ qua cung cách hành xử. Biết người biết ta th́ mới có cơ hội thành công trên con đường dài để giải thoát dân tộc.
19- Tóm lại, về buổi gặp gỡ của các viên chức chính phủ với cộng đồng Việt Nam ngày 5/3 tại Ṭa Bạch Ốc th́ chúng tôi xin tóm tắt như thế này có đúng không? Thứ nhất, TS giúp ô Trúc Hồ biết về trang web We the People để gửi TNT. Thứ hai, TS đă vận động để có một buổi gặp gỡ với các viên chức chính phủ. Thứ ba, phía bên Việt Nam gửi danh sách ban đầu khoảng 10, sau c̣n 7 thuyết tŕnh viên nhưng cuối cùng Ṭa Bạch Ốc đă lần lượt thay đổi để chỉ c̣n 4. Thứ tư, ban đầu bên Ṭa Bạch Ốc cũng cho vào nghị tŕnh, màn tŕnh diễn của Asia nhưng cuối cùng đă cắt và thay thế vào đó là thuyết tŕnh viên thứ 4. Thứ năm, có những thành viên Việt Tân bằng sự vận động riêng của họ với sự giúp đỡ của một nữ dân biểu, họ đă hiện diện trong buổi họp mà không qua phía bên TS hay ông Trúc Hồ. Thứ năm, Billy Lê , Chủ tịch Tổng Hội Sinh Viên Nam Cali, người thuyết tŕnh viên trẻ, đă trả lời TS là " không đảng phái" và sau này th́ được biết anh ta là thành viên của nhóm "Phan Bội Châu", một tổ chức ngoại vi của Việt Tân. Thứ sáu, Ṭa Bạch Ốc đă cử viên chức cao cấp nhất về "nhân quyền" đến họp. Thứ bảy, chúng ta phải cung cấp ngay cho Bộ Ngoại Giao các thông tin cập nhật và danh sách 600 tù nhân chính trị, tôn giáo và lương tâm v́ tuần tới đây một nhân viên cao cấp của Vụ Dân Chủ, Nhân Quyền và Lao Động sẽ đi Việt Nam để nêu vấn đề nhân quyền. Nếu thiếu sót xin TS bổ túc để kết thúc bài phỏng vấn này và Bút Tre rất cảm ơn TS đă dành th́ giờ trả lời để làm sáng tỏ một số vấn đề chung quanh vụ "Thỉnh Nguyện Thư" này..
Có mấy điểm mà tôi muốn nói cho rơ.
Thứ nhất, về các tài liệu th́ chúng tôi đă thường xuyên cung cấp cho Bộ Ngoại Giao, Toà Đại Sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam, Hội Đồng Cố Vấn An Ninh Hoa Kỳ (của Toà Bạch Ốc), Uỷ Hội Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế Của Hoa Kỳ, và các văn pḥng dân cử liên bang. Lần này chúng tôi gom các danh sách tù chính trị, tôn giáo và lương tâm lại để trao một lần, xem như là đi kèm với thỉnh nguyện thư gởi Tổng Thống Obama. Đồng thời chúng tôi cũng phối hợp với các phái đoàn địa phương để đồng loạt gởi các danh sách ấy cho các vị dân cử Liên Bang nhằm tạo thêm áp lực đối với Hành Pháp.
Có dư luận cho rằng SBTN giao cho tôi trách nhiệm liên lạc với Toà Bạch Ốc, điều này không đúng.Tôi tự ư liên lạc với Toà Bạch Ốc để vận động cho buổi tiếp xúc. Ngày 19 tháng 2, khi vừa biết được là Toà Bạch Ốc sẽ tiếp một phái đoàn người Việt, tôi báo ngay cho Trúc Hồ và lập tức sắp xếp buổi họp sơ bộ để SBTN và một số nhân vật và tổ chức khác làm việc thẳng với Toà Bạch Ốc. Tại buổi họp này, SBTN đề cử Ls. Đỗ Phủ đại diện liên lạc với Toà Bạch Ốc và hai bên đă trao đổi địa chỉ email với nhau. Nghĩa là, tôi thấy có cơ hội th́ tự động khai thác và sau đó giới thiệu ngay cho SBTN để trực tiếp làm việc với Toà Bạch Ốc. Tôi nghĩ, nên để các người tham gia buổi họp này, và một buổi họp nữa sau đó, cung cấp thêm thông tin để mọi người cho có cái nh́n chính xác.
Tôi chủ trương không nêu tên bất kỳ ai hay tổ chức nào để tránh những cuộc tranh luận vô bổ, mất thời gian. Do đó tôi không xác nhận hay phủ nhận những thông tin liên quan đến các cá nhân hay tổ chức được nêu trên.
Điều này tôi có thể nói, đảng chính trị mà tôi nhắc đến đă không can dự vào tiến tŕnh tổ chức hay nội dung của buổi tiếp xúc Toà Bạch Ốc ngày 5 tháng 3. Họ chỉ hiện diện dưới danh nghĩa đảng và đưa tin về buổi tiếp xúc với những h́nh ảnh dễ tạo ngộ nhận. Cuộc vận động ở Quốc Hội ngày 6 tháng 3 th́ khác. Nhưng đó lại là câu chuyện cho một bài phỏng vấn khác.
Cuối cùng là một tâm t́nh. Trước đây tôi không quen Trúc Hồ, nhưng trong 30 ngày làm việc với nhau, tôi vô cùng cảm mến người bạn trẻ này, xem như một người em. Trúc Hồ là người bộc trực, hành xử theo cảm tính, đặt tất cả niềm tin và ước vọng vào chiến dịch thỉnh nguyện thư, không một chút tư lợi. Đó là vốn quư của dân tộc mà tất cả chúng ta, nếu nặng ḷng với dân tộc, th́ phải bằng mọi cách bảo vệ và ǵn giữ.
Nguyễn Lê Vũ thực hiện riêng cho nguyệt san Bút Tre ( Arizona)
Lời kết của Nguyễn Lê Vũ : làm truyền thông là t́m sự thực để gửi đến quư độc giả nhưng trong cái gọi là t́m sự thật đó cũng phải “Luôn có mục đích hướng thượng, nghĩa là chú ư đại cuộc, bỏ qua tiểu tiết; một người được coi là vô tội cho đến khi chứng minh người đó có tội; không nghe lời đồn vô căn cứ”. V́ thế trong sự kiện Nhạc Sĩ Trúc Hồ v́ t́nh cảm cá nhân muốn cứu Việt Khang ( như lời Trúc Hồ nói nhiều lần ở SBTN) và đă nhờ Ts Nguyễn Đ́nh Thắng cộng tác và sau khi vào Ṭa Bạch Ốc ngày 5/3/2012, đă có một số điều “không vui” xảy ra nhưng chúng tôi không nghe tin đồn và chúng tôi hỏi đích danh những người có trách nhiệm. Trong cách hỏi, chúng tôi cũng không “xoáy vào những tiểu tiết” phương hại đại cuộc nhưng chúng tôi cũng cố gắng soi rọi những chi tiết xét ra có thể giúp cộng đồng ngăn ngừa sự lũng đoạn của các đảng phái thiếu đạo đức, luôn có hành động giống như “cướp chính quyền”, một thủ đoạn lập lại của Việt Minh. Điều trên cũng để trả lời cho những người trẻ của ta hôm nay, họ không có kinh nghiệm với vc và đă cho rằng thế hệ cha anh là (quá khích, mang tư tưởng hận thù từ cuộc chiến vừa qua nên nghi kị tất cả).
Một số điều đă được giải thích bởi Ts Nguyễn Đ́nh Thắng nhưng chúng tôi mong những điều c̣n lại sẽ được Nhạc Sĩ Trúc Hồ trả lời. Và từ những bản phỏng vấn này, quư độc giả có thể có những tin tức chính xác thay v́ “suy diễn” và sau đó sẽ nhận định để rút kết luận cho chính ḿnh.
Điều mong ước sau cùng của chúng tôi là cả hai ông Trúc Hồ và Ts Nguyễn Đ́nh Thắng phải cố gắng t́m giải pháp tốt đẹp nhất để lấy lại niềm tin nơi quần chúng, tiêu biểu là 140,000 người đă kư vào TNT do quư ông phát động. V́ vậy hai ông chắc chắn phải hiểu trách nhiệm và hành động của ḿnh đối với tập thể đă gửi gắm niềm tin nơi quư ông.